DRU{TVO ZA NAUKA

I UMETNOST
BITOLA

Elizabeta Hristovska
Elizabeta Bahtovska

ZBIRKA ZADA^I
OD MEHANIKA

statika, kinematika i
dinamika na materijalna
to~ka
 ELIZABETA HRISTOVSKA
ELIZABETA BAHTOVSKA

ZBIRKA ZADA^I
OD
MEHANIKA

statika, kinematika i dinamika

na materijalna to~ka

DRU{TVO ZA NAUKA I UMETNOST

BITOLA, 2002 g.
 DRU{TVO ZA NAUKA I UMETNOST - BITOLA
--------------------------------------------------------------------------------------
EDICIJA: ODDELNI NAU^NI TRUDOVI LXV

Recenzenti:
prof. m-r Radojka JOSIFOVSKA
pred. Du[ko TEMELKOVSKI

CIP – Katalogizacija vo publikacija

Mati~na i univerzitetska biblioteka
“Sv. Kliment Ohridski”, Bitola

531.2/.3 (076.38)

HRISTOVSKA, Elizabeta
Zbirka zada~i od mehanika: statika,
kinematika i dinamika na materijalna to~ka /
Elizabeta Hristovska, Elizabeta Bahtovska. –
Bitola: Dru[tvo za nauka i umetnost, 2002. –
227 str. : ilustr. ; 24 sm

Bibliografija: str. 228.

1. Bahtovska, Elizabeta

ISBN 9989-785-28-7

------------------------------------------------------------------------------------------------------
Izdanieto se pe~ati so odluka na Upravniot odbor na DNU – Bitola
(1201/55-17.10.2001 god.).
------------------------------------------------------------------------------------------------------
 PREDGOVOR

Imaj]i ja vo predvid potrebata na studentite

od u~ebno pomagalo pri sovladuvawe na zada~ite od
mehanikata, koe e kompatibilno so programata na Tehni~ki
fakultet-Bitola, avtorite ja sozdadoa ovaa zbirka zada~i.
Knigata Zbirka zada~i od mehanika ima osnovna
namena da gi upati studentite vo na~inot i
metodologijata na re[avaweto na zada~ite od oblastite
koi gi opfa]a predmetot Mehanika I, koj se slu[a na site
otseci na Tehni~kiot fakultet vo Bitola.
Pokraj osnovnata namena, ovaa zbirka zada~i mo`e
korisno da im poslu`i i na diplomiranite in`eneri vo
praksata, pri re[avawe na problemi od oblasta na
mehanikata.
Zbirkata e koncipirana vo dva dela, pri [to prviot
del opfa]a re[eni zada~i od pogolem broj oblast na
mehanikata, a vo vtoriot del dadeni se nere[eni zada~i od
istite oblasti. Celta na re[enite zada~i e da mu uka`at
na studentot na postapkata na re[avawe, a na nere[enite
zada~i da mu ovozmo`at samiot da izvr[i proverka na
steknatite osnovni predznaewe od mehanikata.
Vo dvata dela tretirani se poglavja od oblastite:
statika, kinematika i dinamika na materijalna to~ka,
prosledeni so golem broj na re[eni i nere[eni zada~i.
Re[enieto na zada~ite e izvr[eno po najkusiot i
najlesniot pat, so koristewe na osnovnite teoretski
postavki na mehanikata. Re[avaweto e prosledeno so brojni
sliki, teoretski objasnuvawa i tablici so cel polesno
razbirawe na iznesenata materija.
Avtorite se nadevaat deka izdavaweto na ovaa kniga
]e im bide od golema korist na studentite od Tehni~kiot
fakultet vo Bitola i od drugi tehni~ki fakulteti pri
polagaweto na ispitot po predmetot mehanika.
Posebna blagodarnost avtorite iska`uvaat do
recenzentite na ovaa zbirka zada~i , koi so svoite soveti i
sugestii pridonesoa za podobruvawe na nejziniot kvalitet.
 Za site dobronamerni zabele[ki na korisnicite na
ovaa kniga, odnapred im se zablagodaruvame.

Bitola,2002 Avtorite
 D-r Elizabeta Hristovska

D-r Elizabeta Bahtovska

Zbirka zada~i od mehanika

statika, kinematika i dinamika

na materijalna to~ka
 SODR@INA

Prv del - re[eni zada~i

I Statika
1. Statika vo ramnina
1.1. Sistem od sili koi dejstvuvaat vo edna to~ka.................. 1
1.2. Sistem od paralelni sili .................................................. 10
1.3. Sistem od proizvolni sili................................................. 16
1.4. Triewe i ramnote`a na tela pri dejstvo
na sila na triewe...................................................................... 27
2. Te`i[ta..................................................................................... 39
3. Ramninski nosa~i.................................................................... 51
4. Statika vo prostor.................................................................. 72

II Kinematika
1. Kinematika na to~ka
1.1. Dvi`ewe na to~ka................................................................. 86
2. Kinematika na kruto telo
2.1. Rotacija na kruto telo......................................................... 96
2.2. Ramno dvi`ewe...................................................................... 104
3. Slo`eno dvi`ewe na to~ka i kruto telo............................ 113

III Dinamika na materijalna to~ka

1. Pravolinisko dvi`ewe.......................................................... 122
2. Krivolinisko dvi`ewe.......................................................... 140
3. Op[ti zakoni na dinamika na materijalna to~ka............ 155

Vtor del - zada~i za re[avawe

I Statika
1. Statika vo ramnina
1.1. Sistem od sili koi dejstvuvaat vo edna to~ka................. 169
1.2. Sistem od paralelni sili .................................................. 173
1.3. Sistem od proizvolni sili.............................................175
1.4. Triewe i ramnote`a na tela pri dejstvo
na sila na triewe................................................................... 182
2. Te`i[ta..................................................................................... 186
3. Ramninski nosa~i..................................................................... 190
4. Statika vo prostor.................................................................. 195

II Kinematika
1. Kinematika na to~ka
1.1. Dvi`ewe na to~ka................................................................. 201
2. Kinematika na kruto telo
2.1. Rotacija na kruto telo........................................................ 204
2.2. Ramno dvi`ewe..................................................................... 207
3. Slo`eno dvi`ewe na to~ka i kruto telo........................... 214

III Dinamika na materijalna to~ka

1. Pravolinisko dvi`ewe.......................................................... 219
2. Krivolinisko dvi`ewe........................................................... 222
3. Op[ti zakoni na dinamika na materijalna to~ka.............224
 Izdava~:
DRU{TVO ZA NAUKA I UMETNOST
Bitola

ELIZABETA HRISTOVSKA, ELIZABETA BAHTOVSKA

ZBIRKA ZADA^I OD MEHANIKA
statika, kinematika i dinamika na materijalna to~ka

Idejno i grafi~ko oblikuvawe

AVTORITE

Kompjuterska obrabotka
AVTORITE

Pe~ati
AD "KIRO DANDARO", Bitola

Tira`: 300
Januari, 2002 godina