Lý luận về hàng hóa của Karl Marx và việc năng cao năng lực

cạnh tranh hàng hóa sfíc lao động ở Việt Nam

Marx - Lenin Political Economy (Trường Đại học Ngoại thương)

Scan to open on Studocu

Studocu is not sponsored or endorsed by any college or university

Downloaded by Vy Lê Ph??ng (zhumon25102005@gmail.com)
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
***

TIỂU LUẬN
KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC – LÊNIN
ĐỀ TÀI

LÝ LUẬN VỀ HÀNG HÓA CỦA KARL MARX VÀ

VIỆC NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH HÀNG
HÓA SỨC LAO ĐỘNG Ở VIỆT NAM

Họ và tên sinh viên:

Mã sinh viên: 2311410113
Lớp chuyên ngành: Anh 04 – KTQT TC
Nhóm học tín chỉ: TRI115.7
GV hướng dẫn: Dương Đức Đại

Hà Nội, tháng 12 năm 2023

Downloaded by Vy Lê Ph??ng (zhumon25102005@gmail.com)

 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
***

TIỂU LUẬN
KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC – LÊNIN
ĐỀ TÀI

LÝ LUẬN VỀ HÀNG HÓA CỦA KARL MARX VÀ

VIỆC NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH HÀNG
HÓA SỨC LAO ĐỘNG Ở VIỆT NAM

Họ và tên sinh viên:

Mã sinh viên: 2311410113
Lớp chuyên ngành: Anh 04 – KTQT TC
Nhóm học tín chỉ: TRI115.7
GV hướng dẫn: Dương Đức Đại

Hà Nội, tháng 12 năm 2023

Downloaded by Vy Lê Ph??ng (zhumon25102005@gmail.com)

Tiểu luận Trang

MỤC LỤC

MỤC LỤC.......................................................................................................................0
PHẦN MỞ ĐẦU.............................................................................................................1
PHẦN NỘI DUNG..........................................................................................................2
I. Lý luận của Karl Marx về hàng hóa, hàng hóa đặc biệt và hàng hóa sức lao động.2
1. Hàng hóa..................................................................................................................2
a. Khái niệm hàng hóa.................................................................................................2
b. Thuộc tính của hàng hóa..........................................................................................2
2. Hàng hóa đặc biệt....................................................................................................2
3. Hàng hóa sức lao động............................................................................................3
a. Sức lao động............................................................................................................3
b. Điều kiện để sức lao động là hàng hóa....................................................................3
c. Thuộc tính của hàng hóa sức lao động....................................................................4
II. Nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa sức lao động............................................4
1. Thực trạng thị trường lao động Việt Nam hiện nay................................................4
2. Nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa sức lao động............................................5
KẾT LUẬN.....................................................................................................................7
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................8

Họ và tên Khóa 62 MSSV

Downloaded by Vy Lê Ph??ng (zhumon25102005@gmail.com)

Tiểu luận Trang

PHẦN MỞ ĐẦU
Karl Marx khẳng định, con người ta, trước khi hoạt động về chính trị, đạo đức, văn
học nghệ thuật hay khoa học, thì phải có cái ăn, cái mặc, ở và đi lại. Muốn được như
vậy, họ phải lao động sản xuất không ngừng để tạo ra của cải vật chất. Ngoài ra, Karl
Marx đã làm rõ vấn đề tri thức con người kết tinh vào các sản phẩm lao động khi xây
dựng lý luận giá trị. Điều này chỉ được quan tâm khi con người chia tay với nền sản
xuất tự nhiên mang tính tự cung tự cấp, sang nền sản xuất hàng hóa. Sản xuất hàng
hóa đã và đang lần lượt trải qua bốn trinh độ phát triển: nô lệ, phong kiến, tư bản chủ
nghĩa và xã hội chủ nghĩa. Ngày nay, nền sản xuất hàng hóa vẫn đang là nền sản xuất
xã hội được thực hiện khắp nơi trên thế giới. Vì vậy, có thể khẳng định rằng, hàng hóa
trong bất kì thời kì nào hay bất kì đâu đều đóng vai trò vô cùng quan trọng.
Trong định hướng xã hội chủ nghĩa, nền kinh tế mà nước ta xây dựng là nền sản xuất
hàng hóa. Mục tiêu của chúng ta là phải đưa nền sản xuất hàng hóa của nước ta đạt tới
trình độ cao hơn, mà nhiều quốc gia trên thế giới đã đạt tới. Đó là các trình độ về kinh
tế thị trường và kinh tế tri thức. Đây đều là trình độ phát triển đi lên của nền sản xuất
hàng hóa. Chúng có chung nguồn gốc, cơ sở lý luận, nguyên lý khoa học và quy luật
vận động. Để xây dựng thành công nền kinh tế thị trường và kinh tế tri thức, đảng ta
đã đề ra các việc phải làm: phát triển khoa học, công nghệ, phát triển giáo dục và đào
tạo… Tất cả những việc này đều cần đến trí tuệ, tài năng, ý chí và đặc biệt là sức lao
động của con người Việt Nam làm nhân tố quyết định. Về loại hàng hóa đặc biệt –
sức lao động, Karl Marx đã đưa ra những phân tích, những luận điểm và biện chứng
khoa học toàn diện. Từ cơ sở đó tạo tiền đề cho việc lý giải và áp dụng vào thực tiễn,
nhằm ổn định và phát triển thị trường của loại hàng hóa đặc biệt này cũng những vấn
đề liên quan.
Vì vậy, em xin chọn đề tài “ Lý luận về hàng hóa của Karl Marx và nâng cao năng lực
cạnh tranh hàng hóa sức lao động ở Việt Nam” để làm sáng tỏ hơn về vấn đề này.

Họ và tên Khóa 62 MSSV

Downloaded by Vy Lê Ph??ng (zhumon25102005@gmail.com)

Tiểu luận Trang

PHẦN NỘI DUNG

I. Lý luận của Karl Marx về hàng hóa, hàng hóa đặc biệt và hàng hóa sức
lao động
1. Hàng hóa
a. Khái niệm hàng hóa
Hàng hóa là sản phẩm của lao động, có giá trị và có thể thỏa mãn nhu cầu nào đó của
con người thông qua trao đổi, mua bán và được lưu thông trên thị trường.
b. Thuộc tính của hàng hóa
Hàng hóa có hai thuộc tính cơ bản là giá trị sử dụng và giá trị.
• Giá trị sử dụng của hàng hóa là khả năng thỏa mãn nhu cầu nào đó của con người.
Giá trị sử dụng của hàng hóa có thể là vật chất, như cơm ăn, áo mặc, nhà ở,... hoặc
tinh thần, như sách báo, phim ảnh, âm nhạc,...
• Giá trị của hàng hóa là lao động xã hội hao phí để sản xuất ra hàng hóa đó. Giá
trị của hàng hóa được biểu hiện bằng số lượng lao động xã hội cần thiết để sản
xuất ra một đơn vị hàng hóa.
Hàng hóa là phạm trù cơ bản của kinh tế chính trị. Hàng hóa là cơ sở của sản
xuất hàng hóa và lưu thông hàng hóa.
Trong nền kinh tế thị trường, hàng hóa là đối tượng của sản xuất, lưu thông và tiêu
dùng. Hàng hóa được trao đổi, mua bán trên thị trường theo các quy luật kinh tế
thị trường.
Khái niệm hàng hóa trong kinh tế chính trị có ý nghĩa quan trọng trong việc
nghiên cứu các vấn đề kinh tế, xã hội của nền kinh tế thị trường.
2. Hàng hóa đặc biệt
Trong kinh tế chính trị, hàng hóa đặc biệt là loại hàng hóa có giá trị sử dụng mang tính
chất trừu tượng, không thể tiêu dùng trực tiếp mà phải thông qua quá trình trao đổi,
mua bán. Hàng hóa đặc biệt có thể là tư bản cho vay, quyền sử dụng đất đai, quyền sở
hữu trí tuệ,...
Hàng hóa đặc biệt có những đặc điểm sau:
• Giá trị sử dụng mang tính chất trừu tượng: Giá trị sử dụng của hàng hóa
đặc biệt không thể được cảm nhận trực tiếp bằng các giác quan mà phải thông qua
quá trình trao đổi, mua bán.
• Không thể tiêu dùng trực tiếp: Hàng hóa đặc biệt không thể được tiêu dùng trực
tiếp mà phải được sử dụng để sản xuất ra hàng hóa khác hoặc để thực hiện các dịch
vụ.
• Phải thông qua quá trình mua bán: Hàng hóa đặc biệt không thể được trao
đổi trực tiếp mà phải thông qua quá trình mua bán.

Họ và tên Khóa 62 MSSV

Downloaded by Vy Lê Ph??ng (zhumon25102005@gmail.com)
Tiểu luận Trang

Hàng hóa đặc biệt có vai trò quan trọng trong nền kinh tế thị trường. Nó là nguồn lực
quan trọng để sản xuất ra hàng hóa, dịch vụ và thúc đẩy sự phát triển kinh tế.
Dưới đây là một số ví dụ về hàng hóa đặc biệt:
• Tư bản cho vay: Tư bản cho vay là tiền hoặc tài sản khác được người cho vay
chuyển giao cho người vay để người vay sử dụng trong một thời gian nhất định với
lãi suất nhất định.
• Quyền sử dụng đất đai: Quyền sử dụng đất đai là quyền được phép sử dụng
đất đai của một cá nhân hoặc tổ chức trong một thời gian nhất định.
• Quyền sở hữu trí tuệ: Quyền sở hữu trí tuệ là quyền của tổ chức, cá nhân
đối với sáng tạo của mình trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật, khoa học, công nghệ.
Trong nền kinh tế thị trường, hàng hóa đặc biệt được mua bán, trao đổi trên thị trường
hàng hóa đặc biệt. Thị trường hàng hóa đặc biệt là nơi gặp gỡ giữa người bán và
người mua hàng hóa đặc biệt.
3. Hàng hóa sức lao động
a. Sức lao động
Sức lao động là khả năng lao động của con người, là điều kiện tiên quyết của mọi quá
trình sản xuất và là lực lượng sản xuất sáng tạo chủ yếu của xã hội.
Theo Karl Marx, sức lao động là toàn bộ những năng lực thể chất, trí tuệ và tinh thần
tồn tại trong một cơ thể, trong một con người đang sống, và được người đó đem ra vận
dụng mỗi khi sản xuất ra một giá trị thặng dư nào đó.
b. Điều kiện để sức lao động là hàng hóa
Để sức lao động trở thành hàng hóa, cần có hai điều kiện cơ bản sau:
• Người lao động phải là chủ sở hữu của sức lao động của mình. Điều này có
nghĩa là người lao động có quyền tự do quyết định bán hoặc không bán sức lao
động của mình.
• Người lao động phải không có đủ tư liệu sản xuất cần thiết để sản xuất ra hàng
hóa. Điều này có nghĩa là người lao động không thể tự sản xuất ra hàng hóa để thỏa
mãn nhu cầu của mình, mà phải bán sức lao động của mình cho người khác để đổi
lấy tiền lương.
Khi hai điều kiện này được thỏa mãn, sức lao động sẽ trở thành một loại hàng hóa có
thể được mua bán trên thị trường. Sức lao động là một hàng hóa đặc biệt, có những đặc
điểm sau:
• Sức lao động là hàng hóa phi vật thể, không thể nhìn thấy, sờ thấy, cân đong
đo đếm được.
• Sức lao động là hàng hóa duy nhất có thể sinh ra giá trị thặng dư.

Họ và tên Khóa 62 MSSV

Downloaded by Vy Lê Ph??ng (zhumon25102005@gmail.com)

Tiểu luận Trang

• Sức lao động là hàng hóa có tính chất hai mặt, vừa là hàng hóa vừa là sức
lao động.
Sự biến đổi sức lao động thành hàng hóa là một trong những dấu hiệu quan trọng nhất
của sản xuất hàng hóa. Sự biến đổi này đã làm thay đổi căn bản vị trí của người lao
động trong xã hội, từ người sản xuất ra hàng hóa thành người bán sức lao động.
c. Thuộc tính của hàng hóa sức lao động
Giống như hàng hóa khác, hàng hóa sức lao động có 2 thuộc tính: giá trị và giá trị
sử dụng.
Giá trị của hàng hóa sức lao động do thời gian lao động xã hội cần thiết để sản xuất
và tái sản xuất sức lao động quyết định. Giá trị sức lao động quy về giá trị của toàn bộ
tư liệu sinh hoạt cần thiết để sản xuất và sản xuất ra sức lao động, để duy trì đời sống
của công nhân và gia đình họ.
Giá trị của hàng hóa sức lao động khác với hàng hóa thông thường ở chỗ nó bao
hàm cả yếu tố tinh thần và yếu tố lịch sử của từng nước, từng thời kỳ, phụ thuộc vào
trình độ văn minh, điều kiện lịch sử hình thành giai cấp công nhân và điều kiện địa
lý, khí hậu.
Giá trị sử dụng của hàng hóa sức lao động thể hiện ở quá trình tiêu dùng sức lao
động, tức là quá trình lao động để sản xuất ra một hàng hóa, một dịch vụ nào đó.
Trong quá trình lao động, sức lao động tạo ra một lượng giá trị mới lớn hơn lượng giá
trị của bản thân nó, phần giá trị dôi ra so với giá trị sức lao động là giá trị thặng dư. Đó
chính là đặc điểm riêng có của giá trị sử dụng của hàng hóa sức lao động.
II. Nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa sức lao động
1. Thực trạng thị trường lao động Việt Nam hiện nay
Thị trường lao động Việt Nam hiện nay đang có những chuyển biến tích cực, thể hiện
qua các chỉ số sau:
• Lực lượng lao động tăng nhanh. Theo Tổng cục Thống kê, lực lượng lao
động Việt Nam năm 2023 ước tính đạt 55,3 triệu người, tăng 1,1 triệu người so với
năm 2022. Tỷ lệ lao động trong độ tuổi tham gia lực lượng lao động ước tính đạt
67,4%, tăng 0,2 điểm phần trăm so với năm 2022.
• Số người thất nghiệp và thiếu việc làm giảm. Theo Tổng cục Thống kê, số
người thất nghiệp trong độ tuổi lao động năm 2023 ước tính là 1,1 triệu người, giảm
0,1 triệu người so với năm 2022. Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động ước tính
là 2,3%, giảm 0,1 điểm phần trăm so với năm 2022. Số người thiếu việc làm trong
độ tuổi lao động năm 2023 ước tính là 3,2 triệu người, giảm 0,3 triệu người so với
năm 2022. Tỷ lệ thiếu việc làm trong độ tuổi lao động ước tính là 6,3%, giảm 0,4
điểm phần trăm so với năm 2022.
• Mức lương tăng cao. Theo báo cáo của Bộ Lao động - Thương binh và Xã
hội, mức lương bình quân tháng của người lao động trong doanh nghiệp năm 2023 là
6,2
Khóa 62
Họ và tên MSSV
Downloaded by Vy Lê Ph??ng (zhumon25102005@gmail.com)
Tiểu luận Trang

triệu đồng, tăng 7,3% so với năm 2022. Mức lương bình quân tháng của người lao
động trong khu vực có vốn đầu tư nước ngoài là 7,8 triệu đồng, tăng 7,4% so với năm
2022.
Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, thị trường lao động Việt Nam hiện nay cũng
còn tồn tại một số hạn chế, như:
• Chất lượng lao động chưa đáp ứng yêu cầu. Theo đánh giá của Bộ Lao động -
Thương binh và Xã hội, chất lượng lao động Việt Nam hiện nay còn thấp, chưa đáp
ứng yêu cầu của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Trình độ học vấn của lao
động còn thấp, nhiều lao động thiếu kỹ năng nghề nghiệp, ngoại ngữ, ứng dụng
công nghệ thông tin.
• Thiếu hụt lao động ở một số ngành, nghề. Theo Bộ Lao động - Thương binh và
Xã hội, hiện nay Việt Nam đang thiếu hụt lao động ở một số ngành, nghề như công
nghệ thông tin, công nghệ kỹ thuật, y tế, giáo dục,... Nguyên nhân của tình trạng này
là do nhu cầu sử dụng lao động của các ngành, nghề này tăng cao, trong khi nguồn
cung lao động chưa đáp ứng đủ.
• Tình trạng lao động di cư gia tăng. Theo báo cáo của Bộ Lao động - Thương
binh và Xã hội, hiện nay có khoảng 5,5 triệu lao động Việt Nam đang làm việc ở nước
ngoài. Tình trạng lao động di cư gia tăng đã gây ra một số vấn đề, như: mất cân đối
lao động giữa các vùng, miền; gia tăng tình trạng lao động nhập cư bất hợp pháp;...
2. Nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa sức lao động
Theo kinh tế chính trị, hàng hóa sức lao động là khả năng lao động của con người
được mua bán trên thị trường như một hàng hóa thông thường. Năng lực cạnh tranh
của hàng hóa sức lao động được thể hiện ở khả năng thu hút người sử dụng lao
động, đảm bảo mức thu nhập cao và ổn định cho người lao động.
Để nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa sức lao động, cần thực hiện đồng bộ
các giải pháp sau:
• Nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp của người lao động. Đây
là giải pháp quan trọng nhất để nâng cao giá trị sử dụng của hàng hóa sức lao động.
Người lao động có trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp cao sẽ có khả năng đáp
ứng tốt hơn nhu cầu của người sử dụng lao động, từ đó có lợi thế cạnh tranh hơn so
với các đối thủ khác.
• Tăng năng suất lao động. Năng suất lao động cao sẽ giúp giảm chi phí sản
xuất, từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh về giá cả cho hàng hóa sức lao động.
• Tạo môi trường làm việc tốt. Môi trường làm việc tốt sẽ giúp người lao động
có động lực làm việc, từ đó nâng cao năng suất lao động và chất lượng sản phẩm.
• Tăng cường bảo vệ quyền lợi của người lao động. Người lao động được đảm
bảo đầy đủ quyền lợi sẽ có tâm lý ổn định, yên tâm làm việc, từ đó nâng cao hiệu
quả lao động.

Họ và tên Khóa 62 MSSV

Downloaded by Vy Lê Ph??ng (zhumon25102005@gmail.com)

Tiểu luận Trang

Ngoài ra, cần chú ý đến các yếu tố khác như cơ sở hạ tầng, hệ thống chính sách, môi
trường kinh tế - xã hội,... cũng có tác động đến năng lực cạnh tranh của hàng hóa
sức lao động.
Dưới đây là một số giải pháp cụ thể để nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa sức
lao động ở Việt Nam:
• Nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, đổi mới phương pháp dạy và học,
chú trọng phát triển kỹ năng nghề nghiệp cho học sinh, sinh viên.
• Tăng cường đầu tư cho khoa học - công nghệ, ứng dụng công nghệ mới vào sản
xuất, kinh doanh, nâng cao năng suất lao động.
• Tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi, cạnh tranh lành mạnh, bảo vệ
quyền lợi của người lao động.
Việc nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa sức lao động là một nhiệm vụ quan
trọng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Họ và tên Khóa 62 MSSV

Downloaded by Vy Lê Ph??ng (zhumon25102005@gmail.com)

Tiểu luận Trang

KẾT LUẬN
Qua bài tiểu luận trên, ta có thấy được tầm quan trọng của hàng hoá sức lao động. Sự
kết hợp hài hòa giữa lý luận về hàng hóa sức lao động của Mác với thực tiễn thị
trường sức lao động ở Việt Nam vừa là nhiệm vụ hàng đầu của nền kinh tế lại vừa là
mục tiêu quan trọng nhằm phát triển nguồn nhân lực, nâng cao dân trí, phát triển đội
ngũ trí thức, đặc biệt là trí thức tinh hoa, có đủ năng lực để thực hiện chiến lược công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đóng góp tích cực nhằm hình thành và phát triển
“nền kinh tế tri thức” của Việt Nam. Trong thời gian tới chúng ta cần phải có những
giải pháp hoàn thiện cơ chế chính sách đi đôi với nâng cao chất lượng nguồn lao động
tạo điều kiện thuận lợi cho mọi người lao động được tự do bán sức lao động, tự do di
chuyển sức lao động giữa các vùng miền khác nhau... nhằm phát huy hết tiềm năng
nguồn lực lao động ở nước ta với mục đích xây dựng một thị trường lao động sôi
động, ổn định và có hiệu quả tác động tích cực đến sự phát triển kinh tế.

Họ và tên Khóa 62 MSSV

Downloaded by Vy Lê Ph??ng (zhumon25102005@gmail.com)

Tiểu luận Trang

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Nguyễn Văn Dương,(2023). Lý luận về hàng hóa sức lao động của C. Mác với thị
trường sức lao động Việt Nam. Được lấy về từ:
https://luatduonggia.vn/li-luan-ve-hang-hoa-suc-lao-dong-cua-c-mac-voi-thi
truong- suc-lao-do
2. ..Tiểu luận lý luận hàng hóa của CMac và việc nâng cao năng lực cạnh tranh
của hàng hóa. Được lấy về từ:
https://luanvan.net.vn/luan-van/tieu-luan-ly-luan-hang-hoa-cua-cmac-va-viec-
nang-cao-nang-luc-canh-tranh-cua-hang-hoa-viet-nam-18068/
3. Giáo trình: Kinh tế chính trị Mác – Lênin , NXB chinh trị quốc gia sự thật, 2004

Họ và tên Khóa 62 MSSV

Downloaded by Vy Lê Ph??ng (zhumon25102005@gmail.com)