‫فارمسی شیمیک‬

)4 ‫(سمستر‬

‫ هـ ش‬1402 :‫سال‬

Lecturer by: Dr. M Amin ” Karimi ”

‫فهرست مطالب‬
‫❖ فارمس ی شمیک یک‪:‬‬
‫• بخش اول‬
‫‪ .1‬ادویه غیر عضوی‬
‫• بخش دوم‬
‫‪ .1‬مستحضرات دوایی عضوی سنتیتیک‬
‫الف‪ :‬مشتقات الیفاتیک‬
‫ب‪ :‬مشتقات اروماتیک‬

‫‪2‬‬
 ‫تعریف‪:‬‬
‫کیمیای فارمسی علمی است که از موضوعات ذیل بحث میکند‪:‬‬
‫✓ میتود های سنتیز دوا‬
‫✓ میتود های تشخیصی دوا‬
‫✓ میتود های تعین مقدار دوا‬
‫✓ ساختمان کیمیاوی دوا‬
‫✓ استفاده دوا‬
‫طریقه های تصنیف ادویه در فارمسی شیمیک جهت مطالعه آنها‬

‫‪ .1‬به اساس ساختمان کیمیاوی‬

‫‪ .2‬به اساس تاثیرات فارمکولوژیک‬
‫‪[ CH OH-(CHOH) COO] Ca . H O‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ .3‬میتود مختلط‬
‫پالن عمومی مطالعه یک دوا‬
‫‪ .1‬معرفی دوا‬
‫‪ .A‬فورمول کیمیاوی دوا‬
‫‪ .B‬نام دوا‬
‫‪ -‬نام علمی‬
‫‪ -‬نام کیمیاوی‬
‫‪ -‬نام تجارتی‬
‫‪ .2‬تهیه دوا‬
‫‪ .a‬سنتیز‬
‫‪ .b‬خالصه نمودن‬
‫‪ .c‬طریقه نیمه ترکیبی‬
‫ادامه ‪....‬‬
‫‪ .3‬خواص‬
‫‪ .a‬خواص فزیکی‬
‫‪ .b‬خواص کیمیاوی‬

‫‪ .4‬تجارب‬
‫‪ .a‬تجارب تشخیصی‬
‫‪ .b‬تجارب مقداری‬
‫‪ .c‬تعین خالصیت‬
‫‪ .5‬استعمال‬
 (Anions)‫انیون ها‬
:‫هلوجن ها‬
.‫ رسوب مینمایند‬AgNO3 ‫با معیار‬
AgCl w hite
-
- - - HNO3
( Cl , I , Br ) + AgNO 3 AgI yellow + NO 3

AgBr slightly yellow

 ‫سلفات ها ‪:)SO4(2-‬‬
‫در اثر تعامل با ‪ BaCl2‬ویا ‪ Ba(NO3)2‬رسوب سفید ‪ BaSO4‬را تولید‬
‫میکنند‪.‬‬

‫‪2-‬‬
‫‪HCl‬‬
‫‪BaCl2 + SO4‬‬ ‫‪BaSO4 + 2HCl‬‬
 ‫فاسفیت ها ‪:)PO4(3-‬‬
‫‪ .1‬همراه معیار امونیم مولبدات رسوب زرد‬
‫‪ .2‬همراه معیار ارجنتیم نایتریت رسوب زرد‬

‫‪H3PO4 + 12(NH4)2MoO4 + 21HNO3‬‬

‫‪(NH 4)3PO4 . 12MoO43 .2H2O + 10H2O + 21NH4NO 3‬‬

‫امونیم فاسفو مولبدات‬

‫رسوب زرد‬
 ‫نترات ها ( ‪:) NO3‬‬
‫دراثر افزایش نترات ها باالی اسید سلفوریک غلیظ وسلفات آهن دو‬
‫والنسه‪ ،‬یک حلقه نصواری بنفش در ناحیه تماس دو مایع تولید میگردد‪.‬‬
‫دراثر ارجاع به ‪ NO‬یک مغلق رنگه همراه ‪ FeSO4‬میسازد‬

‫‪ +‬آب‬
‫‪6FeSO4 + 2HNO 3 + 3H 2SO4‬‬ ‫‪3Fe2(SO4)3 + 2NO‬‬
‫‪FeSO4 + NO‬‬ ‫‪FeSO4. NO‬‬
‫‪colorful cycle‬‬
 ‫کاربونات ها ‪: (CO3)2-‬‬
‫همراه ‪ ،HCl‬گاز‪ CO2‬تصاعد مینماید‪ ،‬هرگاه گاز تولید شده ازبین محلول‬
‫باریم هایدروکساید عبورداده شود یک مکدریت به مالحظه میرسد ‪.‬‬

‫‪2-‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪CO 3‬‬ ‫‪+ HCl‬‬ ‫‪CO 2 + Cl‬‬ ‫‪+ H2O‬‬

‫‪CO 2 + Ba(OH)2‬‬ ‫‪BaCO3 + H2O‬‬

 ‫سیاناید ها )‪: (CN-‬‬
‫چند قطره ‪ FeCl3‬باالی محول آن عالوه نماید ‪ ،‬یک رسوب آبی میدهد‬

‫‪FeSO4 + 2NaOH‬‬ ‫‪Na 2SO4 + Fe(OH)2‬‬

‫‪Fe(OH) 2 + 6KCN‬‬ ‫‪K4[Fe(CN) 6] + 2KOH‬‬

‫‪K4[Fe(CN) 6] + 4FeCl3‬‬ ‫‪Fe 4[Fe(CN) 6] 3 +‬‬ ‫‪2KCl‬‬

‫فیرو فیروسیاناید‬
 ‫کتیون ها(‪)Cations‬‬
‫ارسینک (‪:)As‬‬
‫توسط ارجاع آن همراه معیار‪ Bougoult‬ذریعه حرارت دادن درحمام آبی‬
‫برای ‪ 20‬دقیقه یک رنگ زرد نصواری یا یک مکدریت تولید میدارد‪.‬‬

‫‪3H2PO2 + As2O3‬‬ ‫‪2As + 2H3PO4‬‬

 ‫جست ( ‪:) Zn‬‬
‫دراثرمعامله همراه محلول ‪ Na2S‬رسوب سفید میدهد‪.‬‬

‫‪ZnCl2 + Na2S‬‬ ‫‪ZnS‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪2NaCl‬‬

‫رسوب سفید‬

‫سرب( ‪:) Pb‬‬

‫معیارمستتتتتتعمله عبتتتتتارت از ‪ H2S‬استتتتتت دربتتتتتین محلتتتتتوالت کتتتتته ‪ pH‬توستتتتتط‬
‫‪ CH3COOH‬به ‪ 4‬عیارشده باشد‪.‬‬

‫‪PbCl2 + H2S‬‬ ‫‪PbS‬‬ ‫‪+ HCl‬‬

‫رسوب سیاه‬
 :) Fe ( ‫آهن‬

3K4[Fe(CN) 6] + 4FeCl3

Fe4[Fe(CN) 6]3 + 12KCl

‫رسوب آبی‬
:) Cu2+ ( ‫مس‬
2CuSO4 + K4[Fe(CN) 6] Cu2[Fe(CN) 6] + 2K2SO4

Red Precipitation
 ‫بسموت ( ‪:) Bi3+‬‬
‫همراه پوتاسیم ایوداید ( ‪ ) KI‬رسوب بسموت تترا آیوداید تشکیل میشود و‬
‫دارای رنگ زرد ‪ -‬نارنجی میباشد ‪.‬‬

‫‪Bi(NO3)3 + 3KI‬‬ ‫‪BiI3 + 3KNO 3‬‬

‫‪BiI3 + KI‬‬ ‫]‪K[BiI4‬‬

‫‪Yellowish Orang color‬‬
 ‫نقره ‪: Ag‬‬
‫همراه کلورهیدریک اسید رسوب سفید ‪ AgCl‬تولید میشود ‪.‬‬

‫‪AgNO3 + HCl‬‬ ‫‪AgCl + HNO3‬‬

‫باریم ‪:Ba2+‬‬
‫توسط سلفات ها رسوب سفید غیرمنحل تولید میکند ‪.‬‬

‫‪BaCl2 + H2SO4‬‬ ‫‪BaSO4‬‬ ‫‪+ 2HCl‬‬

 ‫سیماب ‪ Hg2+‬و‪: Hg+‬‬
‫دراثرمعامله همراه محلول ‪ NaOH‬سیماب‪ Hg2‬رسوب زرد و سیماب ‪Hg+1‬‬
‫رسوب سیاه تولید میشود‪.‬‬

‫‪Hg 2Cl 2 + 2NaOH‬‬ ‫‪Hg 2O‬‬ ‫‪+ 2NaCl + H2O‬‬

‫‪Black color‬‬

‫‪HgCl 2 + 2NaOH‬‬ ‫‪HgO‬‬ ‫‪+ 2NaCl + H2O‬‬

‫‪Yellow‬‬
 ‫کلسیم ( ‪:) Ca2+‬‬
‫توسط اسید اگزالیک ویا اگزالت امونیم رسوب سفید میدهد ‪.‬‬

‫‪CaCl2 + COONH4‬‬ ‫‪CaC2O4‬‬ ‫‪+ 2NH4Cl‬‬

‫‪COONH 4‬‬
‫امونیاک ‪: NH4+‬‬

‫دراثرحرارت دادن همراه قلوی ‪ NaOH‬امونیا آزاد میشود ‪.‬‬

‫‪NH 4Cl + NaOH‬‬ ‫‪NaCl + NH3 + H2O‬‬

 ‫مگنیزیم ( ‪:)Mg2+‬‬
‫توسط محلول سودیم بای فاسفیت درموجودیت ‪ NH4OH‬رسوب کرستالی‬
‫سفید تولید میدارد ‪.‬‬

‫‪MgSO4 + Na2HPO4 + NH4OH‬‬

‫‪MgNH4PO4 + Na2SO4 + H2O‬‬

 ‫سودیم ‪:Na+‬‬
‫• دراثرسوختاندن باالی شعله لمپه به رنگ زرد میسوزد ‪.‬‬
‫• ‪H2S‬‬

‫پوتاسیم ‪: K+‬‬

‫توسط تارتاریک اسید رسوب سفید میدهد ( پوتاشیم تارتارات )‬

‫‪KCl + H2C4H4O6‬‬ ‫‪KHC4H4O6 + HCl‬‬

 ‫گروپ هلوجن ها‬
‫ازجمله مشتقات هلوژن ها که در طبابت استعمال زیاد دارند قرار ذیل اند‪.‬‬

‫‪ .1‬مشتقات هایدروجنی (اسید های هلوژن ها)‬

‫‪ .2‬مشتقات اکسیجنی هلوژن ها‬

‫‪ .3‬مشتقات هلوژن ها همراه فلزات قلوی‬

 ‫مشتقات هایدروجنی هلوجن ها‬

‫کلور هیدریک اسید یا ‪:(Acidum hydrochloricum) HCl‬‬

‫دو نوع کلور هیدریک اسید استعمال دارد‪.‬‬

‫‪ .1‬اسید کلور هیدریک غلیظ‬
‫‪ .2‬اسید کلور هیدریک رقیق‬

‫غلظت ‪ HCl‬رقیق نباید کمتر از ‪ 8.2%‬و بیشتر از ‪ 8.4%‬باشد‪.‬‬

‫غلظت ‪ HCl‬غلیظ نباید کمتر از ‪ 24.8%‬و بیشتر از ‪ 25.2%‬باشد‪.‬‬
 ‫تشخیص‪:‬‬
‫کلورهیدریک اسید میتواند نمک های را بسازد که در آب غیر منحل اند‪.‬‬

‫‪AgNO3‬‬ ‫‪+ HCl‬‬ ‫‪AgCl‬‬ ‫‪+ HNO3‬‬

‫‪2HgNO3 + 2HCl‬‬ ‫‪Hg 2Cl 2‬‬ ‫‪+ 2HNO3‬‬

‫‪Pb(NO3)2‬‬ ‫‪+ 2HCl‬‬ ‫‪PbCl2‬‬ ‫‪+ 2HNO3‬‬

 ‫تجارب خالصیت‪:‬‬
‫در کلورهیدریک اسید ناپاکی ‪ FeCl3‬امکان دارد که آنرا میتوانیم همراه‬
‫پوتاشیم تیوسیاناید ویا پوتاشیم فیروسیاناید تشخیص نماییم‪.‬‬

‫‪FeCl 3 + 3KSCN‬‬ ‫‪Fe(SCN) 3 + 3KCl‬‬

‫‪red color‬‬

‫]‪4FeCl3 + 3K4[Fe(SCN)6‬‬ ‫‪Fe4[Fe(SCN)6]3‬‬

 ‫تعین مقدار‪:‬‬
‫به میتود خنثی سازی‬
‫‪HCl + NaOH‬‬ ‫‪NaCl + H2O‬‬
 ‫استعمال‪:‬‬

‫‪ .1‬در عدم کفایه تیزاب معده از طریق فمی بشکل قطره و همراه پپسین بشکل‬
‫مخلوط‬
‫‪ .2‬جهت بهبود بخشیدن جذب آهن همراه با دوا های حاوی آهن‬
 ‫مشتقات اکسیجنی هلوژن ها ( هایپوکلوریت ها )‬

‫‪ .1‬محلول دکن‬
‫‪ .2‬آب جاویل‬
‫‪ .3‬کلسیم هایپوکلورایت‬

‫هایپوکلورایت ها خاصیت انتی سپتیک و دیز انفکشن (موجودیت کلور) دارند‬

 ‫تهیه محلول دکن و آب جاویل‬

Cl2 + 2NaOH H2O + NaCl + NaOCl

CaOCl2 + Na2CO3 CaCO3 + NaCl + NaOCl

Na2HPO4 + CaOCl2 CaHPO4 + NaCl + NaOCl

Cl2 + 2KOH KOCl + H2O + KCl

 Calcium hypochlorite
:‫تهیه‬
CaO + H2O Ca(OH) 2

OCl
Ca(OH) 2 + Cl2 Ca + HOH
Cl
:‫تشخیص‬

CaOCl2 + 2HCl CaCl 2 + Cl2 + H2O

 ‫مرکبات هلوژنها همراه فلزات قلوی‬

‫•‬ ‫‪NaCl‬‬ ‫•‬ ‫‪NaBr‬‬ ‫•‬ ‫‪NaI‬‬

‫•‬ ‫‪KCl‬‬ ‫•‬ ‫‪KBr‬‬ ‫•‬ ‫‪KI‬‬
‫❖ ‪KCl‬‬ ‫❖ ‪NaCl‬‬
‫✓ توازن فشار خون‬ ‫✓ توازن فشار خون‬
‫✓ هایپوکلیمیا‬ ‫✓ هایپونتریمیا‬
‫✓ در اریتمی قلبی‬ ‫✓ گلودردی‬
‫✓ در شستن زخم ها (‪ 5%،3%‬و ‪)10 %‬‬

‫❖ ‪ NaI‬و ‪KI‬‬ ‫❖ ‪ NaBr‬و ‪KBr‬‬

‫✓ در تداوی جاغور‬ ‫✓ تاثیرات سیداتیف‬

 ‫سنتیز ‪:NaCl‬‬

‫‪Na 2CO 3 + 2HCl‬‬ ‫‪2NaCl + CO2 + H2O‬‬

‫سنتیز ‪ NaI‬و ‪:NaBr‬‬

‫‪ (1‬از تعامل هایدروجن ایوداید و سودیم کاربونات‬

‫‪ (2‬از تعامل هایدروجن بروماید و سودیم کاربونات‬

 ‫تشخیص‪:‬‬
‫به رنگ زرد میسوزد‬ ‫‪ .1‬تشخیص آیون سودیم‪:‬‬
‫به رنگ بنفش میسوزد‬ ‫‪ .2‬تشخیص آیون پوتاشیم‪:‬‬
‫‪KCl + H2C4H4O6‬‬ ‫‪KHC4H4O6 + HCl‬‬

‫‪ .3‬تعامل تشخیصی ایون های کلور‪ ،‬بروم و آیود‪.‬‬

‫‪AgCl‬‬ ‫‪w hite‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪HNO3‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪( Cl , I , Br ) + AgNO 3‬‬ ‫‪AgI‬‬ ‫‪yellow‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪NO 3‬‬

‫‪AgBr‬‬ ‫‪slightly yellow‬‬

‫تعین مقدارهلوجن ها‬
‫به میتود ارجنتومتری‬
 ‫معادله تعین مقدار سودیم کلوراید‪:‬‬
‫به طریقه ارجنتومتری مستقیم میتود( ‪ ) Mohrr‬تعین مقدار میگردد‪.‬‬

‫‪NaCl + AgNO3‬‬ ‫‪AgCl + NaNO3‬‬

‫‪2AgNO3 + K2CrO 4‬‬ ‫‪Ag2CrO 4 + 2KNO3‬‬

‫‪Red- orange‬‬
 ‫تهیه آیودین‬
‫‪2NaI + Cl2‬‬ ‫‪2NaCl + I2‬‬
‫ارجنتیم نایتریت‬ ‫تشخیص‪:‬‬
‫توسط سودیم تیوسلفات‬ ‫تعین مقدار‪:‬‬

‫‪I2 + 2Na2S2O3‬‬ ‫‪2NaI + Na2S4O6‬‬

‫استعمال آیودین‪:‬‬
‫‪ .1‬در تداوی جاغور‬
‫‪ .2‬در ضد عفونی ساختن جلد و شستن زخم ها به دلیل انتی سپتیک بودن آن‬
‫(آیودین به ‪ 12%‬در ترکیب ‪)Povidone‬‬
‫‪ .3‬بشکل موضعی در التهابات بیره و گلودردی (آیودین به ‪ 5%‬محلول لوگول )‬
 ‫ادویه ‪( Contrast‬یود دار تکثیفه)‬

‫برای مطالعه یک عضونامرئی در مقابل شعاع ( ‪ ) X‬باید آن عضو را با یک مستحضر‬

‫که حاوی یک یا چند عنصر که درمقابل شعاع ( ‪ ) X‬تاریکی یا مکدریت تولید میکند ‪،‬‬
‫معامله نمائیم تا عضومذکور قابل دید گردد ‪ .‬مستحضرات که چنین حالت را بارمی آورد‬
‫بنام ‪ Contrast‬یا ‪ Radio – Paque‬یاد میگردند‪.‬‬

‫‪Br2, I2, Ba ........‬‬

‫ص ‪16-18‬‬
 )Manganese( ‫منگان یا منگنیز‬
)Patassium permanganate( ‫پتاشیم پرمنگنات‬
:‫تهیه‬
✓
2MnO2 + 4KOH + O2 2K2MnO4 + 2H2O

✓ ✓
2K2MnO4 + Cl2 2KMnO4 + 2KCl
 :‫تعامالت کیمیاوی‬
:‫در محیط قلوی‬
+7 +6
2KMnO4 + 2KOH + Na2SO3 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O

: ‫در محیط خنثی‬

+7 +4
2KMnO4 + Na2SO3 + H2O 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH

:‫در محیط اسیدی‬

+7 +2
2KMnO4 +3 H2SO4 + Na2SO3 2MnSO4 + K2SO4 + 5Na2SO4 +3HOH

‫بی رنگ‬
 :‫تعین مقدار‬
.‫ تعین مقدار میگردد‬Iodometry ‫به طریقه‬

2KMnO4 + 10KI + 8H2SO4

2MnSO4 + 6K2SO4 + 5I2 + H2O

I2 + 2Na2S2O3 2NaI + Na2S4O6

 ‫استعمال‪:‬‬
‫‪ .1‬به حیث انتی سپتیک ) شستن زخم ها‪ ،‬غرغره (‬
‫‪ .2‬در نسائی والدی و محلول ‪ 2-5%‬آن در سوختگی ها استعمال میگردد‪.‬‬
‫‪ .3‬برای شستن معده محلول ‪ 2%‬آن در تسممات مورفین و تریاک استفاده‬
‫میشود‪.‬‬
 ‫عناصر گروپ ششم جدول دورانی‬
‫‪O2, S, Se‬‬
‫تهیه اکسیجن ‪:‬‬
‫‪1.‬‬ ‫‪H2O2 + Cl2‬‬ ‫‪2HCl + O2‬‬

‫‪2.‬‬ ‫‪2H2O‬‬ ‫‪2H2 + O2‬‬

‫استعمال ‪:‬‬
‫✓ ‪ ( Oxygen therapy‬گاز کاربوجن = ‪ 95%‬اکسیجن ‪ 5% +‬کاربن دای اکساید)‬
‫✓ در عوارض جهاز تنفسی و قلبی‬
‫✓ درتسممات ‪ ،CO‬ادویه منوم (خواب آور)‪ ،‬مشتقات تریاک‬
 ‫مشتقات اکسیجن‬
:H2O2 ‫تهیه‬

BaO2 + H2SO4 H2O2 + BaSO4

OH O
C2H5 C2H5

+ H2O2

OH O

Ethyl hydro intraquinone

 : ‫تشخیص‬
K2Cr 2O7 + H2SO4 H2Cr 2O7 + K2SO4

H2Cr 2O7 + 5H2O2 H2Cr 2O12 + 5H2O

Acid perchromic

H2Cr 2O7 + 4H2O2 2 CrO

Peroxide 5 +
chromic 5H2O

H2SO4
K2Cr2O7 ‫آبی‬
H2O2
 ‫تعین مقدار‪:‬‬
‫طریقه پرمنگناتومتری‪:‬‬

‫‪5H2O2 + 2KMnO4 + 38H2SO4‬‬ ‫‪2MnSO4 + K2SO4 + 5O2 + 8H2O‬‬

‫طریقه آیودومتری‪:‬‬
‫‪5H2O2 + 2KI + H2SO4‬‬ ‫‪I2 + K2SO4 + 2H2O‬‬

‫‪I2 + Na2S2O3‬‬ ‫‪2NaI + Na2S4O6‬‬

‫استعمال‪:‬‬
‫محلول غلیظ آن ‪ 30%‬و محلول رقیق آن ‪ 3%‬است‪ .‬هایدروجن پراکساید تاثیرات‬
‫انتی سپتیک و هیموستاتیک دارد‪.‬‬
 )Peroxides( ‫پراکساید ها‬
:‫تعریف‬
H O O H

Na O O Na
:‫تهیه‬

H2O2 + ZnO ZnO2 + O

H2O
2

H2O2 + MgO MgO2 + H2O

48
49
50
 ‫تشخیص‪:‬‬
‫‪ZnO2 + 2HCl‬‬ ‫‪ZnCl 2 + H2O2‬‬

‫‪MgO2 + HCl‬‬ ‫‪MgCl2 + H2O 2‬‬

‫تعین مقدار‪:‬‬
‫محلول پراکساید ها مانند هایدروجن پراکساید دوزاژ نمود‪.‬‬

‫استعمال‪:‬‬
‫✓ زنگ پراکساید به قسم انتی سپتیک از طریق خارجی استعمال میگردد‪.‬‬
‫✓ مگنیزیم پراکساید به قسم انتی سپتیک معایی از طریق داخل استعمال میگردد‬
 Vermifuge

Skin disease Laxative

‫سلفر‬

‫تابلیت‬ ‫مرهم ها‬

‫محلوالت‬
53
 ‫سلفور سودیم یا سودیم سلفاید‬
Na2S. 9H2O
:‫تهیه‬

800 °C
Na2SO4 + 2C Na2S + CO2

NaOH + H2S NaHS + H2O

NaHS + NaOH Na2S + H2O

 ‫تشخیص‪:‬‬
‫‪Na2S + ZnCl2‬‬ ‫‪ZnS + NaCl‬‬

‫تعین مقدار‪:‬‬
‫به میتود آیودیمتری‪:‬‬
‫‪Na2S + I2‬‬ ‫‪2NaI + S‬‬
‫استعمال‪:‬‬
‫‪ .1‬در تشوشات طرق تنفسی‬
‫‪ .2‬در روماتیزم‬
‫‪ .3‬در امراض جلدی‬
 ‫سولفیت خنثی سودیم ‪:Na2SO3‬‬
‫تهیه‪:‬‬
‫‪Na2CO 3 + 2SO2 + H2O‬‬ ‫‪2NaHSO3 + CO2‬‬

‫‪2NaHSO3 + Na2CO 3‬‬ ‫‪2Na2SO3 + CO2 + H2O‬‬

‫تشخیص‪:‬‬
‫کتیون سودیم و انیون سلفیت را ذریعه تعامل آنها تشخیص میدارند‪.‬‬
 ‫تعین مقدار‪:‬‬
‫به میتود ایودومتری‬
‫‪O2‬‬
‫‪Na 2SO3 + 2KI + H2SO4‬‬ ‫‪I 2 + Na2SO4 + K2SO4‬‬

‫‪I 2 + Na2S2O3‬‬ ‫‪Na 2S4O6 + NaI‬‬

‫استعمال‪:‬‬
‫‪ .1‬برای محافظه محلوالت و مواد قابل تحمض( اسیدی‪،‬‬
‫ادرینالین‪ ،‬پروکائین کلور هیدرات)‬
‫‪ .2‬به حیث انتی سپتیک وبر ضد امراض جلدی‬
‫سلفیت سودیم اسیدی یا بی سلفیت سودیم‬
‫‪NaHSO3‬‬
‫استعمال‪:‬‬

‫✓ محلوالت آن برای از بردن عفونت ها بکار میرود‪.‬‬

‫✓ مرهم های آن برضد ‪ Psoriasis‬مستعمل است‪.‬‬

 ‫سلفات سودیم (‪)Na2SO4‬‬
‫تهیه‪:‬‬
‫‪2NaCl + H2SO4‬‬ ‫‪Na2SO4 + 2HCl‬‬
‫از تعامالت کتیون سودیم و انیون سلفات تشخیص میگردد‪.‬‬ ‫تشخیص‪:‬‬

‫تعین مقدار‪ :‬به میتود ‪Gravimetry‬‬

‫‪Na2SO4 + BaCl2‬‬ ‫‪BaSO4 + 2NaCl‬‬

‫استعمال‪:‬‬
‫به قسم ملین (‪)Emollient‬‬
‫مسهل (‪ Laxative‬و ‪) Purgative‬‬
 ‫سلفات مگنیزیم ‪MgSO4. 7H2O‬‬
‫تهیه‪:‬‬
‫‪2H2SO4‬‬
‫‪MgCO3 . CaCO3‬‬ ‫‪MgSO4 + CaSO4 + 2CO2 + 2H2O‬‬

‫تشخیص‪:‬‬
‫توسط کتیون ‪ Mg2+‬و انیون ‪ SO42-‬تشخیص میگردد‪.‬‬

‫تعین مقدار‪:‬‬
‫به طریقه کامپلکسومتری تعین مقدار میگردد‪.‬‬
‫استعمال‪:‬‬
‫‪ .1‬به حیث ملین و کوالگوگ‬
‫‪ .2‬به حیث مسهل ‪Purgative‬‬
 ‫سودیم تیوسلفات ‪Na2S2O3 . 5H2O‬‬
‫تهیه‪:‬‬

‫‪Na2SO3 + S‬‬ ‫‪Na2S2O3‬‬

‫تشخیص‪:‬‬

‫‪Na2S2O3 + 2AgNO3‬‬ ‫‪Ag2S2O3 + 2NaNO3‬‬

‫رسوب سفید‬

‫ایودیمتری ‪ .........‬اندیکاتور نشایسته‬ ‫تعین مقدار‪:‬‬

‫‪2Na2S2O3 + I2‬‬ ‫‪Na 2S4O6 + 2NaI‬‬
 ‫استعمال‪:‬‬
‫‪ .A‬به حیث انتی دوت‪:‬‬

‫‪ .1‬محلوالت ‪ 10%‬آن در تداوی تسممات ‪ As‬و مشتقات آن‪،‬‬

‫نمک های ‪Hg ، Bi‬و‪Au‬‬

‫‪ .2‬محلوالت ‪ 20%‬ان در تداوی تسممات ‪ CN-‬و نترات نقره‬

‫‪ .B‬در انتانات طرق تنفسی و جلدی‬

‫‪ .C‬به حیث مسهل و ‪Diuretic‬‬

‫عناصر گروپ پنجم جدول دورانی عناصر‬
 ‫امونیاک و امالح آن‬

:‫تهیه‬
+ -
NH3 + H2O NH 4OH NH 4 + OH

:‫تشخیص‬
Cl
✓
HgCl2 +2NH4OH Hg NH2 Cl + H2O
+ NH4OH
 ‫تعین مقدار‪:‬‬

‫‪NH4OH + H2SO4‬‬ ‫‪(NH4)2SO4 + 2H2O‬‬

‫استعمال‪:‬‬
‫✓ انشاق امونیاک باعث تنبه دماغ و مرکز تنفسی و تسریع قلب‬
‫✓ از طریق فمی به حیث ‪ expectorant‬و ‪Diaphoritic‬‬
 ‫امونیم کلوراید ‪NH4Cl‬‬
‫تهیه‪:‬‬

‫‪NH 3 + HCl‬‬ ‫‪NH 4Cl‬‬

‫تشخیص‪:‬‬

‫توسط تعامل ایون امونیاک و کلوراید تشخیص میگردد‪.‬‬

 ‫تعین مقدار‪:‬‬
‫به طریقه ‪ Mohr‬دوزاژ میگردد‪.‬‬
‫‪NH4Cl + AgNO3‬‬ ‫‪AgCl‬‬ ‫‪+ NH4NO 3‬‬

‫‪AgNO3 + K2CrO 4‬‬ ‫‪AgCrO4 + 2KNO3‬‬

‫استعمال‪:‬‬
‫✓ به مقدار کم تاثیر مقشع و عرق آور‬
‫✓ به مقدار های بیشتر سبب تزاید حامضیت ادرار (‪)Acidifiant‬‬
‫✓ در انتانات طرق بولی همراه دیگر مرکبات اسیدی کننده تطبیق میشود‪.‬‬

‫‪NH4OH + HOH‬‬ ‫‪HCl + NH4OH‬‬

 ‫نایترس اکساید ‪ Protoxydes( N2O‬ازوت)‬
‫تهیه‬
‫‪230-240°C‬‬
‫‪NH4NO3‬‬ ‫‪N2O + 2H2O‬‬
‫استعمال‬
‫در انستزی های کوتاه مدت بصورت خالص‬
‫در انستیزی های طویل با اکسیجن مخلوط‬
‫‪ 10-20%‬تطبیق میشود‪ .‬تاثیر سریع داشته‬
‫و هم بسرعت از بیهوشی خارج میشود‪.‬‬
 (NaNO2 )Sodium nitrite
‫تهیه‬
PbH4 300 °C
PbO
NaNO3 + BaS NaNO2 + BaO + S
CaSO3 CaSO4

‫تشخیص‬
NaNO2 + H2SO4 NaHSO4 + HNO2

2HNO2 H2O + NO + NO2

‫بخار سرخ‬
 :‫تعین مقدار‬
KMnO4 ‫آیودومتری بعد از تعامل با‬

2NaNO2 + KMnO4 + 3H2SO4 K2SO4 + 2MnSO4 + 5NaNO3 + 3H2O

KMnO4 + 10KI + 8 H2SO4 2MnSO44 + 8H2O

5I2 + 6K2SO4 + 2KMnO
‫مقدار اضافی‬
I 2 + Na2S2O3 NaI + Na2S4O6
 ‫استعمال‪:‬‬
‫‪ .1‬به حیث انتی دوت در تسممات سیاناید‬
‫‪ .2‬در امراض قلبی‬
‫‪ .3‬به حیث پایین آورنده فشار خون‬

‫توسع دهنده اوعیه‬

 ‫فوسفور و مشتقات آن‬

‫سودیم هایپوفاسفیت ‪NaH2PO2‬‬

‫‪Na 2CO 3 + Ca(H2PO2)2‬‬ ‫‪2NaH2PO2 + CaCO3‬‬

‫کلسیم هایپو فاسفیت ‪Ca(H2PO2)2‬‬

‫‪t°‬‬
‫‪Ca(OH) 2 +2P‬‬ ‫‪2Ca(H2PO2)2‬‬
‫توسط کتیون مربوطه تشخیص میگردد‪.‬‬
‫‪+1‬‬
 ‫معیار بوگولت ‪:Bougault‬‬
‫تهیه‪:‬‬
‫✓‬ ‫✓‬
‫‪HCl + NaH2PO2‬‬ ‫)‪NaCl + H(H2PO2‬‬

‫تشخیص‪:‬‬
‫در اثر تعامل همراه سلفات مس در محیط‪ H2SO4‬و جوش دادن رسوب سرخ تولید میکند‪.‬‬

‫استعمال‪:‬‬
‫✓ هیپوفوسفیت های مذکور مقوی اعصاب و نیرو بخش است‬
‫✓ به حیث ریجنت‬
‫‪+1‬‬
 ‫فوسفوریک اسید و فوسفات ها‬

HPO3 …………. Meta Phosphoric Acid

H3PO4 ………... Orthophosphoric Acid

H4P2O5 …….... Pyrophosphoric Acid

‫✓ منبه افرازات معایی‬

‫✓ مقوی و منبه حجرات عصبی‬

+5
 ‫‪P2O5 + 3H2O‬‬ ‫تهیه‪:‬‬
‫‪2H3PO4‬‬

‫تشخیص‪ :‬ایون فسفیت ‪ ....‬ص‪2‬‬

‫تعین مقدار‪ :‬به میتود ‪:Gravimetry‬‬

‫‪MgCl2 + NH4OH + H3PO4‬‬ ‫‪MgNH4PO4 + 2HCl + H2O‬‬

‫استعمال‪:‬‬
‫✓ منبه افرازات معایی (از طریق فمی)‬
‫✓ مقوی و منبه حجرات عصبی (به شکل محلوالت و شربت ها)‬
 ‫سودیم بای فاسفیت‬
‫‪ Na2HPO4 .12H2O‬و ‪Na2HPO4. 7H2O‬‬

‫حرارت جوشان‬
‫)‪H3PO4 + n(Na2CO 3‬‬ ‫‪Na 2HPO4‬‬ ‫تهیه‪:‬‬

‫توسط تعامالت فاسفیت ها و کتیون سودیم تشخیص میگردد‬ ‫تشخیص‪:‬‬

‫‪Bromocresol‬‬
‫‪Na2HPO4 + H2SO4‬‬ ‫‪Na2SO4 + H3PO4‬‬ ‫تعین مقدار‪:‬‬

‫‪+5‬‬
 ‫استعمال‪:‬‬
‫✓ مقوی سیستم عصبی مرکزی‬
‫✓ دارای تاثیرات نسبی دیورتیک‬
‫✓ منبه افرازات معایی‬
 ‫فاسفیت های کلسیم‬
Ca(H2PO4)2 . H2O ‫ مونوکلسیک فاسفیت‬.1

+5
2H3PO4 + CaCO3 Ca(H2PO4)2 . H2O + CO2

Ca2(HPO4)2 . H2O ‫ دای کلسیک فاسفیت‬.2

2CaCl2 + 2Na2HPO4 Ca 2(HPO 4)2 + 4NaCl

+5
 Ca3(PO4)2 ‫ ترای کلسیک فاسفیت‬.3

2Na2HPO4 + 3CaCl2 Ca3(PO4)2 +2 HCl + 4NaCl

+5
 ‫تشخیص‪:‬‬
‫✓ ایون کلسیم‬
‫✓ ایون فاسفیت‬
‫تعین مقدار‪:‬‬
‫به طریقه پرمنگناتومتری‬
‫استعمال‪:‬‬
‫مقوی ‪CNS‬‬ ‫✓‬
‫‪Recalcifiant‬‬ ‫✓‬
‫انتی اسید‬ ‫✓‬
‫با دیگر دواها بشکل مشترک بر ضد اسهاالت استفاده میگردد‬ ‫✓‬

‫ص‪4‬‬
 ‫بسموت‬

)Bismuth nitrate( ‫بسموت نایتریت‬

Bi2O 3 + 3C 3Bi + 3CO

Bi + 4HNO3 Bi(NO3)3 + NO + 2H2O

‫ ایون بسموت‬:‫تشخیص‬

4‫ص‬
 NO 3 O
NO 3
Bi NO 3 + HOH Bi NO 3
-HNO3
Bi NO 3
NO 3 -HNO3
OH

NO 3 O
NO 3
Bi NO 3 + 2HNO
2HOH3 Bi OH Bi NO 3 . H2O
-2HNO3 -H2O
NO 3
OH

NO 3 O
OH
Bi NO 3 + 3HOH
3HNO3 Bi OH Bi OH
NO 3 -2HNO3 -H2O
OH
‫تعین مقدار‪ :‬به طریقه کامپلکسومتری‬

‫‪83‬‬
 ‫به طریقه کامپلکسومتری‬ ‫تعین مقدار‪:‬‬
‫تترانت‪EDTA :‬‬

‫اندیکاتور‬
‫‪Murexide‬‬ ‫‪.1‬‬
‫‪Patton Reeder‬‬ ‫‪.2‬‬
‫‪Eriochrome Red B‬‬ ‫‪.3‬‬
‫‪Eriochrome Black T‬‬ ‫‪.4‬‬
‫‪Fast Sulphon Black‬‬ ‫‪.5‬‬
‫استعمال‬
‫✓ در قرحات معدی و معایی‬
‫✓ به حیث انتی سپتیک معایی‪ ،‬جاذب و ضد اسهال‬
‫‪84‬‬
‫کاربن‬
‫کاربن های رسمی‬
‫گاز انهدرید کاربونیک‬
‫کاربنات ها‬
‫سیاناید ها‬
 ‫کاربن های رسمی( ذغال های رسمی)‬
‫الف‪ .‬کاربن هی حیوانی‪:‬‬
‫در اثر ‪ Pyrogenation‬پارچه های استخوان به حرارت ‪800°C‬‬
‫ب‪ .‬کاربن نباتی ‪:‬‬

‫در اثر ‪ Pyrogenation‬پارچه های چوب عاری از ریزین‬

‫استعمال‪:‬‬
‫به قسم جاذب گازات در نفخ و باد معایی‬
‫در اسهاالت‬
‫بر ضد تسممات‬
‫بشکل پودر و تابلیت‬
 ‫گاز کاربونیک (‪)CO2‬‬
‫تهیه‪:‬‬
‫‪Na2CO 3 + 2HCl‬‬ ‫‪2NaCl + CO2 + H2O‬‬

‫تشخیص‪:‬‬
‫‪Ba(OH)2 + CO2‬‬ ‫‪BaCO3 + H2O‬‬
‫استعمال‪:‬‬
‫به حیث انستیزی دهنده موضعی‬
‫ضد قی (‪)Antivometic‬‬
‫منبه مرکزتنفسی‬
 ‫انتی مونی( ‪) Sb‬‬
‫گلوکانتیم‪:‬‬

‫تشخیص‪:‬‬
‫در محلالت عضوی غیر منحل بوده و ‪ Levoger‬است‪.‬‬

‫تعین مقدار‪ :‬آیودیمتری در موجودیت نشایسته‬

‫استعمال‪ :‬محلوالت ‪ 30%‬برای تداوی لشمانیا بشکل زرقی استعمال میگردد‪.‬‬

 ‫سلیکان ‪Si‬‬
‫مگنیزیم ترای سلیکات ( ‪) Mg2Si3O8 .nH2O‬‬
‫خواص و تشخیص‬

‫‪Mg2Si3O8 .nH2O + 4HCl‬‬ ‫‪2MgCl2 + 3SiO2 + (n + 2)H2O‬‬

‫بعدا ً افزودن ارجنتیم نایتریت ویا سودیم بای فاسفیت در موجودیت امونیم هایدرواکساید‬
 ‫تعین مقدار ‪:‬‬

‫بعداً رسوب را خشک و وزن نمائید که مقدار آن باید مطابق استندرد باشد‪.‬‬
‫مقدار سلیکان دای اکساید‪ 67%‬الی ‪70%‬‬

‫استعمال‪:‬‬
‫در گاستریت ها( التهاب معده ) و امراض معایی‬
‫در بلند رفتن اسید معده‬
 ‫تالک ( ‪) Talc‬‬
‫‪(3MgO.4SiO2. H2O) 3MgSiO3. H2SiO3‬‬
‫سلیکات مگنیزیم‬

‫نظر به داشتن مگنیزیم تشخیص میگردد‬

‫مقدار ‪64% MgO‬‬
‫مقدار ‪36% SiO2‬‬

‫استعمال از طریق خارج بحیث‪:‬‬

‫✓ جهت ماساژ دادن‬
‫✓ لشم کننده‬
‫✓ به حیث سواغ‬
‫کاولین‪)2SiO2. Al2O3. 2H2O( Kaoline‬‬

‫✓ سلیکات المونیم‬
‫✓ پودر سفید یا زرد گونه‬
‫✓ بی بو و بی ذایقه‬

‫استعمال‪:‬‬
‫ضد اسهال‬
‫ضد عفونی معائی‬
 ‫سرب (‪)Plumbom‬‬
‫اکساید سرب ‪PbO‬‬
‫‪t°‬‬
‫‪PbCO3‬‬ ‫‪PbO + CO2‬‬
‫تشخیص‪:‬‬
‫‪PbO + H2SO4‬‬ ‫‪PbSO4 + H2O‬‬

‫تعین مقدار‪ :‬آیودو متری‬

‫استعمال‪:‬‬
‫✓ پلستر های آن در امراض التهابی میکروبی جلدی‬
‫✓ محلول آن برای ایکزیما‬
)Bore(‫بور یا بورون‬

Meta boric acid

Tetra boric acid

Ortho boric acid

 )H3BO3 ( ‫بوریک اسید‬

:‫تهیه‬
+ HCl
Calcium tetra boric

:‫تشخیص‬
OH O C2 H5
B OH + 3C2H5OH B O C2 H5 + 2H2O
OH O C2 H5

‫رنگ سبز‬
 ‫تعین مقدار‪:‬‬

‫‪H3BO3 + NaOH‬‬ ‫‪NaBO2 + 2H2O‬‬

‫استعمال ‪ :‬انتی سپتیک‬

 ‫بورات سودیم ‪(Na2B4O7) Borax‬‬

‫تهیه‪:‬‬

‫تشخیص و تعین مقدار‪:‬‬

‫ارجنتیم کلوراید‬
‫ایتایل الکول‬

‫‪H3BO3 + NaOH‬‬ ‫‪NaBO2 + 2 H2O‬‬

 ‫استعمال‪:‬‬

‫به حیث باکتریوستاتیک و ضد عفونی کننده‬

‫در گلو دردی ها و التهابات مخاط دهن‬

‫در مواد آرایشی‬

 ‫المونیم ‪Aluminium‬‬
‫المونیم هایدروکساید ‪: Al(OH)3‬‬

‫تهیه‪:‬‬
‫‪Al(SO4)3 + Na2CO 3‬‬ ‫‪t°‬‬ ‫‪Al2(CO 3)3 + Na2SO4‬‬

‫‪Al2(CO 3)3 + 24H2O‬‬ ‫‪2Al(OH)3 + 3CO2 + 21H2O‬‬

‫استعمال‪:‬‬
‫به قسم انتی اسید از طریق فمی‬
‫در ترکیب پودر های اطفال از طریق خارج‬
 ‫زمچ پتاس )‪Al2(SO4)3. K2SO4. 24H2O. )Alum potas‬‬

‫تهیه‪:‬‬
‫‪Al2(SO4)3 + K2SO4 + H2O‬‬ ‫‪Al2(SO4)3. K2SO4 . 24H2O‬‬

‫تشخیص‪:‬‬
‫محلول آبی آن تعامل سلفات ها ‪ ،‬المونیم و پوتاشیم را میدهد‪.‬‬
‫تعین مقدار‪:‬‬
‫به طریقه کامپلکسومتری همراه ‪EDTA Na‬‬
‫استطباب ‪:‬‬
‫به حیث قابض‬
‫به حیث انتی سپتیک ( در التهابات مخاط دهن)‬
‫‪1-4%‬‬
 ‫فلزات گروپ دوم جدول دورانی‬

‫‪Mg, Ca, Ba, Zn, Hg‬‬

‫اکساید و هایدروکساید مگنیزیم‪:‬‬
‫تکلیس‬ ‫جوش دادن‬
‫‪MgCO3‬‬ ‫‪MgO + H2O‬‬ ‫‪Mg(OH)2‬‬

‫تشخیص‪ :‬تعامل مگنیزیم‬

‫تعین مقدار‪ :‬بطریقه کامپلکسومتری‬
‫استعمال‪:‬‬
‫به قسم انتی اسید‬
‫به حیث ملین‬
‫برضد تسممات اسیدها و ‪As2O3‬‬
‫کاربنات بیزیک مگنیزیم (‪)3MgCO3. Mg(OH)2‬‬
‫تهیه‪:‬‬
‫‪2 MgSO4 + Na2CO 3 + 5H2O‬‬

‫‪MgCO3 + Na2SO4 + Mg(OH)2. 4H2O‬‬

‫استعمال‪:‬‬
‫مانند اکساید مگنیزیم استعمال دارد‪.‬‬
‫مگنیزیم کلوراید (‪)MgCl2.6H2O‬‬
‫تهیه‪:‬‬
‫‪MgCO3 + 2HCl‬‬ ‫‪MgCl2 + CO2 + H2O‬‬

‫تشخیص و تعین مقدار‪:‬‬

‫تشخیص آیون مگنیزیم وکلوراید صورت میگیرد‪.‬‬
‫به طریقه کامپلکسومتری تعین مقدار میگردد‪.‬‬
‫استعمال‪:‬‬
‫به حیث ‪Colagoc‬‬
‫به حیث ملین‬
‫یک دوای التیام بخش زخم ها‬
 ‫مگنیزیم استیارات‬
‫‪-‬‬
‫‪[CH3 (CH 2)16 COO ]2Mg‬‬ ‫‪Stearate‬‬

‫‪-‬‬
‫‪[CH3 (CH 2)14 COO ] 2Mg‬‬ ‫‪Palmetate‬‬

‫تشخیص ایون مگنیزیم بعد از تجزیه توسط‪H2SO4‬‬ ‫تشخیص‪:‬‬

‫به طریقه کامپلکسومتری‬ ‫تعین مقدار‪:‬‬

‫استعمال‪:‬‬
‫به حیث جاذب در مواد آرایشی‬
‫به قسم سواغ (محلول)‬
 ‫کلسیم ‪Calcium‬‬
‫کلسیم کلوراید ‪CaCl2 . 6H2O‬‬

‫‪2NH4Cl + Ca(OH)2‬‬ ‫‪CaCl2 + NH3 + H2O‬‬ ‫تهیه‪:‬‬

‫تعامل کلسیم و کلوراید ها را میدهد‪.‬‬ ‫تشخیص‪:‬‬

‫به طریقه کامپلکسومتری‬ ‫تعین مقدار‪:‬‬

‫استعمال‪:‬‬
‫به حیث ‪Recalcifiant‬‬
 ‫کلسیم کاربنات (‪)CaCO3‬‬ ‫تهیه‪:‬‬

‫‪CaCl2 + Na2CO3‬‬ ‫‪CaCO3 + 2NaCl‬‬

‫تعامل کتیون کلسیم و انیون کاربنات را میدهد‪.‬‬

‫تشخیص‪:‬‬

‫تعین مقدار‪:‬‬
‫بطریقه کامپلکسومتری‬
‫بطریقه خنثی سازی‬

‫به حیث انتی اسید‪ ،antidiarray ،‬به حیث جاذب‬ ‫استعمال‪:‬‬

 ‫باریم ‪Barium‬‬
‫باریم سلفات )‪(BaSO4‬‬
‫‪BaCl2 + H2SO4‬‬ ‫‪BaSO4 + 2HCl‬‬

‫‪BaCl2 + Na2SO4‬‬ ‫‪BaSO4 + 2NaCl‬‬

‫تشخیص‪:‬‬
‫‪BaSO4 + Na2CO3‬‬ ‫‪BaCO3 + Na2SO4‬‬

‫در فلترات تشخیص ‪SO4‬‬

‫در رادیوگرافی سیستم هضمی از سوسپانسیون آن استفاده میگردد‬ ‫استعمال‪:‬‬

 ‫جست یا زنک ‪Zn‬‬
‫تهیه اکساید زنک (‪)ZnO‬‬
‫‪Zn + O2‬‬ ‫‪ZnO‬‬
‫تشخیص‪:‬‬

‫‪ZnO + H2O‬‬ ‫‪Zn(OH)2‬‬ ‫رسوب سفید‬

‫‪ZnO + 2HCl‬‬ ‫‪ZnCl2 + H2O‬‬ ‫تعین مقدار‪:‬‬

‫‪HCl + NaOH‬‬ ‫‪NaCl + H2O‬‬ ‫تتریشن غیرمستقیم‬
‫استعمال‪:‬‬
‫به حیث دوای ضد تشنج‬
‫در امراض جلدی‬
‫در امراض چشم‬
‫در ترکیب مواد آرایشی و پودر های اطفال‬
 ‫سلفات جست (‪)ZnSO4.H2O‬‬

‫‪H2SO4 + Zn‬‬ ‫‪ZnSO4 + H2‬‬

‫تعامالت سلفات ها و جست را میدهد‪.‬‬ ‫تشخیص‪:‬‬

‫به طریقه کامپلکسومتری‬ ‫تعین مقدار‪:‬‬

‫به حیث ضد عفونی کننده در امراض والتهاب منضمه چشم‬ ‫استعمال‪:‬‬
 ZnO . Fe2O3 ‫کاالمین‬

‫از مخلوط نمودن زینک اکساید به همرای فریک اکساید‬

:‫استعمال‬
Stings ✓
Insect bites ✓
Chiken pox ✓
Poison ivy ✓
Rshes ✓
Eczema ✓
Sunburn ✓
 Mercury ‫سیماب یا‬
)Mercurochrome( ‫میرکیورسین سودیم‬
HO O OH OH
HO O

2Br Br Br
O O Hg(CH3COO)2

Flourocine O DibromoFlourocine
O
Hg OH
Hg OH
HO O OH
HO O OH

Br Br
O + NaOH Br Br

ONa

O
O
Mercureceine Na
 ‫تشخیص‪:‬‬
‫توسط قلویات تخریب گردیده و در اثر افزایش اسیدها (‪ )H2SO4‬رسوب سرخ‬
‫نارنجی میدهد‪.‬‬

‫استعمال‪:‬‬
‫به حیث انتی سپتیک‬
‫باکتریوستاتیک‬
‫به حیث ضد عفونی کننده زخم های جلد و سطح مخاط‬
 ‫فلزات گروپ اول جدول دورانی عناصر‬
‫‪Au, Ag, Cu, K, Na, Li‬‬

‫مشتقات طال (‪)Au‬‬

‫استفاده از مشتقات عضوی طال برای تداوی روماتیزم مفصلی برای اولین بار‬
‫در سال ‪ 1927‬رایج گردید‪.‬‬
‫ضد التهاب‬ ‫✓ ‪Sodium Aurothiomalate‬‬
‫ضد سرطان‬ ‫✓ ‪Naphthalimide gold(I)Phosphine‬‬
‫ضد کانسر‬ ‫✓ مغلق ‪ Au+1‬و ویتامین ‪( K3‬مینادیون)‬
 ‫لیتیوم ‪Li‬‬
‫لیتیوم کاربنات(‪)Li2CO3‬‬
‫‪Li 2SO4 + Na2CO3‬‬ ‫‪Li 2CO3 + Na2SO4‬‬

‫تشخیص‪ :‬محلول آبی آن تعامل ‪ CO3‬رامیدهد‬

‫تعین مقدار‪ :‬به طریقه خنثی ساختن همراه ‪ H2SO4‬نورمال تتراژ میگردد‪.‬‬

‫استعمال‪:‬‬
‫در تداوی روماتیزم و نقرص‬
‫در تشوشات عصبی مثالً دیوانه گی‬
 ‫لیتیم سیترات ‪Li3C6H5O7‬‬

‫از یکجا شدن لیتیم کاربنات و سیتریک اسید‬

‫خواص فزیکی ‪ :‬در آب منحل ولی در الکول غیرمنحل‬

‫‪Li3C6H5O7 + HClO4‬‬ ‫‪LiClO4‬‬ ‫تعین مقدار‪:‬‬

‫استعمال‪ :‬همانند سایر مرکبات لیتیم‬

 ‫مس ( ‪) Cu‬‬
‫سلفات مس (‪)CuSO4 5H2O‬‬
‫نیل توتیا (‪)vitriol blue‬‬
‫تهیه‪:‬‬
‫‪H2SO4 + CuO‬‬ ‫‪CuSO4 + H2O‬‬
‫تشخیص‪:‬‬
‫✓ توسط آهن‬
‫✓ توسط باریم کلوراید‬
‫‪Fe + CuSO4‬‬ ‫‪Cu + FeSO4‬‬
 ‫تعین مقدار‪ :‬ایودومتری‬
‫‪2CuSO4 + 4KI‬‬ ‫‪2CuI2 + 2K2SO4‬‬

‫‪2CuI2‬‬ ‫‪2CuI + I2‬‬

‫‪I 2 + 2Na2S2O 3‬‬ ‫‪2NaI + Na2S4O 6‬‬

‫استعمال‪:‬‬
‫به حیث انتی سپتیک و قابض در امراض جلدی‬

‫شکل محلول و مرهم‬

 ‫نقره ‪)Ag( Argent‬‬
‫نترات نقره ‪AgNO3‬‬
‫‪3Ag + 4HNO3‬‬ ‫‪3AgNO3 + NO + H2O‬‬

‫تعامالت کتیون ‪ Ag‬و انیون ‪ NO3‬را میدهد‬ ‫تشخیص‪:‬‬

‫تعین مقدار‪ :‬به طریقه تیوسیانومتری‪:‬‬
‫‪AgNO3 + NH4SCN‬‬ ‫‪AgSCN + NH4NO 3‬‬

‫‪NH4SCN + FeNH4(SO4)2‬‬ ‫‪Fe(SCN) 3 + 2(NH4)2SO4‬‬

‫اندیکاتور‬ ‫استعمال‪:‬‬
‫به حیث انتی سپتیک موضعی‬
‫برای وقایه چشم‬
‫برای شستن مجرای بولی و مثانه‬
‫به قسم قابض (‪)Astringent‬‬
 ‫مستحضرات کلوئیدی نقره‬
‫کوالرگول‪Collargol‬‬

‫از جمله کلوئید های نقره با مواد پروتینی که اشتراک غیر مستقیم دارد‪ ،‬میباشد‪.‬‬
‫خواص فزیکی‪ :‬دانه های کوچک خاکی رنگ‬

‫تشخیص و تعین مقدار‪:‬‬

‫قسمت عضوی آنرا توسط ‪ H2SO4‬و ‪ KMnO4‬تخریب‪ ،‬آیون نقره توسط ‪SCN‬‬
‫تشخیص و تعین مقدار میگردد‪.‬‬

‫استعمال‪ :‬انتی سپتیک‬

 ‫فلزات گروپ هشتم‬
‫آهن ‪Fe‬‬
‫سلفات آهن ‪FeSO4. 7H2O‬‬
‫‪Fe + H2SO4‬‬ ‫‪FeSO4 + H2‬‬
‫تشخیص‪ :‬انیون سلفات و کتیون آهن‬

‫تعین مقدار‪ :‬به طریقه پرمنگناتومتری‪:‬‬

‫‪10FeSO4 + H2SO4 + 2KMnO4‬‬ ‫‪5Fe2(SO4)3 + K2SO4 +2MnSO4 + 8H2O‬‬

‫استعمال‪ :‬هایپوکرومیک انیمیا و محلوالت ‪ %5‬برای ضد عفونی ساختن مساکن و لباس‬

‫ها بکار میرود‪.‬‬
 ‫فلزات گروپ چهارم‬
‫تیتانیم اکساید‬

‫‪Ti + O2‬‬ ‫‪TiO2‬‬

‫استعمال‪:‬‬
‫✓ قابض‬
‫✓ ایکزیما‬
‫✓ پرو رایتوس‬
‫✓ آفتاب سوختگی‬

‫خارش پوست‬
 ‫فلزات گروپ دهم‬
‫پالتین ‪Pt‬‬

‫‪Cis Platin‬‬
‫استعمال‪:‬‬
‫در تدوای تومور های ‪ Metastatic‬خصیه ها استفاده شده در سرطان رحم‪ ،‬مثانه و‬
‫انواع مختلف امراض سرطانی دیگر از طریق زرق ‪ IV‬توصیه میشود‪.‬‬
123
‫پاداش گرفتن بدون تالش به این می ماند که بدون اینکه متولد شوید‪،‬‬
‫انتظار زندگی داشته باشید‬