30 aprel 2017-ci il tarixdə

ali təhsil müəssisələrinə

T.

III ixtisas qrupu üzrə

m
e/

qəbul imtahanında istifadə

B
irl

olunmuş
ik

SUAL KİTABÇALARI
Te
am

(Azərbaycan bölməsi)
1

DİM - 2017
T.

A
m
e/
B
irl

VARIANTI
ik
Te
am
1

DİM - 2017
 A

A variantı D) 1, 2, 3, 4 E) 3, 1, 4, 2
9. Verilənlər içərisində hansı üslubun xüsusiyyəti yoxdur?
Azərbaycan dili 1. Lüğət tərkibi nə qədər yığcam, sintaksisi nə qədər
1. Bağlayıcılarla bağlı doğru fikirləri göstərin. məhduddursa, normalılığı o qədər möhkəmdir.
1. Həm bərabərhüquqlu, həm də bərabərhüquqlu 2. Müxtəlif xalqlardan olan mütəxəssislərin hamısı üçün
olmayan tərəflər arasında əlaqə yaradaraq onları bir- anlaşıqlı olan vasitələrə xüsusi yer verilir.
birinə bağlayır. 3. Ədəbi dil tarixində həmişə aparıcı üslub olmuşdur.
2. Bir qismi söz-cümlə kimi çıxış edə bilir. 4. Aydınlığa, kütləvi anlaşıqlığa, təsirliliyə xüsusi diqqət
3. Tabesizlik bağlayıcıları həmcins üzvləri və tabesiz yetirilir, həm şifahi, həm də yazılı formada özünü
mürəkkəb cümlənin tərkib hissələrini bağlayır. göstərir.
4. Yalnız əsas nitq hissələri ilə omonimlik təşkil edir. A) rəsmi-işgüzar B) bədii C) elmi
5. Söz, cümlə və abzasları bir-birinə bağlaya bilir. D) publisistik E) məişət
A) 1, 2 B) 2, 3, 4 C) 1, 3, 5 D) 2, 5 E) 3, 4, 5
10. Bağlayıcı ilə bağlanan tabesiz mürəkkəb cümləni
2. Səhv yazılmış sözləri müəyyən edin. göstərin.
1. qabiliyyət 2. intillekt 3. çələnk A) Ətraf sakitlik idi, bu sükutu yalnız suyun şırıltısı
4. təfəkgür 5. əskilmək pozurdu.
A) 1, 3, 4 B) 4, 5 C) 1, 2, 5 D) 3, 5 E) 2, 3, 4 B) Ana həm qonaqlara tez-tez çay verir, həm də nigaran-
3. Hansı sözün leksik mənası düzgün verilməyib? nigaran qapıya baxırdı.
T.

A) ianə – bir xeyir iş üçün, ehtiyacı olan üçün toplanılan C) O nə danışır, nə də deyilənlərə qulaq asırdı.
pul, maddi yardım D) Onun sözlərində nə bir məntiq var idi, nə də fikirləri
B) izdiham – bir yerə yığılan böyük insan kütləsi insanların xoşuna gəlirdi.
E) Səhər açılır, aləm nura qərq olur.
m

C) etiraf – öz səhvini boynuna alma

D) variant – bir şeyin başqa bir şəkildə tərtibi, işlənməsi
11. Hansı cümlələrdə isimləşmiş sifət işlənib?
E) subyekt – üzərində iş görülən şəxs, əşya 1. Ucaboyluları ön sıraya düzmüşdülər.
e/

4. Cümlələrin şəxsə görə növlərinin ardıcıllığını müəyyən 2. Orxan evdəkiləri həyətə səslədi.
edin. 3. Gecikənləri içəri buraxmadılar.
Dolunu yeyib boşa ağız büzməzlər. 4. Xəsisdən qışda buz almaq olmaz.
Uzaqda möhtəşəm Şuşa qalası. 5. Mənim tanrım gözəllikdir, sevgidir (H. Cavid)
B

Fikri toplamağın zamanıdır. A) 2, 4, 5 B) 1, 2, 4 C) 2, 5 D) 3, 4 E) 1, 3, 5

Bizi toya dəvət etmişdilər.
12. Cümlənin qrammatik əsası haqqında doğru fikirlər
irl

Ehtiyat igidin yaraşığıdır.

1. şəxssiz cümlə 2. ümumi şəxsli cümlə hansılardır?
3. müəyyən şəxsli cümlə 4. qeyri-müəyyən şəxsli cümlə 1. Cümlənin qrammatik əsası mübtəda və xəbərdir.
5. adlıq cümlə 2. Xəbərlə mübtəda arasında şəxsə və kəmiyyətə görə
ik

A) 4, 5, 3, 2, 1 B) 5, 3, 2, 1, 4 C) 2, 4, 1, 5, 3 uzlaşma pozulmur.
D) 2, 5, 1, 4, 3 E) 1, 2, 4, 3, 5 3. Söz birləşməsi ilə ifadə olunmuş mübtəda və xəbərlər
mürəkkəb cümlə üzvü sayılır.
5. Asılı tərəfi məsdər olan III növ təyini söz birləşmələrini 4. Xəbərdə mübtədaya aid hərəkət və ya əlamət öz
Te

göstərin. əksini tapır.

A) dərsi oxumaq, gülləri sulamaq 5. İkinci dərəcəli üzvlərin hamısı mübtədadan asılı ola
B) uşağın belə deməsi, onun arzusu bilir.
C) onun oxumağı, mənim yaşamağım A) 1, 3, 4 B) 2, 4 C) 1, 4, 5 D) 2, 3, 5 E) 1, 2
am

D) oxumaq arzusu, yaşamaq həvəsi

E) oxumağın faydası, yaşamağın mənası 13. Vurğunu nəzərə alaraq, nümunədəki feillərlə bağlı
yanlış fikirləri müəyyənləşdirin.
6. sxeminə uyğun gələn mücərrəd mənalı
düzəltmə ismi göstərin. Uşağı yoldan keçirdi.
A) süpürgəçilərimiz B) yuxusuzluqdan Uşağı yoldan keçirdi.
1

C) çəkisizlikdir D) gözəllikdən E) biçinçilər
7. “İdarə rəisi dəri plaşını geydi” cümləsində sözlərin
morfoloji təhlilindəki səhvi göstərin.
A) Dəri – sifətdir, adi dərəcədədir, sadədir.
B) Rəisi – mənsubiyyət şəkilçisi ilə işlənmişdir, ümumi
isimdir.
C) Geydi – məlum növdə, şühudi keçmiş zamanda olan
feildir.
D) İdarə – yiyəlik halda olan sadə isimdir.
E) Plaşını – mənsubiyyət və təsirlik hal şəkilçili isimdir.
1. Birinci feil xəbər şəklində indiki zamandadır, ikincisi
şühudi keçmiş zamandadır.
2. Birinci məlum növdə, ikinci qayıdış növdədir.
3. Hər iki feilin başlanğıc forması eynidir.
4. Birinci feil “idi” hissəciyi ilə işlənmişdir, hər ikisi III
şəxsin təkindədir.
5. Hər ikisi quruluşuna görə eynidir.
A) 1, 2, 3 B) 1, 4 C) 3, 4 D) 2, 4, 5 E) 2, 3, 5
14. Nümunələrdən birində mənsubiyyət və hal şəkilçili
qeyri-müəyyən əvəzlik işlədilmişdir.

DİM - 2017
8. Verilən nümunələri yazının mərhələlərinə görə ardıcıl A) Özünüzü ələ alın, xanım, hər şey yaxşı olacaqdır.
düzün. B) Məsələ ilə bağlı hamınızdan cavab tələb olunur.
1. Kiril qrafikalı yazı C) Birisi qapını bərk-bərk döyəcləyirdi.
2. Dövlət bayrağımızdakı ulduz və aypara D) Məndən soruşma, “niyə”sini özündən soruş.
3. Balıq mağazasının pəncərəsindəki balıq şəkli E) Eləsini təyin edin ki, işçilərlə yola getsin.
4. “Qara vəzir” nağılında hind padşahının Mələk xanıma
göndərdiyi bir qarpız, bir bıçaq
A) 4, 3, 2, 1 B) 3, 4, 1, 2 C) 4, 1, 3, 2

1
 A

15. “Bu söz onun ağzından çıxmışdı ki, doğrudan da, bir 20. Mətnlə bağlı yanlış fikir hansıdır?
möcüzə oldu” (M. Cəlal) cümləsinin təhlili ilə bağlı A) 6-cı cümlədə mücərrəd mənalı düzəltmə isim
düzgün fikirləri göstərin. işlənmişdir.
1. Həm baş, həm də budaq cümlənin xəbəri şühudi B) 9-cu cümlədə sintaktik əlaqənin bütün növlərindən
keçmiş zamandadır. istifadə olunmuşdur.
2. Zaman budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlədir. C) Təsriflənən feillər hər üç zamandadır.
3. Baş cümlədə qəlib söz işlənmişdir. D) Məqsəd və intonasiyaya görə cümlənin bütün
4. sxeminə uyğundur. növlərindən istifadə olunub.
5. Budaq cümlə baş cümləyə “ki” bağlayıcısı ilə E) 2-ci cümlə müəyyən şəxsli geniş cümlədir.
bağlanmışdır.
21. Mətnin neçənci cümləsində həm leksik, həm də
A) 1, 3, 5 B) 1, 4 C) 2, 3, 5 D) 2, 4, 5 E) 3, 4
qrammatik norma pozulmuşdur?
16. “Mövsüm” sözünün fonetik təhlilindəki düzgün fikri A) 9-cu B) 2-ci C) 3-cü D) 7-ci E) 5-ci
göstərin.
22. Nümunədəki isimlərin təhlilinə aid düzgün fikirləri
A) Sözdə uzanan sait var.
müəyyənləşdirin.
B) Sözdə iki dodaqlanan, açıq, incə sait vardır.
Koroğluyam, gəzdiyimi tapardım,
C) Sözdə hərf və səslərin sayı fərqlidir.
Qayalar başında qala yapardım,
D) 4 samit, 2 sait səs var.
Ağ sürüdən əmlik quzu qapardım,
E) Vurğu birinci hecadadır.
Yeyib qurdlarınla ulaşım, dağlar. (“Koroğlu” dastanı)
T.

Mətni oxuyun və 17 – 21-ci 1. Adlıq halda olan isimlərin hamısı xəbər və tamamlıq
tapşırıqları yerinə yetirin. yerində işlənib.
2. Adlıq halda olan isimlərdən ikisi IV misradadır.
m

1. Azərbaycanın qədim diyarı olan Qarabağda –
Şuşada belə bir gül var, adına xarıbülbül deyirlər.
2. Haqqında bu gülün maraqlı əfsanə danışılır.
3. Deyilənə görə, bu güllə bülbül böyük müddət dostluq
e/
3. İsimlərin hamısında vurğu son hecadadır və onlardan
yalnız biri mürəkkəbdir.
4. Altından xətt çəkilmiş isimlərin tərkibində omonim

şəkilçi vardır.
edirlərdi. 4. Onlar çox vaxt bir yerdə olur, bir birinə 5. İsimlərdən üçü vasitəsiz tamamlıq yerində işlənib.
ilham verirdi. 5. Bülbül cəhcəh vurub səs salır, gül də öz
rayihəsini ətrafa yayırdı. 6. Onların bu dostluğu hamnı
B

23. “Vaqif və Vidadidən sonra Azərbaycanın hər tərəfində

heyran edir, rikqətə gətirirdi.
çoxlu şairlər yetişib” cümləsinin sintaktik təhlili ilə
7. Bir gün bülbül çəmənlikdə olmayan müddət külək
bağlı düzgün fikirləri seçin.
irl

əsib-coşdu. 8. Ona muqavimət göstərmək istiyənlərin

1. Cümlədə zaman və yer zərflikləri işlənmişdir.
qol-budağını sındırdı. 9. Ancaq zərif, gözəl, ətirli bir
2. Tamamlıq yoxdur.
gülün tabe olmadığını görən külək dedi heyrətlə:
3. Təyin sifətlə ifadə olunmuşdur.
10. – Ay zərif gül, hansı cəsarətnən mənə baş əymirsən?
ik

4. Mübtəda quruluşca sadədir və isimlə ifadə olunub.

Sən bu gücü haradan almısan?
5. Xəbər təsirli feillə ifadə olunmuşdur.
Gül cəld cavab verdi: –Dostluqdan! Bülbülə
inamımdan, etibarımdan! Mən tək deyiləm! Bülbül gələr,
Te

24. Əməli yazı nümunələrinə aid xüsusiyyətləri ardıcıllıqla

məni əyilməyə qoymaz.
düzün.
17. Mətndəki sözlərin leksik təhlili ilə bağlı düzgün fikir – Təşkilat tərəfindən ayrılmış komissiyanın iştirakı ilə
hansıdır? tərtib olunur.
A) 2-ci cümlədə omonim kimi işlənə bilən söz yoxdur. – Latın dilindən olub “qeyd aparmaq, əlavə etmək”
am

B) Mətndə frazeoloji birləşmədən istifadə olunmayıb. deməkdir.

C) 5-ci cümlədə işarələnmiş sözü onun sinonimi ilə əvəz – Təkcə təşkilatlar arasında əməliyyata deyil, müəyyən
etmək olar. şəxsə də aid edilə bilər.
D) Mətndə ərəb-fars mənşəli sözlər yoxdur. – Özünəməxsus forması vardır, sonda onun təqdim
E) 3-cü cümlədə işlənən sözlərin hamısı milli olunduğu yer göstərilməlidir.
1

mənşəlidir. 1. akt 2. arayış

18. Mətndə durğu işarələrinin işlənmə səbəblərindən biri 3. annotasiya 4. vəkalətnamə
səhv göstərilmişdir:
25. Uyğunluğu müəyyən edin.
A) 5-ci cümlədə tabesiz mürəkkəb cümlənin tərkib
1. Həmcins mübtədalar
hissələrini ayırmaq üçün vergüldən istifadə
2. Həmcins xəbərlər
olunmuşdur.
3. Həmcins təyinlər
B) 6-cı cümlədəki vergül işarəsinin istifadəsi həmcins
üzvlərə görədir. a. Yazıçı qəsəbədəki maraqlı əhvalatları toplayıb bir əsər
C) 1-ci cümlədə əlavə olduğu üçün tiredən istifadə ərsəyə gətirmişdi.
olunmuşdur. b. Hər gün qoca sahilə gəlir, məyus baxışlarla dənizi

DİM - 2017
D) 3-cü cümlədə ara söz işləndiyi üçün vergüldən seyr edirdi.
istifadə olunmuşdur. c. Faydasız xəyallar, boş ümidlər tənbəlliyin əlamətidir.
E) 4-cü cümlədə mürəkkəb cümlənin tərkib hissələrini d. Şahzadə məclisdə gözəl və yaraşıqlı görünür, hər
ayırmaq üçün vergüldən istifadə olunmuşdur. kəsin diqqətini çəkirdi.
e. Əzəmətli, möhtəşəm abidələr turistlərin marağına
19. Hansı cümlələrdə yazılışı səhv olan iki söz var?
səbəb olmuşdu.
A) 4-cü və 6-cı B) 5-ci və 10-cu C) 4-cü və 10-cu
D) 6-cı və 8-ci E) 5-ci və 8-ci
2
 A

 x  y  3,
29.  tənliklər sistemindən x  y cəmini tapın.
Riyaziyyat 3 x  2 y  9
A) 4 B) 5 C) –4 D) 3 E) –5
26. Hansı funksiyanın qrafiki koordinat başlanğıcından
keçir?
A) y  0, 3x  2 B) y  0, 3x  2
C) y  0, 3x  2 D) y  0, 3x  2
E) y  0, 3x

30. a və b düz xətləri M nöqtəsində kəsişir. a

b
(  ) -nı tapın. 50
M 
T.


m

A) 80 B) 110 C) 120 D) 70 E) 100

e/

6 x 7 3 x 1
 3  5
27.     tənliyini həll edin.
 5  3
B

3 2 2
A) 2 B) C) D)  E) –3
2 3 3
irl

31. Tili 2 sm olan kubun tam səthinin sahəsini tapın.

ik

A) 4 sm2 B) 16 sm2 C) 8 sm2

D) 24 sm2 E) 32 sm2
Te
am

a 2  b2
ifadəsini sadələşdirin.
1

28. 32. Düzbucaqlı üçbucağın daxilinə və xaricinə çəkilmiş

5(a  b)
çevrələrin radiusları uyğun olaraq 2 və 6,5-dir. Böyük
a b 1 kateti tapın.
A) B) 5(a  b) C)
5 5 A) 11 B) 10 C) 12 D) 16 E) 14
ab
D) a  b E)
5

DİM - 2017
3
 A

33. Ana qızından üç dəfə böyükdür. 9 ildən sonra o qızından 36. log8 48  log8 12 ifadəsinin qiymətini hesablayın.
iki dəfə böyük olacaq. Ananın indi neçə yaşı var?
2 3 1
A) 36 B) 27 C) 30 D) 45 E) 42 A) 4 B) C) D) 6 E)
3 2 4
T.

4n  13
34. 8,782 – 2  8,78  6, 28  6, 282 ifadəsinin qiymətini 37. n natural ədədinin kəsrini düzgün kəsrə çevirən
m

3n  2
hesablayın.
A) 10,25 B) 2,25 C) 6,25 D) 5,65 E) 8,75 qiymətlərinin cəmini tapın ( n  4 ).
A) 60 B) 49 C) 39 D) 66 E) 48
e/
B
irl
ik
Te
am

35. y  x və y  x 2 funksiyalarının qrafikləri ilə 38. 4,5 : 0,9  3 : 2 ifadəsinin qiymətini hesablayın.
hüdudlanmış fiqurun sahəsini tapın. A) 8,5 B) 3,5 C) 7,5 D) 6,5 E) 6,7
2 5 1 3 2 1
A) B) C) D) E)
3 12 3 4 4
1

DİM - 2017
4
 A

39. Ədədi silsilədə a1  2 və a2  4 olarsa, a4-ü tapın. 42. OC  5, OD  4 olarsa, ABCD B C

A) 2 B) 10 C) 6 D) 5 E) 8 rombunun sahəsini tapın.
O

A D
A) 80 B) 30 C) 60 D) 40 E) 20

40. ABCD trapesiyasında

T.

B 2 C
BM  MP  PA ,
CN  NK  KD , M x N
BC  2 , AD  8 F y
m

P K
olduqda, x və y-i tapın.
A 8
e/
1 2 1
43.   bərabərsizliyini ödəyən tam ədədlərin
D 5 2x  5 3
F sayını tapın.

A) x  4, y  6 B) x  3, y  6 C) x  3, y  4 A) 5 B) 6 C) 4 D) 3 E) 2
D) x  3, y  5 E) x  4, y  5
B
irl
ik
Te
am

π 44. 36  24  52 ifadəsinin qiymətini tapın.

41. f  x   cos 4 3 x  sin 4 3 x funksiyasının x 
36 A) 360 B) 270 C) 90 D) 540 E) 180
nöqtəsində törəməsinin qiymətini tapın.
1

A) –3 B) 4 C) 12 D) 0,5 E) 6

DİM - 2017
5
 A

45. x  517  517 və y  517  517 olarsa, x 2  y 2 48. Riyaziyyat və fizika dərnəklərinə yazılan 250 şagirddən
210-u riyaziyyat, 180-i isə fizika fənnindəndir. Neçə
ifadəsinin qiymətini tapın. şagird hər iki fənnin dərnəyinə yazılmışdır?
A) 25 B) 5 C) 10 D) 4 E) 2

49. O nöqtəsi diametri AB olan çevrənin B

mərkəzidir. AOC  OCB  150
olarsa, BnC qövsünün dərəcə O n
T.

ölçüsünü tapın. C
46. Sinifdə oxuyan 25 şagirddən 4 nəfəri “5”-lə, 9 nəfəri A
“3”-lə, qalanları isə “4”-lə oxuyur. Bütün şagirdlərin
neçə faizi “4”-lə oxuyur?
m

A) 16% B) 20% C) 36% D) 70% E) 48%

e/
B
irl
ik
Te

50. Koordinat başlanğıcına nəzərən simmetrik olan M və N

nöqtələri üçün uyğunluğu müəyyən edin.
1. M  5; y  , N  x; –7  a. x  y  4
am

47. sin 5 x cos x  sin x cos 5 x  0 tənliyinin ən kiçik müsbət

kökü neçə dərəcədir? 2. M  x; –8 , N  4; y  b. xy  –35
c. x  y  2
3. M  6; y  , N  x;10
d. xy  –32
e. x  y  12
1

DİM - 2017
6
 A

57. Xronoloji ardıcıllığı müəyyən edin.

Tarix 1. Sasani dövlətinin yaranması
2. Məzdəkilər hərəkatının başlanması
51. Birinci Dünya müharibəsi dövründə AXC-nin həyata 3. Albaniyanın Dzirav döyüşündə itirdiyi torpaqların
keçirdiyi sosial-iqtisadi tədbir: geri qaytarılması
A) ərzaq məhsullarının ölkədən kənara çıxarılmasının A) 1, 3, 2 B) 3, 1, 2 C) 3, 2, 1
qadağan edilməsi D) 2, 3, 1 E) 1, 2, 3
B) Xalq Maarif Nazirliyinin yaradılması 58. 1943-cü ilə aiddir:
C) neft və neft məhsullarının satışı üzrə Büronun A) “Antikomintern paktı”nın imzalanması
yaradılması B) Müttəfiq qoşunlarının Şimali Fransaya çıxarılması
D) Azərbaycan (türk) dilinin dövlət dili elan edilməsi C) Müttəfiq qoşunlarının Siciliya adasına çıxması
E) neft ixracı ilə əlaqədar xarici şirkətlərlə ticarət D) İtaliyanın Həbəşistanı işğal etməsi
müqaviləsinin imzalaması E) Alman qoşunlarının Qərb cəbhəsində təslim olması
52. E.ə. III minilliyə aid deyil: 59. XV əsrdə:
A) Şumerlərin mixi işarələrdən ibarət yazını yaratması A) Krım xanlığı süqut etdi
B) Çində ilk imperiyanın yaranması B) Qızıl Ordu dövləti süqut etdi
C) Erkən Şumer dövlətlərinin “en” adlanan ali kahin C) Baxçasaray Qazan xanlığının paytaxtı idi
tərəfindən idarə olunması
T.

D) Qızıl Ordunun Moskva knyazlığından vassal asılılığı

D) Mesopotamiyada zikkuratların tikilməsi ləğv edildi
E) Cənubi Mesopotamiyada Şumer şəhər dövlətlərinin E) Orta Volqaboyunda Qazan xanlığının əsası qoyuldu
yaranması
m

60. Şah I İsmayılın hakimiyyəti dövrünə aiddir:

53. Şirvanşahlar dövlətinə aid memarlıq abidələrini A) Roma papası və Venesiya ilə əlaqələrin yaradılması
müəyyən edin. B) Ərzincan müşavirəsinin keçirilməsi
e/

1. Gülüstan türbəsi C) qoşunun komplektləşdirilməsinin tayfa müxtəlifliyi

2. Qız qalası əsasında həyata keçirilməsi
3. Əlişah məscidi D) Şəkinin Səfəvi dövlətinin tərkibinə daxil edilməsi
4. Kələxana məqbərələri
B

E) Cabanı döyüşünün baş verməsi

5. Buğurd qalası
A) 4, 5 B) 2, 3 C) 1, 3 D) 2, 5 E) 1, 4 61. Rəvvadilər dövləti Şəddadilər dövlətindən fərqli olaraq:
irl

1. Azərbaycanın cənubunda yaranmışdır.

54. XX əsrin əvvəllərində Nuxa şəhərinin səciyyəvi 2. Səlcuqlardan asılı vəziyyətə düşmüşdür.
xüsusiyyətlərini müəyyən edin. 3. X əsrdə yaranmışdır.
1. Sənaye və ticarət mərkəzinə çevrilməsinə baxmayaraq 4. Salarilər dövlətinin süqutu nəticəsində yaranmışdır.
ik

kənd təsərrüfatı xarakterini tamamilə itirməməsi 5. XI əsrdə süquta uğramışdır.

2. Azərbaycanda ilk tənbəki fabrikinin fəaliyyətə A) 2, 5 B) 1, 3 C) 1, 4 D) 2, 4 E) 3, 5
başlaması
Te

3. Cənubi Qafqazda ipək emalı sənayesinin mərkəzi
şəhəri olması
4. “Qafqaz Lionu” adlandırılmağa başlanması
5. Əhalisinin sayına görə ölkəmizin ikinci şəhəri olması
62. Gəncə xanlığına aid olanları müəyyən edin.
1. Kürəkçay müqaviləsinin imzalanması
2. “Qızılqaya xəyanəti”ndə iştirak etməsi
3. Qarabağ xanlığının hücumuna məruz qalması
4. “Şiraz qonaqlığı”nda iştirak etməsi
am

A) 1, 5 B) 4, 5 C) 1, 3 D) 2, 4 E) 2, 3
A) 2, 4 B) 3, 4 C) 2, 3 D) 1, 3 E) 1, 4
55. XIX əsrin ortalarında Cənubi Azərbaycanda ayrı-ayrı
şəxslərə hərbi və mülki xidmət müqabilində verilən 63. Gəncə və Bakı xanlıqlarının işğaldan dərhal sonra ləğv
torpaqlar adlanırdı: edilməsinin səbəbi:
A) vəqf A) Müstəqil xarici siyasət yeritmələri
1

B) xırdamalik B) Düşmənə silahlı müqavimət göstərmələri

C) mülk C) Kürəkçay müqaviləsinin şərtlərinin pozulması
D) ilati D) Müstəmləkə əsarətinə qarşı tez-tez üsyanların baş
E) tiyul verməsi
E) Xanların öz üzərinə götürdükləri öhdəlikləri yerinə
56. 1444-cü il Varna döyüşünün nəticəsi: yetirməmələri
A) Moldova və Valaxiya Osmanlı dövlətindən asılı
vəziyyətə düşdü 64. Heydər Əliyevin Azərbaycana birinci və ikinci
B) Osmanlı dövlətinin sərhədləri qərbdən Dunay çayının rəhbərliyi dövrünə aid ümumi cəhət:
sahillərinə qədər genişləndi A) neftmaşınqayırma sahəsində ölkənin dünyada birinci
C) Serbiya Osmanlı dövlətindən vassal asılılığını qəbul yerdə olması

DİM - 2017
etdi B) Azərbaycan dilinin dövlət dili olmasının
D) II Mehmetin başçılıq etdiyi Osmanlı orduları serbləri Konstitusiyada öz əksini tapması
darmadağın etdi C) xarici ölkələrdə Azərbaycan səfirliklərinin açılması
E) Birləşmiş macar və çex qoşunları osmanlılar D) Milli Azadlıq hərəkatının başlanması
tərəfindən məğlubiyyətə uğradıldı E) Azərbaycanın Türkiyə ilə diplomatik əlaqələr
saxlaması

7
 A

65. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına görə 71. 1805-ci il Trafalqar dəniz vuruşmasında məğlub edilmiş
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin səlahiyyətlərinə dövlət:
aiddir:
1. Dövlət büdcəsini Milli Məclisin təsdiqinə vermək
2. Əfv etmək
3. Milli Məclisin deputatlarının statusunu müəyyən
etmək 2
5
4. Bələdiyyələrin statusunu müəyyən etmək
A) 1, 4 B) 1, 2 C) 2, 4 D) 3, 4 E) 2, 3
1
66. Ağqoyunlu dövlətinin adı buraxılan hökmdarını
müəyyən edin.
Baysunqur ? Murad
A) Qara Yusif B) Cahan şah C) Rüstəm padşah
D) Uzun Həsən E) Yaqub Mirzə 4
3
67. Şəmsəddin Eldənizə aiddir:
1. I Fəribürzlə dostluq münasibətləri saxlaması
2. Səlcuq Sultanı III Toğrulun atabəyi təyin edilməsi
T.

3. Təbrizi Ağsunqurilərin əlindən alması

4. Yeni sülalənin əsasını qoyması A) 5 B) 3 C) 1 D) 4 E) 2
5. Naxçıvanı paytaxt seçməsi
72. Marafon və Salamin döyüşlərinə aid oxşar cəhətlər:
m

6. İraq Səlcuq sultanlığını öz hakimiyyəti altında

1. Əhəməni hökmdarı I Daranın hakimiyyəti dövründə
birləşdirməsi
baş verməsi
A) 1, 2, 6 B) 3, 4, 5 C) 1, 4, 5
2. E.ə. V əsrin birinci yarısında baş verməsi
D) 4, 5, 6 E) 2, 3, 6
e/

3. Yunan hərbi qüvvələrinin qalib gəlməsi

68. Azərbaycanda ikinci böyük ictimai əmək bölgüsünün 4. Triyeralardan ibarət Yunan donanmasına Femistoklun
yarandığı dövr: başçılıq etməsi
B

A) Mezolit B) Erkən Tunc C) Eneolit

D) Orta Tunc E) Neolit 73. Ərəblərlə xəzərlər arasında olmuş döyüşlər:
1. Həmədan
irl

69. Daha əvvəl olmuşdur:

2. Bələncər
A) Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin yaradılması
3. Savalan dağı yaxınlığında
B) Sovet Azərbaycanında birinci Konstitusiyanın qəbul
4. Həşdadsər
olunması
ik

5. Ktesifon
C) Naxçıvan MSSR-in yaradılması
D) Zaqafqaziya Sovet Federativ Sosialist
Respublikasının yaranması 74. Dövlətlərin yaranmasının xronoloji ardıcıllığını
Te

E) Sovet Azərbaycanında sənayeləşdirmə xəttinin irəli müəyyən edin:

sürülməsi 1. Ağ Hun
2. Uyğur
70. Frank hökmdarı Böyük Karla aiddir: 3. İkinci Göytürk
am

1. İspaniyada ərəblərlə müharibə apardı 4. Qəznəvi

2. Qalliyanı işğal etdi 5. Qaraxanlı
3. Sakslarla 30 il müharibə aparmışdır
4. Frank dövlətinin əsasını qoydu
A) 2, 4 B) 1, 2 C) 2, 3 D) 1, 3 E) 1, 4 75. Uyğunluğu müəyyən edin.
Səfəvi dövlətinin hökmdarları:
1

1. Şah Səfi
2. Şah II Təhmasib

a. Rəştdə rus konsulluğunun açılması

b. Rusiya dövlətinə qarşı Car-Balakən bölgəsində kütləvi
xalq çıxışlarının başlanması
c. Qəsri-Şirin sülh müqaviləsinin imzalanması
d. I Pyotrun qoşunlarının Bakını işğal etməsi
e. Rusiya ilə imzalanmış Peterburq müqaviləsini təsdiq

DİM - 2017
etməsi

8
 A

82. Aşağıdakı sənətkarlardan biri həm nəzmlə, həm də

Ədəbiyyat nəsrlə əsərlər yazmışdır:
76. Verilənlərdən birini seçməklə xronoloji ardıcıllığı A) Abbasqulu ağa Bakıxanov
davam etdirin. B) Qasım bəy Zakir
1. “Təzə şəhər” (Mir Cəlal) C) Molla Vəli Vidadi
2. “Böyük dayaq” (M. İbrahimov) D) Xurşidbanu Natəvan
3. “Gülüstan” (B. Vahabzadə) E) İsmayıl bəy Qutqaşınlı
4. ...
A) “Körpüsalanlar” (İ. Əfəndiyev) 83. Sən qandanü eşq zövqü qandan?
B) “İnsan” (S. Vurğun) Sən qandanü dust şövqü qandan?
C) “Ayrılan yollar” (İ. Şıxlı) Oğlan əcəb olmaz olsa aşiq,
D) “Heydərbabaya salam” (M. Şəhriyar) Aşiqlik işi qıza nə layiq?
E) “Min dörd yüz on səkkiz” (R. Rza) M. Füzulinin “Leyli və Məcnun” poemasından verilən
77. XX əsrin əvvəllərinə aid ədəbi-mədəni hadisələrin yuxarıdakı nümunə ilə bağlı fikirlərdən biri səhvdir:
düzgün xronoloji ardıcıllığını müəyyənləşdirin. A) Əruz vəznində yazılmışdır.
1. C. Məmmədquluzadə “Ölülər” əsərini yazmışdır. B) Nümunədə inversiya işlənmişdir.
2. M.Ə. Sabirin “Hophopnamə” kitabının ilk nəşri C) Nümunədə anafora işlənmişdir.
çapdan çıxmışdır. D) Leylinin anasının dilindəndir.
T.

3. “Füyuzat” jurnalı nəşrə başlamışdır. E) Qəzəl janrındadır.

4. Qazax Müəllimlər Seminariyası təşkil olunmuşdur.
A) 3, 1, 2, 4 B) 1, 2, 3, 4 C) 4, 3, 2, 1 84. Bəndlə bağlı hansı fikir yanlışdır?
m

D) 2, 3, 1, 4 E) 3, 4, 1, 2 Mənə qara deyən gözəl,

78. Aşağıdakı əlamətlərdən biri H. Cavid və C. Cabbarlı Qaşların qara deyilmi?
yaradıcılığı üçün ortaq sayıla bilməz: Tökülübdü dal gərdənə,
A) komediya janrından istifadə olunmaması Saçların qara deyilmi?
e/

B) tarixi mövzuda əsərlərin qələmə alınması A) “Qara deyilmi?” – rədifdir.

C) ədəbi növlərin üçünə də müraciət edilməsi B) “Koroğlunun Toqat səfəri” qolundandır.
D) lirik şeirlərlə yanaşı, satirik şeirlərin də yazılması C) Koroğlunun dilindən Nigar xanıma deyilmişdir.
B

E) dramatik növə üstünlük verilməsi D) Gəraylı janrındadır.

79. Süjet və kompozisiya anlayışları ilə bağlı doğru E) Bənddə işlənən “qara” sözü epitetdir.
irl

olmayanları müəyyənləşdirin.
1. Nəzmlə yazılmış əsərlərdə ekspozisiya daha aydın 85. Mir Cəlalın “Yolumuz hayanadır” və “Dağlar dilə gəldi”
nəzərə çarpır. əsərləri ilə bağlı ortaq olmayan əlamətləri
2. Kompozisiya yazıçıya müxtəlif materialları bir-biri ilə müəyyənləşdirin.
ik

əlaqələndirməyə imkan verir. 1. Eyni ədəbi dövrdə yazılmışdır.

3. Süjet bədii əsərin əvvəlindən axırına kimi davam edən 2. Eyni ədəbi növdə yazılmışdır.
mərkəzi xətdir. 3. Varisliyin qorunub saxlanılmasının vacibliyi ifadə
Te

4. Hadisələrin mürəkkəbləşməsi, gah zəifləyib, gah da edilmişdir.

gərginləşməsi kompozisiyaya aiddir. 4. C. Məmmədquluzadənin obrazı canlandırılmışdır.
5. Süjetin mərhələləri bir-biri ilə bağlıdır, biri digərini 5. Hadisələr Gəncəbasarda və Köşkü kəndində baş verir.
tamamlayır. A) 3, 4 B) 3, 5 C) 1, 4 D) 2, 5 E) 1, 2
am

A) 3, 4 B) 1, 2, 5 C) 1, 4 D) 2, 4, 5 E) 1, 2, 3
80. C. Cabbarlının “Oqtay Eloğlu” əsərindən verilmiş bu
dialoq kimlərin arasındadır?
– Şübhəsiz, bu sözlərlə iftixar edə bilərsiniz. Fəqət,
məncə,onun mənası bilirsinizmi nədir? Bir heç!
86. Birində uyğunluq pozulmuşdur:
A) Cəlil Məmmədquluzadə – “Bikarlar məhəlləsi”
B) Abbas Səhhət – “Şair, şeir pərisi və şəhərli”
C) Mirzəli Möcüz – “Bikarlara nəsihət”
1

– Mən sabah qubernatora müraciət edər, sizi həbs D) Əli bəy Hüseynzadə – “Firdovsi-ilhamat”
etdirər, sürgün etdirərəm. Siz məni yaxşı tanıyırsınız! E) Əli bəy Hüseynzadə – “Nicat məhəbbətdədir”
A) Oqtayla Səməd bəyin B) Oqtayla Aslan bəyin
C) Nadya ilə Aslan bəyin D) Sevərlə Oqtayın
87. Bədii ifadə vasitəsini nəzərə alaraq, məntiqi ardıcıllığı
E) Oqtayla Xaspoladın
tamamlayın.
81. S. Ə. Şirvaninin satira yaradıcılığı ilə bağlı səhv fikri Ölüm var ki, həyat qədər dəyərli,
göstərin. Həyat var ki, ölüm qədər zəhərli.
A) “Şirvanın təzə bəyləri” satirasında çar məmurlarının ......... ......... ........ ......... .........
rüşvətxorluğu ifşa edilir. A) Yolun qırağında aclar, əlillər.
B) Satirik şeirlərinin dili xalq danışıq dilinə çox B) Ağlaram, göz yaşım çaylara dönər.

DİM - 2017
yaxındır. C) Şirindir şairə sözün qüdrəti.
C) “Riyakar abid”, “Dəli şeytan” adlı satirik şeirlərində D) Ağlayır Cənubdan əsən küləklər.
tipik ruhani surətləri yaradılmışdır. E) Tutuşdu qəm oduna şad gördüyün könlüm.
D) Bəzi satiralarını C.Ruminin “Məsnəvi”sindən iqtibas
etmişdir.
E) “Fəqih ilə oğlu”, “Tələbənin hadisəsi” satiralarında
müctəhidlərin yalançılığı, fırıldaqçılığı tənqid hədəfi
kimi seçilmişdir.

9
 A

88. Cəlil Məmmədquluzadənin nəsr yaradıcılığı ilə bağlı 4. Ədalətsizlikdən, dərəbəylikdən, özbaşınalıqdan
doğru fikirləri müəyyənləşdirin. bezmiş şairin etiraz səsidir.
1. Onun bədii nəsri Azərbaycan ədəbiyyatında yeni 5. Öz mübarizəsində yenilməz və təkdir.
ədəbi hadisə idi. A) 1, 2, 5 B) 1, 3, 4 C) 2, 3 D) 3, 5 E) 1, 2, 4
2. C. Məmmədquluzadə həyat hadisələrinin tipik bədii 95. M. İbrahimovun əsərlərində əks olunan məsələlər
vasitələrlə təqdiminə çalışmırdı. baxımından bəndlərin birində uyğunluq pozulub:
3. “Poçt qutusu” hekayəsi milli ədəbiyyatda hekayə A) “Gələcək gün” – milli-demokratik hərəkatın təsviri
janrının kamil nümunəsidir. B) “Közərən ocaqlar” – bəşəriyyəti gözləyən müharibə
4. “Xoşbəxtlik” hekayəsində Sovet dövründə baş verən təhlükəsi
proseslər əks etdirilmişdir. C) “Həyat” – bolşevizm dövrünün ziddiyyətləri, yeni
5. “Usta Zeynal” hekayəsinin qəhrəmanı avam, mömin, quruluşu təmsil edən insanların çətinlikləri
kasıb, halal və pak adam kimi təqdim olunur. D) “Böyük dayaq” – kəndin mənəvi həyatı və
A) 2, 3, 4 B) 1, 3, 5 C) 1, 4, 5 problemləri
D) 1, 2, 4 E) 2, 3, 5 E) “Pərvizin həyatı” – Şimali Azərbaycanda gənclərin
89. H. Cavidin “İblis” faciəsindəki Vasif surəti ilə bağlı həyatı
fikirlərdən biri səhvdir: 96. Ş.İ. Xətayinin yaradıcılığı ilə bağlı doğru fikirləri
A) Arifin axtardığı qardaşıdır. göstərin.
B) Mədəniyyətin qılıncdan daha kəskin qüvvət olduğu 1. Şairin lirikasında məhəbbət ikili səciyyə daşıyır.
fikrindədir. 2. “Mövsimi-qış getdi...” şeirində rədif işlənməyib.
T.

C) Rənanı dərin məhəbbətlə sevir. 3. İlk şeirlərini Yunus İmrə, Qazi Bürhanəddin və
D) İbn Yəmini ələ keçirmək üçün ordudan fərarilik edən Nemətullah Kişvərinin ədəbi təsiri ilə yazmışdır.
gənc türk zabitidir. 4. Təbiət mövzusunda yazdığı bütün qəzəllərində insan
m

E) Atasının qatilinin İbn Yəmin olduğu xəbərini Rənaya və təbiət vəhdətdə verilir, hətta burada insan gözəlliyi
o verir. daha üstün sayılır.
90. S. Vurğunun yaradıcılığı ilə bağlı səhv fikirləri göstərin. 5. “Dəhnamə” poemasındakı “Bahariyyə”də yazın gəlişi
e/

1. Şairin ilk dram əsəri sayılan “Vaqif” fəlsəfi-romantik
faciədir.
2. “Muğan” poeması 19 nəğmədən ibarətdir.
3. “Şairin ölümü” şeiri M.P. Vaqifə həsr edilmişdir.
B
ilə yanaşı, xalqın yaşayış tərzi, çöl-tərəkəmə həyatı da
bədii lövhələrlə əks edilmişdir.
A) 1, 3, 5 B) 3, 4 C) 1, 2, 3 D) 1, 4, 5 E) 2, 5

97. Bənd anlayışı haqqında doğru fikir:

4. “Azərbaycan” şeiri qoşma janrında yazılmışdır. A) Bəndlər şəklində yazılan bütün şeirlərin hər bəndi
5. Alman faşizminin hücumu barədə xəbər verilən gün yalnız dörd misradan ibarət olur.
irl

“Rəhbərin çağırışı” şeirini yazmışdır. B) S. Vurğunun “Azərbaycan” şeiri, M. Şəhriyarın

A) 2, 3, 5 B) 2, 4, 5 C) 1, 2, 3 “Heydərbabaya salam” poeması dördlük şəklindədir.
D) 1, 3, 4 E) 1, 4, 5 C) Şeirdəki bəndləri bir-biri ilə əlaqəsiz təsəvvür etmək
91. “Dədə Qorqud” dastanından verilən bu sözlər kimin
ik

olmaz.
dilindəndir? D) Bənd şəklində yazılmış şeirlərin daxili bölgüsü
Allah-Allah deməyincə işlər olmaz, həmişə 6+5 olmalıdır.
Qadir Tanrı verməyincə ər bayımaz... E) Bənd şəklində yazılmış şeirlərdə həmişə rədif olur.
Te

A) Bayandır xanın B) Qazan xanın 98. M.P. Vaqifin yaradıcılığı ilə bağlı səhv fikir hansıdır?
C) Dədə Qorqudun D) Qaraca Çobanın A) Onu məşhurlaşdıran nikbin ruhlu şeirləri deyil, kəskin
E) Burla xatunun ictimai motivli son əsərləridir.
92. Nağıllarla bağlı doğru fikirlər hansılardır? B) Şeirləri xəlqiliyi ilə seçilir.
am

1. Epik növün janrıdır. C) Ədəbiyyatımızda realizmin banisidir.

2. Nəsrlə ifadə olunur. D) Həm klassik şeir, həm də xalq şeiri üslubunda
3. Bütün nümunələrində sehrli qüvvələrin təsvirinə rast yazmışdır.
gəlirik. E) Yeni ədəbi məktəb yaratmışdır.
4. “Biri vardı, biri yoxdu...”, “Göydən üç alma 99. M.F. Axundzadənin hansı əsərlərində ölkəni idarə edən
1

düşdü...” kimi ənənəvi ifadələr işlənir. adamların bacarıqsızlığının, despotizminin tənqidi öz

5. Bu folklor nümunələrinin söylənilməsində iki və daha
artıq adamın iştirakı vacib sayılır.
A) 2, 5 B) 3, 5 C) 2, 4, 5 D) 1, 2, 4 E) 1, 3, 4
93. İ. Şıxlının yaradıcılığı ilə bağlı səhv fikri göstərin.
A) “Ayrılan yollar” mənzum roman janrında yazılmışdır.
B) Yazıçı kimi formalaşmasında M. Hüseynin ədəbi
məsləhətlərinin rolu olmuşdur.
C) Bir sıra əsərləri hekayə janrındadır.
D) Müharibədə cəbhə səngərlərində apardığı qeydlər
əsasında xatirə əsəri yazmışdır.
əksini tapmışdır?
A) “Hekayəti-Molla İbrahimxəlil kimyagər”, “Hekayəti-
müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah”
B) “Hekayəti-mərdi-xəsis”, “Hekayəti-vəziri-xani-
Lənkəran”
C) “Hekayəti-vəziri-xani-Lənkəran”, “Aldanmış
kəvakib”
D) “Mürafiə vəkillərinin hekayəti”, “Aldanmış kəvakib”
E) “Mürafiə vəkillərinin hekayəti”, “Hekayəti-xırs
quldurbasan”

DİM - 2017
E) Yaradıcılığının şah əsəri “Dəli Kür” romanıdır.
94. N.Gəncəvinin “İsgəndərnamə” əsərindəki İsgəndər
surəti ilə bağlı doğru fikirləri müəyyənləşdirin.
1. Nizaminin sevə-sevə qələmə aldığı ideal qəhrəmandır.
2. Zənciləri, Daranı məğlub etdiyi kimi, Nüşabəyə də
dərs verir.
3. Ümumbəşəri xeyir mücəssəməsidir.
100. Oçerk janrı haqqında fikirlərdən biri səhvdir:
A) Təsvir və təhkiyə üsulu ilə yazılır.
B) Bədii ümumiləşdirmə, tipikləşdirmə vacib
şərtlərdəndir.
C) Publisistik əsərlərə daxildir.
D) Faktik həyat materialı əsasında yazılır.
E) Yazıçı fantaziyasına, təxəyyülünə də geniş yer verilir.

10
 A

İngilis dili 106. Choose the correct sentences.

1. Love and kindness makes the world a better
101. Choose the correct variant. place.
– I don’t remember the author of the book. 2. The passengers of our ship were pleased with
–…. the voyage.
A) But my sister doesn’t 3. A big plate full of grapes was laid on the table.
B) So does my sister 4. The number of the Internet users are
C) My sister doesn’t, too increasing.
D) My sister does, either A) 1, 2 B) 2, 3 C) 1, 3 D) 2, 4 E) 1, 4
E) Neither does my sister
107. Choose the correct modal verb.
102. Complete the dialogue. Tom isn’t attentive enough. He … be more careful
– I’m afraid I must go now. while driving.
– Must you really? A) must B) didn’t have to C) hasn’t to
–… D) ought E) mustn’t
– Well, thank you very much for coming.
–… 108. Make up a sentence.
– Good-bye. And please, give my best wishes to 1. sport 2. organized 3. and
your family. 4. people 5. disciplined 6. makes
A) 4, 6, 1, 3, 2, 5 B) 1, 2, 4, 3, 6, 5
T.

1. Yes, I get up rather early.

2. I want to make an appointment with you. C) 2, 3, 5, 4, 1, 6 D) 4, 2, 1, 3, 6, 5
3. Be here on Wednesday morning at 8 sharp. E) 1, 6, 4, 2, 3, 5
4. Thank you for the most enjoyable party.
m

109. Choose the correct tense form.

5. When can we meet? What … him while I was out?
A) 3, 5 B) 1, 3 C) 2, 4 D) 1, 4 E) 2, 5 A) do you tell B) had you told
C) did you tell D) have you told
e/

103. Choose the correct translation.

Son təəssüratlarım haqqında danışmaq üçün ən yaxın E) are you telling
dostuma zəng etməyi qərara aldım. 110. What is the purpose of the advertisement?
B

A) I called my closest friend to learn about his Do you want to learn English from a native
last impressions. teacher? Come to 106 Dover Street or phone 491
B) I decided to ring up my closest friend to ask 2596.
irl

about his last impressions. A) to offer a job

C) I made up my mind to phone my closest B) to apply for courses
friend to talk about my last impressions. C) to offer English courses
D) I rang up my closest friend and we talked
ik

D) to learn the address

about our last impressions.
E) to find out the phone number
E) I made up my mind to talk about my friend’s
last impressions. 111. Choose the correct variant.
Te

– What do you respect your teacher for?

104. Choose the correct variant. – For his … .
Why do you want ... me ... what you want?
A) cruelty B) impoliteness C) indifference
A) make, to say
D) patience E) rudeness
B) to make, say
am

C) make, say 112. Match the given words to their definitions.

D) to make, saying 1. to permit a. to show something to
E) to make, to say 2. to melt people
3. to display b. to allow somebody to
105. Make up a story. do something
1

1. “Tell me how you knew who I was, and I’ll give c. to become liquid
you tickets for your whole family,” the writer
said smiling.
2. When he was about to pay his fare, the A) 1 – c; 2 – b; 3 – a B) 1 – a; 2 – b; 3 – c
cabman said: C) 1 – b; 2 – a; 3 – c D) 1 – a; 2 – c; 3 – b
3. “Thank you, sir. Your name is on the side of E) 1 – b; 2 – c; 3 – a
your bag,” said the cabman.
113. Choose the correct variant.
4. When Conan Doyle arrived in Boston, the
He’s hardly worked this week, ... ?
cabman whose cab he had taken recognized
A) isn’t he B) is he C) has he
him.
D) hasn’t he E) did he
5. “If you please, sir, I would prefer a ticket to

DİM - 2017
your lecture.” 114. Choose the correct prepositions.
A) 2, 3, 4, 1, 5 Hans got ... the taxi and stood ... the house trying
B) 4, 2, 1, 3, 5 to decide whether to go ... it or not.
C) 2, 5, 1, 3, 4 A) out, near, to B) off, in front, out
D) 4, 2, 5, 1, 3 C) in, towards, at D) on, near, out
E) 5, 2, 3, 4, 1 E) out of, in front of, into

11
 A

115. Choose the correct variant. Read the passage and

Tell me ... makes you feel anxious. answer questions 121 – 125.
1. what 2. who
3. why 4. how 5. whom Why some very good students often fail exams
A) 2, 4 B) 3, 4 C) 1, 5 D) 3, 5 E) 1, 2 was recently studied by a professor of psychology
Iris Fodor. She did research on the anxiety of
116. Choose the correct variant. some students before taking exams. She stated
1. these composers’ fame that many students fail exams because they
2. this inventors’ success become extremely nervous and cannot think
3. those people’s greed logically. Although they have studied a lot, they
4. these peoples’ independence are still afraid of whatever is in the exam.
5. those surgeon’s tools Extremely nervous students forget everything
A) 2, 5 B) 3, 4, 5 C) 1, 2, 3 they have studied, some even become sick before
D) 1, 3, 4 E) 4, 5 doing a test. Dr. Fodor says how a student feels
before taking an exam is very important. She
117. Choose the correct sentence in the Passive
worked with fifty students and taught them how
Voice.
they could reduce their anxiety and do well in
Who mended these shoes yesterday?
their exams. What she told them to do was to
A) By whom were mended these shoes breathe deeply and relax slowly before a test, be
yesterday?
T.

realistic and do their best.

B) Who were these shoes mended by yesterday?
C) By whom these shoes mended yesterday? 121. According to the passage, many students are
D) Who these shoes were mended by yesterday? mostly afraid of ... .
m

E) Who was mended these shoes by yesterday? A) everything that is in the exam
118. Choose the correct pronouns. B) passing exams successfully
If … of these books is interesting, ask for … one. C) achieving their aims
e/

A) neither, another B) neither, other D) their feelings after exams

C) all, others D) any, others E) doing well in the exams
E) both, another
B

122. Choose the correct statements.

119. Complete the sentence. 1. A lot of students suffer from exam nerves.
Let’s buy something … . 2. Dr. Fodor did research on her colleagues.
irl

A) what suits you
C) that suits you
E) which suit you
B) that suit you
D) what suit you
ik
3. Some good students fail exams because they
do their best.
4. Iris Fodor showed the ways of reducing
anxiety before exams.

120. Choose the wrong logical ending. A) 1, 3 B) 3, 4 C) 1, 2 D) 1, 4 E) 2, 3

A diligent student is someone who … .
A) hardly ever works 123. Which question has no answer in the passage?
Te

B) never wastes his time A) Who did research on the students?

C) shows care and effort in his duties B) What exam makes students become nervous?
D) is eager to get a good knowledge C) What did professor Iris Fodor state in her
E) does his best to succeed in his studies research?
am

D) What did Dr. Fodor advise the students?

E) What are most students afraid of?
124. Which word in the passage has the meaning “to
make something less or smaller in size, price,
etc”?
1

A) to fail B) to breathe C) to reduce

D) to forget E) to relax
125. The passage is mainly about ... .
A) students’ behaviour after exams
B) students’ anxiety before exams
C) students’ logical thinking
D) the students’ achievements
E) teaching psychology at universities

DİM - 2017
12
 A

109. В каком слове звуков больше, чем букв?

Rus dili A) дисплей B) экземпляр C) ювелир
101. Составьте предложение. D) калькулятор E) ячмень
1. который был одним из основоположников 110. Дополните предложение.
2. произведений о нефтяниках Азербайджана Зимой мы часто бываем в бассейне, … .
3. видное место в творчестве Таира Салахова A) хотя хотим научиться плавать
4. “сурового стиля” в живописи, занимает цикл B) чтобы пойти на плавание с друзьями
A) 3, 2, 1, 4 B) 2, 3, 1, 4 C) 3, 1, 4, 2 C) где можно было бы поплавать
D) 4, 3, 2, 1 E) 3, 4, 2, 1 D) потому что очень любим плавать
102. Выделенные слова можно заменить: E) потому что были на соревнованиях по плаванию
Дом, в котором я родился, находится недалеко от 111. Составьте текст.
бульвара. 1. В его работе принимают участие известные
Стадион, на который пришли тренироваться специалисты.
спортсмены, был отремонтирован недавно. 2. Премии в области литературы, физики, химии и
Здание, из которого мы вышли, построили медицины вручаются королём Швеции.
несколько лет назад. 3. Для утверждения кандидатов на Нобелевскую
1. чтобы 2. где 3. куда премию создан специальный комитет.
4. откуда 5. когда
T.

4. Церемония награждения проходит в Стокгольме в

A) 1, 2, 3 B) 5, 2, 4 C) 3, 4, 1 присутствии 1200 человек.
D) 2, 3, 5 E) 2, 3, 4 A) 1, 4, 3, 2 B) 3, 4, 2, 1 C) 3, 1, 4, 2
m

103. Фразеологизм держать язык за зубами означает: D) 4, 3, 2, 1 E) 3, 2, 1, 4

A) беседовать B) молчать C) смотреть 112. Укажите ошибку в употреблении подчёркнутого
D) пугаться E) бояться слова.
e/

104. В прямом значении употреблены выделенные A) Восьмого марта в Азербайджане отмечается

слова в словосочетаниях Международный женский день.
1. чистая душа 2. электронная почта B) Девятого мая в Азербайджане отмечается День
B

3. холодный взгляд 4. олимпийские игры Победы.

5. блестящий ответ 6. иностранный язык C) Двадцатое сентября – Международный день
A) 2, 4, 5 B) 1, 2, 6 C) 2, 3, 4 грамотности.
irl

D) 2, 4, 6 E) 1, 4, 5 D) Двадцать третье февраля в России – День

защитника Отечества.
105. Дополните пословицу. E) Тридцать первое декабря в Азербайджане
С чем …, с тем и … .
ik

отмечается День солидарности азербайджанцев

A) вошёл, ушёл B) зашёл, ушёл всего мира.
C) вошёл, вышел D) пришёл, пошёл
E) пришёл, ушёл 113. Укажите антонимы.
Te

A) верх – вниз B) пасмурно – ясно

106. Филармония – это C) чистый – грязно D) жёсткий – грубый
A) музыкальное учебное заведение. E) крупный – мелко
B) помещение, где показывают музыкальные
114. Выберите правильный вариант.
am

спектакли.
C) театр музыкальной комедии. Открытие Европейских Олимпийских игр
D) театр оперы и балета. состоялось в Баку 12 июн... 2015 года, а церемония
E) учреждение, в залах которого проводятся закрыти... – 28 июня 2015 года.
концерты. A) -е; -ю B) -я; -е C) -е; -я
D) -ю; -ем E) -я; -я
1

107. Укажите соответствие.

1. погулять в … а. спортзале 115. Выберите правильный вариант.
2. собраться в … b. театр Дерево растёт ... окном.
3. заниматься в … с. парке Соревнования проводятся ... школами.
d. библиотеки Они пришли ... мной.
е. поездку A) перед, с, с
B) под, между, за
A) 1 – а; 2 – d; 3 – с B) 1 – е; 2 – а; 3 – d C) к, над, над
C) 1 – с; 2 – b; 3 – d D) 1 – b; 2 – d; 3 – с D) над, между, под
E) 1 – с; 2 – е; 3 – а E) между, за, за

DİM - 2017
108. На вопрос с кем? отвечает выделенное слово в 116. Синонимами являются
словосочетании.
A) холодно – морозно
A) доверять товарищам B) тихо – устало
B) гордиться товарищами C) добродушно – смело
C) скучать по товарищам D) храбро – убедительно
D) работать с товарищами E) интересно – скучно
E) находить в товарищах

13
 A

117. Дополните диалог. Прочитайте текст

– Куда ваши друзья пойдут завтра?
–…
–…
–…
1. Они ходили в театр.
2. А вы тоже ходите в театр?
3. А вы тоже пойдёте в театр?
4. Я буду занят сегодня.
5. Наверное, мы будем заняты.
6. В Русский драматический театр.
A) 6, 3, 4 B) 6, 2, 4
D) 6, 3, 5 E) 1, 3, 5
118. Буква о пишется в словах
A) м...нитор, нак...зание
B) д...лина, м...роз
C) ксер...кс, л...сточка
D) м...билизация, обр...зование
T.
и выполните задания 121-125.
Большой театр – один из крупнейших и
знаменитых театров оперы и балета России. В
Москве до 1776 года не было постоянно
действующего театра. Первое здание театра было
построено на правом берегу реки Неглинки на улице
Петровка. Поэтому театр получил название
“Петровский”. Осенью 1805 года он сгорел. Труппа
стала выступать на частных сценах, а с 1808 года
– на сцене нового Арбатского театра. Во время
C) 1, 2, 5 войны 1812 года это деревянное здание тоже
сгорело. В июле 1820 года началось строительство
нового здания театра. К концу 1824 года театр был
готов к открытию. Он был вторым в Европе по
размерам после миланского «Ля Скала». 6 января
1825 года состоялось торжественное открытие
нового театра, который получил название «Большой

E) кр...вать, г...раж Петровский театр».

119. Выберите правильный перевод: 121. Выберите правильный вариант.

Ölkənin qızıl ehtiyatı beynəlxalq hesablaşma vasitəsi Первое здание театра … .
m

kimi istifadə oluna bilər. 1. было самым большим в Европе

A) Золотой запас страны может использоваться как 2. сгорело во время пожара
средство международных расчётов. 3. было построено на левом берегу реки Неглинки
e/

B) Золотой запас государства используется как 4. находилось на улице Петровка

средство международных расчётов. 5. получило название «Большой Петровский театр»
C) Золотой запас страны может использоваться для A) 1, 5 B) 3, 5 C) 2, 4 D) 1, 4 E) 2, 3
B

закупки товаров.
122. Укажите неверное утверждение.
D) Золотой запас государства должен использоваться
при международных расчётах. A) Первое здание театра было построено к концу
irl

1824 года.
E) Золотой запас республики может использоваться
как местная валюта. B) Труппа театра после пожара выступала на сцене
Арбатского театра.
C) Здание Петровского театра сгорело в 1805 году.
ik

120. Укажите логически верные утверждения.

1. Если люди хорошо понимают друг друга, им D) Большой театр раньше назывался Большой
приходится часто спорить. Петровский театр.
2. Каждая страна имеет свои денежные единицы - E) Торжественное открытие нового театра
Te

это один из символов её независимости. состоялось в январе 1825 года.

3. Для того, чтобы грамотно писать, необходимо
знать орфографические правила. 123. Укажите верное утверждение.
4. Чтобы поступить в университет, иногда нужно A) Строительство нового здания театра началось в
am

заниматься как можно больше. июле 1820 года.

A) 2, 3, 4 B) 3, 4 C) 2, 3 D) 1, 2, 3 E) 1, 4 B) Большой театр – самый большой театр оперы и
балета в мире.
C) Здание Большого Петровского театра было
построено в 1776 году.
D) Новый театр получил название Большой театр.
1

E) Здание нового театра стало самым большим в

Европе.
124. Выделенное в тексте слово можно заменить:
1. знакомых 2. сильных
3. деятельных 4. известных
5. стабильных
A) 4 B) 3, 4 C) 5 D) 2, 3 E) 1, 5
125. Восстановите логическую последовательность.
1. театр получил название «Петровский»

DİM - 2017
2. первое здание театра, построенное
3. выходило на улицу Петровка, поэтому
4. на берегу реки Неглинки
A) 2, 4, 3, 1 B) 4, 2, 3, 1 C) 4, 1, 2, 3
D) 1, 4, 3, 2 E) 2, 3, 1, 4

14
 A

An den letzten Wettkämpfen … Junge wurde mit

Alman dili der Medaille ausgezeichnet.
101. Wählen Sie die entsprechende Variante aus. A) teilnehmende B) teilnehmenden
1. Paul geht immer um zehn Uhr ins Bett. Er muss C) teilnehmender D) teilnehmend
jeden Tag um sieben Uhr ... . E) teilnehmendes
2. Vera geht zum Friseur. Sie lässt sich die Haare 108. Wählen Sie die Maskulinareihe nach den
... . Suffixen aus.
A) sich zu waschen, um zu schneiden A) Wissenschaft, Fräulein, Maler
B) aufzustehen, zu schneiden B) Eigentum, Größe, Büchlein
C) schlafen, schnitten C) Hörer, Soldat, Ingenieur
D) aufstehen, schneiden D) Krankheit, Lehrer, Mädchen
E) zu schlafen, geschnitten E) Ergebnis, Tischler, Häuschen
102. Wählen Sie die Sätze mit dem Adjektiv aus.
1. Der Urlaub an der Ostsee ist ein Erlebnis. 109. Wählen Sie die Passivsätze aus.
1. Das Haus wurde durch das Feuer zerstört.
2. Meine freundlichen Nachbarn helfen mir
2. Die Kunstausstellung wird stark besucht.
immer.
3. Mit 18 Jahren sind die Schüler mit der Schule
3. Endlich habe ich Zeit für die Erholung.
fertig.
4. Frau Müller ist eine alte Hausfrau.
4. Es gibt ein großes Angebot an diese Zeitung.
T.

A) 1, 2 B) 1, 4 C) 3, 4 D) 2, 4 E) 1, 3
A) 2, 4 B) 1, 2 C) 1, 3 D) 2, 3 E) 3, 4
103. Bilden Sie einen Aussagesatz.
1. das Federballspiel 2. aus 110. Welche Variante bildet einen Fragesatz?
m

3. kam 4. Japan 1. Fahrrad

A) 1, 4, 3, 2 B) 1, 3, 2, 4 C) 1, 2, 3, 4 2. wurde
D) 2, 3, 1, 4 E) 3, 4, 2, 1 3. gestohlen
4. Franks
e/

104. Wählen Sie die entsprechende Übersetzung 5. gestern

aus. A) 1, 2, 3, 4, 5 B) 3, 2, 5, 1, 4
Məşhur alman rəssamı Albrext Dürer 1506-cı ildə C) 4, 1, 3, 5, 2 D) 2, 4, 1, 5, 3
B

İtaliyadan doğma şəhəri Nürnberqə qayıtdı. E) 5, 4, 1, 3, 2

A) Im Jahre 1506 kehrte der berühmte deutsche
Maler Albrecht Dürer aus Italien in die Stadt 111. Wählen Sie die entsprechende Variante aus.
irl

Nürnberg zurück. Er konnte kein Tor schießen, ... die Stürmer der
B) Im Jahre 1506 kehrte der berühmte deutsche Mannschaft “Neftschi” nicht gut spielten.
Maler Albrecht Dürer nach Nürnberg zurück. A) dass B) nachdem C) damit
ik

C) Im Jahre 1506 kehrte der berühmte deutsche D) weil E) denn

Maler Albrecht Dürer aus Italien in seine
Vaterstadt Nürnberg zurück. 112. Wählen Sie die entsprechende Variante aus.
Die Schauspieler … füllten ihre Rolle
Te

D) Im Jahre 1506 kehrt deutscher Maler

Albrecht Dürer aus Italien in seine Vaterstadt wunderschön.
Nürnberg zurück. Um Geld zu … dienen musste der alte Mann oft
E) Im Jahre 1506 kehrte der berühmte deutsche reisen.
Maler Albrecht Dürer aus Italien nach A) be -, zer - B) er -, miß - C) zer -, er -
am

Nürnberg zurück. D) er -, ver - E) ge -, be -

105. Wählen Sie die entsprechende Antwort aus. 113. Welches Wort passt zu den anderen nicht?
Was pflanzt man im Gemüsegarten? A) Österreich B) Wein C) Wien
A) Mehl, Mohrrübe, Pflaume D) Frankfurt E) Schweiz
B) Birne, Beere, Pfirsich
1

C) Zucker, Butter, Wurst 114. Wählen Sie die entsprechende Variante aus.
Der Lehrer sagt, dass wir heute einen Aufsatz
D) Äpfel, Obst, Blume
schreiben... .
E) Tomate, Kohl, Gurke
A) darfst B) sollen C) könnt
106. Ergänzen Sie den Satz. D) sollt E) willst
Obwohl Kara Karajew viele Sinfonien und
Romanzen geschrieben hat, ... . 115. Wählen Sie die entsprechende Variante aus.
A) spielt die Filmmusik eine große Rolle in 1. Heute gehen wir ... ihm.
seinem Schaffen 2. Hören Sie aufmerksam ... !
B) eine große Rolle in seinem Schaffen spielen 3. Mein Sohn hatte den Wunsch, Advokat ...
werden.

DİM - 2017
historische Dramen
4. Dieser Mantel gefällt mir, aber er ist ... teuer.
C) eine große Rolle in seinem Schaffen spielen
seine Gedichte A) seit B) bei C) mit D) von E) zu
D) spielen seine Romane eine große Rolle in
seinem Leben
E) spielt die Malerei eine große Rolle in seinem
Schaffen 116. Wählen Sie die entsprechende Variante aus.
107. Wählen Sie die entsprechende Variante aus.
15
 A

Der Junge, … sehr gut lernt, nimmt an dem A) Keiner liest die Werke von Hemingway,
Wettbewerb teil. deshalb möchte er sein Buch verkaufen.
A) der B) des C) dessen D) das E) die B) Hemingway hat für das Hemd zwei Dollar
bezahlt.
117. Wählen Sie die entsprechende Variante aus. C) Die Hemden dieses Kaufhauses wurden in
Die Eltern hatten Patricia eine schöne Jacht ... Amerika von vielen Menschen getragen.
Geburtstag geschenkt.
D) Ein Hemd im Warenhaus kostet zwei Dollar
A) zu den sechzehnten B) sechzehntem achtzig Cent.
C) an sechzehnten D) zur sechzehnten E) Die Direktion wartete auf Hemingway, aber er
E) zum sechzehnten kam nicht.
118. Wählen Sie das Synonym zum unterstrichenen 122. Worum handelt es sich im Text?
Wort aus. A) Um eine kluge Antwort.
Die Hamburger Tageszeitungen berichteten B) Um die Erzählungen von Hemingway.
regelmäßig und ausführlich über die Ereignisse in C) Um die berühmten Hemden.
Frankreich. D) Um die Direktion des Warenhauses.
A) meldeten B) fragten C) schickten E) Um Geld.
D) brachten E) nehmen
123. Welcher Gedanke passt dem Text nicht?
119. Ergänzen Sie den Dialog. A) Hemingway schenkte der Direktion die
T.

– Wie verbringst du deine Freizeit? Hast du ein Erzählung, die er geschrieben hatte.
Hobby? B) Die Hemden des Warenhauses waren unter
– Mein Hobby ist Musik. Ich sammle auch den Männern in der Stadt berühmt.
m

Briefmarken. C) Die Direktion musste am Ende 80 Cent

– Welche Musik gefällt dir? zurückschicken.
– Ich habe Jazz gern. D) Die Direktion des Warenhauses wollte dem
– ...
e/

Schriftsteller ihr Hemd verkaufen.

– Ja, ich spiele Gitarre. E) Die Direktion schickte Hemingway ein Hemd
A) Spielst du Schach? mit einem Brief.
B) Spielst du gut?
B

C) Spielst du Fußball? 124. Was bedeutet das Wort “der Kunde” im Text?
D) Spielst du ein Instrument? A) der Leser
B) der Verkäufer
irl

E) Hast du ein Hobby?

C) die Direktion
120. Wählen Sie die entsprechende Variante aus. D) der Briefträger
Susanne ... ihre zwei Kinder alleine E) der Käufer
ik

erziehen,nachdem ihr Mann sie ... .

125. Was wünschte die Direktion des Warenhauses?
A) sollte, verlassen hat
A) Sie wünschte, dass sie die Erzählung
B) sollte, verlassen hatte
kostenlos bekommt.
Te

C) hat gesollt, verlassen hat

B) Sie wünschte, dass auch Hemingway Hemden
D) soll, verlässt von ihr kauft.
E) soll, verliess C) Sie wünschte, dass Hemingway ihr ein Paket
Lesen Sie den Text und schickt.
am

antworten Sie auf die Fragen 121 – 125. D) Sie wünschte, dass Hemingway Geld für sie
leiht.
In einem großen amerikanischen Warenhaus
gab es einmal schöne Herrenhemden. Fast alle E) Sie wünschte, dass Hemingway ihr sein Buch
schenkt.
Menschen in dieser Stadt trugen diese Hemden.
Die Direktion des Warenhauses wünschte, dass
1

der Schriftsteller Hemingway auch ihr Kunde

wurde. Deshalb schickte sie ihm ein schönes
Hemd und legte einen Brief bei:
“Unsere Hemden werden sehr gern getragen.
Wir hoffen, dass Sie auch unser Kunde werden
und dass Sie uns für das Hemd zwei Dollar
schicken.”
Einige Tage später erhielt das Warenhaus ein
Paket, in dem ein Brief lag: “Meine Bücher
werden sehr gern gelesen. Ich hoffe, dass auch
Sie Leser meiner Bücher werden und dass Sie

DİM - 2017
meine letzte Erzählung kaufen werden, die ich
Ihnen in diesem Paket schicke. Sie kostet zwei
Dollar, achtzig Cent. Sie müssen also mir noch
achtzig Cent bezahlen.”

121. Welcher Gedanke passt dem Text zusammen?

16
 A

Fransız dili A) Ces belles fleurs sont pour toi!

B) Voilà les fleurs que maman voulait acheter.
C) Cécile, regarde ces jolies fleurs, je voudrais les
101. Choisissez la bonne série. offrir à ma mère.
Le frère de Gérard est cuisinier. Il travaille … .
D) Alors, tu voudrais acheter ce bouquet pour
A) dans un restaurant moi?
B) dans une pharmacie E) Tiens, regarde ces fleurs, je voudrais les
C) dans une bibliothèque acheter pour ma mère.
D) dans un kiosque
E) dans une librairie 110. Choisissez les propositions impersonnelles.
1. Il est resté quelques minutes devant la porte.
102. Choisissez la bonne série. 2. Il n’y avait personne dans la rue.
Notre pays et ... de Nicolas se trouvent sur le 3. Il a frappé à la porte voisine, mais on n’a pas
même continent. répondu.
A) celle B) celles-là C) celles 4. Il a regardé autour de lui.
D) celle-ci E) celui 5. Il n’a rien vu.
6. Il était tard.
103. Choisissez la bonne série.
7. Il fallait rentrer.
Je sortirai de l’hôpital bientôt, car ... .
A) 1, 3, 4 B) 2, 5, 7 C) 1, 4, 6
A) je me porterai mal B) je me porte bien
T.

C) j’avais mal à la gorge
E) je suis encore malade
m
D) 3, 5, 7 E) 2, 6, 7
D) j’ai mal à la tête
111. Formez une phrase.
1. jouer au volley-ball

104. Choisissez la bonne série.

2. sont
–A quelle heure tu es sorti de l’école?
3. jouer au tennis
–… à une heure et demie.
4. les activités de vacances
A) Elle en est sortie B) J’y suis sorti
e/

5. faire de la marche
C) Nous en sommes sortis D) J’en suis sorti
A) 1, 3, 5, 2, 4 B) 2, 5, 4, 3, 1
E) Il y est sorti
C) 1, 3, 4, 5, 2 D) 2, 4, 3, 1, 5
B

105. Choisissez la bonne série. E) 2, 3, 5, 4, 1

Au goûter il prend une tasse ... chocolat avec un
112. Choisissez la phrase interrogative formée à
morceau ... pain beurré et ... confiture.
irl

A) de la, du, de la
C) de, du, de la
E) du, du, de la
l'aide de l'intonation.
B) de, de, de la
A) Est-ce que vous répétez cette règle?
D) de, de, de
B) Sara va-t-elle au jardin d’enfants?
C) Cette phrase est difficile?
ik

106. Choisissez la bonne série. D) Ton frère est-il en cinquième?

–Tu joues toujours du piano, Cécile? E) Ecrivent-ils une dictée?
–Non, je l’ai arrêté, … .
Te

113. Choisissez la voix passive de la phrase donnée.

A) parce que je ne peux pas vivre sans jouer du
Les élèves traduisent un récit français.
piano
A) Le récit français sera traduit par les élèves.
B) car j’aime beaucoup la musique
B) Les élèves traduiront des récits français.
C) car mes enfants aiment beaucoup la musique
C) Les récits français sont traduits par les élèves.
am

D) car j’ai deux petits enfants maintenant

D) Le récit français est traduit par les élèves.
E) car jouer du piano, ça me plaît beaucoup
E) Les élèves vont traduire un récit français.
107. Choisissez l’adjectif numéral cardinal.
114. Choisissez la bonne série.
A) Il s’approche du premier guichet.
Si notre pére …, il nous … des conseils.
B) La deuxième maison est plus haute que la
1

A) donne, viendra B) est venu, a donné

première.
C) viendra, donne D) viendra, donnera
C) Les deux amis sont allés à la campagne.
E) vient, donnera
D) Les élèves montent au troisième étage.
E) Le vingt et unième sciècle est le siècle de la 115. Choisissez la série des verbes modaux.
technologie. 1. Dépêchez-vous. On ne peut pas perdre une
seule minute.
108. Choisissez les noms qui ne changent pas au 2. Il est arrivé à la gare avant l’heure du départ.
pluriel. 3. Voudriez-vous m’aider à choisir un livre
A) champ, sac, compas, dos français?
B) nez, os, prix, pois 4. Il sait toutes les règles de grammaire par
C) tour, mur, mer, mère

DİM - 2017
cœur.
D) noix, forêt, buffet, billet A) 1, 4 B) 1, 3 C) 3, 4 D) 2, 4 E) 2, 3
E) métro, moto, photo, bras

109. Qu’est-ce que tu dis en offrant un bouquet de 116. Choisissez la bonne série.
fleurs à ta mère?

17
 A

Le maître veut que tous les élèves … la

Lisez le texte et répondez
composition.
aux exercices de 121 à 125.
A) écriront B) vont écrire C) écrivaient
D) ont écrit E) écrivent Pablo Picasso est le plus grand peintre de XX e
117. Choisissez la bonne série. siècle. Il est né en Espagne, mais il a passé la
1) 2) 3)
plupart de sa vie en France. Son père était
professeur de peinture. Picasso a commencé à
faire de beaux tableaux dès sa jeunesse.
Pendant sa longue vie, il a fait beaucoup de
tableaux, de dessins et de sculptures. Sa peinture
A) 1. en face de, 2. derrière, 3. près de la plus célèbre est Guernica. Guernica est une
B) 1. près de, 2. en face de, 3. entre ville espagnole bombardée pendant la guerre.
C) 1. près de, 2. loin de, 3. sous Picasso est connu surtout par ses tableaux de
D) 1. à gauche de, 2. près de, 3. sur personnages.
E) 1. dans, 2. au centre de, 3. à droite de
121. Que veut dire «faire des tableaux» ?
118. Choisissez la bonne série. A) vendre des tableaux
C’est … grande et … claire pièce de cet B) choisir des tableaux
appartement. C) peindre des tableaux
T.

A) la plus, la plus D) acheter des tableaux

B) le plus, le plus E) regarder des tableaux
C) les plus, la plus
122. Choisissez la bonne réponse.
m

D) la plus, le plus
E) les plus, les plus Dans le texte il s’agit … .
A) d’un peintre allemagne
119. Choisissez la bonne traduction. B) de la peinture mondiale
e/

Müəllimlərimizlə keçirdiyimiz məktəb illərini heç vaxt C) d’un célèbre peintre

unutmayacağıq. D) de la famille de Picasso
A) Nous n’oublierons jamais nos professeurs E) de la deuxième guerre mondiale
B

scolaires.
B) Nous n’oublierons pas les années que nous 123. Choisissez l’équivalent de l’expression donnée.
avons passées ensemble avec nos enseignants. être connu
irl

C) Nous n’oublierons jamais l’enseignant avec A) être inconnu

qui nous avons passé nos études à l’école. B) être brave
D) Nous n’oublierons jamais les années scolaires C) être capable
ik

que nous avons passées avec nos professeurs. D) être courageux

E) Nous n’oublierons jamais nos années E) être célèbre
scolaires et nos professeurs.
124. Complétez.
Te

120. Complétez. Quand il était très jeune … .

Nous sommes rentrés très tard, ... le carnaval A) il ne pouvait pas peindre
était très intéressant. B) son oncle l’a aidé à peindre
A) parce que B) dont C) si C) il peignait déjà de beaux tableaux
am

D) comme E) que D) il est devenu professeur de peinture

E) il est rentré en Espagne
125. Choisissez l’idée correcte.
A) Guernica est une ville française.
B) Picasso n’a jamais été en France.
1

C) Le plus célèbre tableau de Picasso est

Guernica.
D) Picasso a fait un seul tableau.
E) Le père de Picasso était sculpteur.

DİM - 2017
18
 ‫‪A‬‬

‫‪Ərəb dili‬‬ ‫‪105.‬‬ ‫عينوا بندا موافقا بخبر الجملة‪.‬‬

‫‪101.‬‬ ‫إختاروا بندا غير صحيح‪.‬‬ ‫إن تذهب إلى المكتبة المركزية أذهب معك‪.‬‬

‫عميق )‪A‬‬ ‫بئر‬ ‫األمر )‪A‬‬ ‫فعل‬

‫صعبة )‪B‬‬ ‫دروس‬ ‫المنصوب )‪B‬‬ ‫الفعل‬

‫شديدة )‪C‬‬ ‫حرب‬ ‫المضاري )‪C‬‬ ‫الفعل‬

‫شهيرتان )‪D‬‬ ‫أمان‬ ‫المجزوم )‪D‬‬ ‫الفعل‬

‫ّ‬
‫شهير )‪E‬‬ ‫كاتب‬ ‫الماضي )‪E‬‬ ‫الفعل‬

‫‪102.‬‬ ‫ضعوا الضمائر المتصلة المناسبة في‬ ‫‪106.‬‬ ‫عينوا حرفي الجر الموافقين بمكان النقط‪.‬‬
‫‪T.‬‬

‫مكان النقط‪.‬‬ ‫كان ‪ ....‬حاجة ‪....‬‬

‫‪m‬‬

‫هل هم على علم بأن ‪ ....‬في القريب العاجل‬ ‫في )‪A‬‬ ‫ل‪،‬‬ ‫ل )‪B‬‬ ‫إلى‪،‬‬ ‫من )‪C‬‬ ‫على‪،‬‬

‫أي من الثاني عشر ّأيار حتى التاسع عشر‬ ‫إلى )‪D‬‬ ‫في‪،‬‬ ‫با )‪E‬‬ ‫من‪،‬‬
‫‪e/‬‬

‫من‪ ...‬ستسافرون مع الطالب األجانب‬ ‫‪107.‬‬ ‫أكملوا الجملة اآلتية ببند موافق‪.‬‬
‫‪B‬‬

‫الدارسين في جامعتنا إلى بلد ‪.......‬؟‬ ‫آذربايجان واقعة على سواحل بحر ‪....‬‬
‫‪irl‬‬

‫ك )‪A‬‬ ‫هما‪ ،‬نا‪،‬‬ ‫هم )‪B‬‬ ‫كم‪ ،‬ﻪ‪،‬‬ ‫قزوين )‪A‬‬ ‫متوسط )‪B‬‬ ‫أزرق )‪C‬‬

‫ي )‪C‬‬ ‫نا‪ ،‬هن‪،‬‬ ‫نا )‪D‬‬ ‫ه ّن‪ ،‬هم‪،‬‬ ‫أسود )‪D‬‬ ‫مرمرة )‪E‬‬
‫‪ik‬‬

‫كم )‪E‬‬ ‫ﻪ‪ ،‬ها‪،‬‬

‫أشيروا إلى جملة فيها مفعول مطلق‪.‬‬
‫‪Te‬‬

‫‪108.‬‬

‫‪103.‬‬ ‫ّأية كلمة من الكلمات اآلتية اسم الفاعل؟‬ ‫)‪A‬‬ ‫وجدتﻪ نائما تحت ظل الشجرة‪.‬‬
‫مأخوذ ‪1-‬‬ ‫مستشرق ‪2-‬‬ ‫كان فوق الشجرة طير يغرد تغريدا‪.‬‬
‫‪am‬‬

‫)‪B‬‬

‫مسرح ‪3-‬‬ ‫منجل ‪4-‬‬ ‫الفرس‪C) .‬‬ ‫رجع سليمان إلى القرية راكبا‬
‫مدارس ‪5-‬‬ ‫مشغلة ‪6-‬‬ ‫)‪D‬‬ ‫كان أخي ساكنا في المدينة‪.‬‬
‫‪1‬‬

‫منجم ‪7-‬‬
‫ّ‬ ‫)‪E‬‬ ‫ال تأكل الطعام مسرعا‪.‬‬
‫‪A) 1, 5‬‬ ‫‪B) 4, 7‬‬ ‫‪C) 2, 3, 6‬‬
‫‪D) 2, 5, 6‬‬ ‫‪E) 2, 7‬‬ ‫‪109.‬‬ ‫في أية كلمات توضع النبرة إلى أول مقطع‪.‬‬
‫‪104.‬‬ ‫عينوا مصد ار بين الكلمات اآلتية؟‬ ‫كتب )‪A‬‬ ‫كاتب‪،‬‬
‫تأكيد ‪I‬‬ ‫مأثرة ‪II‬‬ ‫إعتناق ‪III‬‬ ‫مفتاح )‪B‬‬ ‫مسطرة‪،‬‬

‫‪DİM - 2017‬‬
‫قائم ‪IV‬‬ ‫فندق ‪V‬‬ ‫مأخوذ ‪VI‬‬ ‫مكتوب )‪C‬‬ ‫كتاب‪،‬‬
‫أستاذ )‪D‬‬ ‫طالب‪،‬‬
‫‪A) IV, V‬‬ ‫‪B) I, VI‬‬ ‫‪C) II, VI‬‬
‫‪D) III, V‬‬ ‫‪E) I, III‬‬
‫مكتبة )‪E‬‬ ‫مدرسة‪،‬‬
‫‪19‬‬
 ‫‪A‬‬

‫‪110.‬‬ ‫عينوا بندا موافقا بمبتدأ الجملة اآلتية‪.‬‬ ‫)‪B‬‬ ‫قبل الحرب الوطنية األولى طبعت في باكو‬
‫هم طالب معهد االستشراق في باكو‪.‬‬ ‫كثير من الكتب باللغة العربية‪.‬‬
‫االستفهام )‪A‬‬ ‫إسم‬ ‫)‪C‬‬ ‫قبل الحرب العالمية األولى طبعت في باكو‬
‫متّصل )‪B‬‬ ‫ضمير‬ ‫كثير من الكتب باألحرف العربية‪.‬‬
‫اإلشارة )‪C‬‬ ‫إسم‬ ‫)‪D‬‬ ‫قبل الحرب الوطنية العظمى طبعت في‬
‫موصول )‪D‬‬ ‫اسم‬ ‫باكو كثير من الكتب باألحرف العربية‪.‬‬
‫منفصل )‪E‬‬ ‫ضمير‬ ‫)‪E‬‬ ‫قبل الحرب العالمية األولى طبعت في باكو‬

‫‪111.‬‬ ‫عينوا بندا موافقا بمكان النقط‪.‬‬ ‫كثي ار من الكتب باألحرف العربية‪.‬‬
‫‪T.‬‬

‫عرضوا خالل يومين ثالثة …‬

‫‪115.‬‬ ‫أشيروا إلى بند موافق بمكان النط‪.‬‬
‫‪m‬‬

‫أفالم )‪A‬‬ ‫فيلم )‪B‬‬ ‫أفالما )‪C‬‬

‫قضيت العطلة الصيفية مع ‪ ...‬في منزلنا‬
‫فيلما )‪D‬‬ ‫األفالم )‪E‬‬
‫‪e/‬‬

‫ٱلصيفي هٰذا العام‪.‬‬

‫‪112.‬‬ ‫عينوا نوع العبارة اللفظية اآلتية‪.‬‬ ‫والدة )‪A‬‬ ‫والدان )‪B‬‬ ‫والد )‪C‬‬
‫‪B‬‬

‫كتب مكتبة الصغار‬ ‫والدي )‪D‬‬ ‫ولدا )‪E‬‬

‫‪irl‬‬

‫الجوانب )‪A‬‬ ‫إضافة كثيرة‬

‫‪116.‬‬ ‫عينوا جملة مستعملة فيها عبارة‬
‫بالنعت )‪B‬‬ ‫إضافة‬
‫‪ik‬‬

‫‪"ya ... ya da".‬‬

‫متجانسة )‪C‬‬ ‫إضافة بأضاء‬ ‫هناك‪A) .‬‬ ‫أما البنات فهن ذاهبات إلى‬
‫‪Te‬‬

‫بسيطة )‪D‬‬ ‫إضافة‬ ‫)‪B‬‬ ‫إما اكتب أو إقرأ‪.‬‬

‫متطابقة )‪E‬‬ ‫عبارة نعتية‬ ‫)‪C‬‬ ‫لست مدرسا وال طبيبا‪.‬‬
‫‪am‬‬

‫ما فهمت هٰذا و ما ترجمتﻪ‪.‬‬

‫عينوا بندا موافقا بمكان النقط‪.‬‬
‫)‪D‬‬
‫‪113.‬‬
‫أما أختي فهي طالبة الجامعة‪.‬‬
‫رأيت في الشارع األم … االوالد‪.‬‬
‫)‪E‬‬
‫‪1‬‬

‫كثيرات )‪A‬‬ ‫كثير )‪B‬‬ ‫الكثيرة )‪C‬‬ ‫‪117.‬‬ ‫أشيروا إلى بند فيﻪ حرفا الجر المترادفان‪.‬‬
‫الكثير )‪D‬‬ ‫كثيرة )‪E‬‬ ‫خلف )‪A‬‬ ‫وراء‪،‬‬
‫تحت )‪B‬‬ ‫فوق‪،‬‬
‫‪114.‬‬ ‫عينوا ترجمة صحيحة للجملة اآلتية‪.‬‬
‫‪Birinci dünya müharibəsindən əvvəl Bakıda‬‬ ‫قرب )‪C‬‬ ‫نحو‪،‬‬
‫‪ərəb əlifbası ilə çoxlu kitablar çap olunmuşdur.‬‬

‫‪DİM - 2017‬‬
‫بعد )‪D‬‬ ‫منذ‪،‬‬
‫)‪A‬‬ ‫في أوائل الحرب العالمية طبعت في باكو‬
‫قبالة )‪E‬‬ ‫من‪،‬‬
‫كثير من الكتب باألحرف العربية‪.‬‬

‫‪20‬‬
 ‫‪A‬‬

‫‪118.‬‬ ‫في أي بند أستعمل فعل "ليس" لنفي‬ ‫– يسمى الفلم "المرأة المجهولة" وهو من إنتاج‬
‫المضارع؟‬ ‫جمهورية مصر العربية‪.‬‬
‫‪I.‬‬ ‫ألست تفهمني؟‬
‫‪121.‬‬ ‫عينوا اسم المفعول المستعمل في النص‪.‬‬
‫‪II.‬‬ ‫أليست المكتبة بعيدة؟‬
‫أشكرك )‪A‬‬ ‫مجهولة )‪B‬‬ ‫ذاهب )‪C‬‬
‫قاموس؟ ‪III.‬‬ ‫أليس لدى حسين‬
‫‪A) I, II‬‬ ‫‪B) II‬‬ ‫‪C) III‬‬ ‫‪D) II, III‬‬ ‫‪E) I‬‬ ‫مستعجل )‪D‬‬ ‫إنتاج )‪E‬‬

‫‪119.‬‬ ‫األصلية‬
‫ّ‬ ‫أشيروا إلى كلمة ليست حروفها‬ ‫‪122.‬‬ ‫بين من يدور الحوار في النص؟‬
‫"خ ط ء"‪.‬‬ ‫الرفقاء )‪A‬‬ ‫بين‬ ‫العربية )‪B‬‬ ‫بين البالد‬
‫خطايا )‪A‬‬ ‫مخطوطات )‪B‬‬ ‫مخطئ )‪C‬‬ ‫صديقين )‪C‬‬ ‫بين‬ ‫األصدقاء )‪D‬‬ ‫بين‬
‫‪T.‬‬

‫خطاء )‪D‬‬ ‫خطائي )‪E‬‬ ‫ونريمانوف )‪E‬‬ ‫بين جعفر جبارلي‬

‫‪m‬‬

‫‪120.‬‬ ‫ضعوا كلمات مناسبة في مكان النقط‪.‬‬ ‫‪123.‬‬ ‫ما هي ترجمة اسم الفيلم باآلذربايجانية؟‬
‫‪e/‬‬

‫”‪A) “Misir Ərəb Respublikası‬‬

‫‪ ...‬تجلس هنا ِبال ‪ ...‬بل اذهب إلى غرفتك و‬ ‫”‪B) “Cəfər Cabbarlı‬‬ ‫”‪C) “İki dost‬‬
‫”‪D) “Naməlum qadın‬‬ ‫”‪E) “Dialoq‬‬
‫‪ ...‬دروسك‪.‬‬
‫‪B‬‬

‫‪124.‬‬ ‫كم كانت الساعة لما سال عنها مراد؟‬

‫العب )‪A‬‬ ‫لم‪ ،‬شخص‪،‬‬ ‫إقرئي )‪B‬‬ ‫ما‪ ،‬قراءة‪،‬‬
‫‪irl‬‬

‫)‪A‬‬ ‫الساعة السادسة والربع‬

‫اسمع )‪C‬‬ ‫شك‪،‬‬
‫ليس‪ّ ،‬‬ ‫اكتب )‪D‬‬ ‫ال‪ ،‬شغل‪،‬‬
‫الساعة السادسة‬
‫‪ik‬‬

‫)‪B‬‬
‫تكتب )‪E‬‬ ‫لن‪ ،‬إنتباح‪ ،‬ال‬
‫دقيقة )‪C‬‬ ‫الساعة السادسة اال خمس عشرة‬
‫‪Te‬‬

‫إقرؤوا النص و أجيبوا عن‬ ‫)‪D‬‬ ‫الساعة السادسة اال عشرين دقيقة‬
‫األسئلة ‪.125 – 121‬‬ ‫)‪E‬‬ ‫الساعة السادسة اال عشر دقائق‬
‫‪am‬‬

‫عينوا الجملة السؤالية غير المناسبة للنص‬

‫– أهال وسهال يا مراد‪ ،‬أدخل المنزل‪.‬‬
‫‪125.‬‬

‫المذكور؟‬
‫– أشكرك يا صابر‪ ،‬أنا مستعجل‪ .‬قل لي من‬
‫‪1‬‬

‫ما ٱسم الفلم المذكور في النص؟‬

‫فضلك قبل كل شيء‪ ،‬كم الساعة اآلن؟‬
‫)‪A‬‬

‫كم ساعة على الطاولة؟‬

‫– إنتظر قليال‪ ،‬سأرجع حاال ‪ ...‬إسمع‪ ،‬يا‬
‫)‪B‬‬

‫إنتاج أي بلد الفلم المذكور؟‬

‫مراد‪ ،‬الساعة اآلن السادسة اال ربعا والى أين‬
‫)‪C‬‬

‫الصديقين )‪D‬‬ ‫الى أين كان يستعجل أحد‬

‫تستعجل؟‬
‫النص؟ )‪E‬‬ ‫باسم من دار السينما المذكورة في‬

‫‪DİM - 2017‬‬
‫– أنا ذاهب الى دار السينما باسم جعفر‬
‫نريمانوف‪.‬‬ ‫جبارلي في جادة‬
‫– حسنا‪ ،‬وماذا يعرضون فيها؟ أفلم شيق؟‬

‫‪21‬‬
 ‫‪A‬‬

‫‪T.‬‬
‫‪m‬‬
‫‪e/‬‬
‫‪B‬‬
‫‪irl‬‬
‫‪ik‬‬
‫‪Te‬‬
‫‪am‬‬

‫‪Fars dili‬‬

‫‪101.‬‬ ‫وجه وصفی در ترکیب کدام جمله بکار‬

‫رفته است؟‬
‫‪1‬‬

‫)‪A‬‬ ‫آنها زیر درختی نشسته شطرنج بازی‬

‫می کردند‪.‬‬
‫)‪B‬‬ ‫وقتی دوستم دانست که چند ماه دیگر‬
‫برمی گردم‪ ،‬خوشحال شد‪.‬‬
‫)‪C‬‬ ‫خواهرم مسئله های حل نشده را خوب حل‬
‫کرد‪.‬‬

‫‪DİM - 2017‬‬
‫)‪D‬‬ ‫نیکی همه چیز را مغلوب می کند و‬
‫خودش هرگز مغلوب نمی شود‪.‬‬
‫)‪E‬‬ ‫غرش رعد و برق ترسیدم‪.‬‬ ‫از صدای ّ‬

‫‪22‬‬
 ‫‪A‬‬

‫کدام کلمه بوسیلهء "صفت ‪ +‬انه" ساخته شده ‪102.‬‬ ‫)‪C‬‬ ‫صداهای بچه ها مادربزرگم را از خواب‬
‫است؟‬ ‫بیدار کرد واو خیلی عصبانی شده دارو‬
‫سالیانه )‪A‬‬ ‫خوشبختانه )‪B‬‬ ‫دیوانه )‪C‬‬ ‫قبول کرد‪.‬‬
‫مادرانه )‪D‬‬ ‫یگانه )‪E‬‬ ‫بعد از باران بهاری گیاههای کوچک در )‪D‬‬
‫خاک سر در می آورند و درختان شکوفه‬
‫‪103.‬‬‫کدام کلمهء زیر با مدل "ریشهء فعل ‪ +‬گر"‬ ‫می کنند‪.‬‬
‫درست شده است؟‬ ‫در پارکهای شهر گلهای تازه کاشته اند و )‪E‬‬
‫زرگر )‪A‬‬ ‫كارگر )‪B‬‬ ‫حیله گر )‪C‬‬ ‫هیچ کس آنها را نمی شکند فقط نگاه می‬
‫كوزه گر )‪D‬‬ ‫توانگر )‪E‬‬ ‫کند‪.‬‬

‫‪104.‬‬ ‫در ترکیب کدام جمله فعل مشتق به کار‬ ‫کند؟ ‪107.‬‬ ‫کدام واژه یا کلمه جای خالی را پر می‬
‫رفته است؟‬ ‫افزایش قیمت میوه در روزهای پایانی سال‬
‫‪T.‬‬

‫)‪A‬‬ ‫همه در کالس منتظر معلم بودند‪.‬‬ ‫جاری نگرانیهایی را ‪ ----‬مصرف کنندگان‬
‫)‪B‬‬ ‫در فصل بهار هوا نه گرم است نه سرد‪.‬‬ ‫به وجود آورده است‪.‬‬
‫‪m‬‬

‫)‪C‬‬ ‫او در انجام تمرینها سختی نمی کشید‪.‬‬ ‫کنار )‪A‬‬ ‫نزدیک )‪B‬‬ ‫در باره )‪C‬‬
‫)‪D‬‬ ‫دانشجویان لوازم درس زبان فارسی را از‬ ‫نزد )‪D‬‬ ‫مربوط )‪E‬‬
‫‪e/‬‬

‫کیف در آوردند‪.‬‬
‫مال نصرالدین در بازار به این طرف و‬ ‫ترکیب مکانی در کدام ردیف است؟‬
‫‪B‬‬

‫)‪E‬‬ ‫‪108.‬‬
‫آن طرف می رفت‪.‬‬ ‫)‪A‬‬ ‫سرزمین بزرگمان‪ ،‬مدت یک ماه‬
‫‪irl‬‬

‫)‪B‬‬ ‫در بزرگ خانه‪ ،‬وسط سال تحصیلی‬

‫‪105.‬‬ ‫جمله مرکب پیوسته در کدام ردیف است؟‬ ‫)‪C‬‬ ‫همان میدان‪ ،‬مطابق قانون اساسی‬
‫خاقانی شیروانی شاعری آزاده طبع و بلند‬ ‫موقع غذاخوری‪ ،‬بین رفقای صمیمی‬
‫‪ik‬‬

‫)‪A‬‬ ‫)‪D‬‬
‫همت بود‪.‬‬ ‫)‪E‬‬ ‫روی میز تحریری‪ ،‬کنار شهر ما‬
‫اسب سوار وقتیکه خرگوش را دید شروع‬
‫‪Te‬‬

‫)‪B‬‬
‫کرد از پی او تاختن‪.‬‬
‫)‪C‬‬ ‫آنها تصمیم گرفتند که یک کابینه ای‬ ‫‪109.‬‬ ‫ظرف چگونگی در کدام جمله بکار رفته‬
‫‪am‬‬

‫تشکیل دهند‪.‬‬ ‫است؟‬

‫)‪D‬‬ ‫عقرب به پشت سنگ پشت سوار شد و آنها‬ ‫با هیجان به این طرف و آن طرف نگاهی )‪A‬‬
‫به شنا کردن شروع نمودند‪.‬‬ ‫انداخت تا شاید گوشه ای گرم برای خود‬
‫از تو متشکرم که حقیقتا ً دوست وفاداری‬ ‫پیدا کند‪.‬‬
‫‪1‬‬

‫)‪E‬‬
‫هستی‪.‬‬ ‫یکی از افسران با قدمهای سنگینی پیش )‪B‬‬
‫می رفت‪.‬‬
‫‪106.‬‬ ‫در ترکیب کدام جمله اعضای همجنس با‬ ‫نقاش کاله خود را بلند کرد و به همه سالم )‪C‬‬
‫ترکیبهای اضافه افاده شده است؟‬ ‫داد‪.‬‬
‫)‪A‬‬ ‫فردا به مغازه های ما محصوالت‬ ‫آنها از فرط شادی و خوشحالی اشک می )‪D‬‬
‫کشاورزی و شیرینی های مختلف خواهند‬ ‫ریختند‪.‬‬

‫‪DİM - 2017‬‬
‫آورد‪.‬‬ ‫بچه های میرزا علی اکبر زود از محل )‪E‬‬
‫)‪B‬‬ ‫ورزشکاران کشور ما در مسابقه بر‬ ‫حادثه دور شدند‪.‬‬
‫ورزشکاران کشور دیگر غالب شدند وبا‬
‫هدیه باز گشتند‪.‬‬
‫‪23‬‬
 ‫‪A‬‬

‫‪110.‬‬ ‫وجه اقتداری فعل در ترکیب کدام جمله‬ ‫)‪E‬‬ ‫اگر شما موافقت کنید‪ ،‬من بعد از دو هفته‬
‫است؟‬ ‫به مسکو می روم‪.‬‬
‫)‪A‬‬ ‫می خواهی به تو احترام بگذارند اول تو به‬
‫دیگران احترام بگذار‪.‬‬ ‫‪114.‬‬ ‫از جهت تعداد صداهای مصوت و صامت‬
‫)‪B‬‬ ‫او خاطرات خود را که در باره صمد‬ ‫رابطه منطقی را به اتمام برسانید‪.‬‬
‫ورغون بود توانست بشکل کتاب بنویسد‪.‬‬ ‫مظلوم‪ ،‬ممتاز‪1. ... ... ،‬‬
‫)‪C‬‬ ‫توانا هر که بود دانا بود‪.‬‬ ‫مالحظه‪ ،‬توده‪2. ... ... ،‬‬
‫)‪D‬‬ ‫روزی مرد فقیری خواست توانگر شود‪.‬‬ ‫نجار‪ ،‬ممکن ‪a.‬‬
‫)‪E‬‬ ‫توانگرترین انسان آن است که اخالق‬ ‫سردار‪ ،‬پیراهن ‪b.‬‬
‫صاف و زیبایی دارد‪.‬‬ ‫مشاوره‪ ،‬مشتاق ‪c.‬‬
‫جنوبی‪ ،‬خلیفه ‪d.‬‬
‫خبر جمله با کدام فعل افاده شده است؟‬ ‫‪A) 1 – d; 2 – c‬‬ ‫‪B) 1 – a; 2 – d‬‬
‫‪T.‬‬

‫‪111.‬‬
‫‪C) 1 – c; 2 – d‬‬ ‫‪D) 1 – b; 2 – c‬‬
‫زحمتكشان شهر باكو در كنار خیابانها درخت‬ ‫‪E) 1 – b; 2 – d‬‬
‫می كارند‪.‬‬
‫‪m‬‬

‫كار كردن )‪A‬‬ ‫كاستن )‪B‬‬ ‫كاشتن )‪C‬‬ ‫‪115.‬‬ ‫در ترکیب کدام جمله اسم مشتق وجود دارد‬
‫كندن )‪D‬‬ ‫گرفتن )‪E‬‬ ‫که از ریشه فعل درست شده است؟‬
‫‪e/‬‬

‫الله در ساحل دریا ایستاده با امواج گفت و )‪A‬‬

‫ترجمه صحیح جمله را معین کنید‪.‬‬ ‫گو می کرد‪.‬‬
‫‪B‬‬

‫‪112.‬‬
‫‪Əgər siz “Vətən” şeirini oxumaq istəyirsinizsə,‬‬
‫‪buyurun oxuyun.‬‬ ‫فیل عصبانی شد و صاحبش را توی آب )‪B‬‬
‫‪irl‬‬

‫)‪A‬‬ ‫اگر شما می خواهید شعر " میهن " را‬ ‫انداخت‪.‬‬
‫بخوانید‪ ،‬بفرمایید بخوانید‪.‬‬ ‫)‪C‬‬ ‫پدرم دیروز از تهران آمد و برای ما‬
‫‪ik‬‬

‫)‪B‬‬ ‫اگر شما خواسته بودید كه شعر " میهن "‬ ‫بخشش آورد‪.‬‬
‫را بخوانید‪ ،‬بفرما یید بخوانید‪.‬‬ ‫)‪D‬‬ ‫راسم هر روز دست و رویش را با‬
‫‪Te‬‬

‫)‪C‬‬ ‫اگر شما خوا ستید شعر " وطن " را‬ ‫صابون می شوید‪.‬‬
‫بخوانید‪ ،‬بفرمایید بخوانید‪.‬‬ ‫)‪E‬‬ ‫سلیم نزد پزشک رفت که دندانش را‬
‫اگر خواسته اید كه شعر " میهن " را‬ ‫معالجه کند‪.‬‬
‫‪am‬‬

‫)‪D‬‬
‫بخوانید‪ ،‬بفرمایید بخوانید‪.‬‬ ‫‪116.‬‬ ‫ترجمه صحیح جمله را معین کنید‪.‬‬
‫‪Saat 11-ə 15 dəqiqə işləyib.‬‬
‫)‪E‬‬ ‫اگر شما می خواستید شعر " میهن " را‬
‫)‪A‬‬ ‫یازده و ربع کم است‪.‬‬ ‫ساعت‬
‫بخوانید‪ ،‬بفرمایید بخوانید‪.‬‬
‫ساعت ده و پانزده دقیقه کم است‪B) .‬‬
‫‪1‬‬

‫)‪C‬‬ ‫ساعت ده و ربع است‪.‬‬

‫‪113.‬‬ ‫جملهء پیرو گذشت در کدام ردیف است؟‬
‫ساعت یازده و پانزده دقیقه است‪D) .‬‬
‫ما می کوشیم که زادگاه خود را آباد کنیم‪A) .‬‬
‫)‪E‬‬ ‫ساعت یازده و نیم است‪.‬‬
‫)‪B‬‬ ‫به دانشکده تاریخ داخل شدم چون به‬
‫آموزش علم تاریخ عالقه داشتم‪.‬‬ ‫‪117.‬‬ ‫در جملهء زیر نوع ضمیر را معین کنید‪.‬‬
‫بخاطر اینکه سخنهای آموزگار را بخوبی )‪C‬‬ ‫موقع عصرهر کس به محل کار خود‬

‫‪DİM - 2017‬‬
‫درک کنند شاگردان با دقت تمام گوش‬ ‫برمی گردد‪.‬‬
‫می دهند‪.‬‬ ‫)‪A‬‬ ‫ضمیر شخصی – ضمیر پرسشی‬
‫با آنکه همه او را سرزنش می کند او از )‪D‬‬ ‫)‪B‬‬ ‫ضمیر تعیینی – ضمیر مشترک‬
‫عملهای خود شرم ندارد‪.‬‬ ‫)‪C‬‬ ‫ضمیر اشاره – ضمیر مشترک‬

‫‪24‬‬
 ‫‪A‬‬

‫اشاره )‪D‬‬ ‫ضمیر غیر معین – ضمیر‬ ‫فردوسی یکی از شاعران نامی ایران است‬
‫)‪E‬‬ ‫ضمیر پرسشی – مبهمات‬ ‫که هزار سال پیش زندگی کرده بود‪ .‬فردوسی‬
‫در طوس نزدیک شهر مشهد بدنیا آمده و در‬
‫‪118.‬‬ ‫کلمات عربی در ترکیب کدام جمله بکار‬ ‫همان جا زندگی کرده بود‪ .‬آرامگاهش نیز در‬
‫رفته است؟‬ ‫طوس است‪ .‬کسانی که برای زیارت به مشهد‬
‫‪ )1‬در ساعت هشت درس اول شروع شد‪.‬‬ ‫می روند از آرامگاه این شاعر بزرگ هم‬
‫‪ )2‬چمناز دانش آموز کالس ششم است‪.‬‬ ‫دیدن میکنند‪ .‬فردوسی به تاریخ قدیم ایران‬
‫‪ )3‬گوزن عکس خود را در آب دید و‬ ‫عالقه داشت‪ .‬از این جهت داستانهای شاهان‬
‫خوشحال شد‪.‬‬ ‫و پهلوانان قدیم ایران را به شعر در آورده‪،‬‬
‫‪ )4‬پسر درسهایش را خواند و به تلویزیون‬ ‫در کتابی جمع کرده بود‪ .‬اسم این کتاب‬
‫نگاه کرد‪.‬‬ ‫"شاهنامه" است‪" .‬شاهنامه" داستانهای‬
‫‪ )5‬بچه ها روی یخ و برف سر می خورند‪.‬‬ ‫زیبائی دارد‪ .‬مانند داستان "رستم و سهراب"‪،‬‬
‫‪T.‬‬

‫‪A) 4, 5‬‬ ‫‪B) 1, 5‬‬ ‫‪C) 1, 3‬‬ ‫‪D) 1, 4‬‬ ‫‪E) 2, 3‬‬
‫"بیژن"‪" ،‬زال و رودابه" و غیره‪.‬‬
‫‪119.‬‬ ‫کدام گزینه جای خالی مکالمه را پر‬ ‫فردوسی با سرودن "شاهنامه" خدمت‬
‫‪m‬‬

‫می کند؟‬ ‫بزرگی به ایران کرده بود‪ .‬مردم مترقی دنیا‬

‫منیژه‪: ----.‬‬ ‫فردوسی را دوست دارند و به او آفرین می‬
‫‪e/‬‬

‫فاطمه‪:‬‬ ‫گویند‪.‬‬
‫خیر عزیزم فرصت نداشتم‪.‬‬
‫‪B‬‬

‫‪121.‬‬ ‫کدام پرسش مربوط به متن باال نیست؟‬

‫منیژه‪:‬‬
‫)‪A‬‬ ‫او چرا می خواست داستانهای شاهان و‬
‫گرسنه نیستی؟‬
‫‪irl‬‬

‫پهلوانان قدیم ایران را به شعر در آورد؟‬

‫فاطمه‪:‬‬
‫)‪B‬‬ ‫وقتیکه مردم برای زیارت به مشهد‬
‫وقتی برسم به خانه‪ ،‬نان و پنیری می خورم و‬
‫‪ik‬‬

‫می روند از کجا هم دیدن می کنند؟‬

‫یک فنجان قهوه برای خودم درست می کنم‪.‬‬
‫فردوسی در کجا بدنیا آمده و آرامگاهش )‪C‬‬
‫االن صبحانه می خورید؟‬
‫‪Te‬‬

‫)‪A‬‬
‫کجاست؟‬
‫راستی امشب شام خورده ای؟ )‪B‬‬
‫)‪D‬‬ ‫فردوسی "شاهنامه" را با سفارش که‬
‫)‪C‬‬ ‫مگر شب در خانه نبودی؟‬
‫نوشته است؟‬
‫‪am‬‬

‫)‪D‬‬ ‫آین آش را دوست داشتی؟‬

‫)‪E‬‬ ‫به چه علت آثار معروف خود را‬
‫دوست داری برویم یک جا شام بخوریم؟ )‪E‬‬
‫"شاهنامه" نامید؟‬
‫کدام فعل متن با حرف اضافه "از" به کار ‪122.‬‬
‫متضاد فعل خط کشیده را معین کنید‪.‬‬
‫‪1‬‬

‫‪120.‬‬
‫رفته است؟‬
‫وقتی هلیکوپتر بفراز جنگل رسید و آتش را‬
‫عالقه داشتن )‪A‬‬ ‫سرودن )‪B‬‬
‫دید برزمین نشست‪.‬‬
‫آفرین گفتن )‪C‬‬ ‫دیدن کردن )‪D‬‬
‫پایین آمد )‪A‬‬ ‫روی زمین نهاد )‪B‬‬
‫در آوردن )‪E‬‬
‫بلند کرد )‪C‬‬ ‫باال رفت )‪D‬‬
‫به هوا پرواز کرد )‪E‬‬
‫‪123.‬‬ ‫از واژه های زیر درست استفاده کرده جمله‬

‫‪DİM - 2017‬‬
‫متن را بخوانید و به تمرینهای‬ ‫بسازید‪.‬‬
‫‪ 125 – 121‬جواب بدهید‪.‬‬ ‫ایران )‪1‬‬
‫عالقه داشت )‪2‬‬
‫فردوسی‬
‫قدیم )‪3‬‬
‫به تاریخ )‪4‬‬
‫‪25‬‬
 ‫‪A‬‬

‫فردوسی )‪5‬‬ ‫‪124.‬‬ ‫ترکیب کلمه خط کشیده را معین سازید‪.‬‬

‫‪A) 3, 4, 2, 5, 1‬‬ ‫‪B) 2, 3, 5, 1, 4‬‬
‫صفت ‪ +‬وند واژه ساز ‪ +‬رابطه خبری )‪A‬‬
‫‪C) 1, 3, 5, 4, 2‬‬ ‫‪D) 4, 2, 3, 1, 5‬‬
‫‪E) 5, 4, 3, 1, 2‬‬ ‫)‪B‬‬ ‫اسم ‪ +‬پسوند ‪ +‬ضمیر شخصی‬
‫اسم ‪ +‬وند واژه ساز ‪ +‬ضمیر متصله )‪C‬‬
‫)‪D‬‬ ‫صفت ‪ +‬میانوند ‪ +‬ضمیر متصله‬
‫صفت ‪ +‬وند واژه ساز ‪ +‬ضمیر متصله )‪E‬‬

‫‪125.‬‬ ‫نوع جملهء زیر را معین کنید‪.‬‬

‫فردوسی در طوس نزدیک شهر مشهد بدنیا‬
‫آمده و در همان جا زندگی کرده بود‪.‬‬
‫جمله بی شخص )‪A‬‬
‫جمله ساده مختصر )‪B‬‬
‫‪T.‬‬

‫جمله مرکب پیوسته )‪C‬‬

‫جمله مرکب تابعی )‪D‬‬
‫‪m‬‬

‫جمله ساده مبسوط )‪E‬‬

‫‪e/‬‬
‫‪B‬‬
‫‪irl‬‬
‫‪ik‬‬
‫‪Te‬‬
‫‪am‬‬
‫‪1‬‬

‫‪DİM - 2017‬‬
‫‪26‬‬
 B
T.
m
e/
B
irl

VARIANTI
ik
Te
am
1

DİM - 2017
 B

B) O, qəfildən başını qaldırdı, bu vaxt hamının təəccüblə

B variantı
Azərbaycan dili
1. Nümunələrdən birində mənsubiyyət və hal şəkilçili qeyri-
müəyyən əvəzlik işlədilmişdir.
A) Dərsi yaxşı öyrənməsəniz, özünüzü günahkar bilin.
B) Hərənizdən bir söz eşidir, birinizdən dəqiq bir fikir
öyrənə bilmirik.
C) Kimisi də ortada yeyib qıraqda gəzir.
D) Hər kəsin arzusu yüksək bal toplamaqdır.
E) Kimsənin qanunu pozmağa haqqı yoxdur.
2. Hansı sözün leksik mənası düzgün verilməyib?
A) mütəmadi – daimi surətdə baş verən
B) həqarət – heysiyyətə, mənliyə toxunan hərəkət, söz
C) obyekt – fəaliyyəti icra edən şəxs, əşya
D) forma – bir şeyin xarici görünüşü, şəkli
E) anarxiya– hərc-mərclik, qarışıqlıq
3. Vurğunu nəzərə alaraq, nümunədəki feillərlə bağlı doğru
T.
ona baxdığını sezdi.
C) Hər tərəfdə bir dəyişiklik duyulurdu və bu mənzərə
onu çox fərəhləndirirdi.
D) Nə Şamxal atasının üzünə ağ olmuş, nə də atası ona
güldən ağır söz demişdi.
E) Arvad beşatılanı əlimizdən aldı, patronu lüləyə qoydu
və elə bu zaman tüfəng açıldı.
9. Verilənlər içərisində hansı üslubun xüsusiyyəti yoxdur?
1. Fikri daha yığcam və konkret ifadə etmək üçün
müxtəlif qrafik vasitələrdən istifadə edilir.
2. Əsəsən, mətbuatda funksionallaşır, yazılı və şifahi
formalarda özünü göstərir.
3. Müəyyən mərhələlərdə bütövlükdə ədəbi dili təmsil
etmişdir.
4. Bu üsluba aid sənəd nümunələrində arxaik leksika və
sintaktik konstruksiyalar uzun zaman mühafizə
olunur.
A) bədii B) rəsmi-işgüzar

C) elmi
fikirləri müəyyənləşdirin. D) məişət E) publisistik
Uşağı yoldan keçirdi. 10. Cümlələrin şəxsə görə növlərinin ardıcıllığını müəyyən
m

Uşağı yoldan keçirdi. edin.

1. Birinci feil xəbər şəklində indiki zamanda, ikincisi Ovçuya dağı nişan verərlər, ovu yox.
şühudi keçmiş zamandadır. Günün qızmar vaxtı idi.
2. Hər iki feil düzəltmə feildir, təsdiqdədir. Bülbülə qızıl qəfəsdən kol dibi xoş olar.
e/

3. Birinci feil xəbər şəklində qeyri-qəti gələcək Bakıətrafı qəsəbələrə də bulaq suyu çəkirlər.
zamanda, ikincisi nəqli keçmiş zamandadır. Uzaq-uzaq ellər...Yad insanlar...
4. Birinci feil “idi” hissəciyi ilə işlənmişdir, hər ikisi 1. ümumi şəxsli cümlə 2. adlıq cümlə
B

məlum növdə, III şəxsin təkindədir. 3. şəxssiz cümlə 4. müəyyən şəxsli cümlə
5. Hər iki feil təsriflənəndir. 5. qeyri-müəyyən şəxsli cümlə
irl

A) 3, 5 B) 2, 4, 5 C) 1, 2, 3 D) 3, 4 E) 1, 4, 5 A) 5, 3, 1, 4, 2 B) 3, 5, 1, 2, 4 C) 2, 1, 4, 3, 5
4. “Hədiyyə geyinib evə getmək istəyirdi ki, Malayeva əlində D) 4, 2, 5, 1, 3 E) 1, 3, 4, 5, 2
bir siyahı içəri girdi” (M.Cəlal) cümləsinin təhlili ilə 11. Bağlayıcılarla bağlı səhv fikirləri göstərin.
bağlı düzgün fikirləri göstərin. 1. Bütün tabesizlik bağlayıcıları tabesiz mürəkkəb
ik

1. Həm baş, həm də budaq cümlənin xəbəri şühudi cümlənin tərəflərini bir-birinə bağlaya bilir.
keçmiş zamandadır. 2. Bəziləri digər köməkçi nitq hissələri ilə omonimlik
2. Zaman budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlədir. təşkil edir.
Te

3. Baş cümlədə qəlib söz işlənmişdir. 3. Bir qismi söz-cümlə kimi çıxış edə bilir.
4. sxeminə uyğundur. 4. Söz, cümlə və abzasları da bir-birinə bağlaya bilir.
5. Budaq cümlə baş cümləyə “ki” bağlayıcısı ilə 5. Bəzi tabelilik bağlayıcıları tabesiz mürəkkəb
bağlanmışdır. cümlələrin tərkib hissələrini bir-birinə bağlayır.
am

A) 1, 4 B) 1, 3, 5 C) 2, 4, 5 D) 3, 4 E) 2, 3, 5
5. “Yaxınlıqdakı arxdan qurbağaların qurultusu eşidilirdi”
cümləsində sözlərin morfoloji təhlilindəki səhvi göstərin.
A) Arxdan – çıxışlıq hal şəkilçili konkret isimdir.
B) Yaxınlıqdakı – zərfdən düzəlmiş sifətdir.
A) 1, 3, 5 B) 2, 4 C) 2, 3, 4 D) 3, 4, 5 E) 1, 2
12. Verilən nümunələri yazının mərhələlərinə görə ardıcıl
düzün.
1. Latın qrafikalı yazı
2. Dövlət gerbi üzərindəki sünbül və qalxan
1

C) Eşidilirdi – “idi” hissəciyi ilə işlədilmiş düzəltmə 3. Çörək mağazasının pəncərəsindəki çörək şəkli
feildir. 4. İskitlərin Daraya bir qabda göndərdiyi quş, siçan,
D) Qurbağaların – isimdir, cəm və yiyəlik hal şəkilçisi qurbağa və beş ox
qəbul etmişdir. A) 3, 4, 1, 2 B) 1, 2, 3, 4 C) 4, 1, 3, 2
E) Qurultusu – III şəxs mənsubiyyət şəkilçisini qəbul D) 3, 1, 4, 2 E) 4, 3, 2, 1
etmiş isimdir.
13. Asılı tərəfi sifət olan III növ təyini söz birləşmələrini
6. sxeminə uyğun gələn mücərrəd mənalı göstərin.
düzəltmə ismi göstərin. A) danışanın səsi, çörəyin ətri
A) döşəkçənin B) sıxıntılar C) könüllülərimiz B) almanın qırmızısı, meyvənin təzəsi
D) dönüklükdən E) əkinçilikdən
C) qoyun sürüsü, sürünün başçısı

DİM - 2017
7. Səhv yazılmış sözləri müəyyən edin. D) yumurtanın sarısı, ocağın közü
1. impiçment 2. velosipet 3. şapbıltı E) qırmızının çaları, ağıllının biri
4. navazişlə 5. püxtələşmək
A) 4, 5 B) 1, 3, 4 C) 2, 5 D) 2, 3, 4 E) 1, 2, 5 14. “Mövcud” sözünün fonetik təhlilindəki düzgün fikri
göstərin.
8. Bağlayıcısız tabesiz mürəkkəb cümləni göstərin. A) Ahəng qanunu gözlənilmişdir.
A) Firuz çox narahat idi, bu elə ilk baxışdan hiss B) Vurğu birinci hecaya düşür.
olunurdu. C) 6 hərf, 6 səsdən ibarətdir.

1
 B

D) Samitlərin hamısı cingiltilidir. 19. Mətnin neçənci cümləsində həm leksik, həm də
E) Birinci hecadakı sait uzanır. qrammatik norma pozulmuşdur?
15. Mübtədanın qrammatik xüsusiyyətləri hansılardır? A) 4-cü B) 10-cu C) 7-ci D) 5-ci E) 6-cı
1. Cümlənin ən müstəqil üzvüdür, kim? nə? hara? 20. Hansı cümlələrdə yazılışı səhv olan iki söz var?
suallarına cavab verir. A) 8-ci və 9-cu B) 6-cı və 7-ci C) 2-ci və 9-cu
2. Cümlədə haqqında danışılanın hərəkət və ya əlamətini D) 2-ci və 7-ci E) 6-cı və 8-ci
bildirir.
3. Cümlənin fikir özülüdür, hər hansı bir fikir mübtədaya 21. Mətnlə bağlı yanlış fikir hansıdır?
görə nizamlanır. A) 5-ci cümlədə sintaktik əlaqənin bütün növlərindən
4. Tamamlıq və zərfliklərlə idarə əlaqəsində olur. istifadə olunmuşdur.
5. Ən çox isim və əvəzliklərlə ifadə olunur. B) Mətndəki bütün təsriflənən feillər indiki və gələcək
A) 4, 5 B) 2, 3, 5 C) 2, 4 D) 1, 2, 4 E) 1, 3, 5 zamandadır.
C) 7-ci cümlə qeyri-müəyyən şəxsli cümlədir.
16. Hansı cümlələrdə isimləşmiş sifət işlənib? D) Məqsəd və intonasiyaya görə cümlənin müxtəlif
1. Nadirin səsi otaqdakıları yuxudan ayıltdı. növlərindən istifadə olunub.
2. Ağılsıza nəsihətin xeyri yoxdur. E) 4-cü cümlədə mücərrəd mənalı düzəltmə isim
3. Mən özüm heç onun yaxşılığını görməmişdim. işlənmişdir.
4. Oxuyanlar ali məktəbə qəbul olunacaqlar.
5. Hər məhsulun təzəsindən alırdı. 22. Əməli yazı nümunələrinə aid xüsusiyyətləri ardıcıllıqla
T.

A) 2, 3 B) 1, 4 C) 1, 2, 5 D) 1, 3, 5 E) 2, 4, 5 düzün.
– Məlumatın vaxtı, saatı dəqiq göstərilməlidir.
Mətni oxuyun və 17 – 21-ci – Bu və ya digər bir faktın həm müsbət, həm də mənfi
m

tapşırıqları yerinə yetirin. cəhətləri göstərilir.

– İdarə və təşkilat onu etibar etdiyi şəxsin adına
1. Deyilənə görə, xarıbülbül Yer kürəsində yalnız
yazarkən imza qoyur və müəssisənin möhürü ilə təsdiq
Qarabağda bitir. 2. Heyratamiz və kövrək olan
e/

edir.
xarıbülbül gülü hakqında çoxlu rəvayətlər var. 3. İran
– İclasda, müşavirədə söylənilən çıxışları və çıxarılan
şahı Ağa Məhəmməd şah Qacar Şuşada öldürüldükdən
qərarları təzahür etdirmək üçün tərtib edilir.
sonra İbrahimxəlil xan İran və Qarabağ arasındakı
3. rəy 4. vəkalətnamə
B

1. elan 2. protokol
münasibətləri yaxşılaşdırmaq üçün öz sevimli qızı
Ağabəyim ağanı Tehrana – Fətəli şahın sarayına girov 23. “Bulaq başına gələn gözəl incə əlləri ilə bənövşə üzdü”
göndərir. cümləsinin sintaktik təhlili ilə bağlı düzgün fikirləri
irl

4.“Ağabacı” təxəllüsü ilə ayrılıq mövzusunda seçin.

şeirlər yazan Ağabəyim ağa əri Fətəli şahdan xahiş edir 1. II növ təyini söz birləşməsi ilə ifadə olunan yer
ki, bağ tikdirsin Tehranda. 5. Şuşanın dilbər guşəsində zərfliyi işlənmişdir.
ik

yetişən bütün ağaclardan və gül kollarından bu bağda 2. Cümlədə həm vasitəli, həm də vasitəsiz tamamlıq
əkdirsin. 6. Fətəli Şah onun xahişini yerinə yetirir. 7. Bu vardır.
bağda əkirlər Şuşada bitən bütün ağacları, güləri. 3. Təyinlər sifət və feili sifət tərkibi ilə ifadə
Te

8. Xarıbülbüldən başqa, hamısı bitirlər. 9. Öz taleini bu olunmuşdur.

gülə bənzədən şairə qəm dəryasına batır, kədərri şeirlər 4. Mübtəda quruluşca sadədir və isimlə ifadə olunub.
yazır. 10. Belə yaranır “Vətən bağı” mahnısı. 5. Xəbər təsirli feillə ifadə olunmuşdur.
17. Mətndəki sözlərin leksik təhlili ilə bağlı düzgün fikir 24. Nümunədəki isimlərin təhlilinə aid səhv fikirləri
am

hansıdır? müəyyənləşdirin.
A) Mətndə ərəb-fars mənşəli sözlər yoxdur. Koroğluyam, gəzdiyimi tapardım,
B) 2-ci cümlədə omonim kimi işlənə bilən söz yoxdur. Qayalar başında qala yapardım,
C) 9-cu cümlədə işarələnmiş sözü onun sinonimi ilə Ağ sürüdən əmlik quzu qapardım,
əvəz etmək olar. Yeyib qurdlarınla ulaşım, dağlar.
1

D) Mətndə frazeoloji birləşmədən istifadə edilməmişdir. (“Koroğlu” dastanı)

E) 5-ci cümlədə işlənən sözlərin hamısı milli mənşəlidir.
18. Mətndə durğu işarələrinin işlənmə səbəblərindən biri
səhv göstərilmişdir:
A) 1-ci cümlədə ara söz işləndiyi üçün vergüldən istifadə
olunmuşdur.
B) 7-ci cümlədəki vergül işarəsinin istifadəsi həmcins
üzvlərə görədir.
C) 4-cü cümlədə tabeli mürəkkəb cümlənin tərkib
hissələrini ayırmaq üçün vergüldən istifadə
1. Adlıq halda olan isimlərin hamısı xəbər və tamamlıq
yerində işlənib.
2. Adlıq halda olan isimlərdən ikisi IV misradadır.
3. İsimlərin hamısında vurğu son hecadadır və onlardan
yalnız biri mürəkkəbdir.
4. Altından xətt çəkilmiş isimlərin tərkibində omonim
şəkilçi vardır.
5. İsimlərdən ikisi vasitəsiz tamamlıqdır.
25. Uyğunluğu müəyyən edin.

DİM - 2017
olunmuşdur. 1. Həmcins mübtədalar
D) 9-cu cümlədə mürəkkəb cümlənin tərkib hissələrini 2. Həmcins xəbərlər
ayırmaq üçün vergüldən istifadə olunmuşdur. 3. Həmcins təyinlər
E) 3-cü cümlədə əlavə olduğu üçün tiredən istifadə a. Şair dövründəki haqsızlıqları qələmə alırdı.
olunmuşdur. b. Hər gün dostuna baş çəkir, onun səhhətilə
maraqlanırdı.

2
 B

c. Faydasız məsləhətlər, lazımsız tövsiyələr vəziyyəti

daha ağırlaşdırırdı.
d. O, bayram şənliyində gözəl və cazibədar görünür,
dostlarının marağını çəkirdi.
e. Qədim və ulu torpaq babaların əmanətidir.

Riyaziyyat 29. Ədədi silsilədə a1  3 və a2  5 olarsa, a4-ü tapın.

26. ABCD trapesiyasında 3 A) 11 B) 7 C) 10 D) 9 E) 2
B C
BM  ME  EA ,
CN  NF  FD , M x N
BC  3 , AD  12 E
F y
F
olduqda, x və y-i tapın.
A 12 D
F
A) x  4, y  6 B) x  6, y  8 C) x  6, y  9
D) x  4, y  9 E) x  4, y  8
T.

3a  b  2,
30.  tənliklər sistemindən a  b cəmini tapın.
3a  2b  4
m

A) 3 B) 2 C) 4 D) –3 E) –4
e/
B
irl

4, 2  3, 2
27. ifadəsinin qiymətini hesablayın.
ik

16  0,7
3x 1 5 x 3
A) 12 B) 16 C) 0,12 D) 1,2 E) 0,7 2 7
31.     tənliyini həll edin.
7 2
Te

1 1 1
A)  B) 4 C) 2 D) E) 
4 4 2
am
1

a 2  b2
28. ifadəsini sadələşdirin. 32. Ana qızından üç dəfə böyükdür. 10 ildən sonra o
3( a  b) qızından iki dəfə böyük olacaq. Ananın indi neçə yaşı
a b var?
A) B) a  b C) 3(a  b)
3 A) 27 B) 30 C) 36 D) 42 E) 45
1 ab

DİM - 2017
D) E)
3 3

3
 B

1 3 1
36.   bərabərsizliyini ödəyən tam ədədlərin
6 3x  2 3
sayını tapın.
33. Sinifdə oxuyan 30 şagirddən 5 nəfəri “5”-lə, 13 nəfəri A) 5 B) 2 C) 4 D) 3 E) 6
“3”-lə, qalanları isə “4”-lə oxuyur. Bütün şagirdlərin
neçə faizi “4”-lə oxuyur?
A) 30% B) 42% C) 36% D) 48% E) 40%
T.
m

37. x  315  315 və y  315  315 olarsa, x 2  y 2

e/

ifadəsinin qiymətini tapın.

A) 4 B) 36 C) 18 D) 9 E) 6
34. Hansı funksiyanın qrafiki koordinat başlanğıcından
B

keçir?
A) y  0,5x – 4 B) y  –0,5x – 4
irl

C) y  –0,5x  4 D) y  0,5x  4 E) y  –0,5x

ik
Te
am

38. OC  10, OD  8 olarsa, ABCD B C

1

rombunun sahəsini tapın.

π
35. f  x   cos 4 2 x  sin 4 2 x funksiyasının x  O
24
nöqtəsində törəməsinin qiymətini tapın. A D
A) 2 B) 4 C) 0,5 D) 8 E) 6 A) 200 B) 80 C) 320 D) 120 E) 160

DİM - 2017
4
 B

39. 7, 482  2  7, 48  4,52  4,522 ifadəsinin qiymətini

42. Tili 3 sm olan kubun tam səthinin sahəsini tapın.
hesablayın.
A) 144 B) 116,24 C) 169 A) 9 sm2 B) 36 sm2 C) 54 sm2
2 2
D) 184,24 E) 144,49 D) 27 sm E) 18 sm
T.

5n  16
43. n natural ədədinin kəsrini düzgün kəsrə çevirən
m

4n  6
qiymətlərinin cəmini tapın (n  4) .
A) 45 B) 39 C) 58 D) 49 E) 29
e/

40. Düzbucaqlı üçbucağın daxilinə və xaricinə çəkilmiş

çevrələrin radiusları uyğun olaraq 2 və 6,5-dir. Kiçik
kateti tapın.
B

A) 3 B) 4 C) 5 D) 7 E) 6
irl
ik
Te

44. y  x və y  x3 funksiyalarının qrafikləri ilə

am

hüdudlanmış fiqurun sahəsini tapın.

1 1 5 5 2 1
A) B) C) D) E)
4 3 12 3 12
1

41. log8 12  log8 3 ifadəsinin qiymətini hesablayın.

3 3 2 4
A) B) 6 C) D) E)
2 4 3 3

DİM - 2017
5
 B

45. a və b düz xətləri M nöqtəsində kəsişir. a b 48. O nöqtəsi diametri AB olan çevrənin B
(  ) -nı tapın. 30 mərkəzidir. AOC – BCO  36
olarsa, BnC qövsünün dərəcə O
M  n
 ölçüsünü tapın.
A C
A) 130 B) 100 C) 80 D) 70 E) 120
T.
m

49. Riyaziyyat və fizika dərnəklərinə yazılan 270 şagirddən

e/

46. 28  52  34 ifadəsinin qiymətini tapın. 240-ı riyaziyyat, 190-ı isə fizika fənnindəndir. Neçə
A) 360 B) 180 C) 720 D) 790 E) 540 şagird hər iki fənnin dərnəyinə yazılmışdır?
B
irl
ik
Te

50. Koordinat başlanğıcına nəzərən simmetrik olan M və N

am

47. cos 5 x cos x  sin 5 x sin x  1 tənliyinin ən kiçik müsbət nöqtələri üçün uyğunluğu müəyyən edin.
kökü neçə dərəcədir?
1. M  3; y  , N  x; 9 a. xy  27
2. M  x; 5 , N  –11; y  b. xy  16
c. x  y  6
3. M  –2; y  , N  x; 8
1

d. x  y  –12
e. x  y  –6

DİM - 2017
6
 B

57. Birinci Dünya müharibəsi dövründə AXC-nin həyata

Tarix keçirdiyi sosial-iqtisadi tədbir:
51. XX əsrin əvvəllərində Bakı şəhərinin səciyyəvi A) Neft və neft məhsullarının satışı üzrə Büronun
xüsusiyyətlərini müəyyən edin. yaradılması
1. Sənaye və ticarət mərkəzinə çevrilərək kənd B) Üç rəngli dövlət bayrağının qəbul edilməsi
təsərrüfatı xarakterini itirməsi C) “Azərbaycan “ qəzetinin dövlətin rəsmi orqanına
2. Ticarətin yarmarka formasının ilk dəfə təşkil edilməsi çevrilməsi
3. İri ticarət-səhmdar banklarının fəaliyyət göstərməsi D) Məktəblərin milliləşdirilməsi barədə qərarın qəbul
4. Yük dövriyyəsinə görə Rusiyanın liman şəhərləri ilə edilməsi
müqayisədə sonuncu yerdə olması E) Bakı XKS-nin neft sənayesinin milliləşdirilməsi ilə
5. Şimalı Azərbaycanda kapitalist münasibətlərinin əlaqədar dekretinin ləğv edilməsi
yalnız bu şəhərdə inkişaf etməsi
A) 4, 5 B) 2, 5 C) 1, 3 D) 2, 3 E) 1, 4 58. Azərbaycanda birinci böyük ictimai əmək bölgüsünün
meydana gəldiyi dövr:
52. Daha əvvəl olmuşdur: A) Mezolit B) Dəmir C) Erkən Tunc
A) Naxçıvan MSSR-in yaradılması D) Eneolit E) Son Tunc
B) Zaqafqaziya Sovet Federativ Sosialist
Respublikasının yaradılması 59. Qarabağ xanlığına aid olanları müəyyən edin.
C) Zaqafqaziya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin 1. “Bayat savaşı”nda qələbə qazanması
T.

yaradılması 2. Salyan nahiyəsinin birləşdirilməsi

D) Sovet Azərbaycanında kollektivləşdirmə siyasətinin 3. Qəmşə döyüşündə məğlub olması
həyata keçirilməsinə başlanması 4. “Xatın arxı” döyüşündə qələbə qazanması
m

E) Azərbaycan İnqilab Komitəsinin ləğv edilməsi A) 1, 4 B) 2, 4 C) 1, 2 D) 3, 4 E) 2, 3

53. XIX əsrin ortalarında Cənubi Azərbaycanda oturaq və 60. Məhəmməd Cahan Pəhləvana aiddir:
yarımköçmə həyat sürən ayrı-ayrı tayfalara hərbi xidmət 1. Təbrizi Ağsunqurilərin əlindən alması
e/

müqabilində verilən torpaqlar adlanırdı: 2. Monqol feodallarına qarşı mübarizə aparması

A) vəqf B) ilati C) tiyul 3. Naxçıvanı paytaxt seçməsi
D) xırdamalik E) mülk 4. Azərbaycanın bütün torpaqlarını ilk dəfə vahid
B

dövlətdə birləşdirməsi
54. 1807-ci ildə Fridland döyüşündə məğlub olan dövlət: 5. Müstəqilliyə can atan iri Səlcuq əmirlərinin
irl

müqavimətini qırması
6. Mərkəzi hakimiyyəti gücləndirməsi
A) 3, 4, 5 B) 2, 3, 6 C) 1, 5, 6
D) 2, 4, 6 E) 1, 4, 5
ik

2
5
61. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına görə
Prezidentin səlahiyyətlərinə aiddir:
Te

1 1. Dövlət büdcəsini Azərbaycan Respublikası Milli

Məclisinin təsdiqinə təqdim edir
2. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin istefası
haqqında qərar qəbul edir
am

3. Bələdiyyələrə seçkiləri və bələdiyyələrin statusunu

4
müəyyən edir
3 4. Dövlət təltiflərini müəyyən edir
A) 1, 3 B) 2, 3 C) 3, 4
D) 1, 2 E) 2, 4
1

62. Qarabağ və Şəki xanlıqlarında rus işğalının ilk

A) 3 B) 4 C) 5 D) 2 E) 1
mərhələsində əvvəlki idarə aparatının saxlanmasının
55. Ağqoyunlu dövlətinin adı buraxılan hökmdarını səbəbi:
müəyyən edin. A) yerli əhalinin ruslara xüsusi rəğbət bəsləməsi
Uzun Həsən ? Baysunqur B) Gəncə xanlığının işğalı zamanı ruslara kömək
etmələri
A) Cahan şah B) Yaqub Mirzə C) İsgəndər
C) Rusiya ilə ikitərəfli müqavilə bağlanması
D) Əbu Səid E) Murad Mirzə
D) xanlıq idarə üsulunun ruslar üçün əlverişli olması
56. Frank hökmdarı Böyük Karla aiddir: E) əhalinin silahlı müqavimət göstərməsi
1. Əyanların zəbt etdiyi icma torpaqlarını saks

DİM - 2017
kəndlilərinə qaytardı 63. 1943-cü ilə aiddir:
2. Sakslara xristianlığı qəbul etdirdi A) Molotov-Ribbentrop paktının imzalanması
3. Müqəddəs Roma imperiyası ilə ittifaqa girdi B) İspaniyada faşist diktaturasının qurulması
4. Saks əyanlarına torpaq sahəsi paylayıb öz tərəfinə C) “Polad pakt”ın bağlanması
çəkdi D) Versal sisteminin iflasa uğraması
A) 2, 3 B) 3, 4 C) 2, 4 D) 1, 2 E) 1, 3 E) Misir bəyannaməsinin imzalanması

7
 B

64. Hülakülər dövlətinə aid memarlıq abidələrini müəyyən 72. Ərəblərlə Sasanilər arasında baş vermiş döyüşlər:
edin. 1. Kadisiyyə
1. Gülüstan qalası 2. Sündü məscidi 2. Bələncər
3. Əlişah məscidi 4. Buğurd qalası 3. Nəhavənd
5. Bərdə türbəsi 4. Dəndənəkan
A) 3, 5 B) 4, 5 C) 1, 4 D) 1, 2 E) 2, 3 5. Savalan dağı yaxınlığında
65. XV əsrdə: 73. Fermopil və Plateya döyüşlərinə aid oxşar cəhətlər:
A) Sibir xanlığı Osmanlı dövlətindən vassal asılılığını 1. Sparta hökmdarı Leonidin başçılıq etdiyi yunan hərbi
qəbul etdi dəstələrinin qalib gəlməsi
B) Krım xanlığı süqut etdi 2. Əhəmənilərin Orta Yunanıstanı ələ keçirməsi
C) Aşağı Volqa sahillərindən başlayaraq Şimali 3. E.ə. V əsrin birinci yarısında baş verməsi
Qafqazadək geniş bir ərazidə Həştərxan xanlığının 4. Əhəməni hökmdarı Kserksin hakimiyyəti dövründə
əsası qoyuldu baş verməsi
D) Orta Volqaboyunda Krım xanlığının əsası qoyuldu
E) Həştərxan şəhəri Qazan xanlığının paytaxtı oldu 74. Dövlətlərin süqutunun xronoloji ardıcıllığını müəyyən
66. Şah I İsmayılın hakimiyyəti dövrünə aiddir: edin:
A) Cabani döyüşündə Fərrux Yasara qalib gəlməsi 1. Uyğur
2. Ağ Hun
T.

B) Sultan I Süleymanın Azərbaycana birinci yürüşü

C) Şeybani xan tərəfindən hakimiyyətinin tanınması 3. Qaraxanlı
D) Amudəryadan Fərat çayına qədər olan ərazinin Səfəvi 4. Qəznəvi
dövlətinə birləşdirilməsi 5. Qərbi Hun
m

E) Qaraqoyunlu dövləti ilə diplomatik münasibətlərin

qurulması 75. Uyğunluğu müəyyən edin.
Səfəvi dövlətinin hökmdarları:
e/

67. Heydər Əliyevin Azərbaycana birinci və ikinci

rəhbərliyi dövrünə aid ümumi cəhət:
1. Şah Süleyman
A) Milli Azadlıq hərəkatının geniş vüsət alması
2. Şah Sultan Hüseyn
B

B) Xarici ölkələrlə neft müqavilələrinin imzalanması

C) Avropa dövlətləri tərəfindən ölkənin müstəqilliyinin
a. Osmanlılarla sülh müqaviləsinin imzalanması
tanınması
b. Şirvanda Hacı Davudun başçılığı ilə çıxışların baş
irl

D) Yeni konstitusiyanın qəbul edilməsi

verməsi
E) Müstəqil parlamentin fəaliyyətə başlaması c. Çuxursəd bəylərbəyiliyində hərbiçilərin qiyamı
68. Şirvanşahlar dövləti Şəddadilər dövlətindən fərqli d. Ərdəbil məqbərələrindəki qiymətli əşyalardan pul
ik

olaraq: kəsilməsinin əmr edilməsi

1. IX əsrdə yaranmışdır. e. Qəsri-Şirin sülh müqaviləsinin imzalanması
2. Ərəb xilafətinin zəifləməsi nəticəsində yaranmışdır.
Te

3. Dərbənd əmirliyini tabe etmişdir.

4. Səlcuqların hücumuna məruz qalmışdır.
5. Azərbaycanın şimalında yaranmışdır.
A) 1, 4 B) 2, 5 C) 3, 5 D) 1, 3 E) 2, 4
am

69. 1371-ci il Çirmən döyüşünün nəticəsi:

A) Serbiyanın daxili müstəqilliyinə son qoyuldu
B) Serbiya qoşunları məğlubiyyətə uğradı
C) Bizans əvvəlki hərbi qüdrətini itirdi
D) Rusiyanın müəyyən əraziləri Osmanlıların əlinə keçdi
1

E) Bolqarıstan Osmanlılardan asılılığı qəbul etdi

70. Xronoloji ardıcıllığı müəyyən edin.
1. Mannanın Midiya dövləti tərəfindən tutulması
2. Atropatena dövlətinin yaranması
3. Albaniyanın Sasanilər tərəfindən ilk dəfə tabe
edilməsi
A) 2, 3, 1 B) 3, 2, 1 C) 2, 1, 3
D) 1, 3, 2 E) 1, 2, 3
71. E.ə. III minilliyə aid deyil:

DİM - 2017
A) Çində ilk dövlətin yaranması
B) Mesopotamiyada mixi yazı sisteminin yaranması
C) Qədim Hindistanda şəhərlərin mövcud olması
D) Şumerlərin yeni yazı növünü yaratması
E) Cənubi Mesopotamiyada Şumer şəhər dövlətlərinin
meydana gəlməsi

8
 B
Ədəbiyyat
76. Aşağıdakı sənətkarlardan biri həm lirik, həm də epik
əsərlər yazmışdır:
A) Molla Vəli Vidadi B) İmadəddin Nəsimi
C) İsmayıl bəy Qutqaşınlı D) Xurşidbanu Natəvan
E) Abbasqulu ağa Bakıxanov
77. Birində uyğunluq gözlənilmişdir:
A) Hüseyn Cavid – “Şair, şeir pərisi və şəhərli”
B) Məhəmməd Hadi – “Prussiya şahı”
C) Cəlil Məmmədquluzadə – “Bikarlara nəsihət”
D) Mirzəli Möcüz – “Şah Firəngistandadır”
E) Abdulla Sur – “Ölülər” haqqında təəssürat”
78. Mir Cəlalın “Yolumuz hayanadır” və “Dağlar dilə gəldi”
əsərləri ilə bağlı ortaq əlamətləri müəyyənləşdirin.
1. Eyni ədəbi dövrdə yazılmışdır.
2. Epik növdə, eyni janrda qələmə alınmışdır.
3. Varisliyin qorunub saxlanılmasının vacibliyi ifadə
T.
edilmişdir.
4. C. Məmmədquluzadənin obrazı canlandırılmışdır.
5. Hadisələr Gəncəbasarda və Köşkü kəndində baş verir.
m
A) 2, 5 B) 3, 5 C) 1, 4 D) 1, 3 E) 2, 4
79. Süjet və kompozisiya anlayışları ilə bağlı doğru olanları
müəyyənləşdirin.
e/
1. Seçilmiş həyat hadisələrinin bədii əsərdə bir-biri ilə
əlaqələndirilməsi kompozisiya adlandırılır.
2. Süjet və kompozisiya əsərdə təsvir olunan hadisənin
B
özü deməkdir.
3. Süjet forma, kompozisiya isə məzmun anlayışına
irl
daxildir.
4. Hadisələrin getdikcə mürəkkəbləşməsi, gah zəifləyib,
gah da gərginləşməsi süjetə aiddir.
5. Süjetin mərhələləri bir-biri ilə əlaqədar olub, biri
ik
digərini tamamlayır.
A) 3, 4 B) 1, 2, 4 C) 1, 4, 5 D) 2, 5 E) 1, 3, 5
80. M. İbrahimovun əsərlərində əks olunan məsələlər
baxımından bəndlərin birində uyğunluq pozulub:
A) “Pərvizin həyatı” – Cənubi Azərbaycan gənclərinin
inqilabi hərəkata münasibəti
B) “Məhəbbət” – insanları sədaqətə və birliyə çağırış
C) “Pərvanə” – maarifçilik ideyalarının tədricən ictimai
hərəkat səviyyəsinə yüksəlməsi
D) “Közərən ocaqlar” – şəxsiyyət və cəmiyyət problemi
E) “Madrid” – bəşəriyyəti gözləyən müharibə təhlükəsi
81. XX əsrin əvvəllərinə aid ədəbi-mədəni hadisələrin
düzgün xronoloji ardıcıllığını müəyyənləşdirin.
1. “Füyuzat” jurnalı nəşr olunmuşdur.
2. C. Məmmədquluzadənin “Poçt qutusu” hekayəsi
“Qeyrət” mətbəəsində çap edilmişdir.
3. “Ölülər” əsəri ilk dəfə Bakıda tamaşaya qoyulmuşdur.
4. H. Cavid “İblis” faciəsini yazmışdır.
A) 1, 3, 4, 2 B) 1, 2, 3, 4 C) 2, 1, 4, 3
D) 2, 1, 3, 4 E) 3, 4, 2, 1
82. Bənd anlayışı haqqında səhv fikir:
A) S. Vurğunun “Azərbaycan” şeiri, M. Şəhriyarın
DİM - 2017
“Heydərbabaya salam” poeması beşlik şəklindədir.
B) Şeirdə müxtəlif saylı misralardan ibarət olan bitkin
hissələrə bənd deyilir.
C) Şeirdəki bəndləri bir-biri ilə əlaqəsiz təsəvvür etmək
olmaz.
D) Qoşma, əsasən, 3, 5, 7 bənddən ibarət olur.
E) Bənd şəklində yazılmış şeirlərdə həmişə rədif olur.
9
83. Aşağıdakı əlamətlərdən biri H. Cavid və C. Cabbarlı
yaradıcılığı üçün ortaq sayıla bilməz:
A) yaradıcılığa şeirlə başlanılması
B) mənzum dramların yazılması
C) həm lirik şeirlərin, həm də dram əsərlərin yazılması
D) tarixi mövzuda əsərlərin yazılması
E) dram əsərlərinə üstünlük verilməsi
84. S.Ə. Şirvaninin satira yaradıcılığı ilə bağlı doğru fikri
göstərin.
A) Bəzi satiraları qoşma janrındadır.
B) “Allaha rüşvət”, “Dəli şeytan” satiralarında çar
məmurlarının rüşvətxorluğu ifşa edilir.
C) Satiralarının dili aşiqanə-lirik şeirlərinin dilinə
nisbətən çətin və anlaşılmazdır.
D) Satiralarında dini təhsil alan tələbələrin fırıldaqçı din
xadimlərinə qarşı çıxdıqları təsvir edilir.
E) “Şirvanın təzə bəyləri” satirasında əhalini aldadan
məhkəmə işçiləri, kələkbaz vəkillər tənqid edilir.
85. M.P. Vaqifin yaradıcılığı ilə bağlı səhv fikir hansıdır?
A) Yaradıcılığında məhəbbət mövzusu aparıcı yer tutur.
B) Vaqif qadın gözəlliyinə ilahi məzmun verir və sufi –
panteist düşüncələri ön plana çəkir.
C) Poeziyasına aşıq şeirinin güclü təsiri olmuşdur.
D) Klassik şeirin qəzəl, müxəmməs, müstəzad kimi
janrlarında əsərləri var.
E) Nəsimi üsyankarlığı və Füzuli kədəri Vaqif poeziyası
üçün səciyyəvi deyil.
86. H. Cavidin “İblis” faciəsindəki Xavər surəti ilə bağlı
fikirlərdən biri səhvdir:
A) İxtiyar şeyxin nəvəsidir.
B) İbn Yəminin hərəkətləri haqqında Arifə xəbər verir.
C) Vəfalı həyat yoldaşıdır.
D) Günahsız olaraq öldürülür.
E) Rənanın gizlənməsinə yardımçı olur.
87. C. Cabbarlının “Oqtay Eloğlu” əsərindən verilmiş bu
dialoq kimlərin arasındadır?
– Mən çörək itirən adam deyiləm. Atanın
Te
yaxşılıqlarına qarşı sizi darda qoymaram.
– ... Məqsəd pul qazanmaq olsa, mən onun yollarını
çox gözəl bilirəm. Mən azad bir sənətkaram.
A) Səməd bəylə Oqtayın B) Oqtayla Şəkinskinin
C) Oqtayla Nadyanın D) Firəngizlə Aslan bəyin
am
E) Sevərlə Oqtayın
88. “Salur Qazanın evinin yağmalanması” boyundan
götürülmüş cümlədə nöqtələrin yerinə hansı ad
yazılmalıdır?
... , qoy anamı kafirdən istəyim, at ayağı altında
1
qalmasın.
A) Qaragünə B) Beyrək C) Qarabudaq
D) Yeynək E) Qaraca Çoban
89. S. Vurğun yaradıcılığı ilə bağlı doğru fikirləri göstərin.
1. “Azərbaycan” adlı epopeya yaratmaq fikrində
olmuşdur.
2. Poemalarının hamısında müəllifin özü hadisələrin
iştirakçısı kimi təqdim edilir.
3. “İnsan” müharibə və sülh probleminə həsr olunmuş
fəlsəfi dramdır.
4. “Aygün” mənzum romanının qəhrəmanı Aygün
bəstəkarlıq təhsilini yarımçıq qoymamaq üçün
ailəsindən ayrılmalı olur.
5. “Şəfqət bacısı” şeirində şair ana və bacılarımızı igid
əsgərlərə kömək etməyə çağırır.
A) 1, 2, 5 B) 1, 2, 4 C) 3, 4, 5
D) 1, 3, 5 E) 2, 3, 4
 B

A) Burada qəhrəmanın qəmsevərlik xüsusiyyəti və qəm

90. Cəlil Məmmədquluzadənin nəsr yaradıcılığı ilə bağlı çəkməkdən həzz alması əks olunub.
səhv fikirləri müəyyənləşdirin. B) Qəzəl janrında deyil.
1. “Danabaş kəndinin əhvalatları” povesti Danabaş
C) Dünyaya müraciətlə deyilmiş həmin nümunədə
kəndinin timsalında bütövlükdə Azərbaycan kəndinin
Füzulinin dili ilə sanki Qeys danışır.
əhvalatıdır.
2. “Danabaş kəndinin məktəbi” povesti müəllifin D) Rəməl bəhrindədir.
eyniadlı pyesinin materialı əsasında yazılmışdır. E) Nümunənin I beytindəki çoxdur və yoxdur sözləri
3. C. Məmmədquluzadə povestlərini həyatının Nehrəm zəngin qafiyələrdir.
dövründə qələmə almışdır.
4. “Şəhər və kənd” və “Zırrama” hekayələri XX əsrin 96. Tapmacalarla bağlı doğru fikirlər hansılardır?
birinci onilliyinə aid sosial problemləri realistcəsinə 1. Tapmacaların çoxu nəzm şəklindədir.
əks etdirir. 2. Tapmacalarda məcazlardan istifadə olunur.
5. “Xoşbəxtlik” hekayəsində Sovet dövründə baş verən 3. Müəyyən rəvayətlə, hadisə ilə əlaqədar yaranır.
proseslər əks etdirilmişdir. 4. Bu nümunələr hikmətli və nəsihətamiz məzmunu ilə
A) 2, 3, 4 B) 1, 4, 5 C) 1, 2, 3 D) 1, 3, 5 E) 2, 4, 5 seçilir.
5. Aristotel tapmacanı “ən yaxşı düzəldilmiş istiarə”
91. Oçerk janrı haqqında fikirlərdən biri səhvdir:
adlandırmışdır.
A) M. İbrahimov, Mir Cəlal müxtəlif mövzularda
oçerklər yazmışlar. A) 3, 4, 5 B) 2, 4, 5 C) 1, 3
D) 1, 2, 5 E) 2, 3
T.

B) Faktik həyat materialı əsasında yazılır.

C) Oçerkdə bədii ümumiləşdirmə, tipikləşdirmə vacib
deyildir. 97. Bəndlə bağlı hansı fikir yanlışdır?
D) Oçerk hekayəyə yaxın bir janrdır. Ceyrana bənzər qaçışın,
m

E) Hekayə ilə müqayisədə oçerkdə yazıçı fantaziyasına, Addımla, qurban qoluna!

təxəyyülünə o qədər də geniş yer verilmir. Tərlana bənzər uçuşun,
Əl çatmaz ipək yalına!
92. Bədii ifadə vasitəsini nəzərə alaraq, məntiqi ardıcıllığı
e/

A) Dördüncü misradakı “ipək” sözü epitetdir.

tamamlayın.
B) Koroğlunun dilindən Qırata deyilmişdir.
Həyat kimi yaz onların, ölüm kimi xəzan bizim,
C) “Yalına” sözü rədifdir.
Nəğmə, oyun onlarındı, matəm bizim, fəğan bizim.
D) Birinci və üçüncü misralarda təşbeh işlənmişdir.
B

......... ......... ........ ......... ......... .......... .........

A) Ömrümün baharı xəzanə döndü. E) Gəraylının ilk bəndidir.
B) Dağ-daş yanar, ulus, oymaq, el ağlar.
irl

98. N.Gəncəvinin “İsgəndərnamə” əsərindəki İsgəndər

C) Şirindir insana el məhəbbəti. surəti ilə bağlı səhv fikirləri müəyyənləşdirin.
D) Gedirəm, əl edir göy biçənəklər. 1. Yalnız öz doğma xalqının xoşbəxtliyini düşünür.
E) Məni belə hər kim görə, bil ağlar. 2. Şərə qarşı mübarizəsində inandırma, təbliğat və fiziki
ik

93. M.F. Axundzadənin hansı komediyaları ideya və qüvvədən istifadə edir.

mövzuca bir-birinə yaxındır? 3. Öz mübarizəsində yenilməz və təkdir.
A) “Mürafiə vəkillərinin hekayəti”, 4. Zənciləri və Daranı məğlub etdiyi kimi, Nüşabəyə də
Te

“Hekayəti-mərdi-xəsis” dərs verir.

B) “Hekayəti-mərdi-xəsis”, “Hekayəti-xırs quldurbasan” 5. O, bəzən yanılır və ədalətsizlik də edir.
C) “Hekayəti-Molla İbrahimxəlil kimyagər”, A) 3, 5 B) 1, 3, 4 C) 1, 4, 5
“Hekayəti-xırs quldurbasan” D) 2, 4 E) 1, 2, 3
D) “Hekayəti-Molla İbrahimxəlil kimyagər”,
am

“Hekayəti-müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah” 99. İ. Şıxlının yaradıcılığı ilə bağlı səhv fikri göstərin.
E) “Hekayəti-vəziri-xani-Lənkəran”, A) Lirik, epik və dramatik növlərdə yazılmış əsərlər
“Hekayəti-mərdi-xəsis” müəllifi kimi tanınır.
94. Ş.İ. Xətayinin yaradıcılığı ilə bağlı səhv fikirləri B) Yaradıcılığında roman janrı mühüm yer tutur.
göstərin. C) Nəşr olunan ilk əsəri “Quşlar” şeiridir.
1

1. “Dəhnamə” əsərində Məşuqə ilk dəfə elçilik D) “Dəli Kür” romanı yaradıcılığının zirvəsi sayılır.
məqsədilə gələn Səbaya qəzəblənir və onu saçlarına E) “Cəbhə gündəlikləri” avtobioqrafik səciyyə daşıyır.
bənd edib həbsə salır.
2. “Ayrılır” rədifli qəzəlində ilk misra ilə bərabər, bir 100. Verilənlərdən birini seçməklə xronoloji ardıcıllığı
çox söz və ifadələr, bəzi qafiyələr Nəsiminin davam etdirin.
qəzəlindən eynilə götürülmüşdür. 1. “İnsan” (S. Vurğun)
3. İlk şeirlərini Şeyx Səfiəddin və Marağalı Övhədinin 2. “Yaşıdlarım” (Mir Cəlal)
ədəbi təsiri ilə yazmışdır. 3. “İşıqlı yollar” (İ. Əfəndiyev)
4. “Ayrılır” qəzəli rəməl bəhrindədir. 4. ...
5. “Bahar oldu ki...” şeirində rədif yoxdur. A) “Min dörd yüz on səkkiz” (R. Rza)

DİM - 2017
A) 1, 4, 5 B) 3, 4 C) 1, 3, 5 D) 2, 5 E) 1, 2, 3 B) “Ayrılan yollar” (İ. Şıxlı)
95. Bildim, qəmini sənin ki, çoxdur, C) “Gülüstan” (B. Vahabzadə)
Qəm çəkməyə bir hərif yoxdur. D) “Əli və Nino” (Qurban Səid)
Gəldim ki, olam qəmin hərifi, E) “Gələcək gün” (M. İbrahimov)
Gəl təcrübə eylə mən zəifi.
M. Füzulinin “Leyli və Məcnun” poemasından verilən
yuxarıdakı nümunə ilə bağlı fikirlərdən biri səhvdir:

10
 B

108. Make up a story.

İngilis dili
101. Choose the correct variant.
It’s hardly rained this summer, … ?
A) is it B) has it
D) hasn’t it E) did it
102. Complete the sentence.
I want to read everything … .
A) that interest me
B) what interest me
C) which interest me
D) that interests me
E) what interests me
103. Match the given words to their definitions.
1. to wipe
2. to freeze
T.
1. “It took me 30 years to learn how to do it
within an hour”, said the clever painter.
2. “Three thousand dollars?” asked the lady in
surprise.
C) isn’t it 3. A rich lady asked a painter to draw her
portrait.
4. The painter did it within an hour and asked
three thousand dollars for it.
5. “It is too expensive and it took you only an
hour”, she added.
A) 3, 4, 2, 5, 1 B) 1, 3, 5, 4, 2
C) 4, 2, 5, 1, 3 D) 4, 5, 2, 3, 1
E) 3, 4, 5, 2, 1
109. Choose the correct prepositions.
The Americans borrowed words … those
languages with which the English–speaking
colonists were … contact … the American

3. to point continent.
a. to show where a person or a thing is A) out of, on, at B) from, in, on
b. to rub something with cloth C) off, on, into D) out, in, in
c. to become ice E) from, into, at
m

A) 1 – b; 2 – c; 3 – a
B) 1 – b; 2 – a; 3 – c 110. Complete the dialogue.
C) 1 – a; 2 – c; 3 – b – How can I get to the town centre?
e/

D) 1 – c; 2 – b; 3 – a – Go along this street and turn right at the traffic

E) 1 – a; 2 – b; 3 – c lights.
–…
104. Choose the correct tense form. – No, it’s only about five minutes’ walk.
B

... your friends while you were on holiday? –…

A) Have you met B) Did you meet – Don’t mention it.
irl

C) Will you meet D) Do you meet 1. I’m afraid I’ve lost my way.
E) Had you met 2. Thank you very much.
3. How long will it take me to get there?
105. Choose the correct translation. 4. Is it too far to walk?
ik

Firmamız ölkəmizə daha çox turist cəlb etmək üçün bu 5. At what stop do I get off?
günlərdə əla bir plan hazırlayıb. A) 4, 2 B) 4, 5 C) 1, 5 D) 2, 3 E) 1, 3
A) Our firm has prepared a wonderful plan as
Te

more tourists are invited to our country.
B) Our firm has attracted more tourists to our
country recently.
C) Our firm has accepted many tourists in our
country and made a wonderful plan.
111. Choose the correct sentence in the Passive
Voice.
Who ordered the flowers yesterday?
A) Who the flowers were ordered by yesterday?
B) Who were the flowers ordered by yesterday?
am

D) Our firm has prepared an excellent plan to C) By whom were ordered the flowers yesterday?
accept more tourists in our country. D) Who was ordered the flowers by yesterday?
E) Our firm has made a great plan recently to E) By whom was ordered the flowers yesterday?
attract more tourists to our country.
112. Choose the correct sentences.
1

106. Choose the correct variant. 1. The doctors of this clinic have got special
I wonder … made you tell a lie. qualifications.
1. what 2. who 2. The wedding anniversary of my parents were
3. how 4. why celebrated yesterday.
5. whom 3. Patience and calmness are what you need.
A) 3, 5 B) 1, 2 C) 3, 4 D) 2, 4 E) 1, 5 4. The number of the online courses are
increasing.
107. Choose the correct variant. A) 1, 4 B) 3, 4 C) 2, 4 D) 1, 2 E) 1, 3
1. those scientist’s inventions
2. these peoples’ traditions 113. Choose the correct variant.
3. those people’s argument Why do you try ... me ... what you want?

DİM - 2017
4. these doctors’ salaries A) to make, to do
5. this representatives’ opinion B) make, do
A) 1, 2, 3 B) 1, 5 C) 1, 2 C) to make, do
D) 2, 3, 4 E) 3, 4, 5 D) make, to do
E) to make, doing

11
 B

114. Choose the wrong logical ending. Read the passage and
An honest man is someone who … . answer questions 121 – 125.
A) never betrays Colour-blindness is a genetically caused
B) tells the truth or trusts his friends condition in which a person cannot distinguish
C) earns money working hard colours. This defect is more common in men than
D) lies or steals in women. Many colour-blind people do not know
E) tries to be fair that their eyesight is defective. They have learned
115. Choose the correct pronouns. to use the colour names that everyone else uses,
If … of the computers is good, start looking for … and they do not realize that they do not see the
one. colours that others see.
Most colour-blind people see only two basic
A) neither, another B) neither, other
colours: white and black. And they confuse other
C) both, another D) all, others
colours, especially red with green. In this case
E) any, others
they may be able to distinguish other colours by
116. What is the purpose of the advertisement? their brightness. But while crossing the street red
We have good, cheap rooms for students. Come and green may have the same brightness in a
and see us at Tottenham Court Road any time, traffic light. And conditions like this can cause
day or night. Tel: 3256789 problems and put their lives in danger.
Scientists believe that colour-blindness is a
T.

A) to find out the phone number

B) to raise the payment hereditary genetic defect and there is no cure for
C) to learn the address it.
D) to fix the time of the meeting
m

E) to rent rooms for students 121. The passage is mainly about ... .
A) a hereditary defect
117. Choose the correct variant. B) distinguishing basic two colors
e/

– What do you love her for? C) blind people’s anxiety

– For her … . D) colour-blind people’s complaints
A) cruelty B) rudeness C) responsibility E) confusing traffic signals
D) injustice E) impoliteness
B

122. Which verb in the passage has the meaning “to

118. Make up a sentence. recognize the difference between two people or
1. requires 2. patience 3. great
irl

things”?
4. responsibility 5. and 6. teaching A) to cause B) to use C) to distinguish
A) 6, 1, 5, 2, 3, 4 B) 6, 1, 3, 2, 5, 4 D) to realize E) to confuse
C) 6, 5, 4, 1, 2, 3 D) 4, 5, 3, 2, 1, 6
ik

E) 2, 5, 4, 1, 3, 6 123. Which question has no answer in the passage?

A) What problem can colour-blindness bring?
119. Choose the correct variant. B) Can doctors treat this defect?
– John never makes notes of a lecture.
Te

C) How many colours can most colour-blind

–…. people distinguish?
A) But I don’t D) What medicine can cure colour-blind people?
B) Neither don’t I E) What colours can’t they see?
C) I don’t make notes, either
am

D) I never make notes, too 124. According to the passage, most colour-blind
E) So do I people ... .
A) can differ two basic colours
120. Choose the correct modal verb. B) are able to distinguish traffic signals easily
The water is cold enough. The child … stay in the C) can hardly confuse red and green
pool so much.
1

D) know about the defect of their eyesight

A) should B) ought C) don’t have to E) can settle their problems by curing
D) hasn’t to E) shouldn’t
125. Choose the correct statements.
1. Scientists have already found the treatment
for this defect.
2. All colour-blind people understand that they
have a hereditary defect.
3. Doctors can’t cure this genetic defect.
4. Not distinguishing colours may cause
problems for colour-blind people.

DİM - 2017
A) 1, 2 B) 1, 3 C) 3, 4 D) 1, 4 E) 2, 3

12
 B

3. художеств, является членом более 20

Rus dili художественных
101. Синонимами являются 4. художник, вице-президент Российской Академии
A) краткий – крепкий A) 4, 2, 1, 3 B) 2, 4, 3, 1 C) 2, 1, 4, 3
B) знакомый – знаменитый D) 2, 4, 1, 3 E) 4, 1, 2, 3
C) храбрый – отважный
109. В каком слове звуков больше, чем букв?
D) узкий – большой
A) июльский B) чёрствый C) требовательный
E) тёмный – яркий
D) единый E) специальный
102. Выберите правильный вариант.
110. Консерватория – это
Самолёты пролетели ... городом.
A) начальное музыкальное заведение.
Ребята идут ... грибами.
B) помещение, где проводятся концерты.
Дети выстроились ... школой.
C) среднее музыкальное учреждение.
A) в, за, перед
D) помещение, в котором проводятся репетиции.
B) перед, за, между
E) высшее музыкальное учебное заведение.
C) рядом, за, между
D) над, за, перед 111. Укажите соответствие.
E) над, с, около 1. помогать … а. родителям
2. поехать к … b. учителя
T.

103. Дополните пословицу.

3. разговаривать с … с. подруга
Дают – …, бьют – … .
d. братом
A) возьми, беги B) бери, беги
е. другу
m

C) не бери, уходи D) бери, убегай

E) возьми, уходи A) 1 – d; 2 – с; 3 – е B) 1 – b; 2 – а; 3 – d
C) 1 – а; 2 – е; 3 – b D) 1 – е; 2 – а; 3 – d
104. Укажите ошибку в употреблении подчёркнутого E) 1 – е; 2 – d; 3 – а
e/

слова.
A) Восьмого марта в России отмечается 112. Укажите антонимы.
Международный женский день. A) близко – далёкий B) частный – редкий
B

B) Двадцать третье апреля – Всемирный день C) маленький – больше D) активно – пассивно

книги. E) вход – уход
C) Двадцать первое февраля – Международный день
irl

113. Выделенные слова можно заменить:

родного языка.
Город, из которого я получил посылку, находится на
D) Первого мая в России отмечают День весны и
востоке Турции.
труда.
Село, в котором я родился, находится недалеко от
ik

E) Девятое мая в России отмечается День Победы.

Гянджи.
105. Буква о пишется в словах Наша команда победила на чемпионате мира, на
A) п...рламент, м...дем который поехала впервые.
Te

B) к...нвенция, з...кат 1. чтобы 2. где

C) исп...лнитель, к...тастрофа 3. куда 4. откуда 5. когда
D) сп...ртсмен, псевд...ним A) 5, 2, 3 B) 4, 2, 1 C) 4, 2, 3
E) к...личество, клави...тура D) 3, 4, 1 E) 2, 3, 5
am

106. В прямом значении употреблены выделенные 114. Выберите правильный перевод:

слова в словосочетаниях: Ölkənin qızıl ehtiyatı iqtisadi etibarlılığın əlamətidir.
1. широкая душа A) Золотой запас страны является признаком
2. спортивный комплекс экономической надёжности.
3. бессмертное произведение B) Золотой запас государства является показателем
1

4. тёплый приём экономического богатства.

5. правильный ответ C) Золотой запас страны является показателем
6. компьютерный зал экономической независимости.
A) 2, 3, 4 B) 2, 5, 6 C) 2, 4, 5 D) Золотой запас республики является показателем
D) 1, 4, 5 E) 1, 2, 6 экономической стабильности.
E) Золотой запас империи является показателем
107. Дополните предложение.
экономического развития.
Студент не пришёл в университет, … .
A) потому что очень плохо себя чувствовал 115. Фразеологизм набрать в рот воды означает:
B) когда поговорил бы с преподавателем истории A) думать B) слушать C) молчать
C) чтобы получить хорошую оценку по химии D) сердиться E) обижаться

DİM - 2017
D) откуда доносились голоса его преподавателей
116. Выберите правильный вариант.
E) так как любит читать интересные книги
Сегодня Всемирный фонд природы, учреждённый в
108. Составьте предложение. Швейцарии в 1961 год..., – крупнейшая в мир...
1. академий и других творческих организаций мира организация по охране природы .
2. Таир Салахов выдающийся азербайджанский A) -у; -а B) -а; -ом C) -е; -е
D) -ом; -у E) -у; -е

13
 B

117. Укажите логически верные утверждения. Прочитайте текст

1. Защита окружающей среды может спасти нашу
планету.
2. Режим дня мешает нам планировать свою работу.
3. Государственные атрибуты своей страны нужно
знать не всем.
4. Интернет является важным источником
информации в современном мире.
A) 1, 4 B) 2, 3 C) 1, 3 D) 1, 3, 4 E) 2, 3, 4
118. Составьте текст.
1. Эти лекции потом публикуются в специальном
издании “Нобелевские лауреаты”.
2. После награждения лауреаты читают свои
Нобелевские лекции.
3. Церемония награждения Нобелевской премией
мира проводится в университете в Осло.
4. Вручает премию председатель норвежского
Нобелевского комитета.
T.
и выполните задания 121-125.
С древних времён природа служит человеку,
является источником его жизни.
Во всём мире увеличивается количество больших
городов, в которых строятся промышленные
предприятия. Эти предприятия загрязняют воздух,
воду и землю. Вырубаются леса. В результате
высыхают реки и озёра. Исчезают многие виды
животных, птиц, рыб и растений.
Сегодня экологические организации многое
делают для того, чтобы сохранить окружающую
среду. Надо двигаться вперёд в этом направлении.
Защита пирироды и разумное её использование –
одна из важнейших проблем человечества.
Необходимо защищать природу, чтобы сберечь
жизнь на нашей планете для будущих поколений.

A) 4, 1, 2, 3 B) 3, 2, 4, 1 C) 4, 2, 3, 1 121. Укажите неверное утверждение.

D) 3, 4, 2, 1 E) 3, 1, 4, 2 A) Промышленные предприятия часто загрязняют
воздух.
119. На вопрос кем? отвечает выделенное слово в
m

B) Предприятия в больших городах нужны для того,

словосочетании. чтобы сохранить природу.
A) руководить людьми B) благодарить людей C) Вырубаются леса, и поэтому высыхают многие
C) обращаться к людям D) зависеть от людей озёра.
e/

E) встретиться с людьми D) Земля загрязняется предприятиями.

120. Дополните диалог. E) Природу нужно беречь для будущих поколений.
B

– Куда вы идёте сегодня вечером? 122. Выберите правильный вариант.

–… Экологические организации сегодня многое делают
–… для того, чтобы … .
irl

–… A) строить больше промышленных предприятий

1. Нет, они идут в театр. B) построить большие города
2. Наверное, пойдём в кино. C) сберечь природу для наших предков
3. Ваши друзья тоже ходят в кино?
ik

D) вырубались леса
4. Ваши друзья тоже идут в кино? E) сохранить жизнь на нашей планете
5. Да, они идут в театр.
6. Мы ходили в кино. 123. Выделенное в тексте слово можно заменить:
Te

A) 2, 3, 1 B) 2, 4, 1 C) 6, 3, 5 A) создать B) отдать C) сберечь

D) 6, 4, 1 E) 2, 4, 5 D) подарить E) оставить
124. Укажите верное утверждение.
am

A) Больших городов на планете становится всё

меньше.
B) Во всём мире уменьшается число промышленных
предприятий.
C) Экологические организации не заботятся об
окружающей среде.
1

D) Природу нужно сохранить для наших предков.

E) Надо сохранить окружающую среду для будущих
поколений.
125. Восстановите логическую последовательность.
1. и будущих поколений
2. сберечь нашу планету для настоящих
3. необходимо сохранить окружающую среду
4. потому что только так мы сможем
A) 3, 4, 1, 2 B) 2, 4, 1, 3 C) 3, 4, 2, 1

DİM - 2017
D) 2, 1, 4, 3 E) 4, 3, 1, 2

14
 C
T.
m
e/
B
irl

VARIANTI
ik
Te
am
1

DİM - 2017
 C

E) Geydi – məlum növdə, şühudi keçmiş zamanda olan

C variantı feildir.
Azərbaycan dili 8. Nümunələrdən birində mənsubiyyət və hal şəkilçili qeyri-
müəyyən əvəzlik işlədilmişdir.
1. Verilən nümunələri yazının mərhələlərinə görə ardıcıl A) Məsələ ilə bağlı hamınızdan cavab tələb olunur.
düzün. B) Məndən soruşma, “niyə”sini özündən soruş.
1. Kiril qrafikalı yazı C) Birisi qapını bərk-bərk döyəcləyirdi.
2. Dövlət bayrağımızdakı ulduz və aypara D) Özünüzü ələ alın, xanım, hər şey yaxşı olacaqdır.
3. Balıq mağazasının pəncərəsindəki balıq şəkli E) Eləsini təyin edin ki, işçilərlə yola getsin.
4. “Qara vəzir” nağılında hind padşahının Mələk xanıma
göndərdiyi bir qarpız, bir bıçaq 9. Asılı tərəfi məsdər olan III növ təyini söz birləşmələrini
göstərin.
A) 3, 4, 1, 2 B) 1, 2, 3, 4 C) 4, 3, 2, 1
A) uşağın belə deməsi, onun arzusu
D) 4, 1, 3, 2 E) 3, 1, 4, 2
B) oxumaq arzusu, yaşamaq həvəsi
2. Səhv yazılmış sözləri müəyyən edin. C) onun oxumağı, mənim yaşamağım
1. qabiliyyət 2. intillekt 3. çələnk D) dərsi oxumaq, gülləri sulamaq
4. təfəkgür 5. əskilmək E) oxumağın faydası, yaşamağın mənası
A) 1, 2, 5 B) 4, 5 C) 3, 5 D) 1, 3, 4 E) 2, 3, 4 10. “Mövsüm” sözünün fonetik təhlilindəki düzgün fikri
göstərin.
T.

3. Bağlayıcılarla bağlı doğru fikirləri göstərin.

A) Sözdə uzanan sait var.
1. Həm bərabərhüquqlu, həm də bərabərhüquqlu
B) Sözdə hərf və səslərin sayı fərqlidir.
olmayan tərəflər arasında əlaqə yaradaraq onları bir-
C) 4 samit, 2 sait səs var.
m

birinə bağlayır.
D) Sözdə iki dodaqlanan, açıq, incə sait vardır.
2. Bir qismi söz-cümlə kimi çıxış edə bilir. E) Vurğu birinci hecadadır.
3. Tabesizlik bağlayıcıları həmcins üzvləri və tabesiz
mürəkkəb cümlənin tərkib hissələrini bağlayır. 11. Cümlələrin şəxsə görə növlərinin ardıcıllığını müəyyən
e/

4. Yalnız əsas nitq hissələri ilə omonimlik təşkil edir. edin.

5. Söz, cümlə və abzasları bir-birinə bağlaya bilir. Dolunu yeyib boşa ağız büzməzlər.
A) 1, 2 B) 1, 3, 5 C) 3, 4, 5 D) 2, 5 E) 2, 3, 4 Uzaqda möhtəşəm Şuşa qalası.
B

Fikri toplamağın zamanıdır.

4. Bağlayıcı ilə bağlanan tabesiz mürəkkəb cümləni Bizi toya dəvət etmişdilər.
göstərin. Ehtiyat igidin yaraşığıdır.
irl

A) Səhər açılır, aləm nura qərq olur. 1. şəxssiz cümlə 2. ümumi şəxsli cümlə
B) Onun sözlərində nə bir məntiq var idi, nə də fikirləri 3. müəyyən şəxsli cümlə 4. qeyri-müəyyən şəxsli cümlə
insanların xoşuna gəlirdi. 5. adlıq cümlə
ik

C) O nə danışır, nə də deyilənlərə qulaq asırdı. A) 4, 5, 3, 2, 1 B) 2, 4, 1, 5, 3 C) 1, 2, 4, 3, 5

D) Ətraf sakitlik idi, bu sükutu yalnız suyun şırıltısı D) 5, 3, 2, 1, 4 E) 2, 5, 1, 4, 3
pozurdu. 12. Hansı cümlələrdə isimləşmiş sifət işlənib?
Te

E) Ana həm qonaqlara tez-tez çay verir, həm də nigaran- 1. Ucaboyluları ön sıraya düzmüşdülər.
nigaran qapıya baxırdı. 2. Orxan evdəkiləri həyətə səslədi.
3. Gecikənləri içəri buraxmadılar.
5. sxeminə uyğun gələn mücərrəd mənalı
4. Xəsisdən qışda buz almaq olmaz.
düzəltmə ismi göstərin.
5. Mənim tanrım gözəllikdir, sevgidir (H. Cavid)
am

A) gözəllikdən B) yuxusuzluqdan A) 1, 3, 5 B) 1, 2, 4 C) 3, 4 D) 2, 4, 5 E) 2, 5
C) süpürgəçilərimiz D) biçinçilər E) çəkisizlikdir
13. “Bu söz onun ağzından çıxmışdı ki, doğrudan da, bir
6. Verilənlər içərisində hansı üslubun xüsusiyyəti yoxdur? möcüzə oldu” (M. Cəlal) cümləsinin təhlili ilə bağlı
1. Lüğət tərkibi nə qədər yığcam, sintaksisi nə qədər düzgün fikirləri göstərin.
məhduddursa, normalılığı o qədər möhkəmdir. 1. Həm baş, həm də budaq cümlənin xəbəri şühudi
1

2. Müxtəlif xalqlardan olan mütəxəssislərin hamısı üçün keçmiş zamandadır.

anlaşıqlı olan vasitələrə xüsusi yer verilir. 2. Zaman budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlədir.
3. Ədəbi dil tarixində həmişə aparıcı üslub olmuşdur. 3. Baş cümlədə qəlib söz işlənmişdir.
4. Aydınlığa, kütləvi anlaşıqlığa, təsirliliyə xüsusi diqqət 4. sxeminə uyğundur.
yetirilir, həm şifahi, həm də yazılı formada özünü 5. Budaq cümlə baş cümləyə “ki” bağlayıcısı ilə
göstərir. bağlanmışdır.
A) elmi B) publisistik C) bədii A) 2, 4, 5 B) 2, 3, 5 C) 3, 4 D) 1, 4 E) 1, 3, 5
D) rəsmi-işgüzar E) məişət 14. Vurğunu nəzərə alaraq, nümunədəki feillərlə bağlı
7. “İdarə rəisi dəri plaşını geydi” cümləsində sözlərin yanlış fikirləri müəyyənləşdirin.
Uşağı yoldan keçirdi.

DİM - 2017
morfoloji təhlilindəki səhvi göstərin.
A) Rəisi – mənsubiyyət şəkilçisi ilə işlənmişdir, ümumi
isimdir.
B) Plaşını – mənsubiyyət və təsirlik hal şəkilçili isimdir.
C) Dəri – sifətdir, adi dərəcədədir, sadədir.
D) İdarə – yiyəlik halda olan sadə isimdir.
1
Uşağı yoldan keçirdi.
1. Birinci feil xəbər şəklində indiki zamandadır, ikincisi
şühudi keçmiş zamandadır.
2. Birinci məlum növdə, ikinci qayıdış növdədir.
3. Hər iki feilin başlanğıc forması eynidir.
4. Birinci feil “idi” hissəciyi ilə işlənmişdir, hər ikisi III
şəxsin təkindədir.
 C

5. Hər ikisi quruluşuna görə eynidir. E) 1-ci cümlədə əlavə olduğu üçün tiredən istifadə
A) 2, 4, 5 B) 1, 4 C) 3, 4 D) 1, 2, 3 E) 2, 3, 5 olunmuşdur.
15. Cümlənin qrammatik əsası haqqında doğru fikirlər 19. Mətnin neçənci cümləsində həm leksik, həm də
hansılardır? qrammatik norma pozulmuşdur?
1. Cümlənin qrammatik əsası mübtəda və xəbərdir. A) 3-cü B) 5-ci C) 7-ci D) 2-ci E) 9-cu
2. Xəbərlə mübtəda arasında şəxsə və kəmiyyətə görə 20. Hansı cümlələrdə yazılışı səhv olan iki söz var?
uzlaşma pozulmur. A) 4-cü və 10-cu B) 6-cı və 8-ci C) 5-ci və 10-cu
3. Söz birləşməsi ilə ifadə olunmuş mübtəda və xəbərlər D) 4-cü və 6-cı E) 5-ci və 8-ci
mürəkkəb cümlə üzvü sayılır.
4. Xəbərdə mübtədaya aid hərəkət və ya əlamət öz 21. Mətnlə bağlı yanlış fikir hansıdır?
A) 2-ci cümlə müəyyən şəxsli geniş cümlədir.
əksini tapır.
B) Təsriflənən feillər hər üç zamandadır.
5. İkinci dərəcəli üzvlərin hamısı mübtədadan asılı ola
C) 6-cı cümlədə mücərrəd mənalı düzəltmə isim
bilir. işlənmişdir.
A) 1, 2 B) 1, 3, 4 C) 2, 4 D) 2, 3, 5 E) 1, 4, 5 D) Məqsəd və intonasiyaya görə cümlənin bütün
16. Hansı sözün leksik mənası düzgün verilməyib? növlərindən istifadə olunub.
A) subyekt – üzərində iş görülən şəxs, əşya E) 9-cu cümlədə sintaktik əlaqənin bütün növlərindən
B) izdiham – bir yerə yığılan böyük insan kütləsi istifadə olunmuşdur.
T.

C) etiraf – öz səhvini boynuna alma 22. Nümunədəki isimlərin təhlilinə aid düzgün fikirləri
D) variant – bir şeyin başqa bir şəkildə tərtibi, işlənməsi müəyyənləşdirin.
E) ianə – bir xeyir iş üçün, ehtiyacı olan üçün toplanılan Koroğluyam, gəzdiyimi tapardım,
pul, maddi yardım Qayalar başında qala yapardım,
m

Ağ sürüdən əmlik quzu qapardım,

Mətni oxuyun və 17 – 21-ci Yeyib qurdlarınla ulaşım, dağlar. (“Koroğlu” dastanı)
1. Adlıq halda olan isimlərin hamısı xəbər və tamamlıq
tapşırıqları yerinə yetirin.
e/

1. Azərbaycanın qədim diyarı olan Qarabağda –
Şuşada belə bir gül var, adına xarıbülbül deyirlər.
B
yerində işlənib.
2. Adlıq halda olan isimlərdən ikisi IV misradadır.
3. İsimlərin hamısında vurğu son hecadadır və onlardan

yalnız biri mürəkkəbdir.

2. Haqqında bu gülün maraqlı əfsanə danışılır. 4. Altından xətt çəkilmiş isimlərin tərkibində omonim
3. Deyilənə görə, bu güllə bülbül böyük müddət dostluq şəkilçi vardır.
irl

edirlərdi. 4. Onlar çox vaxt bir yerdə olur, bir birinə 5. İsimlərdən üçü vasitəsiz tamamlıq yerində işlənib.
ilham verirdi. 5. Bülbül cəhcəh vurub səs salır, gül də öz
rayihəsini ətrafa yayırdı. 6. Onların bu dostluğu hamnı
23. “Vaqif və Vidadidən sonra Azərbaycanın hər tərəfində
heyran edir, rikqətə gətirirdi.
ik

çoxlu şairlər yetişib” cümləsinin sintaktik təhlili ilə

7. Bir gün bülbül çəmənlikdə olmayan müddət külək bağlı düzgün fikirləri seçin.
əsib-coşdu. 8. Ona muqavimət göstərmək istiyənlərin 1. Cümlədə zaman və yer zərflikləri işlənmişdir.
qol-budağını sındırdı. 9. Ancaq zərif, gözəl, ətirli bir 2. Tamamlıq yoxdur.
Te

gülün tabe olmadığını görən külək dedi heyrətlə: 3. Təyin sifətlə ifadə olunmuşdur.
10. – Ay zərif gül, hansı cəsarətnən mənə baş əymirsən? 4. Mübtəda quruluşca sadədir və isimlə ifadə olunub.
Sən bu gücü haradan almısan? 5. Xəbər təsirli feillə ifadə olunmuşdur.
Gül cəld cavab verdi: –Dostluqdan! Bülbülə
am

inamımdan, etibarımdan! Mən tək deyiləm! Bülbül gələr, 24. Əməli yazı nümunələrinə aid xüsusiyyətləri ardıcıllıqla
məni əyilməyə qoymaz. düzün.
17. Mətndəki sözlərin leksik təhlili ilə bağlı düzgün fikir – Təşkilat tərəfindən ayrılmış komissiyanın iştirakı ilə
hansıdır? tərtib olunur.
– Latın dilindən olub “qeyd aparmaq, əlavə etmək”
A) Mətndə frazeoloji birləşmədən istifadə olunmayıb.
deməkdir.
1

B) 3-cü cümlədə işlənən sözlərin hamısı milli – Təkcə təşkilatlar arasında əməliyyata deyil, müəyyən
mənşəlidir. şəxsə də aid edilə bilər.
C) Mətndə ərəb-fars mənşəli sözlər yoxdur. – Özünəməxsus forması vardır, sonda onun təqdim
D) 5-ci cümlədə işarələnmiş sözü onun sinonimi ilə əvəz olunduğu yer göstərilməlidir.
etmək olar. 1. akt 2. arayış
E) 2-ci cümlədə omonim kimi işlənə bilən söz yoxdur. 3. annotasiya 4. vəkalətnamə
18. Mətndə durğu işarələrinin işlənmə səbəblərindən biri
səhv göstərilmişdir: 25. Uyğunluğu müəyyən edin.
A) 6-cı cümlədəki vergül işarəsinin istifadəsi həmcins 1. Həmcins mübtədalar
üzvlərə görədir. 2. Həmcins xəbərlər

DİM - 2017
B) 3-cü cümlədə ara söz işləndiyi üçün vergüldən
istifadə olunmuşdur.
C) 5-ci cümlədə tabesiz mürəkkəb cümlənin tərkib
hissələrini ayırmaq üçün vergüldən istifadə
olunmuşdur.
D) 4-cü cümlədə mürəkkəb cümlənin tərkib hissələrini
ayırmaq üçün vergüldən istifadə olunmuşdur.
3. Həmcins təyinlər
a. Yazıçı qəsəbədəki maraqlı əhvalatları toplayıb bir əsər
ərsəyə gətirmişdi.
b. Hər gün qoca sahilə gəlir, məyus baxışlarla dənizi
seyr edirdi.
c. Faydasız xəyallar, boş ümidlər tənbəlliyin əlamətidir.

2
 C

d. Şahzadə məclisdə gözəl və yaraşıqlı görünür, hər

kəsin diqqətini çəkirdi.
e. Əzəmətli, möhtəşəm abidələr turistlərin marağına  x  y  3,
səbəb olmuşdu. 29.  tənliklər sistemindən x  y cəmini tapın.
3 x  2 y  9
A) –4 B) 5 C) 4 D) –5 E) 3
Riyaziyyat
26. 4,5 : 0,9  3 : 2 ifadəsinin qiymətini hesablayın.
A) 6,5 B) 8,5 C) 6,7 D) 3,5 E) 7,5
T.
m

4n  13 1 2 1
27. n natural ədədinin kəsrini düzgün kəsrə çevirən 30.   bərabərsizliyini ödəyən tam ədədlərin
3n  2 5 2x  5 3
qiymətlərinin cəmini tapın ( n  4 ). sayını tapın.
e/

A) 48 B) 60 C) 39 D) 66 E) 49 A) 4 B) 3 C) 6 D) 5 E) 2
B
irl
ik
Te
am

31. 36  24  52 ifadəsinin qiymətini tapın.

28. Hansı funksiyanın qrafiki koordinat başlanğıcından
1

A) 90 B) 360 C) 270 D) 180 E) 540

keçir?
A) y  0, 3x  2 B) y  0, 3x C) y  0, 3x  2
D) y  0, 3x  2 E) y  0, 3x  2

DİM - 2017
3
 C

π 35. OC  5, OD  4 olarsa, ABCD

32. f  x   cos 4 3 x  sin 4 3 x funksiyasının x 
B C
36 rombunun sahəsini tapın.
nöqtəsində törəməsinin qiymətini tapın. O
A) 12 B) 6 C) –3 D) 0,5 E) 4
A D
A) 30 B) 80 C) 20 D) 60 E) 40
T.

a 2  b2
36. ifadəsini sadələşdirin.
m

5(a  b)
33. Sinifdə oxuyan 25 şagirddən 4 nəfəri “5”-lə, 9 nəfəri
“3”-lə, qalanları isə “4”-lə oxuyur. Bütün şagirdlərin a b
A) a  b B) C) 5(a  b)
neçə faizi “4”-lə oxuyur? 5
e/

A) 48% B) 16% C) 36% D) 70% E) 20% ab 1

D) E)
5 5
B
irl
ik

37. a və b düz xətləri M nöqtəsində kəsişir. a

b
(  ) -nı tapın. 50

Te

M


A) 100 B) 110 C) 120 D) 70 E) 80

am

34. x  517  517 və y  517  517 olarsa, x 2  y 2

ifadəsinin qiymətini tapın.
A) 5 B) 2 C) 4 D) 25 E) 10
1

38. Ana qızından üç dəfə böyükdür. 9 ildən sonra o qızından

iki dəfə böyük olacaq. Ananın indi neçə yaşı var?
A) 27 B) 42 C) 30 D) 45 E) 36

DİM - 2017
4
 C

42. y  x və y  x 2 funksiyalarının qrafikləri ilə

6 x 7 3 x 1
hüdudlanmış fiqurun sahəsini tapın.
 3  5
39.     tənliyini həll edin. 2 3 2 1 1 5
 5  3 A) B) C) D) E)
3 4 4 3 12
2 3 2
A) B) C)  D) 2 E) –3
3 2 3
T.
m

43. 8,782 – 2  8,78  6, 28  6, 282 ifadəsinin qiymətini

hesablayın.
40. Ədədi silsilədə a1  2 və a2  4 olarsa, a4-ü tapın. A) 8,75 B) 5,65 C) 6,25 D) 2,25 E) 10,25
e/

A) 5 B) 2 C) 6 D) 8 E) 10
B
irl
ik
Te

44. ABCD trapesiyasında 2

am

B C
41. Düzbucaqlı üçbucağın daxilinə və xaricinə çəkilmiş BM  MP  PA ,
çevrələrin radiusları uyğun olaraq 2 və 6,5-dir. Böyük CN  NK  KD , M x N
kateti tapın. BC  2 , AD  8 F y
A) 16 B) 12 C) 10 D) 14 E) 11 P K
olduqda, x və y-i tapın.
A 8 D
1

F
A) x  3, y  4 B) x  4, y  6 C) x  3, y  5
D) x  4, y  5 E) x  3, y  6

DİM - 2017
5
 C

45. Tili 2 sm olan kubun tam səthinin sahəsini tapın. 48. Riyaziyyat və fizika dərnəklərinə yazılan 250 şagirddən
A) 8 sm2 B) 24 sm2 C) 4 sm2 210-u riyaziyyat, 180-i isə fizika fənnindəndir. Neçə
D) 32 sm 2
E) 16 sm 2 şagird hər iki fənnin dərnəyinə yazılmışdır?
T.

46. log8 48  log8 12 ifadəsinin qiymətini hesablayın.

49. sin 5 x cos x  sin x cos 5 x  0 tənliyinin ən kiçik müsbət
m

2 3 1
A) 6 B) C) D) E) 4 kökü neçə dərəcədir?
3 2 4
e/
B
irl
ik
Te

47. O nöqtəsi diametri AB olan çevrənin B

mərkəzidir. AOC  OCB  150
O n 50. Koordinat başlanğıcına nəzərən simmetrik olan M və N
olarsa, BnC qövsünün dərəcə nöqtələri üçün uyğunluğu müəyyən edin.
ölçüsünü tapın. C 1. M  5; y  , N  x; –7  a. x  y  4
am

A b. xy  –35
2. M  x; –8 , N  4; y 
c. x  y  2
3. M  6; y  , N  x;10
d. xy  –32
e. x  y  12
1

DİM - 2017
6
 C

59. Gəncə xanlığına aid olanları müəyyən edin.

1. Kürəkçay müqaviləsinin imzalanması
Tarix 2. “Qızılqaya xəyanəti”ndə iştirak etməsi
3. Qarabağ xanlığının hücumuna məruz qalması
51. Şəmsəddin Eldənizə aiddir: 4. “Şiraz qonaqlığı”nda iştirak etməsi
1. I Fəribürzlə dostluq münasibətləri saxlaması A) 1, 3 B) 1, 4 C) 2, 4 D) 3, 4 E) 2, 3
2. Səlcuq Sultanı III Toğrulun atabəyi təyin edilməsi
3. Təbrizi Ağsunqurilərin əlindən alması 60. Daha əvvəl olmuşdur:
4. Yeni sülalənin əsasını qoyması A) Sovet Azərbaycanında birinci Konstitusiyanın qəbul
5. Naxçıvanı paytaxt seçməsi olunması
6. İraq Səlcuq sultanlığını öz hakimiyyəti altında B) Zaqafqaziya Sovet Federativ Sosialist
birləşdirməsi Respublikasının yaranması
A) 1, 2, 6 B) 3, 4, 5 C) 1, 4, 5 C) Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin yaradılması
D) 2, 3, 6 E) 4, 5, 6 D) Naxçıvan MSSR-in yaradılması
E) Sovet Azərbaycanında sənayeləşdirmə xəttinin irəli
52. Azərbaycanda ikinci böyük ictimai əmək bölgüsünün sürülməsi
yarandığı dövr:
A) Eneolit B) Mezolit C) Neolit 61. 1805-ci il Trafalqar dəniz vuruşmasında məğlub edilmiş
E) Erkən Tunc dövlət:
T.

D) Orta Tunc
53. Frank hökmdarı Böyük Karla aiddir:
1. İspaniyada ərəblərlə müharibə apardı
m

2. Qalliyanı işğal etdi

3. Sakslarla 30 il müharibə aparmışdır 2
4. Frank dövlətinin əsasını qoydu 5
e/

A) 2, 3 B) 1, 2 C) 1, 3 D) 1, 4 E) 2, 4
54. Ağqoyunlu dövlətinin adı buraxılan hökmdarını 1
müəyyən edin.
B

Baysunqur ? Murad
A) Qara Yusif B) Cahan şah C) Uzun Həsən
irl

D) Rüstəm padşah E) Yaqub Mirzə 4

55. XV əsrdə: 3
A) Baxçasaray Qazan xanlığının paytaxtı idi
ik

B) Orta Volqaboyunda Qazan xanlığının əsası qoyuldu

C) Qızıl Ordunun Moskva knyazlığından vassal asılılığı
ləğv edildi A) 5 B) 1 C) 4 D) 2 E) 3
Te

D) Krım xanlığı süqut etdi

E) Qızıl Ordu dövləti süqut etdi
56. Birinci Dünya müharibəsi dövründə AXC-nin həyata
keçirdiyi sosial-iqtisadi tədbir:
62. Şah I İsmayılın hakimiyyəti dövrünə aiddir:
A) Ərzincan müşavirəsinin keçirilməsi
B) Cabanı döyüşünün baş verməsi
C) qoşunun komplektləşdirilməsinin tayfa müxtəlifliyi
am

A) Azərbaycan (türk) dilinin dövlət dili elan edilməsi
B) Xalq Maarif Nazirliyinin yaradılması
C) neft və neft məhsullarının satışı üzrə Büronun
yaradılması
D) ərzaq məhsullarının ölkədən kənara çıxarılmasının
əsasında həyata keçirilməsi
D) Şəkinin Səfəvi dövlətinin tərkibinə daxil edilməsi
E) Roma papası və Venesiya ilə əlaqələrin yaradılması
63. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına görə
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin səlahiyyətlərinə
1

qadağan edilməsi
E) neft ixracı ilə əlaqədar xarici şirkətlərlə ticarət aiddir:
müqaviləsinin imzalaması 1. Dövlət büdcəsini Milli Məclisin təsdiqinə vermək
2. Əfv etmək
57. Xronoloji ardıcıllığı müəyyən edin. 3. Milli Məclisin deputatlarının statusunu müəyyən
1. Sasani dövlətinin yaranması etmək
2. Məzdəkilər hərəkatının başlanması 4. Bələdiyyələrin statusunu müəyyən etmək
3. Albaniyanın Dzirav döyüşündə itirdiyi torpaqların A) 2, 3 B) 1, 4 C) 1, 2 D) 3, 4 E) 2, 4
geri qaytarılması
A) 1, 3, 2 B) 1, 2, 3 C) 3, 2, 1 64. 1943-cü ilə aiddir:
D) 3, 1, 2 E) 2, 3, 1 A) Alman qoşunlarının Qərb cəbhəsində təslim olması

DİM - 2017
B) Müttəfiq qoşunlarının Siciliya adasına çıxması
58. Rəvvadilər dövləti Şəddadilər dövlətindən fərqli olaraq: C) Müttəfiq qoşunlarının Şimali Fransaya çıxarılması
1. Azərbaycanın cənubunda yaranmışdır. D) İtaliyanın Həbəşistanı işğal etməsi
2. Səlcuqlardan asılı vəziyyətə düşmüşdür. E) “Antikomintern paktı”nın imzalanması
3. X əsrdə yaranmışdır.
4. Salarilər dövlətinin süqutu nəticəsində yaranmışdır.
5. XI əsrdə süquta uğramışdır.
A) 2, 5 B) 3, 5 C) 1, 4 D) 2, 4 E) 1, 3
7
 C

65. Şirvanşahlar dövlətinə aid memarlıq abidələrini 72. Dövlətlərin yaranmasının xronoloji ardıcıllığını
müəyyən edin. müəyyən edin:
1. Gülüstan türbəsi 1. Ağ Hun
2. Qız qalası 2. Uyğur
3. Əlişah məscidi 3. İkinci Göytürk
4. Kələxana məqbərələri 4. Qəznəvi
5. Buğurd qalası 5. Qaraxanlı
A) 1, 3 B) 2, 3 C) 4, 5 D) 1, 4 E) 2, 5
66. Gəncə və Bakı xanlıqlarının işğaldan dərhal sonra ləğv 73. Ərəblərlə xəzərlər arasında olmuş döyüşlər:
edilməsinin səbəbi: 1. Həmədan
A) Xanların öz üzərinə götürdükləri öhdəlikləri yerinə 2. Bələncər
yetirməmələri
3. Savalan dağı yaxınlığında
B) Düşmənə silahlı müqavimət göstərmələri
4. Həşdadsər
C) Müstəqil xarici siyasət yeritmələri
5. Ktesifon
D) Müstəmləkə əsarətinə qarşı tez-tez üsyanların baş
verməsi
E) Kürəkçay müqaviləsinin şərtlərinin pozulması 74. Marafon və Salamin döyüşlərinə aid oxşar cəhətlər:
67. E.ə. III minilliyə aid deyil: 1. Əhəməni hökmdarı I Daranın hakimiyyəti dövründə
T.

A) Cənubi Mesopotamiyada Şumer şəhər dövlətlərinin baş verməsi

yaranması 2. E.ə. V əsrin birinci yarısında baş verməsi
B) Erkən Şumer dövlətlərinin “en” adlanan ali kahin 3. Yunan hərbi qüvvələrinin qalib gəlməsi
m

tərəfindən idarə olunması 4. Triyeralardan ibarət Yunan donanmasına Femistoklun

C) Şumerlərin mixi işarələrdən ibarət yazını yaratması başçılıq etməsi
D) Çində ilk imperiyanın yaranması
E) Mesopotamiyada zikkuratların tikilməsi
e/

68. 1444-cü il Varna döyüşünün nəticəsi: 75. Uyğunluğu müəyyən edin.

A) Osmanlı dövlətinin sərhədləri qərbdən Dunay çayının Səfəvi dövlətinin hökmdarları:
B

sahillərinə qədər genişləndi

B) Moldova və Valaxiya Osmanlı dövlətindən asılı 1. Şah Səfi
vəziyyətə düşdü 2. Şah II Təhmasib
irl

C) II Mehmetin başçılıq etdiyi Osmanlı orduları serbləri

darmadağın etdi a. Rəştdə rus konsulluğunun açılması
D) Birləşmiş macar və çex qoşunları osmanlılar b. Rusiya dövlətinə qarşı Car-Balakən bölgəsində kütləvi
tərəfindən məğlubiyyətə uğradıldı xalq çıxışlarının başlanması
ik

E) Serbiya Osmanlı dövlətindən vassal asılılığını qəbul c. Qəsri-Şirin sülh müqaviləsinin imzalanması
etdi d. I Pyotrun qoşunlarının Bakını işğal etməsi
e. Rusiya ilə imzalanmış Peterburq müqaviləsini təsdiq
Te

69. XX əsrin əvvəllərində Nuxa şəhərinin səciyyəvi

etməsi
xüsusiyyətlərini müəyyən edin.
1. Sənaye və ticarət mərkəzinə çevrilməsinə baxmayaraq
kənd təsərrüfatı xarakterini tamamilə itirməməsi
2. Azərbaycanda ilk tənbəki fabrikinin fəaliyyətə
am

başlaması
3. Cənubi Qafqazda ipək emalı sənayesinin mərkəzi
şəhəri olması
4. “Qafqaz Lionu” adlandırılmağa başlanması
5. Əhalisinin sayına görə ölkəmizin ikinci şəhəri olması
1

A) 2, 3 B) 2, 4 C) 4, 5 D) 1, 3 E) 1, 5
70. XIX əsrin ortalarında Cənubi Azərbaycanda ayrı-ayrı
şəxslərə hərbi və mülki xidmət müqabilində verilən
torpaqlar adlanırdı:
A) xırdamalik B) mülk C) vəqf
D) ilati E) tiyul
71. Heydər Əliyevin Azərbaycana birinci və ikinci
rəhbərliyi dövrünə aid ümumi cəhət:
A) Azərbaycan dilinin dövlət dili olmasının

DİM - 2017
Konstitusiyada öz əksini tapması
B) Azərbaycanın Türkiyə ilə diplomatik əlaqələr
saxlaması
C) neftmaşınqayırma sahəsində ölkənin dünyada birinci
yerdə olması
D) xarici ölkələrdə Azərbaycan səfirliklərinin açılması
E) Milli Azadlıq hərəkatının başlanması

8
 C
Ədəbiyyat
76. C. Cabbarlının “Oqtay Eloğlu” əsərindən verilmiş bu
dialoq kimlərin arasındadır?
– Şübhəsiz, bu sözlərlə iftixar edə bilərsiniz. Fəqət,
məncə,onun mənası bilirsinizmi nədir? Bir heç!
– Mən sabah qubernatora müraciət edər, sizi həbs
etdirər, sürgün etdirərəm. Siz məni yaxşı tanıyırsınız!
A) Oqtayla Aslan bəyin B) Oqtayla Səməd bəyin
C) Sevərlə Oqtayın D) Nadya ilə Aslan bəyin
E) Oqtayla Xaspoladın
77. Birində uyğunluq pozulmuşdur:
A) Mirzəli Möcüz – “Bikarlara nəsihət”
B) Abbas Səhhət – “Şair, şeir pərisi və şəhərli”
C) Cəlil Məmmədquluzadə – “Bikarlar məhəlləsi”
D) Əli bəy Hüseynzadə – “Nicat məhəbbətdədir”
E) Əli bəy Hüseynzadə – “Firdovsi-ilhamat”
T.
78. Oçerk janrı haqqında fikirlərdən biri səhvdir:
A) Bədii ümumiləşdirmə, tipikləşdirmə vacib
şərtlərdəndir.
m
B) Faktik həyat materialı əsasında yazılır.
C) Yazıçı fantaziyasına, təxəyyülünə də geniş yer verilir.
D) Təsvir və təhkiyə üsulu ilə yazılır.
E) Publisistik əsərlərə daxildir.
e/
79. M.F. Axundzadənin hansı əsərlərində ölkəni idarə edən
adamların bacarıqsızlığının, despotizminin tənqidi öz
B
əksini tapmışdır?
A) “Hekayəti-mərdi-xəsis”, “Hekayəti-vəziri-xani-
Lənkəran”
irl
B) “Hekayəti-vəziri-xani-Lənkəran”, “Aldanmış
kəvakib”
C) “Mürafiə vəkillərinin hekayəti”, “Hekayəti-xırs
quldurbasan”
ik
D) “Mürafiə vəkillərinin hekayəti”, “Aldanmış kəvakib”
E) “Hekayəti-Molla İbrahimxəlil kimyagər”, “Hekayəti-
müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah”
80. Aşağıdakı sənətkarlardan biri həm nəzmlə, həm də
nəsrlə əsərlər yazmışdır:
A) Molla Vəli Vidadi B) Xurşidbanu Natəvan
C) Abbasqulu ağa Bakıxanov
D) İsmayıl bəy Qutqaşınlı E) Qasım bəy Zakir
81. XX əsrin əvvəllərinə aid ədəbi-mədəni hadisələrin
düzgün xronoloji ardıcıllığını müəyyənləşdirin.
1. C. Məmmədquluzadə “Ölülər” əsərini yazmışdır.
2. M.Ə. Sabirin “Hophopnamə” kitabının ilk nəşri
çapdan çıxmışdır.
3. “Füyuzat” jurnalı nəşrə başlamışdır.
4. Qazax Müəllimlər Seminariyası təşkil olunmuşdur.
A) 3, 4, 1, 2 B) 3, 1, 2, 4 C) 4, 3, 2, 1
D) 2, 3, 1, 4 E) 1, 2, 3, 4
82. Ş.İ. Xətayinin yaradıcılığı ilə bağlı doğru fikirləri
göstərin.
1. Şairin lirikasında məhəbbət ikili səciyyə daşıyır.
2. “Mövsimi-qış getdi...” şeirində rədif işlənməyib.
3. İlk şeirlərini Yunus İmrə, Qazi Bürhanəddin və
DİM - 2017
Nemətullah Kişvərinin ədəbi təsiri ilə yazmışdır.
4. Təbiət mövzusunda yazdığı bütün qəzəllərində insan
və təbiət vəhdətdə verilir, hətta burada insan gözəlliyi
daha üstün sayılır.
5. “Dəhnamə” poemasındakı “Bahariyyə”də yazın gəlişi
ilə yanaşı, xalqın yaşayış tərzi, çöl-tərəkəmə həyatı da
bədii lövhələrlə əks edilmişdir.
A) 1, 3, 5 B) 2, 5 C) 3, 4 D) 1, 2, 3 E) 1, 4, 5
9
83. S. Vurğunun yaradıcılığı ilə bağlı səhv fikirləri göstərin.
1. Şairin ilk dram əsəri sayılan “Vaqif” fəlsəfi-romantik
faciədir.
2. “Muğan” poeması 19 nəğmədən ibarətdir.
3. “Şairin ölümü” şeiri M.P. Vaqifə həsr edilmişdir.
4. “Azərbaycan” şeiri qoşma janrında yazılmışdır.
5. Alman faşizminin hücumu barədə xəbər verilən gün
“Rəhbərin çağırışı” şeirini yazmışdır.
A) 1, 2, 3 B) 2, 4, 5 C) 2, 3, 5
D) 1, 4, 5 E) 1, 3, 4
84. H. Cavidin “İblis” faciəsindəki Vasif surəti ilə bağlı
fikirlərdən biri səhvdir:
A) Atasının qatilinin İbn Yəmin olduğu xəbərini Rənaya
o verir.
B) Arifin axtardığı qardaşıdır.
C) Mədəniyyətin qılıncdan daha kəskin qüvvət olduğu
fikrindədir.
D) Rənanı dərin məhəbbətlə sevir.
E) İbn Yəmini ələ keçirmək üçün ordudan fərarilik edən
gənc türk zabitidir.
85. Cəlil Məmmədquluzadənin nəsr yaradıcılığı ilə bağlı
doğru fikirləri müəyyənləşdirin.
1. Onun bədii nəsri Azərbaycan ədəbiyyatında yeni
ədəbi hadisə idi.
2. C. Məmmədquluzadə həyat hadisələrinin tipik bədii
vasitələrlə təqdiminə çalışmırdı.
3. “Poçt qutusu” hekayəsi milli ədəbiyyatda hekayə
janrının kamil nümunəsidir.
4. “Xoşbəxtlik” hekayəsində Sovet dövründə baş verən
proseslər əks etdirilmişdir.
5. “Usta Zeynal” hekayəsinin qəhrəmanı avam, mömin,
kasıb, halal və pak adam kimi təqdim olunur.
A) 2, 3, 5 B) 1, 3, 5 C) 1, 4, 5
D) 1, 2, 4 E) 2, 3, 4
86. Süjet və kompozisiya anlayışları ilə bağlı doğru
olmayanları müəyyənləşdirin.
1. Nəzmlə yazılmış əsərlərdə ekspozisiya daha aydın
Te
nəzərə çarpır.
2. Kompozisiya yazıçıya müxtəlif materialları bir-biri ilə
əlaqələndirməyə imkan verir.
3. Süjet bədii əsərin əvvəlindən axırına kimi davam edən
mərkəzi xətdir.
am
4. Hadisələrin mürəkkəbləşməsi, gah zəifləyib, gah da
gərginləşməsi kompozisiyaya aiddir.
5. Süjetin mərhələləri bir-biri ilə bağlıdır, biri digərini
tamamlayır.
A) 1, 4 B) 1, 2, 5 C) 3, 4 D) 1, 2, 3 E) 2, 4, 5
1
87. İ. Şıxlının yaradıcılığı ilə bağlı səhv fikri göstərin.
A) Bir sıra əsərləri hekayə janrındadır.
B) Müharibədə cəbhə səngərlərində apardığı qeydlər
əsasında xatirə əsəri yazmışdır.
C) Yazıçı kimi formalaşmasında M. Hüseynin ədəbi
məsləhətlərinin rolu olmuşdur.
D) Yaradıcılığının şah əsəri “Dəli Kür” romanıdır.
E) “Ayrılan yollar” mənzum roman janrında yazılmışdır.
88. Bənd anlayışı haqqında doğru fikir:
A) S. Vurğunun “Azərbaycan” şeiri, M. Şəhriyarın
“Heydərbabaya salam” poeması dördlük şəklindədir.
B) Bənd şəklində yazılmış şeirlərdə həmişə rədif olur.
C) Bənd şəklində yazılmış şeirlərin daxili bölgüsü
həmişə 6+5 olmalıdır.
D) Bəndlər şəklində yazılan bütün şeirlərin hər bəndi
yalnız dörd misradan ibarət olur.
 C
E) Şeirdəki bəndləri bir-biri ilə əlaqəsiz təsəvvür etmək
olmaz.
89. S. Ə. Şirvaninin satira yaradıcılığı ilə bağlı səhv fikri
göstərin.
A) “Şirvanın təzə bəyləri” satirasında çar məmurlarının
rüşvətxorluğu ifşa edilir.
B) “Fəqih ilə oğlu”, “Tələbənin hadisəsi” satiralarında
müctəhidlərin yalançılığı, fırıldaqçılığı tənqid hədəfi
kimi seçilmişdir.
C) Bəzi satiralarını C.Ruminin “Məsnəvi”sindən iqtibas
etmişdir.
D) Satirik şeirlərinin dili xalq danışıq dilinə çox
yaxındır.
E) “Riyakar abid”, “Dəli şeytan” adlı satirik şeirlərində
tipik ruhani surətləri yaradılmışdır.
90. Sən qandanü eşq zövqü qandan?
Sən qandanü dust şövqü qandan?
T.
Oğlan əcəb olmaz olsa aşiq,
Aşiqlik işi qıza nə layiq?
M. Füzulinin “Leyli və Məcnun” poemasından verilən
yuxarıdakı nümunə ilə bağlı fikirlərdən biri səhvdir:
m
A) Əruz vəznində yazılmışdır.
B) Nümunədə anafora işlənmişdir.
C) Leylinin anasının dilindəndir.
e/
D) Qəzəl janrındadır.
E) Nümunədə inversiya işlənmişdir.
B
91. M. İbrahimovun əsərlərində əks olunan məsələlər
baxımından bəndlərin birində uyğunluq pozulub:
A) “Böyük dayaq” – kəndin mənəvi həyatı və
irl
problemləri
B) “Gələcək gün” – milli-demokratik hərəkatın təsviri
C) “Həyat” – bolşevizm dövrünün ziddiyyətləri, yeni
quruluşu təmsil edən insanların çətinlikləri
ik
D) “Közərən ocaqlar” – bəşəriyyəti gözləyən müharibə
təhlükəsi
E) “Pərvizin həyatı” – Şimali Azərbaycanda gənclərin
həyatı
92. “Dədə Qorqud” dastanından verilən bu sözlər kimin
dilindəndir?
Allah-Allah deməyincə işlər olmaz,
Qadir Tanrı verməyincə ər bayımaz...
A) Dədə Qorqudun
B) Qaraca Çobanın
C) Qazan xanın
D) Bayandır xanın
E) Burla xatunun
93. M.P. Vaqifin yaradıcılığı ilə bağlı səhv fikir hansıdır?
A) Ədəbiyyatımızda realizmin banisidir.
B) Onu məşhurlaşdıran nikbin ruhlu şeirləri deyil, kəskin
ictimai motivli son əsərləridir.
C) Şeirləri xəlqiliyi ilə seçilir.
D) Yeni ədəbi məktəb yaratmışdır.
E) Həm klassik şeir, həm də xalq şeiri üslubunda
yazmışdır.
DİM - 2017
94. Aşağıdakı əlamətlərdən biri H. Cavid və C. Cabbarlı
yaradıcılığı üçün ortaq sayıla bilməz:
A) komediya janrından istifadə olunmaması
B) tarixi mövzuda əsərlərin qələmə alınması
C) lirik şeirlərlə yanaşı, satirik şeirlərin də yazılması
D) ədəbi növlərin üçünə də müraciət edilməsi
E) dramatik növə üstünlük verilməsi
10
95. Bədii ifadə vasitəsini nəzərə alaraq, məntiqi ardıcıllığı
tamamlayın.
Ölüm var ki, həyat qədər dəyərli,
Həyat var ki, ölüm qədər zəhərli.
......... ......... ........ ......... .........
A) Ağlayır Cənubdan əsən küləklər.
B) Şirindir şairə sözün qüdrəti.
C) Ağlaram, göz yaşım çaylara dönər.
D) Yolun qırağında aclar, əlillər.
E) Tutuşdu qəm oduna şad gördüyün könlüm.
96. Mir Cəlalın “Yolumuz hayanadır” və “Dağlar dilə gəldi”
əsərləri ilə bağlı ortaq olmayan əlamətləri
müəyyənləşdirin.
1. Eyni ədəbi dövrdə yazılmışdır.
2. Eyni ədəbi növdə yazılmışdır.
3. Varisliyin qorunub saxlanılmasının vacibliyi ifadə
edilmişdir.
4. C. Məmmədquluzadənin obrazı canlandırılmışdır.
5. Hadisələr Gəncəbasarda və Köşkü kəndində baş verir.
A) 3, 4 B) 1, 4 C) 2, 5 D) 3, 5 E) 1, 2
97. Nağıllarla bağlı doğru fikirlər hansılardır?
1. Epik növün janrıdır.
2. Nəsrlə ifadə olunur.
3. Bütün nümunələrində sehrli qüvvələrin təsvirinə rast
gəlirik.
4. “Biri vardı, biri yoxdu...”, “Göydən üç alma
düşdü...” kimi ənənəvi ifadələr işlənir.
5. Bu folklor nümunələrinin söylənilməsində iki və daha
artıq adamın iştirakı vacib sayılır.
A) 2, 4, 5 B) 3, 5 C) 2, 5 D) 1, 3, 4 E) 1, 2, 4
98. Verilənlərdən birini seçməklə xronoloji ardıcıllığı
davam etdirin.
1. “Təzə şəhər” (Mir Cəlal)
2. “Böyük dayaq” (M. İbrahimov)
Te
3. “Gülüstan” (B. Vahabzadə)
4. ...
A) “Heydərbabaya salam” (M. Şəhriyar)
B) “İnsan” (S. Vurğun)
am
C) “Ayrılan yollar” (İ. Şıxlı)
D) “Körpüsalanlar” (İ. Əfəndiyev)
E) “Min dörd yüz on səkkiz” (R. Rza)
99. Bəndlə bağlı hansı fikir yanlışdır?
Mənə qara deyən gözəl,
1
Qaşların qara deyilmi?
Tökülübdü dal gərdənə,
Saçların qara deyilmi?
A) Koroğlunun dilindən Nigar xanıma deyilmişdir.
B) Gəraylı janrındadır.
C) Bənddə işlənən “qara” sözü epitetdir.
D) “Qara deyilmi?” – rədifdir.
E) “Koroğlunun Toqat səfəri” qolundandır.
100. N.Gəncəvinin “İsgəndərnamə” əsərindəki İsgəndər
surəti ilə bağlı doğru fikirləri müəyyənləşdirin.
1. Nizaminin sevə-sevə qələmə aldığı ideal qəhrəmandır.
2. Zənciləri, Daranı məğlub etdiyi kimi, Nüşabəyə də
dərs verir.
3. Ümumbəşəri xeyir mücəssəməsidir.
4. Ədalətsizlikdən, dərəbəylikdən, özbaşınalıqdan
bezmiş şairin etiraz səsidir.
 C

5. Öz mübarizəsində yenilməz və təkdir.

A) 1, 2, 5 B) 1, 3, 4 C) 3, 5 D) 2, 3 E) 1, 2, 4

T.
m
e/
B
irl
ik
Te
am
1

DİM - 2017
11
 C

1. these composers’ fame

İngilis dili 2. this inventors’ success
3. those people’s greed
101. Choose the correct variant. 4. these peoples’ independence
He’s hardly worked this week, ... ? 5. those surgeon’s tools
A) did he B) has he C) is he A) 2, 5 B) 4, 5 C) 3, 4, 5
D) isn’t he E) hasn’t he D) 1, 3, 4 E) 1, 2, 3
102. Choose the correct modal verb. 111. Choose the correct sentence in the Passive
Tom isn’t attentive enough. He … be more careful Voice.
while driving. Who mended these shoes yesterday?
A) hasn’t to B) must C) mustn’t A) Who were these shoes mended by yesterday?
D) ought E) didn’t have to B) Who was mended these shoes by yesterday?
103. Choose the correct variant. C) By whom were mended these shoes
Tell me ... makes you feel anxious. yesterday?
1. what 2. who D) By whom these shoes mended yesterday?
3. why 4. how 5. whom E) Who these shoes were mended by yesterday?
A) 1, 5 B) 1, 2 C) 2, 4 D) 3, 4 E) 3, 5 112. Complete the sentence.
Let’s buy something … .
T.

104. Match the given words to their definitions.

1. to permit A) that suits you
2. to melt B) which suit you
3. to display C) what suits you
m

a. to show something to people D) what suit you

b. to allow somebody to do something E) that suit you
c. to become liquid
e/

113. Make up a sentence.

A) 1 – b; 2 – c; 3 – a B) 1 – b; 2 – a; 3 – c
1. sport 2. organized 3. and
C) 1 – c; 2 – b; 3 – a D) 1 – a; 2 – b; 3 – c
4. people 5. disciplined 6. makes
E) 1 – a; 2 – c; 3 – b
A) 1, 2, 4, 3, 6, 5
B

105. Choose the correct tense form. B) 1, 6, 4, 2, 3, 5

What … him while I was out? C) 2, 3, 5, 4, 1, 6
irl

A) are you telling B) had you told D) 4, 2, 1, 3, 6, 5

C) did you tell D) have you told E) 4, 6, 1, 3, 2, 5
E) do you tell
114. Choose the correct variant.
ik

106. Choose the correct sentences. – What do you respect your teacher for?
1. Love and kindness makes the world a better – For his … .
place. A) rudeness B) patience C) impoliteness
Te

2. The passengers of our ship were pleased with D) cruelty E) indifference

the voyage.
3. A big plate full of grapes was laid on the table. 115. What is the purpose of the advertisement?
4. The number of the Internet users are Do you want to learn English from a native
increasing. teacher? Come to 106 Dover Street or phone 491
am

2596.
A) 2, 4 B) 1, 4 C) 1, 3 D) 1, 2 E) 2, 3
A) to offer a job
107. Choose the correct pronouns. B) to find out the phone number
If … of these books is interesting, ask for … one. C) to offer English courses
A) any, others B) all, others D) to learn the address
1

C) both, another D) neither, another E) to apply for courses

E) neither, other
116. Choose the correct translation.
108. Choose the correct variant. Son təəssüratlarım haqqında danışmaq üçün ən yaxın
Why do you want ... me ... what you want? dostuma zəng etməyi qərara aldım.
A) to make, saying B) make, to say A) I made up my mind to phone my closest
C) make, say D) to make, to say friend to talk about my last impressions.
E) to make, say B) I rang up my closest friend and we talked
about our last impressions.
109. Choose the correct variant. C) I called my closest friend to learn about his
– I don’t remember the author of the book. last impressions.

DİM - 2017
–…. D) I made up my mind to talk about my friend’s
A) My sister does, either last impressions.
B) So does my sister E) I decided to ring up my closest friend to ask
C) But my sister doesn’t about his last impressions.
D) Neither does my sister
E) My sister doesn’t, too
110. Choose the correct variant. 117. Complete the dialogue.

12
 C

– I’m afraid I must go now. Read the passage and

– Must you really? answer questions 121 – 125.
– …
– Well, thank you very much for coming. Why some very good students often fail
– … exams was recently studied by a professor of
– Good-bye. And please, give my best wishes to psychology Iris Fodor. She did research on the
your family. anxiety of some students before taking exams.
1. Yes, I get up rather early. She stated that many students fail exams
2. I want to make an appointment with you. because they become extremely nervous and
3. Be here on Wednesday morning at 8 sharp. cannot think logically. Although they have studied
4. Thank you for the most enjoyable party. a lot, they are still afraid of whatever is in the
5. When can we meet? exam. Extremely nervous students forget
A) 1, 4 B) 2, 4 C) 2, 5 D) 3, 5 E) 1, 3 everything they have studied, some even become
sick before doing a test. Dr. Fodor says how a
118. Choose the wrong logical ending. student feels before taking an exam is very
A diligent student is someone who … . important. She worked with fifty students and
A) never wastes his time taught them how they could reduce their anxiety
B) shows care and effort in his duties and do well in their exams. What she told them to
C) hardly ever works do was to breathe deeply and relax slowly before
a test, be realistic and do their best.
T.

D) is eager to get a good knowledge

E) does his best to succeed in his studies
121. According to the passage, many students are
119. Choose the correct prepositions. mostly afraid of ... .
m

Hans got ... the taxi and stood ... the house trying A) their feelings after exams
to decide whether to go ... it or not. B) passing exams successfully
A) out, near, to B) off, in front, out C) achieving their aims
e/

C) on, near, out D) in, towards, at D) everything that is in the exam

E) out of, in front of, into E) doing well in the exams
120. Make up a story. 122. Which word in the passage has the meaning “to
B

1. “Tell me how you knew who I was, and I’ll give make something less or smaller in size, price,
you tickets for your whole family,” the writer etc”?
said smiling.
irl

A) to relax B) to reduce C) to forget

2. When he was about to pay his fare, the D) to fail E) to breathe
cabman said:
3. “Thank you, sir. Your name is on the side of 123. Choose the correct statements.
ik

your bag,” said the cabman. 1. A lot of students suffer from exam nerves.
4. When Conan Doyle arrived in Boston, the 2. Dr. Fodor did research on her colleagues.
cabman whose cab he had taken recognized 3. Some good students fail exams because they
Te

him. do their best.

5. “If you please, sir, I would prefer a ticket to 4. Iris Fodor showed the ways of reducing
your lecture.” anxiety before exams.
A) 2, 5, 1, 3, 4 B) 5, 2, 3, 4, 1 A) 1, 3 B) 2, 3 C) 1, 2 D) 3, 4 E) 1, 4
C) 2, 3, 4, 1, 5 D) 4, 2, 1, 3, 5
am

124. Which question has no answer in the passage?

E) 4, 2, 5, 1, 3
A) What exam makes students become nervous?
B) What did professor Iris Fodor state in her
research?
C) What are most students afraid of?
1

D) Who did research on the students?

E) What did Dr. Fodor advise the students?
125. The passage is mainly about ... .
A) teaching psychology at universities
B) students’ logical thinking
C) students’ anxiety before exams
D) the students’ achievements
E) students’ behaviour after exams

DİM - 2017
13
 C

108. Укажите ошибку в употреблении подчёркнутого

Rus dili слова.
101. Выделенные слова можно заменить: A) Девятого мая в Азербайджане отмечается День
Дом, в котором я родился, находится недалеко от Победы.
бульвара. B) Тридцать первое декабря в Азербайджане
Стадион, на который пришли тренироваться отмечается День солидарности азербайджанцев
спортсмены, был отремонтирован недавно. всего мира.
Здание, из которого мы вышли, построили C) Двадцать третье февраля в России – День
несколько лет назад. защитника Отечества.
1. чтобы 2. где D) Восьмого марта в Азербайджане отмечается
3. куда 4. откуда 5. когда Международный женский день.
A) 2, 3, 4 B) 1, 2, 3 C) 5, 2, 4 E) Двадцатое сентября – Международный день
D) 2, 3, 5 E) 3, 4, 1 грамотности.

102. Синонимами являются 109. Буква о пишется в словах

A) тихо – устало B) храбро – убедительно A) кр...вать, г...раж
C) интересно – скучно D) холодно – морозно B) м...билизация, обр...зование
E) добродушно – смело C) д...лина, м...роз
D) ксер...кс, л...сточка
T.

103. Филармония – это E) м...нитор, нак...зание

A) театр музыкальной комедии.
B) музыкальное учебное заведение. 110. Укажите соответствие.
1. погулять в … а. спортзале
m

C) помещение, где показывают музыкальные

спектакли. 2. собраться в … b. театр
D) театр оперы и балета. 3. заниматься в … с. парке
d. библиотеки
e/

E) учреждение, в залах которого проводятся

концерты. е. поездку
A) 1 – b; 2 – d; 3 – с B) 1 – е; 2 – а; 3 – d
104. Составьте текст. C) 1 – а; 2 – d; 3 – с D) 1 – с; 2 – b; 3 – d
B

1. В его работе принимают участие известные E) 1 – с; 2 – е; 3 – а

специалисты.
2. Премии в области литературы, физики, химии и 111. Укажите логически верные утверждения.
irl

медицины вручаются королём Швеции. 1. Если люди хорошо понимают друг друга, им
3. Для утверждения кандидатов на Нобелевскую приходится часто спорить.
премию создан специальный комитет. 2. Каждая страна имеет свои денежные единицы -
ik

4. Церемония награждения проходит в Стокгольме в это один из символов её независимости.

присутствии 1200 человек. 3. Для того, чтобы грамотно писать, необходимо
A) 3, 1, 4, 2 B) 3, 4, 2, 1 C) 4, 3, 2, 1 знать орфографические правила.
Te

D) 1, 4, 3, 2 E) 3, 2, 1, 4 4. Чтобы поступить в университет, иногда нужно

заниматься как можно больше.
105. В прямом значении употреблены выделенные A) 1, 4 B) 1, 2, 3 C) 2, 3, 4 D) 2, 3 E) 3, 4
слова в словосочетаниях
1. чистая душа 2. электронная почта 112. На вопрос с кем? отвечает выделенное слово в
am

3. холодный взгляд 4. олимпийские игры словосочетании.

5. блестящий ответ 6. иностранный язык A) работать с товарищами
A) 1, 4, 5 B) 1, 2, 6 C) 2, 4, 6 B) находить в товарищах
D) 2, 3, 4 E) 2, 4, 5 C) доверять товарищам
D) гордиться товарищами
106. В каком слове звуков больше, чем букв?
1

E) скучать по товарищам
A) ячмень B) экземпляр C) калькулятор
D) ювелир E) дисплей 113. Дополните предложение.
Зимой мы часто бываем в бассейне, … .
107. Выберите правильный перевод: A) где можно было бы поплавать
Ölkənin qızıl ehtiyatı beynəlxalq hesablaşma vasitəsi B) хотя хотим научиться плавать
kimi istifadə oluna bilər. C) потому что очень любим плавать
A) Золотой запас страны может использоваться как D) потому что были на соревнованиях по плаванию
средство международных расчётов. E) чтобы пойти на плавание с друзьями
B) Золотой запас республики может использоваться
как местная валюта. 114. Выберите правильный вариант.

DİM - 2017
C) Золотой запас государства должен использоваться Открытие Европейских Олимпийских игр
при международных расчётах. состоялось в Баку 12 июн... 2015 года, а церемония
D) Золотой запас государства используется как закрыти... – 28 июня 2015 года.
средство международных расчётов. A) -ю; -ем B) -е; -ю C) -е; -я
E) Золотой запас страны может использоваться для D) -я; -е E) -я; -я
закупки товаров.

14
 C

115. Дополните пословицу.

С чем …, с тем и … . Прочитайте текст
A) вошёл, ушёл B) вошёл, вышел и выполните задания 121-125.
C) пришёл, ушёл D) пришёл, пошёл Большой театр – один из крупнейших и
E) зашёл, ушёл знаменитых театров оперы и балета России. В
Москве до 1776 года не было постоянно
116. Укажите антонимы.
действующего театра. Первое здание театра было
A) пасмурно – ясно B) чистый – грязно
построено на правом берегу реки Неглинки на улице
C) жёсткий – грубый D) крупный – мелко
Петровка. Поэтому театр получил название
E) верх – вниз
“Петровский”. Осенью 1805 года он сгорел. Труппа
117. Выберите правильный вариант. стала выступать на частных сценах, а с 1808 года
Дерево растёт ... окном. – на сцене нового Арбатского театра. Во время
Соревнования проводятся ... школами. войны 1812 года это деревянное здание тоже
Они пришли ... мной. сгорело. В июле 1820 года началось строительство
A) над, между, под B) под, между, за нового здания театра. К концу 1824 года театр был
C) к, над, над D) перед, с, с готов к открытию. Он был вторым в Европе по
E) между, за, за размерам после миланского «Ля Скала». 6 января
1825 года состоялось торжественное открытие
118. Дополните диалог.
T.

нового театра, который получил название «Большой

– Куда ваши друзья пойдут завтра? Петровский театр».
–…
–… 121. Укажите неверное утверждение.
m

–… A) Здание Петровского театра сгорело в 1805 году.

1. Они ходили в театр. B) Большой театр раньше назывался Большой
2. А вы тоже ходите в театр? Петровский театр.
e/

3. А вы тоже пойдёте в театр? C) Первое здание театра было построено к концу

4. Я буду занят сегодня. 1824 года.
5. Наверное, мы будем заняты. D) Труппа театра после пожара выступала на сцене
B

6. В Русский драматический театр. Арбатского театра.

A) 1, 2, 5 B) 6, 3, 4 C) 1, 3, 5 E) Торжественное открытие нового театра
D) 6, 3, 5 E) 6, 2, 4 состоялось в январе 1825 года.
irl

119. Составьте предложение. 122. Укажите верное утверждение.

1. который был одним из основоположников A) Большой театр – самый большой театр оперы и
2. произведений о нефтяниках Азербайджана балета в мире.
ik

3. видное место в творчестве Таира Салахова B) Строительство нового здания театра началось в
4. “сурового стиля” в живописи, занимает цикл июле 1820 года.
A) 3, 4, 2, 1 B) 4, 3, 2, 1 C) 3, 2, 1, 4 C) Новый театр получил название Большой театр.
Te

D) 2, 3, 1, 4 E) 3, 1, 4, 2 D) Здание Большого Петровского театра было

120. Фразеологизм держать язык за зубами означает: построено в 1776 году.
A) смотреть B) пугаться C) молчать E) Здание нового театра стало самым большим в
D) беседовать E) бояться Европе.
am

123. Выберите правильный вариант.

Первое здание театра … .
1. было самым большим в Европе
2. сгорело во время пожара
3. было построено на левом берегу реки Неглинки
1

4. находилось на улице Петровка

5. получило название «Большой Петровский театр»
A) 1, 5 B) 1, 4 C) 2, 3 D) 3, 5 E) 2, 4
124. Выделенное в тексте слово можно заменить:
1. знакомых 2. сильных
3. деятельных 4. известных
5. стабильных
A) 3, 4 B) 4 C) 1, 5 D) 5 E) 2, 3
125. Восстановите логическую последовательность.

DİM - 2017
1. театр получил название «Петровский»
2. первое здание театра, построенное
3. выходило на улицу Петровка, поэтому
4. на берегу реки Неглинки
A) 2, 3, 1, 4 B) 4, 2, 3, 1 C) 1, 4, 3, 2
D) 2, 4, 3, 1 E) 4, 1, 2, 3

15
 D
T.
m
e/
B
irl

VARIANTI
ik
Te
am
1

DİM - 2017
 D

D variantı Uzaq-uzaq ellər...Yad insanlar...

1. ümumi şəxsli cümlə 2. adlıq cümlə
Azərbaycan dili 3. şəxssiz cümlə 4. müəyyən şəxsli cümlə
5. qeyri-müəyyən şəxsli cümlə
1. “Hədiyyə geyinib evə getmək istəyirdi ki, Malayeva əlində A) 4, 2, 5, 1, 3 B) 2, 1, 4, 3, 5 C) 5, 3, 1, 4, 2
bir siyahı içəri girdi” (M.Cəlal) cümləsinin təhlili ilə D) 3, 5, 1, 2, 4 E) 1, 3, 4, 5, 2
bağlı düzgün fikirləri göstərin.
1. Həm baş, həm də budaq cümlənin xəbəri şühudi 9. “Yaxınlıqdakı arxdan qurbağaların qurultusu eşidilirdi”
keçmiş zamandadır. cümləsində sözlərin morfoloji təhlilindəki səhvi göstərin.
2. Zaman budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlədir. A) Qurbağaların – isimdir, cəm və yiyəlik hal şəkilçisi
3. Baş cümlədə qəlib söz işlənmişdir. qəbul etmişdir.
4. sxeminə uyğundur. B) Arxdan – çıxışlıq hal şəkilçili konkret isimdir.
5. Budaq cümlə baş cümləyə “ki” bağlayıcısı ilə C) Qurultusu – III şəxs mənsubiyyət şəkilçisini qəbul
bağlanmışdır. etmiş isimdir.
A) 2, 3, 5 B) 3, 4 C) 1, 3, 5 D) 1, 4 E) 2, 4, 5 D) Yaxınlıqdakı – zərfdən düzəlmiş sifətdir.
E) Eşidilirdi – “idi” hissəciyi ilə işlədilmiş düzəltmə
2. sxeminə uyğun gələn mücərrəd mənalı feildir.
düzəltmə ismi göstərin.
A) döşəkçənin B) sıxıntılar C) dönüklükdən 10. Nümunələrdən birində mənsubiyyət və hal şəkilçili
D) könüllülərimiz E) əkinçilikdən qeyri-müəyyən əvəzlik işlədilmişdir.
T.

A) Dərsi yaxşı öyrənməsəniz, özünüzü günahkar bilin.

3. Səhv yazılmış sözləri müəyyən edin. B) Hərənizdən bir söz eşidir, birinizdən dəqiq bir fikir
1. impiçment 2. velosipet 3. şapbıltı öyrənə bilmirik.
4. navazişlə 5. püxtələşmək C) Kimsənin qanunu pozmağa haqqı yoxdur.
m

A) 1, 3, 4 B) 1, 2, 5 C) 2, 5 D) 2, 3, 4 E) 4, 5 D) Hər kəsin arzusu yüksək bal toplamaqdır.

4. Bağlayıcılarla bağlı səhv fikirləri göstərin. E) Kimisi də ortada yeyib qıraqda gəzir.
1. Bütün tabesizlik bağlayıcıları tabesiz mürəkkəb
e/

11. “Mövcud” sözünün fonetik təhlilindəki düzgün fikri

cümlənin tərəflərini bir-birinə bağlaya bilir. göstərin.
2. Bəziləri digər köməkçi nitq hissələri ilə omonimlik A) Vurğu birinci hecaya düşür.
təşkil edir. B) Samitlərin hamısı cingiltilidir.
B

3. Bir qismi söz-cümlə kimi çıxış edə bilir. C) 6 hərf, 6 səsdən ibarətdir.
4. Söz, cümlə və abzasları da bir-birinə bağlaya bilir. D) Birinci hecadakı sait uzanır.
5. Bəzi tabelilik bağlayıcıları tabesiz mürəkkəb
irl

E) Ahəng qanunu gözlənilmişdir.

cümlələrin tərkib hissələrini bir-birinə bağlayır.
A) 1, 2 B) 2, 3, 4 C) 3, 4, 5 D) 2, 4 E) 1, 3, 5 12. Hansı cümlələrdə isimləşmiş sifət işlənib?
1. Nadirin səsi otaqdakıları yuxudan ayıltdı.
5. Hansı sözün leksik mənası düzgün verilməyib?
ik

2. Ağılsıza nəsihətin xeyri yoxdur.

A) forma – bir şeyin xarici görünüşü, şəkli 3. Mən özüm heç onun yaxşılığını görməmişdim.
B) həqarət – heysiyyətə, mənliyə toxunan hərəkət, söz 4. Oxuyanlar ali məktəbə qəbul olunacaqlar.
C) anarxiya– hərc-mərclik, qarışıqlıq
Te

5. Hər məhsulun təzəsindən alırdı.

D) mütəmadi – daimi surətdə baş verən
A) 1, 4 B) 2, 4, 5 C) 2, 3 D) 1, 2, 5 E) 1, 3, 5
E) obyekt – fəaliyyəti icra edən şəxs, əşya
13. Verilən nümunələri yazının mərhələlərinə görə ardıcıl
6. Asılı tərəfi sifət olan III növ təyini söz birləşmələrini
düzün.
göstərin.
am

1. Latın qrafikalı yazı

A) qırmızının çaları, ağıllının biri
2. Dövlət gerbi üzərindəki sünbül və qalxan
B) yumurtanın sarısı, ocağın közü
3. Çörək mağazasının pəncərəsindəki çörək şəkli
C) qoyun sürüsü, sürünün başçısı
4. İskitlərin Daraya bir qabda göndərdiyi quş, siçan,
D) danışanın səsi, çörəyin ətri
qurbağa və beş ox
E) almanın qırmızısı, meyvənin təzəsi
A) 1, 2, 3, 4 B) 4, 1, 3, 2 C) 3, 1, 4, 2
1

7. Bağlayıcısız tabesiz mürəkkəb cümləni göstərin. D) 4, 3, 2, 1 E) 3, 4, 1, 2

A) Hər tərəfdə bir dəyişiklik duyulurdu və bu mənzərə
14. Verilənlər içərisində hansı üslubun xüsusiyyəti yoxdur?
onu çox fərəhləndirirdi.
1. Fikri daha yığcam və konkret ifadə etmək üçün
B) Firuz çox narahat idi, bu elə ilk baxışdan hiss
müxtəlif qrafik vasitələrdən istifadə edilir.
olunurdu.
2. Əsəsən, mətbuatda funksionallaşır, yazılı və şifahi
C) Nə Şamxal atasının üzünə ağ olmuş, nə də atası ona
formalarda özünü göstərir.
güldən ağır söz demişdi.
3. Müəyyən mərhələlərdə bütövlükdə ədəbi dili təmsil
D) Arvad beşatılanı əlimizdən aldı, patronu lüləyə qoydu
etmişdir.
və elə bu zaman tüfəng açıldı.
4. Bu üsluba aid sənəd nümunələrində arxaik leksika və
E) O, qəfildən başını qaldırdı, bu vaxt hamının təəccüblə
sintaktik konstruksiyalar uzun zaman mühafizə

DİM - 2017
ona baxdığını sezdi.
olunur.
8. Cümlələrin şəxsə görə növlərinin ardıcıllığını müəyyən A) rəsmi-işgüzar
edin. B) bədii
Ovçuya dağı nişan verərlər, ovu yox. C) elmi
Günün qızmar vaxtı idi. D) məişət
Bülbülə qızıl qəfəsdən kol dibi xoş olar. E) publisistik
Bakıətrafı qəsəbələrə də bulaq suyu çəkirlər.

1
 D

D) 9-cu cümlədə işarələnmiş sözü onun sinonimi ilə

15. Vurğunu nəzərə alaraq, nümunədəki feillərlə bağlı doğru əvəz etmək olar.
fikirləri müəyyənləşdirin. E) 2-ci cümlədə omonim kimi işlənə bilən söz yoxdur.
Uşağı yoldan keçirdi.
20. Mətnlə bağlı yanlış fikir hansıdır?
Uşağı yoldan keçirdi. A) 4-cü cümlədə mücərrəd mənalı düzəltmə isim
1. Birinci feil xəbər şəklində indiki zamanda, ikincisi işlənmişdir.
şühudi keçmiş zamandadır. B) 7-ci cümlə qeyri-müəyyən şəxsli cümlədir.
2. Hər iki feil düzəltmə feildir, təsdiqdədir. C) 5-ci cümlədə sintaktik əlaqənin bütün növlərindən
3. Birinci feil xəbər şəklində qeyri-qəti gələcək istifadə olunmuşdur.
zamanda, ikincisi nəqli keçmiş zamandadır. D) Məqsəd və intonasiyaya görə cümlənin müxtəlif
4. Birinci feil “idi” hissəciyi ilə işlənmişdir, hər ikisi növlərindən istifadə olunub.
məlum növdə, III şəxsin təkindədir. E) Mətndəki bütün təsriflənən feillər indiki və gələcək
5. Hər iki feil təsriflənəndir. zamandadır.
A) 1, 4, 5 B) 1, 2, 3 C) 2, 4, 5 D) 3, 5 E) 3, 4
21. Mətnin neçənci cümləsində həm leksik, həm də
16. Mübtədanın qrammatik xüsusiyyətləri hansılardır? qrammatik norma pozulmuşdur?
1. Cümlənin ən müstəqil üzvüdür, kim? nə? hara? A) 5-ci B) 6-cı C) 10-cu D) 7-ci E) 4-cü
suallarına cavab verir.
22. Nümunədəki isimlərin təhlilinə aid səhv fikirləri
2. Cümlədə haqqında danışılanın hərəkət və ya əlamətini
müəyyənləşdirin.
T.

bildirir.
Koroğluyam, gəzdiyimi tapardım,
3. Cümlənin fikir özülüdür, hər hansı bir fikir mübtədaya
Qayalar başında qala yapardım,
görə nizamlanır.
Ağ sürüdən əmlik quzu qapardım,
4. Tamamlıq və zərfliklərlə idarə əlaqəsində olur.
Yeyib qurdlarınla ulaşım, dağlar. (“Koroğlu” dastanı)
m

5. Ən çox isim və əvəzliklərlə ifadə olunur.

1. Adlıq halda olan isimlərin hamısı xəbər və tamamlıq
A) 1, 2, 4 B) 1, 3, 5 C) 2, 4 D) 4, 5 E) 2, 3, 5 yerində işlənib.
Mətni oxuyun və 17 – 21-ci 2. Adlıq halda olan isimlərdən ikisi IV misradadır.
e/

tapşırıqları yerinə yetirin. 3. İsimlərin hamısında vurğu son hecadadır və onlardan

yalnız biri mürəkkəbdir.
1. Deyilənə görə, xarıbülbül Yer kürəsində yalnız 4. Altından xətt çəkilmiş isimlərin tərkibində omonim
Qarabağda bitir. 2. Heyratamiz və kövrək olan
B

şəkilçi vardır.
xarıbülbül gülü hakqında çoxlu rəvayətlər var. 3. İran 5. İsimlərdən ikisi vasitəsiz tamamlıqdır.
şahı Ağa Məhəmməd şah Qacar Şuşada öldürüldükdən
irl

sonra İbrahimxəlil xan İran və Qarabağ arasındakı
münasibətləri yaxşılaşdırmaq üçün öz sevimli qızı
Ağabəyim ağanı Tehrana – Fətəli şahın sarayına girov
göndərir.
ik
23. Əməli yazı nümunələrinə aid xüsusiyyətləri ardıcıllıqla
düzün.
– Məlumatın vaxtı, saatı dəqiq göstərilməlidir.
– Bu və ya digər bir faktın həm müsbət, həm də mənfi

4.“Ağabacı” təxəllüsü ilə ayrılıq mövzusunda cəhətləri göstərilir.

şeirlər yazan Ağabəyim ağa əri Fətəli şahdan xahiş edir – İdarə və təşkilat onu etibar etdiyi şəxsin adına
ki, bağ tikdirsin Tehranda. 5. Şuşanın dilbər guşəsində yazarkən imza qoyur və müəssisənin möhürü ilə təsdiq
Te

yetişən bütün ağaclardan və gül kollarından bu bağda edir.

əkdirsin. 6. Fətəli Şah onun xahişini yerinə yetirir. 7. Bu – İclasda, müşavirədə söylənilən çıxışları və çıxarılan
bağda əkirlər Şuşada bitən bütün ağacları, güləri. qərarları təzahür etdirmək üçün tərtib edilir.
8. Xarıbülbüldən başqa, hamısı bitirlər. 9. Öz taleini bu 1. elan 2. protokol 3. rəy 4. vəkalətnamə
gülə bənzədən şairə qəm dəryasına batır, kədərri şeirlər
am

yazır. 10. Belə yaranır “Vətən bağı” mahnısı. 24. “Bulaq başına gələn gözəl incə əlləri ilə bənövşə üzdü”
cümləsinin sintaktik təhlili ilə bağlı düzgün fikirləri
17. Hansı cümlələrdə yazılışı səhv olan iki söz var? seçin.
A) 2-ci və 9-cu B) 8-ci və 9-cu C) 2-ci və 7-ci 1. II növ təyini söz birləşməsi ilə ifadə olunan yer
D) 6-cı və 7-ci E) 6-cı və 8-ci zərfliyi işlənmişdir.
2. Cümlədə həm vasitəli, həm də vasitəsiz tamamlıq
1

18. Mətndə durğu işarələrinin işlənmə səbəblərindən biri

vardır.
səhv göstərilmişdir:
3. Təyinlər sifət və feili sifət tərkibi ilə ifadə
A) 4-cü cümlədə tabeli mürəkkəb cümlənin tərkib
olunmuşdur.
hissələrini ayırmaq üçün vergüldən istifadə
4. Mübtəda quruluşca sadədir və isimlə ifadə olunub.
olunmuşdur.
5. Xəbər təsirli feillə ifadə olunmuşdur.
B) 7-ci cümlədəki vergül işarəsinin istifadəsi həmcins
üzvlərə görədir. 25. Uyğunluğu müəyyən edin.
C) 9-cu cümlədə mürəkkəb cümlənin tərkib hissələrini 1. Həmcins mübtədalar
ayırmaq üçün vergüldən istifadə olunmuşdur. 2. Həmcins xəbərlər
D) 3-cü cümlədə əlavə olduğu üçün tiredən istifadə 3. Həmcins təyinlər
olunmuşdur.

DİM - 2017
E) 1-ci cümlədə ara söz işləndiyi üçün vergüldən istifadə
olunmuşdur.
19. Mətndəki sözlərin leksik təhlili ilə bağlı düzgün fikir
hansıdır?
A) Mətndə ərəb-fars mənşəli sözlər yoxdur.
B) 5-ci cümlədə işlənən sözlərin hamısı milli mənşəlidir.
C) Mətndə frazeoloji birləşmədən istifadə edilməmişdir.
a. Şair dövründəki haqsızlıqları qələmə alırdı.
b. Hər gün dostuna baş çəkir, onun səhhətilə
maraqlanırdı.
c. Faydasız məsləhətlər, lazımsız tövsiyələr vəziyyəti
daha ağırlaşdırırdı.
d. O, bayram şənliyində gözəl və cazibədar görünür,
dostlarının marağını çəkirdi.
e. Qədim və ulu torpaq babaların əmanətidir.

2
 D

29. Ədədi silsilədə a1  3 və a2  5 olarsa, a4-ü tapın.

Riyaziyyat A) 11 B) 7 C) 10 D) 9 E) 2

5n  16
26. n natural ədədinin kəsrini düzgün kəsrə çevirən
4n  6
qiymətlərinin cəmini tapın (n  4) .
A) 39 B) 49 C) 58 D) 29 E) 45
T.

30. Hansı funksiyanın qrafiki koordinat başlanğıcından

keçir?
m

A) y  –0,5x – 4 B) y  0,5x  4 C) y  –0,5x

D) y  0,5x – 4 E) y  –0,5x  4
1 3 1
  bərabərsizliyini ödəyən tam ədədlərin
e/

27.
6 3x  2 3
sayını tapın.
A) 4 B) 3 C) 6 D) 2 E) 5
B
irl
ik
Te
am

31. Düzbucaqlı üçbucağın daxilinə və xaricinə çəkilmiş

28. 7, 482  2  7, 48  4,52  4,522 ifadəsinin qiymətini çevrələrin radiusları uyğun olaraq 2 və 6,5-dir. Kiçik
hesablayın. kateti tapın.
A) 5 B) 6 C) 3 D) 4 E) 7
1

A) 116,24 B) 144,49 C) 144

D) 169 E) 184,24

DİM - 2017
3
 D

32. Tili 3 sm olan kubun tam səthinin sahəsini tapın. 36. Sinifdə oxuyan 30 şagirddən 5 nəfəri “5”-lə, 13 nəfəri
A) 36 sm2 B) 54 sm2 C) 9 sm2 “3”-lə, qalanları isə “4”-lə oxuyur. Bütün şagirdlərin
D) 18 sm 2
E) 27 sm 2 neçə faizi “4”-lə oxuyur?
A) 40% B) 36% C) 48% D) 30% E) 42%

33. Ana qızından üç dəfə böyükdür. 10 ildən sonra o

qızından iki dəfə böyük olacaq. Ananın indi neçə yaşı
var?
A) 36 B) 27 C) 45 D) 42 E) 30
T.
m

4, 2  3, 2
37. ifadəsinin qiymətini hesablayın.
16  0,7
A) 0,12 B) 12 C) 1,2 D) 0,7 E) 16
e/

34. 28  52  34 ifadəsinin qiymətini tapın.

A) 180 B) 540 C) 790 D) 720 E) 360
B
irl
ik
Te

π
35. f  x   cos 4 2 x  sin 4 2 x funksiyasının x 
24
nöqtəsində törəməsinin qiymətini tapın.
A) 4 B) 0,5 C) 6 D) 8 E) 2
am

38. a və b düz xətləri M nöqtəsində kəsişir. a b

(  ) -nı tapın. 30
M 

1

A) 120 B) 130 C) 80 D) 70 E) 100

DİM - 2017
4
 D

39. y  x və y  x3 funksiyalarının qrafikləri ilə 42. ABCD trapesiyasında 3 C

B
BM  ME  EA ,
hüdudlanmış fiqurun sahəsini tapın. x
CN  NF  FD , M N
A)
1
B)
1
C)
1
D)
5 2
E)
5 BC  3 , AD  12 E
F y
F
12 4 3 3 12 olduqda, x və y-i tapın.
A 12 D
F
A) x  4, y  9 B) x  6, y  8 C) x  4, y  6
D) x  6, y  9 E) x  4, y  8
T.
m
e/

43. OC  10, OD  8 olarsa, ABCD B C

40. log8 12  log8 3 ifadəsinin qiymətini hesablayın. rombunun sahəsini tapın.
O
B

3 3 4 2
A) B) C) D) 6 E)
2 4 3 3 A D
irl

A) 320 B) 120 C) 200 D) 160 E) 80

ik
Te
am

3a  b  2,
1

41.  tənliklər sistemindən a  b cəmini tapın. 3x 1 5 x 3

3a  2b  4 2 7
44.     tənliyini həll edin.
A) 3 B) –3 C) 2 D) –4 E) 4 7 2
1 1 1
A)  B) C) 4 D)  E) 2
2 4 4

DİM - 2017
5
 D

a 2  b2 48. O nöqtəsi diametri AB olan çevrənin B

45. ifadəsini sadələşdirin. mərkəzidir. AOC – BCO  36
3( a  b) O
olarsa, BnC qövsünün dərəcə n
a b ölçüsünü tapın.
A) a  b B) 3(a  b) C)
3 A C
1 ab
D) E)
3 3
T.

49. cos 5 x cos x  sin 5 x sin x  1 tənliyinin ən kiçik müsbət

m

kökü neçə dərəcədir?

46. x  315  315 və y  315  315 olarsa, x 2  y 2
ifadəsinin qiymətini tapın.
e/

A) 36 B) 18 C) 9 D) 4 E) 6
B
irl
ik
Te

50. Koordinat başlanğıcına nəzərən simmetrik olan M və N

nöqtələri üçün uyğunluğu müəyyən edin.
am

47. Riyaziyyat və fizika dərnəklərinə yazılan 270 şagirddən 1. M  3; y  , N  x; 9 a. xy  27

240-ı riyaziyyat, 190-ı isə fizika fənnindəndir. Neçə
2. M  x; 5 , N  –11; y  b. xy  16
şagird hər iki fənnin dərnəyinə yazılmışdır?
c. x  y  6
3. M  –2; y  , N  x; 8
d. x  y  –12
1

e. x  y  –6

DİM - 2017
6
 D

57. Qarabağ və Şəki xanlıqlarında rus işğalının ilk

Tarix mərhələsində əvvəlki idarə aparatının saxlanmasının
səbəbi:
51. Şirvanşahlar dövləti Şəddadilər dövlətindən fərqli A) Rusiya ilə ikitərəfli müqavilə bağlanması
olaraq: B) əhalinin silahlı müqavimət göstərməsi
1. IX əsrdə yaranmışdır. C) xanlıq idarə üsulunun ruslar üçün əlverişli olması
2. Ərəb xilafətinin zəifləməsi nəticəsində yaranmışdır. D) yerli əhalinin ruslara xüsusi rəğbət bəsləməsi
3. Dərbənd əmirliyini tabe etmişdir. E) Gəncə xanlığının işğalı zamanı ruslara kömək
4. Səlcuqların hücumuna məruz qalmışdır. etmələri
5. Azərbaycanın şimalında yaranmışdır. 58. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına görə
A) 2, 4 B) 1, 4 C) 1, 3 D) 3, 5 E) 2, 5 Prezidentin səlahiyyətlərinə aiddir:
1. Dövlət büdcəsini Azərbaycan Respublikası Milli
52. 1807-ci ildə Fridland döyüşündə məğlub olan dövlət:
Məclisinin təsdiqinə təqdim edir
2. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin istefası
haqqında qərar qəbul edir
3. Bələdiyyələrə seçkiləri və bələdiyyələrin statusunu
2 müəyyən edir
5 4. Dövlət təltiflərini müəyyən edir
T.

A) 3, 4 B) 2, 4 C) 1, 3 D) 1, 2 E) 2, 3
1 59. Ağqoyunlu dövlətinin adı buraxılan hökmdarını
müəyyən edin.
m

Uzun Həsən ? Baysunqur

A) Əbu Səid B) Yaqub Mirzə C) Cahan şah
D) İsgəndər E) Murad Mirzə
e/

4
3 60. Məhəmməd Cahan Pəhləvana aiddir:
1. Təbrizi Ağsunqurilərin əlindən alması
B

2. Monqol feodallarına qarşı mübarizə aparması

3. Naxçıvanı paytaxt seçməsi
4. Azərbaycanın bütün torpaqlarını ilk dəfə vahid
irl

A) 3 B) 1 C) 4 D) 2 E) 5 dövlətdə birləşdirməsi
53. Azərbaycanda birinci böyük ictimai əmək bölgüsünün 5. Müstəqilliyə can atan iri Səlcuq əmirlərinin
meydana gəldiyi dövr: müqavimətini qırması
6. Mərkəzi hakimiyyəti gücləndirməsi
ik

A) Dəmir B) Mezolit C) Erkən Tunc

D) Eneolit E) Son Tunc A) 1, 4, 5 B) 1, 5, 6 C) 3, 4, 5
D) 2, 3, 6 E) 2, 4, 6
54. Heydər Əliyevin Azərbaycana birinci və ikinci
Te

rəhbərliyi dövrünə aid ümumi cəhət:
A) Xarici ölkələrlə neft müqavilələrinin imzalanması
B) Müstəqil parlamentin fəaliyyətə başlaması
C) Yeni konstitusiyanın qəbul edilməsi
61. Xronoloji ardıcıllığı müəyyən edin.
1. Mannanın Midiya dövləti tərəfindən tutulması
2. Atropatena dövlətinin yaranması
3. Albaniyanın Sasanilər tərəfindən ilk dəfə tabe
am

D) Milli Azadlıq hərəkatının geniş vüsət alması edilməsi

E) Avropa dövlətləri tərəfindən ölkənin müstəqilliyinin A) 1, 2, 3 B) 2, 3, 1 C) 3, 2, 1
tanınması D) 2, 1, 3 E) 1, 3, 2

55. E.ə. III minilliyə aid deyil: 62. XIX əsrin ortalarında Cənubi Azərbaycanda oturaq və
A) Şumerlərin yeni yazı növünü yaratması yarımköçmə həyat sürən ayrı-ayrı tayfalara hərbi xidmət
1

B) Mesopotamiyada mixi yazı sisteminin yaranması müqabilində verilən torpaqlar adlanırdı:

C) Qədim Hindistanda şəhərlərin mövcud olması A) ilati B) tiyul C) xırdamalik
D) Cənubi Mesopotamiyada Şumer şəhər dövlətlərinin D) vəqf E) mülk
meydana gəlməsi 63. 1943-cü ilə aiddir:
E) Çində ilk dövlətin yaranması A) İspaniyada faşist diktaturasının qurulması
B) Molotov-Ribbentrop paktının imzalanması
56. XV əsrdə:
C) Versal sisteminin iflasa uğraması
A) Krım xanlığı süqut etdi
D) “Polad pakt”ın bağlanması
B) Orta Volqaboyunda Krım xanlığının əsası qoyuldu
E) Misir bəyannaməsinin imzalanması
C) Sibir xanlığı Osmanlı dövlətindən vassal asılılığını

DİM - 2017
qəbul etdi
D) Aşağı Volqa sahillərindən başlayaraq Şimali
Qafqazadək geniş bir ərazidə Həştərxan xanlığının
əsası qoyuldu
E) Həştərxan şəhəri Qazan xanlığının paytaxtı oldu
64. Şah I İsmayılın hakimiyyəti dövrünə aiddir:
A) Sultan I Süleymanın Azərbaycana birinci yürüşü
B) Amudəryadan Fərat çayına qədər olan ərazinin Səfəvi
dövlətinə birləşdirilməsi
C) Cabani döyüşündə Fərrux Yasara qalib gəlməsi
D) Şeybani xan tərəfindən hakimiyyətinin tanınması
E) Qaraqoyunlu dövləti ilə diplomatik münasibətlərin
qurulması

7
 D

65. 1371-ci il Çirmən döyüşünün nəticəsi: 72. Dövlətlərin süqutunun xronoloji ardıcıllığını müəyyən
A) Serbiyanın daxili müstəqilliyinə son qoyuldu edin:
B) Bolqarıstan Osmanlılardan asılılığı qəbul etdi 1. Uyğur
C) Bizans əvvəlki hərbi qüdrətini itirdi 2. Ağ Hun
D) Rusiyanın müəyyən əraziləri Osmanlıların əlinə keçdi 3. Qaraxanlı
E) Serbiya qoşunları məğlubiyyətə uğradı 4. Qəznəvi
5. Qərbi Hun
66. Hülakülər dövlətinə aid memarlıq abidələrini müəyyən
edin.
1. Gülüstan qalası
2. Sündü məscidi 73. Fermopil və Plateya döyüşlərinə aid oxşar cəhətlər:
3. Əlişah məscidi 1. Sparta hökmdarı Leonidin başçılıq etdiyi yunan hərbi
4. Buğurd qalası dəstələrinin qalib gəlməsi
5. Bərdə türbəsi 2. Əhəmənilərin Orta Yunanıstanı ələ keçirməsi
A) 1, 4 B) 4, 5 C) 2, 3 D) 1, 2 E) 3, 5 3. E.ə. V əsrin birinci yarısında baş verməsi
4. Əhəməni hökmdarı Kserksin hakimiyyəti dövründə
67. Birinci Dünya müharibəsi dövründə AXC-nin həyata
baş verməsi
keçirdiyi sosial-iqtisadi tədbir:
A) Neft və neft məhsullarının satışı üzrə Büronun
T.

yaradılması
B) “Azərbaycan “ qəzetinin dövlətin rəsmi orqanına 74. Ərəblərlə Sasanilər arasında baş vermiş döyüşlər:
çevrilməsi 1. Kadisiyyə
C) Məktəblərin milliləşdirilməsi barədə qərarın qəbul 2. Bələncər
m

edilməsi 3. Nəhavənd
D) Üç rəngli dövlət bayrağının qəbul edilməsi 4. Dəndənəkan
E) Bakı XKS-nin neft sənayesinin milliləşdirilməsi ilə 5. Savalan dağı yaxınlığında
e/

əlaqədar dekretinin ləğv edilməsi

68. Qarabağ xanlığına aid olanları müəyyən edin.
B

1. “Bayat savaşı”nda qələbə qazanması 75. Uyğunluğu müəyyən edin.

2. Salyan nahiyəsinin birləşdirilməsi Səfəvi dövlətinin hökmdarları:
3. Qəmşə döyüşündə məğlub olması
irl

4. “Xatın arxı” döyüşündə qələbə qazanması 1. Şah Süleyman

A) 2, 4 B) 2, 3 C) 1, 4 D) 3, 4 E) 1, 2 2. Şah Sultan Hüseyn
69. XX əsrin əvvəllərində Bakı şəhərinin səciyyəvi
ik

xüsusiyyətlərini müəyyən edin. a. Osmanlılarla sülh müqaviləsinin imzalanması

1. Sənaye və ticarət mərkəzinə çevrilərək kənd b. Şirvanda Hacı Davudun başçılığı ilə çıxışların baş
təsərrüfatı xarakterini itirməsi verməsi
Te

2. Ticarətin yarmarka formasının ilk dəfə təşkil edilməsi c. Çuxursəd bəylərbəyiliyində hərbiçilərin qiyamı
3. İri ticarət-səhmdar banklarının fəaliyyət göstərməsi d. Ərdəbil məqbərələrindəki qiymətli əşyalardan pul
4. Yük dövriyyəsinə görə Rusiyanın liman şəhərləri ilə kəsilməsinin əmr edilməsi
müqayisədə sonuncu yerdə olması e. Qəsri-Şirin sülh müqaviləsinin imzalanması
am

5. Şimalı Azərbaycanda kapitalist münasibətlərinin

yalnız bu şəhərdə inkişaf etməsi
A) 4, 5 B) 1, 3 C) 2, 5 D) 2, 3 E) 1, 4
70. Daha əvvəl olmuşdur:
A) Zaqafqaziya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin
1

yaradılması
B) Naxçıvan MSSR-in yaradılması
C) Zaqafqaziya Sovet Federativ Sosialist
Respublikasının yaradılması
D) Sovet Azərbaycanında kollektivləşdirmə siyasətinin
həyata keçirilməsinə başlanması
E) Azərbaycan İnqilab Komitəsinin ləğv edilməsi
71. Frank hökmdarı Böyük Karla aiddir:
1. Əyanların zəbt etdiyi icma torpaqlarını saks
kəndlilərinə qaytardı

DİM - 2017
2. Sakslara xristianlığı qəbul etdirdi
3. Müqəddəs Roma imperiyası ilə ittifaqa girdi
4. Saks əyanlarına torpaq sahəsi paylayıb öz tərəfinə
çəkdi
A) 3, 4 B) 1, 3 C) 2, 4 D) 1, 2 E) 2, 3

8
 D
Ədəbiyyat
76. S.Ə. Şirvaninin satira yaradıcılığı ilə bağlı doğru fikri
göstərin.
A) Satiralarının dili aşiqanə-lirik şeirlərinin dilinə
nisbətən çətin və anlaşılmazdır.
B) “Allaha rüşvət”, “Dəli şeytan” satiralarında çar
məmurlarının rüşvətxorluğu ifşa edilir.
C) Bəzi satiraları qoşma janrındadır.
D) Satiralarında dini təhsil alan tələbələrin fırıldaqçı din
xadimlərinə qarşı çıxdıqları təsvir edilir.
E) “Şirvanın təzə bəyləri” satirasında əhalini aldadan
məhkəmə işçiləri, kələkbaz vəkillər tənqid edilir.
77. XX əsrin əvvəllərinə aid ədəbi-mədəni hadisələrin
düzgün xronoloji ardıcıllığını müəyyənləşdirin.
1. “Füyuzat” jurnalı nəşr olunmuşdur.
2. C. Məmmədquluzadənin “Poçt qutusu” hekayəsi
T.
“Qeyrət” mətbəəsində çap edilmişdir.
3. “Ölülər” əsəri ilk dəfə Bakıda tamaşaya qoyulmuşdur.
4. H. Cavid “İblis” faciəsini yazmışdır.
m
A) 2, 1, 3, 4 B) 1, 3, 4, 2 C) 2, 1, 4, 3
D) 1, 2, 3, 4 E) 3, 4, 2, 1
e/
78. Oçerk janrı haqqında fikirlərdən biri səhvdir:
A) Oçerk hekayəyə yaxın bir janrdır.
B) M. İbrahimov, Mir Cəlal müxtəlif mövzularda
oçerklər yazmışlar.
B
C) Faktik həyat materialı əsasında yazılır.
D) Oçerkdə bədii ümumiləşdirmə, tipikləşdirmə vacib
irl
deyildir.
E) Hekayə ilə müqayisədə oçerkdə yazıçı fantaziyasına,
təxəyyülünə o qədər də geniş yer verilmir.
ik
79. Ş.İ. Xətayinin yaradıcılığı ilə bağlı səhv fikirləri
göstərin.
1. “Dəhnamə” əsərində Məşuqə ilk dəfə elçilik
məqsədilə gələn Səbaya qəzəblənir və onu saçlarına
bənd edib həbsə salır.
2. “Ayrılır” rədifli qəzəlində ilk misra ilə bərabər, bir
çox söz və ifadələr, bəzi qafiyələr Nəsiminin
qəzəlindən eynilə götürülmüşdür.
3. İlk şeirlərini Şeyx Səfiəddin və Marağalı Övhədinin
ədəbi təsiri ilə yazmışdır.
4. “Ayrılır” qəzəli rəməl bəhrindədir.
5. “Bahar oldu ki...” şeirində rədif yoxdur.
A) 2, 5 B) 1, 2, 3 C) 3, 4 D) 1, 3, 5 E) 1, 4, 5
80. Cəlil Məmmədquluzadənin nəsr yaradıcılığı ilə bağlı
səhv fikirləri müəyyənləşdirin.
1. “Danabaş kəndinin əhvalatları” povesti Danabaş
kəndinin timsalında bütövlükdə Azərbaycan kəndinin
əhvalatıdır.
2. “Danabaş kəndinin məktəbi” povesti müəllifin
eyniadlı pyesinin materialı əsasında yazılmışdır.
3. C. Məmmədquluzadə povestlərini həyatının Nehrəm
dövründə qələmə almışdır.
DİM - 2017
4. “Şəhər və kənd” və “Zırrama” hekayələri XX əsrin
birinci onilliyinə aid sosial problemləri realistcəsinə
əks etdirir.
5. “Xoşbəxtlik” hekayəsində Sovet dövründə baş verən
proseslər əks etdirilmişdir.
A) 2, 4, 5 B) 1, 4, 5 C) 1, 3, 5
D) 1, 2, 3 E) 2, 3, 4
9
81. Birində uyğunluq gözlənilmişdir:
A) Hüseyn Cavid – “Şair, şeir pərisi və şəhərli”
B) Cəlil Məmmədquluzadə – “Bikarlara nəsihət”
C) Abdulla Sur – “Ölülər” haqqında təəssürat”
D) Məhəmməd Hadi – “Prussiya şahı”
E) Mirzəli Möcüz – “Şah Firəngistandadır”
82. S. Vurğun yaradıcılığı ilə bağlı doğru fikirləri göstərin.
1. “Azərbaycan” adlı epopeya yaratmaq fikrində
olmuşdur.
2. Poemalarının hamısında müəllifin özü hadisələrin
iştirakçısı kimi təqdim edilir.
3. “İnsan” müharibə və sülh probleminə həsr olunmuş
fəlsəfi dramdır.
4. “Aygün” mənzum romanının qəhrəmanı Aygün
bəstəkarlıq təhsilini yarımçıq qoymamaq üçün
ailəsindən ayrılmalı olur.
5. “Şəfqət bacısı” şeirində şair ana və bacılarımızı igid
əsgərlərə kömək etməyə çağırır.
A) 1, 2, 4 B) 2, 3, 4 C) 3, 4, 5
D) 1, 2, 5 E) 1, 3, 5
83. Bənd anlayışı haqqında səhv fikir:
A) Şeirdəki bəndləri bir-biri ilə əlaqəsiz təsəvvür etmək
olmaz.
B) Şeirdə müxtəlif saylı misralardan ibarət olan bitkin
hissələrə bənd deyilir.
C) Bənd şəklində yazılmış şeirlərdə həmişə rədif olur.
D) S. Vurğunun “Azərbaycan” şeiri, M. Şəhriyarın
“Heydərbabaya salam” poeması beşlik şəklindədir.
E) Qoşma, əsasən, 3, 5, 7 bənddən ibarət olur.
84. Tapmacalarla bağlı doğru fikirlər hansılardır?
1. Tapmacaların çoxu nəzm şəklindədir.
2. Tapmacalarda məcazlardan istifadə olunur.
3. Müəyyən rəvayətlə, hadisə ilə əlaqədar yaranır.
4. Bu nümunələr hikmətli və nəsihətamiz məzmunu ilə
seçilir.
5. Aristotel tapmacanı “ən yaxşı düzəldilmiş istiarə”
Te
adlandırmışdır.
A) 1, 2, 5 B) 2, 4, 5 C) 2, 3 D) 3, 4, 5 E) 1, 3
85. M. İbrahimovun əsərlərində əks olunan məsələlər
am
baxımından bəndlərin birində uyğunluq pozulub:
A) “Məhəbbət” – insanları sədaqətə və birliyə çağırış
B) “Madrid” – bəşəriyyəti gözləyən müharibə təhlükəsi
C) “Pərvizin həyatı” – Cənubi Azərbaycan gənclərinin
inqilabi hərəkata münasibəti
D) “Közərən ocaqlar” – şəxsiyyət və cəmiyyət problemi
1
E) “Pərvanə” – maarifçilik ideyalarının tədricən ictimai
hərəkat səviyyəsinə yüksəlməsi
86. Bildim, qəmini sənin ki, çoxdur,
Qəm çəkməyə bir hərif yoxdur.
Gəldim ki, olam qəmin hərifi,
Gəl təcrübə eylə mən zəifi.
M. Füzulinin “Leyli və Məcnun” poemasından verilən
yuxarıdakı nümunə ilə bağlı fikirlərdən biri səhvdir:
A) Nümunənin I beytindəki çoxdur və yoxdur sözləri
zəngin qafiyələrdir.
B) Dünyaya müraciətlə deyilmiş həmin nümunədə
Füzulinin dili ilə sanki Qeys danışır.
C) Burada qəhrəmanın qəmsevərlik xüsusiyyəti və qəm
çəkməkdən həzz alması əks olunub.
D) Rəməl bəhrindədir.
E) Qəzəl janrında deyil.
 D

87. Aşağıdakı əlamətlərdən biri H. Cavid və C. Cabbarlı
yaradıcılığı üçün ortaq sayıla bilməz:
A) dram əsərlərinə üstünlük verilməsi
B) mənzum dramların yazılması
C) yaradıcılığa şeirlə başlanılması
D) tarixi mövzuda əsərlərin yazılması
E) həm lirik şeirlərin, həm də dram əsərlərin yazılması
88. Aşağıdakı sənətkarlardan biri həm lirik, həm də epik
əsərlər yazmışdır:
A) Xurşidbanu Natəvan B) İmadəddin Nəsimi
C) Abbasqulu ağa Bakıxanov
D) İsmayıl bəy Qutqaşınlı E) Molla Vəli Vidadi
89. Mir Cəlalın “Yolumuz hayanadır” və “Dağlar dilə gəldi”
əsərləri ilə bağlı ortaq əlamətləri müəyyənləşdirin.
1. Eyni ədəbi dövrdə yazılmışdır.
2. Epik növdə, eyni janrda qələmə alınmışdır.
3. Varisliyin qorunub saxlanılmasının vacibliyi ifadə
edilmişdir.
T.
94. İ. Şıxlının yaradıcılığı ilə bağlı səhv fikri göstərin.
A) “Cəbhə gündəlikləri” avtobioqrafik səciyyə daşıyır.
B) “Dəli Kür” romanı yaradıcılığının zirvəsi sayılır.
C) Yaradıcılığında roman janrı mühüm yer tutur.
D) Lirik, epik və dramatik növlərdə yazılmış əsərlər
müəllifi kimi tanınır.
E) Nəşr olunan ilk əsəri “Quşlar” şeiridir.
95. “Salur Qazanın evinin yağmalanması” boyundan
götürülmüş cümlədə nöqtələrin yerinə hansı ad
yazılmalıdır?
... , qoy anamı kafirdən istəyim, at ayağı altında
qalmasın.
A) Beyrək B) Qaraca Çoban C) Yeynək
D) Qarabudaq E) Qaragünə
96. M.F. Axundzadənin hansı komediyaları ideya və
mövzuca bir-birinə yaxındır?
A) “Mürafiə vəkillərinin hekayəti”,
“Hekayəti-mərdi-xəsis”

4. C. Məmmədquluzadənin obrazı canlandırılmışdır. B) “Hekayəti-Molla İbrahimxəlil kimyagər”,

5. Hadisələr Gəncəbasarda və Köşkü kəndində baş verir. “Hekayəti-xırs quldurbasan”
A) 3, 5 B) 1, 4 C) 2, 4 D) 1, 3 E) 2, 5 C) “Hekayəti-Molla İbrahimxəlil kimyagər”,
“Hekayəti-müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah”
m

90. Süjet və kompozisiya anlayışları ilə bağlı doğru olanları D) “Hekayəti-vəziri-xani-Lənkəran”,

müəyyənləşdirin. “Hekayəti-mərdi-xəsis”
1. Seçilmiş həyat hadisələrinin bədii əsərdə bir-biri ilə E) “Hekayəti-mərdi-xəsis”, “Hekayəti-xırs quldurbasan”
e/

əlaqələndirilməsi kompozisiya adlandırılır.

2. Süjet və kompozisiya əsərdə təsvir olunan hadisənin 97. H. Cavidin “İblis” faciəsindəki Xavər surəti ilə bağlı
özü deməkdir. fikirlərdən biri səhvdir:
3. Süjet forma, kompozisiya isə məzmun anlayışına A) İbn Yəminin hərəkətləri haqqında Arifə xəbər verir.
B

daxildir. B) Rənanın gizlənməsinə yardımçı olur.

4. Hadisələrin getdikcə mürəkkəbləşməsi, gah zəifləyib, C) Vəfalı həyat yoldaşıdır.
irl

gah da gərginləşməsi süjetə aiddir. D) Günahsız olaraq öldürülür.

5. Süjetin mərhələləri bir-biri ilə əlaqədar olub, biri E) İxtiyar şeyxin nəvəsidir.
digərini tamamlayır.
A) 2, 5 B) 1, 4, 5 C) 1, 3, 5 D) 1, 2, 4 E) 3, 4 98. Bədii ifadə vasitəsini nəzərə alaraq, məntiqi ardıcıllığı
ik

tamamlayın.
91. N.Gəncəvinin “İsgəndərnamə” əsərindəki İsgəndər Həyat kimi yaz onların, ölüm kimi xəzan bizim,
surəti ilə bağlı səhv fikirləri müəyyənləşdirin. Nəğmə, oyun onlarındı, matəm bizim, fəğan bizim.
1. Yalnız öz doğma xalqının xoşbəxtliyini düşünür.
Te

......... ......... ........ ......... ......... .......... .........

2. Şərə qarşı mübarizəsində inandırma, təbliğat və fiziki A) Dağ-daş yanar, ulus, oymaq, el ağlar.
qüvvədən istifadə edir. B) Şirindir insana el məhəbbəti.
3. Öz mübarizəsində yenilməz və təkdir. C) Gedirəm, əl edir göy biçənəklər.
4. Zənciləri və Daranı məğlub etdiyi kimi, Nüşabəyə də D) Məni belə hər kim görə, bil ağlar.
am

dərs verir. E) Ömrümün baharı xəzanə döndü.

5. O, bəzən yanılır və ədalətsizlik də edir.
A) 2, 4 B) 3, 5 C) 1, 3, 4 D) 1, 4, 5 E) 1, 2, 3 99. Bəndlə bağlı hansı fikir yanlışdır?
Ceyrana bənzər qaçışın,
92. C. Cabbarlının “Oqtay Eloğlu” əsərindən verilmiş bu Addımla, qurban qoluna!
dialoq kimlərin arasındadır? Tərlana bənzər uçuşun,
1

– Mən çörək itirən adam deyiləm. Atanın Əl çatmaz ipək yalına!

yaxşılıqlarına qarşı sizi darda qoymaram. A) Gəraylının ilk bəndidir.
– ... Məqsəd pul qazanmaq olsa, mən onun yollarını B) Birinci və üçüncü misralarda təşbeh işlənmişdir.
çox gözəl bilirəm. Mən azad bir sənətkaram. C) Koroğlunun dilindən Qırata deyilmişdir.
A) Oqtayla Şəkinskinin B) Sevərlə Oqtayın D) “Yalına” sözü rədifdir.
C) Firəngizlə Aslan bəyin D) Oqtayla Nadyanın E) Dördüncü misradakı “ipək” sözü epitetdir.
E) Səməd bəylə Oqtayın
100. M.P. Vaqifin yaradıcılığı ilə bağlı səhv fikir hansıdır?
93. Verilənlərdən birini seçməklə xronoloji ardıcıllığı A) Yaradıcılığında məhəbbət mövzusu aparıcı yer tutur.
davam etdirin. B) Vaqif qadın gözəlliyinə ilahi məzmun verir və sufi –
1. “İnsan” (S. Vurğun) panteist düşüncələri ön plana çəkir.

DİM - 2017
2. “Yaşıdlarım” (Mir Cəlal) C) Nəsimi üsyankarlığı və Füzuli kədəri Vaqif poeziyası
3. “İşıqlı yollar” (İ. Əfəndiyev) üçün səciyyəvi deyil.
4. ... D) Poeziyasına aşıq şeirinin güclü təsiri olmuşdur.
A) “Əli və Nino” (Qurban Səid) E) Klassik şeirin qəzəl, müxəmməs, müstəzad kimi
B) “Min dörd yüz on səkkiz” (R. Rza) janrlarında əsərləri var.
C) “Ayrılan yollar” (İ. Şıxlı)
D) “Gələcək gün” (M. İbrahimov)
E) “Gülüstan” (B. Vahabzadə) İngilis dili
10
 D

If … of the computers is good, start looking for …

101. Choose the correct variant. one.
– John never makes notes of a lecture. A) neither, other
–…. B) neither, another
A) But I don’t C) any, others
B) I never make notes, too D) both, another
C) Neither don’t I E) all, others
D) I don’t make notes, either
E) So do I 109. Choose the correct variant.
I wonder … made you tell a lie.
102. What is the purpose of the advertisement? 1. what 2. who
We have good, cheap rooms for students. Come
3. how 4. why 5. whom
and see us at Tottenham Court Road any time,
A) 1, 2 B) 3, 4 C) 2, 4 D) 1, 5 E) 3, 5
day or night. Tel: 3256789
A) to rent rooms for students 110. Make up a story.
B) to learn the address 1. “It took me 30 years to learn how to do it
C) to raise the payment within an hour”, said the clever painter.
D) to fix the time of the meeting 2. “Three thousand dollars?” asked the lady in
E) to find out the phone number surprise.
3. A rich lady asked a painter to draw her
T.

103. Choose the correct prepositions. portrait.

The Americans borrowed words … those 4. The painter did it within an hour and asked
languages with which the English–speaking three thousand dollars for it.
m

colonists were … contact … the American 5. “It is too expensive and it took you only an
continent. hour”, she added.
A) off, on, into B) from, in, on A) 3, 4, 5, 2, 1 B) 1, 3, 5, 4, 2
C) out of, on, at D) out, in, in
e/

C) 4, 2, 5, 1, 3 D) 3, 4, 2, 5, 1
E) from, into, at E) 4, 5, 2, 3, 1
104. Complete the dialogue.
111. Choose the correct variant.
B

– How can I get to the town centre?

1. those scientist’s inventions
– Go along this street and turn right at the traffic
2. these peoples’ traditions
lights.
3. those people’s argument
irl

–…
4. these doctors’ salaries
– No, it’s only about five minutes’ walk.
5. this representatives’ opinion
–…
A) 1, 2, 3 B) 1, 5 C) 3, 4, 5
– Don’t mention it.
ik

1. I’m afraid I’ve lost my way. D) 2, 3, 4 E) 1, 2

2. Thank you very much. 112. Choose the correct variant.
3. How long will it take me to get there? Why do you try ... me ... what you want?
Te

4. Is it too far to walk? A) make, to do

5. At what stop do I get off? B) to make, to do
A) 2, 3 B) 1, 3 C) 4, 2 D) 4, 5 E) 1, 5 C) to make, doing
105. Choose the correct variant. D) to make, do
am

It’s hardly rained this summer, … ? E) make, do

A) hasn’t it B) has it C) did it
113. Match the given words to their definitions.
D) is it E) isn’t it 1. to wipe a. to show where a person
106. Choose the correct sentences. 2. to freeze or a thing is
1. The doctors of this clinic have got special 3. to point b. to rub something with
1

qualifications. cloth
2. The wedding anniversary of my parents were c. to become ice
celebrated yesterday.
3. Patience and calmness are what you need. A) 1 – a; 2 – c; 3 – b
4. The number of the online courses are B) 1 – a; 2 – b; 3 – c
increasing. C) 1 – b; 2 – c; 3 – a
A) 1, 4 B) 2, 4 C) 3, 4 D) 1, 2 E) 1, 3 D) 1 – c; 2 – b; 3 – a
107. Choose the correct sentence in the Passive E) 1 – b; 2 – a; 3 – c
Voice.
114. Choose the wrong logical ending.

DİM - 2017
Who ordered the flowers yesterday?
An honest man is someone who … .
A) Who was ordered the flowers by yesterday?
A) never betrays
B) Who were the flowers ordered by yesterday?
B) earns money working hard
C) Who the flowers were ordered by yesterday?
C) lies or steals
D) By whom were ordered the flowers yesterday?
D) tries to be fair
E) By whom was ordered the flowers yesterday?
E) tells the truth or trusts his friends
108. Choose the correct pronouns.
115. Choose the correct variant.

11
 D

– What do you love her for? Read the passage and

– For her … . answer questions 121 – 125.
A) cruelty B) responsibility C) injustice
D) rudeness E) impoliteness Colour-blindness is a genetically caused
condition in which a person cannot distinguish
116. Choose the correct modal verb. colours. This defect is more common in men than
The water is cold enough. The child … stay in the in women. Many colour-blind people do not know
pool so much. that their eyesight is defective. They have learned
A) should B) ought C) don’t have to to use the colour names that everyone else uses,
D) shouldn’t E) hasn’t to and they do not realize that they do not see the
colours that others see.
117. Make up a sentence. Most colour-blind people see only two basic
1. requires 2. patience 3. great colours: white and black. And they confuse other
4. responsibility 5. and 6. teaching colours, especially red with green. In this case
A) 6, 1, 5, 2, 3, 4 B) 4, 5, 3, 2, 1, 6 they may be able to distinguish other colours by
C) 2, 5, 4, 1, 3, 6 D) 6, 5, 4, 1, 2, 3 their brightness. But while crossing the street red
E) 6, 1, 3, 2, 5, 4 and green may have the same brightness in a
traffic light. And conditions like this can cause
118. Choose the correct translation.
problems and put their lives in danger.
Firmamız ölkəmizə daha çox turist cəlb etmək üçün bu
T.

Scientists believe that colour-blindness is a

günlərdə əla bir plan hazırlayıb.
hereditary genetic defect and there is no cure for
A) Our firm has prepared an excellent plan to it.
accept more tourists in our country.
m

B) Our firm has made a great plan recently to
attract more tourists to our country.
C) Our firm has accepted many tourists in our
country and made a wonderful plan.
e/
121. The passage is mainly about ... .
A) confusing traffic signals
B) distinguishing basic two colors

C) colour-blind people’s complaints

D) Our firm has prepared a wonderful plan as D) blind people’s anxiety
more tourists are invited to our country. E) a hereditary defect
E) Our firm has attracted more tourists to our
B

country recently. 122. Choose the correct statements.

1. Scientists have already found the treatment
119. Complete the sentence. for this defect.
irl

I want to read everything … . 2. All colour-blind people understand that they

A) which interest me B) what interests me have a hereditary defect.
C) that interests me D) that interest me 3. Doctors can’t cure this genetic defect.
ik

E) what interest me 4. Not distinguishing colours may cause

problems for colour-blind people.
120. Choose the correct tense form.
A) 1, 4 B) 2, 3 C) 1, 3 D) 1, 2 E) 3, 4
... your friends while you were on holiday?
Te

A) Do you meet B) Have you met 123. According to the passage, most colour-blind
C) Did you meet D) Had you met people ... .
E) Will you meet A) are able to distinguish traffic signals easily
B) can hardly confuse red and green
am

C) can differ two basic colours

D) know about the defect of their eyesight
E) can settle their problems by curing
124. Which verb in the passage has the meaning “to
recognize the difference between two people or
1

things”?
A) to distinguish B) to cause C) to confuse
D) to realize E) to use
125. Which question has no answer in the passage?
A) What medicine can cure colour-blind people?
B) How many colours can most colour-blind
people distinguish?
C) What problem can colour-blindness bring?
D) What colours can’t they see?

DİM - 2017
E) Can doctors treat this defect?

12
 D

107. Составьте текст.

Rus dili 1. Эти лекции потом публикуются в специальном
издании “Нобелевские лауреаты”.
101. Укажите ошибку в употреблении подчёркнутого 2. После награждения лауреаты читают свои
слова. Нобелевские лекции.
A) Двадцать третье апреля – Всемирный день 3. Церемония награждения Нобелевской премией
книги. мира проводится в университете в Осло.
B) Восьмого марта в России отмечается 4. Вручает премию председатель норвежского
Международный женский день. Нобелевского комитета.
C) Двадцать первое февраля – Международный день A) 3, 1, 4, 2 B) 4, 1, 2, 3 C) 4, 2, 3, 1
родного языка. D) 3, 2, 4, 1 E) 3, 4, 2, 1
D) Первого мая в России отмечают День весны и
труда. 108. Выберите правильный вариант.
E) Девятое мая в России отмечается День Победы. Самолёты пролетели ... городом.
Ребята идут ... грибами.
102. Дополните диалог. Дети выстроились ... школой.
– Куда вы идёте сегодня вечером? A) рядом, за, между B) перед, за, между
–… C) в, за, перед D) над, с, около
–… E) над, за, перед
T.

–…
1. Нет, они идут в театр. 109. В каком слове звуков больше, чем букв?
2. Наверное, пойдём в кино. A) июльский B) специальный
C) требовательный D) единый E) чёрствый
m

3. Ваши друзья тоже ходят в кино?

4. Ваши друзья тоже идут в кино? 110. Дополните предложение.
5. Да, они идут в театр. Студент не пришёл в университет, … .
6. Мы ходили в кино.
e/

A) так как любит читать интересные книги

A) 2, 4, 5 B) 2, 3, 1 C) 6, 3, 5 B) чтобы получить хорошую оценку по химии
D) 6, 4, 1 E) 2, 4, 1 C) откуда доносились голоса его преподавателей
B

103. Выделенные слова можно заменить: D) потому что очень плохо себя чувствовал
Город, из которого я получил посылку, находится на E) когда поговорил бы с преподавателем истории
востоке Турции.
irl

Село, в котором я родился, находится недалеко от 111. На вопрос кем? отвечает выделенное слово в
Гянджи. словосочетании.
Наша команда победила на чемпионате мира, на A) встретиться с людьми B) обращаться к людям
который поехала впервые. C) благодарить людей D) руководить людьми
ik

1. чтобы 2. где E) зависеть от людей

3. куда 4. откуда 5. когда 112. Составьте предложение.
Te

A) 4, 2, 1 B) 3, 4, 1 C) 2, 3, 5 1. академий и других творческих организаций мира

D) 4, 2, 3 E) 5, 2, 3 2. Таир Салахов выдающийся азербайджанский
104. Укажите логически верные утверждения. 3. художеств, является членом более 20
1. Защита окружающей среды может спасти нашу художественных
4. художник, вице-президент Российской Академии
am

планету.
2. Режим дня мешает нам планировать свою работу. A) 4, 1, 2, 3 B) 2, 4, 1, 3 C) 2, 4, 3, 1
3. Государственные атрибуты своей страны нужно D) 2, 1, 4, 3 E) 4, 2, 1, 3
знать не всем.
113. Выберите правильный вариант.
4. Интернет является важным источником
Сегодня Всемирный фонд природы, учреждённый в
информации в современном мире.
1

Швейцарии в 1961 год..., – крупнейшая в мир...

A) 2, 3 B) 1, 4 C) 2, 3, 4 D) 1, 3, 4 E) 1, 3 организация по охране природы .
105. В прямом значении употреблены выделенные A) -а; -ом B) -ом; -у C) -у; -е
слова в словосочетаниях: D) -у; -а E) -е; -е
1. широкая душа
114. Синонимами являются
2. спортивный комплекс
A) узкий – большой
3. бессмертное произведение
B) храбрый – отважный
4. тёплый приём
C) знакомый – знаменитый
5. правильный ответ
D) тёмный – яркий
6. компьютерный зал
E) краткий – крепкий

DİM - 2017
A) 2, 3, 4 B) 2, 5, 6 C) 1, 4, 5
D) 1, 2, 6 E) 2, 4, 5 115. Буква о пишется в словах
A) сп...ртсмен, псевд...ним
106. Дополните пословицу.
B) к...нвенция, з...кат
Дают – …, бьют – … .
C) исп...лнитель, к...тастрофа
A) возьми, уходи B) не бери, уходи
D) к...личество, клави...тура
C) бери, беги D) бери, убегай
E) п...рламент, м...дем
E) возьми, беги

13
 D

116. Консерватория – это Прочитайте текст и

A) высшее музыкальное учебное заведение.
B) помещение, в котором проводятся репетиции.
C) среднее музыкальное учреждение.
D) начальное музыкальное заведение.
E) помещение, где проводятся концерты.
117. Выберите правильный перевод:
Ölkənin qızıl ehtiyatı iqtisadi etibarlılığın əlamətidir.
A) Золотой запас государства является показателем
экономического богатства.
B) Золотой запас республики является показателем
экономической стабильности.
C) Золотой запас страны является показателем
экономической независимости.
D) Золотой запас империи является показателем
экономического развития.
E) Золотой запас страны является признаком
экономической надёжности.
T.
выполните задания 121-125.
С древних времён природа служит человеку,
является источником его жизни.
Во всём мире увеличивается количество больших
городов, в которых строятся промышленные
предприятия. Эти предприятия загрязняют воздух,
воду и землю. Вырубаются леса. В результате
высыхают реки и озёра. Исчезают многие виды
животных, птиц, рыб и растений.
Сегодня экологические организации многое
делают для того, чтобы сохранить окружающую
среду. Надо двигаться вперёд в этом направлении.
Защита пирироды и разумное её использование –
одна из важнейших проблем человечества.
Необходимо защищать природу, чтобы сберечь
жизнь на нашей планете для будущих поколений.

121. Укажите верное утверждение.

118. Фразеологизм набрать в рот воды означает:
A) Больших городов на планете становится всё
A) думать B) слушать C) обижаться
меньше.
D) молчать E) сердиться
m

B) Во всём мире уменьшается число промышленных

119. Укажите антонимы. предприятий.
A) частный – редкий B) активно – пассивно C) Надо сохранить окружающую среду для будущих
e/

C) близко – далёкий D) маленький – больше поколений.

E) вход – уход D) Экологические организации не заботятся об
окружающей среде.
120. Укажите соответствие.
B

E) Природу нужно сохранить для наших предков.

1. помогать … а. родителям
2. поехать к … b. учителя 122. Укажите неверное утверждение.
irl

3. разговаривать с … с. подруга A) Промышленные предприятия часто загрязняют

d. братом воздух.
е. другу B) Земля загрязняется предприятиями.
C) Природу нужно беречь для будущих поколений.
ik

A) 1 – е; 2 – d; 3 – а
C) 1 – е; 2 – а; 3 – d
E) 1 – d; 2 – с; 3 – е
B) 1 – b; 2 – а; 3 – d
D) Вырубаются леса, и поэтому высыхают многие
D) 1 – а; 2 – е; 3 – b
озёра.
E) Предприятия в больших городах нужны для того,
Te

чтобы сохранить природу.

123. Восстановите логическую последовательность.
1. и будущих поколений
2. сберечь нашу планету для настоящих
am

3. необходимо сохранить окружающую среду

4. потому что только так мы сможем
A) 3, 4, 2, 1 B) 4, 3, 1, 2 C) 2, 1, 4, 3
D) 3, 4, 1, 2 E) 2, 4, 1, 3
1

124. Выделенное в тексте слово можно заменить:

A) сберечь B) отдать C) подарить
D) оставить E) создать
125. Выберите правильный вариант.
Экологические организации сегодня многое делают
для того, чтобы … .
A) вырубались леса
B) построить большие города
C) сохранить жизнь на нашей планете
D) сберечь природу для наших предков

DİM - 2017
E) строить больше промышленных предприятий

14