Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 21

OrdZmMo dmñVd

The Reality of Life (Marathi)

‘m¡bmZm dhrXþÔrZ ImZ


Books on Peace and Spirituality by
Maulana Wahiduddin Khan

The purpose of this book is to re-engineer


the mind of those who think in terms of
voilence. The book has a twofold target :
first to help those how are engaged in
voilence realize that the present age is an
age of peace. Second, the author
expounds on the guiding principles that
should govern the actions of those who
want to establish peace in society.
Pages : 192

Islam has become synonymous with


global political jihad today and islamic
spirituality is often mistaken for orthodoxy.
Then how do young Muslims hold on to
their faith? How do they open the door for
others to appreciate the true beauty of
their religion ?
Pages : 222

Lucidly written and expensive in scope,


this work clears up the misunderstandings
that abound on the subject of islamic
teachings about peace and war. It clearly
states the authentic position on these
mattes, which is that islam is a completely
peaceful religion.
Pages : 352
OrdZmMo dmñVd ‘m¡bmZm d{hXþ{ÔZ ImZ

vYykgph fufeZrh ;kstuk


vn~Hkqr o vQkV fo”oke/;s ek.kwl vn~Hkqr vkgs- vls ,dk ikf”pekR;
rRoosŸ;kus fyfgys vkgs- vls okVrs dh ek.klklkBh txkph fufeZrh >kysyh
ukgh vFkok ek.klkph txklkBh fufeZrh >kysyh ukgh- nksUgh vleku vkgsr]
vls fnlrs-
ve;kZn lkeF;kZfu”kh ek.kwl tUekl vkyk ijarq l/;kP;k txkr R;kyk
R;kpk Qkjp deh mi;ksx gksrks- R;kP;k LoHkkokuqlkj “kk”or jkgk.;kph
euq’;kph bPNk vlrs- ijarq yodjp eqR;q ;srks vkf.k R;kP;k thoukpk “ksoV
gksrks- R;kP;k euke/;s vk”kkvkdka{kkpk dYYkksG vlrks ijarq ;k vkdka{kk
d/khp iw.kZ gksr ukghr- R;kP;k eukr vk”kkvkdka{kkps thou ?kj d:u vlrs]
ijarq ;k vk”kkvkdka{kk d/khp iw.kZ gksr ulrkr- ;ke/;s xjhc ek.kwl vkf.k
Jhear ek.kwl vlk dks.krkgh Hksn ulrks- l/;kps tx vkf.k ek.kwl ;kaP;kr
brdh vlekurk dk vkgs\ vYYkkgP;k fufeZrh ;kstuse/;s ;kps mRRkj vkEgkl
feGw “kdrs-
okLro vls vkgs] dh vYYkkg&ekuokP;k fuekZR;kus vkiY;k
;kstusuqlkj ek.klkph fufeZrh dsyh- gh ;kstuk let.;klkBh ek.klkus Lor%l
letwu ?ks.ks vko”;d vkgs- ,[kknh e”khu d”kh pkyrs gs rs r;kj dj.kkÚ;k
bathfuvjP;k IyWuo:u vki.kkl le>rs- bathfuvj rs e”khu d”kklkBh vkgs
;kpk [kqyklk dj.kkjs nqljs dks.krs lk/ku ukgh- ek.klkps vlsp vkgs-
ek.kwl Eg.kts viwoZ peRdkj vkgs- laiw.kZ fo”oke/;s vls nqljs
mnkgj.k lkiMr ukgh- loZ tSofofo/krsr ek.kwl loksZRd`’V vkgs] vls
Eg.krkr- ;kpkp vFkZ loZ fuekZ.k >kysY;k izk.kheka=k e/;s rks loksZRd`’V vkf.k
vFkZiw.kZ ^ltho izk.kh* vkgs- v”kk izdkjph vFkZiw.kZ ltho fufeZrh dkgh mís”kk
[ksjht dj.;kr vkyh ulkoh- ek.klkP;k fuekZR;kus [kkl ;kstusuqlkj R;kph
fufeZrh dsyh- ;k viw.kZ txke/;s ek.klkus vkiY;k dlksVhpk dkyko/kh O;rhr
djkok- R;kuarj R;kus dsysY;k d`R;kuqlkj “kk”or txkr jkg.;kpk gDd R;kyk
feGsy- ;kpsp nwljs uko vkgs] LoxZ!
fuekZR;kus tksMhrwu fuekZ.k dsysyk ,d Hkkx Eg.kts gs tx ¼l/;kps tx½
ftFks vkiY;k tUekuarj vki.k jkgrks] vkf.k nqljk Hkkx Eg.kts “kk”or tx]
ftFks vki.k e`R;qiÜpkr jkgrks- fuekZR;kus v”kk izdkjs ek.klkph “kk”or ltho
1
OrdZmMo dmñVd ‘m¡bmZm d{hXþ{ÔZ ImZ

izk.kh Eg.kwu fufeZrh dsyh vkf.k R;kps thou nksu Hkkxkr foHkkxys- e`R;wiwohZpk
dkyko/kh vFkkZr ;k txkrhy thou vkf.k eqR;qi”pkr thou&vFkkZr
e`R;quarjps thou! e`R;qiwohZpk e;kZfnr dkyko/kh Eg.kts ek.klkpk dlksVhpk
dkyko/kh vkf.k e`R;qiÜpkr thoukpk dkyko/kh Eg.kts R;kyk feG.kkjk
ekscnyk fdaok feG.kkjh f”k{kk th R;kP;k dlksVhP;k d`R;koj voyacwu vlrs-
fuekZR;kdMwu fu/kkZfjr dj.;kr vkysY;k ;k txkrhy vfLrRokph ;kstuk v”kh
vkgs] vkf.k e`R;quarj LoxkZr jkg.;kl dks.k ik= vkgs] gs ikg.ks gkp [kjk
fufeZrhpk mÌs”k vkgs-
LoxZ Eg.kts dk;\
LoxZ gs ,dk v”kk txkps uko vkgs T;kP;kcíy izR;sd iq:’k o L=hP;k eukr
vkd’kZ.k vlrs- LoxZ Eg.kts T;kfBdk.kh euq’;kP;k O;DrheRokpk iw.kZ fodkl
gksrks- ;k fBdk.kh gok rlk fopkj djrks] R;kyk ts gos rs rks ikgrks] R;kpk
vkoMhpk vkokt+ rks ,sdw “kdrks- vFkkZr vkuan ns.kkÚ;k oLrqyk rks Li”kZ d:
“kdrks- ;k fBdk.kh rks v”kk yksdkaP;k leqgkr vlrks ts R;kps thou vFkZiw.kZZ
cuorkr- bFks lq[kn okjk okgrks] T;kph bPNk vkgs rs [kk|kUUk vkf.k
dYiusrhy is; R;kyk feGrs-
LoxkZlkBh fud”k !
fuekZR;kP;k ;kstusuqlkj osGksosGh dlksVh Eg.kwu vk;q’;Hkj euq’;kl
ladVxzLr ifjfLFkrhpk eqdkcyk djkok ykxrks- fuekZR;kP;k ;kstusuqlkj
vkiRrh vkf.k nq%[k ,d nqlÚ;ka”kh fuxfMr vkgsr- dlksVhP;k ;k thoukarwu
lqVdk d:u ?ks.;kps lkeF;Z dks.kR;kgh O;Drhr ukgh- l/;kps tx gs miHkksx
vkf.k vkjke dj.;klkBh vfLrRokr vkysys ukgh gh oLrqfLFkrh tk.kwu
?ks.;klkBh gh O;oLFkk dj.;kr vkyh vkgs- ijarq fuekZR;kP;k fufeZrh ;kstusP;k
tk.khosP;k vHkkokeqGs ts dkgh izpfyr vkgs rs R;kyk mexr ukgh- vkf.k
Eg.kwu ifjfLFkrhckcr R;kaph izfrfØ;k udkjkFkhZ vlrs vkf.k R;keqGsp
fuekZR;kiq<s rs vi;”kh Bjrkr-
izR;sd fno”kh ekufld ncko gh eksBh leL;k vkgs- ekufld ncko
deh dj.;kpk nkok dj.kkÚ;k yksdkauh nckoeqDr gks.;klkBh vusd laLFkk
LFkkiu dsY;k vkgsr- izR;{kkr ;k laLFkk dk; djrkr\ rs yksdkauk R;kaph
2
OrdZmMo dmñVd ‘m¡bmZm d{hXþ{ÔZ ImZ

fopkjlj.kh Fkkaco.;kl lkaxrkr vkf.k R;kaapkoj ,d izdkjs laekssgukph izfØ;k


djrkr- ekufld nckokoj gk mipkj ukgh- ekufld ncko ukfglk dj.;kpk
iz;Ru dj.ksa] R;kP;k fo:) d`rh dj.ks vkf.k dlksVhr mRrh.kZ gks.ksa gkp mfpr
mik; vkgs vkf.k ;ksX; ekXkZ vkgs- ;ksX; /kMk ?ks.;klkBh vusd xks’Vh ;k
txke/;s fuekZ.k dj.;kr vkY;k vkgsr- ukoMR;k vuqHkokrwu ek.klkl
iq<P;k txkph vFkkZr LoxkZps Lej.k Ogkos gk /kMk feGkok gh vis{kk vkgs-
;k fufeZrh ;kstusP;k ek/;ekrwu fnlwu ;srs] dh ekuoh leL;kaps ewG
dkj.k e`R;qiwohZp ;k txkr LoxZ fuekZ.k dj.;kph R;kph egRokdka{kk- ek=
LokHkkfod fu;ekuqlkj txkrhy ifjfLFkrh eqGs rs v”kD; vkgs- vYYkkgP;k
fufeZrh ;kstusizek.ks e`R;qiwohZ ;k txkr ek.klkus lek/kkuh jgkos Eg.kts
e`R;quarjP;k thoukr LoxZizkIrhph geh fuf”pr gksbZy gk fufeZrhpk fu;e
ekU; dj.ks vkf.k R;kizek.ks R;kus R;kP;k thoukaps fu;kstu dj.ks gsp
ek.klklkBh ;ksX; vkgs- fuekZR;kP;k ut+jsr R;kus Lor%l LohdkjkgZ djkos]
Eg.ktsp rks LoxkZr tk.;klkBh ik= gksbZy- e`R;quarj “kk”or tx vkgs ;k
vYidkyhu txke/;s “kk”or txkph tks vksG[k d:Uk ?ksrks R;kpizek.ks ;k
,sfgd txkr T;kyk =qVh lkiMyh vkgs vkf.k “kk”or txkps jgL; lkiMys
vkgs rksp [kjk ;”kLoh-
vfr egRokph leL;k
ek.klkaP;k ,dk lewgkl fopkj.;kr vkY;kl dh vkt ek.klkiq<s
lokZf/kd egRokpk iz”u dk; vkgs\ rj yksd ;kps osxosxGs mRRkj nsrhy- dkgh
Eg.krhy v.oL=kr gks.kkjh ok<] rj dkgh Eg.krhy yksdla[;sr gks.kkjh ok<]
rj dkghP;k n`’Vhdksukrwu laiRrhpk mxe vkf.k R;kpss okVi- gh lokZf/kd
egRokph leL;k vkgs- v”kk izdkjs gh ijLij fojks/kh er%iz.kkyh n”kZors- dh
loZlk/kkj.ki.ks yksdkauh Lor%lp vksG[kys ukgh- rls >kys vlsy rj R;k
lokZaps ;kckcrhr erSD; >kys vlrs- dh ekuokP;k vfLrRokdMs nqyZ{k dj.ks
gh lokZf/kd eksBh leL;k vkgs-
,d fnol e`R;q ;s.kkj vkgs vkf.k e`R;q vVG vkgs ;kdMs ek.kwl nqyZ{k
djrks R;kpizek.ks fuekZR;kdMs ,d fnol fg”ksc |kok ykxrks ;kdMsgh nqyZ{k
djrks] fdacgquk ;kcÌy rks Bke vkgs- ;k txkdMs y{k dasfnzr dj.;k,soth
R;kus e`R;qi”pkr thoukdMs y{k dsafnzr dsY;kl R;kyk R;kP;k vfLrRokps Kku
3
OrdZmMo dmñVd ‘m¡bmZm d{hXþ{ÔZ ImZ

gksbZy- la/;kdkGP;k /kkoiGhP;k osGh rqEgh Økl jksMoj mHks jkgwu fujh{k.k
dsys rj vktP;k ek.klkus dks.kR;k iz”ukaph ewyHkwr iz”u Eg.kwu fuoM dsyh
vkgs gs y{kkr ;sbZy- jLR;ke/;s u lai.kkjh okgrwd vlsy vls rqEgh dk
letrk\ nqdkunkjkus vkiY;k nqdkukph ltkoV dk dsyh vkgs\ ek.klkaph >qaM
dksBwu ;srs vkf.k rh dksBs tkr vkgs\ yksdkaP;k laHkk’k.kkpk eq[; fo’k; dk;
vlrks vkf.k ,d nqlÚ;kl HksV.;kpk gsrq dk; vlrks\ R;kps loksZRRke cqf)
dkS”kY; vkf.k lk/kulkexzhpk dks.kR;k dkeklkBh mi;ksx dsyk tkr vkgs\ tj
rqEgh ;k iz”ukaph mRrjs nsÅ “kdr vlky rj ek.klkus vkiys thou d”kkoj
mHkkjys vkgs vkf.k dk; laiknu dj.;kpk R;kpk iz;Ru vkgs ;kpk vuqeku
rqEgh d: “kdrk-
gs lokZFkkZus Li’V vkgs] fd vktpk ek.kwl dsoG vkiY;k
egRokdka{ksP;k iwrZrslkBh /kkor iGr vkgs- eqR;qi”pkr txkis{kk ;k txklkBhp
rks mrkohG >kysyk vkgs- ,sfgd egRokdka{ksP;k iqrZrslkBh R;kps thou gsykdkos
[kkr vkgs- rs R;kyk pdor vkgs] ;krp nq%[kkpk mxe vkgs- R;kP;k ;”kkph
nSukafnuh Eg.kts xjtsP;k oLrwaph miyC/krk- foJkarhrwu feG.kkjk vkjke
vkf.k fuR;kps Lokxr- tj gs feGkys ukgh rj rs vi;”k! laiw.kZ ekuo txr
;kpk fiPNk djhr vkgs] m|kpk dks.kh fopkjp djr ukgh- vkRrkpk vkRkkp ;k
{k.khp feGkos Eg.kwu izR;sd t.k mUeUr vlrks-
vkiY;k eksB;k “kgjkr uOgs] rj vxnh rqEgh tsFks tkrk R;k NksV;k
olkgrhrns[khy ghp voLFkk vkgs- yksd ,dkp izdkjP;k fopkjkus iNkMysys
vkgsr- iq:’k vkf.k L=h] Jhear vkf.k xjhc] o`) vkf.k r:.k] “kgjh vkf.k
xzkeh.k] /kkfeZd vkf.k v/kkfeZd loZ ,dkp fn”ksus /kkor iGr vkgsr- ,sfgd
izkIrhP;k osBhoj R;klkBh vkiyh J)k vkf.k ln~ln~kfoosd cq)h ;kaph vkgwrh
ns.;kl ek.kwl lnSo rRij vkgs- ,sfgd thoukP;k /;s;klkBh R;kpk la?k’kZ vkgs-
R;kpk gk la?k’kZ R;kP;koj dk; ykn.kkj vkgs ;kph R;kyk iokZ ukgh- v”kk
izdkjs izkIr >kysys izR;sd ^;”k* gs {kqqYyd vkf.k ,sfgd vlrs- vkf.k
e`R;qi”pkr thoukr rs fu:i;ksxh Bjrs- e`R;qi”pkr thoukP;k cnY;kr vkiys
,sfgd thou n`< dj.;klkBh fparkrwj vlrks rks vlk r:.k vkgs tks vkiY;k
o`)kidkGklkBh dkghp cpr djr ukgh- v[ksjhl rh osG ;srs T;kosGh R;kps
ckgw fudkeh gksrkr vkf.k R;kuarj ifjJe dj.;klkBh rks vleFkZ gksrks-
R;kosGh Rkh fcdV voLFkk R;kP;k y{kkr ;srs- R;keqGs rks Lor%lkBh dkgh rjrwn
4
OrdZmMo dmñVd ‘m¡bmZm d{hXþ{ÔZ ImZ

d: “kdr ukgh- gsp vkiY;k e`R;qi”pkr thoukP;k ckcrhrgh vkgs- vkiyh


l|kph voLFkk n`< dj.;klkBh vki.k lfpar vlrks] m|kpk vki.k d/kh
fopkj djr ukgh- tjh vkiY;k vorhHkksorh vkiY;k MksG;kauh vki.k
ykssdkapk e`R;q ikgr vlyks rjh d`rh dj.;kl vkEgh m|qDr gksr ukgh- ;q)
dkGkr T;kosGh /kksD;kpk b”kkjk ns.kkjk lk;ju gksrks] xkjBwu Vkd.kkjk vkØks”k
gksrks dh gs “kgj “k=wP;k ckWEc o’kkZokus mn~/oLr gks.kkj vkgs rsOgk ckWEc o’kkZok
iklwu Rofjr lqjf{kr fBdk.kh vkJ; ?;k] v”kh ?kks’k.kk gksrs- izR;sdt.k
rkcMrksc lqjf{kr fBdk.kh vkJ; ?ksrks vkf.k {k.kk/kkZr xtctysYks jLrs
fueZuq’; gksrkr- th O;Drh v”kk izdkjs vaeyctko.kh djhr ukgh rh O;Drh
osMlj vkgs vls letys tkrs-
nqljs ,d ladV vkgs] Hk;adj vkf.k vVG- T;kpk txkP;k fuekZR;kus
lko/kkurspk b”kkjk fnyk vkgs R;kdMs vki.k nq¸;e fopkj Eg.kwuns[khy y{k
nsr ukgh- dk; vkgs gk lko/kkurspk b”kkjk\ gk txkP;k fuekZR;kpk b”kkjk
vkgs- ekuokl R;kus vkiY;k iSxaEcjkaekQZr R;kP;k vkKk fnY;k vkgsr- ek>h
izkFkZuk djk] ijLijklaca/kh rqeps drZO; djk vkf.k ekÖ;k et+hZ izek.ks jkgk-
tj rqEgh vls dsys ukgh rj eh rqEgkyk v”kk izdkjs bt+k nsbZu T;kph rqEgh
dYiuk d: “kdr ukgh- izR;sd t.k gs izdV.k ,sdr vlrks- ,dk vFkok
nqlÚ;k Lo:ikr izR;sd t.k rs ekU; djrks] ijarq izR;{kkr ;kpk dkgh ifj.kke
gksr ukgh- v”kk n`f’Vdksukrwup R;kP;kdMs ikfgys tkrs- txkrhy ykHk izkIr
dj.;klkBh izR;sd t.k vijk/k djhr vlrks-
e`R;qi”pkr thoukrhy ykHkklkBh ek= rs ;ksX; d`rh djhr ukghr-
vlk ák thoukpk dkQyk R;k fn”ksyk tkrks] tsFkwu ijrhpk izokl ukgh-
y’djkP;k eq[;ky;krwu lk;ju oktys rj yksd izfrlkn nsrkr- ijarq ekuokl
foÜokP;k ikyudR;kZus tks b”kkjk fnyk vkgs R;kl dks.krsp egRo fnys tkr
ukgh- R;k /ouhiklwu vkiY;k xrhe/;sns[khy dks.kh Qsjcny djhr ukgh- v”kk
;k “kksde; voLFksps dk; dkj.k vkgs\ y’djh eq[;ky;krwu okt.kkÚ;k
lk;jupk /kksdk vkEgh ikgw “kdrks] R;kps ifj.kke yxsp gksrhy gs izR;sd t.k
tk.krks- nqljhdMs fuekZR;kus T;kP;k lko/kkurspk b”kkjk fnyk vkgs rks ,sfgd
thoukr uarjp let.kkj vkgs- vkEgkl R;kps vkdyu gks.;ke/;s e`R;w
vMlj vkgs] vkeps MksGs rs ikgw “kdr ukghr vkf.k Eg.kwu ckWEc laca/khP;k
lk;juyk tjh yksd rRijrsus izfrlkn nsr vlys rjh fuekZR;kus iqjsiwj b”kkjk
5
OrdZmMo dmñVd ‘m¡bmZm d{hXþ{ÔZ ImZ

fnyk vlyk rjh ladVkpk dkgh ,d ifj.kke gksr ukgh- fuekZR;kus fnysY;k
vafre fnolkP;k fufÜpri.ks ;s.kkÚ;k ladVklaca/kh ts o`r R;kauh ,sdys R;kpk
R;kaP;koj dkghp izHkko ukgh- ;keqGs R;kaP;k ikikaps fujkdj.k dj.;klkBh rs
mRrsftr gksr ukghr] vFkok iq.;”khy thou tXk.;kl lq:okr djhr ukgh-
ckgsjps txr ikg.;klkBh vYYkkgus vkEgkl dsoG nksu MksGsp fnys
vkgsr vls ukgh- R;kus frljk MksGkgh fnyk vkgs tks f{kfrtk ifydMs
ikg.;kph vO;Dr okLrO;kpsns[khy fo”ys’k.k djrks- gk frljk MksGk Eg.kts
vkiyh cqf)eRRkk- yksd la”k;kP;k laHkzekr jkgrkr] vFkkZr dkj.k rs cq)hpk
okij djr ukgh- nksu MksG;kauh ts fnlrs R;ko:up okLRkO; tk.kwu ?ksrkr-
ek= tj fopkj dsyk rj ts fnlr vkgs R;kgwu vf/kd [kksyoj pkaxys ts fnlr
ukgh gs Li’V gksrs-
ts y{kkr ;srs R;kr ,deso lR; dk; vkgs\ ;k iz”ukps ^e`R;q* gs
loZekU; mRrj vkgs- e`R;q gs lR; vkgs T;kP;k”kh izR;sdkl lkeuk djko;kpk
vkgs- izR;sdkl tk.kho vkgs dh e`R;q dks.kR;kgh osGh vk?kkr d: “kdrks] ijarq
e`R;qpk fopkj T;kosGh yksdkaP;k eukr ;srks] R;kosGh R;kaP;k MksD;kr
v”kkizdkjps ?kjxqrh fopkj ;srkr ^^eh esY;kuarj ekÖ;k eqykckGkaps dk;
gksbZy\ okLrfod R;kaps cgqrsd vk;q’; R;kaP;k eqykckGkaP;k HkforO;kps laj{k.k
dj.;kr xsysys vlrs- ijarq T;kaps Lor%ps iq<hy vk;q’; lqjf{kr dj.;klkBh
R;kauh dks.krsgh iz;Ru dsysys ulrkr- R;kaP;k n`f’Vdksukizek.ks R;kaaP;k eqykaP;k
ek/;ekrwup rs ftoar jkg.kkj vkgsr] rs ek= ukfgls gksrhy- R;keqGs dks.kR;kgh
izdkjph r;kjh dj.;kph R;kuk xjt ukgh- e`R;qi”pkr thou vkgs] ;kiklqu
rs iw.kZr% vufHkK vlrkr- okLrfod ikgrk e`R;quarjp vkiys thou lq:
gksrs] T;kosGh R;kaP;koj vaR;laLdkj gksrkr R;kosGh R;kapk izos”k nqlÚ;k txkr
gksr vkgs ;kph R;kauk tkf.ko >kyh rjh eqykckGkaP;k HkforO;kis{kk R;kauk
Lor%cÌy vf/kd dkGth okVsy- /kkfeZd vlksr] dh vKs;oknh cgqla[;
yksdkapk e`R;qi”pkr thoukoj fo”okl ulrks- e`R;wuarj thou vkgs ;kcÌy
“kadk mn~Hko.;kph nksu dkj.ks vkgsr- ifgys gs fd e`R;w >kY;kuarj izR;sd
O;Drh ekrhr foyhu gksrs] R;kps “kjhj fouk”k ikors] uarj rs dks.kR;k izdkjs
iwoZor gks.kkj\ nqljh ckc v”kh dh e`R;w uarjps thou vki.kkl fnlr ukgh-
;k myV vktps tx vki.k ikgw “kdrks- izR;{k ts ikfgys ukgh R;kP;k
vkxeukoj vkEgh dlk fo”okl BsÅ “kdrks- vkrk vki.k ;k nksUgh ckchapk
6
OrdZmMo dmñVd ‘m¡bmZm d{hXþ{ÔZ ImZ

mgkiksg d:;k!
e`R;qi’pkr thou
ekÖ;k e`R;quarj eyk iqUgk mBo.;kr ;sbZy dk\ e`R;quarj thoukP;k
lR;rsoj T;kapk n`< fo”okl ukgh R;kaukns[khy gk iz”u HksMlko.kkjk vkgs- ijarq
ftoari.kh [kwip deh yksd ;k iz”ukdMs y{k nsrkr gh oLrqfLFkrh vkgs- R;kaP;k
vfLrRokcÌy fu%la”k; izR;{k vFkok vizR;{k la”k;kph gh [kw.k vkgs- ijarq tj
vki.k e`R;qi”pkr thoukcÌy xkafHk;kZus fopkj dsyk- rj R;kps lgti.ks
vkdyu gksrs- vkeph dlksVh ?ks.;kph fuEkkZR;kph bPNk vkgs- ijarq R;kus
e`R;qi”pkr thoukps jgL; vkEgkl li’Vi.ks lkafxrysys ukgh- rFkkih laiw.kZ
thou txHkjkr R;kus fopkj dj.;klkBh vkf.k ikg.;klkBh vkEgkl ladsr
fnys vkgsr- R;keqGs fuekZR;kph vkf.k vkeP;k vorh&Hkksorh vlysY;k lokaZph
[kjh vksG[k vkEgkl gksÅ “kdrs- fo”o ,d vkjlk vkgs- T;ke/;s vkEgh Hkkoh
txkph izfrek ikgw “kdrks- dls rs ikgw;k-
gs lkekU; Kku vkgs] fd ekuo l|kP;k voLFksr dsOgkp uOgrk-
vkdkjghu v”kk nzo inkFkkZiklwu ek.klkph fufeZrh gksrs] ekrsP;k mnjkr rks gGqgGq
ek.klkps :Ik /kkj.k djrks gh izfØ;k tks ;k txkr ifjiw.kZ gksbZi;aZr lq:p vlrs-
dkghp fdaer ulysyk fu:i;ksxh inkFkZ ts m?kG;k MksG;kauk fnlr ukgh R;kps lgk
QwV maphP;k ek.klkr :ikarj gks.ks gh njjkstph ?kVuk vkgs- rsOgk vkiY;k
“kjhjkrhy vR;ar lw{e v.kq tfeuhoj fo[kqjY;k uarj iqUgk euq’;kP;k vkdkjkr
,df=r ;sÅ “kd.kkj ukghr gs let.;kr vkEgkyk dk; vMp.k vlkoh\ oLrqr%
vkeP;k vorh&Hkorh fQj.kkjh izR;sd O;Drh gh vla[; v.kqapk lap; vkgs- ts v.kq
txHkjkr fofo/k fn”ksus vkf.k okrkoj.kkr R;kiwohZ iljys gksrs] fulxkZP;k lkeF;kZus
R;kauk ,dk vFkZiw.kZ vkdkjkr ,df=r dsys] R;keqGs vkEgh fujh{k.k d: “kdrks-
euq’;kP;k :ike/;s R;kauk ikgw “kdrks- fopkj dj.ks] gkypky dj.ks vkf.k
laosnu”khy ;kp izfØ;sph e`R;qi”pkr iqujko`Rrh gksbZy- vkeP;k eqR;quarj vkeP;k
is”khaps gosr] ik.;kr vkf.k ekrhr fo?kVu gksrs- R;kuarj fuekZR;kpk vkKsuqlkj rs
iqUgk ,df=r tek gksrhy vkf.k ek.klkpk vkdkj /kkj.k djrhy- ts ?kMwu xsys
R;kph iqujko`Rrh gks.ks ;kr fo’ks”k vls dk; vkgs\
HkkSsfrd txke/;s ns[khy thoukph iqujko`RrhP;k O;Okgk;Z ladsr vkgsr-
izR;sd o’khZ ikolkG;kr ouLirh iYyfor gksrs] fgjoG loZ fn”kkauk iljrs- R;kuarj
mUgkG;kps vkxeu gksrs rks e`R;qph mn~?kks’k.kk djrks vkf.k tehu lqdwu tkrs- ftFks
7
OrdZmMo dmñVd ‘m¡bmZm d{hXþ{ÔZ ImZ

Qwy cgjrkr frFks vkslkM ekGjku fnlrs- v”kk izdkjs iw.kkZoLFksrhy thou laiq’Vkr
;srs] ijarq T;kosGh vkdk”kkrwu iqUgk ikolkpk o’kkZo gksrks R;kosGh rhp ouLirh iqUgk
cgjrs vkf.k vkslkM t+ehu iqUgk fgjO;kxkj dqj.kkr ifjofrZr gksrs- ;kp i)rhus
e`R;quarj ek.klkl iqUgk mBo.;kr ;sbZy ;kdMs vki.k vkrk nqlÚ;k n`’Vhdksukrqu
ikgw;k- l|kP;k HkkSfrd vfLrRokP;k ek/;ekrwu fuekZ.k >kysyh vkeph oSpkfjd
cSBd gs ;kps dkj.k vlwu R;keqGs e`R;qi”pkr thoukckcr vkeP;k eukr “kadk
fuekZ.k gksrkr- cká:ih pkyrhfQjrh izfrd`rh Eg.ktsp ek.kwl vls vkEgh letrks-
R;keqGs laiw.kZ “kjhj dqtY;kuarj vkf.k ekrhr ,d:i >kY;kuarj rs iqUgk dls
:Ik/kkj.k dj.kkj\ vkf.k ;kl iqUgk dls mBo.kkj\ ;kps vkEgkyk vkÜp;Z okVrs-
T;kosGh e`R;qpk izgkj gksrks R;kosGh ltho ek.kwl “kkar gksrks] R;kph gkypky FkaMkors
vkf.k R;kaP;k loZ vo;okps dke Fkkacrs gs vki.k ikgrks- lacf/kr yksdkaP;k izFkk
ijaijkauqlkj R;kyk tfeuhr nQu dsys tkrs vFkok ngu dsys tkrs R;kuarj dkgh
fnolkauh “kjhj lq{e d.kkr :ikarfjr gksrs vkf.k rs /kqGhr v”kk izdkjs ,d:i
gksrkr dh lk/kkj.k n`’Vhyk rs “kks/kwu dk<rk ;sr ukghr- v”kk izdkjs njjkst+ vki.k
euq’;kPkk var ikgrks vkf.k iq.kZr% uk”k >kysY;k izfrd`rhr iqUgk psruk d”kh fuekZ.k
gksÅ “kdsy ;kps vkdyu gks.ks vki.kkl dfB.k okVrs-
“kkjhfjd vkd`rhl euq’; vls Eg.krkr- ijarq [kjk laca/k R;ke/;s vlysyh
psruk ;kP;k”kh vkgs- vkf.k ,d vkdkj tls vki.k tk.krks gs ftoar is”khauh cuys
vkgs- ,[kk|k bekjrhr T;kizek.ks foVk vlrkr R;kizek.ks ;k is”khaph jpuk vlrs-
;k is”kh njjkst+ lrr uk”k ikor vlrkr vkf.k vki.k ts [kk| ?ksrks R;kus ;kph
HkjikbZ gksr vlrs- vUukps ipu >kY;kuarj fofo/k izdkjP;k is”kh fuekZ.k gksrkr
vkf.k “kkjhfjd dedqorspk vlerksy iqUgk izkIr gksrks- v”kk izdkjs ekuoh “kjhj
iks[kjys tkrs vkf.k rs iqUgk Hk:u ;srs- tqU;k is”kh u’V gksrkr vkf.k R;kaP;k tkxh
uO;k is”kh fuekZ.k gksrkr- gh izfdz;k njjkst+ gksr vlrs vkf.k “kjhjkpk dk;kikyV
gksr jkgrks- lk/kkj.k ngk o’kkZP;k dkyko/khr rs iw.kZ cnyrs- nqlÚ;k “kCnkr
lkaxko;kps >kY;kl ngk o’kkZiwohZps dkghp rqeP;k “kjhjkr jkgr ulrs] rqeps “kjhj
iw.kZr% uohu :Ik /kkj.k djrs- tj rqeps “kjhj ekxhy ngk o’kkZrhy “kjhjkrhy loZ
vo;o osxGs dj.;kr vkys vkf.k iqUgk tksM.;kr vkys rj R;kizek.ks rqeph “kjhj
jpuk dj.;kr ;sÅ “kdrs- tj rqEgh “kaHkj o’kkZaps vlky rj ^osxosxGs rqEgh* ftoar
ek.klkapk xksG;klkj[ks fnlky- rkRi;Z rqepk “kkjhfjd uk”k vkf.k R;kaph Qsjjpuk
;kps gs ukV~; lrr pkyw vlrs- ek= gk Qsjcny fnlwu ;sr ukgh- izfrd`rh T;kl
rqEgh Lor%ph letrk rh r”khp jkgrs] ngko’kkZiwohZ rqEgh nqlÚ;kacjkscj ,[kknk djkj
dsyk vlsy rj rqEgh R;kizek.ks djkj dsyk vlY;kpss ekU; djrk- ek= R;kizek.ks
8
OrdZmMo dmñVd ‘m¡bmZm d{hXþ{ÔZ ImZ

rqeph “kjhj jpuk jkgr ulrs- T;k gkrkus rqEgh lgh dsyh vlsy rs gkFk vFkok
lk{k ns.kkjh rqeph thHk gs vo;o r”kkp izdkjs rqeP;k “kjhjkr ulrkr- rFkkfi
rjhgh rqEgh ftoar vlrk vkf.k ngk o’kkZiwohZ dsysyk djkj gk rqepkp vlY;kps
rqEgh ekU; djrk] vkf.k R;kP;k”kh ckaf/ky jkgrk- v”kk izdkjs vxf.kr “kkjhfjd
cny ?kMwu vkY;kuarjns[khy varj;keh rqEgh rlsp vlrk] R;keqGs e`R;qi”pkr
“kjhjkps fo?kVu >kys rjh pSrU; vckf/kr jkgrs- “kjhj cnyrs] ijarq vkRek cnyr
ukgh- gk “kkjhfjd ifjorZukrhy egRokpk nqok vkgs- R;kpizek.ks vkRE;kph “kk”or
voLFkk vlrs-
dkgh yksd thou vkf.k e`R;q ,d lap; vkgs vls ekurkr vkf.k pdcLRk
;k doh us lkafxrY;kizek.ks rs Eg.krkr%
fta+nxh D;k gS] vukflj esa tgwjs rjrhc
ekSr D;k gS] bUgh vTkT+kk dk ijs”kka gksuk
ftou dk; vkgs\ eqynzO;kaph i)r”khj jpuk vkf.k e`R;w R;kps fo?kVu!
ek= gs foospu oLrqfLFkrhy fnlr ukgh- tj ewynzO;kaph ;ksX; jpuk Eg.kts
thou vlrs rj R;kph jpuk tks i;Zar vckf/kr jkfgy rksi;Zar rs thou vfLrRokr
jkfgys vlrs] vkf.k v”kk izdkjs ewynzO;kauk ,df=r d:u rTK oSKkfudkl v”kk
izdkjps thou cuo.ks “kD; >kys vlrs- R;keqGs gs folaxr vkgs- vi?kkrkr loZ ckgw
fNUUkfofNUu >kY;keqGs ,[kk|kpk e`R;w gksrks gs vki.k ikgrks- dks.kR;kgh o;kr vkf.k
dks.kR;kgh o’khZ yksdkaP;k e`R;q gksr vlrks- d/khd/kh vR;ar fujksxh vkf.k l”kDr
ek.klkl ân; fodkjkpk >Vdk ;srks vkf.k rks e`R;qeq[kh iMrks- dks.krkgh MkWDVj
;kpk [kqyklk d: “kdr ukgh- e`Rk “kjhjkr loZ eqynzO;s O;ofLFkr vlY;kps vki.k
ikgrks ijarq “kjhjkrhy pSrU; dkgh {k.kkaiwohZ fu?kwu xsysys vlrs- loZ vo;o fu’Øh;
>kysys vlrkr] R;keqGs ewynzO;kaph O;ofLFkr jpuk thou fuekZ.k d: “kdr ukgh-
thou gs iw.kZr% osxGh ladYiuk vkgs-
tjh “kkjhfjd izfrd`rh lgt r;kj djrk vkyh rjh ltho ekuo izk.kh
iz;ksx“kkGsr fuekZ.k djrk ;sr ukgh- ltho “kjhjkr vxf.kr v.kwjs.kw vlY;kps fl)
>kys vkgs- dksG”kkizek.ksp “kjhjkrns[khy dkcZu vlrs] ik.;ke/;s vlrs R;kp
izek.ks “kjhjkr gSMªkstu vkf.k vkWfDltu vlrs- okrkoj.kkrhy uk;Vªkstu izek.ksp
“kjhjkr uk;Vªkstu vlrs- ijarq ftoar “kjhjkr ;k ok;awph i)r”khj jpuk dj.;kr
vkysyh ukgh] rh vHkwriwoZ ukgh dk\ fd ;kgwu rs dkgh osxGs vkgs\ “kkL=K ekU;
djrkr- fd dkgh HkkSfrd v.kw “kjhjkr vkgsr ijarq R;kaps ,df=dj.k d:u vkEgh
thou fuekZ.k d: “kdr ukgh- ;ko:u ftoar ek.kwl Eg.kts dsoG ltho v.kwapk
lap; ukgh gs fl) gksrs-
9
OrdZmMo dmñVd ‘m¡bmZm d{hXþ{ÔZ ImZ

rs ^thou* vkf.k ^v.kw* ;kaP;k la;ksx vkgs- e`R;quarj v.kwaps ,d=hdj.k


vkEgh ikgw “kdrks] thoukps ek= nqlÚ;k txkdMs iz;k.k >kysys vlrs- Li’Vi.ks
thou gs osxGs djrk ;sr ukgh- “kk”or xq.k/keZ Eg.kts thou gs T;kosGh vkeP;k
y{kkr ;srs R;kosGh e`R;qi”pkr thoukpk fl)kar fdrh l;qDrhd vkf.k LokHkkfod
vkgss ;kpkgh vFkZcks/k gksrks- e`R;qiwohZ ts fnlrs R;kr thou lkekoys ukgh gs okLro
lkaxr vkgs vkf.k Eg.kwu e`R;wuarjgh thou vlysp ikfgts- ;k txkps {k.kHkaxqjRo
vkepk foosd ekU; djrks] T;kosGh vki.k ej.k ikorks R;ksosGh vkEgh foLe`rkoLFksr
tkr ulrks] rj vkEgh nqlÚ;k txkr okLrO;klkBh tkr vlrks-
gs y{kkr vkY;kuarj vkrk cgqla[; yksd fuekZR;koj vkf.k e`R;qi”pkr
txkoj fo”okl Bsorkr rs ;kl udkj nsrkr vls ukgh- rFkkih R;kaP;k d`rhaps R;kaP;k
fo”oklk”kh lk/kE;Z ulrs- izR;{k O;ogkjkr yksd ^,sfgd ;”k* ;kykp egRo nsrkr-
,dk mnkgj.kk}kjs vki.k ;kpk [kqyklk d:;k- tj vki.kkl lkax.;kr vkys] fd
letk txkps xq:ROkkd’kZ.kkps lkeF;Z laiq’Vkr vkys vkf.k i`Foh gk xzg lw;kZdMs rk”kh
lgk gt+kj eSy ;k xrhus vks<yk xsyk rj dk; gksbZy\ laiw.kZ txkr gkgk%dkj ektsy
vkf.k i`FohP;k ikBhojhy loZ ltho dkgh vkBoM;kr fouk”k ikorhy-
ijarq ;kgwu vf/kd Hkh’k.k vkiRrh”kh gs tx la?k’kZ djhr vkgs gs dks.kkP;k
y{kkr ;sr ukgh- gs ladV dk; vkgs\ gs ladV vkgs ^vafre fnolkps* T;k fno”kh ;k
txkr ek.klkus dsysY;k d`R;kcÌy R;kyk tkc |ko;kpk vkgs- ;k foÜoP;k fufeZrh
iklwup gk fnol ;k txklkBh fu/kkZfjr dj.;kr vkyk vkgs vkf.k R;kdMs vR;ar
osxkus vkEgh pkyyks vkgksr- J)sps vfHkopu Eg.kwu cgqla[; gs okLro ekU;
djrkr- dkght.k ek= R;kl Qkjls egRo nsr ukghr] vk.kh e`R;qi”pkr txkyk gh
Qkjls egRo nsr ukghr-
fuokMk dlk gksbZy
vkepk fuokMk dlk gksbZy\ gs let.ks vko”;d vkgs- ek.klkP;k ;k
txkrhy d`R;kaps nksu izdkj vkgsr] ifgY;k izdkjke/;s uSfrd ewY;kapk lekos”k ukgh-
;k ?kVuk izklafxd vlrkr] vkf.k uSfrdrsP;k fud’kkaoj lekpkj ?ksrk ;sr ukgh]
dkj.k R;k gsrq ijLlj ulrkr- nqljk izdkj vxnhp osxGk vkgs ;ke/;s loZ
d`R;kapk lekpkj ?ks.;kr ;sbZy- iq.; vkf.k iki] lnkpkj vkf.k nqjkpkj v”kk
izdkjph d`R;s gsrq iqjLlj dj.;kr vkysyh vlrkr] ;kykp uSfrdrk Eg.krkr-
;k nksUghe/;s dk; Qjd vkgs\ gs vki.kkl ,dk mnkgj.kk}kjs ikgrk ;sbZy-
letk] ,dk >kMkP;k Qkanhoj ,d nxM ykascdGr vkgs tj rks iMyk rj rqEgkyk
bt+k gksbZy] R;klkBh rqEgh >kMkyk ekj.kkj dk\ ukgh! ijraq tj ,[kk|k ek.klkus
10
OrdZmMo dmñVd ‘m¡bmZm d{hXþ{ÔZ ImZ

nxM mpyyk vkf.k fuf”prp rqEgkyk t+[eh dj.;kP;k mÌs”kkus rqEkP;kdMs


fHkjdkoyk vkf.k izR;{kkr R;kus rls dsys rj rqEgkyk jkx ;s.kkj ukgh dk\ vkf.k
R;kpizdkjs rqEgh R;kpk cnyk ?kss.kkj ukgh dk\ gh d`rh gsrq iqjLij vlY;kus R;kyk
vijk/kkph f”k{kk >kyhp ikfgts] gh rqeph Hkkouk leFkZuh; vkgs- ,[kk|k fdjdksG
?kVuslkBh gk iz”u ulwu ;ksX; vkf.k v;ksX; d`R;kaalanHkkZr vkgs- uSfrdrsP;k
fud’kkaoj pkaxY;k vkf.k okbZV gsrw lanHkkZr vkgs- ;k eq|kpk [kqyklk dj.;klkBh
ygku”kh mnkgj.ks ?ks.;kr vkyh vkgsr- th lgt ut+jsr ;srkr vkf.k nqlÚ;k
ckcrhr fuokMk ns[khy dj.ks rkcMrksc “kD; gksrs- ijarq thoukr ;kgwu vusd
izspizlaxkP;k ?kVuk ?kMrkr T;ke/;s ikid`R;kapk “kks/k ykxr ukghr- R;kps ifj.kke
v–”; vlrhy vFkok izyafcr R;kp izek.ks uSfrdrsP;k fud’kkoj lektkus dsysyk
f/kDdkj vFkok U;k;ky;kr >kysyk fu.kZ; ;keqGs xqUgsxkjkl f”k{kk gksr ukgh- dkgh
osGsl nq’d`R; fnlr vlrs- ijarq vijk/kh gq”kkj vkf.k ;qfDrckt vlY;kus rks f”k{kk
VkG.;kl leFkZ vlrks- vFkok ekuoh vf/kdkj R;kyk f”k{kk ns.;kl rksdMs iMrkr-
R;keqGs vijk/kh eqDr lapkj djhr vlrks- v”kkp vijk/;kauk vafre fno”kh
fuekZR;kiq<s fopkj.kk dj.;klkBh cksyko.;kr ;sbZy- dks.khgh vlks] R;kr R;kP;k
fuekZR;kiq<s mHks jgkos ykx.kkj vkgs- vkiY;k thoukpk vgoky R;kP;k iq<s m?kM
djkok ykxsy- R;kus dsysY;k iq.;”khy d`R;kaeqGs R;kyk LoxZ izkIr gksbZy vkf.k
ikitU; d`R;kaeqGs R;kph ujdkXuhr jokuxh gksbZy- gs loZ xqIr Bso.;kr vkys vkgs
;kps dkj.k fuEkkZR;kP;k ;kstusizek.ks ek.klkph dlksVh ?;ko;kph vkgs- ek.klkl gs
dGys rj R;kP;k dlksVhl dkghp vFkZ jkg.kkj ukgh-
ek.klkP;k izR;sd d`rhps dkgh ifj.kke laHkorkr- iR;sd voLFkk
R;kP;klkBh ^vuqdwy* fdaok ^izfrdwy* vlrs- v”kk voLFksr rks ykHk ?ksrks vFkok
[kpwu tkrks- tj R;kus ;ksX; izfrlkn fnyk rj rks dlksVhr mRrh.kZ gksrks-
e`R;qi’pkr tx Eg.kts dk;\
;k uarjps] vFkkZr e`R;qi”pkr tx Eg.kts vls fBdk.k ftFks ek.klkl
R;kP;k d`R;kauqlkj vkf.k uSfrdrsuqlkj iw.kZ ekscnyk feGsy- T;kosGh ;kuarjP;k
txklaaca/kh vkEgh fopkj djrks R;kosGh dkgh iz”u mHks jkgrkr- ;k txkP;k
vfLrRokph ek.kwl d”kh dYiuk d: “kdrks vkf.k R;klkBh r;kjh Eg.kwu R;kus dk;
dsys ikfgts\
;klkBh vki.k vkoktkps mnkgj.k ?ksÅ;k- vkokt+ Eg.kts v”kk /ouhygjh
T;k m?kM;k MksG;kauh fnlr ukghr- ek.klkpk vkokt+ ftHksph vkf.k ?k”kkph
gkypky ;krwu fuekZ.kk gksrks- gk vkokt+ vkf.k /ouh ygjh okrkoj.kkr vn`’;fjR;k
11
OrdZmMo dmñVd ‘m¡bmZm d{hXþ{ÔZ ImZ

fLFkjkorkr- oSKkfud fl)karkuqlkj gt+kjksa o’kkZaiwohZ ek.klkus dks.kR;kgh izdkjP;k


vkokt+ dsyk vlsy fdaok rks dkgh cksyyk vlsy rj R;kP;k /ouhygjh vfLRkROkkr
jkgrkr- tj vkiY;kdMs vls midj.k vlsy dh ts ;k /ouhygjh efqnzr d: “kdrs
rj rks vkokt+ fufÜpr ewG Lo:ikr vki.k iqUk% izlkfjr d: “kdrks vkf.k vusd
,sfrgkfld ckch vki.k ,sdw “kdrks- vkiY;koj gosps vkoj.k vkgs- T;koj vkeps
“kCn vkepk vkokt+ dksjyk tkrks- vkEgkyk gosps vkoj.k fnlr ukgh R;kpizek.ks ts
dkgh dksjys tkrs rsgh fnlr ukgh- ;kp i)rhus nqlÚ;k txkusns[khy vkEgkyk pkjh
cktwus ?ksjys vkgs vkf.k lkrR;kus vkeP;k gsrwaps] vkeP;k ;kstukaps /ouh eqnz.k pkyw
vkgs- vkeph loZ d`R;s dksjyh tkrkr- vkeP;k e`R;quarj lokZauk okpuklkBh [kqys
gksbZy- Qksuks ojhy IysV! rh fQjrs] R;kosGh vkokt+ ;sr ukgh- ijarq ckfjd fiu
R;kP;koj Bso.;kr vkyh] dh yxsp R;krwu vkokt+ ;sÅ ykxrks- v”kkp izdkjs
vkeP;k d`R;kaps eqnz.k r;kj gksr vlrs vkf.k T;kosGh txkP;k fuekZR;kph vkKk
gksbZy R;kosGh vkeps /ouho`r vkEgkyk iqUgk ,sdoys tkbZy- ts ,sdY;kuarj yksd
mRLQwrZi.ks Eg.krhy- ^^dls gs iqLrd T;krwu ygkukrwu ygku xks’V vFkok lokZf/kd
eksBs izdj.kns[khy oxG.;kr vkysys ukgh-** ¼dqjvku 18%49½-
mRrjnkf;Rokph ladYiuk
ek.klklkBh vYykg vFkkZr fuekZrk vifjgk;Z vkgs- fuekZR;k[ksjht R;kps
thou viw.kZ vkgs- ,dk rRoosR;kus ts lkafxrys vkgs rs ;ksX; vkgs dh tj fuekZrk
ulrk rj vkEgkl ,[kknk fuekZrk “kks/kwu dk<kok ykxyk vlrk- lqqnSokus izR;{kkr
vYYkkg vkgs- vki.k vYYkkgoj iw.kZi.ks fo”okl BsÅ “kdrks- dYiuk vFkok Hkkouk
Eg.kwu uOgs] rj ,d lR; Eg.kwu! vkf.k vkeP;k thoukr R;kyk vki.k ;ksX;
mPpLFkku iznku d: “kdrks- vkiY;k thoukps fu;kstu dj.;klkBh ek.klktoG
Lor%pk ,d fl)kar vlyk ikfgts& fuekZR;kus U;k¸; vlk fl)kar fnyk vkgs&
thoukP;k O;oLFkkiukph iw.kZ rRoiz.kkyh!
ekuo Eg.kts ;kaf=dh i)rhus fu;a=.k dsys tk.kkjs ;a= ukgh- dsoG
laosnukghu vFkok brj fu;af=r izk.;kizek.ksns[khy rks ukgh- ek.kwl Lokra«;
miHkksxrks vkiY;k et+hZuqlkj R;kaP;k d`R;k ckcrhr fu.kZ; ?ksrkr- iz”u vlk vkgs
fd ek.klkl ;ksX; ekXkkZoj dls Bsok;ps\ R;kP;k orZ.kqdhe/;s R;kl lkrR;kus
f”kLrc) dls djko;kps\ lkekftd ncko vlksr] tfeuhlaca/kh dk;ns vlksr] /keZ
lq/kkjdkaps vokgu vlksr ;k ckcrhr loZ ,sfgd mik;;kstuk vi;”kh BjY;k vkgsr
vlk bfrgkl vkgs-
laiw.kZr% ifj.kkekrwu ulys rjh lkekftd ca/kus e;kZnhr vkgsr vlk
12
OrdZmMo dmñVd ‘m¡bmZm d{hXþ{ÔZ ImZ

vuqHko vkgs- dk;|ke/;s vusd =qVh vkgsr R;keqGs vijk/;kl lqVdspk ekXkZ
lkiM.ks dBh.k ukgh- lq/kkjdkaP;k vkokgukapk iz;Ru dzkarh ?kMowu vk.kw “kdr ukgh-
lR; vls vkgs- f”kLrc) orZ.kqdhlkBh vkiY;kgwu vf/kd Js’B v”kh
“kDrh vfLrRokr vkgs ;koj fo”okl Bso.ks vko”;d vkgs- v”kh “kDrh T;kyk
ek.klkP;k d`R;kaph {k.kks{k.kh tk.kho vlrs] th ek.klkl cf{kl vFkok f”k{kk nsÅ
“kdrs vkf.k ftP;kIkklwu lqVdk d:.k ?ks.ks v”kD; vkgs-
v”kk izdkjph ,dp “kDrh vfLrRokr vkgs R;kyk vki.k vYYkkg ¼fuekZrk½
Eg.krks- ,dkp osGk nksu izdkjs fuekZR;kojhy J)k izdV gksrs- ,d vls dh] fuekZrk
Eg.kts vkiyk laj{k.k vlwu T;kyk vkiY;k loZ d`R;kaph ekfgrh vlrs-
R;kpcjkscj f”k{kk dj.;klkBh R;kP;kdMs ve;kZn lkeF;Z vkgs- loZ izdkjP;k
ifjfLFkrhe/;s [kktxh vFkok lkoZtfud] fuekZrk ek.klkl fu/kkZjkus ;ksX; ekxkZpk
voyac dj.;kl Hkkx ikMrks- v”kk izdkjs rks fuekZR;kP;k jkxkrwu Lor%pk cpko
d: “kdrks-
nqljk eqÌk vlk dh] fuekZR;koj fo”okl Eg.kts ve;kZn vk”kkvkdka{kkaps
laxzgky; vkgs- rj lR;kps ikyu djrkuk uqdlku >kys] fdaok nqlÚ;k vkiRrh eqGs
uqdlku >kys rj izHkkohi.ks rs lgu dj.;kps R;kP;ke/;s lkeF;Z vkgs gh J)k
mjk”kh ckGxwu ek.kwl ;k txkr vkiys thou O;rhr d: “kdrks- tj lR;kpk ekxZ
R;kus lksMyk ukgh rj “kk”or LoxkZP;k Lo:ikr fuekZrk R;kyk c{khl nsbZy vkf.k
;kgwu eksBs dks.krsp cf{kl ukgh- Lor%l uSfrd ewY;ka”kh cka/kwu ?ks.ks vFkok U;k;laxr
jkg.ks gs ek.klklkBh “kD; ukgh- tj R;kpk loZJs’B lkeF;kZoj vFkkZr fuekZR;koj
n`< fo”okl vlsy rjp gs “kD; vkgs- gh loZJs’B “kDrh vFkok lkeF;Z ifjiw.kZ
U;k;laxr vkgs- ek.klkyk lR;kP;k ekxkZdMs ?ksÅu tkrs gs R;kykp “kD; vkgs-
R;kpizek.ks tks lR;kP;k ekxkZiklwu foeq[k gksrks R;kyk f”k{kk dj.;kpsgh R;kP;ke/;s
lkeF;Z vkgs- ,[kk|k xqUgsxkjkl f”k{kk dj.;klkBh gs e;kZfnr tx [kwi ygku vkgs-
R;kpizek.ks iq.;oarkl eksBs c{khl ns.;klkBhgh gs tx ygku vkgs- fuekZR;kph
ladYiuk Eg.kts] fuekZrk l|kP;k txkis{kk loZ e;kZnkaiklwu eqDr vls vf/kd pkaxys
tx rks fuekZ.k d: “kdrks- ftFks cf{kl vkf.k f”k{kk nksUghph lek/kkudkjdfjR;k
veyctko.kh gksÅ “kdrs-
“kk”or vkf.k leFkZ fuekZrk vkf.k R;kps mRRkjnkf;Roph layXu vkgs- mRrj
nkf;Rokph ladYiuk ;ksX; fopkj vkf.k ;ksX; d`rh ;kph geh nsRks- fuekZR;kP;k
f”k{ksP;k vkBo.kheqGs ek.kwl lko/k gksrks- ;k[ksjht dks.kR;kgh ifjfLFkrhr vkf.k
ekscnY;kr tks lR;kpk ekxZ lksMr ukgh- fuekZR;kP;k cf{klkaoj R;kpk fo”okl
n`<korks-
13
OrdZmMo dmñVd ‘m¡bmZm d{hXþ{ÔZ ImZ

fuekZR;kojhy J)seqGs ek.klkl v”kh rRoiz.kkyh ykHkrs- fd T;kP;k


ek/;ekrwu uqdlku Qk;|kr ifjofrZr gksrs vkf.k ;kruk “kqHklans”k nsÅu tkrkr-
ek.klk] okLro vksG[k !
dkgh {k.k ;koj fopkj djk- nh?kZ vkf.k ,dlyx vls vk;qekZu rqeps izkjaHk
vkgs- e`R;w ;k thoukl [kafMr djrs- uohu dky[kaMkpk rks izkjaHk vlrks- mnkgj.k
Eg.kwu “ksrdÚ;kps ihd yko.ks igk- rks R;kps HkkaMoy ;kr xqarorks] fidkph e”kkxr
gksrs vkf.k lqdrs- R;kuarj lqxhP;k gaxkekr rks Lor%lkBh o’kZHkjklkBh vUUk/kkU;kpk
lkBk djrks- fidkpk ok<hr lqxhpk gaxke gh ,dk VII;kph v[ksj vkgs- ;k VII;kr
ihd yko.ks vkf.k R;kph e”kkxr dj.ks ;kapk lekos”k vkgs- fidkph dVkbZ gksbZi;aZr
Je vkf.k [kpZ ,o<sp djkos ykxrs] R;kuarj R;kP;k ifjJekps QG R;kyk feGsy-
vkiY;k thoukcÌyns[khy vlsp lkaxrk ;sbZy- ;k txkr vki.k xqaro.kwd
djrks vkf.k R;kuarj nqlÚ;k txkr feG.kkÚ;k ekscnY;klkBh rks e”kkxr djrks-
vkiY;kiSdh izR;sdktoG “ksrh vkgs- dks.kh R;kph e”kkxr djrks] rj dks.kh R;kps
ekGjku djrks- isj.kh dsY;kuarj vki.k R;kdMs y{k nsrks vFkok nqyZ{k djrks- vkEgh
dkVs mxorks fdaok Qqya vkf.k QG vkeP;k ckxsr cgjrkr- vkEgh vkeP;k
fidkae/;s lq/kkj.kk Ogkoh Eg.kwu vkiys ifjJe [kpZ djrks- vU;Fkk vkepk osG O;FkZ
?kyorks- fidkaP;k e”kkxrhpk gk dky[kaM e`R;qi;Zar pkyrks- vkepk e`R;qpk fnol gk
lqxhpk fnol vkgs- R;k fno”kh vkeps MksGs ;k txkr can gksrhy ts e`R;qi”pkr
thoukr m?kMrhy- R;kosGh vk;q’;Hkj vkEgh ts ihd tksiklrks] rs vkeP;k leksj
vlsy-
y{kkr Bsok- th O;Drh “ksrh djrs frykp ihd feGrs- R;kus isjysY;k
/kkU;kphp rks dki.kh djrks- ;kp i)rhus uarjP;k txkr e`R;qiwohZ t”kh e”kkxr
dsyh rls ihd R;kyk feGsy- izR;sd “ksrdÚ;kl gss pkaxys ekfgr vlrs] dh R;kus
tso<h e”kkxr dsyh rso<;k vUUk/kkU;kpk lkBk R;kyk feGrks] vkf.k R;kus ts isjys
rsp R;kps /kkU; vlrs- nqlÚ;k txkr ;k txkr dsysY;k ifjJekuqlkj ekscnyk
feGsy- iz;Ru vkf.k ifjJe ;klkBh fu/kkZfjr osG T;kosGh [kafMr gksrks R;kosGh
e`R;qph v[ksjph mn~?kks’k.kk gksrs- nqljs tx gs vafre fBdk.k vkgs T;k fBdk.kh ;kpk
R;kyk vuqHko ;sbZy- e`R;quarj iz;Ru dj.;kph dks.krhp la/kh miyC/k ukgh- vkf.k
gsns[khy y{kkr vlkos dh e`R;qi”pkr thou d/khgh [kafMr gks.kkj ukgh-
gk izdkj fdrh Hk;adj vkgs! vkf.k Eg.kwu ek.klkus R;kP;k e`R;qiwohZ vkiyh
oSpkfjd cSBd ifjiDo djkoh- e`R;quarj lR;kph tk.kho >kY;kl [kwi m”khj gksbZy-
dkj.k uarj >kysY;k tk.khosiklwu R;kyk dkghp Qk;nk ukgh- ;kr ,[kk|kP;k pqdhps
14
OrdZmMo dmñVd ‘m¡bmZm d{hXþ{ÔZ ImZ

xkafHk;Z fopkjkr ?ks.;klkBh osG ulrks- i”pkrkiklkBh osG ulrks- rlsp


ifjJeklkBh ns[khy osG ulrks-
ekuokl izkjC/kkpk folj iMrks- osG ek= R;kP;k fidkaph dki.kh
dj.;klkBh >ikV;kus R;kP;k iq<s fu?kwu tkrs- txke/;s tks dkgh lqyHk Qk;nk vkgs
rks feGo.;kr nax gksrks vkf.k ;ksX; izdkjs vki.k dkekr vkgksr vls R;kyk okVr
vlrs- oLrqr% rks vkiyk ekSY;oku osG ok;k ?kkyfor vlrks- Lor%ps HkforO;
le`) dj.;klkBh vewY; la/kh R;kP;k leksj vlrs- ijarq rks {kqYYkd vkf.k deh
egRokP;k xks’Vhr xqarysyk vlrks- R;kpk fuekZrk R;kyk “kkÜor izfr’Bk vkf.k d`ik
vlysY;k LoxkZr ;s.;kp vkokgu djhr vlrks- ek= rks R;kP;k vKkukeqGs QlO;k
vkuankr eXu vlrks- R;kyk okVrs vki.k cpr djhr vkgksr- ijarq rks m/kGiV~Vh
djhr vlrks- txkrhy fuoklLFkku cka/krkuk rks v”kk Hkzekr vlrks] dh rks vkiY;k
thouklkBh rs cka/kr vkgs- ijarq rks okGwP;k fHkarh cka/krks T;k dkslG.kkÚ;k vkgsr-
ek.klk] fopkj dj- rw dk; djrks vkgsl vkf.k dk; dj.ks rq>s drZO; vkgs\
HkkSfrd thou
i`Foh mixzg vkgs- rh lkrR;kus lw;kZHkksorh fQjr vlrs- gh ifjdzek iw.kZ
gks.;klkBh ,d o’kZ ykxrs- i`Fohojhy ekuoh thouklkBh gs frps Hkze.k vko”;d
vkgs- tj i`Foh lw;kZHkksorh fQjyh ulyh rj R;kP;k vk;q’;kl dkghp vFkZ jkfgyk
ulrk vkf.k vk;q’; laiq’Vkr vkys vlrs-
;k txke/;s vkEgh vkiys vk;q’; dls O;rhr djkos ;kps gs O;kogkfjd
mnkgj.k vkgs- v”kkp izdkjs ek.klkus fuekZR;kHkksorh ifjdzek dj.ks vko”;d vkgs-
;kpkp vFkZ vlk] dh ek.klkph d`R;sa fuekZR;koj voyacwu vl.ks vko”;d vkgs-
fulxZ fu;ekuqlkj i`Fohps lw;kZHkksorh fQj.ks vfuok;Z vkgs- ek= ek.klkps
rls ukgh- rks vkiY;k bPNsuqlkj vYYkkgl lefiZr >kyk ikfgts- fuekZR;kP;k
ladYiusoj R;kus vkiys thou mHkkjys ikfgts- ek.klkps vkjksg.k R;kP;k psrusoj
voyacwu vkgs- ;k pSrU;krp R;kps ;”k lkekoys vkgs- fuekZR;kP;k “kks/kkrp
fuekZR;kus cgky dsysys thou vkgs- O;Drh] iq:’k vFkok L=h vlks] T;kosGh R;kauk
fuekZR;kpk “kks/k ykxrks R;kp osGh R;kyk lR;kpk “kks/k ykxrks vkf.k gsp lR; R;kaps
laiw.kZ thou O;kiwu Vkdrs- lR; lkiMys gk fopkj ,d HkkjkÅu Vkd.kkjh vuqHkwrh
vkgs- R;keqGs R;kaP;ke/;s vYYkkgcÌy “kkÜor J)k fuekZ.k gksrs- gk “kkÜor fo/kkrk
R;kP;k thoukrhy loZ uSjk”; nwj djrks vkf.k Eg.kwu uqdlku ;kyk dkgh vFkZ
ulrks- tks i;Zar rs fuekZR;kP;k lkfu/;kr vkgsr-
vYykgP;k fufeZrhoj y{k dsafnzr dsY;keqGs ek.klkl ;k tk.khosph vuqHkwrh
15
OrdZmMo dmñVd ‘m¡bmZm d{hXþ{ÔZ ImZ

gksrs- l|kps foÜo gs vYYkkgP;k xq.k/kekZps o.kZu vkgs- R;kph iw.kZ vksG[k vkgs-
foÜokP;k fufeZrhr vYYkkgps n”kZu ?kMrs- vkj”kke/;s ek.kwl vkiys Lor%ps izfrfcac
Li’Vi.ks ikgkrks R;kizek.ksp fuekZR;kps gs n”kZu vkgs-
foLrh.kZ varjkGkpk fuekZrk vYYkkg ve;kZn] vuar vkgs- lw;Z vkf.k rkjs
;kaps rst ;kaP;k fujh{k.kkrwu vYYkkg izdk”k vkgs gs y{kkr ;srs- ioZrkph f”k[kjs
vYYkkgps egkUkRo lkaxrkr- leqnzkrhy okjk vkf.k u|kapk izokg vYYkkg ve;kZn
d`ikaps laxzgky; vkgs gs fun”kZukl vk.kwu nsrkr- fgjok o`{kke/;s vkEgkyk
vYYkkgps vkSnk;Z fnlwu ;srs- ek.klkP;k vfLrRokpk gk iqjkok vkgs- gosP;k lqxa/kkr
ek.klkl nSoh Li”kkZpk vuqHko ;ssrks- i{kkP;k fpofpokVkr R;kyk fuekZR;kps xk.ks ,sdw
;srs- vYYkkgP;k Lej.kkrp R;kus cgky dsysys thou lq: gksrs- ek.klkl vYykgP;k
vfLrRokph tk.kho gks.;kl lq:okr gksrs- izR;sd xks’V R;kyk vYYkkgph vkBo.k
d:u nsr vlrs- R;kP;k var% dj.kkrwu vYYkkgps Lej.k d/khp tkr ukgh- R;kph
ldkG vkf.k R;kph la/;kdkG vYYkkgP;k lkfu/;krp tkrs- ikolkeqGs ihd
iYYkors] rlsp rks vYYkkgP;k Lej.kkr eXu gksrks-
vYYkkg ek.klkpk vk/;kfRed dasnzfcanw vkgs- R;kP;k”kh T;kph ckaf/kydh
vkgs rks izR;sd {k.kh vk/;kfRed vuqHkokrwu tkr vlrks- vYYkkgojhy J)k vkf.k
v/;kfRed fodklkps L=ksr vkgs- ts fuekZR;kP;k izsekr HkVdysys vkgsr R;k
O;DrhfjDr nqljs dkgh R;kyk udks vlrs- fuekZrk R;kP;klkBh ,d vFkkax
leqnzklkj[kk vlrks- R;ke/;s rks iksgr vlrks- v/;kfRed tkx`rhP;k ek/;ekr
R;kyk v”kh laiRrh feGrs] dh R;kyk d”kkphp xjt Hkklr ukgh-
T;kyk fuekZR;kpk “kks/k ykxyk R;kP;klkBh laiw.kZ fo”o Eg.kts vYYkkglaca/kh
,d [kqys iqLrd vkgs- o`{kkps izR;sd iku ;k fnO; iqLrdkps iku gksrs-
T;kosGh rks lw;Z ikgkrks R;kosGh euq’;kl okVrs] fd fuekZrk vkdk”kkrhy
fnok izTofyr djhr vkgs- foÜo ,[kk|k fnO; fo|kihBklkj[ks vkgs vkf.k rks frpk
fo|kFkhZ vkgs vls okVrs-
fuekZrk R;kP;k izsekP;k “kks/kkr vkgs gs R;kP;k y{kkr ;srs- ekuo tUekiklwu
loZJs’B fuekZR;kP;k ¼vYYkkgP;k½ “kks/kkr vkgs- rks vuar ve;kZn vkgs] R;kpk “kks/k
ykxY;kuarj o;Ldj x`gLFkkl lek/kku okVrs vkf.k t.kwdkgh rks vkiY;k vkbZP;k
gkrkrp vkgs vlk R;kyk Hkkl gksrks- fuekZR;kP;k “kks/kkeqGs nqlÚ;kl R;kpk Hkkxhnkj
dj.;kiklwu R;kpk cpko gksrks- fuekZR;kpk “kks/k ?ks.;kr vi;”k Eg.kts lokZf/kd
eksBh xjt Hkkxo.;kr ek.klkl vkysys vi;”k-
vYYkkgph tkxk nqlÚ;kl ns.ks ;k mRdaBsrwu ek.klkl R;kpk “kks/k ?ks.;kr
vi;”k ;srs- gh nqljh tkxk fof”k’V ek.klkyk] d/khd/kh fof”k’V izk.;kyk] d/kh
16
OrdZmMo dmñVd ‘m¡bmZm d{hXþ{ÔZ ImZ

fulxkZyk] d/kh ,[kk|k HkkSfrd “kDrhyk] d/kh x`fgr dYiukauk] rj d/kh Lor%ykp
ns.;kr ;srs-
tjh fuekZR;kpk “kks/k ?ks.;kr vi;”k vkys fdaok rks ukdkj.kkjk >kyk rjh
“kks/k ?ks.;kph R;kph mehZ nkcwu Vkd.ks LoHkkor% R;kP;k vFkok frP;k lkeF;kZ ckgsjps
vkgs- vkf.k Eg.kwu T;kuk vYYkkgpk “kks/k ykxr ukgh rs nqljsp dkghrjh fuekZrk
Eg.kwu x`fgr /kjrkr- vYYkkgl izkFkZusl ik= letY;kl ek.klkph izfr’Bk mapkors-
;k myV vYykg[ksjht brj dks.kklgh fuekZrk let.ks rs ekuorsP;k Lrjko:u
[kkyh dkslG.;klkj[ks vkgs- ekuoklkBh vkf.k laiw.kZ foÜoklkBh vYYkkgl lefiZr
gks.ks gk ,dp ekxZ vkgs-

17
Towards Spiritual Living
Al-Risala and Spirit of islam are two monthly spiritual
magazines. They aim at helping indivuduals discover for
themselves answers to their questions on spirituality,
religion, this life and life beyond, and also instill in
them the spirit of dawah work.

ENGLISH MONTHLY ISSUE 41 MAY 2016 ` 35

SPIRIT OF ISLAM
To w a r d s G l o b a l P e a c e & S p i r i t u a l L i v i n g

The power to solve problems is always more


significant than the problems themselves.

Annual Subscription
Al-Risala : India - 200 Overseas - US S 20
Spirit of Islam : India - 400 Overseas - US S 30
Al-Risala
1, Nizamuddin West Market, New Delhi - 110013
Tel.: 011-41827083 / 46521511 / Mob.: +91-8588822679 / +91-8588822680
Spirit of Islam
002, HM Wimberly, 6, Barlie Street Cross, Langford Town, Bangalore - 560025
Mob.: +91-8050202626 / Email : subscription @thespiritofislam.org
Web : www.spiritofislam.co.in

hr nwpñVH$m Imbrb nζmda {‘iob.


AãXþg g‘X I{bb Aho‘X
1050, a{ddma noR>, nwUo - 411002
’$moZ Z§. : 020 24472830 ‘mo~m. Z§.: 9665059035
THE QURAN
A book which brings glad tidings to mankind along with divine admonition, stresses the
importance of man's discovery of truth on both spiritual and intellectual planes. The main
themes of the Quran are enlightenment, closeness to God, peace and spirituality. The
objective of the Quran is to make man aware of the Creation Plan of God.
Available in different languages
Easy to understand

Chinese Dutch French

Portuguese English Malayalam

Urdu Hindi Kannada

Italian Tamil Punjabi

Buy Online / Order Free Quran / Download / Be a Quran Distributor


www.goodwordbooks.com / www.j.mp/freequran4all

You might also like