22/02

Bezpotomna śmierć Karola II - w testamencie wyznaczył Filipa Andegaweńskiego.

Filip V obejmuje tron w 1701r. W wieku 17 lat. Starał się, by nowi poddani go polubili. Dawna
korona Aragońska i Katalonia nie były zadowolone, głównie przez stracone tereny.

W Hiszpanii nie było ceremonii koronacji - od króla wymagano, by sprowadził Kortezy i przysiągł,
że będzie sprawiedliwy i będzie szanował poddanych.

Ponieważ potomstwo Ludwika XIV umierało, obawiano się, że Francja i Hiszpania zostaną
połączone pod władzą Filipa V.

1701r. - powstaje koalicja anty-hiszpańska i anty-francuska - Austria, Anglia, Holandia, Portugalia

Koniec 1701r. - pierwsze działania wojenne - Austria atakuje posiadłości Hiszpańskie we

Włoszech - wkroczenie do Mediolanu i dążenie do Neapolu
1702r. - angielski atak na otę płynącą z Ameryki; atak na porty hiszpańskie, Kadyks
1704r. - do portu w Lizbonie przypływa arcyksiążę Karol i ogłasza, że on powinien odziedziczyć
tron Hiszpanii. Tytułuje się Karolem III. Z pomocą angielską i portugalską wkracza na tereny
korony hiszpańskie. Filip angażuje swoje i francuskie wojska -> okres wojny sukcesyjnej.

1705r. - Katalonia się buntuje i ogłasza, że preferuje Karola III

1706r. - zdobycie Madrytu, Filip ucieka do Burgos. Ludwig wysyła kolejne wojska
1707r. - Filip V odzyskuje Madryt i pokonuje Karola w bitwie pod Almanza. Filip się cieszy i
ogłasza, że znosi przywileje obowiązujące w Walencji i Aragonii, co oznacza, że mieszkańcy tych
terenów mają ograniczone prawa i już nie mogą się buntować.

Przez kolejne 2 lata nadal toczą się walki. W 1709r. Ludwig XIV myśli, że to się nie uda i należy
zrezygnować z Hiszpanii. Mimo tego, Filip uparł się, że będzie walczył o tron, nawet jak dziadek
zabrał mu wojska.

1711r. - Karol III zostaje cesarzem jako Karol VI, wraca do Austrii, ale nie chce zrezygnować z
Hiszpanii. Jednocześnie kończy się poparcie Karola ze strony innych państw, ponieważ nie chcą
doprowadzić do sytuacji, że Hiszpania i Austria stają się wielkim blokiem
Dzięki temu Filip V zostaje na tronie Hiszpanii

1713r. - traktat pokojowy w Utrechcie - większość krajów europejskich pogodziła się z sukcesją
Hiszpańską; Francja i Hiszpania musiały odstąpić pewne rzeczy -> Anglia uzyskała Gibraltar i
Minorkę, monopol na towary z kolonii Hiszpańskich (co roku dostawali pozwolenie na
przywiezienie równowartości statku 500t), handel lukratywny - handel niewolnikami

PODZIAŁ TERENÓW:
Minorka i Gibraltar dla Anglików. Portugalia chciała kolonię w okolicach Buenos Aires. Zostały
podzielone terytoria, które Hiszpania dostała, np terytoria włoskie, część Niderlandów. Sycylia dla
księstwa Sabaudii; Niderlandy północne powiększyły swoje terytoria na południe, a Karol VI
przejął resztę tych terenów oraz terytoria włoskie. Francja również musiała odstąpić część kolonii.

Katalonia wciąż walczyła

11 IX 1714r. - wojska Filipa V wraz z wojskami francuskimi zdobyły Barcelonę.

1716r. - Decreto de nueva planta - Nowy plan zarządzania regionu. Dekret

wprowadzał o cjalność języka kastylijskiego na terenie Katalonii

Filip V jako król:

• Ożenił się z Marią Ludwiką Sabaudzką - 2 synów; królowa zmarła w 1714r.
• Ożenił się z Izabelą Farneze z włoskiego rodu - 3 synów, 3 córki - Karol i Filip
• Ministro, któremu powierzono władzę - Alberoni

1717r. - podbój Sardynii, państwa europejskie się zdenerwowały, że Hiszpania

podbija europejskie tereny
fi
fl
1720r. - kolejny traktat pokojowy w Hadze, trzeba było oddać Sardynię

Po klęsce z podbojem włoskich terytoriów pojawiają się kolejni ministrowie. Zaczęły pojawiać się
idee oświeceniowe - głownie dążące do reform państwa. Filip miał coraz więcej epizodów
depresyjnych i nie chciał rządzić -> rządziła królowa i ministrowie.

Początek 1724r. - Filip V abdykuje i na tron wstępuje Ludwik I. Po kilku miesiącach ten umiera.
Izabeli zależało na władzy, Filip V wraca na tron. Wyglądało na to, że synowie Izabeli nie obejmą
tronu Hiszpanii, więc starała się, by objęli chociaż stanowiska we Włoszech.

1733r. - Hiszpania i Francja podpisują pierwszy pakt familijny w obliczu wojny sukcesyjnej w
Polsce, gdzie miesza się Austria. Wojska wysłane do Włoch. Królestwo Neapolu i Sycylia zdobyte
przez wojska francusko-hiszpańskie. Od 1735r. Królem Neapolu Karol - syn Farneze

29.02

Kolejny krok dla Izabeli to zapewnienie drugiemu synowi terenów - chciała, by przejął Księstwo
Parmy, obejmowane przez cesarstwo. W tym czasie umiera cesarz Karol VI bezdzietnie. Wybucha
wojna sukcesyjna. Krewny Habsburgów stara się wciągnąć Hiszpanię do kon iktu obiecując
oddać tereny włoskie.

1743r. - II pakt familijny. Hiszpania przejmuje Księstwo Parmy i Piacenza.

1746r. - Podczas wojny Filip V umiera

1748r. - traktat w Akwizgranie kończący wojnę, Burbonowie otrzymują Parmę, młodszy syn
Farneze Filip księciem Parmy -> Burbonowie zajmują liczne tereny włoskie, ale nie są to tereny
monarchii hiszpańskiej

Wpływy Filipa V na kulturę:

• Powstają instytucje tj.:
• 1712r. - Biblioteka Królewska -> Biblioteka Narodowa, krok w stronę powstawanie bibliotek
publicznych
• 1713r. - Real Academia Española de la Lengua - najpierw akademią prywatną; królewska
akademia; wkrótce wydany zostanie pierwszy słownik Diccionario de autoridades
• W latach 30 powstają kolejne akademie

👑 Ferdynand VI (1746-1759)
• Ożenił się z księżniczką Portugalską Barbarą, bezdzietne małżeństwo
• W 1748r. Koniec wojny o sukcesję austriacką
• Trwa wojna o kolonie - zaczęta podczas panowania Filipa V; systematycznie pojawia się straż
przybrzeżna; 1739r. - wojna o ucho Jenkinsa - o tereny koloni między Anglią a Hiszpanią;
wojna toczy się na Atlantyku i na wybrzeżach Ameryki; kon ikt rozwiązany w 1748r. Wielka
Brytania rezygnuje z monopolu na niewolników
• Ferdynand miał ministrów: José Carvajal y Lancaster i Markiz Ensenada
• Powstał spis ludności - el censo de Ensenada
• Nowa zasada prawa podatkowego - cataster
• Powstają stocznie - rozwija się przemysł, zwłaszcza wyposażenie statków
• 1753r. - wynegocjowany konkordat z papiestwem -> zmniejszenie podatków wobec
papiestwa
• Miał depresję :0

👑 Karol III (1759-1788)

• Ożenił się z Marią Saksońską (Marią Amalią), córką króla Polskiego - 13 dzieci

Panowanie Karola III przypada na szczyt oświecenia w Hiszpanii

fl
fl
 Polityka zewnętrzna:
• Włącza się w trwającą wojnę 7-letnią; w 1761r. Zostaje podpisany 3 pakt familijny, Hiszpania
włącza się w wojnę angielsko francuską o kolonie, ale Anglia wygrywa
• 1762r. Anglia wypowiada wojnę Hiszpanii, która toczy się na terenie kolonii - Karaiby, Kuba,
Filipiny
• 1763r. - pokój paryski/wersalski - niekorzystny dla Hiszpanii i Francji; odzyskanie Kuby i
Filipin, ale traci Florydę; Francja oddaje część terytoriów nad Missisipi
• Kon ikty z Portugalią - Hiszpania traci część terytoriów kolonialnych w Ameryce Południowej

Polityka wewnętrzna:
• Uporządkowanie Madrytu - brukowane ulicy, oświetlenie, system sprzątania ulic,
doprowadzenie wody do fontann
• By to osiągnąć, trzeba było pieniędzy - podniesienie podatków - zajął się tym Esquilache -
włoski doradca Karola
• Narastał opór wśród mieszkańców i arystokracji - 1766r. - bunt Motín de Esquilache, bo
doradca wprowadzał bezsensowne dekrety (zakaz noszenia długich płaszczy i kapeluszy z
szerokim rondem) - bunt na tyle poważny, że pałac Esquilache został splądrowany

7.03

Jezuici
1767r. - dostali nakaz opuszczenia Hiszpanii (i ziem podlegających). Zakon był postrzegany jako
szpiedzy z papiestwa lol. Minister Karola uważał, że Jezuici byli też odpowiedzialny za bunt
przeciwko Esquilache.

Przenieśli się do Włoch i tam publikowali.

Najważniejszym ministrem było Floridablanca, który chciał dużo zrobić dla Hiszpanii.

Reforma administracji królewskiej - na miejscu rad królewskich zostają powołane sekretarzy stanu
- funkcjonują jak ministerstwa. Za czasów Floridablanca powstaje junta suprema de estado -
najwyższa rada rządu. Okres panowania Karola III - okres szczytu oświecenia Hiszpanii ->
działania w sferach edukacji, rolnictwa, administracji... Sierra Morena - osiedlili się tam niemieccy
rolnicy

Pod koniec panowania Karola III kolejny epizod zagraniczny. Wojna o niepodległość Stanów
Zjednoczonych, co Hiszpania w miarę popiera - oderwanie się kolonii północno-amerykańskich
było widziane jako osłabienie Anglii. W wojnę angażuje się Francja też popierając Stany. Hiszpania
miała nadzieję, że odzyska tereny, które straciła w wyniku wojny sukcesyjnej i 7-letniej ->
oblężenie Gibraltaru 1779-1782r., niekorzystne dla Hiszpanii.
1783r. - Francja i Hiszpania podpisują pokój z Wielką Brytanią - Hiszpania odzyskuje Florydę i
Minorkę
Kon ikt z Portugalią (na terenach kolonii) -> 1778r. - traktat i korekty granic na terenach
kolonialnych

1788r. - Karol III umiera. Na tron wstępuje Karol IV. Ferdynand (drugi syn Karola III) zostaje w
Neapolu -> rozgałęzienie dynastii Burbonów, podtrzymywanie stosunków z Neapolem.

👑 Karol IV (1788-1808)
• Ożenił się z Marią Luiza Parmeńską
• Nie był wybitnym królem
• Ministrem Hrabia Aranda, potem Manuel Godoy - zaczął jako
gwardzista, a potem został faworytem królewskim (możliwy
kochanek Marii Parmeńskiej) -> po jakimś czasie król traci
władzę

Polityka zagraniczna:
• 1789r. - rewolucja francuska, Ludwik XVI zostaje stracony ->
fl
fl
 Hiszpania dołącza się do koalicji anty-francuskiej
• 1793r. - Hiszpania się angażuje do walk przeciwko Francji - na terenach Katalonii północnej,
udaje się odzyskać na chwilę te tereny, ale potem Francja je z powrotem przejmuje i dociera do
Barcelony
• 1795r. - podpisany pokój w Bazylei
• 1796r. Traktat w San Ildefonso - zapewnia przyjazne stosunki z Francją
• Napoleon robi inwazję na Włochy - Hiszpanie mają nadzieję, że pokojowe stosunki z Francją
powstrzymają Napoleona od inwazji na tereny Burbonów (koniec końców Napoleon podbije te
tereny)
• Trwa kon ikt francusko angielski, Hiszpania stawała po stronie Francji -> kon ikty morskie, ataki
na porty; 1805r. - bitwa pod Trafalgarem wygrana przez Anglię - Anglikom dowodził admirał
Nelson

Wojny Napoleońskie:
Od 1804r. Napoleon cesarzem
Ponieważ nie udało się pokonać Anglików, Napoleon (i sojusznicy) zamyka porty na statki
angielskie. Portugalia stawała jednak po stronie angielskiej i nie przejmuje się nakazem
Napoleona
Pażdziernik 1807r. - traktat w Fontainebleau - Hiszpania pozwala wojskom francuskim
przejście przez swoje terytoria w celu ataku na Portugalię oraz dołącza swoje wojska.
Zakładano, że Portugalia zostanie podbita i podzielona na 3 części - jedna dla Księżniczki
Parmy, jedna dla Godoya, ostatnia do decyzji Napoleona. Po podpisaniu traktatu na tereny
Hiszpanii zaczęły wkraczać wojska francuskie. Jedna armia była pod dowództwem generała
Junot, która przeszła przez Saint Sebastiana, wkroczyła do Portugalii i zaczęła zdobywać
tamtejsze tereny. Kolejne armie rozpraszały się na różne terytoria Hiszpanii - mieszkańcy zaczęli
narzekać na żołnierzy - robi się nieprzyjemnie.
Hiszpanie nie lubili Godoya, nie podobało się im jak rządził, a jego największym
przeciwnikiem był następca tronu Ferdynand - wyglądało na to, że królowie preferują
Godoyę od własnego syna. Królowa nawet przekonała męża, by podniósł godność Godoi
(niskiego pochodzenia) do admirała - był traktowany jak członek rodziny królewskiej.
Ferdynand próbował znaleźć sojuszników - szukał poparcia u Napoleona. Pierwszą żona
Ferdynanda VII zmarła młodo, był wdowcem, wysłał prywatnie list do Napoleona prosząc o
wyznaczenie księżniczki na żonę ze swojej rodziny. Jak to wyszło na jaw zrobił się wielki
skandal, Ferdynand i doradcy stanęli przed sądem. Ferdynand zrzucił odpowiedzialność
na doradców - stosunki w rodzinie królewskiej pogorszone
Na teren Hiszpanii wkracza główny dowodzący wojsk francuskich Joachim M. Był jednocześnie
szwagrem Napoleona. Z racji na niebezpieczną sytuację, rodzina królewska wyjeżdża do pałacu
w Aranjuez. 17-18.03.1808r. Dochodzi do bójki między służącymi Godoya i Ferdynanda,
rozlewa się to na miasteczko, mieszkańcy krzyczą przeciwko Godoyowi, który idzie się
ukrywać. Zostaje to zapamiętane jako Motín de Aranjuez. Następnie Karol abdykuje na rzecz
swojego syna, który będzie panować jako Ferdynand VII i wraca do Madrytu. Karol IV pisze do
Napoleona tłumacząc swoją abdykcję i nawet ją odwołuje, prosząc o pomoc w powrocie do
władzy.
fl
fl