Chương 5: THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH HOÀN TOÀN

1. ĐẶC ĐIỂM CỦA TT CTHT

- SP đồng nhất, được cung ứng bởi rất nhiều NSX  mỗi NSX bán đúng giá TT do tương
tác CUNG & CẦU tạo nên
- Có rất nhiều người mua  mỗi NTD mua đúng giá TT
- Dễ dàng gia nhập/rút lui khỏi TT
- Thông tin trong suốt

2. ĐẶC ĐIỂM CỦA DN CTHT

2.1. Đường cầu sp đối với doanh nghiệp (d): thể hiện lượng sp mà TT sẽ mua của 1
DN ở mỗi mức giá có thể có.
DN CTHT: (d) nằm ngang ở mức giá thị trường

SP X có QS = 5P – 40, QD = -5P + 60  PTT = 10 (đvt/sp)

2.2. Tổng doanh thu của doanh nghiệp (TR): TR = P x q

DN CTHT: TR = PTT x q (DN bán được)  TR là đường thẳng dốc lên

PTT q TR AR = PTT MR = PTT

10 0 0
10 1 10 10 10
10 2 20 10 10
10 3 30 10 10

2.3. Doanh thu trung bình (AR): là doanh thu tính bình quân trên mỗi đơn vị sp bán
được. AR = TR / q
DN CTHT: AR = PTT  Đường AR trùng d

2.4. Doanh thu biên (MR): là phần doanh thu tăng thêm khi doanh nghiệp bán thêm
1 đơn vị sp trong một thời gian nhất định. MR = TR / q = (TR)’q
DN CTHT: MR = PTT  Đường MR trùng d

Chứng minh:
MR = TR / q = PTT . q / q = PTT
MR = (TR)’q = (PTT x q)’q = PTT
 3. PHÂN TÍCH CÁC QUYẾT ĐỊNH CỦA DN CTHT TRONG NGẮN HẠN
DN CTHT bán đúng giá thị trường
-Nếu PTT tăng lên  DN bán giá cao  có thể có lợi nhuận: PTT > ACmin  Tối đa hoá
lợi nhuận ở q ?
-Nếu PTT giảm  DN bán giá thấp hơn  có thể hoà vốn: PTT = ACmin  sx q tối ưu
để Pr = 0
Hoặc lỗ: PTT < ACmin  Tối thiểu
hoá lỗ

Profit = TR – TC = P x q – AC x q = (P – AC) x q = [P – (AVC + AFC)]x q

Có lợi nhuận (Pr > 0)  TR > TC  P > AC (P bù đắp AVC, AFC, dư)
Hoà vốn (Pr = 0)  TR = TC  P = AC
Lỗ (Pr < 0)  TR < TC (VC + FC)  P < AC (AVC + AFC)

3.1. Mục tiêu tối đa hoá lợi nhuận

Để đạt lợi nhuận cao nhất, các doanh nghiệp sx ở mức sản lượng có MR = MC
Vd: DN CTHT

3.2. Mục tiêu tối thiểu hoá lỗ

Nếu PTT = ACmin  DN hoà vốn (Pr = 0)  DN tiếp tục sx tại mức sản lượng hoà vốn
(MR = MC)

Nếu AVCmin < PTT < ACmin  DN lỗ < FC  DN tiếp tục sx trong tình trạng lỗ tại
mức sản lượng có MR = MC để lỗ thấp nhất có thể.

Nếu AVCmin = PTT  DN lỗ = FC  DN tạm thời đóng cửa, ngưng sx (q = 0), chịu lỗ
FC , chờ PTT lên  P = AVCmin là mức giá đóng cửa.

Nếu PTT < AVCmin  DN lỗ > FC  DN tạm thời đóng cửa, ngưng sx (q = 0), chịu lỗ
FC , chờ PTT lên.

SUY RA: DN CTHT CHỈ CUNG ỨNG SẢN PHẨM KHI PTT > AVCmin và CUNG
ỨNG THEO NGUYÊN TẮC TỐI ĐA HOÁ LỢI NHUẬN (MR = MC)
 ĐƯỜNG CUNG NGẮN HẠN CỦA DN CTHT LÀ PHẦN MC TRÊN AVCmin
CỦA DN (PTT tăng  q tăng).
 CUNG của một hh, dv mô tả các số lượng hh, dv đó mà NSX muốn bán và có k/n bán
ở các mức giá khác nhau

Đường cung của ngành được tổng hợp từ các đường cung của các doanh nghiệp.
BÀI TẬP 1:
DN CTHT: MR = PTT
TC = 144 + q + q2 (USD)
a. Đường cung ngắn hạn của DN CTHT là phần MC trên AVCmin.
MC = 2q + 1 (MC > AVCmin)
Ps = 2q + 1

b. PTT = 29 USD/sp  q ?  Pr max ?

Nguyên tắc TĐH LN tại q có MR = MC

PTT = MC
29 = 2q + 1  q = 14 (sp)
Prmax = TR – TC = (29 x 14) – (144 + 14 + 142) = 52 USD

c. Tìm giá và sản lượng hoà vốn

DN hoà vốn khi PTT = ACmin
Mà ACmin  MC = AC
2q + 1 = q + 1 + 144/q => qHV = 12 (sp)  PHV = ACmin = 25 (USD/sp)

Khi PTT = 17 USD/sp  QĐ của DN ??

Cách 1: Tìm P đóng cửa = AVCmin
Mà AVCmin  MC = AVC
2q + 1 = q + 1 => q = 0 => AVCmin = 1 (USD/sp) < PTT = 17 (USD/sp)
Vậy DN tiếp tục sx trong tình trạng lỗ < FC
Mức sản lượng có MR = MC  PTT = MC
17 = 2q + 1 => q = 8 sp => Lỗ = TR – TC = (17 x 8) – (144 + 8 + 82) = - 80 USD<FC

Cách 2: Nếu TTSX thì q có MR = MC  q = 8 sp => Lỗ = -80 USD < FC

Vậy DN ttsx trong tình trạng lỗ .
BÀI 2:
TT sp X có 20 người mua:
(10 người): P = (-1/10).q1 + 1200 => q1 = -10P + 12000
(10 người): P = (-1/20).q2 + 1300 => q2 = -20P + 26000
(20 người). QD = -30P + 38000 (hàm cầu thị trường)

(1 DN): TC = (1/10) . q2 + 200 q + 200000

MC = (1/5). q + 200
Ps = (1/5). q + 200 (MC > AVCmin)
qs = 5P – 1000

(10 DN): QS = 10 . qs = 50 P – 10000 (hàm cung thị trường)

Thị trường cân bằng khi QS = QD

50 P – 10000 = -30P + 38000  PTT = 600 (đvt/sp) , QTT = 20000 sp

Để TĐH LN, DN sẽ sản xuất mức sản lượng có MR = MC  PTT = MC

600 = (1/5). q + 200 => q = 2000 sp
 Prmax = TR – TC = (2000 x 600) – (1.000.000) = 20.000 (đvt)

BÀI 3:
DN CTHT: MR = PTT
MC = 2q + 3 (ngàn USD)  VC = q2 + 3q
FC = 10 (ngàn USD)

a. PTT = 10 USD/sp  q ?  Prmax ?

Để TĐH LN, DN sẽ sx q có MR = MC  PTT = MC
10 = 2q + 3  q = 3,5 (sp)
=> Prmax = TR – TC = (10 x 3,5) – (VC + FC) = 35 – 32,75 = 2,25 (ngàn USD)

b. t = 1 USD/sp
Pst = Ps + t
MCt = MC + t
MCt = 2q + 3 + 1
MCt = 2q + 4  VCt = q2 + 4q
Sau thuế, DN sẽ sản xuất ở q có MR = MC
10 = 2q + 4 => qst = 3 sp
 Pr st = TRst – TCst = (10 x 3 ) – (VCt + FC) = 30 – (21 + 10) = -1 (ngàn USD)
BÀI 10:
DN CTHT: MR = PTT
VC = 2q2 + 500q (ngàn đồng)
q: ngàn sp

a. Đường cung
MC = 4q + 500

b. PTT = 2000 đ/sp  PS ?

AVCmin  MC = AVC  4q + 500 = 2q + 500  q = 0  AVCmin = 500 ( đồng/sp)

MR = MC  2000 = 4q + 500  q = 375 (ngàn sp)
PS = 375.000 x 1500 /2 = 281.250 (đồng)

c. PTT = 1600 đ/sp  DN hoà vốn: TR = TC  FC

Tại điểm hoà vốn: PTT = ACmin = MC = MR
1600 = 4q + 500 => q = 275 (ngàn sp)
TR = 1600 x 275.000 = 440.000 (ngàn đồng) = TC = VC + FC = 288.750 (ngàn đồng)
FC = 151.250 (ngàn đồng)
TC = 2q2 + 500q + 151.250 (ngàn đồng)

Cost, price
MC
MR
2000
PS

500

0 q
375