Professional Documents
Culture Documents
Planer Z Biologii - 30 Dni Przed Maturą (Matura100procent)
Planer Z Biologii - 30 Dni Przed Maturą (Matura100procent)
PLANER
30dniowy
Wykorzystaj kazdy dzien na 100%!
Nauka nie jest prosta i nie można jej lekceważyć. To proces, często
długotrwały. Nim opanujesz szeroki zakres wiedzy z jakiegoś przedmiotu,
potrzebujesz wielu tygodni, a nawet miesięcy ciągłego ćwiczenia i powtarzania
nabywanych informacji. Do nauki nie wolno podchodzić pochopnie – wziąć
książkę bez wcześniejszego przygotowania, zasiąść i czytać. Może to sposób,
który się sprawdzał w podstawówce, gdy na następny dzień trzeba było
przyswoić niewielką partie materiału. W szkole średniej potrzebne jest bardziej
dorosłe podejście. Dlatego, nie wyrabiaj sobie złego nawyku uczenia się w
sposób nieregularny i nieplanowany. Nie w ten sposób zdobywa się wymagające
cele, takie jak wysoki wynik na maturze i aplikacja na wymarzone studia. Jeśli
naprawdę chcesz odnieść sukces i dobrze zdać egzaminy musisz podejść do
sprawy rozważnie – w przemyślany sposób, a podstawą jest planowanie.
Masz przed sobą planer, więc pierwszy punkt nie mógł być inny. Nim
rozpoczniesz naukę, musisz dokładnie ją zaplanować. I mowa tu o naprawdę
d o k ł a d n y m planowaniu. Takim z kartką i długopisem w ręku, które może
Ci zająć nawet kilka godzin. Być może brałeś kiedyś udział w kursie efektywnej
nauki lub czytałeś podręczniki o tej tematyce. Jeśli tak, musisz wiedzieć, że
pierwszym krokiem w planowaniu jest dokładne określenie materiału, który
należy przerobić. ALE UWAGA! Nie chodzi tutaj o podręczniki/zbiory
zadań/arkusze, które TY chcesz przeczytać lub rozwiązać. Nie skupiaj się na
tym w ten sposób, ponieważ możesz przeceniać swoje siły lub wprost odwrotnie
– lekceważyć cel. Najpierw otwórz spis wszystkich zagadnień jakie musisz
opanować (znajdziesz go kilka stron niżej). Dokładnie go przeanalizuj, pomyśl
jakie książki najlepiej pokrywają się ze spisem – w których znajdziesz całość
wiedzy. Niektórzy uczniowie, czytają książkę, tylko po to aby po niej przeczytać
kolejną o tej samej tematyce, lecz bogatszą o kilka informacji, których nie było
w poprzedniej. Czasem marnują przez to wiele dni! To okropne, kiedy do
matury jest niewiele czasu. Dlatego musisz dobrze dobrać materiały
dydaktyczne. Następnie zastanów się skąd czerpać zadania. Przede wszystkim
powinieneś rozwiązać zadania z matur CKE1 – pamiętaj o priorytecie tej
czynności. Dopiero później zacznij się zastanawiać nad innymi zbiorami –
wybierając je zważaj na opinie innych uczniów, nauczycieli, ilość zadań oraz
czy faktycznie pokrywają się one z Podstawą Programową.
Kiedy już poznasz zakres materiału, który musisz opanować oraz wybierzesz
materiały, które Ci w tym pomogą możesz przejść do następnego kroku – określ
swoje mocne i słabe strony. Oznacza to, abyś wypisał na kartce punkty, które
Twoim zdaniem najgorzej opanowałeś w poprzednich klasach liceum. Nie
czułeś ich, poświęciłeś im za mało czasu, albo mimo starań nie mogłeś ich
zrozumieć. Ta lista, będzie dla Ciebie kolejnym priorytetem. Stwórz też
przeciwny spis – zagadnień, w których najlepiej się odnajdujesz. Czujesz, że
umiesz już wszystko, wyrwany ze snu w środku nocy będziesz mógł
rozwiązywać najtrudniejsze zadania z tego zakresu.
WAŻNE
1
Zachęcam do sprawdzenia oferty podręczników i kursów na www.matura100procent.pl. Znajdziesz tam
również bazę zadań z matur CKE, które zostały pogrupowane działami – dzięki temu możesz powtarzać
konkretny zakres materiału i rozwiązywać odpowiednie do niego zadania. Na stronie znajdują się również
arkusze maturalne do pobrania.
wypoczęty i zmęczony. Teraz możesz sobie z tego nie zdawać sprawy, chociaż
tego nie zauważasz pozostaje to faktem – znacząco mniej przyswoisz ucząc się
nieustannie.
Stopniowanie nauki, które wykonałeś jest Twoim ubezpieczeniem – możesz
czasami odpuścić sobie lekturę i wyspać się bo dzięki planowi dasz radę
przerobić najważniejsze dla Ciebie rzeczy przynajmniej raz.
Trzecią ważną sprawą jest powtarzanie – gdy zdobędziesz już określony zakres
informacji nie musisz o nim czytać ponownie za jakiś czas – wystarczy że co
kilka dni przejrzysz sobie notatki, które sporządziłeś w czasie nauki. Dlatego w
swoim panie uwzględnij czas na powtórki.
2
Fiszki z rożnych przedmiotów możesz znaleźć na stronie Matura100procent.pl
lepiej przyjrzyj się umieszczony pod nim rysunek lub stwórz na jego podstawie
własny.
3. Pozostałe wskazówki:
Planer nie zawsze możesz mieć ze sobą. Natomiast zawsze masz telefon.
Ściągnij aplikację, która pozwoli Ci zapisać najważniejsze zadania na dany
dzień. Tworzenie list zadań znacząco poprawia efektywność. Szczególnie, gdy
zapisując je używasz czasowników w pierwszej osobie, np. „Nauczę się…” –
jest to bardzo sugestywne dla Twojej podświadomości i zwiększa
prawdopodobieństwo na wywiązanie się z obowiązku.
Biochemia:
• pierwiastki (występowanie; znaczenie dla organizmu; źródła w pożywieniu)
• woda (właściwości fizykochemiczne)
• zjawisko dyfuzji i osmozy (ich znaczenie biologiczne)
• cukry (właściwości poszczególnych związków i ich funkcje w organizmach)
• tłuszcze (właściwości poszczególnych związków i ich funkcje w organizmach)
• aminokwasy (rola w organizmach; wiązanie peptydowe)
• białka (rzędowość struktur; denaturacja; wysalanie roztworu białkowego
• wykrywanie związków w próbce (próby: Fehlinga, Lugola, ksantoproteinowa; reakcja biuretowa)
• kwasy nukleinowe (nukleotydy; rodzaje kwasów DNA i RNA)
Cytologia:
• pochodzenie komórki
• podział komórek (ogólny plan budowy komórek eukariotycznych i prokariotycznych)
• budowa błon biologicznych
• transport substancji przez plazmolemmę (przenośniki białkowe; kanały jonowe)
• cytoszkielet (rodzaje włókien; funkcje; budowa wici i rzęsek)
• ściana komórkowa (skład; adkrustacja i inkrustacja)
• system GERL (funkcje siateczek śródplazmatycznych; aparatu Golgiego i
• lizosomów; pochodzenie lizosomów; latacja enzymów)
• wodniczka (zjawisko plazmolizy; skład soku komórkowego)
• mikrociałka (glikosomy; enzymy katalityczne)
• cechy organelli półautonomicznych (teoria endosymbiozy; właściwości DNA)
• plastydy (przeobrażenia; budowa chloroplastu i podstawy procesu fotosyntezy)
• mitochondrium (budowa i podstawy zachodzących tam procesów)
• jądro komórkowe (plan budowy jądra; skład chromosomów; jąderko)
• rybosomy (różnice miedzy rybosomami 70S oraz 80S; funkcjonalność; powstawanie)
• proteasomy (budowa i rola)
• cykl życia komórki (interfaza; mitoza; amitoza; mejoza)
Metabolizm:
• enzymy (plan budowy; koenzymy; stała Michealisa)
• drogi inhibicji (kompetencyjna; niekompetencyjna; allosteryczna)
• fosforylacja (rodzaje: oksydacyjna, fotofosforylacja, substratowa)
• oddychanie tlenowe (szczegółowe informacje o poszczególnych etapach: glikolizie, reakcji pomostowej,
cyklu Krebsa, łańcuchu oddechowym, utlenianiu końcowym)
• oddychanie beztlenowe (typy fermentacji i denitryfikacja)
• fotosynteza (szczegóły fazy zależnej od światłą i cyklu Calvina; różnice pomiędzy fosforylacją cykliczną i
niecykliczną)
• chemosynteza (różne przykłady; nitryfikacja)
• fotooddychania
• absorpcja węgla przez rośliny (różnice w procesie u roślin typu C3, C4 i CAM)
• cykl mocznikowy (podstawowe informacje)
• cykl pentozofosforanowy (podstawowe informacje)
• etapy rozkładu różnych związków w organizmie (droga substancji pokarmowej do cyklu Krebsa)
Mikroorganizmy:
• systematyka organizmów (znajomość domen, królestw i ich cech charakterystycznych)
• wirusy (budowa; materiał genetyczny; sposoby infekowania; cykl lizogenny i lityczny; cechy wirusa HIV)
• wiriody (podstawowe informacje)
• priony (podstawowe informacje)
• bakterie (budowa; metabolizm; znaczenie w przyrodzie)
• priotysty (ogólna charakterystyka protistów roślinopodobnych, grzybopodobnych i pierwotniaków)
• koniugacja (bakteryjna i pierwotniaków)
• cykle życiowy zarodźca malarii
• grzyby (charakterystyka grup: podstawczaków, workowców i sprzężniaków; cykle życiowe)
• choroby wywołane przez mikroorganizmy
Botanika:
• budowa komórki roślinnej
• tkanki (występowanie i funkcje)
• organy roślin zarodnikowych i nasiennych (budowa i modyfikacje)
• systematyka roślin
• rośliny telomowe
• mszaki (budowa; podział na grupy; cykl rozmnażania; przedstawiciele)
• paprotniki (budowa; podział na grupy; cykl rozmnażania; przedstawiciele)
• nagonasienne (budowa; podział na grupy; cykl rozmnażania; przedstawiciele)
• okrytonasienne (budowa; podział na grupy; cykl rozmnażania; przedstawiciele)
Zoologia:
• budowa komórki zwierzęcej
• tkanki (występowanie i funkcje)
• systematyka zwierząt
• rozwój embrionalny (ważne pojęcia: ektoderma, endoderma, mezoderma, mezenchyma, dwuwarstwowce,
trójwarstwowce, pierwouste, wtórouste, struna grzbietowa)
• gąbki
• jamochłony (podział na grupy; budowa; rozmnażanie; anatomia)2
• płazińce
• obleńce
• pierścienice (pojęcie aromorfozy)
• stawonogi (owady społeczne; metamorfoza larw)
• mięczaki
• szkarłupnie
• różnice pomiędzy bezkręgowcami, a strunowcami
• ryby
• płazy (metamorfoza larw)
• gady
• ptaki (mechanizm podwójnego oddychania; przystosowania do lotu)
• ssaki
• ewolucja łuków skrzelowych
• ewolucja poszczególnych układów anatomicznych (głównie oddechowego, wydalniczego, krwionośnego i
pokarmowego)
Anatomia człowieka:
• budowa komórki zwierzęcej
• histologia zwierzęca
• zagadnienia z zakresu metabolizmu (oddychanie komórkowe; cechy enzymów)
• układ pokarmowy (budowa; proces trawienia; enzymy trawienne; cukrzyca; anemia)
• witaminy (znaczenie dla organizmu)
• skóra (warstwy skóry; mechanizm złuszczania się naskórka; funkcje; receptory)
• układ wydalniczy
• układ oddechowy
• układ krwionośny (rytm pracy serca; miażdżyca)
• układ nerwowy (ośrodki w mózgu; sposób przewodzenia impulsów; odruch bezwarunkowy i warunkowy)
• układ hormonalny (znaczenie poszczególnych hormonów dla organizmu; choroby endokrynologiczne)
• narządy zmysłów (oko; ucho; język; węch)
• popularne choroby ludzkie ( zawały; udar mózgu; niedoczynność narządów)
Genetyka:
• budowa DNA
• cechy kodu genetycznego
• replikacja DNA (enzymy)
• transkrypcja DNA (obróbka posttranskrypcyjna; pre-mRNA; mRNA; splicing i splicing alternatywny)
• translacja DNA (tRNA; obróbka posttranslacyjna)
• I oraz II prawo Mendla
• chromosomowa teoria dziedziczności Morgana
• obliczanie odległości genów na chromosomie
• umiejętność poprawnego wykonywania krzyżówek Punetta
• prawo Heinego-Wainberga
• mutacje genetyczne (genowe oraz chromosomowe; zespół Downa; zespół Turnera; zespół Aspergera)
• choroby genetyczne (dziedziczność; pląsawica Huntingtona; anemia sierpowata; daltonizm; hemofilia)
• techniki inżynierii genetycznej
Ekologia:
• poziomy organizacji organizmów (pojęcia takie jak: populacja; ekosystem; biom; biotyp; biocenoza)
• cechy populacji (liczebność; śmiertelność; struktura wieku i płci; rozrodczość; pula genowa; migracje)
• łańcuchy pokarmowe (spasania i detrytusowy; poziomy troficzne)
• przepływ energii i materii przez ekosystem
• zależności między organizmami (antagonistyczne; nieantagonistyczne; obojętne)
• sukcesja ekosystemu (klimaks)
• zagrożenia dla środowiska (smog; kwaśne deszcze; globalne ocieplenie; dziura ozonowa)
• zasady ochrony środowiska (alternatywne źródła energii; odnawialne zasoby)
• zasady ochrony przyrody (parki narodowe; między narodowe konwencje)
Ewolucjonizm:
• teorie tłumaczące pochodzenia życia
• historia powstania życia na Ziemi (eksperyment Millera-Ureya)
• dowody ewolucji (metody datowania; skamieniałości; narządy homologiczna i analogiczne)
• ewolucja roślin i zwierząt
• antropogeneza (przodkowie człowieka)
Dzień 1. Dzień 2. Dzień 3.
• cytoszkielet (rodzaje włókien; funkcje; • mikrociałka (glikosomy; enzymy • jądro komórkowe (plan budowy jądra;
budowa wici i rzęsek) katalityczne) skład chromosomów; jąderko)
• ściana komórkowa (skład; adkrustacja i • cechy organelli półautonomicznych • rybosomy (różnice miedzy rybosomami
inkrustacja) (teoria endosymbiozy; właściwości 70S oraz 80S; funkcjonalność;
• system GERL (funkcje siateczek DNA) powstawanie)
śródplazmatycznych; aparatu Golgiego i • plastydy (przeobrażenia; budowa • proteasomy (budowa i rola)
• lizosomów; pochodzenie lizosomów; chloroplastu i podstawy procesu • cykl życia komórki (interfaza; mitoza;
latacja enzymów) fotosyntezy) amitoza; mejoza)
• wodniczka (zjawisko plazmolizy; skład • mitochondrium (budowa i podstawy
soku komórkowego) zachodzących tam procesów)
• enzymy (plan budowy; koenzymy; stała • oddychanie beztlenowe (typy fermentacji • absorpcja węgla przez rośliny (różnice w
Michealisa) i denitryfikacja) procesie u roślin typu C3, C4 i CAM)
• drogi inhibicji (kompetencyjna; • fotosynteza (szczegóły fazy zależnej od • cykl mocznikowy (podstawowe
niekompetencyjna; allosteryczna) światłą i cyklu Calvina; różnice pomiędzy informacje)
• fosforylacja (rodzaje: oksydacyjna, fosforylacją cykliczną i niecykliczną) • cykl pentozofosforanowy (podstawowe
fotofosforylacja, substratowa) • chemosynteza (różne przykłady; informacje)
• oddychanie tlenowe (szczegółowe nitryfikacja) • etapy rozkładu różnych związków w
informacje o poszczególnych etapach: • fotooddychania organizmie (droga substancji
glikolizie, reakcji pomostowej, cyklu pokarmowej do cyklu Krebsa)
Krebsa, łańcuchu oddechowym,
utlenianiu końcowym)
• jamochłony (podział na grupy; budowa; • stawonogi (owady społeczne; • płazy (metamorfoza larw)
rozmnażanie; anatomia) metamorfoza larw) • gady
• płazińce • mięczaki • ptaki (mechanizm podwójnego
• obleńce • szkarłupnie oddychania; przystosowania do lotu)
• pierścienice (pojęcie aromorfozy) • różnice pomiędzy bezkręgowcami, a • ssaki
strunowcami • ewolucja łuków skrzelowych
• ryby
• mutacje genetyczne (genowe oraz poziomy organizacji organizmów • przepływ energii i materii przez
chromosomowe; zespół Downa; zespół (pojęcia takie jak: populacja; ekosystem; ekosystem
Turnera; zespół Aspergera) biom; biotyp; biocenoza) • zależności między organizmami
• choroby genetyczne (dziedziczność; • cechy populacji (liczebność; (antagonistyczne; nieantagonistyczne;
pląsawica Huntingtona; anemia śmiertelność; struktura wieku i płci; obojętne)
sierpowata; daltonizm; hemofilia) rozrodczość; pula genowa; migracje) • sukcesja ekosystemu (klimaks)
• techniki inżynierii genetycznej • łańcuchy pokarmowe (spasania i
detrytusowy; poziomy troficzne)
• zagrożenia dla środowiska (smog; • teorie tłumaczące pochodzenia życia • ewolucja roślin i zwierząt
kwaśne deszcze; globalne ocieplenie; • historia powstania życia na Ziemi • antropogeneza (przodkowie człowieka)
dziura ozonowa) (eksperyment Millera-Ureya)
• zasady ochrony środowiska • dowody ewolucji (metody datowania;
(alternatywne źródła energii; skamieniałości; narządy homologiczna i
odnawialne zasoby) analogiczne)
• zasady ochrony przyrody (parki
narodowe; między narodowe
konwencje)
Proponujemy, abyś co 3 dni zrobił sobie jeden dzień przerwy. Jeśli jednak nie
masz już na to czasu to nic. Zauważ, że plan został przygotowany tak, że nie
musisz spędzać całych dni nad książkami aby mu sprostać. Na każdy dzień
przypadka od 2 do 5 zagadnień. To niedużo, więc dasz radę odpocząć w ciągu dnia
– spełnianie planu nie wypompuje Cię z sił. Poza tym, możesz również pokusić się
o kompresje kilku dni, np. w czasie trwania miesiąca, przez dwa trzy-cztery dni
przerób podwójną ilość materiału (t.j. pojęcia z kolejnego dnia), wtedy sam
wypracujesz sobie 4 dni wolne.
Chociaż w planie zapisano same pojęcia, nie oznacza to, że nie powinieneś
wykonywać do nich zadań. Wręcz przeciwnie – jeśli masz mało czasu, lepiej
rozwiąż zadania odpowiadające danemu pojęciu. Ale skąd czerpać zadania?
Przecież nie będziesz przeglądać obszernego zbioru w poszukiwaniu tych kilku
zadań odpowiadających przerabianemu przez Ciebie tematowi. To totalne
marnowanie czasu, którego już nie masz za wiele. Dlatego, proponuję Ci abyś
skorzystał ze strony Matura100prcent, gdzie zadania są poukładane tematycznie.
Dodatkowo to zadania pochodzące z matur, więc na pewno warto je przerobić.
Jeśli, przerobienie matur masz już za sobą, skorzystać z oficjalnego zbioru
przygotowanego przez ekspertów CKE – również możesz go znaleźć na naszej
stronie.
UWAGA! Proszę Cię tylko, nie wykonuj planu „na spontanie”! Niech Twoja
praca z nim nie wygląda w taki sposób, że dopiero danego dnia sprawdzasz, czego
będziesz się dzisiaj uczył, a potem siadasz przy biurku i usiłujesz powtarzać.
Koniecznie przygotuj sobie odpowiednie materiały już poprzedniego dnia.
Jeśli masz własne notatki to świetnie. Jeśli nie, nie warto ich teraz wykonywać.
Polecam Ci abyś pobrał je ze strony Matura100procent. To zaoszczędzi Ci wiele
czasu. Dzień wcześniej zaplanuj kiedy zabierzesz się do nauki, w jakiej kolejności
wykonasz tematy i oszacuj ile czasu może Ci to zająć. Takie przygotowanie
usprawni Twoje powtórki. Zapamiętasz znacznie więcej!
PLANER BIOLOGICZNY
MATURA 2020 (WRZESIEŃ-MAJ)
@MATURA100PROCENT
PLANER BIOLOGICZNY
MATURA 2020 (WRZESIEŃ-MAJ)
(MOTTO-CO CI Ę MOTYWUJE)
@MATURA100PROCENT
PLANER BIOLOGICZNY
- CHECKLISTA POSTĘPÓW -
POZIOM REALIZACJI:
TEMAT DO PRZEROBIENIA: TEORIA ZADANIA 100%
@MATURA100PROCENT
- CHECKLISTA POSTĘPÓW -
POZIOM REALIZACJI:
TEMAT DO PRZEROBIENIA: TEORIA ZADANIA 100%
@MATURA100PROCENT
- CHECKLISTA POSTĘPÓW -
1% 100%
1% 100%
1% 100%
@MATURA100PROCENT
CHCESZ POZNAĆ CIEKAWY
SPOSÓB NA NAUKĘ?
Obserwuj nasze profile na portalach społecznościowych -
znajdziesz tam fiszki, schematy i memy dzięki którym
powtórzysz wiedzę w czasie scroolowania palcem ekranu.