SORU: Peter Sellers'ın Being There(1979) filmini Marx’ın ideoloji

konusundaki görüşlerini dikkate alarak yorumlayınız.

Çok durağan olmasına rağmen iki saatten fazla süren filmin hiçbir
anında sıkılmadım diyebilirim. Chance dünyanın kirlerine bulaşmamış
saflığı temsil ediyor. Yaptığı işin doğa ile ilgili olması da kendi
doğallığını destekliyor. Ta ki kirlenerek doğallığını kaybetmiş
dünyaya çıkana kadar her şey yolunda aslında... Chance gerçek
dünyadan uzak bir şekilde büyümüş ve bahçeyle uğraşmadığı
vakitlerde televizyon izleyerek vaktini geçiren oldukça saf bir insan.

Yaptığı işi sevmesinin nedeni de sadece onu öğrenip ona göre

hayatını biçimlendirmesi. Karl Marks’ın dediği gibi “Yaşamı
belirleyen bilinç değildir, bilinci belirleyen yaşamdır.” tam da bu
cümleyi anlatan bir film. Bize ne söylenirse onu yapıyoruz. Gece
gündüz durmadan yorulmadan değişiyoruz değiştiriyoruz ve
bozuyoruz. Vahşi kapitalizmin çarkları içinde tek yaşama şansı olan
şahsi çıkarlarımız uğruna değiştirdiğimiz bozduğumuz dünyanın;
kendini çok zeki sanan bireylerinin kendilerinden farklı yani
değişmemiş bozulmamış birileri ile karşılaştığında ne kadar da komik
duruma düştüğünü öylesine etkileyici bir alaycılıkla anlatmış ki;
seyrederken utandım. Chance’i ilk gördükleri andan itibaren sadece ve
sadece giyiminden ve aksesuarlarından dolayı bir iş adamı bir soylu
olması dışında başka bir şey düşünmüyorlar ve sorgulamıyorlar bile.
Önyargı ancak bir hicivle bu kadar anlatılabilirdi.

Yaptığımız iş sayesinde aslında kendimizden kendi isteklerimizden

bir nevi uzaklaşıyoruz ve hayatımız birden iş halini alıyor. Hayatı
yaptığımız iş şeklinde değerlendirmeye başlıyoruz. Chance’inde
başkana verdiği önerilerde olduğu gibi. Bu öneriler bir anda toplumun
maddi ve entelektüel güçlerini yönlendirdi. Tabi sınıf egemen sınıfın
düşüncelerine hâkim olmuştu burada.
Damlanur TINAS