Glysa Jane Ropa Bachelor of Arts in History

4-2
Philippine Ethnic Histories Prof. Alvin
Pingul

SINTESIS 3

Mula sa tatlong librong sinuri ngayong linggo, makikita natin ang mga pagkakatulad
at pagkakaiba ng pinagmulan, kasaysayan, at ebolusyon ng mga etnikong pangkat sa Luzon,
partikular na sa Batanes, Pampanga, at rehiyong Tagalog. Ang mga librong ito ay nagbigay
ng mahalagang kontribusyon sa pag-unawa sa mga pamana at kasaysayan sa hilagang parte
ng Luzon sa pamamagitan ng pagbibigay ng detalyadong pagsusuri sa mga komunidad.
Sinuri rin ng mga libro ang epekto ng kolonyalismo ng mga Espanyol sa mga etnikong
pangkat na kanilang tinatalakay.

Ang librong Taming the Wind: Ethnocultural History on the Ivatan of the Batanes
Isles ni Florentino H. Hornedo ay isang komprehensibong pananaliksik sa mga Ivatan na
ilang siglo nang namumuhay sa isla ng Batanes sa hilagang Luzon. Tinalakay ng may akda
ang kanilang kasaysayan, tradisyon, kultura, at paraan ng pamumuhay sa isang
mapaghamong kapaligiran kung saan ang bagyo ay palaging bumibisita at malaki ang agwat
o layo ng heograpikal na lokasyon ng mga Ivatan. Binigyang paliwanag ng libro ang mga
kultura at tradisyon ng mga Ivatan na bunga ng mga migrasyon at interaksyon sa iba’t-ibang
kultura. Ipinakita rin ang kanilang katatagan at kakayahang umangkop sa mga bagyo gamit
ang mga nakasanayang gawain. Dahil sa modernisasyon, naging hamon sa mga Ivatan ang
pagpreserba at pagsulong sa kanilang identidad at kultura. Tulad ni Hornedo, isinalaysay din
ni John Larkin ang mga natatanging kultura at tradisyon ng mga Kapampangan sa librong
The Pampangans: Colonial Society in a Philippine Province. Ang librong ito ay ay isang
detalyadong pagsusuri sa panlipunan, pang-ekonomiya, at kultural na pamumuhay ng mga
Kapampangan noong panahon ng kolonyalismo sa bansa. Sinuri ni Larkin ang istruktura ng
lipunan, partikular na ang iba’t-ibang klase ng tao sa lipunan, mga naghaharing-uri, at mga
mamamayan na nasa laylayan. Itinampok din ng aklat ang mga gawaing laganap sa
Pampanga tulad ng agrikultura, kalakalan, craftsmanship, at ang kanilang mga kontribusyon
sa kolonyal na ekonomiya. Upang mapreserba at mapangalagaan ang mga kulturang ito,
nagsumikap ang mga Kapampangan upang labanan ang kolonyalismo. Sa pagdating ng
kapangyarihan ng mga Espanyol, nagkaroon din ng pagbabago sa pagkabuo ng Tagalog
bilang isang wika. Sa akdang Tungo sa Pagdadalumat ng Tagalog (1571 – 1907) ni Dr. Lars
Raymund Ubaldo, binigyang diin ng may akda ang ebolusyong pangwika at ang mga
pagbabago nito sa bokabularyo, syntax, at gramatika dahil sa pakikipag-ugnayan sa Espanyol,
Malay, at iba pang katutubong wika. Kasabay ng kolonyalismo ay ang paglaganap ng
Katolisismo, at gayundin ang epekto nito sa wikang Tagalog. Maraming pagsubok na hinarap
ang wikang Tagalog sa pagpapanatili ng katangian nito laban sa mga impluwensya ng
pagkakasakop.

Ang pangkaat ng Ivatan at Kapampangan, at ang wikang Tagalog, ay nakatagpo ng

mga hamon sa pagpapanatili ng kanilang mga kultural na pagkakakilanlan. Ang Ivatan, dahil
sa kanilang heograpikong lokasyon at malupit na kapaligiran, ay umangkop nang matatag sa
mga natatanging arkitektura at kultural na kasanayan. Nagsumikap ang mga Kapampangan na
mapanatili ang kanilang mga istruktura, tradisyon, at wika sa gitna ng mga kolonyal na
pagpapataw ng Espanyol. Ang wikang Tagalog ay nahaharap sa mga banta sa
pagkakakilanlang pangwika nito sa pagpapakilala ng mga konsepto at bokabularyo ng
Espanyol. Binibigyang-diin ng mga aklat na ito ang katatagan at mga estratehiyang gianmit
ng iba't ibang etnikong pangkat sa Luzon upang mapanatili ang kanilang mga natatanging
kultura at pagkakakilanlan sa gitna ng mga hamon na dulot ng kolonisasyon ng mga
Espanyol.