Leesvaardigheidsoefeningen 4V – voorbereiding pta 4

Lees de tekst ‘Laat leerling niet slagen met onvoldoende voor

Nederlands’
Hieronder of via : https://www.ad.nl/binnenland/laat-leerling-niet-slagen-met-onvoldoende-voor-
nederlands~ac5265ee/?auth_rd=1

Beantwoord de vragen:

1 Op welke manier wordt de aandacht getrokken in deze tekst?

De aandacht in de tekst wordt getrokken door middel van de mening die inspecteur-generaal Alida
Oppers van de Inspectie van het Onderwijs geeft: ‘Laat leerling niet slagen met onvoldoende voor
Nederlands’.

2 Wie is de auteur van de tekst?

Edwin van der Aa.

3 Wat is de stelling van Alida Oppers?

De stelling van Alida Oppers is: ‘Laat leerling niet slagen met onvoldoende voor Nederlands’

4 Welke argumenten gebruiken zij en de inspectie om hun stelling te onderbouwen? Noem er drie
en geef ook het aan om welk soort argumenten het gaat.

5 Is de auteur objectief of subjectief?

De auteur is objectief.

6 Wat is de tekstsoort?

De tekstsoort is een uiteenzetting.

Lees de tekst ‘Maak van Nederlands weer een aanstekelijk en inspirerend schoolvak, dan komen die nieuwe leraren

vanzelf’ hieronder of via: https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/maak-van-nederlands-weer-

een-aanstekelijk-en-inspirerend-schoolvak-dan-komen-die-nieuwe-leraren-vanzelf~b37c589e/

Beantwoord de vragen:

7 Na welke alinea eindigt de inleiding?

8 Is er sprake van een stelling en/of bewering of van een hoofdvraag? Noteer de stelling/bewering
of hoofdvraag.

9 Van welk soort argumentatieschema is gebruik gemaakt in alinea 4?

10 Wat is niet te wijten aan leraren?

11 Wat is de conclusie van Truijens?

12 Van welk bijkomend voordeel zal er dan sprake zijn?

 Havo-leerlingen doen eindexamen Nederlands, foto ter illustratie © GUUS SCHOONEWILLE

‘Laat leerling niet slagen met

onvoldoende voor Nederlands’
ADVIES BAAS INSPECTIELeerlingen op de middelbare school of mbo-
studenten zouden geen diploma of toegang tot vervolgonderwijs
moeten krijgen als ze een onvoldoende halen voor de Nederlandse
taal. Dat vindt inspecteur-generaal Alida Oppers van de Inspectie van
het Onderwijs.

Edwin van der Aa 12-05-23, 03:00 Laatste update: 12-05-23, 08:18



 226 REACTIES
,,Het is belangrijk om de normering van de examens opnieuw onder de loep
te nemen’’, zegt de hoogste onderwijsambtenaar van ons land
hierover. ,,Nu zijn de regels zo dat je door kunt met een onvoldoende voor
Nederlands. Dat moet echt anders, wat mij betreft.’’

Momenteel is het feitelijk toegestaan om voor het kernvak Nederlands een

4,5 te halen als eindcijfer (dat wordt afgerond naar een 5), mits er dan wél
voldoendes op de eindlijst staan voor Engels en wiskunde.
Eerder deze week meldde de inspectie dat afgelopen schooljaar zo’n 20
procent van de geslaagde havo- en vwo-leerlingen een onvoldoende had
voor het centraal examen Nederlands. Deze leerlingen zijn dus met een
diploma uitgestroomd zonder een voldoende vaardigheidsniveau voor de
Nederlandse taal. Het gevolg: op de lerarenopleiding pabo bijvoorbeeld
behaalt 30 procent de kennistoets niet in één keer.

Op deze overheidssite staan diploma’s van de door het ministerie van

Onderwijs erkende opleidingen (video):

02:54

Laaggeletterd
Op het vmbo is het percentage onvoldoendes voor het centraal examen
Nederlands lager, afhankelijk van de leerrichting tussen de 7 en 14 procent,
maar ‘een toenemend percentage leerlingen verlaat het onderwijs
laaggeletterd’, constateert de waakhond van het onderwijs.

Om uiteindelijk een mbo-opleiding af te ronden, is voor Nederlands het

wenselijke taalniveau 2F. Afgelopen studiejaar haalden bijna zesduizend
studenten (mbo 2 en mbo 3) geen voldoende op het centraal examen op
2F-niveau. Oppers: ,,Dus je geeft een mbo-diploma, terwijl je weet: deze
student is niet voldoende toegerust met de Nederlandse taalvaardigheden
om zichzelf te redden in het leven.’’

De topambtenaar en inspecteur-generaal raadt politici aan om te kijken

naar haar ‘signaal’. De onderwijsinspectie kan als onafhankelijke waakhond
niet zelf de examenregels aanscherpen, dat is een politiek besluit.

Onderwijsminister Wiersma laat weten: ,,We hebben echt een grote klus als
het gaat om het bijspijkeren van de basisvaardigheden. Specifiek voor
Nederlands zijn de afgelopen coronajaren pittig geweest, maar het is wel
belangrijk dat jongeren in de jaren daarna hun studieboeken begrijpen. Dus
het is goed om erover na te denken hoe die lat omhoog kan, hoe het beter
kan.”
Vrijdag worden er examens Nederlands afgenomen op vmbo- en havo-
niveau.

Inspecteur-generaal Alida Oppers van de Inspectie van het Onderwijs © Onderwijsinspectie

COLUMNALEID TRUIJENS

Maak van Nederlands weer een

aanstekelijk en inspirerend
schoolvak, dan komen die nieuwe
leraren vanzelf

15 mei 2023
Het jaarlijkse rituele moment van schrikken: het rapport De staat van het
onderwijs van de Inspectie van het Onderwijs. Het went bijna, want de
strekking is elk jaar deprimerend hetzelfde. Veel Nederlandse leerlingen in
het basis- en voortgezet onderwijs hebben niet de benodigde vaardigheden
in rekenen, wiskunde en taal. Maar het mag niet wennen dat jongeren van
school komen zonder de belangrijkste werktuigen om zich staande te
houden in de maatschappij. Nooit. En juist in die twee vakken, Nederlands
en wiskunde, is het lerarentekort het nijpendst.

Er valt veel over de uitkomsten te zeggen, maar ik licht er één ding uit: het
vak Nederlands. Mijn eigen prachtige, machtig mooie vak dat nu in de
ogen van veel leerlingen ontstellend saai en hopeloos moeilijk is. Velen
‘haten’ het en vrijwel niemand wil het studeren. Terwijl ze allemaal
houden van verhalen en van communiceren.
De opperinspecteur, Alida Oppers, vindt dat leerlingen in het voortgezet
onderwijs een voldoende voor Nederlands moeten hebben om te slagen. Nu
haalt 20 procent van de geslaagde havo/vwo-leerlingen een onvoldoende
voor het centraal examen; een onvoldoende eindcijfer mogen ze
compenseren met hogere cijfers voor wiskunde en Engels.

Het lijkt een goed voorstel, maar dat is het niet. Natuurlijk moet het niveau
omhoog. Maar dat bereik je niet door te morrelen aan de norm. Dat effect
is cosmetisch. Het cijfer van het centrale examen telt maar voor de helft
mee, de andere helft is het schoolexamen, dat de school zelf afneemt.
Bijvoorbeeld: het gemiddelde cijfer op het centraal examen Nederlands
was afgelopen jaar op het vwo 6,1 maar dat van het schoolexamen was 6,7.
Zo vallen er toch weinig onvoldoendes. Dat zal niet veranderen.

Belangrijker is dat het centraal examen Nederlands een waardeloos examen

is dat niet toetst wat het moet toetsen: of iemand een tekst begrijpt, erover
kan nadenken, verbanden legt en erop kan reageren. Het examen toetst of
leerlingen aangeleerde trucjes kunnen toepassen: functies van alinea’s
benoemen, soorten argumenten herkennen, kernzinnen en verwijswoorden
aanwijzen. Zoals je een hond drilt om een bal te apporteren.

Een paar keer werd een artikel van mij als examentekst uitgekozen; ik
haalde er met moeite een krappe voldoende voor, want ik kende de inhoud
van de trukendoos niet. Andere schrijvers en lezers hadden dezelfde
ervaring. Ik begreep dat leerlingen wordt aangeraden de tekst vooral niet
helemaal te lezen, want dat kost tijd; je moet van vraag naar vraag hoppen.
De zorg van Alida Oppers zou moeten zijn dat er een zinnig en valide
centraal examen Nederlands komt.

Nog erger is dat het bloedeloze examen Nederlands het hele vak heeft
geïnfecteerd. Het werd een ontbladerd schoolvak, dienstbaar en
instrumenteel. Nodig om andere vakken te kunnen volgen en om later te
kunnen studeren. Dat is dodelijk voor het plezier van leerlingen. En dat is
beslist niet te wijten aan leraren; zij moeten nu eenmaal toewerken naar het
examen, de school moet wel goed scoren. De tijd besteed aan echt taal-,
schrijf- en literatuuronderwijs nam af.

Je leest en schrijft, communiceert en vertelt over dingen die je boeien en

bezighouden, om je te uiten en te mengen in het debat, niet om
vaardigheden te oefenen. Geef het vak Nederlands alsjeblieft zijn inhoud
terug. Er zijn vele leraren en universitaire neerlandici die daar de afgelopen
jaren hartstochtelijk voor hebben gepleit, zoals Lotte Jensen, Yra van Dijk,
Marie-José Klaver en Theo Witte. Hun uitstekende plannen liggen er, kant
en klaar. Maak van Nederlands weer een aanstekelijk en inspirerend
schoolvak. Dan komen die nieuwe leraren vanzelf.