1.

Torbiel:
a. nieprawidłowa przestrzeń śród- lub międzytkankowa, wypełniona treścią,
najczęściej płynem;
b. podziały histo-patologiczne torbieli:

torbiele prawdziwe: torbiele rzekome:

torbiel prawdziwa powstaje w wyniku torbiel rzekoma powstaje w wyniku

nieprawidłowego poszerzenia struktury ogniskowego, ograniczonego zniszczenia
histologicznej wysłanej nabłonkiem, np. tkanki narządowej lub pozanarządowej -
sktruktury przewodowej lub gruczołowej powstała przestrzeń nie jest wysłana
nabłonkiem

torbiele nowotworowe: torbiele nienowotworowe:

torbiel powstająca w wyniku torbiel powstająca bez obecności procesu

histoformatywnego różnicowania nowotworowego, najczęściej o typie torbieli
nowotworu prawdziej lub rzekomej

w całości zbudowana jest z tkanki

nowotworowej

c. przykład I:
i. torbiele nienowotworowe prawdziwe:
1. wrodzona torbielowatość nerek, typ III:
a. całkowity brak miąższu nerek;
b. skrajne poszerzenie struktur przewodowych nerki, w
tym elementów układu kielichowo-miedniczkowego
prowadzi do odśrodkowego, torbielowatego, zaniku
miąższu nerki.
2. wrodzona torbielowatość nerek, typ I:
a. typowy gąbczasty wygląd przekroju nerki;
b. liczne drobne torbiele;
c. powstaje z rozszerzonych nefronów, w całej objętości
nerki.
3. choroba policystycznych nerek:
a. przykład choroby dziedziczonej autosomalnie
dominująco, manifestującej się zwykle w średnim
wieku.
4. torbiele Nabotha szyjki macicy:
a. torbiele powstają w wyniku zamknięcia odpływu
gruczołów szyjkowych, do którego dochodzi zwykle w
wyniku lokalnych procesów zapalnych narządu;
b. produkowana przez gruczoły treść powoduje ich
poszerzenie to rozmiarów torbielek.
d. przykład II - torbiele nowotworowe:
i. torbiele jajnika (nowtworowe).
2. Guz - tumor:
a. makroskopowe określenie patologii, posiadające wyraźne granice
morfologiczne w obrazie makroskopowym i/lub mikroskopowym;
b. w pojęciu “guz” mieszczą się:
i. zmiany nowotworowe:
1. łagodne;
2. złośliwe.
ii. zmiany nienowotworowe:
1. obrzęk;
2. krwiak;
3. guzy rzekomonowotworowe;
4. zmiany zapalne;
5. torbiele;
6. inne.
3. Polip:
a. makroskopowe określenie patologii, uwypuklające się guzowato ponad
powierzchnię błony śluzowej;
b. podział:
i. polipy uszypułowane:
1. zmiany posiadające rodzaj “nóżki”.
ii. polipy nieuszypułowane:
1. narośl na powierzchni śluzówki.
c. polipy jelita grubego:
i. polip może być patologią o charakterze:
1. nienowotworowym:
a. o typie zaburzenia rozwojowego (hamartomatyczne):
i. zbudowane z “nadmiaru” prawidłowej tkanki;
ii. podział:
1. polipy młodzieńcze:
a. polipy zbudowane są z
“nadmiaru” elementów błony
śluzowej jelita - blaszki właściwej
i cew gruczołowych.
2. polipy typu Peutz-Jeghers:
a. nasilona proliferacja miocytów
gładkich i ich charakterystyczny,
drzewkowaty układ;
b. plamy soczewicowate.
b. metaplastyczny (hyperplastyczny):
i. charakterystyczne zębate obrysy świateł cew
gruczołowych;
ii. pogrubienie warstwy włokien kolagenowych.
c. o tle zapalnym:
i. przerost tkanki limfatycznej na tle zapalnym.
2. nowotworowym:
a. posiadają komponentę nabłonkową lub nienabłonkową,
z których każda może być złośliwa lub łagodna
histologicznie;
 b. polipy nowotworowe nienabłonkowe:
i. mięśniak gładkokomórkowy - leiomyoma;
ii. tłuszczak - lipoma.
c. polipy nowotworowe nabłonkowe:
i. gruczolak - adenoma;
ii. rak gruczołowy - adenocarcinoma.
d. polipy mnogie i polipowatość:
i. polipy jelita grubego, prócz sporadycznych lokalizacji pojedynczych,
mogą występować w postaci mnogiej oraz w postaci polipowatości;
ii. w przypadku jelita grubego:
1. mianem polipów mnogich określa się patologię jelita, w której
liczba polipów nie przekracza 100;
2. określenie polipowatość, stosuje się do patologii jelita, w której
liczba polipów jest większa od 100:
a. rodzinna polipowatość gruczolakowata - familial
adenomatous polyposis, FAP:
i. choroba genetyczna (mutacje genu APC)
charakteryzująca się licznymi polipami
gruczolakowatymi jelita grubego, powstającymi
w 2. dekadzie życia;
ii. polipy z reguły nie przekraczają 1 cm;
iii. na podłożu gruczolaków rozwijają się
nowotwory złośliwe, najczęstszym nowotworem
w zepole polipowatości gruczolakowatej jest rak
jelita grubego, którego ryzyko wynosi niemal
100%; u nieleczonych chorych rak jelita
grubego powstaje przeciętnie w wieku 35 lat;
iv. postępowaniem z wyboru jest leczenie
operacyjne - najczęściej całkowita kolektomia.
e. przykład I:
i. polipy jelita grubego:
1. polipy okrężnicy:
a. przysadziste;
b. nieuszypułowane.
2. polip typowy:
a. uszypułowany;
b. wyciągnięty w kierunku ruchów perystaltycznych jelita
grubego.
4. Pojęcie polipa, podobnie jak pojęcie “guza”, jest określeniem makroskopowym
patologii, której istoty nie znamy do momentu jej zdiagnozowania w badaniu
patomorfologicznym.