Kayarian ng Pang – uri

Pang – uri – ito ay naglalarawan ng pangngalan at panghalip.

Ang pang – uri ay maaaring payak, maylapi, inuulit, o tambalan.
1. Payak – ito’y binubuo ng likas na salita lamang o salitang walang lapi.

Halimbawa: Ang mundo ay bilog. Pula ang kulay ng himagsikan.

2. Maylapi – ito’y binubuo ng salitang – ugat na may panlapi. Ang mga panlaping
ikinakabit sa pagbubuo ng mga pang-uri ay tinatawag na panlaping makauri. Madalas na
gamiting panlaping makauri ang ka-, kay-,ma-, maka-, at mala-.

Ka- kalahati kapantay kasundo kapanalig

( Ang panlaping ka- ay nagpapahiwatig ng katangian ng relasyon o pag-uugnayan ng higit
sa isang taong binabanggit sa pangungusap)

Kay- kayganda kaysaya

( Ang panlaping kay- ay nagpapakita ng katangian ng bagay na inilalarawan )

ma- matalino mainam mahusay mabait

( Ang mga panlaping ma- ay nagpapakita rin ng katangian ng pangngalan o panghalip)

Maka- makabayan maka-Diyos makatao maka-Pilipino

( Ang maka- ay nagpapakilala ng pakikiayon o pakikisama. Gumagamit tayo ng gitling
kapag ang panlaping maka- ay ikinakabit sa isang pangngalang pantangi.)

Mala- malarosas malasutla

( Nagbibigay ito ng kahulugang kaanyo o kahawig ng anumang katangiang isinasaad ng
salitang-ugat.)

3. Inuulit – ito’y binubuo ng salitang inuulit. Maaaring ang pag-uulit ay ganap o di-ganap.
Ito’y ganap kapag inuulit nang buung-buo ang salitang –ugat. Di-ganap naman ang pag-
uulit kapag isang bahagi lamang ng salitang-ugat ang inuulit.

Pag-uulit na ganap

sira-s-sira maganda-ganda

tabi-tabi pagkalaki-laki

dugtung-dugtong mainit-init

Pag-uulit na di-ganap

matatamis (ang) tatamis

4 Tambalan – ito’y binubuo ng dalawang salitang – ugat na pinag-iisa . Ang pang-

uring tambalan ay maaaring magbigay ng kahulugang karaniwan o patalinhaga.

Masayang-malungkot ang kaarawang iyon ni Tessa.

Silang mga balikbayan ay may diskwento sa pasahe sa eroplano.

Pagsasanay

Isulat ang kayarian ng salitang may salungguhit.

Sa buhay, kailangang maging pusong mamon ka sa mga taong nangangailangan ng

tulong. Hindi mahalaga ang kasikatan dahil sa yaman, sikat na sikat ka nga kung hindi mo
naman alam ibahagi sa iyong kapwa, balewala rin. Maging matulungin at hindi dapat
maging palalo, iyan dapat ang maging panuntunan sa buhay ng mga taong biniyayaan ng
Panginoon ng maraming bagay. Hindi dapat tapakan ang mga taong may buhay-alamang,
sa taimtim na panalangin sa Dakilang Lumikha, mababago rin ang mahirap nilang buhay.
Kaysarap sa pakiramdam ang tumulong sa kapwa. Magiging magaang-magaan ang
pakiramdam kung ikaw ay magiging daan sa kanilang pag-unlad.

PANG-URI AT KAANTASAN NITO

Pag-uri ang tawag sa mga salitang naglalarawan o nagbibigay-turing sa mga pangngalan at panghalip.
Ito ay may kaantasan at kasidhian.
Lantay- Ito ay naglalarawan lamang ng isa o payak na pangngalan o panghalip.
Halimbawa: Ang makulay na guryon ay magandang pagmasdan.
Pahambing- Ang pang-uring ginagamit sa pagtutulad ng dalawang pangngalan o panghalip. Ito ay may
dalawang uri.
Magkatulad Ang paghahambing kung patas sa katangian ang pinagtutulad. Ginagamit dito ang panlaping ka-,
magka-, sing-, gaya, tulad, at iba pa.
Halimbawa: Magkasing-yaman ang mag-ama sa kuwento.

➤ Di Magkatulad- Ag paghahambing kung nagbibigay ito ng diwa ng pagkakait, pagtatanggi o pagsalungat.

o Palamang-May higit na positibong katangian ang inihahambing sa bagay na pinaghahambingan. Naipakikita

ito sa pamamagitan ng paggamit ng mga salitang lalo, higit, di hamak, mas, at iba pa.
Halimbawa: Ang ganitong panuntunan ay maaaring maging daan ukol sa lalong maunlad na kabuhayan.
Pasahol Kapag may higit na negatibong katangian ang pinaghahambingan. Gumagamit ng di gaano, di gasino,
di masyado.
ama.
Halimbawa: Di gaanong istrikto ang anak kompara sa
▸ Pasukdol- Nasa pinakadulong digri ang kaantasan ng pasukdol. Ito ay maaaring positibo o negatibo. Ang
paglalarwan ay masidhi kung kaya maaaring gumamit ng mga katagang sobra, ubod, tunay, talaga, saksakan
ng, hari ng ___, at kung minsa'y pag-uulit ng pang-uuri.
Halimbawa: Pinakamaganda ang panuntunang ito na nagbigay-daan sa lalong maunlad na kabuhayan.