https://oica.upd.edu.

ph/culture-arts-in-up-diliman/cultural-facilities/auditoriums-cinemas-theaters/

Mga Salik
sa Drama at
Teatro
Shella A. Torralba, MA
Lit 107 (Dulaang Filipino)

2nd Semester, AY 2023-2024 1

Mga Salik ng
Sining ng
Drama at
Teatro

2
DRAMA
Isang pampanitikan genre nailalarawan sa
pamamagitan ng mga representasyon ng
pagkilos ng tao at mga sitwasyon kontrahan, na
kung saan ay dinisenyo para sa staging
Mag-teatro, mag-telebisyon o pelikula.
TEATRO
Isang anyo ng pagganap ng sining. Ang
pagkilos ay palaging nagaganap sa entablado,
sa isang taas, kung saan makikita ng madla
ang pagganap mula sa anumang dulo ng
bulwagan. Ang pangunahing performers ay
aktor, mang-aawit o reciters.

3
Mga Salik ng Sining ng Drama at Teatro
❑ Ang drama bilang prosa o tuluyang anyo ng panitikan ay nililikha ng isang
manunulat na angpangunahing layunin at bisyon ay maitanghal ito sa harap
ng manonood.
❑ Gayundin, ang drama bilang pasulat na teksto ay may sariling kakanyahan at
estrukturang kaiba sa iba pang anyo ng panitikan.
❑ Ang pagsulat ng dula o drama ay isang sining sa ganang sarili.
❑ Samakatuwid, ang pagtuturo at pag-aaral nito ay nangangailangan ng sapat
na kabatiran hinggil sa estetika nito.
❑ Dahil ito ay sining, dumadaan ito sa mgaproseso ng pagsusuri buhat sa mga
guro, mag-aaral, direktor at iba pang kasapi o manggagawa sa pagbuo ng
produksyon sa teatro.
❑ Ang mga estetika ring ito ang ginagamit bilang batayan sa mga timpalak sa
pagsulat ng iskrip na tulad ng taunang ginagawa ng Palanca Memorial
Literary Contest, National Commission for Culture and the Arts (NCCA) at
Cultural Center of the Philippines (CCP).
4
MGA SANGKAP O ELEMENTO NG TEATRO
Pagsulat ng Dula
Pagsulat ng Iskrip ng Dula Ayon kay Sicat sa
kanyang sanaysay na “Sa Pagsulat,” nagsisimula
siya sa ideya. Mula sa ideya, aniya, itinatayo
niya ang balangkas sa isip at pinaglalapat-lapat
niya rito, sa pamamagitan ng mahiwagang
kapangyarihan ng imahinasyon, ang samu’t
saring impresyon, gunita, larawan, damdamin at
pangyayari. Tila siya mangangaso, kung saan-
saan siya nakararating.

5
Narito ang mga paraan o teknik kung paano makasusulat ng
iskrip:
1. Dapat na marunong ang isang manunulat na tumimpla ng
kanyang mga sinusulat. Nakabaling ito sa tono’t himig na
hangad ipahiwatig sa katha.
2. Magsimula sa pagsulat ng mga diyalogo. Kailangang
masalang mabuti kung ano ang mga gagamiting salita sa
diyalogo.
3. Piliin ng salita na gagamitin depende sa manonood o paksa.

6
Narito ang mga paraan o teknik kung
paano makasusulat ng iskrip:
4. Mahalaga na may nilalaman (content)
ang isang kuwento. Ito ang mensahe ng
kuwento, anyo (form) sapagkat
mapapailalim sa nyo ang kasiningan ng
pagsusulat. Dito pumapasok ang
estilo.
5. Kailangan sa pagsulat ang disenyo,
angpagbalangakas, ang mga dibisyon
(ang simula, sinulong, at wakas). Dapat
rin na pag-aralan ang makatotohanan at
epektibong banghay (plot), karakter
(character), tagpuan (location),
paningin (point of view), at iba pang
sangkap sa pagkatha. Sa pagsulat ng
iskrip nararapat naakipan ito ng angkop
na tunog sapagkat ang iyong gagawin
akda ay pagbabatayan at
pinakabuhay ng isang dula.
7
Pagiging Direktor
❑ Ang isang direktor ng teatro o direktor
ngentablado ay isang magtuturo sa larangan ng
teatro na nangangasiwa at mag-orkestra sa
pagbuo ng isang produksiyon sa teatro sa
pamamagitan ng pag-iisa ng iba't ibang mga
pagpupunyagi at aspeto ng paggawa.
❑ Ang direktor ng entablado ay inuri din bilang alpha
at omega ng produksiyon.
❑ Ang tungkulin ng direktor ay upang matiyak ang
kalidad at pagkakumpleto ng produksiyon sa
teatro at pamunuan ang mga miyembro ng
creative team upang mapagtanto ang kanilang
artistikong pananaw para dito.
8
Pag- arte
Ito ay ang gawain o pagkilos na
isinasagawa ng isang aktor o ng isang
aktres, na mga taong nasa larangan ng
teatro, telebisyon, pelikula, o anumang
iba pang mga midya ng pagkukuwento
at nagsasalaysay ng kuwento sa
pamamagitan ng paglalarawan o ng
isang tauhan at, sa pangkaraniwan, ay
nagsasalita o umaawit ng
nakasulat na teksto o dula.

9
Panonood at Pagpuna
❑ Ito ay bahagi na ng ating pang-araw-araw na gawain.
❑ Nagbibigay ng dunong, kaalaman, at kasiyahan.
❑ Isang pagkakataon na makitang isang bagay.
❑ Akto ng pagtingin, pagmasid at pagsuri.
❑ Nakatutulong sa paglinang ng pakikinig at pagbasa.
❑ Ito ay pagmamasid ng mga manonood sa isang dula upang
magkaroon ng pag-unawa sa mensahe o ideya nanais iparating.
Kasama ng mga pagmamasid kaakibat nito ang mga pagpuna na
nagbibigay ng interpretasyon sa isang palabas o dula ito rin ay
pagsuri at maging mulat sa katotohanan ng buhay

10
Sanggunian
Arrogante, J. A. (1991). Mapanuring Pag-aaral ng Panitikang Filipino. National Bookstore, Metro Manila. Philippines:
National Bookstore, Inc.
Arrogante, J. A. (2000). Panitikang Pilipino. National Bookstore, Metro Manila. Philippines:
National Bookstore, Inc.
Belvez, Paz M. et. al. (1994). Wika at Panitikan. Quezon City: Rex Printing Company,Inc.
Casanova, Arthur P., et. al (2001). Panitikang Pilipino. Rex Printing Company, INC. Manila Philippines.
Casanova, Arthur P. (1997. Kasaysayan at Pag-unlad ng Dulaang Pilipino. Rex Printing Company, INC.Manila Philippines
Casanova, Arthur P. (1984). “Kasaysayan at Pagunlad ng Dulaang Pilipino”. Rex Printing Co, Maynila.
Dizon, R.B at Mata, L.L. (2010). Literatura 1. Departamento ng Filipino at iba pang mga Wika.
MSU-Iligan Institute of Technology, Iligan City.
Santiago, M. et al. (2006). “Panitikang Filipino: Kasaysayan at Pag -unlad: National Book Store, Manila.
Sauco, Consolacion P. at Salazar, Dionisio S. (1987). “Sulyap sa Dulang Tagalog”. NationalBookstores. Manila
Sebastian, Federico B. (1951). “Ang Dulang Tagalog”. Bede’s Publishing House, Queson City
Pagkalinawan, Letecia C., et.al. (2006). Pantikan sa Iba’t ibang Rehiyon. Manila: Mega-Jesta Prints, Inc.
Panganiban, Jose Villa., et. al. (1982). Panitikan ng Pilipinas (Bagong Edisyon). Bade’s Publishing House, Inc.
Panganiban, Jose V. (1995). Panitikan ng Pilipinas. Rex Printing Company, INC. Manila Philippines.
Tiongson, Nicanor G. (1989). “Dulaan”. Sentrong Pangkultura ng Pilipinas. Philippines:
Tiongson, Nicanor G. (1983). “What is Drama?” PETA. Philippines.
https://pelikulaatbp.blogspot.com/2008/04/atang-de-la-rama-reyna-ng-sarswela.html
https://www.philstar.com/entertainment/2019/10/13/1959705/atang-dela-rama-the-first-star-philippine-cinema

11
Maraming salamat…