3.1. Thiết kế nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu:
3.1.1. Thiết kế nghiên cứu: Thiết kế nghiên cứu là cấu trúc tổng thể của nghiên cứu. Thiết kế nghiên cứu là trung tâm kết nối các hoạt động cơ bản của dự án nghiên cứu: xác định mẫu, thước đo, quy trình thu thập dữ liệu, phương pháp phân tích dữ liệu để trả lời cho câu hỏi nghiên cứu. 3.1.2. Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu định tính: Sau quá trình thảo luận nhóm để tìm hiểu, xác định mô hình nghiên cứu phù hợp, xây dựng bảng câu hỏi khảo sát, trao đổi và tiếp thu các ý kiến đóng góp của giảng viên hướng dẫn và tham khảo một số bài báo cáo khoa học có liên quan thì kết quả đưa ra được 6 nhân tố của mô hình nghiên cứu của sinh viên về sự lựa chọn. Các thang đo được xác định đầy đủ (gồm 30 thang đo của 6 nhân tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn của sinh viên lựa chọn nghề nghiệp sau khi ra trường tại TP. Hồ Chí Minh) Trải qua các bước nghiên cứu định tính, các thang đo đã được xác định và bảng câu hỏi được thiết kế dựa trên thang đo Likert 5 điểm. Phương pháp định lượng: Bảng câu hỏi sau khi được xây dựng xong, đã được đưa vào khảo sát thực tế. Thông tin thu thập được từ bảng câu hỏi khảo sát sẽ tiến hành xử lý qua phần mềm SPSS 22 với các phân tích như sau: Phân tích thống kê mô tả Kiểm định Crobach’s Alpha Phân tích nhân tố (EFA – Exploratory Factor Analysis) Mô hình nghiên cứu tổng quát Phân tích tương quan hệ số Pearson Phân tích hồi quy (Regression) 3.2. Quy trình nghiên cứu: Quy trình nghiên cứu cung cấp cái nhìn tổng quát về thứ tự và công việc được thực hiện trong nghiên cứu này. Quy trình nghiên cứu trình bày thông qua sơ đồ sau:
HÌNH 3.1: Sơ đồ trình bày quy trình nghiên cứu
3.3. Phương pháp chọn mẫu/ cỡ mẫu: 3.3.1. Kỹ thuật lấy mẫu: Dựa vào phương pháp chọn mẫu phi ngẫu nhiên: Chọn phương pháp này để nghiên cứu khảo sát, vì nó dễ dàng, nhanh chóng và cho ra kết quả nhanh. Lấy mẫu thuận tiện, câu hỏi được tạo trên google docs, mỗi câu hỏi được đo lường trên thang đo Likert gồm 5 điểm. Thông qua quá trình thu thập dữ liệu được tiến hành, sau khi sàng lọc lại các bảng câu hỏi không phù hợp. Nghiên cứu sẽ được tiến hành nhập dữ liệu vào phần mềm và tiến hành phân tích dữ liệu khảo sát để kết luận các mô hình nghiên cứu. Kết quả cuối cùng từ SPSS sẽ được phân tích, giải thích trình bày thành bản báo cáo nghiên cứu. 3.3.2. Cỡ mẫu: Kích thước mẫu được xác định dựa trên cơ sở tiêu chuẩn 5:1, tức là để đảm bảo phân tích dữ liệu (phân tích nhân tố khám phá EFA) tốt thì ít nhất 5 quan sát cho 1 biến đo lường và số quan sát không nên dưới 100. Vậy với 30 biến quan sát nghiên cứu này thì cần đảm bảo kích thước mẫu tối thiểu là 30*5=150. Để hạn chế rủi ro trong quá trình điều tra và đảm bảo điều kiện để chạy hồi quy đảm bảo hớn nne tác giả quyết định chon cỡ mẫu là 259. 3.4. Xây dựng thang đo: 3.4.1. Biến độc lập: Biến độc lập là các biến số tác động đến 1 biến số khác (biến phụ thuộc) trong câu hỏi khảo sát. Sau đây là thang đo các biến độc lập của mô hình nghiên cứu. Gia đình (GĐ): Thể hiện qua sự cảm nhận của sinh viên về việc lựa chọn nghề nghiệp sau khi ra trường. Yếu tố này đo lường qua 5 biến quan sát, caccs biến quan sát được đo lường bằng thang đô Liker 05 điểm. Bảng 3.1: Thang đo gia đình Kí hiệu Câu hỏi GĐ1 Gia đình ảnh hưởng đến quyết định chọn ngành nghề của bạn sau khi ra trường GĐ2 Gia đình hỗ trợ tài chính cho quyết định nghề nghiệp (khởi nghiệp, kinh doanh ...) GĐ3 Bạn gặp khó khăn khi thuyết phục gia đình về quyết định nghề nghiệp GĐ4 Gia đình có truyền thống làm nghề này từ trước GĐ5 Gia đình có kiến thức và hiểu biết về nghề nghiệp bạn chọn
Thông tin tham khảo (TT):
Đo lường thông qua các đánh giá khác của sinh viên về mức tương xứng giữa thông tin để khảo sát và những gì tìm hiểu nhận được sau khi tìm kiếm. Sự ảnh hưởng của các yếu tố này được đo lường qua 5 biến quan sát, các biến quan sát được đo lường bằng thang đo Likert 05 điểm. Bảng 3.2: Thang đo thông tin tham khảo Kí hiệu Câu hỏi TT1 Tôi chọn ngành nghề này theo lời khuyên của bạn bè TT2 Tôi chọn ngành nghề này theo tư vấn của giảng viên TT3 Tôi chọn ngành nghề này theo trào lưu, xu thế nghề nghiệp TT4 Tôi chọn ngành nghề này theo tư vấn của chuyên gia TT5 Tôi chọn ngành nghề này theo thông tin trên phương tiện truyền thông
Đặc điểm cá nhân (ĐĐ):
Thể hiện qua mức độ ảnh hưởng hưởng của sinh viên về việc lựa chọn nghề nghiệp. Để đo lường mức độ tác động của yếu tố này có 5 biến quan sát, các biến quan sát được đo lường bằng thang đo Likert 05 điểm. Bảng 3.3: Thang đo đặc điểm các nhân Kí hiệu Câu hỏi ĐĐ1 Tôi chọn ngành nghề này phù hợp với năng khiếu ĐĐ2 Tôi chọn ngành nghề này phù hợp với sở thích ĐĐ3 Tôi chọn ngành nghề này theo tính cách của bản thân ĐĐ4 Tôi chọn ngành nghề này phù hợp với sở thích ĐĐ5 Tôi chọn ngành nghề này do mức độ tự tin của bản thân
Giá trị nghề nghiệp (GT):
Là yếu tố thể hiện cái “ chất riêng ” của mỗi cá nhân lựa chọn nghề nghiệp, tạo nên sự khác biệt trong công việc của họ. Yếu tố này có 5 biến quan sát, các biến quan sát được đo lường bằng thang đo Likert 05 điểm. Bảng 3.4: Thang đo giá trị nghề nghiệp Kí hiệu Câu hỏi GT1 Tôi chọn ngành nghề này do tính hấp dẫn của công việc GT2 Tôi chọn ngành nghề này do danh tiếng của doanh nghiệp GT3 Tôi chọn ngành này do vị trí của ngành nghề này trong xã hội GT4 Tôi chọn ngành nghề này do có cơ hội việc làm đúng chuyên môn sau khi tốt nghiệp GT5 Tôi chọn ngành nghề này do có kỳ vọng thu nhập cao sau khi ra trường
Cơ hội việc làm (CH):
Là những vấn đề liên quan đến các sự lựa chọn nghề nghiệp của sinh viên sau khi ra trường, thời gian và địa điểm tìm kiếm việc làm. Mức độ tác động yếu tố này có 5 biến quan sát, các biến quan sát được đo lường bằng thang đo Likert 05 điểm. Bảng 3.5: Thang đo cơ hội việc làm Kí hiệu Câu hỏi Tôi chọn ngành nghề này do có cơ hội CH1 ứng tuyển cao Tôi chọn ngành nghề này do có tỉ lệ CH2 chọi thấp Tôi chọn ngành nghề này yêu cầu phù CH3 hợp với bản thân Tôi chọn ngành nghề này do thị trường CH4 lao động đang được quan tâm Tôi chọn ngành nghề này do mức CH5 lương và cơ hội thăng tiến
Quyết định chọn ngành nghề (QĐ):
Thể hiện qua cảm nhận trải nghiệm thực tế của sinh viên trong quá trình lựa chọn nghề nghiệp sau khi ra trường tại Tp. Hồ Chí Minh. Yếu tố này có 5 biến quan sát, các biến quan sát được đo lường bằng thang đo Likert 05 điểm. Bảng 3.6: Thang đo quyết định lựa chọn nghề nghiệp Kí hiệu Câu hỏi QĐ1 Tôi thấy việc làm tôi chọn là đúng Chọn ngành nghề này là một trong các QĐ2 quyết định ưu tiên của tôi Tôi sẽ theo đuổi công việc này đến QĐ3 cùng Tôi đã đặt ra mục tiêu rõ ràng về ngành QĐ4 nghề này Đam mê và sở thích cá nhân để theo QĐ5 đuổi công việc này
3.5. Phương pháp thu thập số liệu:
3.5.1. Số liệu sơ cấp: Từ việc sử dụng ý kiến từ bảng khảo sát về các nhân tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn nghề nghiệp của sinh viên sau khi ra trường hiện nay. Phương pháp chọn mẫu: Chọn mẫu theo phương pháp ngẫu nhiên, gửi bảng câu hỏi khảo sát trực thuyến thông qua Email, Facebook, Zalo, trang mạng phổ biến, diễn đàn công cộng cho bất kỳ sinh viên ra trường nào đang tìm kiếm việc làm. 3.5.2. Số liệu thứ cấp: Thu thập số liệu từ tham khảo qua các sách báo, tạp chí chuyên ngành, trang mạng để nắm được tình hình tổng quan về các nhân tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn nghề nghiệp. 3.6. Xử lý và phân tích số liệu: 3.6.1. Xử lý số liệu: Để có được dữ liệu, chúng tôi tiến hành xây dựng bảng khảo sát. Được thực hiên khảo sát trên Google Docs bằng hình thức online theo đường link: https://docs.google.com/forms/d/e/ 1FAIpQLSdL5jRaxQxhG4cKyLVKcyuASsBMMrXtaOVyLObSc8XqlPWq2w/ viewform?usp=sf_link Sau khảo sát thu được 259 phiếu trả lời. Dữ liệu của cuộc khảo sát sau khi thu thập sẽ được chọn lọc và loại bỏ những bảng trả lời không phù hợp ( bỏ trống, chỉ chọn một mức độ đồng ý với tất cả câu hỏi). Sau đó bnagr khảo sát sẽ được mã hóa, nhập dữ liệu và xử lý bằng phần mềm SPSS22 để tiến hành phân tích. Nội dung dữ liệu gồm 2 phần: Phần 1: Thông tin cá nhân họ và tên (thang đo định danh), số điện thoại ( thang đo định danh), thông tin chung về giới tính ( thang đo định danh), chuyên ngành học ( thang đo định danh), từng làm việc qua công việc nào ( thang đo định danh), quyết định lựa chọn nghề nghiệp có ảnh hưởng gì ( thang đo định danh), tìm kiếm thông tin tuyển dụng ở đâu ( thang đo định danh), yếu tố nào được quan tâm nhất khi lựa chọn nghề nghiệp ( thang đo định danh), lý do đi làm thêm là gì ( thang đo định danh), quan tâm đến lựa chọn nghề nghiệp có đặc điểm như thế nào ( thang đo định danh). Phần 2: Các yếu tố quyết định sự lựa chọn nghề nghiệp của sinh viên sau khi ra trường hiện nay: Yếu tố gia đình, thông tin tham khảo, đặc điểm cá nhân, giá trị nghề nghiệp, cơ hội việc làm, quyết định lựa chọn nghề nghiệp. Sử dụng thang đo Likert gồm 5 cấp độ phổ biến từ 1 đến 5 để tìm hiểu mức độ đnahs giá của người trả lời. Các biến được thiết kế từ 1 là hoàn toàn không đồng ý đến 5 là hoàn toàn đồng ý. 3.6.2. Phân tích dữ liệu: Sau khi làm sạch dữ liệu thu được, mã hóa và nhập dữ liệu vào SPSS, chúng tối đã tiến hành thực hiện các bước phân tích dữ liệu theo trình tựu như sau: Phân tích thống kê mô tả Frequency để tìm ra đặc điểm của mẫu nghiên cứu. Phân tích hệ số tin cậy Cronbach’s Alpha nhằm xác định mức độ tương quan giữa các thang đo, loại những biến quan sát không đạt yêu cầu. Phân tích nhân tố khám phá EFA nhằm xác định các nhóm biến quan sát (nhân tố) được dùng để phân tích hồi quy. Phân tích tương quan hồi quy nhằm kiểm định sự phù hợp của mô hình nghiên cứu, kiểm định các giả thuyết để xác định rõ mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố tác động đến mức độ sự lựa chọn nghề nghiệp của sinh viên. TÓM TẮT CHƯƠNG 3 Qua chương 3 chúng tôi đã dựa trên những lý luận cơ bản về những nhân tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn nghề nghiệp của sinh viên sau khi ra trường hiện nay, các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng, dựa trên cơ sở lý thuyết về sự lựa chọn, chất lượng nghề nghiệp cũng như các mô hình nghiên cứu, từ đó làm cơ sở cho việc sử dụng các phương pháp đề nghiên cứu và xây dựng các thang do dùng để phân tích sự lựa chọn của sinh viên đối với tìm kiếm việc làm. Chúng tôi đã xây dựng bảng câu hỏi trên Google Does nhằm khảo sát sinh viên sau khi ra trường tại TP.Hồ Chí Minh để tìm ra yếu tố chính ảnh hưởng đến sự lựa của họ và tiến hành khảo sát thông qua các trang mạng xã hội. Dựa trên số liệu thu thập được từ bảng khảo sát chúng tôi sử dụng những kiến thức mà giảng viên hướng dẫn để sử dụng ứng dụng SPSS22 trong việc xử lý dữ liệu dùng trong nghiên cứu. Sau khi xử lý dữ liệu xong. Đã dựa trên quy trình nghiên cứu và các phương pháp nghiên cứu để phân tích các nhân tố ảnh hưởng nhằm tìm ra nhân tố khiến sự lựa chọn nghề nghiệp của sinh viên sau khi ra trường hiện nay, tìm ra mức độ lựa chọn của sinh viên đối với từng nhân tố ảnh hưởng. Từ đó tổng hợp những mặt hạn chế và yếu kém của các nhân tố, đồng thời căn cứ vào những đánh giá và những ý kiến đóng góp của người được khảo sát để đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đến sự lựa chọn nghề nghiệp.