Pagyuko – parang pakikipagkamay sa Korea
FILIPINO – Reviewer
Japan
-Isa sa mga kilala at nangunguna sa larangan ng ekonomiya at
teknolohiya hindi lamang sa Asya kundi maging sa buong
daigdig.
– “Land Of The Rising Sun”
- “Lupain Ng Sumisikat Na Araw”
Dalawang Uri Ng Pagsusulat Ng Hapones
-KANA (KATANA at HIRAGANA)
-Nagsisilbing alpabetong palatinigan (syllabary) ng mga
Hapones.
-Dahil dito nakabuo ng napakalaking koleksyon ng mga tulang
hapones na kung tawagin ay MAN’YOSHU
Manyoshu / Collection Of Ten Thousand Leaves
-pinakaunang koleksyon ng mga tulang Japanese
-naglalaman ng 4500 na tula
Panahon ng Heian – ginintuang panahon ng sining at literaturang
Japanese
Musika ng Japan
Gangaku – musikang instrumental na gamit sa Imperial court at
panalangin
Kogura – musikang pangseremonya
Sankyoku – binubuo ng tatlong instrumentong shamisen, koto at
shakuhachi
Bunraku at Kabuki – musika sa mga teatrong puppet
Katutubong Sayaw Ng Hapones
Iyomanzai – sayaw pandiriwang sa bagong taon
Ayakomai – sayaw pasasalamat sa kanilang Diyos
Sakura – “cherry blossom” tungkol sa tagsibol at sinasayaw
lamang ng mga kababaihan
Mga Trasidyon
Kimono – tradisyonal na sinusuot ng mga kababaihan sa
okasyon tulad ng pag may patay, kasal, at tea ceremonies
Pambansang Awit ng Japan
KIMI ga YO (mamuno ka nawa magpakailanman) na ang ibig
sabihin ng Heian sa tagalog ay “kapayapaan”
-isa sa mga pinakamaikling pambansang awit na ginagamit
-mayroong 11 na sukat at 32 na karater
Lady Murasaki – Isa sa pinakakilalang babaeng nobelista (The
Tale Of Genji, The Shining Prince and His Romances)
Shotuko – kinilalang “Ama ng kulturang Hapones”
TANKA:
-Isinulat noong ika-8 siglo
-maikling awit
-binubuo ng 31 pantig na 5 taludtod
-(7-7-7-5-5), (5-5-7-7-7)
-oaksa: pagbabago, pag-ibig, pag-iisa
-nagpapahayag ng masidhing damdamin
HAIKU
-Isinulat noong ika-15 siglo
-mas pinaikli na tanka
-17 pantig, 3 taludtod
-(5-7-5), (5-5-7), (7-5-5)
-paksa: kalikasan, pag-ibig
-pinaikling anyo ng tula
Kiru o cutting
-wastong antala o paghinto sa pagbigkas ang Kiru ay kahawig ng
Sesura sa ating panulaan
Marsuo Basho
-pinakatanyag sa pagsulat ng haiku
-sa kaniya nagsimula ang pagsulat ng haiku bilang isang sining
ng panitikan noong panahon ni Edo
Tinatawag na Hanguk sa South Korea at Chosan sa North
Korea - Maliit na tangway sa Silangang bahagi ng Asya
Buddhismo – pinakamatagal na paniniwala/rehiyon sa Korea
Kristiyanismo – Mga katoliko at protestante dumalaw sa Korea
Confusianismo – nagbibigay aral tungkol sa kabutihan
Shamanismo – Orihinal na rehiyon ng mga Koreano
Mudang = babae, Baksu = lalaki
Hangul – kanilang lengguwahe, pinakamaganda at planadong
wika sa kasaysayan.
-ang alpabetiko ay ginawa ni King Sejong noong 1446
Hanok – tawag sa kanilang tradisyonal na bahay
Kanin – isa sa kanilang pangunahing pagkain
Surasang – kanilang tradisyonal na kusina
Tea/tsaa – gingamit sa mga ceremonial purposes at bahag bilang
tradisyonal na gamot
Hanbok – kanilang tradisyonal na damit
Pangatnig – tawag sa salitang nag-uugnay sa dalawang salita
Sining – isa sa sikat ngayon ay Celadon
Panitikan – naimpluwensyahan ng kanilang rehiyon
-karaniwang tungkol sa pagmamahal sa kalikasan, tao,
Karapatan, pagrerespeto sa mga matatanda at tunay na
pakikipagkaibigan.
Sa Korea mahalaga ang mga ginagampanan ng mga hayop sa
kanilang mga mitolohiya at kwentong bayan.
Aso at Tigre – nagnanais maging tao kaya humiwalay kay
Hwanin
Hwanin – Diyos ng kalangitan
100 na araw – nagkulong sa kweba ang aso at tigre, ang aso ay
naging napakagandang babae matapos ang 100 araw
Hwanung – anak ni Hwanin/kalangitan
Dangun – naging anak ng Magandang babae (aso) at
Hwanung/apo ng kalangitan
Ahas – taksil, Pagong – makupad, Kalabaw – matiyaga, Palaka –
mayabang, Unggoy/matsing – isang tukso, Aso – matapat ,
Bubuyog – mapaglarong manliligaw, Rosas – babae/pag-ibig.
TALUMPATI – sining na nagpapahayag ng isang kaisipan sa
paraang pasalita sa harap ng tagapakinig.
BAHAGI NG TALUMPATI
1. Panimula – inilalahad ang layunin ng talumpati
2. Katawan – nakasaad dito ang paksang tatalakayin
3. Pangwakas – pinakasukdol ng buod ng isang talumpati/
nakalahad ang pinakamalakas na katibayan, paniniwala at
katuwiran.
URI NG TALUMPATI AYON SA PAMAMARAAN
A. Improptu/biglaan – ito ay walang handang isinasagawa
sapagkat biglang tatawagin ang mananaumpati at pagsasalitain.
B. Ekstemporaryo/Maluwag – binibigyan ng kaunting panahon
ang mananalumpati
C. Preparado/Handa – sadyang pinaghandaan ng
husto,sinasaliksik, sinaulo at pinagsasanayan pa.
URI NG TALUMPATI AYON SA LAYUNIN
1. Pampalibang – nagpapatawa sa pamamagitan ng anekdota o
maikling kuwento 2.
Nagpapakilala – panimulang talumpati at karaniwan lamang na
maikli lalo na kung ang ipinakilala ay kilala na.
3. Pangkabatiran - gamit sa mga panayam, kumbensiyon, at
pagtitipong pangsiyentipiko, diplomatiko at iba pang Samahan
ng mga dalubhasa.
4. Nagbibigay-galang – pagbibigay galang at pagsalubong sa
isang panauhin, pagtanggap sa kasapi o kaya ay sa kasamahang
mawawalay o aalis.
5. Nagpaparangal – bigyang parangal ang isang tao o kaya
magbigay ng papurin sa mga kabutihang nagawa nito.
6. Pampasigla – pumupukaw ng damdamin at impresyon
MGA BAHAGI AT DAPAT TAGLAYIN NG TALUMPATI
Panimula – tinatawag ang pansin ng mga tagapakinig
Paglalahad – pinakakatwan sa talumpati
Paninindigan – ipinapaliwanag ng nagtatalumpati ang kanyang
pangatwiran hinggil sa isyu.
Pamimitawan – binibigkas ang pangwakas na pangungusap ng
isang talumpati.
Ang tekstong argumentatibo ay naglalakad ng paniniwala,
pagkukuro, o pagbibigay pananaw patungkol sa isang mahalaga
o napapanahong isyu.
KATANGIAN AT NILALAMAN NG MAHUSAY NA
TEKSTONG ARGUMENTATIBO
1. Mahalaga at napapanahong paksa/isyu.
2. Maikli ngunit malaman
3. Malinaw at lohikal na transisyon
4. Maayos na pagkasunod-sunod
5. Matibay na ebidensya para sa argumentatibo
Li Huiquan – Ang pangunahing tao sa kwento. Isa syang ulila
ngunit mabait, magalang, masipag na bata at puno ng respeto sa
sarili maging sa ibang tao
Tiya Lou – Tiya ni Li Huiquan. Inalagaan si Li at nagsilbing
magalang
Hepeng Li – Isa siyang matabang lalaki na empleyado o
nagtatrabaho sa gobyerno
Xiaofen – Kababata ni Li Huiquan, hindi sya mapanghusga at
Malala ang pagmamahal kay Li bilang kaibigan.
Red Palace Photo Studio – Dito nagpakuha ng litrato si Li
Kalye – Lugar na pinagtagpuan nila Tiya Lou
East China Gate Consignment Store – nakakita ng kakarag-karag
at lumang tatluhang gulong sasakyan.
Gongsi at China Gate Boulevard – Dinala ang sasakyan. Sa
labas nito ay mayroong pagawaan ng bisikleta kung saan siya
bumili ng ilang parte.
East Lane ng Kalye Spirit Run – pinagtunguhan at kung saan
itinulak nya ang kanyang sasakyan mula Boulevard
Transitional Devices - tawag sa mga kataga na nag-uugnay sa
pagsunod-sunod ng mga pangyayari
1. Sa wakas – panapos, 2. Kung ngayon – panlinaw
Kuwento ng Katutubong Kulay – Binibigyang pokus ang
kapaligiran, kaugalian, pananamit, uri ng pamumuhay, at
hanapbuhay sa nasabing pook, paniniwala, at pananaw sa buhay.
Halimbawa: Niyebeng Itim
Kultura – pagkakakilanlan ng isang lugar
Dawalang uri ng kultura - material at di-materyal
material - pagkain, pananamit, kasangkapan, tirahan
di-materyal – tradisyon, kaugalian, gobyerno, sining,
paniniwala/rehiyon, wika’t panitikan
Imahe – tumutukoy sa representasyon ng isang bagay, etc.
Simbolo – kapag binanggit sa akdo ay nag-iiwan ng iba’t ibang
pagpapakahulugan
Banghay – isang mahalagang elemento ng maikling kuwento
ang banghay o plot. Tumutukoy sa maayos na pagsasalaysay
BANGHAY NG MAIKLING KUWENTO
1. Simula – nakasalalay ang kawilihan ng mga mambabasa.
Ipinapakita ang suliranin at tauhan sa kwento.
2. Suliranin – ang problema sa kwento
3. Pataas ng Aksyon – nagaganap ang paglalahad ng suliranin.
4. Kasukdulan – Pinakamalakas na antas sa bahagi ng kwento.
5. Pababang Aksyon – dito makikita ang kakalasan.
6. Wakas - tumutukoy kung paano nagwawakas o nagtapos ang
kwento.
Taiwan – “Baybaying may Pilapil”
-Isang bansa sa Silanging Asya na binubuo ng isang kapuluan, at
ang pinamalaki at importanteng pulo ay mismong Taiwan.
-Dating tinatawag na Formosa ay isang islang hugis-mani
-Ito’y nasa hilaga ng pilipinas at nasa kanluran ng baybayin ng
dagat Luzon
-Taipei ang kabisera nito.
-Isang industriyalisadong Bansa.
-hindi pa rin nakakatanggap ng pantay na Karapatan ang
kababaihan sa larangan ng trabaho
Nagbago na ang pagtingin sa kababaihan sa usapan ng….
Hanapbuhay, Politika, Pamamahala.
“Ang Kababaihan Ng Taiwan: Ngayon at Noong Nakalipas na
50 Taon” isinalin sa Filipino ni Sheila C. Molina
51% o 2% - bilang ng populasyon ng mga kababaihan sa buong
mundo
-tinatanggap na buwanang sahod ng kalalakihan kung saan
78.5% na mas mataas ito sa tinatanggap ng mga kababaihan.
Ayon sa aklat ni Yan Chen na Women In Taiwan in Socio-
Cultural Perspective
Sanaysay – genre o sangay ng panitikan na nasusulat sa anyong
tuluyan na maaaring tumalakay sa anumang isyu.
Alejandro Abadilla – ang sanaysay ay pagsasalaysay ng isang
sanay.
MGA KINAKAILANGAN SA PAGSULAT NG SANAYSAY
-malawak na karanasan
-mapagmasid sa kapaligiran
-palabasa
-nagsasagawa ng pananaliksik
Mananalaysay – tawag sa manunulat ng salaysay.
ELEMENTO NG SANAYSAY
Paksa – tawag sa bahaging pinag-uusapan
Kaisipan - tawag sa mga ideyang nabanggit na kaugnay o
nagpapaliwanag sa tema.
PARAAN NG PAGBUO NG SANAYSAY
-Naglalarawan (Descriptive)
-Nakikipagtalo (Argumentative)
-Nanghihikayat
URI NG ANTAS NG WIKA AT ESTILO
Simple
Natural
Matapat na pahayag