ARALIN I MGA SITWASYONG

PANGWIKA SA PILIPINAS

LAYUNING PAMPAGKATUTO: Natutukoy ang iba’t ibang paggamit ng wika sa mga

napakinggang pahayag mula sa mga panayam at balita sa radyo. (F11PN-IIa-88)
 Natutukoy ang iba’t ibang paggamit ng wika sa mga
nabasang pahayag mula sa mga blog,social media posts at iba pa. (F11PB-IIa-96)

Panimulang Gawain: Tayo magsarbey!

Tingnan at unawain ang mensaheng ipinakikita ng mga larawan.

Halaw ang larawan sa elektronikong sanggunian

Sagutin ang mga sumusunod na mga tanong kaugnay sa paggamit mo ng wika.

1. Kailan ka huling nagpadala ng text message o SMS? Maaari mo bang isulat sa linya ang
huling mensaheng ipinadala mo?
Ang SMS ba ay nakasulat sa A.Filipino B.Ingles C. Taglish?
2. Kailan ka huling nagpost ng status sa Facebook o Instagram? Naalala mo ba kung ano ang
nilalaman ng huling post mo?
Maaari mo ba itong isulat sa linya?Ang post mo ba ay nakasulat sa?
A.Filipino B.Ingles C.Taglish?
3. Ano ang pinakahuling palabas pantelebisyong pinanood mo? Anong wika ang ginamit sa
palabas na ito? Mas madalas kabang manood ng palabas pantelebisyong nasa wikang Filipino?
Wikang Ingles?
4. Ano ang pinakahuling pelikulang pinanood mo? Anong wika ang ginamit sa pelikulang ito?
Mas madalas kabang manoood ng pelikulang wikang Filipino? O Wikang Ingles?
5. Ano ang pinakahulig video sa youtube na pinanood mo?Ang video ba ay nasa wikang
Filipino? O wikang Ingles? Wikang Taglish?
6. Ano ang huling blog na nabasa mo? Ang blog ba ay nakasulat sa wikang Filipino? O wikang
Ingles? Wikang Taglish?
7. Kalian ka huling nagbasa ng dyaryo o magasin?Ang binasa mo ba
ay nakasulat sa Filipino? Ingles? Taglish?
8. Anong wika ang mas madalas ninyong gamitin sa inyong tahanan?Wikang katutubo?Filipino?
Taglish? Ingles?
9. Sa alin-aling lugar mo higit na magagamit ang wikang Filipino?
10.Gaano kahalaga sa iyo ang pagkatuto at pagsasalita ng wikang
Filipino?

Mahalagang-mahalaga mahalaga hindi gaanong mahalaga hindi mahalaga

11. Gaano ka kahusay sa pagsasalita ng wikang Filipino?

Mahusay na mahusay mahusay hindi gaanong mahusay sadyang hindi mahusay

12. Sa alin-aling lugar mo naman hindi na magagamit ang wikang Ingles?

13.Gaano kahalaga sa iyo ang pagkatuto at pagsasalita ng wikang Ingles?

Mahalagang-mahalaga mahalag hindi gaanong hindi mahalaga

a mahalaga

14. Gaano ka kahusay sa pagsasalita ng wikang Ingles?

Mahusay na mahusay hindi gaanong mahusay sadyang hindi mahusay

mahusay

Gets Mo, Share Ko!

Natuklasan Noon..

Maraming sarbey kaugnay ng wikang Filipino ang magpapatunay sa kalagayan o

sitwasyon ng ating wikang pambansa tulad ng sumusunod:

 1993-Ayon sa SWS Survey, 18 porsiyento lamang ng mga Pilipino ang may ganap na
kahusayan sa paggamit ng wikang Ingles
 1995- 2 sa bawat 3 Pilipino ang nagsasabing mahalagang-mahalaga ang paggamit
ng wikang Filipino.
Lumabas sa sarbey na 71 porsiyento (Luzon), 55 porsiyento (Bisaya) at 50 porsiyento
(Mindanao) ang nagsabing mahalagang-mahalaga ang pagsasalita ng Filipino.
Nalamaan ang pulso hinggil sa wikang Filipino ng mga Pilipinong nasa uring ABC
(mayayaman, angat, at maykaya sa buhay), 73 porsiyento sa kanila ang nagsabing
mahalagang-mahalaga ang pagsasalita ng Filipino. Ibig sabihin, hindi lang sa mga D at
E (mahihirap o hikahos sa buhay) mahalagang-mahalaga ang Filipino.

 1998- mula sa 1,500 na Pilipino na tinanong, 35 porsiyento ang nagsabi na Filipino,

24 porsiyento ang nagsabi ng Cebuano, 11 porsiyento ay Ilonggo, 8 porsiyento ay
Kapampangan, 5 porsiyento ay Ilokano, samantalang 1 porsiyento lamang sa buong
bansa ang nagsabing Ingles ang una nilang wika sa tahanan.
Alamin natin!

Sitwasyong Pangwika sa Telebisyon

Ang telebisyon ay itinuturing na pinakamakapangyarihang media sa kasalukuyan

dahil sa dami ng mamamayang naaabot nito. Sa paglaganap ng cable o satellite
connection ay lalong dumami ang manood ng telebisyon saanmang sulok ng bansa
sapagkat nararating na nito maging ang malalayong pulo ng bansa at maging mga
Pilipino sa ibang bansa. Ang magandang balita, wikang Filipino ang nangungunang
midyum sa telebisyon sa ating bansa. Ang halos lahat kasi ng mga palabras sa mga
lokal na channel ay gumagamit ng wikang Filipino at ng iba’t ibang barayti nito.Ito ang
wika ng mga teleserye,mga pantanghaliang palabras, mga magazine show, news and
public affairs, komentaryo, dokumentaryo, reality tv, mga programang pang-showbiz at
maging mga programang pang-edukasyon. May mangilan-ngilang news program sa
wikang Ingles subalit ang mga ito’y hindi sa mga nagungunang estasyon kundi sa ilang
lokal na news TV at madalas ay inilalagay hindi sa primetime kundi sa gabi kung kalian
tulog na ang nakararami.
Malakas ang impluwensiya ng mga programang Eat Bulaga at Showtime na
gumagamit ng wikang Filipino sa mga manonood. Hindi kasi uso ang mag-subtitle o
mag-dub ng mga palabras sa mga wikang rehiyonal. Ang madalas na exposure sa
telebisyon ang isang malaking dahilan kung bakit sinasabing 99% ng mga mamamayan
sa Pilipinas ang nakapagsasalita ng Filipino at maraming kabataan ang namumulat sa
wikang ito bilang kanilang unang wika maging sa lugar na hindi kabilang sa
Katagalugan.habang dumarami ang manonood ng telebisyon ay lalong lumalakas ang
hatak ng midyum na ginagamit ditto sa mga mamamayang Pilipino saanmang dako ng
bansa at maging ng mundo.

Sitwasyong Pangwika sa Radyo at Diyaryo

Katulad ng telebisyon, Filipino rin ang nangungunang wika sa radyo. Ang halos lahat
ng mga estasyon ng radyo sa AM man o sa FM ay gumagamit ng Filipino at iba’t ibang
barayti nito. Bagaman may mga programa sa FM tulad ng Morning Rush na gumagamit
ng Wikang Ingles sa pagbo-broadcast subalit nakararami pa rin ang gumagamit ng
Filipino.May mga estasyon ng radyo sa probinsiyang may mga programang Gumagamit
ng rehiyonal na wika pero kapag may kinakapanayam sila ay karaniwang sa wikang
Filipino sila nakikipag-usap.

Sa mga diyaryo naman ay wikang Ingles ang ginagamit sa mga broadsheet at

wikang Filipino sa mga tabloid maliban sa People’s Journal at Tempo na nakasulat din
sa wikang Ingles.Subalit tabloid ang mas binibili ng masa o mga karaniwang tao tulad
ng mga drayber ng bus at dyip, mga tinder sa palengke, mga ordinaryong
manggagawa, at iba pa dahil mas mura at nakasulat sa wikang higit nilang
naiintindihan, kaya naman masasabing mas malawak ang impluwensiya ng mga
babasahing ito sa nakararaming Pilipino.Iyon nga lang, ang lebel ng Filipinong
ginagamit sa mga tabloid ay hindi pormal na di tulad sa broadsheet.

Sangguniang-aklat:

Dayag, Alma M. at Del Rosario, Mary Grace G., Pinagyamang Pluma, Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino, pahina 119-123
Subukin Mo Nga!

Gawain I

Panuto: Tukuyin ang wikang ginamit at Ipaliwanag ang mga pahayag ukol sa
usaping pangwika ng ilan kilalang manunulat.

1. “ Nagiging plastic ang mga tao: nagbibihis ng barong, nagsasayaw ng tinikling,

kumakain ng pagkaing Pinoy, pero after nun wala na. Eh dapat araw-araw ‘yan”
(Naval: 2014)

Ginamit na wika: ( Filipino, Ingles, Taglish)

Pagpapakahulugan sa pahayag:

2. “ Bagama’t laganap na sa mass media, mapapansin pa rin na ang wikang

Filipino ay madalas na ginagamit sa mga programa sa radyo at telebisyon, sa
tabloid, at sa pelikula kung saan ang nananaig na tono ay impormal, at waring
hindi gaanong istrikto ang pamantayan ng propesyonalismo. Sa maraming
babasahin at palabas sa Filipino, ang tila nangingibabaw na layunin ay mang-
aaliw, manlibang, lumikha ng ugong at ingay ng kasayahan” (Tiongson, 2012:8)

Ginamit na wika: ( Filipino, Ingles, Taglish)

Pagpapakahulugan sa pahayag:

Gawain II

Panuto:Isulat ang sariling obserbasyon sa kalagayan ng wika sa mga

sumusunod:

1. Sa isang noontime show o pantanghaling variety show/pelikula (maaaring isulat

o di-isulat ang tiyak na pangalan ng noontime show o pelikula)

Obserbasyon sa paggamit ng wika sa programang ito

2. sa isang programang panradyo

Obserbasyon sa paggamit ng wika sa programang ito

3. sa isang programang nagbabalita/ sa isang tabloid

Obserbasyon sa paggamit ng wika sa programang

ito
 ARALIN 2 MGA SITWASYONG PANGWIKA
SA PILIPINAS (Kulturang Popular)

LAYUNING PAMPAGKATUTO: Naipaliliwanag nang pasalita ang iba’t ibang dahilan,

anyo,at pamamaraan ng paggamit ng wika sa
iba’t ibang sitwasyon. (F11PS-IIb-89)

Panimulang Gawain:Magbugtungan Tayo!

Panuto: Sagutan ang mga bugtong. Isulat sa patlang ang mga sagot.

1.Walang sala ay ginapos,tinakpan pagkatapos

2.Araw-araw nabubuhay, taon-taon namamatay _

3.Lumuluha walang mata,lumalakad walang paa _

4.Hindi ako sikat na pilosopo tulad ng henyong kapangalan ko,

pero mahal ako ng tao dahil kinakainan ako. _ _

5. Dalawang batong itim, malayo ang nararating

6. Ate mo, ate ko, ate ng lahat ng tao _______________________________

7. Kung tawagin nila ay santo, hindi naman milagroso _ _

 Ano-ano ang katangian ng bugtong?

 Ano ang layunin ng bugtong?
 Bakit hindi na ito sikat sa kasalukuyan?

Alamin Natin!

Sitwasyong Pangwika sa Pelikula

Bagamat mas maraming banyaga kaysa lokal na pelikula ang naipalalabas sa ating
bansa taon-taon ang mga lokal na pelikulang gumagamit ng midyum na Filipino at mga
barayti nito ay mainit ding tinatangkilik ng mga manonood. Samantalang, may ilan
pelikulang lokal, ang wikang ginagamit ay Filipino, Taglish at iba pang barayti ng wika.

Filipino ang wika o lingua franca sa pelikula sapagkat ito ang higit na nakaaakit sa
mga manonood. Ang nanaig dito na tono ay impormal.
 Sitwasyong Pangwika sa Iba Pang Anyo ng Kulturang Popular

Flip Top

Ito ay pagtatalong oral na isinasagawa nang pa-rap. Nahahawig ito sa balagtasan

dahil ang mga bersong nira-rap ay magkakatugma bagamat sa fliptop ay hindi
nakalahad o walang malinaw na paksang pagtatalunan. Kung ano lang ang paksang
sisimulan ng naunang kalahok ay siyang sasagutin ng kanyang katunggali. Isang
paraan ito ng paglinang sa wikang Filipino.

Pick-up Lines

Makabagong bugtong kung saan may tanong na sinasagot ng isang bagay na

madalas maiuugnay sa pag-ibig at iba pang aspekto ng buhay. Sinasabing nagmula ito
sa boladas ng mga binatang nanliligaw na nagnanais magpapansin, magpakilig,
magpangiti at magpa-ibig sa dalagang nililigawan.Ang wikang ginagamit sa mga pick-up
lines ay karaniwang Filipino at mga barayti nito subalit nagagamit din ang Ingles o
Taglish dahil mga kabataan ang higit na nagpapalitan ng mga ito.

Halimbawa:

TEA ka ba?--------TEAnamaan na kasi ako sa’yo eh……

Ampalaya ka ba?-----Kahit anong pait ang nararanasan ko, ikaw pa rin kasi

ang Sustansiya ng buhay ko!

Hugot Lines ----------------

Hugot lines ang tawag sa linya ng pag-ibig na nakakakilig, nakatutuwa, cute, cheesy
o minsa’y nakakainis.Ito ay tinatawag na love lines o love quotes ay isa pang patunay
na ang wika nga ay malikhain. Minsan ang mga ito ay nakasulat sa Filipino subalit
madalas, Taglish o pinaghalong Tagalog at Ingles ang gamit na salita sa mga ito.

Halimbawa:

 Handa akong takbuhin ang mundo….Basta ang finish line ay sa puso mo……..

 “Mahal mo ba ako dahil kailangan mo ako? O kailangan mo ako kaya mahal mo

ako?

Spoken Word Poetry

Makabagong anyo ng pagtula na isinasagawa ng isahan. Ang paksa ay nakabatay

sa nararamdaman at karanasan.

Vlogging

Isang uri ng blog na video ang midyum.Ito ay tinatawag na telebisyon sa web.

Nagpapakita ito ng pang-araw-araw na gawain. Sumisikat ngayon sa mga artista at iba
pang popular na tao.
Sangguniang-aklat:

Dayag, Alma M. at Del Rosario, Mary Grace G., Pinagyamang Pluma, Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino, pahina 125-128.
Subukin Mo Nga!

Gawain

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong:

Halaw itong larawan sa elektronikong sanggunian

1. Ano ang fliptop? Sa paanong paraan ito naiba o nakapareho ng balagtasan?

Alin-alin sa mga katangian nito ang dahilan kung bakit hindi pa rin ito maituturing
na isang uri ng modernong Balagtasan?

2. Paano naipakikita ang pagkamalikhain ng wika sa hugot lines at pick-up lines?

_

3. Ano ang nagagawa ng mga hugot line sa mga pelikula? Paano nito nagagawang
akitin ang mga manonood?

4. Alin sa mga kulturang popular ang higit na lumilinang o nagpapayabong sa ating

wika? Bakit?

__

5. Paano mo bubuhayin ang ilan pang kulturang Pilipino?

 ARALIN 3 MGA SITWASYONG PANGWIKA
SA PILIPINAS (Iba’t Ibang Larangan)

LAYUNING PAMPAGKATUTO: Natutukoy ang iba’t ibang register at barayti ng wika na

ginagamit sa iba’t ibang sitawasyon ( Halimbawa: Medisina,
Abogasya, Media, Social Media, Enhinyerya, Negosyo at iba pa)
sa pamamagitan ng pagtatala ng mga terminong ginamit sa
mga larangang ito. ( F11WG-IIc-87)

Nakasusulat ng mga tekstong nagpapakita ng

mga kalagayang pangwika sa kulturang Pilipino.
(F11PU-IIc-87)

Panimulang gawain: Isip-isip!

Panuto: Tukuyin kung sa anong propesyon, gawain o larangan nabibilang ang mga
nakatalang termino o jargon sa bawat bilang. Isulat ang sagot sa linya.

1.lesson plan, test paper, essay, module

2.check-up, ward, x-ray, emergency room
3. Account, balance, debit, credit, cash flow
4. Post, Facebook, Instagram, comment
5.ring, offensive foul, three pointer, ball
6. beverage, server, menu, shelf life
7. objection, sustained, habeas corpus, overruled
8.fashion, runway, casting agency, photog
9. blueprint,design, scale, construction
10. dough, oven, greese, rolling pin

Alamin Natin!

Sitwasyong Pangwika sa Social Media at Internet

Karaniwan ang code switching o pagpapalit-palit ng mga Ingles at

Filipino sa pagpapahayag gayundin ang pagpapaikli ng mga salita o paggamit ng daglat
sa mga post at komento sa social media gaya ng Facebook, Instagram, twitter, tumblr
at iba pa. Dito, mas pinag-iisipan ang mga salita o pahayag bago i-post dahil mas
maraming tao ang maaaring makabasa nito.
 Sa Internet bagamat marami nang website ang mapagkukunan ng mga
impormasyon o kaalamang nasusulat sa wikang Filipino o Tagalog ay nananatiling
Ingles pa rin ang pangunahing wika nito. Napakalawak at napakarami kasi ng mga
taong konektado sa Internet na umaabot sa mahigit 3 bilyon sa buong mundo.Ang
pangunahing wika sa mga website at sa iba pang impormasyong mababasa, maririnig
at mapanonood sa Internet ay nananatiling Ingles.

Sitwasyong Pangwika sa Text

Sa pagte-text, magkahalong Filipino at Ingles at pinaikling mga salita ang ginagamit.

Sa pagbuo ng mensahe sa text, madalas ginagamit ang code switching o pagpapalit-
palit ng Ingles at Filipino sa pagpapahayag. Madalas ding binabago o pinaiikli ang
baybay ng mga salita para mas madali o mas mabilis itong mabuo. Walang sinusunod
na rule o tuntunin sa pagpapaikli ng salita, gayundin kung sa Ingles o sa Filipino ang
gamit basta’t maipadala ang mensahe sa pinakamaikli, pinakamadali at kahit paano’y
naiintindihang paraan.

Sitwasyong Pangwika sa Kalakalan

Wikang Ingles ang higit na ginagamit sa mga boardroom ng malalaking kompanya
at korporasyon lalo na sap ag-aari o pinamuhunan ng mga dayuhan at tinatawag na
multinational companies. Ang Iba pang gumagamit ng wikang Ingles ay sa mga
Business Process Outsourcing (BPO) o mga call center, memo, kautusan, kontrata at
sa mga web site at maging ang kanilang mga press release sa broadsheet o magazine.
Samantalang nanatiling Filipino at iba’t ibang barayti ng wika sa mga pagawan o
productine line, mga mall, restoran, mga pamilihan, mga palengke at direct selling.

Sitwasyong Pangwika sa Pamahalaan

Sa bisa ng Atas Tagapagpaganap Blg. 335, serye ng 1998 na “nag-aatas sa lahat

ng mga kagawaran, kawanihan, opisina, ahensiya at instrumentaliti ng pamahalaan na
magsagawa ng mga hakbang na kailangan para sa layuning magamit ang Filipino sa
opisyal na mga transaksiyon, komunikasyon at korespondensiya” naging mas malawak
ang paggamit ng wika sa iba’t ibang antas at sangay ng pamahalaan. Ito ang naging
malaking kontribusyon ni dating Pangulong Cory Aquino sa paglaganap ng wikang
Filipino sa pamahalaan.

Sitwasyong Pangwika sa Edukasyon

Sa kasalukuyang kalagayan ng wikang Filipino sa mga silid-aralan

ayon sa itinatadhana ng K to 12 Basic Education Curriculum, Sa mababang paaralan (
K hanggang Grade 3) ay unang wika gamit bilang wikang panturo at bilang hiwalay na
asignatura, samantalang ang wikang Filipino at Ingles naman ay itinuturo bilang
magkahiwalay na asignaturang pangwika. Sa mas mataas na antas ay nananatiling
bilingguwal kung saan ginagamit ang wikang Ingles bilang mga wikang panturo.
Register o Barayti ng Wikang Ginagamit sa Iba’t ibang Sitwasyon

Napag-aralan natin sa mga nagdaang aralin ang tungkol sa iba’t ibang barayti
ng wika. Ang mga barayting ito ay ginagamit sa iba’t ibang sitwasyong pangwikang
ating natalakay rito. Isa sa mga uri ng sosyolek ang nais bigyang-diin ditto, ang
paggamit ng mga jargon o mga terminong kaugnay ng mga trabaho o iba’t ibang
hanapbuhay o larangan. Kapag narinig ang mga terminong ito ay matutukoy o
masasabi ang larangan o sitwasyong karaniwang ginagamitan ng mga ito.

Halimbawa:

 Ang mga abogado o taong nagtatrabaho sa korte ay maipakikilala ng mga

sumusunod na mga jargon: exhibit, appeal, coplaint, suspect, court, justice at
iba pa.
 Ang mga guro o mga taong konektado sa edukasyon ay maipakikilala ng
sumusunod: lesson plan, test, assessment, curriculum, textbook, module
 Ang mga doktor,nars, o mga taong may kinalaman sa medisina ay
maipakikilala ng sumusunod: symptom,x-ray, check-up, diagnosis, therapy

Kongklusyon

Batay sa mga nailatag na sitwasyong pangwika sa iba’t ibang larangan,

maliwanag na makikita ang kapangyarihan at lawak ng paggamit ng wikang Filipino,
ang itinuturing na wika ng masa sa kasalukuyang panahon. Makikita sa mga ito ang
lubos na pagtanggap ng karamihan sa mga mamamayan sa sarili nating wika. Ngunit
wala namang masama kung matututo tayong magsalita ng mga wikang banyaga at
maging multilingguwal subalit higit sa lahat, kailangan nating patatagin an gating sariling
wika para sa sarili na rin nating kapakinabangan. Ang pagkakaisang ito ay
makapagdudulot ng pag-unlad.

Pabatid:
Ang mga larawan o grapikong ginamit ay halaw sa elektronikong sanggunian

Sangguniang-aklat:
Dayag, Alma M. at Del Rosario, Mary Grace G., Pinagyamang Pluma, Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino, pahina 131-136
Subukin Mo Nga!

Gawain I

Panuto: Tukuyin kung saan larangan naaangkop ang mga sitwasyong pangwika. Isulat
sa sagutang papel (long bond paper) ang sagot.

1. Ayon sa ilan mga sarbey, tinagurian ang ating bansa na “texting

Capital of the World” dahil humigit-kumulang apat na bilyong
text ang ipinadadala at natatanggap sa ating bansa araw-
araw.o.
2.Sa sekundarya, maraming asignatura ay Ingles ang midyum sa
pagtuturo.
3.Mapapansin na ang mga post sa facebook ay nasa wikang
Ingles ngunit malaya ang sinuman na gumamit ng
anumang wikang nais niya sa kanyang mga ipo-post na
mensahe.
4.Ang ginagamit na midyum sa pagtuturo at maging sa
mga asignatura sa Baitang I ay ang mother-tongue.
5. Kinagawian na ng marami ang paggamit ng putol-puto o
pinaikling salita sa pagte-text.
6.Kapansin-pansin ang paggamit ng Ingles sa ngalan ng mga
establisyemento, tindahan at mall.
7. Patuloy ang pananaliksik ukol sa wika ng mga palaaral upang
lubos na malinang ang sariling wika.
8. Maaaring sanhi ng kinaugaliang pamamaraan sa pagte-text na
pinaikli at kung minsan di gumagamit ng mga patinig kung
kaya may mga sarbey na bumababa ang kakayahan ng mga
bata sa wastong baybay o ispeling ng mga salita.

Gawain II

Panuto: Gamitin ang mga salita sa ibaba sa pagbuo ng anumang anyo ng kulturang
popular sa mga kabataang Pilipino. Maaari itong, fliptop, hugot line, rap,
spoken poetry, pick-up line. Pumili ng isa lamang sa mga ito.

ayuda physical distancing modyul sardinas

komunidad bayanihan pananagutan

facemask batas ekonomiya

Pabatid
:
a.Kung spoken poetry ang pipiliin,hindi kinakailangan ang bilang ng mga salita.
b.Salungguhitan ang mga salitang ginamit.
c.Sikapin na magamit lahat ang mga salitang nasa loob ng kahon.
 ARALIN 4 Kakayahang Pangkomunikatibo
ng mga Pilipino
( Kakayahang Lingguwistiko)

LAYUNING PAMPAGKATUTO: Natutukoy ang mga angkop na salita, pangungusp ayon sa

konteksto ng paksang napakinggan sa mga balita sa radyo
at telebisyon. ( F11PN-IId-89)

Panimulang Gawain:
“ Hindi sapat na ang tao’y matuto ng lengguwahe at makapagsalita
Marapat ding maunawaan at magamit nito nang tama ang wika”

Panuto: Bilugan ang titik na katapat ng makikitang mali sa pangungusap. Kung walang
mali bilugan ang titik D.

1. Paano ba makatutulong sa lipunan ang isang kabataang tulad mo Walang mali.

A B C D
2. Marami ang naniniwala sa kakayahang ng mga Kabataang pilipino. Walang mali.
A B C D
3. Sila ay mahuhusay sa iba’t ibang larangan. Walang Mali.
A B C D
4. Ang pagiging responsible nina ay malaking tulong sa lipunan. Walang mali.
A B C D
5. Huwag sanang magsasawa ang kanilang magulang na turuan sila ng turuan. Walang mali.
A B C D
6.Mahalagang suporta ng magulang ang mga anak upang mapabuti sila. Walang mali.
A B C D
7. Gabayan at paalalahanan sina sa kanilang pagharap sa totoong buhay. Walang mali.
A B C D
8. Walang imposible kung ang bawat isa sa pamilya ay magkakaisa. Walang mali.

Sagutin ang mga sumusunod:

 Pagkatapos ninyong maiwasto ang paunang pagtataya, nakailang tamang sagot ka?
Ilan naman ang hindi mo nasagot nang tama?
 Batay sa iyong marka,masasabi bang matagumpay ka na kung kagalingang
panggramatika ang pag-uusapan?
 Sa iyong palagay, ang isang tao bang nakasagot nang tama sa lahat ng pagtataya sa
itaas ay maituturing na isang mahusay na komyunikeytor? Bakit oo o bakit hindi?

Gets Mo, Share Ko!

Si Dell Hathaway Hymes ay isang mahusay, kilala at maimpluwensiyang lingguwista at

anthropolist na maituturing na “higante” sa dalawang nabanggit na larangan.Katunayan, hindi
maaaring tumbasan ng iisang salita ang malawak na sakop ng kanyang kakayahang pang-
akademiko.Siya ay interesado sa simpleng tanong na “Paano ba nakikipagtalastasan ang isang
tao?”
Mula sa kanyang pag-aaral ay ipinakilala niya ang konsepto ng kakayahang
pangkomunikatibo o communicative competence na nakaaapekto nang malaki sa mundo ng
lingguwistika. Hinimok ni Dr.Hymes ang kanyang mga tagasunod na pag-aralan ang lahat ng uri
ng diskursong nangyayari sa buhay tulad ng usapan ng mga tao sa mesa, mito, alamat, at mga
bugtong; mga testimonya sa korte, talumpating pampolitika, mga elehiya at mga salitang
ginagamit sa pamamaalam. Bahagi ng gusto niyang malaman ay kung paano nagkakaiba-iba
ang wika ng mga tao sa iba’t ibang kultura.
Alamin Natin!

Kakayahang Pangkomunikatibo

Layunin sa pagtuturo at pagkatuto ng wika

1. magamit nang wasto sa mga angkop na sitwasyon

2. maipahatid ang tamang mensahe

3. magkaunawaan nang lubos ang nag-uusap

1+ 2+ 3 = kakayayang pang-komunikatibo o mahusay na komyunikeytor

Kakayahang pangkomunikatibo o communicative competence- nagmula sa

linguist, sociolinguist, anthropologist at folklorist mula sa Portland Oregon na si Dell
Hymes noong 1966. Nilinang nila ng kasamahan niyang si John J. Gumperz ang
konseptong ito bilang reaksiyon sa kakayahang lingguwistika ( linguistic competence)
na ipinakilala naman ni Noam Chomsky noong 1965. Ayon sa orihinal na ideya ni
Hymes, ang nagsasalita ng wika ay hindi lang dapat magkaroon ng kakayahang
lingguwistika o gramatikal upang epektibong makipagtalastasan gamit ang wika.
Nararapat din niyang malaman ang paraan ng paggamit ng wika ng lingguwistikang
komunidad na gumagamit nito upang matugunan at maisagawa ito nang naaayon sa
kanyang layunin.

Nasusukat ang kakayahang pangkomunikatibo sa tatas sa pagsasalita ng wika,

kakayahang umunawa at makagamit ng tamang salita o wika sa angkop na
pagkakataon at awtentikong sitwasyong hindi sila sinanay.

Tatlong komponent ng kakayahang Pangkomunikatibo

1. Kakayahang gramatikal
2. Kakayahang sosyolingguwistiko
3. Kakayahang istratedyik

Kakayahang gramatikal -pag-unawa at paggamit sa kasanayan sa ponolohiya,

morpolohiya, sintaks, semantika, gayundin ang mga tuntuning pang-ortograpiya.
Nagbibigay kakayahan ito sa taong nagsasalita upang magamit ang kaalaman at
kasanayan sa pag-unawa at pagpapahayag sa literal na kahulugan ng mga salita.

Mungkahing Komponent ng Kakayahang Lingguwistiko o kakayahang

Gramatikal
(Celce-Murcia, Dornyei at Thurell)
 Sintaks (pagsasama ng mga salita upang makabuo ng pangungusap na may
kahulugan)
o Estruktura ng pangungusap
o Tamang pagkakasunod-sunod ng mga salita
o Uri ng pangungusap ayon sa gamit (pasalaysay, patanong, pautos,
padamdam)
o Uri ng pangungusap ayon sa kayarian (payak, tambalan, hugnayan,
langkapan)
o Pagpapalawak ng pangungusap
 Morpolohiya (mahahalagang bahagi ng salita tulad ng iba’t ibang bahagi ng
panalita)
o Iba’t ibang bahagi ng pananalita
o Prosesong derivational at inflectional
o Pagbubuo ng salita
  Leksikon ( mga salita o bokabularyo)
o Pagkilala sa mga content words ( pangngala, panghalip, pang-uri,
pandiwa, pang-abay) at function words ( pang-ugnay tulad ng pangatnig,
pang-ukol at pang-angkop)
o Konotasyon at denotasyon
o Kolokasyon (pagtatambal ng salita at isa pang subordinate na salita)

 Ponolohiya o Palatunugan
o Segmental- katinig, patinig, tunog
o Suprasegmental- diin, intonasyon, hinto
 Ortograpiya
o Mga grafema- titik at di titik
o Pantig at palapantigan
o Tuldik
o Mga bantas

Gamit ng “Nang” (pang-abay) at “Ng” (pantukoy)

Una, ginagamit ang nang na kasingkahulugan ng noong.
Halimbawa, Nang umagang iyon ay lumubha ang sakit ni Pedro.”

Ikalawa, ginagamit ang nang kasingkahulugan ng upang o “para.”

Halimbawa, Dinala si Pedro sa ospital nang magamot.”

Ikatlo, ginagamit ang nang katumbas ng pinagsámang na at “ng.”

Halimbawa, Sobra nang hirap ang dinanas ni Pedro.”

Ikaapat, ginagamit ang nang para sa pagsasabi ng paraan o sukat (pang-

abay na pamaraan at pang-abay na panggaano).
Halimbawa, Namayat nang todo si Pedro dahil sa sakít.”

Ikalima, ginagamit ang nang bílang pang-angkop ng inuulit na salita.

Halimbawa, Ginamot nang ginamot si Pedro para gumaling.”

Kailangang gamitan ng ng.

Halimbawa: Ipinabaril ng mga Espanyol si Rizal.
Pinainom ng gamot si Pedro.

Gamit ng “Kung” at “Kong”

Halimbawa: Kung darating ka, maghihintay ako.
Kung gusto mong matulog, maaari naman.

Siya ang pinakamamahal kong kaibigan.

Dumating na ang kapatid kong matagal na nangibang bayan.

Gamit ng “Din”(kung ang sinusundan salita ay nagtatapos sa katinig) at “Rin” (kung

ang salitang sinusundan ay nagtatapos sa patinig)
Halimbawa: Saan daw magpapahingang silid ang mga bisita?
Sino raw ang mga panauhing dumating?

Pabatid:
Ang mga larawan o grapikong ginamit ay halaw sa elektronikong sanggunian

Sangguniang-aklat:
Dayag, Alma M. at Del Rosario, Mary Grace G., Pinagyamang Pluma, Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino, pahina 146-154.
Subukin Mo Nga!

Gawain I

Panuto: Basahing mabuti ang usapan o pahayag na hango mula sa radyo at telebisyon.
Palitan ng mas angkop na salita o pangungusap ang nakikitang
pagkakamaling panggramatikal sa mga ito.

1. Host: Isa kang tunay na bayani! Biro mo, na-save mo lahat ng taong ‘yan sa sunog.
Anong ginawa mo?
Bisita: Presence of mind. Nung nakita ko ang sunog, kinuha ko agad ang fly
extinguisher.

Anong salita ang aayusin mo sa sagot ng bisita para umangkop ang sagot sa
tanong?
_

2. Host: Why are you such a big fan of (name of star)?

Bisita: Kasi, ang giling-giling niya talaga!

Anong salita ang aayusin mong sagot ng bisita para umangkop ang sagot sa
tanong?
_

3. Reporter: Nakita mob a ang iniluwal niya kaya nabagabag ang mga tao sa paligid?
Kausap: Ano iyon? Hindi kita maintindihan?

Ano-anong salita sa tanong ng reporter ang papalitan mo nang mas simple at

mas angkop para maintindihan siya ng kausap at masagot nang tama?
_
_

Gawain II

Panuto: Piliin ang wastong gamit ng mga salita sa pangungusap at bilugan ito.

1. ( kanila, Sila, kanya, Ako) ang taong may kakayahang magpakumbaba lagi sa kapwa ko.
2. Totoo ( kasi, eh, bang, nga) masisipag mag-aral ang mga nasa Senior High School?
3. Sana maging tulad ( din, rin, daw, raw) ako ni Cardo, may lubos na malasakit sa bansa.
4. ( sina, iyo, Ikaw, akin) daw ang inspirasyon niya sa pagsusunog ng kilay para magtagumpay.
5. ( Kanya, Tayo, Mo, Sino) ang nagsikap upang matamo ang minimithing kaunlaran?
6.Ikaw ba (raw, daw) ang magpapakilala sa ating bagong halal na pangulo ng samahan?
7. ( Kung, Kong) nais mong makipagtulungan sa ating pamahalaan, manatili tayo
sa mga bahay ngayong may pandemya.
8. Huwag mo (raw, daw ) kalimutang magdala ng facemask at face shield.
9. Ako (rin, din) ay nag-eehersisyo at kumakain ng masustansiya upang magkaroon
ng malusog na pangangatawan.
10. Bumili ako ng regalo para sa pinakamamahal (kung, kong) Inay.
 Kakayahang Pangkomunikatibo
ARALIN 5 ng mga Pilipino
( Kakayahang Sosyolingguwistiko)

LAYUNING PAMPAGKATUTO: Nabibigyang-kahulugan ang mga salitang ginamit sa

talakayan. (F11PT-IIe-87)
Napipili ang angkop na mga salita at paraan ng paggamit
nito sa mga usapan o talakayan batay sa kausap, pinag-
uusapan,lugar, panahon, layunin at grupong
kinabibilangan. (F11PS-IIe-90)

Panimulang Gawain: Istap, Luk, Lisen!

Naranasan mo na bang may kausap kang nainis o nagtampo sa iyo nang halos hindi
mo naman namalayan kung ano ang nasabi mong masama? Wala ka namang
intensiyong makasakit subalit nagdulot na pala ng pagdaramdam o pagtatampo sa
kausap mo ang mga sinabi mo. Isulat sa mga linya sa ibaba ang mga sumusunod:

a.dahilan ng pagkainis _
b.ginawa mo matapos mainis o magtampo ang kausap _

c.kung sakaling bibigyan ka ng pagkakataon na kausapin muli siya, paano mo

iaayos ang pagkakasabi mo upang di siya masaktan?

Gets Mo, Share Ko!

Ayon sa mga pag-aaral na isinagawa ni Dua ( 1990), ang ilan sa mga dahilan sa hindi
pagkakaunawaan ng dalawang taong nag-uusap ay puwedeng mag-ugat sa tatlong posibilidad
na maaaring magmula sa taong nagsasalita tulad ng:
 Hindi lubos na nauunawaan ng nagsasalita ang kanyang intensiyon
 Hindi maipahayag nang maayos ng nagsasalita ang kaniyang intensiyon
 Pinipili ng nagsasalitang huwag na lang sabihin ang kanyang intensiyon dahil
sa iba’t ibang kadahilanan tulad ng nahihiya siya at iba pa.
Ayon pa rin kay Dua (1990), ang hindi pagkakaunawaan ng dalawang nag-uusap ay
maaari ring mag-ugat sa tagapakinig tulad ng sumusunod na sitwasyon:
 Hindi narinig at hindi naunawaan
 Hindi gaanong narinig at hindi gaanong naunawaan
 Mali ang pagkakarinig at mali rin ang pagkaunawa
 Narinig at naunawaan
Gayunpaman, kahit parehong may kontribusyon ang nagsasalita at tagapakinig sa hindi
pagkakaunawaan, madalas na mas matindi ang nagawa ng isa sa kanila. Ayon sap ag-aaral na
ginawa ni Sannoniya ( 1987), ang tagapakinig ay nakapagbibigay ng maling interpretasyon sa
narinig kahit hindi naman ito ang ibig sabihin ng kanyang kausap base sa kanyang inaasam,
inaakala, kalagayang emosyonal, at personal na relasyon sa nagsasalita. Dito makikita ang higit
na pangangailangan sa pagkakaroon ng kakayahan pangkomunikatibo partikular ang
kakayahang sosyolingguwistiko upang maiwasan ang mga hindi pagkakaunawaang nag-uugat
sa pagbibigay ng maling pakahulugan sa sinabi o sa narinig.
Alamin Natin!

Kakayahang Sosyolingguwistiko- pagsasaalang-alang ng isang tao sa

ugnayan niya sa mga kausap,ang impormasyong pinag-uusapan, at ang lugar ng
kanilang pinag-uusapan. Isinasaalang-alang ditto ang kontekstong sosyal ng
isang wika.

MGA DAPAT ISAALANG-ALANG SA EPEKTIBONG KOMUNIKASYON

• Ayon kay Dell Hymes, magkakaroon lamang ng maayos na usapan kung

gagamitin ang acronym na S.P.E.A.K.I.N.G.

S- (SETTING)
• Ang lugar o pook kung saan nag-uusap o nakikipagtalatasan ang mga tao.
Halimbawa, kapag tayo ay nanonood ng isang pormal na palatuntunan, hindi
tayo nakikipag-usap sa iba na parang tayo ay nasa kalsada lamang o nasa isang
kasiyahan.

P- (Participant)
• Ang mga taong nakikipagtalastasan.
Halimbawa, kapag ang kausap natin ay isang guro, nararapat lamang na tayo ay
magbigay-galang.

E- (Ends)
• Mga layunin o pakay ng pakikipagtalastasan.
Halimbawa, kapag tayo ay hihingi ng pabor ay gumagamit tayo ng paraan na
nagpapakita ng pagpapakumbaba.

A – (Act sequence)
• Ang takbo ng usapan.
Halimbawa, biruan na nagbubunga ng pagkapikon at alitan. Minsan ay mainit na
usapan na humahantong sa di pagkakaunawaan.

K – (keys)
• Tono ng pakikipag-usap.
Halimbawa, wala sigurong makagugusto kung mga salitang di pormal ang
gagamitin natin sa isang pormal na okasyon.

I – (instrumentalities)
• Tsanel o midyum na ginagamit, pasalita o pasulat.
Halimbawa, hindi naman pwede magsalita ka ng Ingles kung ang mga kausap
mo ay mga katutubo.

N – (norms)
• Paksa ng usapan o patungkol saan ang usapan.
Halimbawa, may mga paksang “usapang pangmatanda”, “usapang pambabae
lamang” at “usapang panlalaki lamang”.

G – (genre)
• Diskursong ginagamit, kung nagsasalaysay, nakikipagtalo, o nangangatwiran.
Halimbawa, ang pagtatalo ng mga senador sa pagpapapasa ng “bill” ukol sa
divorce
Sangguniang-aklat:
Dayag, Alma M. at Del Rosario, Mary Grace G., Pinagyamang Pluma, Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino, pahina 162-167.
Subukin Mo Nga!

Gawain I

Panuto: Tukuyin kung anong elemento sa epektibong komunikasyon ang nabanggit.

1.Ang lugar o pook kung saan nag-uusap o nakikipagtalastasan ang

mga tao.
2.Mga layunin o pakay ng pakikipagtalastasan
3.Tono ng pakikipag-usap
4.Paksa ng usapan o patungkol saan ang usapan
5.Tumutukoy sa takbo ng usapan sa isang sitwasyon
6. Ito ay ang tsanel o midyum na ginamit, pasalita o pasulat.
7. Diskursong ginagamit, kung nagsasalaysay, nakikipagtalo
o nangangatwiran.
Gawain II

Panuto: Bumuo ng maikling usapan o diyalogo batay sa mga sitwasyon. Piliin ang
angkop na salita at paraan ng paggamit nito sa bawat sitwasyon. Isulat ang
diyalogo sa loob ng kahon.

1. Dahil napili si Choy bilang isang iskolar, sa isang pamantasan sa Maynila siya
nag-aral ng kolehiyo. Hindi siya gaanong bihasa sa wikang Filipino pero sinisikap
niyang matutuhan ito upang magkaunawaan sila ng mga kaklase. Dahil sa
kanyang sipag at aktibo sa mga gawaing pampaaralan, hinikayat siya ng
kanyang mga kaklase na kumandidato bilang pangulo sa kanilang student
government. May pag-aalinlangan man ay tinanggap ni Choy ang hamon.

2. Sa isang shopping mall sa ating lungsod sa kalagitnaan ng pagdiriwang ng

Kalapfest, may dalawang turistang naliligaw ang dalaw. Magalang na nagtanong
ang dalawang turista sa isang mamimili kung saan sila makakukuha ng taxi
papuntang Santo Niño de Cathedral.
 Kakayahang Pangkomunikatibo
ARALIN 6 ng mga Pilipino
Kakayahang Pragmatik, Istratedyik
at Diskorsal)

LAYUNING PAMPAGKATUTO: Nahihinuha ang layunin ng isang kausap batay sa paggamit

ng mga salita at paraan ng pagsasalita. (F11WG-IIf-88)
Nakabubuo ng mga kritikal na sanaysay ukol sa iba’t ibang
paraan ng paggamit ng wika ng iba’t ibang grupong sosyal
at kultural sa Pilipinas.( F11EP-IIf-34)

Panimulang Gawain: Ihayag Mo, Pakikinggan Ko!

Panuto: Bigyang paliwanag ang pahayag na “ Ang kakayahang makipag-

ugnayan nang epektibo ay kailangang makamtan upang maiwasan ang hindi
pagkakaunawaan”
_
_
_
_
_

halaw ang larawan sa elektronikong sanggunian

Gets Mo, Share

Ko!
Tunay na masalimuot ang kalikasan ng komunikasyon kaya ang mga dalubwika ay
gumamit ng mga modelo ng komunikasyon upang lalo itong maipaliwanag. Isa sa mga
pinakaunang modelo ay ang modelo ni Aristotle na matatagpuan sa kanyang aklat na
Rhetoric.

Tagapagsalita Mensah Tagapakinig

e

Pinagmulan ng Mensahe Tagahatid Pinagdaraan ng Mensahe Tumatanggap ng mensahe Umuunawa sa mensahe

A Y

feedback
ALAMIN NATIN!

Kakayahang Pragmatik at Istratedyik

Anyo ng Di-verbal na komunikasyon

1. Kinesika (Kinesics)- pag-aaral ng kilos at galaw ng katawan
Hal. Mga senyas ng isang traffic enforcer
2. Ekspresyon ng mukha ( Pictics)- pag-aaral sa ekspresyon ng mukha upang
maunawaan ang mensahe ng tagapaghatid.
hal. kapag sumimangot ang isang tao- nangangahulugang naiinis o galit
3. Galaw ng mata ( Oculesics)- pinapahalagahan ang galaw ng mata
hal. nanlilisik na mata- galit pamumungay ng mata-pang-aakit
4. Vocalics- pag-aaral ng mga di-lingguwistikong tunog na may kaugnayan
sa pagsasalita.
Hal. pagsutsot, buntong-hininga
5. Pandama o paghawak ( Haptics)- pag-aaral sa paghawak o pandama na
naghahatid ng mensahe.
hal. pagtapik sa balikat, pagkamay
6. Proksemika ( Proxemics )- pag-aaral ng komunikatibong gamit ng
espasyo. Tumutukoy sa layo ng kausap.
hal. 0- 1.5 feet- intimate
1.5-4 feet-personal
4-12 feet- social distance
12 feet- public
7.Chronemics- pag-aaral na tumutukoy kung paanong ang oras ay nakaaapekto
sa komunikasyon.
Hal. kapag maaga- disiplinado
pagtawag sa telepono sa dis-oras ng gabi- nangangahulugang emergency

Kakayahang pragmatik- kapag natutukoy ang kahulugan ng mensaheng sinasabi

(berbal)at di-sinasabi (di-berbal)
Kakayahang istratedyik- kakayahang magamit ang verbal at di-verbal na mga hudyat
upang mabatid ang mensahe

Kakayahang diskorsal- saklaw nito ang pagkakaugnay ng serye ng mga salita o

pangungusap na bumubuo ng isang makabuluhang teksto.

Pabatid:
Ang mga larawan o grapikong ginamit ay halaw sa elektronikong sanggunian

Sangguniang-aklat:
Dayag, Alma M. at Del Rosario, Mary Grace G., Pinagyamang Pluma, Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino, pahina 177-198.
Subukin Mo Nga!

Gawain I
Panuto: Bigyang-kahulugan ang ilan mahahalagang salitang naging bahagi ng
talakayan gamit ang sarili mong pananalita batay sa iyong pagkaunawa sa
bawat isa.

1. komunikasyon

2. verbal na komunikasyon

3.di-verbal na

komunikasyon

4. kakayahang pragmatic

5. kakayahang istratedyik

Gawain II

Panuto: Gamit ang mga kakayahang pangkomunikatibong iyong natutuhan,

maghinuha kung ano ang layunin ng kausap batay sa paggamit ng mga salita
at paraan ng pagsasalita.

1. ”Sige, pumunta ka sa bahay naming para magkita tayo. Para Makita mo kung ano
ang hinahanap mo at nang matahimik ka na.

Layunin ng nagsasalita: _
_
_
_

2. ”Malabo na talaga ang mata ko. Pwede ba akong makahingi sa iyo kahit
konting pagtingin?” – Senadora Miriam Defensor Santiago

Layunin ng nagsasalita: _
_
_
_

3. ”Nalaman kong hindi pala exam na may passing rate ang buhay. Hindi ito multiple
choice, identification, true or false, enumeration o fill in the blanks na sinasagutan,
kundi essay na isinusulat araw-araw. Huhusgahan ito hindi base sa kung tama o
mali ang sagot, kundi base sa kung may kabuluhan ang mga naisulat o wala.
Allowed ang erasures” – Bob Ong, ABKNKKBSNPLAko?!

Layunin ng nagsasalita:
_
_
_
 Introduksiyon sa Pananaliksik sa Wika
ARALIN 7 at Kulturang Pilipino

LAYUNING PAMPAGKATUTO: Naiisa-isa ang mga hakbang sa pagbuo ng isang

makabuluhang pananaliksik. (F11PU-IIg-97)
Nakasusulat ng isang panimulang pananaliksik sa
mga penomenang kultural at panlipunan sa bansa.

Panimulang Gawain:
Punan ang mga linya ng angkop na mga salita upang mabigyang-kahulugan ang
salitang “ Pananaliksik”

_ Pananaliksik _

Alamin Natin!

Mga Hakbang sa Pagbuo ng Sulating Pananaliksik

1. Pagpili ng Mabuting Paksa
Mahalagang piliing mabuti ang paksa upang maging matagumpay ang isang sulating
pananaliksik. Nararapat na ang paksa ay pinag-iisipang mabuti at dumaan sa mna
bamaingat na pagsusuri upang matiyak na makabubuo ng isang makabuluhang sulatin.
Ilan tanong na maaari mong itanong sa iyong sarili bago tuluyang magpasya
sa paksang susulatin.
 Interesado ba ako sa paksang ito?
 Angkop, makabuluhan at napapanahon baa ng paksang ito?
 Masyado bang malawak o masaklaw ang paksa?
 Kaya ko bang tapusin ang paksang ito sa loob ng panahong ibinigay?
 Marami kayang sanggunian nasusulat na maaari kong pagkunan
ng impormasyon upang mapalawak ang paksang napili ko?

2. Pagbuo ng Pahayag ng Tesis (Thesis Statement)

Kapag mayroon ng paksa, maaari ng bumuo ng pahayag ng tesis. Ito ang pahayag
na nagsasaad ng posisyong sasagutin o patutunayan ng iyong bubuoing pananaliksik.
Ilan gabay na tanong:
 Ano ang layunin ko sa pananaliksik na ito?
 Sino ang aking mga mambabasa?
 Ano-anong kagamitan o sanggunian ang kakailanganin ko?
3. Paghahanda ng Pansamantalang Bibliyograpiya
Bumisita sa mga aklatan upang mangalap ng mga sanggunian.Maaari rin
makakuha ng impormasyon mula sa internet.

4. Paghahanda ng Tentatibong Balangkas

Mahalaga ang paghahanda ng tentatibong balangkas upang magbigay direksyon sa
pagsasaayos ng iyong mga ideya at pagtukoy kung ano-anong materyal pa ang
kailangang hanapin.

5. Pangangalap ng Tala o Note Taking

 Tuwirang sinipi-kung ang tala ay direktang sinipi mula sa isang sanggunian

 Buod- kung ito’y pinaikling bersiyon ng isang mas mahabang teksto. Ito’y
maikli subalit nagtataglay ng lahat ng mahahalagang kaisipan ng orihinal na
teksto.
 Hawig- kung binago lamang ang mga pananalita subalit nananatili
ang pagkakahawig sa orihinal

6. Paghahanda ng Iwinastong Balangkas o Final

Outline 7.Pagsulat ng Borador o Rough Draft

8. Pagwawasto at Pagrebisa ng Borador

9. Pagsulat ng Pinal na Sulating Pananaliksik

Sangguniang-aklat:
Dayag, Alma M. at Del Rosario, Mary Grace G., Pinagyamang Pluma, Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino, pahina 177-198.
Subukin Mo Nga!

Gawain I
Isulat sa loob ng kahon ang sunod-sunod na hakbang sa pagbuo ng isang
pananaliksik.

1. 2. 3. 4.

Mga Hakbang sa Pagbuo ng 5.

Makabuluhang Sulating
Pananaliksik

9. 8. 7. 6.

Gawain II
Panuto: Bumuo ng panimulang pananaliksik at sundin ang mga sumusunod:

Paksa: _
( Maaaring tungkol sa kapaligiran, sa wika, akademikong pagganap ng mag-
aaral,tungkol sa agham)

Suliranin: _
( Ito ang sulirani o problemang pinaghanguan ng magiging pananaliksik)

Layunin:_
( Ilahad ang halaga at pakinabang sa napiling pag-aaral)

Makikinabang ng pananaliksik:
( gagamiting respondente ng pag-aaral)

Mga posibleng tanong sa pananaliksik: _

Pamagat ng Pananaliksik: _

Sanggunian:_ _

Balangkas: _ _
_
_
_

Borador/Buod
_