DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5.

maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA.

ESKEMA OROKORRA: ENERGIA ITURRIAK:

Beste instalazioekin alderatuta, elektra indar eta gas

Elektrizitatea sortzen duen INDARRETXEA
hornidurek planteamendu zabalagoa (lurralde, nazio
edo nazioartekoa) beharrezkoa dute.
Goi-tentsio (A.T.) BANAKETA SAREA (1. mailakoa)
Horrek banaketa sareari protagonismoa ematen dio.
TRANSFORMAZIO AZPIESTAZIOA.
ITURRI SAILKAPENA:
Goi-tentsio (A.T.) BANAKETA SAREA (2. mailakoa)
EZ BERRIZTAGARRIAK (No Renovable):
Banaketa TRANSFORMAZIO ESTAZIOAK. - Erregai fosilak (ikatza, petrolioa, gasa)
- Energia nuklearra
Banaketa sarea ERDI-TENTSIOAN (M.D.) (3. mailakoa) BERRIZTAGARRIAK (Renovable):
- Energia hidraulikoa
TRANSFORMAZIO GUNEAK (C.T.) - Eguzkia
- Haizea
- Itsasaldiak (edo olatuak)
Banaketa eta argiztapen sareak behe-tentsioan (B.T.)
- Geotermia 01
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA. ENERGIA ITURRIAK.

INDARRETXE ELEKTRIKOA:

ITURRI ENERGIA: ura; erreketa; uranioaren fisioa…

ENERGIA MEKANIKOA: turbina- estator- rotor

ENERGIA ELEKTRIKOA: sorgailu (generador) sistema

UR INDARRETXEA (HIDROELÉCTRICA):

Uraren energia potentziala energia zinetikoan bilakatzen

da sorgailuan dagoen errotorea (rotor) higiarazteko.

Ibaien bidean eraikitzen dira presa hantzeko bat eraikiz ura

biltzeko Ura hodi baten bitartez bideratzen da presa
biltzeko. Central hidroeléctrica. 5.- grupos turbina-alternador.
oinarrian dagoen turbinaren palak mugiarazi eta energia 1.- agua embalsada. 6.- turbina.
zinetikoa sortzeko. 2.- presa 7.- eje
3.- rejas filtradoras. 8.- generador.
Bi motatakoak: - Ponpa ur indarretxeak 4.- tubería forzada. 9.- líneas de transporte.
- Egokitutako Ur indarretxeak 10.- transformadores
02
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA . ENERGIA ITURRIAK.

INDARRETXE TERMIKOAK:

Sorgailuan errotorea mugitzeko uraren irakiteak

sortutako lurruna erabiltzen da. Galdarak, ikatza,
fuel-a edo gasa erabiltzen du.

INDARRETXE NUKLEARRA:

Indarretxe nuklearrak, berez, termikoak dira.

Erregaia uranioa da: bere atomoan fisioaren bidez
beroa lortzen da lurruna sortu ahal izateko.
Fisioa: nukleoaren banaketa neutroi baten
eraginaren bidez: ENERGIA HANDIA.
Central nuclear. 8.- transformadores. 16.- foso de descontaminación.
1 - edificio de contención primaria.
1.- primaria 9 - parque de salida.
9.- salida 17 - almacén de combustible nuevo.
17.- nuevo
2.- edificio de contención secundaria. 10.- condensador. 18.- grúa del edificio del combustible.
3.- tuberías de agua a presión. 11.- agua de refrigeración. 19.- bomba refrigerante del reactor.
4.- edificio de turbinas. 12.- sala de control. 20.- grúa de carga del combustible.
5 - turbina de alta presión.
5.- presión 13 - grúa de manejo de comb
13. comb. gastado
gastado. 21 - presionador.
21.- presionador
6.- turbina de baja presión. 14.- almacenamiento de comb.gastado. 22.- generador de vapor.
7.- generador eléctrico. 15.- reactor. 03
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA. ENERGIA ITURRIAK.

EGUZKI INDARRETXEAK:

Eguzkiaren erradiazioak sortutako beroaren

bidez dute bere funtzionamendua. Di mota:

Fotovoltaikoak: Kristal erdiaeroale baten

azaleraren bidez.

Fototermikoak:
F t t ik k eguzkiarenki beroak
b k likid
likido bbatt
berotzen du lurruna lortzeko.

INDARRETXE GEOTERMIKOAK:

Energia
E i geotermikoa
t ik erabiltzen
bilt ddute
t energia
i
elektrikoa lortu ahal izateko. Central solar: 5.- generador de vapor.
1.- caldera. 6.- turbo-alternador.
Lurrak berak duen beroa erabiltzen da beste 2 - campo de helióstatos.
2. helióstatos 7 - aero
7. aero-condensador
condensador.
erregai bat erabili ordez. 3.- torre. 8.- líneas de transporte energía eléctrica.
4.- almacenamiento térmico. 04
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA. ENERGIA ITURRIAK.

ITXAS INDARRETXEAK:

Itsasaldiak (marea) sortutako indarra ustiatzen da.

Ura kkanale
U l bbatetik
t tik bid
bideratzen
t dda tturbina
bi bbatt iigiarazi
i i eta
t elektra
l kt
indarra sortzeko.

INDARRETXE EOLIKOAK

Aizearen energia zinetikoa energia mekanikoan bilakatzen da.

Aerosort aileak rotor bat ddutt bere gail
Aerosortzaileak gailurrean
rrean elektra indarrean
trasformatuko dena.

Central eólica: 5.- caja de control batería.

1.- turbina. 6.- fuente auxiliar.
2 - cables conductores.
2. conductores 7 - acumuladores.
7. acumuladores
3.- carga de frenado. 8.- líneas de transporte
4.- toma de tierra. de energía eléctrica. 05
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA . BANAKETA SAREA.

BANAKETA SAREA: GOI-TENTSIOA ETA BEHE-TENTSIOA:

Indarretxetik aurrera:

a) 1. Mailako Goi-Tentsio banaketa sarea:

(765,400, eta 220 kV). (Muy Alta Tensión).

b) Transformazio azpiestazioa.
‘Oso’ Goi- tentsiotik Goi tentsiora.

d) 2. Mailako Goi-Tentsio (A.T.D) banaketa sarea:

(132, 66, 45, eta 30 kV). (Alta Tensión).
Sistema saretua eta ‘airetik’
airetik doana.
doana

e) Banaketa transformazio estazioak.

Bat tan banaketa zentruak
Batzutan entr ak izaten
i aten dira
(ez da tentsio aldaketarik ematen).

f) 33.Mailako
Mailako Erdi-Tentsio
Erdi Tentsio banaketa sarea (Hirigunea).
(Hirigunea)
( 25, 20, 15, 11, 6 kV).
06
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA. HIRIGUNEKO BANAKETA SAREA.

HIRIGUNEKO BANAKETA SAREA:

BANAKETA TRANSFORMAZIO ESTAZIOAK:

- Hirigunetako kanpoaldean egoten dira.

dira
- Enpresa hornitzailearen jabetza dira (baita
lineak ere).
- Gaur egun toki gutxi behar dute.

ERDI- TENTSIO (M.D.) BANAKETA SAREA:

- Saretuak edo erradialak izaten dira.

- Iberdrola ren M.D. harguneak: 13,2- 25 kV.
- Gehienetan lurperatutakoak dira.

Enpresa hornitzaile eta hirigileen arteko

koordinazio faltak askotan ez ditu eskema
onenak sortarazten (adb.
(adb sistema saretua).
saretua)
07
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA. HIRIGUNEKO BANAKETA SAREA.

ARDATZ SISTEMA: (Media tensión en huso):

Sistemarik egokiena da:

- < 6 linea Goi

Goi- Tentsio edo Erdi
Erdi-tentsioan
tentsioan.
- Linea bakoitzak 10 C.T. gehienez.
- Alde batean Banaketa Estazio bat
- Beste aldean Islapen Zentrua (Centro de
Reflexión).
f )
- Konexio Linea bat (Circuito cero).

OINARRITUTAKO ARDATZ SISTEMA:

(Huso apoyado):

- Alde
Ald bakoitzean
b k it B k t Estazio
Banaketa E t i bat.
b t

08
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA. TRANSFORMAZIO GUNEAK.

TRANSFORMAZIO-GUNEAK: (CENTRO DE TRANSFORMACIÓN):

- Funtzioa: Tentsio aldaketa (eta intentsitatea) potentzia murriztu gabe.

- Gehien erabiltzen direnak: Erlazioa 13,2 kV / 380 V (Behe- Tentsioa).
- Kokapen irizpideak: Ziurtasuna / Ibilgailuen etorrera / Ingurumenean eragina
- Gune bakoitzean transformadore bat baino gehiagorako tokia eskatzen da.
- Transformadore potentziak: 250 kVA / 400 kVA / 630 kVA/ 800 kVA / 1260 kVA

LABURBILDUZ
LABURBILDUZ:
Hirigune kanpoaldeko estazioak: 220-66 kV tik 45-30-15 kVra
Hirigune barrukaldeko T.G: 45-30-15 kV tik 440-380-220 V ra

Kanpoaldeko Transformazio Gunea Barnekaldeko T.G. 09

DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA. TRANSFORMAZIO GUNEAK.

TRANSFORMAZIO GUNEAK – EBAKETA GUNEAK:

10
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA. TRANSFORMAZIO GUNEAK.

TRANSFORMAZIO GUNEAK – LURPERATUAK:

Iturria: Ormazabal 11
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA. BEHE- TENTSIOA.

BANAKETA SAREA: BEHE-TENTSIOA:

Araudiak (REBT): Behe
Behe- tentsioa < 1000 V

B1 sistema: Fase-fase= 220V / Fase- neutro: 125V.

B2 sistema: Fase-fase= 380V / Fase- neutro: 220V.
B3 sistema: Fase-fase= 400V / Fase-neutro: 230V.

Banaketa lineala: Dentsitate baxuko urbanizaziotan

Banaketa saretua: Handiagotuko diren gunetan.
gunetan Banaketa lineala (sekzioa txikiagotzen)

- 3 fase + neutro / 2 fase + neutro / 1 fase + neutro

- Eroale materialak (B.T.): Aluminioa / Kobrea.
- Lurrera konexioa (neutroa) desbideratze bakoitzean.

BESTE HIRI ZERBITZUEKIN ERLAZIOA:

- Banaketa sarea gune urbanizatuetik joango da.
da
- Lurperatuak: TPC hodien barnean (ø 160 mm.)
- 80 zm. tako sakontasunera
- Beste sareekin ggurutzaketetan 25 zm.(50
( zm. Telekorekin).
)
- Gomendagarria: ur hornikuntza eta saneamenduaren
gainekaldetik. Banaketa saretua 12
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA. KANALIZAZIO ZANGAK.

KANALIZAZIOAK:

13
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA. KABLEAK.

KABLE- INSTALAZIOA:

Goi eta Erdi Tentsioan: (A./M. T.): (Polo bat edo

hirukoa):

- Eroalea(k): Normalean aluminioa (edo kobrea).

- Geruza erdieroalea: Eroaleak uniformizatu.
- Isolamendua: HEPRZ
- B t
Betegarriak
i k (relleno):
( ll ) fforma zilindrikoa
ili d ik
gauzatzeko.
- Pantailak: babesgarri bezala.
- Tentsio nominalak: 12/20 kV eta 18/30 kV

BeheTentsioan: (B.T.):

- Eroalea(k): Normalean aluminioa (edo kobrea).

- Isolamendua: PVC, PE, XLPE…etab.
- Tentsio nominalak: 400 V
- Seinaleztapen zinta jartzen da zangetan.
14
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA. ERREGISTRO ARKETAK.

ERREGISTRO ARKETAK:

Kanalizazioen hargune puntu, norabide aldaketa

edo adarkatzetan erregistro arketan kokatzen dira.

Zanga kanalizaziotan zaila izaten da kableen

matxura gertatzea. Punturik ahulenak adarkatzeak
eta enpalmeak izaten dira, beraz babestu beharra
izaten da puntu konkretu hauetan.
hauetan Normalean pasta
bereziak eta galdaturizko hodiak erabiltzen dira
puntu hauetan.

15
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA
5. ENERGIA ELEKTRIKOA. KALKULUA.
POTENTZIA OROKORRA:
PT= PETX + PARG
PETX= Eraikin potentzia (kW)
PARG= Argiztapen
A i t publiko
blik potentzia
t t i (kW)
ERAIKINEN POTENTZIA:
PETX = ∑ PBL
PBL= (G x N x Cs) + PSG + PLOK+ PSOT
PBL= Eraikinak behar duen potentzia (kW)
G= Etxebizitzen elektrifikazio maila.
N= Etxebizitza kopurua.
Cs= Bateratatsun koefizientea (Taula 1)
PSG= Eraikinaren zerbitzu orokorrak (kW).
PLOK= Lokalen potentzia (kW)
PSOT= Aparkalekuen potentzia (kW)
HIRI ZERBITZUAK. 5. maila
ERAIKIN POTENTZIA DATUAK:
ETXEBIZITZEN ELEKTRIFIKAZIO MAILAK (REBT):
- Gutxienekoa= 3600 W (etxeb. azalera < 80 m2)
- Erdibidekoa= 5750 W (80 m2 < etx. azal. < 150 m2)
- Gehienekoa= 9200 W (etxeb.
(etxeb azalera > 150 m2)
ERAIKINEKO ZERBITZU OROKORRAK
- Argiztapena= 40 W/m2 (≈ 10 m2 / etxebizitza)
- Igogailuak= 8 kW / unit.
- Ponpak= 3 kW / unit.
LOKAL KOMERTZIALAK: (Beheko solairua)
- Orokorrean= 100 W/m2
SOTOAK: (Aparkalekuak)
- Argiztapena= 10 W/m2
- Aireztatzaileak= 1,20 kW/unit.
ARGIZTAPEN PUBLIKO POTENTZIA DATUAK:
- Argi puntuak kokatuta ez badaude= 2 W/m2
16
- Argi puntuak kokatuta badaude: 3.Taula
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA. KALKULUA.

TAULAK:

17
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA. KALKULUA.

TRANSFORMAZIO GUNE KOPURUA:

BATERATASUN KOEFIZIENTEA:

Behe Tentsio erabiltzaileak= 0,40 (Iberdrola *)

(* konpainia bakoitzak bere koefizienteak)

TRANSFORMAZIO GUNE POTENTZIA:

PCT (Kw) = 0,40 x PT

Taulak

18
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA. KALKULUA.

KABLE SEKZIO KALKULUA: 1- TENTSIO ERORKETA:

Kableek 3 BALDINTZA bete behar dituzte: Trifasikoa: S= P x L q

1- REBT-k ezartzen duen tentsio erorketa ez izan σxExV
(tentsio nominalaren %5 / argiztapen publikoan %3)
2 Beharrezko
2- B h k ded intentsitatea
i t t it t onartut (I) S= Kable
S K bl sekzioa
k i (mm( 2)
3- ‘Kortozirkuitu’ eta deskonexio bitartean kablearen Tª P= Potentzia (W)
larregi ez igotzea. L= Luzera (m.)
σ = Eroankortasuna
oa o asu a (56 kobrea
ob ea eetaa 35,
35,7 aaluminioa)
u oa)
Hiru baldintzetatik ateratako sekzio handiena hartuko da. E= Tentsio galera (%5) (argiztapenean %3)
V= Tentsio nominala (380 V hornikuntzan).

TAULAK
TAULAK: 2 INTENTSITATEA:
2- INTENTSITATEA

TABLA 5: Iberdrolak erabiltzen dituen sekzioak Trifasikoa: I= P q

((0,8
, koefizientea)) √3 x V x cos φ
TABLA 6: Zangan línea bat baino gehiago doanean
TABLA 7 eta 8: Koefizienteak (lurraren arabera) I= Intentsitatea (A)
TABLA 10: Fusibleen intentsitate nominala (sekzio arab.) P= Potentzia (W)
TABLA 11:
11 Neutroaren
N t gutxieneko
t i k sekzioa
k i V Tentsio
V= T t i nominala
i l (380 V hornikuntzan)
h ik t )
cos φ= Potentzia faktorea (0,9) 19
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA. KALKULUA.

TAULAK:

Behe tentsio FUSIBLEAK: Behe tentsio lineetan

gertatu daitezkeen kortozirkuituek transformadorean
eraginik ez izateko disposatzen dira.

20
DONOSTIAKO ARKITEKTURA GOI ESKOLA TEKNIKOA HIRI ZERBITZUAK. 5. maila

5. ENERGIA ELEKTRIKOA. KALKULUA.

TAULAK:

ALUMINIOA: KOBREA:

21