KÖK KANALINI

ŞEKİLLENDİRİRKEN NELERE
DİKKAT ETMELİYİZ?

Dr. Öğr. Üyesi Meltem SÜMBÜLLÜ

 1.Uygun bir giriş kavitesi 2.Scouting 3.Koronal genişletme

4. Glide-path 5.Çalışma 6.Kök kanalının şekillendirilmesi

boyunun tespiti (preparasyon+irrigasyon)
• Mekanik preparasyon kök kanal içeriğinin uzaklaştırılması,
irrigasyon solüsyonları ve kök kanal ilaçları için yeterli boşluk
oluşturulması ve kanal geometrisinin dolgu için uygun şekle
getirilmesini içerir.
• Kök kanal tedavisinde, kanal sisteminin olabildiğince
temizlenebilmesi, etkili bir şekilde doldurulması ve ideal özellikte
sızdırmayan bir üst restorasyon uygulanması ile elde edilen kinik
ve radyolojik başarı oranı %96,5’e kadar yükselmiştir.
• Kanalların tam olarak temizlenmesi ve şekillendirilmesi başarılı
bir endodontik tedavinin anahtarıdır.

• Nekrotik dokular
• Pulpa artıkları
• Mikroorganizmaların uzaklaştırılması bu işlemin bir parçasıdır.
• Özenli yapılan şekillendirme, kök
kanalının temizlenmesini
kolaylaştırır, pulpa dokusuyla
birlikte mikroorganizmaların da
mekanik olarak uzaklaştırılmasına
katkı sağlar.

Endodontik tedavi esnasında hekimin en

çok çaba göstermesi gereken ve en çok
zamanını ayıracağı tedavi evresi kanalın
kemomekanik preparasyonudur.
• UYGUN ŞEKİLDE HAZIRLANMIŞ BİR KANALIN ÖZELLİKLERİ;

1. Kanalın ilk ana hatlarına benzerlik göstermelidir. Kökler ve

kanalların doğal kurvatürleri dikkate alınmalıdır. Kanal
genişletilmesinde bu kurvatür korunmaya çalışılmalıdır. Başarılı bir
şekilde şekillendirilmiş bir kanalda kanalın düzleştirilmesiyle
foramen apikalenin yeri değiştirilmemelidir.
2. Herhangi bir artık doku bırakılmamalıdır.
3. Genişletme sonucunda en dar ebatların
apikal daralım bölgesinde bulunduğu bir kanal
şekli ortaya çıkmalıdır, düzgün tersine konik bir
şekil sağlanmalıdır.

4. Kanal preparasyonu, kök boyunca geride kalan diş yapılarının

dayanıklılığını devam ettirmesini sağlayacak kök yapısı kalmalıdır.
5. Apikal preparasyon ebatları apikal
daralımı genişletmeden, koronale doğru
açılan, irrigan ve ilaçların taşırılmayacağı,
kök kanal dolgusunun üç boyutlu olarak
yerleştirilebileceği ebatlara kadar
genişletilmelidir.
Apikalde bir daralmanın bulunması çok
önemlidir (rezistans formu).
6. Kök kanallarında basamak oluşumu, perforasyon, alet kırılması
gibi preparasyon hatalarının meydana gelmemesine dikkat
edilmelidir.

7. Kök kanalı irrigasyon solüsyonlarının ve dolgu materyalinin

ulaşabileceği yeterli genişlikte olmalıdır.
KONİK GENİŞLETMENİN AVANTAJLARI;
• 1. Aletlerin kanal içinde çalışmalarını kolaylaştırır.
• 2. İrriganların irritan ve nekrotik materyale kolayca ve fazla miktarda ulaşması
sağlanır.
• 3. Küçük ve esnek eğelerin apikalde çalışmalarını kolaylaştırır.
• 4. Apikalde aşırı bir genişletme gerekmediğinden kök kanal dolgusu için
dentin matriksinin hazırlanmasında daha fazla apikal dentin kalır
• 5. Kanalın koronal bölümündeki dentin kanalcıkları daha fazla enfekte
olduğunda bu materyalin uzaklaştırılması sağlanır.
• 6. Flaring (koronal genişletme)işlemi koronaldeki daralmayı ortadan kaldırır.
• 7. Flaring işlemi ile alet kırılmaları azalır.
• 8. Dolguda kon uyumu (gutta perka) sorunu en az iner.
 APİKAL STOP NEDİR?
• Boyutsal ve ebatsal olarak bütün kanal ayrıntılarını içine
alan ve periodontal dokuları koruyan bir apikal matriks
veya daralım oluşturulması başarı açısından önem
taşımaktadır.

• Apikal stop preparasyonu foramen apikale bölgesinden

daha geride bir basamak şeklinin yaratılmasıdır.

• Burada ilk olarak aletler, materyaller ve kimyasal

maddelerin kanal boşluğunda sınırlı kalması, ikinci olarak da
kanal dolgu materyaline karşı periapikal dokuları koruyan
bir engel oluşturulması amaçlanır.
Pekiiiii Kök Kanal
Preparasyonu
Tamamlanırken İdeal
Eğe Numarası Nasıl
Belirlenir?
 GELENEKSEL YAKLAŞIM (PASLANMAZ ÇELİK
EĞELER İÇİN)
• Kanal genişletmede yeterli preparasyon için geleneksel
değerlendirme; eğenin kesici bıçakları arasında beyaz dentin
talaşlarının görülmeye başlanması ile yapılabilir.

• Başka bir geleneksel yaklaşım ise kanalda ilk sıkışan eğenin en az üç

numara büyüğüne kadar genişletme yapılması yönündedir.
(20 K eğe ile boy aldıysak en az ….25,30,35 nolu eğede bitireceğiz)

İlk sıkışan eğenin üç numara büyüğüne master apikal eğe(MAE) adı

verilir.
Günümüzde yaygın olarak kullanılan döner eğe
sistemleri ile farklı yaklaşımlar uygulanmaktadır.
 30 K file=R50
20 K file=R40
≤15 K file=R25

R25 R40 R50

Resiprokal hareket yapan eğe sistemine bir örnek

 F1 F2 F3 F4 F5

Tam tur rotasyon yapan eğe sistemine bir örnek

Pekiiiii Kök Kanal
Preparasyonu
Tamamlanırken İdeal
Apikal Çap Nasıl
Belirlenir?
Koniklik (TAPEr)

Koniklik (taper) eğenin ucundan sapa

doğru her milimetrede çapındaki artma
miktarını ifade eder.

Apikal çaplar
 • İlk kanal boyutu nihai apikal çap için önemli bir belirleyicidir.
• Bu konuda iki farlı görüş bulunmaktadır:

Küçük apikal çap Büyük apikal çap

Apikal çaplar
Kök kanal preparasyonu Avantajları Dezavantajları

Kanal transportasyon riskini en Çok az enfekte dentin

aza indirir. uzaklaştırılır.
İrrigan ve dolgu maddelerinin İrrigasyon solüsyonlarının apikal
Dar apikal apikalden çıkma ihtimalini bölgedeki yıkama etkinliği
azaltır. azalabilir.
Genişletme Kanal boşluğunda daha az Seanslar arası kullanılan
(0.02) debris birikimi oluşur. ilaçların etkinliği azalabilir.
Lateral kompaksiyon tekniği
için uygun değildir.

Geniş apikal Enfekte dentin uzaklaştırılır. Preparasyon hatası riski artar.

İrrigan ve kanal içi ilaçlar kök İrrigan ve dolgu maddelerinin
genişletme kanalının apikal bölgesine apikalden taşma ihtimali artar.
(0.06) ulaşır. Termoplastik enjeksiyon tekniği
için uygun değildir.
• Apikal çapın geniş tutulması NaOCl irrigasyolu ile kombine
uygulandığında bakteriyel eliminasyon daha fazla
gerçekleşir.
• Ancak preparasyon hatalarının daha fazla gözlenmesi
kaçınılmazdır(basamak oluşumu, kanal transportasyonu
gibi…)
Apikal Daralımın Olmadığı,
Kaybedildiği veya Apikal
Anatominin Değiştiği
Durumlarda Ne Yapmalıyız?
Apikal daralım bölgesinin kaybedildiği durumlar:
1. apikal kök rezorpsiyonu
3. taşkın preparasyon

2. apikal rezeksiyon 4. kök ucu kapanmamış dişler

1. Apikal anatominin apikal rezorpsiyonu sonucu kaybedilmesi:
Kronik periapikal enfeksiyonlar, travma ve özellikle ortodontik tedaviler diş
köklerinde rezorpsiyona neden olmaktadır.

Kök yapıları %20-40 demineralize oluncaya kadar rezorpsiyonun radyografik

teşhisi yapılamamaktadır.
Rezorpsiyon kök ucunda
düzensizlikler yaratarak çok kesin
olmayan radyografik görüntüler
verir. Periapikal radyograflarda
rezorpsiyon alanları iki düzlemde
gözlenebilmektedir, bu nedenle
yerinin tam olarak belirlenmesi
zordur.
2. Apikal anatominin apikal rezeksiyon işlemi sonucu kaybedilmesi:

Apikal rezeksiyon uygulandığında

apikal daralım bölgesi ve doğal
anatomi kaybedilmekte,
endodontik uygulamalarda
uzunluk kontrolü, dolgu
seviyesinin belirlenmesi ve apikal
stop oluşması güçleşmektedir. Bu
nedenle rezeksiyon yapılan
dişlere çoğunlukla retrograd
dolgu yapılmaktadır.
3. Apikal anatominin taşkın preparasyon (iyatrojenik apikal
perforasyon) sonucu kaybedilmesi:

Taşkın preparasyon çalışma boyutunun ölçümündeki yetersizlik

nedeniyle meydana gelmektedir.

Apikal daralımı geçen preparasyon ;

• periodontal ligament ve alveolde hasar oluşturur,
• apikal stopun tekrar oluşturulmasını güçleştirir,
• taşkın dolgu veya yetersiz apikal tıkama meydana gelir,
• işlem sonrası devam eden ağrılara neden olur.
• Taşkın enstrümantasyon sonucu oluşan taşkın dolgular da prognozu olumsuz
yönde etkiler:

Taşkın dolgu Taşkın dolgu

maddeleri yabancı periradiküler dokuların
cisim reaksiyonuna irritasyonuna neden
neden olur olur.
Taşkın enstrümantasyon sonucu
periapikal dokularda nekroz
gelişir. Zedelenmiş bir doku
mikroorganizmaların üremesi için
uygun bir ortamdır.
• 4. Kök ucu kapanmamış dişler:
Apeksi açık genç dişlerde klinik
olarak karşılaşılan sorun, apikalde
sert doku engelinin
bulunmamasıdır.
Pulpa nekrozu sonucu kök
gelişimin duraksaması ile
açık apeksler, gittikçe
açılan kök duvarları, kırığa
yatkın ince dentin duvarları
ve periapikal lezyonlar sık
olarak görülmektedir.
• Açık apekslerde kök kanal aletlerinin
apikal kontrolü zordur ve kök kanal
dolgusunun apikalde iyi bir örtü
oluşturması güçleşir.
 • Enfekte kök kanal boşluğu standart kök
eğeleri ile temizlenememektedir.
• Kök duvarlarının ince olması nedeniyle
kırılmalara karşı oldukça dayanıksızdır.

Bu problemin üstesinden gelebilmek için;

• Sert doku bariyerinin oluşumunun stimüle edilmesi (kalsiyum hidroksit ile apeksifikasyon)
• MTA ile apikal bariyer oluşturulması (MTA ile apeksifikasyon) veya
• Rejeneratif endodontik tedavi uygulanır.
 Kalsiyum
hidroksit ile
apeksifikasyon

KALSİYUM HİDROKSİT 10 AY SONRA APİKAL KÖK KANAL TEDAVİSİ

YERLEŞTİRİLİR. BARİYER OLUŞUMU TAMAMLANIR

Rejeneratif endodontik tedavi

MTA ile apeksifikasyon
•TEŞEKKÜRLER…