 Mô hình công nghiệp hóa

cổ điển

* Mô hình công nghiệp hóa
của các nước tư bản cổ điển:
Ưu điểm:
- Ngành đòi hỏi ít vốn, thu
lợi nhuận nhanh
- Kéo theo sự phát triển của
ngành trồng bông và chăn
nuôi cừu để đáp ứng nguyên
liệu cho ngành công nghiệp
dệt
- Tạo tiền đề cho sự phát
triển của ngành công nghiệp
nặng, trực tiếp là ngành cơ
khí chế tạo máy

Nhược điểm:
- Nguồn vốn chủ yếu do
khai thác lao động làm thuê,
làm phá sản những người
sản xuất nhỏ trong nông
nghiệp
- Gắn liền với việc xâm
chiếm và cướp bóc thuộc địa
- Mở ra mâu thuẫn gay gắt
giữa tư bản và lao động, làm
bùng nổ những cuộc đấu
tranh của giai cấp công nhân
chống lại nhà tư bản
- Dẫn đến mâu thuẫn giữa
các nước tư bản với nhau,
giữa các nước tư bản với các
nước thuộc địa
 Mô hình công nghiệp hóa
kiểu Liên Xô

* Mô hình công nghiệp hóa
kiểu Liên Xô (cũ):
Ưu điểm:
- Ưu tiên phát triển công
nghiệp nặng
- Tận dụng nguồn lực trong
xã hội
- Thúc đẩy, phát triển ngành
cơ khí , chế tạo máy, thông
qua cơ chế kế hoạch hóa
tập trung, mệnh lệnh
- Trong một thời gian ngắn
các nước theo mô hình Liên
Xô đã xây dựng được hệ
thống vật chất – kĩ thuật to
lớn, hoàn thành mục tiêu đề
ra

Nhược điểm:
- Khi tiến bộ khoa học – kĩ
thuật ngày càng nhanh thì hệ
thống cơ sở vật chất – kĩ
thuật to lớn ở trình độ cơ khí
hóa đã không thích ứng
được và làm kìm hãm việc
ứng dụng những tiến bộ
KH- KT mới
- Cơ chế kế hoạch hóa tập
trung mệnh lệnh được duy
trì quá lâu đã dẫn đến sự trì
trệ
->Dẫn đến sự khủng hoảng
và sụp đổ của Liên Xô và hệ
thống xã hội chủ nghĩa ở
Đông Âu
*Mô hình công nghiệp hóa
của Nhật Bản và các nước
công nghiệp mới (NICs):
Ưu điểm:
- Chiến lược công nghiệp
hóa rút ngắn, đẩy mạnh
xuất khẩu, phát triển sản
xuất
trong nước thay thế hàng
nhập khẩu
- Tận dụng lợi thế về khoa
học – công nghệ của các
nước đi trước
- Phát huy nguồn lực và lợi
thế trong nước, thu hút
nguồn lực từ bên ngoài để
tiến hành công nghiệp hóa
gắn với hiện đại hóa
Nhược điểm:
- Phụ thuộc nhiều vào xuất
khẩu
- Cả hai đều phải đối mặt
với cạnh tranh từ các quốc
gia khác
- Mô hình đã tạo ra áp lực
lớn đối với tài nguyên
thiên nhiên và môi trường
- Đều gặp khó khăn trong
việc thích ứng và cải cách
mô hình kinh tế để đối
phó với thách thức mới
- Gặp phải vấn đề về lao
động, bao gồm cả việc
tăng cường quản lí lao
 động và nâng cao điều
kiện làm việc.
- Đối mặt với dân số già
hóa, gây ra áp lực lên hệ
thống trợ cấp xã hội và
tăng chi phí cho việc duy
trì nền kinh tế.