TUỔI DẬY THÌ VÀ TUỔI MÃN KINH

Đối tượng: YCT năm 4

GV: Nguyễn Thị Ngọc Trúc
Mục tiêu:

 Nắm kiến thức cơ bản về thay đổi tuổi dậy thì

 Tiếp cận XHTCBT tuổi dậy thì
 Liệt kê các PP ngừa thai tuổi vị thành niên
 Nắm kiến thức cơ bản về thay đổi tuổi mãn kinh và
quanh mãn kinh
 Tiếp cận XHTCBT tuổi mãn kinh và quanh mãn
kinh
Nội dung:

 Thay đổi sinh lý và giải phẫu cơ quan sinh dục tuổi

dậy thì
 Nguyên nhân thường gặp XHTCBT tuổi dậy thì
 Phương pháp ngừa thai ở tuổi VTN
 Thay đổi sinh lý tuổi MK và quanh MK
 Nguyên nhân XHTCBT tuổi quanh MK, MK
 Truy cập: POLLEVERYWHERE ngoctrucnguy139
TUỔI DẬY THÌ
SINH HỌC

TÂM LÝ
NHẬN THỨC
 DINH
DƯỠNG
MÔI
TRƯỜNG
ĐỊA LÝ
DI TRUYỀN
Chuỗi các sự kiện trong tuổi dậy thì
Sự phát triển của vú

GĐ 1 Chỉ có núm vú
GĐ 2 Có sự phát triển của quầng vú
GĐ 3 Vú lớn hơn, có sự nhô lên của
quầng vú
GĐ 4 Vú lớn hơn, quầng vú và núm vú
hình thành gờ
GĐ 5 Vú phát triển hoàn thiện
Sự phát triển lông mu

GĐ 1 Không có lông

GĐ 2 Lông nhỏ, thẳng ở môi lớn

GĐ 3 Lông trở nên cong, cứng,

phát triển ra xung quanh

GĐ 4 Lông phát triển, che phủ môi

lớn
GĐ 5 Lông phát triển ra nép bẹn
đùi
 Những vấn đề phổ biến đi kèm với tuổi dậy thì:

 Thiếu máu,
 Mụn trứng cá
 Thay đổi tâm lý
 Cận thị
 XHTCBT
 STDs
Xử trí xuất huyết tử cung cơ năng/VTN

không có
Mức độ chảy máu và
ảnh hưởng cuộc sống?

Liệu pháp nội tiết trên nền

tảng progesterone
Chấn an và tư vấn (anti-estrogenic mạnh và
kháng hạ đồi yếu-
dydrogesterone)
MÃN KINH
80,7 ys Nay:
85 ys
25ys 2005

100BC

18ys

1000BC 2 thập kỷ đối mặt với các

vấn đề MK và quanh MK
 Chấm dứt hoạt
động BT

NC:
Hút thuốc lá Mất kinh 12
Cắt tử cung MÃN KINH tháng
Gia đình

51,4 ys
Giai đoạn quanh MK

 Tăng cân: vùng bụng dưới, mông và đùi.

 Rối loạn kinh nguyệt
 FSH ↑ và inhibin ↓, estradiol-17β và LH Ʇ
Giai đoạn mãn kinh

 Buồng trứng không sản xuất estrogen

 Estrogen nguồn gốc ngoại vi do chuyển hóa
androgen.
 FSH tăng 10-20 lần
 LH tăng gấp 3 lần
Những thay đổi trong thời kỳ mãn
kinh:
 Cơn bốc hỏa ảnh: 70%
 Loãng xương: BMD ≤ 2.5 SD trị số trung bình người trẻ
 Teo sinh dục
 Rối loạn khí sắc
 • Vận mạch không ổn định
• Tăng đột ngột thân nhiệt
(estrogen↓)
• Cảm giác nóng bừng
• Phụ nữ béo phì ít có triệu
chứng.
Điều trị: HRT
E liên hợp (Premarin 0,625 mg, estradiol 0,1 mg) N 1-25, Provera 10 mg
N 13-25
Raloxifen (Evista) là chất điều hòa thụ thể estrogen chọn lọc
Gabapentin, thuốc chống trầm cảm (Paroxetin), venlafaxine (Effexor)
Thảo dược: sản phẩm từ đậu nành, isoflavones, rễ rắn đen
 Những nguyên nhân thường gặp XHTCBT tuổi quanh
MK
Nguyên nhân ác tính:
 K nội mạc tử cung
 Sarcoma thân tử cung
 Tăng sinh nội mạc tử cung
Nguyên nhân thực thể khác:
• Thai kỳ
• Hormone sinh dục ngoại
lai
• NN cổ tử cung, âm đạo
• NN từ cơ quan lân cận
• THA, ĐTĐ, béo phì
Xuất huyết tử cung cơ năng ở tuổi quanh mãn kinh là nguyên
nhân thường gặp và được thiết lập sau khi loại trừ nguyên nhân
thực thể khác.
Biểu hiện của XHTC cơ năng tuổi quanh mãn
kinh
 Chu kỳ kinh ngắn
 Các chu kỳ chồng lên nhau → Lượng kinh rất ít
 Không có kinh mặc dù có phóng noãn. Xảy ra 1 lần/3-4 chu
kỳ → kinh thưa
 steroid sinh dục bị tụt giảm ở khoảng giữa → chảy máu ở
thời điểm bất kỳ, rong huyết.
 THA, ĐTĐ, béo phì ảnh hưởng hoạt động của steroid sinh
dục
Tài liệu tham khảo:

 Marc A. Fritz, Leon Speroff-Clinical Gynecologic Endocrinology

& Infertility, 8th Edition -Lippincott Williams & Wilkins (2010)
 Berek Novak Gynecology
CHÂN THÀNH CÁM ƠN