SO SÁNH BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THEO HIẾN PHÁP 1959 VÀ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC HIỆN TẠI
BỘ MÁY NHÀ NƯỚC HIẾN PHÁP 1959
-Vị trí: chương IV (18 điều )
-Tên gọi: Quốc hội
-Vị trí pháp lý: là cơ quan quyền
lực nhà nước cao nhất (điều 43), là
cơ quan DUY NHẤT có quyển lập
pháp (điều 44)
-Nguyên tắc bầu cử: do nhân dân
bầu ra
Quốc hội -Nhiệm kỳ: 4 năm
-Nhiệm vụ: được quy định cụ thể
hơn so với Hiến pháp 1946 (điều
50)
-Cơ cấu: Quốc hội bầu ra Ủy ban
thường vụ Quốc hội làm cơ quan
thường trực
-Không còn sự phân biệt giữa Quốc
hội lập hiến và Quốc hội lập pháp
-Vị trí: chương VI (17 điều)
-Tên gọi: Hội đồng Chính phủ
-Vị trí pháp lý: là cơ quan chấp
hành của Quốc hội, là cơ quan hành
chính nhà nước cao nhất (điều 71).
Chính phủ
-Cơ cấu: Thủ tướng, các Phó Thủ
tướng, các Bộ trưởng, các Chủ
nhiệm các Ủy ban Nhà nước, Tổng
giám đốc ngân hàng Nhà nước
(điều 72).
-Vị trí: tách ra thành một chế định -Vị trí: chương VI (8 điều)
riêng ở chương V (10 điều)
-Tên gọi: Chủ tịch nước
-Cách thành lập: do Quốc hội bầu -Cách thành lập: do Quốc hội bầu ra
Chủ tịch nước ra và không bắt buộc là thành viên trong số đại biểu Quốc hội (điều 87)
Quốc hội (điều 62)
HIẾN PHÁP 2013
-Vị trí: chương V (17 điều)
-Tên gọi: Quốc hội
-Vị trí pháp lý: là cơ quan đại biểu
cao nhất của Nhân dân, cơ quan
quyền lực nhà nước cao nhất, thực
hiện quyền lập hiến, quyền lập pháp
(điều 69)
-Nguyên tắc bầu cử: do nhân dân
bầu ra
-Nhiệm kỳ: 5 năm
-Nhiệm vụ: quyết định chính sách
dân tộc, quyết định chính sách tôn
giáo của Nhà nước như trước đây
(điều 70)
-Cơ cấu: lập lại Ủy ban thường vụ
quốc hội, thành viên của Ủy ban
không đồng thời là thành viên chính
phủ (tương tự Hiến pháp 1992)
-Vị trí: chương VII (8 điều)
-Tên gọi: Chính phủ
-Vị trí pháp lý: là cơ quan hành
chính nhà nước cao nhất của nước
CHXHCNVN, thực hiện quyền
hành pháp, là cơ quan chấp hành
của Quốc hội (điều 94).
-Cơ cấu: Thủ tướng Chính phủ, các
Phó Thủ tướng Chính phủ, các Bộ
trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang
bộ (điều 95).
-Quy định chi tiết về vai trò và trách
nhiệm của các thành viên Chính
phủ.
-Tên gọi: Chủ tịch nước
 -Nhiệm kỳ: 4 năm với độ tuổi ứng
cử từ 35.
-Trách nhiệm: báo cáo công tác và
chịu trách nhiệm trước Quốc hội.
-Quyền hạn: được tách thành một
chế định độc lập (không nằm trong
Chính phủ) nhưng quyền hạn hẹp
hơn, chỉ có 1 vị trí duy nhất là
người đứng đầu nhà nước, thay mặt
nhà nước về đối nội đối ngoại (điều
61)
=> Bắt đầu từ Hiến pháp 1959, Chủ
tịch nước được hình thức hóa,
không còn nắm thực quyền như ở
Hiến pháp 1946.
-Vị trí: chương VII (14 điều)
-Có 3 cấp:
1. Tỉnh, khu tự trị, thành phố trực
thuộc Trung ương;
2. Huyện, thành phố, thị xã;
3. Xã, thị trấn
-Tất cả đều là các cấp chính quyền
hoàn chỉnh.
-HĐND là “cơ quan quyền lực nhà
Chính quyền địa nước ở địa phương”
phương -UBHC các cấp là “cơ quan chấp
hành của HĐND cùng cấp” và là
“cơ quan hành chính nhà nước ở địa
phương”.
-Nhiệm kỳ: 5 năm, không nhắn đến
độ tuổi ứng cử.
-Trách nhiệm: báo cáo công tác và
chịu trách nhiệm trước Quốc hội.
-Quyền hạn: vẫn được giữ như bản
Hiến pháp 1992, bổ sung thêm điều
88 về vai trò thống lĩnh lực lượng
vũ trang và điều 90 tăng cường khả
năng tham gia của Chủ tịch nước
với hoạt động của Chính phủ.
-Vị trí: chương IX (9 điều)
-Có 3 cấp:
1. Tỉnh, thành phố trực thuộc trung
ương;
2. Tỉnh chia thành huyện, thị xã và
thành phố thuộc tỉnh; thành phố trực
thuộc trung ương chia thành quận,
huyện, thị xã và đơn vị hành chính
tương đương;
3. Huyện chia thành xã, thị trấn, thị
xã và thành phố thuộc tỉnh chia
thành phường và xã, quận chia
thành phương.
-Đã làm rõ sự phân biệt về tổ chức
chính quyền địa phương ở các loại
đơn vị hành chính (điều 111)
-Thể hiện sự phân cấp trong mối
quan hệ giữa chính quyền trung
ương và chính quyền địa phương
(điều 112).
 -Vị trí: chương VIII (15 điều)
Tòa án – Viện kiểm sát -Toàn án:
+ Tổ chức: theo cấp hành chính
lãnh thổ (điều 97)
+ Chế độ thẩm phán bầu (điều 98)
+ Đổi phụ thẩm thành hội thẩm
(điều 99)
-Viện kiểm sát: có chức năng kiểm
sát chung.
-Vị trí: chưogn VIII (8 điều)
-Toà án:
+ Là cơ quan “thực hiện chức năng
tư pháp” (điều 102)
+ Chế độ thẩm phán bổ nhiệm
+ Không quy định rõ từng cấp
(khoản 2 điều 102)
-Viện kiểm sát: vẫn giữ vững chức
năng, nhiệm vụ, quyền hạn là thực
hành quyền côn tố và kiểm sát các
hoạt động tư pháp.