სტრუპის ეფექტი: მელნის ფერისა და ფერის აღმნიშვნელი

სიტყვის შინაარსის ურთიერთმიმართება რეაქციის დროსთან

ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო

უნივერსიტეტის ფსიქოლოგიისა და განათლების მეცნიერებათა
ფაკულტეტი

ბაკალავრის სტუდენტი: საბა შოშიტაშვილი

თბილისი, 2023
 აბსტრაქტი

მოცემული ექსპერიმენტი მიზნად ისახავს შესრულების სისწრაფესა და სიზუსტეს

შორის არსებობს კომპრომისის შემოწმებას, კერძოდ რაც უფრო სწრაფად ხდება
დავალების შესრულება მით მეტია შეცდომების დაშვების ალბათობა. ექსპერიმენტში
დამოუკიდებელ ცვლადად განვსაზღვრავთ სტიმულების ექსპოზიციებს შორის
არსებულ დროს ორ, 50 და 250 მილიწამის, ჯგუფებში, ხოლო დამოკიდებულ
ცვლადად სამიზნე სტიმულზე დაფიქსირებული რეაქციის დროს სადაც 1- იდეალურ
შესრულებას გულისხმობს. ექსპერიმეტიდან მიღებული მონაცემების სტატისტიკურ
ანალიზზე დაყრდნობით ჰიპოთეზას მართებულად მივიჩნევთ.

შესავალი

ჩვენს მიერ ჩატარებული ექსპერიმინტი მიზნად ისახავს ყურადღების განაწილების

კვლევას. „ექსპერიმენტული ფსიქოლოგია 1“-ის რიდერის, „ყურადღება და რეაქციის
დრო“, მიხედვით შესრულების სისწრაფესა და სიზუსტეს შორის არსებობს
კომპრომისი, კერძოდ რაც უფრო სწრაფად ხდება დავალების შესრულება მით მეტია
შეცდომების დაშვების ალბათობა. ჰიპოთეზის შესამოწმებლად მივმართეთ
ექსპერიმენტულ მანიპულაციას „Dual Task Experiment”, რომელიც საშუალებას
გვაძლევს რეაქციის დრო და სწორი პასუხების სიხშირე გავზომოთ. ექსპერიმენტში
დამოუკიდებელ ცვლადად განვსაზღვრავთ სტიმულების ექსპოზიციებს შორის
არსებულ დროს, ხოლო დამოკიდებულ ცვლადად სამიზნე სტიმულზე
დაფიქსირებული რეაქციის დროს სადაც 1- იდეალურ შესრულებას გულისხმობს.

მეთოდი

მონაწილეები

ექსპერიმეტში მონაწილეობა მიიღო 30-მა ცდის პირმა, საიდანაც 4 მამრობითი სქესის,

ხოლო 26 მდედრობითი სქესის ინდივიდი იყო. ცდის პირები შერჩეული იყვნენ
„ექსპერიმენტული ფსიქოლოგია 1“-ს ჯგუფიდან და მათი ასაკი მერყეობდა 19-დან 21
წლამდე.
აპარატურა

ექსპერიმენტი ჩატარდა ექსპერიმენტული ფსიქოლოგია 1 -ის სამუშაო ჯგუფის

კაბინტში რომელიც აღწურვილია კომპიუტერებით. ექსპერიმენტში მონაწილეობა
ხდებოდა ელექტრონულ ლაპორატორია https://psych.hanover.edu-ზე. დის პირები
იყენებდნენ, ეგრედ წოდებულ, მაუსს პასუხების დასაფიქსირებლად.

მასალები

ექსპერიმენტი მიმდინარეობს „Dual Task Experiment“-ის მიხედვით სადაც თეთრი

სივრცის შუა წერტილიდან უნებურად მოძრაობას იწყებს წითელი წრე რომელსაც
ცპ.-მ უნდა მიადევნოს კურსურით მართვადი ნებისმიერად მოძრავი კვადრატი,
სივრცის შუაში ჩნდება სხვა და სხვა სიმბოლო, დისტრაქტორებბთან ერთად სამიზნე
სტიმული.

პროცედურა

ექსპერიმენტში თეთრი ფერის არეზე, სივრცის შუა წერტილიდან, გარკვეული

სისწრაფით, მოძრაობას იწყებს წითელი წრე, ცდის პირის მიზანია მაუსის
დახმარებით კურსორის ბოლოში განთავსბული ნებისმიერად მოძრავი კვადრატით
მიედევნოს წითელ წრეს, ამავდროულად ცდის პირმა უნდა მოახერხოს სივრცის
ცენტრში დისტრაქტორებს შორის გამოჩენილი X სიმბოლოს იდენტიფიცირება და
მისი გამოჩენის შემთხვევაში დააკლიკოს მაუსის მარცხენა ღილაკს, სიმბოლოების
გამოჩენის ხანჰგრძლივობა წინასწარაა განსაზღვრული ორ ჯგუფად 50 და 250
მილიწამიან ჯგუფებად, ითვლება სწპრად იდენტიფიზირებულ სტიმულზე
რეაქციის დრო და შეცდომების სიხშირე.

შედეგები

კვლევაში მონაწილე 30 ცპ.-ს მონაცემების სტატიკური ანალიზის საფუძველზე, 50

(N 15 M .707433862 SD. .2433416899) მილიწამიან და 250 მილიწამიანი (N 15
M .899312169 SD. .0959124917) ჯგუფები შეცდომების დაშვების მიხედვით
სტატისტიკურად მნიშვნელოვან დონეზე განსხვავდებიან 95% ნდობის ინტერვალზე
P<0.04. დანართის სახით იხ. ცხრილები.
 შედეგების განხილვა

ექსპერიმენტის შედეგების სტატიკურ ანალიზზე დაყრდნობით შეგვიძლია

დავასკვნათ, რომ 50 და 250 მილიწამიანი ჯგუფები შეცდომების დაშვების
ალბათობით ერთმანეთისგან 95% სანდოობით განსხვავდებიან, აქედან გამომდივარე
შეგვიძლია ჩვენი ჰიპოთეზა, შესრულების სისწორე დროის კლებასთან ერთად
მცირდება, შეგვიძლია მართებულად მივიჩნიოთ.

გამოყენებული ლიტერატურა

თემა 4. ყურადღება და რეაქციის დრო

 დანართი

Group Statistics

SOA N Mean Std. Deviation Std. Error Mean

ER სტიმულებს შორის 50
15 .707433862 .2433416899 .0628305542
მილიწამი ხანგრძლივობა

სტიმულებს შორის 250

15 .899312169 .0959124917 .0247644989
მილიწამი ხანგრძლივობა

Independent Samples Test

Levene's Test for

Equality of
Variances t-test for Equality of Means

Sig. 95% Confidence Interval of the

(2- Difference
taile Mean Std. Error
F Sig. t df d) Difference Difference Lower Upper

ER Equal
variances 7.677 .010 -2.841 28 .008 -.1918783069 .0675348720 -.3302172211 -.0535393927
assumed

Equal
variances
-2.841 18.247 .011 -.1918783069 .0675348720 -.3336260693 -.0501305444
not
assumed