I. Khái niệm văn minh.

Khái quát lịch sử văn minh thế giới thời kì cổ -

trung đại

a) Khái niệm văn minh, văn hóa

- Văn minh:

+ Văn minh là sự tiến bộ về vật chất và tinh thần của xã hội loài người, là trạng
thái phát triển cao của nền văn hoá, khi xã hội loài người vượt qua trình độ của
thời kì dã man.

+ Những tiêu chuẩn cơ bản để nhận diện văn minh là: nhà nước, đô thị, chữ
viết, những tiến bộ về tổ chức xã hội, luân lí và kĩ thuật để cải thiện cuộc sống
của con người.

- Văn hóa:

+ Văn hoá là tổng thể những giá trị vật chất và tinh thần mà con người sáng tạo
nên. Văn hoá tạo ra đặc tính, bản sắc của một xã hội hoặc nhóm người trong
xã hội.

+ Văn hoá xuất hiện đồng thời với sự xuất hiện của loài người, còn văn minh
chỉ được con người sáng tạo trong thời kì phát triển cao của xã hội.

b) Khái quát tiến trình lịch sử văn minh thế giới thời kì cổ - trung đại

- Ở phương Đông:

+ Những nền văn minh đầu tiên trên thế giới hình thành từ khoảng nửa sau
thiên niên kỉ IV TCN ở khu vực Đông Bắc châu Phi và Tây Á.

+ Thời kì cổ đại, hình thành bốn trung tâm văn minh lớn là Ai Cập, Lưỡng Hà,
Ấn Độ và Trung Hoa..

+ Đến thời kì trung đại, ở Nam Á và Đông Á, văn minh Ấn Độ và văn minh
Trung Hoa vẫn tiếp tục phát triển; còn khu vực Đông Bắc Phi và Tây Á chịu ảnh
hưởng của nền văn minh A-rập trong một thời gian dài.

- Ở phương Tây:

+ Khoảng thiên niên kỉ III TCN - năm 476, nền văn minh Hy Lạp - La Mã cổ đại
đã phát triển rực rỡ và trở thành cơ sở của văn minh phương Tây sau này.

+ Trong thời hậu kì trung đại, sự phục hưng của nhiều giá trị từ văn minh Hy
Lạp - La Mã cổ đại và những tiến bộ trên các lĩnh vực kinh tế, văn hoá, khoa
học kĩ thuật đã khiến văn minh Tây Âu tiếp tục đạt được nhiều thành tựu, tạo
cơ sở cho sự phát triển của châu Âu trong thời kì cận đại và hiện đại.

II. Một số nền văn minh phương Đông thời kì cổ - trung đại

1. Văn minh Ai Cập cổ đại

Ads (0:00)






a) Cơ sở hình thành

* Điều kiện tự nhiên

- Nền văn minh Ai Cập cổ đại hình thành và phát triển gắn liền với sông Nin ở
Đông Bắc châu Phi.
- Ai Cập được bao quanh bởi Địa Trung Hải, Hồng Hải, sa mạc và các vùng
rừng núi.

=> Ở Ai Cập sớm hình thành một nền văn minh rất độc đáo từ thời cổ đại.

* Dân cư và xã hội

- Dân cư:

+ Do vị trí tiếp giáp giữa các châu lục khiến Ai Cập sớm trở thành nơi giao lưu
của các dòng văn hoá từ châu Á, châu Phi và châu Âu.

+ Khoảng hơn 3000 năm TCN, những tộc người từ châu Phi, Pa-le-xtin và Xi-ri
đã đến định cư tại lưu vực sông Nin và cùng sáng tạo nên nền văn minh ở đây.

- Trong xã hội Ai Cập cổ đại đã hình thành các tầng lớp như quý tộc, tăng lữ,
nông dân, thợ thủ công, thương nhân và nô lệ.