GENEL KÜLTÜR

GENEL YETENEK

TARİH

12
3
9
6
 İSLAMİYET
ÖNCESİ
TÜRK TARİHİ
• TÜRK ADININ ANLAMI
• KAŞGARLI MAHMUT  OLGUNLUK ÇAĞI
• WAMBERY  TÜREYEN , YARATILMIŞ MAHLUK
• BARTHOLD  KANUNLA DÜZENLENMİŞ HALK- TÖRÜ
• ZİYA GÖKALP  ADET VE GELENEK TÜRELİ(TÖRE)
• MÜLLER  GÜÇLÜ, KUVVETLİ-TÖRE SAHİBİ
• İBNÜ’L FAKİH
 TERKEDİLMİŞ HALK
• ÇİN
 MİĞFER
• TÜRK İSMİ İLK OLARAK ÇİN KAYNAKLARINDA GEÇER.
• TÜRK KELİMESİ TÜRKÇE OLARAK İLK OLARAK ORHUN KİTABELERİ

İSLAMİYET
ÖNCESİ
TÜRK TARİHİ
• ORTA ASYA KÜLTÜR BÖLGELERİ
• ANAV: ORTA ASYA’NIN İLK YERLEŞİK KÜLTÜRÜ. TÜRKMENİSTAN’IN
BAŞKENTİNDE (AŞKABAT) ORTAYA ÇIKTI.
• KELTEMİNAR : BALIKÇILIK VE AVCILIKLA UĞRAŞAN BİR KÜLTÜRDÜR
• AFANESYEVO: TÜRK TARİHİNİN EN ESKİ KÜLTÜR BÖLGESİ. ORTA ASYA
UYGARLIĞININ TEMELİNİ OLUŞTURUR.
• ANDRONOVA : TÜRK KÜLTÜRÜNE EN ÇOK BENZEYEN
• KARASUK : İLK KEZ MADEN İŞLETMECİLİĞİ YAPILDI. ANDRONOVA
KÜLTÜRÜNÜN DEVAMI OLARAK GÖRÜLMÜŞTÜR.
• TAGAR : GÜNÜMÜZE DAHA YAKIN BİR TARİHTE ORTAYA ÇIKTIĞI İÇİN EN
GELİŞMİŞ KÜLTÜR BÖLGESİDİR.

İSLAMİYET
ÖNCESİ
TÜRK TARİHİ
• ASYA HUN DEVLETİ
• KURUCUSU : TEOMAN
• EN PARLAK DEVİR : METEHAN
• BİLİNEN İLK TEŞKİLATLI TÜRK DEVLETİ
• ORDUDA ONLUK SİSTEMİ BULDULAR.
• ÇİN’İ YENİP VERGİYE BAĞLADILAR.
• TARİHTE Kİ İLK TÜRK ANTLAŞMASI : PAİ TENG
• EN ÖNEMLİ SANAT ESERLERİ PAZIRIK HALISI İLE ALTIN ELBİSELİ ADAM
ZIRHI
• METE HAN SONRASI ÇİN BASKISIYLA KAVİMLER GÖÇÜ BAŞLADI
 İSLAMİYET
ÖNCESİ • 1. GÖKTÜRK
TÜRK TARİHİ
• KURUCU : BUMİN KAĞAN
• EN PARLAK DÖNEM : MUKAN KAĞAN
• BUMİN KAĞAN DEVLETİN BATI TARAFINDAKİ YÖNETİMİ KARDEŞİ İSTEMİ
YABGU’YA BIRAKMIŞTIR. ( İKİLİ TEŞKİLAT )
• TAPO KAĞAN BUDİZM’İ KABUL ETMİŞTİR
• İPEK YOLUNU ALMAK AMACIYLA AVARLARI AVRUPA’YA GÖÇ ETTİRİP,
SASANİLERLE BİRLEŞİP AK HUN DEVLETİNİ YIKIP, BİZANS’LA İŞBİRLİĞİ
YAPIP SASANİLERE SALDIRDILAR.
• TÜRKLERİ İLK KEZ TEK BAYRAK ALTINDA TOPLAYAN TÜRK DEVLETİDİR.
• BİZANS’LA İŞBİRLİĞİ YAPAN İLK TÜRK DEVLETİ
• BİZANS’A GİDEN ELÇİ MANİAK, BİZANS ELÇİSİ İSE ZEMERKOS’TUR.

İSLAMİYET
ÖNCESİ
TÜRK TARİHİ
• 2. GÖKTÜRK DEVLETİ
• KURUCU : KUTLUK KAĞAN
• EN ÖNEMLİ HÜKÜMDARI : BİLGE KAĞAN VE KÜLTİGİN
• ALFABESİ OLAN İLK TÜRK DEVLETİ’DİR.
• ORHUN KİTABELERİNİ YAZDILAR
• TÜRK TARİHİNİN İLK YAZILI EDEBİ ÜRÜNÜDÜR
• BİLGE KAĞAN, KÜLTİGİN VE TONYUKUK ADINA DİKİLDİ
• MOĞOLİSTAN’DA BULUNAN BU KİTABELERDEN İLK BAHSEDEN CÜVEYNİ
OLMUŞTUR

İSLAMİYET
ÖNCESİ • UYGURLAR
TÜRK TARİHİ
• KURUCU : BİLGE KÜL KAĞAN
• DİN DEĞİŞTİREN VE YERLEŞİK YAŞAMA GEÇEN İLK TÜRK DEVLETİDİR.
• MATABAAYI İLK KEZ KULLANDILAR
• HUKUK SİSTEMİNİ YAZILI HALE GETİRDİLER.
• HAREKETLİ HARF SİSTEMİNİ GELİŞTİRDİLER.
• SOĞD ALFABESİNİ KULLANDILAR
• UYGUR ALFABESİNİ KULLANDILAR.
• MOĞOLLARIN TÜRKLEŞMESİNDE ETKİLİ OLDULAR.
• İLK KEZ; MİMARİ ESER BIRAKAN, TARIM YAPAN, YERLEŞİK YAŞAMA GEÇEN,
KÖY VE ŞEHİRLER KURAN, FRESKO DENEN DUVAR SÜSLEMESİ YAPAN,
MİNYATÜR, TEZHİP, ÇİNİ, VİTRAY VE ORTA OYUNUNUN İLK ÖRNEKLERİNİ
VEREN DEVLETTİR
 İSLAMİYET
ÖNCESİ
TÜRK TARİHİ
• HAZARLAR
• MUSEVİLİĞİ KABUL EDEN İLK TÜRK DEVLETİ
• TARİHTEKİ İLK TÜRK – İSLAM SAVAŞI OLAN BELENCER SAVAŞI YAŞANDI
HAZAR BARIŞI DENEN DÖNEM YAŞANDI
• ORDUSUNDA PARALI ASKER BULUNDURAN İLK TÜRK DEVLETİDİR.
• MAHKEMELERDE MÜSLÜMAN, HRİSTİYAN, MUSEVİ VE ŞAMAN HAKİMLER
BULUNURDU.

İSLAMİYET
ÖNCESİ
TÜRK TARİHİ
• AVRUPA HUN
• KURUCU : BALAMİR
• AVRUPA’DA KURULAN İLK TÜRK DEVLETİ
• KAVİMLER GÖÇÜ SONRASI KURULDU.
• ANADOLU’YA İLK AKIMLAR ULDIZ DÖNEMİNDE YAPILDI.
• EN PARLAK DEVİR ATTİLA ZAMANI MARGOS VE ANATOLİOS ANT. İLE
BİZANS VERGİYE BAĞLANDI
• ATTİLA’YA TANRININ KIRBACI , ETZEL VE CESUR KAVİMLERİN EFENDİSİ
GİBİ UNVANLAR VERİLDİ.

İSLAMİYET
ÖNCESİ
TÜRK TARİHİ
• AVARLAR
• HEM ORTA ASYA’DA HEM AVRUPA’DA DEVLET KURDULAR
• İSTANBUL’U KUŞATAN İLK TÜRK DEVLETİDİR.
• SLAVLARA DEVLET KURMAYI ÖĞRETTİLER
• ÜZENGİ VE PANTOLON’U AVRUPAYA TAŞIDILAR.
 İSLAMİYET
ÖNCESİ
TÜRK TARİHİ
• İSKİTLER
• BİLİNEN İLK TÜRK BOYUDUR
• KURUCU VE EN PARLAK DEVİR ALP ER TUNGA
• ALP ER TUNGA DESTANI, İSKİT-PERS SAVAŞLARINI ANLATAN BİR SAGUDUR (AĞIT).
• ALP ER TUNGAYA DESTANDA AFRASİYAB DENİYOR.
• ŞU DESTANI, İSKİTLERLE BÜYÜK İSKENDER SAVAŞINI ANLATIYOR.
• BİLİNEN İLK KADIN HÜKÜMDAR TOMRİS HATUN BU DÖNEMDE AMAZON
KADINLARI ORDUYA KATILDI.

• ATI EVCİLLEŞTİRİP, ÜZENGİYİ BULDULAR

İSLAMİYET
ÖNCESİ
TÜRK TARİHİ

• TÜRGİŞLER
• İLK HÜKÜMDARI BAGA TARKAN
• İLK TÜRK PARASI BAGA TARKAN TARAFINDAN BASILDI.
• ORTA ASYA’NIN ARAPLAŞMASINI ENGELLEMEK AMACIYLA EMEVİLERLE
SAVAŞTILAR

İSLAMİYET
ÖNCESİ
TÜRK TARİHİ

• KIRGIZLAR
• KENDİ İSTEĞİYLE MOĞOL EGEMENLİĞİNE GİREN İLK TÜRK DEVLETİDİR.
• DÜNYANIN EN UZUN DESTANI OLAN MANAS DESTANINI YAZDILAR
• YENİSEY KİTABELERİ BU UYGARLIĞA AİTTİR
 İSLAMİYET
ÖNCESİ
TÜRK TARİHİ

• BULGARLAR
• İTİL VE TUNA OLARAK İKİYE AYRILDILAR TUNA BULGARLARI İSTANBUL’U KUŞATIP
ALAMADI
• İTİL BULGAR HÜKÜMDARI ALMIŞ HAN, MÜSLÜMAN OLUP CAFER BİN ABDULLAH
İSMİNİ ALDI VE MÜSLÜMANLIĞI KABUL EDEN İLK TÜRK DEVLETİ OLDU
• İSLAMİYETİ KABUL ETMESİ İÇİN GİDEN HEYETTE İBNİ FADLAN’DA BULUNDU

İSLAMİYET
ÖNCESİ
TÜRK TARİHİ

• KIPÇAKLAR
• BİZANS’A PARALI ASKERLİK YAPTI
• PEÇENEKLERİ EMİRLERİ ALTINA ALDILAR
• OĞUZLARLA SAVAŞLARI DEDE KORKUT HİKAYELERİNE KONU OLDU
• RUSLARLA SAVAŞLARI İGOR DESTANINA KONU OLDU
• CODEX CUMANİCUS İSİMLİ SÖZLÜĞÜ YAZDILAR

İSLAMİYET
ÖNCESİ
TÜRK TARİHİ

• PEÇENEKLER
• DEVLET KURAMAYAN TEK TÜRK BOYUDUR
• MALAZGİRT SAVAŞINDA SAF DEĞİŞTİRİP UZ’LARLA BERABER SELÇUKLU SAFINA
GEÇTİ
• BİZANS’A PARALI ASKERLİK YAPTI
 İSLAMİYET
ÖNCESİ
TÜRK TARİHİ

• MACARLAR
• İLK TÜRKOLOJİ ENSTİTÜSÜNÜ KURDULAR
• KATOLİK OLUP TAPINAK ŞÖVALYELERİNİ KURDULAR

İSLAMİYET
ÖNCESİ
KÜLTÜR
MEDENİYET
• DEVLET YÖNETİMİ
• KAĞAN (HAKAN) : DEVLETİN EN ÜST YÖNETİCİSİDİR. TÖRE VE
KURULTAY KARARA UYMAK ZORUNDADIR.

• KULLANDIĞI UNVANLAR :
• HAN – HAKAN – KAĞAN – ŞANYÜ – İLTEBER – İDİKUT – ERKİN –
TANYU – İLTERİŞ – YABGU – AY TENGRİ

• HÜKÜMDARLIK SEMBOLLERİ
• OTAĞ (ÇADIR) – ORGİN (TAHT) – KOTUZ – TUĞ – YAY – DAVUL – PARA
- YARLIĞ
 İSLAMİYET
ÖNCESİ
KÜLTÜR • DEVLET YÖNETİMİ
MEDENİYET • HATUNUN SİYASİ YETKİLERİ :
• KURULTAY TOPLANTILARINA KATILIRDI
• ELÇİLERİ KABUL EDERDİ
• KURULTAYA BAŞKANLIK EDERDİ
• HÜKÜMDAR OLMADIĞINDA DEVLETİ YÖNETİRDİ
• İKİLİ TEŞKİLAT :
• DEVLETİN DAHA RAHAT YÖNETİLMESİ İÇİN DOĞU-BATI ŞEKLİNDE İKİYE AYRILMASIDIR.
• ORTA ASYA TÜRK DEVLETLERİNİN YIKILMASINDA ETKİLİ OLDU.
• KUT ANLAYIŞI :
• DEVLETİ YÖNETME YETKİSİNİN TANRI TARAFINDAN VERİLDİĞİNE İNANILAN GÖRÜŞTÜR.
• KUT KAN YOLUYLA GEÇERDİ VE KUT’A SAHİP OLAN HERKES DEVLETİ VE MİLLETİ YÖNETME
HAKKINA SAHİPTİ
• KUT : DEVLETİNDE TAHT KAVGALARININ YAŞANMASINA, DEVLETİN KISA SÜREDE İKİYE
BÖLÜNMESİNE VE KISA ZAMANDA YIKILMASINA NEDEN OLDU.

İSLAMİYET
ÖNCESİ
KÜLTÜR
MEDENİYET • DEVLET YÖNETİMİ
• KURULTAY :
DEVLET İŞLERİNİN GÖRÜŞÜLDÜĞÜ DANIŞMA NİTELİĞİNDEKİ
MECLİSTİR.
GÖREVLERİ :
TÖRELERDE DEĞİŞİKLİKLER YAPARDI
HÜKÜMDAR VE VELİAHTINI BELİRLERDİ
PARA BASTIRMA VE VERGİ ALMA KARARI ALIRDI.

VERASET ANLAYIŞI : ÜLKENİN HÜKÜMDARIN TÜM SÜLALESİ

TARAFINDAN YÖNETİLME HAKKINA SAHİP OLDUĞU ANLAYIŞTIR.
TÜRK DEVLETLERİNİN EN ÖNEMLİ YIKILMA NEDENİDİR.

İSLAMİYET
ÖNCESİ
KÜLTÜR • DEVLET YÖNETİMİYLE İLGİLİ KAVRAMLAR
MEDENİYET • AYUKİ : HÜKÜMET
• AYGUCİ : BAŞBAKAN
• BUYRUK : BAKAN
• BİTİKÇİ (TAMGAÇ) : YAZI İŞLERİNDEN SORUMLU BAKAN
• TARKAN : ASKERİ YÖNETİMDEN SORUMLU KİŞİ
• TUDUN : MALİYE BAKANI, VERGİ MEMURU
• TİGİN ( TEKİN ) : HÜKÜMDAR ÇOCUĞU. ŞAD ÜNVANIYLA YÖNETİCİ OLUR.
• ŞAD : VALİ
• APA : SARAYIN SİVİL YÖNETİCİSİ
• YABGU : HÜKÜMDARIN KARDEŞİ, DEVLETİN BATISINI YÖNETEN KİŞİ
• İLTEBER : DEVLET MEMURU
• KENETÇİ : DANIŞMAN
 İSLAMİYET
ÖNCESİ
KÜLTÜR
MEDENİYET
• HUKUK
• TÖRE DENİLEN YAZISIZ HUKUK KURALLARI GEÇERLİYDİ, BU
KURALLARA HAKAN DAHİL HERKES UYMAK ZORUNDAYDI.
• KURULTAY, KAĞAN TÖREDE DEĞİŞİKLİK YAPABİLİR.
• TÖRENİN DEĞİŞMEYEN 4 KURALI VARDIR
• İYİLİK – ADALET – EŞİTLİK – İNSANLIK
• GÖÇEBE YAŞAMDAN DOLAYI UZUN SÜRELİ HAPİS CEZALARI
VERİLMEZDİ.
• MAHKEMELERİN BAŞINDA YARGUCİ DENİLEN YARGIÇ VE SAVCILAR
VARDI.
• UYGURLAR DÖNEMİNDE TÖRE İLK KEZ YAZILI HALE GETİRİLDİ.

İSLAMİYET
ÖNCESİ
KÜLTÜR
MEDENİYET

• ORDU
• KADIN-ERKEK TÜM BİREYLER ASKER SAYILMIŞTIR. ( ORDU MİLLET
ANLAYIŞI )
• KAĞAN, ŞAD, TİGİN, BOY BEYLERİ GİBİ YÖNETİCİLER DE BİRER
ORDU KOMUTANIYDI.
• İLK DÜZENLİ ORDU METEHAN DÖNEMİNDE KURULDU.
İSLAMİYET
ÖNCESİ
KÜLTÜR
MEDENİYET
• SANAT
• GÖÇEBE HAYAT ŞARTLARINDAN DOLAYI EN YAYGIN SANAT
‘’HAYVAN ÜSLUBU’DUR’’
• TAŞINABİLİR SANAT ESERLERİ YAYGINDIR.
• TÜRK RESİM SANATI ; MİNYATÜR, FRESK, TEZHİP SANATLARI VE
ORTA OYUNU İLK KEZ UYGURLAR DÖNEMİNDE BAŞLADI.
• DOKUMACILIK, DEMİRCİLİK, TAŞ İŞÇİLİĞİ GİBİ SANAT
ALANLARINDA GELİŞME OLDU.
• STUPA : KUBBELİ UYGUR TAPINAKLARI
• BEDİZCİ : UYGURLAR DÖNEMİ’NDEKİ RESSAMLAR
• KOPUZ : TÜRKLERİN EN ÇOK KULLANDIKLARI MÜZİK ALETİDİR.
İSLAMİYET
ÖNCESİ
KÜLTÜR
MEDENİYET • EKONOMİ
• EKONOMİNİN TEMEL GEÇİM KAYNAĞI : HAYVANCILIK
• TARIM SINIRLI ŞEKİLDE YAPILDI. İLK KEZ UYGURLAR DÖNEMİNDE
DÜZENLİ TARIM FAALİYETLERİ BAŞLADI.
• ÖZEL MÜLKİYET GELİŞMEMİŞTİR.
• İPEK VE KÜRK DENİLEN İKİ TİCARET YOLU VARDIR.
• İLK PARA KULLANAN GÖKTÜRK, BASTIRAN TÜRGİŞ.
• TÜRGİŞLERİN BASTIKLARI PARAYA YARMAK DENİR.
• TÜRKLERDE TARIMIN YAPILDIĞININ KESİN KANITLARI :
• SULAMA KANALLARI – ORAK – SABAN – TOHUM AMBARI
• FAKAT EL DEĞİRMENİ, TAHIL AMBARI, YANIK BUĞDAY TANESİ KESİN
KANIT DEĞİLDİR.

İSLAMİYET
ÖNCESİ
KÜLTÜR
MEDENİYET

• SOSYAL HAYAT
• TÜRKLERDE KÖLELİK VE SINIF AYRIMI YOKTUR.
• ÇÜNKÜ :
• TOPRAK DEVLETİN MALIDIR.
• GÖÇEBE HAYAT TARZI YAŞAMAK.
• AİLE (OĞUŞ) – SÜLALE (URUG)– BOY (AŞİRET) – BUDUN (MİLLET)
– İL (DEVLET)

İSLAMİYET
ÖNCESİ
KÜLTÜR
MEDENİYET
• DİNİ KAVRAMLAR
• ŞAMAN ( KAM, BAKSI ) : DİN ADAMI
• YUĞ : CENAZE TÖRENİ
• UÇMAK : CENNET
• TAMU : CEHENNEM
• BALBAL : MEZAR TAŞI
• KURGAN : MEZAR
 İSLAMİYET
ÖNCESİ
KÜLTÜR • YAZI - DİL - EDEBİYAT
MEDENİYET
• ALFABELER : GÖKTÜRK , SOĞD , UYGUR, İBRANİ, KYRİL, ARAP, LATİN
• DESTANLAR :
İSKİTLER ALP ER TUNGA
HUNLAR OĞUZ KAĞAN
GÖKTÜRKLER ERGENERKON – BOZKURT
UYGURLAR TÜREYİŞ – GÖÇ
KIRGIZLAR MANAS
• KAVRAMLAR :
• SAGU : AĞIT
• KOŞUK : COŞKUN ŞİİRLER
• SAV : ATASÖZLERİ

İSLAMİYET
ÖNCESİ
KÜLTÜR
MEDENİYET
• EDEBİYAT
SÖZLÜ EDEBİYAT YAZILI EDEBİYAT
SAGU ORHUN KİTABELERİ
SAV YENİSEY YAZITLARI
KOŞUK KARABALGASUN YAZITLARI
DESTAN SİNE – UŞİ YAZITLARI

• TÜRKLER BAŞKA ULUSLARIN DESTANLARINA DA KONU OLDULAR :

• ŞEHNAME ( İRAN – SAKA İLİŞKİLERİ )
• İGOR DESTANI ( RUS – KUMAN İLİŞKİLERİ )
• NİBELUNGEN DESTANI ( ALMAN-HUN İLİŞKİLERİ )

İSLAMİYET
12 HAYVANLI TÜRK TAKVİMİ KULLANILAN İLK TAKVİMDİR.
ÖNCESİ
CELALİ TAKVİM BÜYÜK SELÇUKLU DÖNEMİNDE
KÜLTÜR
HAZIRLANDI.
MEDENİYET MELİKŞAH, ÖMER HAYYAM’A
HAZIRLATMIŞTIR.
NEVRUZ BU TAKVİMİN BAŞLANGICIDIR.
RUMİ TAKVİM OSMANLI DÖNEMİNDE HAZIRLANDI.
BİZANSTAN ETKİLENEREK HAZIRLANDI.
HİCRET OLAYI BAŞLANGIÇ KABUL
EDİLDİ
MİLADİ TAKVİM T.C. KULLANILMAYA BAŞLANDI
HZ. İSA’NIN DOĞUMU BAŞLANGIÇ
KABUL EDİLDİ.
HİCRİ TAKVİM TÜRKLERİN İSLAMİYETİ KABULÜ İLE
KULLANDIĞI TAKVİM.
EN ÇOK KULLANILAN TAKVİM
HZ. MUHAMMED’İN HİCRET OLAYI
BAŞLANGIÇ
TÜRK-İSLAM
DEVLETLERİ
• TALAS SAVAŞI
- ABBASİLER + TÜRKLER + ÇİNLİLER
- SEBEP : ORTA ASYA’NIN ÇİNLİLEŞMESİNİ ENGELLEMEK
- SONUÇLAR : ABBASİLER + TÜRKLER KAZANDI
- TÜRKLER KİTLELER HALİNDE İSLAMİYETİ KABUL ETTİ
- MÜSLÜMANLAR İLK KEZ KAĞIT,MATBAA,BARUT, PUSULA YAPIMINI ÖĞRENDİLER.
- TÜRK – İSLAM TARİHİ BAŞLADI.
- ORTA-ASYA’NIN ÇİNLİLEŞMESİNİ ENGELLEDİ.

TÜRK-İSLAM
DEVLETLERİ

• TÜRKLERİN İSLAMİYET’İ KABUL ETME NEDENLERİ

- TEK TANRI İLE GÖK TANRI İNANÇLARININ BENZEŞMESİ
- İSLAMİYETTEKİ CİHAT İLE TÜRKLERDEKİ CİHAN POLİTİKALARININ BENZEŞMESİ
- CENNET, CEHENNEM, KURBAN KESME, AHİRET GİBİ KAVRAMLARIN VARLIĞININ
HER İKİ TOPLUMDA GÖRÜLMESİ.
- TÜRKLER, TİCARİ İLİŞKİLER SONUCU İSLAMİYETİ KABUL ETTİLER.

• KARAHANLILAR
TÜRK-İSLAM - KURUCU : BİLGE KÜL KADİR HAN . KURULDUĞU YER : ORTA ASYA – BALAGASUN

DEVLETLERİ - ORTA ASYA’DA KURULAN İLK TÜRK İSLAM DEVLETİ’DİR.

- KARLUK, ÇİĞİL, YAĞMA BOYLARI TARAFINDAN KURULDU
- HALKIN ÇOĞUNLUĞUNU TÜRKLERİN OLUŞTURDUĞU MAVERAHÜNNEHİR’DE
KURULDU
- BU YÜZDEN ESKİ TÜRK GELENEKLERİNE BAĞLI KALDILAR
- SATUK BUĞRA HAN DÖNEMİNDE İSLAMİYET DEVLETİN RESMİ DİNİ İLAN EDİLDİ
- TÜRKÇE’Yİ RESMİ DİL OLARAK KULLANDILAR
- KUTADGU BİLİG , DİVAN-I LUGATİT TÜRK , ATABETÜ’L HAKAYIK , DİVAN-I HİKMET
ESERLERİNİ VERDİLER
- YUSUF HAS HACİP KUTADGU BİRLİK ADLI ESERİNİ TAMGAÇ BUĞRA HAN’A
SUNDU
- RİBAT ADI İLE İLK KERVANSARAYLAR YAPTILAR. TİCARİ AMAÇLI YAPILARDIR.
- GULAM ‘ I İLK KEZ UYGULADILAR.
 MEDRESELER

İLK TÜRK MEDRESESİ KARAHANLILAR SEMERKANT

İLK SELÇUKLU MEDRESESİ TUĞRUL BEY NİŞABUR
İLK TÜRK ÜNİVERSİTESİ SULTAN ALPARSLAN NİZAMİYE
İLK ANADOLU MEDRESESİ DANIŞMENTLİLER YAĞIBASAN
İLK OSMANLI MEDRESESİ ORHAN GAZİ İZNİK / ORHANİYE
İLK İSLAM MEDRESESİ 2. MEHMET SAHNI SEMAN

• GAZNELİLER
TÜRK-İSLAM - KURUCU : ALP TİGİN
DEVLETLERİ - KURULDUĞU YER : AFGANİSTAN – GAZNE
- TEMELLERİNİ ALP TİGİN ATTI ANCAK SEBÜK TİGİN TARAFINDAN
AFGANİSTAN’IN GAZNE KENTİ BAŞKENT OLMAK ÜZERE KURULAN İLK TÜRK
İSLAM İMPARATORLUĞUDUR.
- İSMİNİ KURULDUĞU YERDEN ALMIŞTIR.
- İBNİ SİNA - FİRDEVSİ – UTBİ - BİRÛNİ BU DÖNEMİN ÖNEMLİ BİLİM
ADAMLARIDIR.
- RESMİ DİLİ FARSÇA, EDEBİYAT DİLİ ARAPÇA, SARAY VE ORDU DİLİ TÜRKÇE.
- DEĞİŞİK DİLLERİN KULLANILMASI TÜRKÇENİN GELİŞİMİNİ YAVAŞLATTI.
- ÇOK ULUSLU İLK TÜRK İSLAM DEVLETİDİR. BU GAZNELİLERİN EN ÖNEMLİ
YIKILMA NEDENİDİR.
- 1040 DANDANAKAN SAVAŞIYLA ZAYIFLAYIP GURLU’LAR TARAFINDAN
YIKILDILAR.

TÜRK-İSLAM • GAZNELİ MAHMUT

DEVLETLERİ - HİNT SEFERLERİ SONUCU HİNDİSTAN‘A İSLAMİYET YAYILDI
- BUGÜNKÜ PAKİSTAN VE BANGLADEŞ‘İN TEMELLERİ ATILDI
- IRAK‘TAKİ ABBASİ HALİFESİNİ Şİİ BÜVEYHOĞULLARINA KARŞI KORUDU
- ABBASİ HALİFESİ GAZNELİ MAHMUT’A SULTAN ÜNVANI’NI VERDİ
- TÜRK TARİHİNDE SULTAN ÜNVANI’NI KULLANAN İLK HÜKÜMDARDIR
- İRANLI EDEBİYATÇI FİRDEVSİ ŞEHNAME ADLI ESERİNİ GAZNELİ
MAHMUTA SUNDU
- GAZNELİ MAHMUT BİRÛNİ İÇİN ‘’SARAYIN EN DEĞERLİ HAZİNESİ ‘’
İFADESİNİ KULLANDI
- UTBİ HİNDİSTAN SEFERLERİNİ ‘’ TARİHİ YEMİN ‘’ İSİMLİ KİTABINDA
YAZMIŞTIR.
TÜRK-İSLAM • BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ
DEVLETLERİ
- KURUCU : SELÇUK BEY
- KURULDUĞU YER : İRAN
- OĞUZLARIN KINIK BOYU TARAFINDAN KURULDU
- İLK BÜYÜK OĞUZ KÖKENLİ TÜRK İSLAM DEVLETİDİR
- DEVLETİN KURUCUSUNDAN İSMİNİ ALMIŞTIR
- İSLAM DÜNYASININ SİYASİ LİDERLİĞİNİ YAPTILAR
- İLK SELÇUKLU MEDRESESİ NİŞABUR MEDRESESİDİR
- ÖMER HAYYAM TARAFINDAN MELİKŞAH ADINA CELAL’İ TAKVİM YAPILDI
- İSLAMİYETİ YAYDILAR ATABEYLİK SİSTEMİNİ VE İKTA SİSTEMİNİ DÜZENLİ
BİR ŞEKİLDE İLK KEZ UYGULADILAR

TÜRK-İSLAM
DEVLETLERİ • BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ
- ANADOLU’YU TANIMAK AMACIYLA BİZANS İLE PASİNLER ANADOLU’YU
ELE GEÇİRMEK AMACIYLA MALAZGİRT SAVAŞLARINI YAPTILAR
- ABBASİ HALİFESİNİ YARDIM İÇİN Şİİ BÜVEYHOĞULLARI DEVLETİNİ
YENDİĞİ İÇİN TUĞRUL BEY DOĞUNUN VE BATININ SULTANI ÜNVANINI
ALDI
- ALP ARSLAN ANİ KALESİNİ ALDIĞI İÇİN EBU’L FETH ÜNVANINI ALDI
- VEZİR NİZAMÜLMÜLK SELÇUKLULARDA İLK KEZ İKTA SİSTEMİNİ KURDU
- SİYASETNAME ADLI ESERİNİ YAZDI ATABEY ÜNVANINI KULLANAN İLK
SELÇUKLU VEZİRDİR

TÜRK-İSLAM
DEVLETLERİ

• NİZAMİYE MEDRESELERİ
- NİZAMİYE MEDRESELERİ DÜNYA’NIN İLK ÜNİVERSİTELERİNDEN BİRİ
SAYILIR.
- NİZAMÜLMÜLK TARAFINDAN KURULDU BATINİLERİN ZARARLI
ÇALIŞMALARINI ÖNLEMEK AMACIYLA AYRICA DEVLET MEMURU VE DİN
ADAMI YETİŞTİRMEK AMACIYLA DA AÇILDI
 TÜRK-İSLAM
• BÜYÜK SELÇUKLULARA AİT ÖNEMLİ ESERLER
DEVLETLERİ
- İNCE MİNARE STİLİ TÜRKLERİN İSLAM MİMARİSİNİ KATKISIDIR.
- BÜYÜK SELÇUKLULARIN İSLAM MİMARİSİNİN GETİRDİKLERİ EN ÖNEMLİ
YENİLİKLERDEN BİRİ DE KÜMBET DENİLEN ANIT MEZARLARDIR
- BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİNİN YIKILMA NEDENLERİ
- VERASET SİSTEMİ VE TAHT KAVGALARI
- OĞUZ İSYANI
- BÂTINÎLİK HAREKETLERİ
- ATABEYLERİN BAĞIMSIZ HAREKET ETMESİ
- ABBASİLERİN OLUMSUZ HAREKETLERİ

Kurucu : Mengücek Gazi

Merkez : Erzincan
Alaaddin Keykubat tarafından
ASD’ye bağlandı
En önemli eserleri : Divriği
Külliyesi, Divriği Ulu Cami

TÜRK-İSLAM
DEVLETLERİ
• HARZEMŞAHLAR
- KURULDUĞU YERDEN İSMİNİ ALDI
- KENDİLERİNİ BÜYÜK SELÇUKLU’NUN DEVAMI OLARAK GÖRÜRLER
- YASSIÇEMEN SAVAŞINDA ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİNE YENİLEREK
YIKILMA SÜRECİNE GİRDİLER.
- MOĞOLLAR TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN OTRAR FACİASI SONUCU
YIKILDILAR.
 TÜRK-İSLAM • BABÜRLER
DEVLETLERİ - KURUCU : BABÜR ŞAH
- KURULDUĞU YER : HİNDİSTAN
- BABÜRŞAH BABÜRNAME ADINDA ÖNEMLİ ESER VERMİŞTİR.
- PAKİSTAN, BANGLADEŞ VE HİNDİSTAN’A TÜRK KÜLTÜRÜNÜ YAYDILAR.
- BABÜR HÜKÜMDARLARI PADİŞAH,HAKAN,ŞAH GİBİ ÜNVANLARI
KULLANMIŞLARDIR.
- TAC MAHAL DÜNYANIN 7 HARİKASINDAN BİRİDİR.
- CİHAN ŞAH TARAFINDAN EŞİ MÜMTAZ MAHAL’E YAPTIRILDI.
- MİMAR SİNAN’IN ÖĞRENCİLERİ MİMAR İSA VE İSMAİL EFENDİLER
YAPIMINDA GÖREVLİYDİ.

TÜRK-İSLAM • TİMUR İMPARATORLUĞU

DEVLETLERİ
- KURUCU : TİMUR
- KURULDUĞU YER : ORTA ASYA SEMERKANT
- ALTINORDA DEVLETİNE SON VERDİLER.
- ANKARA SAVAŞI’NDA OSMANLI DEVLETİ’NİN YENDİLER OSMANLI
YIKILMA TEHLİKESİ GEÇİRDİ
- ALİ KUŞCU BU DEVLETTE YETİŞEN ÖNEMLİ BİR BİLİM ADAMIDIR
- FATİH DÖNEMİNDE İSTANBUL’A GETİRİLİP SAHN-I SEMAN
MEDRESESİNDE GÖREV ALDI
- İSTANBUL’UN ENLEM VE BOYLAMLARINI HESAPLADI AYASOFYA’NIN
MERKEZ NOKTASI OLDUĞUNU BULDU

TÜRK-İSLAM • TİMUR İMPARATORLUĞU

DEVLETLERİ
- ULUĞ BEY DÖNEMİ
- ASTRONOMİ ALANINDA YETİŞMİŞ ÖNEMLİ BİR BİLİM VE DEVLET
ADAMIDIR BU DÖNEMDE SEMERKANT ÖNEMLİ BİR KÜLTÜR MERKEZİ
OLDU
- SEMERKANT RASATHANESİ YAPILDI
- YILDIZLARIN FİHRİSTİ VE ZİC İSİMLİ KİTAPLARI YAZILDI
- ALİ ŞİR NEVAİ
- TİMUR İMPARATORLUĞU DÖNEMİNDE TÜRKİSTAN’DA GELİŞEN TÜRK
ÇAĞATAY EDEBİYATININ EN BÜYÜK İSMİDİR
- MUHAKEMET’ÜL LÜGATEYN ADLI ESERİ VARDIR
 TÜRK-İSLAM
DEVLETLERİ

• AKKOYUNLULAR
- EN ÖNEMLİ HÜKÜMDARLARI UZUN HASANDIR
- UZUN HASAN DÖNEMİNDE TİMUR İMPARATORLUĞUNU YENDİLER
- TÜRK TARİHİNDE İLK KEZ KURANI KERİM’İ TÜRKÇE’YE ÇEVİRDİLER
- DEDE KORKUT HİKAYELERİNİ YAZILI HALE GETİRDİLER

MOĞOL’DAN
AYRILAN • MOĞOL İMPARATORLUĞU’NUN YIKILMA SONUCU KURULAN DEVLETLER
DEVLETLER
- ALTIN ORADA DEVLETİ
- İSLAMİYETİ BENİMSEDİLER
- TİMUR İMPARATORLUĞU TARAFINDAN YIKILDI
- YIKILMASIYLA RUSLAR GÜNEYE İNDİ
- ÇAĞATAY HANLIĞI
- TÜRKİSTAN MERKEZ OLMAK ÜZERE KURULDU
- İSLAMİYETİ BENİMSEDİLER
• MOĞOL İMPARATORLUĞU’NUN YIKILMA SONUCU KURULAN DEVLETLER
MOĞOL’DAN
-
AYRILAN
İLHANLILAR
- İSLAMİYETİ BENİMSEDİLER
DEVLETLER - HÜLAGU HAN TARAFINDAN TEBRİZ BAŞKENT OLMAK ÜZERE KURULDU
- OSMANLI DEVLETİ KURULDUĞUNDA ANADOLU’DAKİ EN GÜÇLÜ DEVLETTİ
- KÖSEDAĞ SAVAŞI’NDA ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİNİ YENEREK YIKILMA
SÜRECİNE SOKTULAR
- ERZURUMDAKİ YAKUTİYE MEDRESELERİ BU DEVLETE AİTTİR

- KUBİLAY HANLIĞI
- İSLAMİYETİ BENİMSEMEDİLER
- ÇİNLİLER İÇİNDE ASİMİLE OLDULAR
- MARCO POLO SEYAHATNAMESİ’NDE BU HANLIKTAN BAHSETTİ
 MISIRDA • TOLUNOĞULLARI
KURULAN
- KURUCUSU : TOLUNOĞLU AHMET
TÜRK-İSLAM
DEVLETLERİ - KURULDUĞU YER : MISIR

- ABBASİLERE BAĞLI TEVAİF-İ MÜLK İKEN BAĞIMSIZLIKLARINI İLAN

ETTİLER.
- MISIRDA KURULAN İLK TÜRK İSLAM DEVLETİDİR.
- YÖNETİCİLERİ TÜRK, HALKI ARAPTIR. ( YIKILMA NEDENİ )
- TÜRK İSLAM KÜLTÜRÜ’NÜN İLK İSLAMİ MİMARİ ESERİ OLAN
TOLUNOĞLU CAMİ’SİNİ YAPTILAR.
- TARİHTE İLK KEZ AKIL HASTALIKLARINI MÜZİK YOLUYLA TEDAVİ EDEN
HASTANE (MARİSTAN) KURDULAR.
- SURİYE’Yİ ELE GEÇİREN İLK TÜRK İSLAM DEVLETİDİR.

MISIRDA
KURULAN
TÜRK-İSLAM
DEVLETLERİ
• AKŞİTLER (İHŞİTLER)
- ABBASİLERE BAĞLI TEVAİF-İ MÜLK İKEN BAĞIMSIZLIKLARINI İLAN
ETTİLER.
- YÖNETİCİLERİ TÜRK, HALKI ARAPTIR ( YIKILMA NEDENİ )
- MÜSLÜMANLARCA KUTSAL KABUL EDİLEN HİCAZ BÖLGESİNİ ELE
GEÇİREN İLK TÜRK-İSLAM DEVLETİDİR.

MISIRDA
KURULAN
TÜRK-İSLAM
DEVLETLERİ • EYYUBİLER
- MUSUL ATABEYİ İMAMEDDİN ZENGİ’NİN KOMUTANLARINDAN
SELAHATTİN EYYUBİ TARAFINDAN KURULDU.
- HITTİN SAVAŞI İLE KUDÜS’Ü HAÇLILARDAN ALMAYI BAŞARMIŞTIR.
- KUDÜS’Ü GERİ ALMAK İÇİN DÜZENLENEN III. HAÇLI SEFERİNDE DE
HAÇLILARI YENMİŞTİR.
- ORDUSUNUN BÜYÜK BİR ÇOĞUNLUĞU KIPÇAK VE PEÇENEK GİBİ PARALI
TÜRK ASKERLERİNDEN OLUŞMAKTAYDI
 • MEMLÜKLER ( KÖLEMENLER )
MISIRDA
KURULAN - KURUCU : AYBEG
TÜRK-İSLAM - KÖLEMENLER VEYA EL DEVLET’ÜL TÜRKİYE OLARAK DA BİLİNİRLER.
DEVLETLERİ - EYYUBİLER DEVLETİNİ YIKAN ORDUSUNDAKİ TÜRK ASKERLER
TARAFINDAN KURULDULAR.
- RESMİ DİLLERİ TÜRKÇEDİR.
- TARİHTE MOĞOLLARI (İLHANLILAR) YENEN TEK TÜRK DEVLETİDİR
(AYN CALUD SAVAŞI).
- BU SAVAŞTA ORDU KOMUTANI BAYBARS VE DEVLETİN BAŞINDA KUTUZ
BULUNMAKTAYDI.
- KANSU GAVRİ DÖNEMİNDE MERCİDABIK SAVAŞI, TOMAMBAY
DÖNEMİNDE İSE RİDANİYE SAVAŞLARIYLA YAVUZ SULTAN SELİM’E
KAYBEDİP YIKILMIŞLARDIR.
- GELENEKSEL TÜRK VERASET ANLAYIŞININ OLMADIĞI VE EN GÜÇLÜ
KOMUTANIN TAHTA ÇIKTIĞI TEK TÜRK DEVLETİDİR.
• ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ
TÜRK İSLAM
DEVLETLERİ - KURUCU : SÜLEYMAN ŞAH
- KURULDUĞU YER : ANADOLU İZNİK
- ANADOLUDA KURULAN İLK BÜYÜK TÜRK DEVLETİDİR.
- HAÇLILAR İLE MÜCADELE EDEN TÜRK DEVLETİDİR.

- SÜLEYMAN ŞAH DÖNEMİ :

- DEVLETİN KURUCUSUDUR
- İZNİK’İ ALARAK DEVLETİN MERKEZİ HALİNE GETİRDİ
- 1.KILIÇARSLAN DÖNEMİ
- BİRİNCİ HAÇLI SEFERİNE KARŞI BAŞARISIZ OLDU VE BAŞKENTİ İZNİK‘TEN
KONYA’YA TAŞIDI
- ÇAKA BEYLİĞİ‘NE SON VERDİ
• ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ
TÜRK İSLAM
- 1. MESUT DÖNEMİ:
DEVLETLERİ - İKİNCİ HAÇLI SEFERİNİ YAPTI
- İLK BAKIR PARAYI BASTIRDI

- 2. KILIÇARSLAN DÖNEMİ
- ÜÇÜNCÜ HAÇLI SEFERİNİ YAPTI
- İLK ALTIN PARAYI BASTIRDI
- MİRYAKEFALON SAVAŞI YAPILDI.
- SONUÇ : BİZANS YENİLDİ
- ANADOLU KESİN TÜRK YURDU OLDU
- ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİNİN SON SAVUNMA SAVAŞI SAVAŞIDIR
TÜRK İSLAM
DEVLETLERİ
• ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ
- 1. GIYASEDDİN DÖNEMİ
- KARADENİZ TİCARETİ GÜVENLİK ALTINA ALINDI
- VENEDİKLİLERLE İLK TİCARET ANLAŞMASI İMZALANDI

- 1. İZZETTİN KEYKAVUS
- SİNOP ELE GEÇİRİLDİ

TÜRK İSLAM • ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ

DEVLETLERİ - 1. ALAADDİN KEYKUBAT DÖNEMİ
- İLK DENİZ AŞIRI SEFER SUĞDAK ÜZERİNE YAPILDI
- BU SEFER SONUCU KIRIM ALINDI
- ALANYA ALINDI İLK KEZ SİGORTA SİSTEMİ UYGULANDI
- YASSIÇEMEN SAVAŞI YAPILARAK HARZEMŞAHLAR YENİLDİ

- 2. GIYASEDDİN KEYHÜSREV
- BABA İSHÂK İSYANI GERÇEKLEŞTİ
- KÖSEDAĞ SAVAŞI YAŞANDI
- MOĞOLLAR YENDİ
- İKİNCİ DÖNEM TÜRK BEYLİKLERİ KURULDU
 2. DÖNEM - KARAMANOĞULLARI : (1257-1487) KONYA MERKEZLİ OLARAK
TÜRK KURULMUŞTUR.

BEYLİKLERİ - KÖSEDAĞ SAVAŞI’NDAN SONRA ANADOLU’NUN EN GÜÇLÜ BEYLİĞİYDİ

- KARAMANOĞLU MEHMET BEY DÖNEMİNDE TÜRKÇEYİ RESMİ DİL İLAN
ETMİŞLERDİR.
-
- KARESİOĞULLARI: (1303-1345) BALIKESİR MERKEZ OLMAK ÜZERE
ÇANAKKALE BÖLGESİNDE KURULMUŞTUR. OSMANLI HÂKİMİYETİNE
GECEN İLK TÜRK BEYLİĞİDİR.

- GERMİYANOĞLULARI: (1299 – 1429) KÜTAHYA VE DENİZLİ MERKEZLİ

KURULMUŞTUR. TOPRAKLARININ BİR KISMI ÇEYİZ YOLUYLA OSMANLI
DEVLETİNE GEÇMİŞTİR.

2. DÖNEM
-
TÜRK SARUHANOĞLULARI: (1313- 1410) MANİSA MERKEZ OLARAK
KURULMUŞTUR.
BEYLİKLERİ - I. MEHMET TARAFINDAN OSMANLI HÂKİMİYETİ ALTINA ALINMIŞTIR

- AYDINOĞULLARI: (1308- 1426) BİRGİ ÇEVRESİNDE KURULMUŞTUR.

UMUR BEY DÖNEMİNDE EN PARLAK YILLARINI YAŞAMIŞLARDIR.
- II. MURAT TARAFINDAN OSMANLI EGEMENLİĞİNE GİRMİŞTİR.

- MENTEŞEOĞLULARI: (1261- 1424) MUĞLA, FETHİYE, MİLÂS, SÖKE

ÇEVRESİNDE KURULMUŞTUR.
- II. MURAT DÖNEMİNDE OSMANLI HÂKİMİYETİ ALTINA GİRMİŞLERDİR.

2. DÖNEM
TÜRK - HAMİTOĞULLARI: (1300 – 1423) ISPARTA MERKEZLİ KURULMUŞ,
BEYLİKLERİ ANTALYA BÖLGESİNE HÂKİM OLMUŞLARDIR.

- RAMAZANOĞULLARI: (1353 – 1515) ADANA MERKEZ OLARAK

KURULMUŞTUR.
- YAVUZ SULTAN SELİM TARAFINDAN OSMANLI DEVLETİ’NE
BAĞLANMIŞTIR.

- KADI BURHANETTİN BEYLİĞİ: SİVAS BÖLGELERİNE HÂKİM

OLMUŞLARDIR.
 2. DÖNEM
TÜRK - DULKADİROĞLULARI: (1337 – 1515) ELBİSTAN BÖLGELERİNDE
BEYLİKLERİ KURULMUŞTUR.
- YAVUZ SULTAN SELİM DÖNEMİ’NDE TURNADAĞI SAVAŞI İLE SİYASI
VARLIKLARINA SON VERİLMİŞTİR.
- OSMANLI’YA BAĞLANAN SON BEYLİKTİR.

- CANDAROĞULLARI (İSFENDİYAROĞULLARI): (1292-1461) KASTAMONU

VE SİNOP YÖRESİNDE KURULMUŞTUR.
- DENİZCİLİKLE UĞRAŞAN BU BEYLİK II. MEHMET DÖNEMİNDE OSMANLI
EGEMENLİĞİNE GİRMİŞTİR

TÜRK İSLAM
TARİHİ KÜLTÜR
MEDENİYET

- TÜRK İSLAM DEVLETLERİNDE DİVANLAR

• 1.DİVAN-I SALTANAT : BAŞKANI VEZİR OLUP DEVLETLE İLGİLİ TÜM İŞLER
BURADA GÖRÜŞÜLÜR. DİĞER DİVANLARIN BAŞKANLARI KATILIR.
• 2. DİVAN-I TUĞRA : BAŞKANI TUĞRAİ OLUP DEVLETİN TÜM İÇ VE DIŞ
YAZIŞMALARINI YAPAR.
• 3.DİVAN-I İSTİFA : BAŞINDA MÜSTEVFİ OLUP DEVLETİN HER TÜRLÜ MALİ
İŞLERİYLE İLGİLENİR.
• 4.DİVAN-I İŞRAF : BAŞINDA MÜŞRİF OLUP TEFTİŞ DİVANIDIR.
• 5.DİVAN-I ARZ : BAŞINDA EMİR-İ ARIZ OLUP ASKERİ İŞLERLE İLGİLENİR.
TÜRK İSLAM
TARİHİ KÜLTÜR
MEDENİYET
- TAŞRA TEŞKİLATI
• KARAHANLILARDA ESKİ TÜRK İKİLİ TEŞKİLAT SİSTEMİNE DEVAM
ETMİŞTİR. ANCAK KARAHANLI, GAZNELİ VE SELÇUKLULARDA
ÜLKE EYALET-ŞEHİR-KASABA-KÖY OLARAK İDARİ BİRİMLERE AYRILMIŞTIR.
• EYALETLERİ ŞIHNE DENİLEN ASKERİ VALİ İLE MELİK ADI VERİLEN
HANEDAN ÜYELERİ VALİLER YÖNETİRDİ.
• ASKERİ İŞLERDEN SUBAŞI, MALİ İŞLERDEN AMİL, ADLİ İŞLERDEN KADILAR,
BELEDİYE İŞLERİNDEN İSE MUHTESİPLER SORUMLU OLMUŞTUR.
• TÜRK-İSLAM DEVLETLERİNDE POSTA TEŞKİLATINA DA ÖNEM VERİLMİŞ,
AYRICA BERİD ADI VERİLEN GÖREVLİLER TAŞRADAKİ GÖREVLİLERİ
KONTROL EDERDİ.
 - HUKUK
TÜRK İSLAM
TARİHİ KÜLTÜR - TÜRK-İSLAM DEVLETLERİNDE HUKUK ŞER’İ HUKUK VE ÖRFİ HUKUK OLMAK ÜZERE
İKİYE AYRILIRDI.
MEDENİYET
- ŞER’İ HUKUK

• İSLAM HUKUKUNUN ESASLARININ UYGULANDIĞI SİSTEMİDİR. MAHKEMELERDE

DAVALARA KADILAR BAKARDI.

• KADILAR EVLENME VE BOŞANMA İŞLERİ, NAFAKA, MİRAS VE ALACAK DAVALARINA

BAKARLARDI.

• NOTER GÖREVİ DE GÖREN KADILAR VAKIFLARI DA İDARE EDERLERDİ. BULUNDUKLARI

YERLERDE UZUN SÜRELİ GÖREV YAPMALARINA İZİN VERİLMEZDİ.

• KADININ VERDİĞİ KARAR BOZULMAZ VE DERHAL YERİNE GETİRİLİRDİ. KADILAR

ÜZERİNDE HİÇBİR ŞEKİLDE BİR GÜÇ BULUNMUYORDU.

• NOT: KADILARIN ÜZERİNDE HERHANGİ BİR GÜCÜN BULUNMAMASI YARGI

BAĞIMSIZLIĞINA ÖRNEK VERİLEBİLİR.

• KADILARIN BAŞINDA KİŞİYE KADI EL-KUDÂT DENİLMİŞTİR. KADININ VERDİĞİ

KARARLARA İTİRAZ DİVAN-I MEZALİM ADI VERİLEN YÜKSEK MAHKEMEYE YAPILIRDI.
SULTANIN BAŞKANLIK ETTİĞİ BU TEMYİZ MAHKEMESİNDEN ÇIKAN KARARLAR KESİNDİ.

TÜRK İSLAM
TARİHİ KÜLTÜR
MEDENİYET

- ÖRFİ HUKUK

• ESKİ TÜRK GELENEK GÖRENEK VE TÖRESİNE GÖRE ÖRFİ KANUNLAR DÜZENLENİRDİ.

• DEVLETE İSYAN ETME, DEVLETİN DÜZENİNİ BOZMA VE KANUNLARA UYMAMA GİBİ

SİYASİ SUÇLAR ÖRFİ HUKUKA GÖRE DÜZENLENDİ .

• ÖRNEĞİN VERGİSİNİ ÖDEMEYENLER ÖRFİ HUKUK SİSTEMİNE GÖRE YARGILANIRDI.

• BU DAVALARA BAKAN MAHKEMENİN BAŞKANINA EMİR-İ DÂD DENİRDİ.

• GENİŞ YETKİLERE SAHİP OLAN EMİR-İ DÂD’IN VEZİRİN VE DİVAN ÜYELERİNİ

YARGILAMA VE TUTUKLAMA YETKİSİ VARDI.

• EYALETLERDE İSE ÖRFİ DAVALARDA EMİR-İ DÂD’A BAĞLI NAİPLER VE İNZİBATLAR

YETKİLİYDİ.

TÜRK İSLAM
TARİHİ KÜLTÜR
MEDENİYET
- ORDU

• KARAHANLI ORDUSU GULAM ASKERLERİ, MUHAFIZ BİRLİĞİ, HASSA ORDUSU, EYALET

ORDUSU VE TÜRKMEN ASKERLERİNDEN OLUŞMUŞTUR.

• GAZNELİLERDE ORDU GULAMLAR(KÖLELER), DÜZENLİ BİRLİKLER, EYALET ASKERLERİ,

ÜCRETLİ ASKERLER VE GÖNÜLLÜLERDEN OLUŞUYORDU.

• BÜYÜK SELÇUKLULARDA ORDU ALTI BÖLÜMDEN OLUŞUYORDU:

• GULAMAN-I SARAY(SARAY KÖLELERİ)

• HASSA ORDUSU

• MELİKLERİN, ASKERİ VALİLERİN ASKERLERİ, BAĞLI DEVLETLERİN VE BEYLİKLERİN

ASKERLERİ,

• TÜRKMEN KUVVETLERİ

• EYALET ASKERLER (İKTA ASKERLERİ).

 TÜRK İSLAM
TARİHİ KÜLTÜR
MEDENİYET
- TOPRAK YÖNETİMİ

• 1. HAS TOPRAKLARI: VERGİ GELİRLERİ SULTAN’A AİT TOPRAKLARDIR.

• 2. İKTA TOPRAKLARI: GELİRLERİ, HİZMET VE MAAŞ KARŞILIĞI OLARAK

KUMANDANLARA, ASKERLERE VE DEVLET ADAMLARINA BIRAKILAN TOPRAKLARIDIR.
(İKTA SAHİBİ OLAN DEVLET ADAMI VEYA KOMUTAN BELİRLİ SAYIDA DEVLETE ASKER
YETİŞTİRMEK ZORUNDAYDI.)

• 3. MÜLK TOPRAKLARI: KİŞİLERE AİT TOPRAKLARDIR. SAHİBİ TOPRAĞI İSTEDİĞİ GİBİ

KULLANMA HAKKINA SAHİPTİR.

• 4. VAKIF TOPRAKLARI : MEDRESE, ŞİFAHANE GİBİ SOSYAL KURUMLARIN İHTİYAÇLARINI

KARŞILAMAK İÇİN DEVLET TARAFINDAN BU KURUMLARA VERİLEN TOPRAKLARDIR.

TÜRK İSLAM
TARİHİ KÜLTÜR
MEDENİYET
- İKTA SİSTEMİNİN FAYDALARI

• HAZİNEDEN PARA HARCANMADAN SAVAŞ ZAMANLARINDA BÜYÜK VE GÜÇLÜ BİR

ORDU KURULURDU.

• GÖÇEBE TÜRKMENLERİN YERLEŞİK UNSULARA ZARAR VERMESİ ÖNLENİRDİ.

• İKTA SAHİPLERİ BULUNDUKLARI BÖLGENİN GÜVENLİĞİNDEN SORUMLU OLDUKLARI

İÇİN MERKEZİ OTORİTE GÜÇLÜ TUTULMUŞTUR.

• ÜRETİMDE VERİMLİLİK VE SÜREKLİLİK SAĞLANIRDI.

• VERGİ TOPLAMA İŞİ İÇİN AYRICA GÖREVLİLER BULUNMAZ VERGİLER DÜZENLİ

OLARAK TOPLANIRDI.

• NOT: İKTA SİSTEMİ İLK DEFA BÜYÜK SELÇUKLU VEZİRİ NİZAMÜLMÜLK TARAFINDAN
OLUŞTURULMUŞTUR.

TÜRK İSLAM
TARİHİ KÜLTÜR
MEDENİYET
- DİL VE EDEBİYAT

• KARAHANLILARDA RESMİ DİL TÜRKÇEYDİ.

• GAZNELİLERDE RESMİ DİL ARAPÇA, SARAY VE ORDU DİLİ TÜRKÇEYDİ.

• BÜYÜK SELÇUKLULARDA, BİLİM DİLİ ARAPÇA, RESMİ YAZIŞMA DİLİ FARSÇA, GÜNLÜK
KONUŞMA DİLİ TÜRKÇEYDİ.

• SATUK BUĞRA HAN DESTANI, KARAHANLI HÜKÜMDARI SATUK BUĞRA HAN’IN

MÜSLÜMANLIĞI KABUL ETMESİ VE YAYMASI İLE İLGİLİ OLAYLARI ELE ALIR.

• DİVAN-I LUGAT-İT TÜRK, KAŞGARLI MAHMUT , TÜRK DİLİNİN GÜZELLİKLERİNİ

ANLATMAK VE ARAPLARA TÜRKÇE ÖĞRETMEK AMACIYLA YAZMIŞTIR.

• KUTADGU BİLİG, YUSUF HAS HACİP TARAFINDAN TÜRKÇE YAZILAN

İLK SİYASETNAMEDİR. KARAHANLI HÜKÜMDARI TABGAÇ BUĞRA HAN’A SUNULDU.
 TÜRK İSLAM
TARİHİ KÜLTÜR
MEDENİYET
- DİL VE EDEBİYAT
• ATABETÜL HAKAYIK, KARAHANLILAR DÖNEMİNDE EDİP AHMET YÜKNEKİ TARAFINDAN
UYGUR ALFABESİYLE YAZILMIŞ OLAN BU ESERDE, BİLİMİN İNSANI MUTLULUĞA
GÖTÜREN YOL OLUŞUNDAN, CÖMERTLİKTEN, KİBİR VE HIRSLI OLMANIN
KÖTÜLÜĞÜNDEN BAHSEDİLMEKTEDİR.

• DİVAN-I HİKMET, KARAHANLILAR DÖNEMİNDE AHMET YESEVİ TARAFINDAN TÜRKÇE

YAZILMIŞ BİR ESERDİR.

• SİYASETNAME, BÜYÜK SELÇUKLU VEZİRİ NİZAMÜLMÜLK TARAFINDAN YAZILMIŞ OLUP

SULTANLARA ÖGÜTLER VERMEKTEDİR.

• ŞEHNAME, İRANLI ŞAİR FİRDEVSİ TARAFINDAN GAZNELİ MAHMUT’A SUNULAN FARSÇA

BİR ESERDİR.

• BABÜRNAME, BABÜRŞAH TARAFINDAN YAZILMIŞ İLK TÜRK ANI KİTABIDIR.

TÜRK İSLAM
- BİLİM VE SANAT
TARİHİ KÜLTÜR
MEDENİYET • İLK SELÇUKLU MEDRESESİ, TUĞRUL BEY TARAFINDAN NİŞABUR’DA AÇILDI.
• SELÇUKLULARDA EN BÜYÜK MEDRESESİ VEZİR NİZAMÜLMÜLK’ÜN BAĞDAT’TA
YAPTIRDIĞI NİZAMİYE MEDRESELERİDİR.

• MELİKŞAH DÖNEMİNDE ÖMER HAYYAM TARAFINDAN CELALİ

TAKVİMİ DÜZENLENMİŞTİR.

• TÜRK-İSLAM DEVLETLERİNDE İBN ESİR, FARABİ, BİRUNİ VE İBNİ SİNA YETİŞEN ÜNLÜ
BİLİM ADAMLARINDAN BAZILARIDIR.

• KARAHANLILAR İLK TÜRK İSLAM ESERLERİ OLAN MEDRESE, CAMİ, ŞİFAHANE, KÜMBET,
KERVANSARAY GİBİ PEK ÇOK MİMARİ ESER YAPMIŞLAR, SELÇUKLULAR DÖNEMİNDE BU
ESERLERİN EN GÜZEL ÖRNEKLERİ VERİLMİŞTİR.

• KARAHANLILAR “RİBAT” ADI VERİLEN İLK KERVANSARAYLARI YAPMIŞLARDIR.

• BUNLARIN YANINDA TÜRK-İSLAM TARİHİNDE HÜKÜM SÜRMÜŞ
DEVLETLERDE MİNYATÜR, HAT, SÜSLEME, AĞAÇ İŞÇİLİĞİ, DOKUMACILIK, TAŞ
İŞÇİLİĞİ ESERLERİ TÜRK İSLAM TARİHİNDE KULLANILAN SANAT DALLARIDIR.

OSMANLI
KURULUŞ
DÖNEMİ

• OSMAN BEY
- BİZANS İLE İLK SAVAŞ (KOYUNHİSAR)
- İLK BAKIR PARA BASILDI (MANGIR).
- İLK OSMANLI VERGİSİ OLAN BAC VERGİSİ ALINDI.
- İLK KADI ATAMASI YAPILDI (DURSUN FAKİH)
OSMANLI • ORHAN BEY
KURULUŞ - BURSA FETHEDİLDİ.
DÖNEMİ
- BAŞKENT BURSA’YA TAŞINDI.
- KARESİOĞULLARI BEYLİĞİ OSMANLI’YA KATILMIŞTIR. (BU BEYLİK
OSMANLI’YA KATILAN İLK BEYLİKTİR.)
- İLK TERSANE AÇILMIŞTIR (KARAMÜRSEL).
- BALKANLARDAKİ İLK TOPRAK (ÇİMPE KALESİ) ALINMIŞTIR.
- İLK GÜMÜŞ PARA BASILDI.
- İLK DİVAN VE VEZİR ATAMASI.
- İLK DÜZENLİ ORDU (YAYA VE MÜSELLEM).
- İLK OSMANLI CAMİSİ (HACI ÖZBEK CAMİ)
- İLK OSMANLI MEDRESESİ (SÜLEYMAN PAŞA VEYA ORHANİYE)
- İLK MÜDERRİS DAVUDİ KAYSERİ

OSMANLI • I.MURAT (HÜDAVENDİGÂR)

KURULUŞ
DÖNEMİ - EDİRNE FETHEDİLEREK BAŞKENT YAPILDI.
- İLK OSMANLI - HAÇLI SAVAŞI YAPILDI (SIRPSINDIĞI).
- I. KOSOVA SAVAŞI YAPILDI HAÇLI – OSMANLI DEVLETİ
- İLK KEZ BU SAVAŞTA TOP KULLANILDI.
- I. MURAT SAVAŞ MEYDANINDA ŞEHİT DÜŞTÜ. (SAVAŞ MEYDANLARINDA
ŞEHİT OLAN İLK VE SON OSMANLI PADİŞAHIDIR.)
- SİSTEMLİ BİR İSKÂN POLİTİKASI UYGULADI.
- RUMELİ BEYLERBEYİ KURULDU (LALA ŞAHİN PAŞA).
- KAPIKULU OCAĞI KURULDU. (YENİÇERİ)
- GERMİYANOĞULLARI ÇEYİZ OLARAK ALINDI.
- HAMİTOĞLU BEYLİĞİ PARA KARŞILIĞI ALINDI.

OSMANLI
KURULUŞ
DÖNEMİ
• I. BEYAZIT (YILDIRIM)
- HALİFE TARAFINDAN SULTANI-I İKLİM-İ RUM UNVANI VERİLDİ.
- ANADOLUHİSARI YAPILDI (GÜZELCE HİSAR).
- ANKARA SAVAŞI SONUCUNDA TİMUR’UN ORDUSU’NA YENİLDİ.
- ANKARA SAVAŞI SONRASI FETRET DEVRİ BAŞLADI.
- ANADOLU TÜRK SİYASİ BİRLİĞİ BOZULDU.
OSMANLI
KURULUŞ
DÖNEMİ
• I.MEHMET
- İKİNCİ KURUCU.
- FETRET’E SON VERMİŞTİR.
- OSMANLI DEVLETİ’NDEKİ İLK DİNİ VE SOSYAL AYAKLANMA OLAN ŞEYH
BEDRETTİN İSYANI’NI BASTIRDI.
- VENEDİK İLE İLK DENİZ SAVAŞI YAPILMIŞTIR .
- ÇALI BEY ADI VERİLEN BU SAVAŞI OSMANLI KAYBETMİŞTİR.

OSMANLI
KURULUŞ • II.MURAT
DÖNEMİ
- ANADOLU TÜRK SİYASİ BİRLİĞİ’Nİ TEKRAR SAĞLAMAYA ÇALIŞMIŞTIR.
- OSMANLI DEVLETİ VE MACAR ARASINDA EDİRNE-SEGEDİN ANTLAŞMASI
BU DÖNEMDE İMZALANDI.
- BU ANTLAŞMA BALKANLAR’DA YAPILAN İLK ANTLAŞMADIR.
- KENDİ İSTEĞİ İLE TAHTAN İNMİŞ, YERİNE OĞLU II. MEHMET GEÇMİŞTİR.
- DAHA SONRA OĞLUNUN FERMANI ÜZERİNE TEKRAR TAHTA GEÇEREK
VARNA VE II. KOSOVA SAVAŞLARINDA HAÇLILARI YENMİŞTİR.
- ENDERUN AÇILDI.

OSMANLI • II.MEHMET
YÜKSELME - İSTANBUL VE TRABZON ALINDI. (PONTUS)
DÖNEMİ
- KIRIM ALINDI.
- KARADENİZ TÜRK GÖLÜ HÂLİNE GELDİ.
- RUMELİHİSARI YAPILDI.
- İSTANBUL BAŞKENT OLDU.
- TOPKAPI SARAYI VE KİLİTBAHIR KALESİ YAPILDI.
- SANCAK SİSTEMİ, CULÜS BAHŞİŞİ VE KARDEŞ KATLİ YASALLAŞTI.
- KANUNNAME-İ ALİ OSMAN YANİ İLK KANUNNAME HAZIRLANDI.
- İLK ALTIN PARA BASILDI.
- SON SEFERİNDE İTALYA’NIN OTRANTO KENTİNİ ALMIŞTIR.
 OSMANLI
YÜKSELME
DÖNEMİ • II.BEYAZIT
- CEM SULTAN OLAYI YAŞANDI.
- ŞAHKULU AYAKLANMASI ÇIKTI.
- KARAMANOĞULLARINI ELE GEÇİRDİ.
- BÜYÜK İSTANBUL DEPREMİ YAŞANDI (KÜÇÜK KIYAMET).
- İSPANYA’DAKİ MÜSLÜMANLARA GEMİLERLE YARDIM GÖTÜRÜLDÜ.
- OĞLU TARAFINDAN TAHTTAN İNDİRİLDİ.

OSMANLI
YÜKSELME
DÖNEMİ • I.SELİM (YAVUZ SULTAN SELİM)
- YENİÇERİ DESTEĞİ İLE TAHTA ÇIKMIŞTIR.
- BOZOKLU CELAL İSYANI’NI BASTIRDI.
- TURNADAĞ SAVAŞI İLE DULKADİROĞULLARINI YIKARAK ANADOLU TÜRK
SİYASİ BİRLİĞİ’Nİ SAĞLADI.
- MISIRI RİDANİYE ZAFERİ İLE FETHETTİ.
- HALİFELİK VE BAHARAT YOLU OSMANLI’NIN ELİNE GEÇTİ.
- ÇALDIRAN SAVAŞI İLE İRAN’I HÂKİMİYET ALTINA ALDI.

OSMANLI • I.SÜLEYMAN (KANUNİ)

YÜKSELME
DÖNEMİ - KALENDEROĞLU , BABA ZÜNNUN , CANBERDİ GAZALİ , AHMET PAŞA
İSYANLARINI BASTIRDI.
- FRANSA İLK KAPİTÜLASYONLAR
- AKDENİZ TÜRK GÖLÜ OLDU (PREVEZE DENİZ SAVAŞI)
- MACARİSTAN, CEZAYİR, TRABLUSGARP, BELGRAD, RODOS, NAHÇİVAN,
BAĞDAT FETHEDİLMİŞTİR.
- SON SEFERİ : ZİGETVAR.
- OSMANLI - İRAN ANTLAŞMASI OLAN AMASYA ANTLAŞMASI İMZALANDI.
- OSMANLI - AVUSTURYA ARASINDAKİ İLK ANTLAŞMA OLAN İSTANBUL
ANTLAŞMASI İLE AVUSTURYA ÜZERİNDE ÜSTÜNLÜK KURULDU.
 OSMANLI
YÜKSELME • II.SELİM (SARI)
DÖNEMİ - BABASININ DA VEZİRLİĞİNİ YAPAN SOKULLU MEHMET PAŞA İLE BİRÇOK
BAŞARIYA İMZA ATTI.
- SINIRLARI GENİŞLETTİ.
- KIBRIS, SAKIZ ADASI, TUNUS ALINDI.
- SINIRLAR ORTA AVRUPA’YA KADAR GENİŞLETİLDİ.
- MİMAR SİNAN TARAFINDAN SELİMİYE CAMİİ YAPILDI (EDİRNE).
- SOKULLU DON-VOLGA KANALI’NIN PROJESİNİ YAPTI. BAŞARIYA
ULAŞMADI.
- YEMEN VE FAS ALINDI.

OSMANLI
YÜKSELME • III.MURAT
DÖNEMİ
- OSMANLI DEVLETİ TARİHİNDEKİ EN BÜYÜK DEVALÜASYONU
GERÇEKLEŞTİRDİ.
- OSMANLI DEVLETİ DOĞUDA EN GENİŞ SINIRLARINA ULAŞTI. (FERHAT
PAŞA ANTLAŞMASI)
- FAS ELE GEÇİRİLDİ.
- DEDESİ VE BABASI GİBİ SADRAZAMLIĞINI SOKULLU YAPMIŞTIR.
- İKTİDARI BOYUNCA SOKULLU’NUN ETKİSİNDE KALMIŞTIR.
- SOKULLU MEHMET PAŞA’NIN ÖLÜMÜ İLE (1579) YÜKSELME DÖNEMİ
SONA ERER.

OSMANLI
DURAKLAMA
DÖNEMİ

• III.MEHMET
- SANCAĞA ÇIKAN SON PADİŞAH
- KANUNİ’DEN SONRA ORDUNUN BAŞINDA SEFERE ÇIKAN İLK PADİŞAH
- KAFES SİSTEMİ’Nİ GETİRDİ.
 OSMANLI
DURAKLAMA
DÖNEMİ
• I.AHMET
- EKBER VE ERŞED SİSTEMİ’Nİ GETİRDİ.
- KAFESTEN GELEN İLK PADİŞAH
- KAFESE ŞİMŞİRLİK DENİR.
- SADRAZAMI KUYUCU MURAT PAŞA VE TİRYAKİ HASAN PAŞA BASKI VE
ŞİDDET İLE CELALİ AYAKLANMALARINI BASTIRDI.

OSMANLI
DURAKLAMA
DÖNEMİ • I.MUSTAFA
- EKBER VE ERŞED SİSTEMİ’YLE TAHTA ÇIKAN İLK PADİŞAHTIR.
- PADİŞAHLIĞIN BABADAN OĞULA GEÇME KURALINI BOZAN İLK
PADİŞAHTIR.
- KARDEŞİ AHMET’İN ARDINDAN TAHTA ÇIKMIŞTIR.
- DAHA SONRA TAHTI ASIL SAHİBİ GENÇ OSMAN’A BIRAKMIŞ, ANCAK
GENÇ OSMAN YENİÇERİ TARAFINDAN ÖLDÜRÜLÜNCE TEKRAR TAHTA
ÇIKMIŞTIR.

OSMANLI
DURAKLAMA
DÖNEMİ
• II.OSMAN
- OSMANLI DEVLETİ’NİN İLK RADİKAL ISLAHATÇI PADİŞAHIDIR.
- İLK KEZ SARAY DIŞINDAN EVLENEN PADİŞAHTIR.
- ŞEYHÜLİSLAM’IN YETKİLERİNİ KISITLAMIŞTIR.
- YENİÇERİ OCAĞI’NI KALDIRMAK İSTEMİŞ BU SEBEPTEN ÖTÜRÜ YENİÇERİ
TARAFINDAN ÖLDÜRÜLMÜŞTÜR.
- BAŞKENTİ KONYA’YA TAŞIMAYI DÜŞÜNMÜŞTÜR
 OSMANLI
DURAKLAMA
DÖNEMİ • IV.MURAT
- YENİÇERİ OCAĞI’NI İTAAT ALTINA ALMAYA ÇALIŞMIŞTIR.
- İÇKİ, TÜTÜN YASAĞI
- SARAY KADINLARININ YÖNETİMDEKİ ETKİSİNİ AZALTMAYA ÇALIŞMIŞTIR.
- RAPORLAR HAZIRLATMIŞTIR.
- KOÇİ BEY RİSALİYESİ HAZIRLANMIŞ ANCAK ÖLÜMÜ ÜZERİNE
UYGULANMADI.
- KATİP ÇELEBİ’YE DE RAPOR HAZIRLATTI.

OSMANLI
• IV.MEHMET ( AVCI )
DURAKLAMA - VAKAYI VAKVAKİYE BU DÖNEMDE YAŞANDI.
DÖNEMİ
- TARHUNCU AHMET PAŞA İLK DENK DEVLET BÜTÇESİNİ HAZIRLADI.
- KÖPRÜLÜ MEHMET PAŞA ŞARTLAR SUNARAK GÖREVE GELDİ.
- KÖPRÜLÜ MEHMET PAŞA DÖNEMİ İÇİN; DURAKLAMA İÇERİSİNDEKİ
YÜKSELME DÖNEMİ OLARAK ANILIR.
- KÖPRÜLÜ FAZIL AHMET PAŞA ÜLKEYİ DÜZENE SOKTU.
- DENİZLERDE SON FETHİ GİRİT’İN ALINMASIDIR.
- VASVAR ANTLAŞMASI: OSMANLI DEVLETİ’NİN SON KEZ SAVAŞ TAZMİNATI
ALDIĞI ANTLAŞMADIR.
- 1672 BUCAŞ ANLAŞMASI’YLA BATIDA EN GENİŞ SINIRLARA ULAŞILDI.
- MERZİFONLU KARA MUSTAFA PAŞA II. VİYANA KUŞATMASI BAŞARISIZ
OLDU.

OSMANLI • III.AHMET

GERİLEME - LALE DEVRİ YAŞANDI.

DÖNEMİ - EDİRNE OLAYI İLE TAHTA ÇIKMIŞTIR.
- SADRAZAMI DAMAT İBRAHİM PAŞA
- MİNYATÜR USTASI LEVNİ
- ŞAİRİ NEDİM
- İLK GEÇİCİ ELÇİLİKLER AÇILDI. (PARİS, VİYANA, MOSKOVA)
- YİRMİSEKİZ ÇELEBİ MEHMET PARİS SEFARETNAMESİNİ YAZDI.
- İLK ÖZEL TÜRK MATBAASI İBRAHİM MÜTEFERRİKA
- BASILAN İLK ESER VANKULU LÜGATI
- TULUMBACILAR İLK İTFAİYE
- İLK ÇİÇEK AŞISI İRAN’DAN GETİRİLDİ.
- YALOVA KÂĞIT FABRİKASI
- ASKERİ ALANDA HİÇ YENİLİK YAPILMADI.
- PATRONA HALİL İSYANI İLE TAHTTAN İNDİRİLDİ
OSMANLI
GERİLEME • I.MAHMUT
DÖNEMİ
- BATI TARZI İLK ASKERİ ISLAHATLAR YAPILDI.
- FRANSIZ COMTE DE BONNEVAL GETİRİLEREK HUMBARAC I OCAĞI
KURULDU ( HUMBARACA AHMET PAŞA).
- ORDU DÜZENLENDİ (BÖLÜK, TABUR, ALAY)
- HENDESHANE KURULDU.
- SON BÜYÜK KÂRLI ANTLAŞMA OLAN BELGRAD ANTLAŞMASI
İMZALANDI.
- FRANSA’YA KAPİTÜLASYONLAR SÜREKLİ HÂLE GELDİ.
OSMANLI
GERİLEME
DÖNEMİ
• III.MUSTAFA
- DONANMA GÜÇLENDİRİLMİŞ.
- ESHAM SENETLERİ DÜZENLEMİŞTİR.
- İLK KEZ İÇ BORÇLANMA
- SADRAZAMI KOCA RAGIP PAŞA’DIR.
- BARON DÖ TOT TARAFINDAN İLK KEZ SÜRAT TOPÇULARI OCAĞI
KURULDU.

OSMANLI
GERİLEME
DÖNEMİ • I.ABDÜLHAMİT
- İLK KEZ YENİÇERİ SAYIMI YAPILDI.
- ULUFE ALIM SATIMI YASAKLANMIŞTIR.
- İSTİHKÂM OKULU AÇILMIŞTIR.
- İSTANBUL (SUBAY YETİŞTİRMEK İÇİN)
- ESHAM SENETLERİ İLK KEZ UYGULAMAYA KONMUŞTUR.
- CÜLUS BAHŞİŞİ KALDIRILMIŞTIR.
- MÜHENDİSHANE - İ BAHR-İ HÜMAYUN KURULDU DENİZ SUBAYLARI İÇİN.
 OSMANLI • III.SELİM
GERİLEME - DÖNEMİN TAMAMINA NİZAM-I CEDİT DÖNEMİ DENİR.
DÖNEMİ - BATI TARZI İLK DÜZENLİ ORDU OLAN NİZAMI CEDİT ORDUSU’NU
KURMUŞTUR.
- AVRUPA’DA AÇILAN ELÇİLİKER SÜREKLİ HÂLE GETİRİLDİ.
- İLK DAİMİ ELÇİLİK LONDRA’DA AÇILDI.
- İLK DAİMİ ELÇİ YUSUF AGÂH EFENDİ.
- İRADİ CEDİT ADINDA BİR HAZİNE KURDU.
- MÜHENDİSHANEİ BERRİ HÜMAYUN KARA MÜHENDİSHANESİ’Nİ KURDU.
- İLK DEVLET MATBAASI MATBAA-I AMİRE KURULDU.
- YERLİ MALI KULLANMAK ZORUNLU HÂLE GELDİ.
- ÇIKAN İSYAN SONUCU İSYANCILARA “PADİŞAH OLMAM.” DİYEREK TAHTAN
İNMİŞ DAHA SONRA ÖLDÜRÜLMÜŞTÜR.
- İLK KEZ ASKERÎ TEKNİK OKULLARDA FRANSIZCA ZORUNLU HÂLE GELDİ.
- KABAKÇI MUSTAFA İSYANI İLE TAHTTAN İNDİRİLDİ.
•
OSMANLI
II.MAHMUT

DAĞILMA - BÜKREŞ ANTLAŞMASI İMZALANDI (SIRPLARA İLK İMTİYAZ)

-
DÖNEMİ EDİRNE ANTLAŞMASI (SIRPLARA EFLAK VE BOĞDAN’A ÖZERKLİK VERİLDİ. (YUNANİSTAN BAĞIMSIZ
OLDU.)
- KÜTAHYA ANTLAŞMASI (MISIR SORUNU YÜZÜNDEN) HÜNKAR İSKELESİ (OSMANLI - RUSYA BOĞAZLAR
İLE İLGİLİ (BU YÜZDEN BOĞAZLAR SORUNU ÇIKTI.) BALTA LİMANI ANTLAŞMASI (İNGİLTERE - OSMANLI)
(İNGİLTERE’YE TİCARİ İMTİYAZLAR)
- SENED-İ İTTİFAK (PADİŞAH YETKİSİ İLK KEZ KISITLANMIŞ VE DEMOKRATİKLEŞMENİN İLK ADIMI
ATILMIŞTIR.)
- SEKBAN-I CEDİT OCAĞI KURULDU.
- EŞKİNCİ OCAĞI KURULDU.
- 1826 - YENİÇERİ KALDIRILDI. (VAKAYI HAYRİYE)
- REDİF BİRLİKLERİ KURULDU.
- ASKERİ TIP OKULU AÇILDI (TIBBİYE). DAR’ÜŞ ŞURA-YI ASKERİ KURULDU.
- ASKERİ BANDO OKULU (MIZIKA-İ HÜMAYUN) İLK NÜFUS SAYIMI YAPILDI.
- MUHTARLIKLAR VE POLİS TEŞKİLATI KURULDU.
- İSTANBUL İÇİN PASAPORT ZORUNLU HÂLE GELDİ. (MÜRUR TEZKERESİ)
- İLKÖĞRETİM ZORUNLU HÂLE GELDİ.
- MEMUR OKULU (MEKTEB-İ MAARİF-İ ADLİYE) İLK RESMİ GAZETE TAKVİM-İ VAKAYİ

OSMANLI • ABDÜLMECİT
DAĞILMA - LONDRA KONFERANSI (MISIR SORUNU ULUSLARA ARASI ÇÖZÜME KAVUŞTU)
DÖNEMİ
- LONDRA BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ (HÜNKAR ANTLAŞMASI YÜZÜNDEN
YAPILDI. OSMANLI BOĞAZLAR EGEMENLİĞİ SON BULDU.)
- PARİS ANTLAŞMASI (KIRIM SAVAŞI SONUNDA RUSYA-OSMANLI SAVAŞI
KAZANDIĞIMIZ HÂLDE ANLAŞMADA KAYBETTİK.) TANZİMAT FERMANI
YAYINLANDI (İLK KEZ HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ KABUL EDİLDİ. - MÜLKİYET
HAKKI GELDİ. OSMANLICILIK AKIMI)
- ISLAHAT FERMANI (GAYRİ MÜSLİMLERE HAKLAR VERİLDİ.). ARAZİ
KANUNNAMESİ ÇIKARILDI. POSTA NEZARETİ KURULDU, MECİDİYE (MADENİ
PARA) VE KAİME-İ MUTEBERE (KAĞIT PARA) BASILDI.
- İLK DIŞ BORÇ ALINDI (İNGİLTERE) YABANCI DESTEKLİ BANK-I OSMANİ
KURULDU.
- JANDARMA KURULDU.
- İLK ÖZEL GAZETE TERCÜMAN-I AHVAL
OSMANLI
DAĞILMA • ABDÜLAZİZ
DÖNEMİ
- İLK POSTA PULU ŞÜRA-Yİ DEVLET (DANIŞTAY)
- DİVAN-I AHKAM-I ADLİYE (YARGITAY)
- DARÜLFÜNUN RESMEN AÇILDI.
- GALATASARAY SULTANİSİ KURULDU.
- DARÜŞŞÜFAKA AÇILDI. İLK OSMANLI MEDENİ KANUNU OLAN MECELLE
HAZIRLANDI.
- İLK YURT DIŞINA SEYAHAT EDEN PADİŞAH.
- YENİLİK YAPMADIĞI İÇİN İNDİRİLEN İLK PADİŞAHTIR.

OSMANLI • II. ABDÜLHAMİT

DAĞILMA - 93 HARBİ (OSMANLI VE RUSYA LONDRA KONFERANSLARINDA ANLAŞAMAYINCA

DÖNEMİ RUSYA SAVAŞ AÇTI VE BİZİ YENDİ.)
- BU SAVAŞ SONUNDA AYESTEFANOS ANTLAŞMASI İMZALANDI AMA İNGİLTERE’NİN
MÜDAHALESİ İLE ANTLAŞMA İPTAL EDİLİP BERLİN ANTLAŞMASI İMZALANDI.
- BERLİN ANTLAŞMASI (ROMANYA, SIRBİSTAN VE KARADAĞ BAĞIMSIZ OLDULAR.
KARS, BATUM VE ARDAHAN RUSYA’YA VERİLDİ.)
- I. MEŞRUTİYETİ İLAN ETTİ (İLK ANAYASA).
- İSTİBDAT DÖNEMİ (İKİ MEŞRUTİYET ARASI DÖNEM)
- İSTİBDAT DÖNEMİ’NDE İSLAMCI BİR POLİTİKA İZLENMİŞ DEVLET YILDIZ SARAYI’NDAN
YÖNETİLMİŞTİR.
- İTTİHAT VE TERAKKİ’NİN BASKILARINA DAYANAMAYAN PADİŞAH II. MEŞRUTİYETİ İLAN
ETMİŞTİR.
- MEŞRUTİYETE KARŞI OLANLAR 31 MART AYAKLANMASI’NI ÇIKARMIŞLARDIR.
- BU AYAKLANMA SELANİKTEN GELEN HAREKET ORDUSU İLE BASTIRILMIŞTIR.
- 31 MART AYAKLANMASI REJİME KARŞI YAPILAN İLK AYAKLANMADIR.
 OSMANLI
KÜLTÜR
MEDENİYET

• HAKİMİYET ANLAYIŞI
- 1. MURAT A KADAR : ÜLKE, HANEDANIN ORTAK MALIDIR
- I. MURAT'TAN İTİBAREN : ÜLKE, HÜKÜMDAR VE OĞULLARININ MALIDIR
- II. MEHMET (FATİH) DÖNEMİNDE : KARDEŞ KATLİ YASALLAŞTIRILMIŞTIR.
- I. AHMET DÖNEMİNDE : EKBER-ERŞED SİSTEMİ
- ORTAK AMAÇ : MERKEZİ OTORİTEYİ GÜÇLENDİRMEK
OSMANLI
KÜLTÜR
MEDENİYET
• DİVAN TEŞKİLATI
• ORHAN BEY DÖNEMİ'NDE MERKEZDE DİVANIHÜMAYUN TEŞKİLATI
KURULMUŞTUR.
• DEVLETİN EN YÜKSEK YARGI ORGANIDIR.
• DİVANDA SON SÖZÜN PADİŞAHA AİT OLMASI. DİVANIN DANIŞMA ORGANI
OLDUĞUNUN GÖSTERGESİDİR.
• FATİH’E KADAR DİVANA PADİŞAHLAR BAŞKANLIK ETMİŞTİR.
• II. MAHMUT ZAMANINDA KALDIRILARAK YERİNE NAZIRLIKLAR
(BAKANLIKLAR) KURULMUŞTUR

OSMANLI
KÜLTÜR
MEDENİYET • DİVAN ÜYELERİ
• VEZİRİAZAM; PADİŞAHTAN SONRAKİ EN YETKİLİ KİŞİ VE PADİŞAHIN VEKİLİDİR.
OSMANLIDAKİ ÖRFİ HUKUK VEZİRİAZAM SAYESİNDE DÜZENLENİRDİ. PADİŞAH
SEFERE ÇIKTIĞINDA YETKİSİ GENİŞLERDİ VE DİVAN-I HÜMAYUNA BAŞKANLIK
YAPARDI. (GÜNÜMÜZDE BAŞBAKANA BENZETEBİLİRİZ.)
• NİŞANCI; TAPU KADASTRO KAYITLARINI TUTARDI. EMRİNDEKİ KALEMLERLE
YAZIŞMALARI DÜZENLERDİ. (GÜNÜMÜZDEKİ İÇ İŞLERİ BAKANINA
BENZETEBİLİRİZ.)
• KUBBEALTI VEZİRLERİ: BUNLAR TECRÜBELİ VE YAŞLI DEVLET ADAMLARI
ARASINDAN SEÇİLİRLERDİ. MERKEZDE YEDEK KUVVET OLARAK
BULUNURLAR.ACİL DURUMLARDA KULLANILIRLARDI. BİLGİ VE
TECRÜBELERİNDEN DİVAN TOPLANTILARINDA YARARLANILIRDI. (BUNLARI BU
GÜNKÜ BAKANLARA BENZETEBİLİRİZ.)
• DEFTERDAR; ANADOLU VE RUMELİ DEFTERDARI OLMAK ÜZERE İKİ DEFTERDAR
VARDI. HAZİNE VE MALLARIN KAYITLARI ONUN TARAFINDAN YAPILIRDI.
(GÜNÜMÜZDEKİ MALİYE BAKANLIĞINA BENZETEBİLİRİZ.)
 OSMANLI
KÜLTÜR
MEDENİYET • DİVAN ÜYELERİ
• KAZASKER; DİVANDAKİ DAVALARA BAKARDI. KADI VE MÜDERRİSLERİ
ATARDI.ŞEYHÜLİSLAM DİVANA DİREKT ÜYE OLMADIĞINDAN İLMİYE SINIFINDAN OLMASI
SEBEBİYLE DİVANDA İLMİYE SINIFININ TEMSİLCİSİYDİ.(GÜNÜMÜZDE ADALET BAKANINA
BENZETEBİLİRİZ.)
• ŞEYHÜLİSLAM; DİNİ KONULARDA YÜKSEK YETKİLERE SAHİP OLAN KİŞİYDİ. BİR İŞİN DİNE
UYGUN OLUP OLMADIĞINI BELİRLEYEN FETVA YI VERİRDİ.ÖRNEĞİN OSMANLI ORDUSU
İÇİN SAVAŞTAN ÖNCE FETVA ÇIKARIRDI. (GÜNÜMÜZDEKİ DİYANET İŞLERİ’NE
BENZETEBİLİRİZ.) DİVANA DİREKT KATILMAZ ,ÇAĞRILIRSA GİDERDİ.
• KAPTANI DERYA; DENİZCİLİKTE ATAMALARI YAPARDI, HÜKÜM YAZMA VE TUĞRA ÇEKME
YETKİSİ VARDI. DERYA KALEMİNE BAĞLI TIMARLARIN DAĞITIMINI YAPARDI. (GÜNÜMÜZDE
AMİRALE BENZETEBİLİRİZ.) VEZİRSE VE İSTANBUL DA İSE DİVANA KATILABİLİRDİ.
• YENİÇERİ AĞASI; İSTANBUL’UN GÜVENLİĞİNDEN SORUMLUYDU. YENİÇERİLERE EMİR
VERİRDİ. DİVAN TOPLANTILARINA KATILABİLME YETKİSİ VARDI. (GÜNÜMÜZDE İSTANBUL
GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE BENZETEBİLİRİZ.) VEZİRSE VE İSTANBUL DA İSE DİVANA
KATILABİLİRDİ.
• RUMELİ BEYLERBEYİ: OSMANLI FETİH SAHASI OLAN RUMELİ’NİN EN YÜKSEK RÜTBELİ
KOMUTANIYDI. BU NEDENLE VEZİRSE VE İSTANBUL DA İSE DİVANA KATILABİLİRDİ.

OSMANLI
KÜLTÜR
MEDENİYET • OSMANLI TOPLUMU
• OSMANLI TOPLUMU ASKERÎ ZÜMRE (YÖNETENLER) VE REAYA
(YÖNETİLENLER) ŞEKLİNDE İKİYE AYRILMIŞTIR. YÖNETENLER (ASKERİ SINIF);
• KALEMİYE: DEVLET DAİRELERİNDE ÇALIŞAN MEMUR VE İDARECİLERDİR.
REİSÜLKÜTTAP, DEFTERDARLAR, NİŞANCI BU GRUPTA YER ALIR.
• İLMİYE: MEDRESELERDE YETİŞEN BU SINIFTA ŞEYHÜLİSLAM, KADILAR,
MÜDERRİSLER, KAZASKER VE DİN GÖREVLİLERİ YER ALIR.
• SEYFİYE: ASKERİ SINIFTIR. SADRAZAM, BEYLERBEYİ, SANCAK BEYLERİ,
KAPIKULU VE TIMARLI SİPAHİLER İLE BÜTÜN ASKERİ GÜÇLER BU SINIF
İÇİNDE YER ALIR.
• REAYA: ASKERİYE SINIF TARAFINDAN YÖNETİLEN HALKTIR. ASKERİ SINIFTAN
FARKLI OLARAK DEVLETE VERGİ VERİRLER.

OSMANLI
KÜLTÜR
MEDENİYET
• SALYANELİ
• MERKEZE UZAK EYALETLERDİR.
• TIMAR SİSTEMİNİN UYGULANMADIĞI EYALETLERDİR.
• MERKEZE YILLIK VERGİ GÖNDEREN EYALETLERDİR.
• GELİRİNİN BİR KISMIYLA EYALETTEKİ GÖREVLİLERİN MAAŞLARI
ÖDENİR; KALAN BÖLÜMÜ İSE MERKEZE GÖNDERİLİRDİ.
• MISIR, TUNUS, CEZAYİR, YEMEN GİBİ
• SALYANESİZ
• MERKEZE YAKIN EYALETLERDİR.
• DİRLİK SİSTEMİNİN UYGULANDIĞI EYALETLERDİR.
 OSMANLI
KÜLTÜR • TAŞRADAKİ GÖREVLİLER
MEDENİYET • SUBAŞI: EYALET, SANCAK VE KAZALARDAKİ GÜVENLİK İŞLERİNDEN
SORUMLU KİMSE
• YİĞİTBAŞI: KÖYLERDE GÜVENLİK İŞLERİNDEN SORUMLUDUR.
• MUHTESİB : ÇARŞI VE PAZARLARIN GÜVENLİĞİNDEN, DENETİMİNDEN
SORUMLU KİŞİ.
• KAPAN EMİNİ : HUBUBAT, SEBZE VE MEYVE SATILAN KAPANLARDAN
SORUMLUDUR.
• BEYTÜLMAL EMİNİ : VERGİLERİN DÜZENLİ TOPLANMASINI SAĞLAR.
• GÜMRÜK VE BÂC EMİNLERİ : ŞEHİR VE KASABALARDA TİCARET VE
ZANAAT FAALİYETLERİNDE BULUNAN KİŞİLERDEN VERGİ TOPLAYAN
GÖREVLİLERDİR

OSMANLI
KÜLTÜR
MEDENİYET

OSMANLI
KÜLTÜR
MEDENİYET • OSMANLI EĞİTİM
• OSMANLI DEVLETİ'NDE EĞİTİMİN TEMEL AMACI KİŞİLERİ TOPLUMA
YARARLI, KANUNLARA UYAN, DİNDAR, MESLEK SAHİBİ İNSANLAR
KILMAKTIR.
• OSMANLILARDA EĞİTİM ; DEVLET OKULLARI, ESNAF ÖRGÜTLERİ
(LONCA), CAMİLER, TEKKELER VE ZAVİYELERDE VERİLMİŞTİR.
• SIBYAN MEKTEBİ:
• OSMANLI DEVLETİ’NDE EĞİTİMİN İLK BASAMAĞIDIR.
• CAMİLERİN YANINDA BULUNAN BU MEKTEPLERDE DERS VERENLERE
MUALLİM ADI VERİLİR.
• BU OKULLARDA BELLİ BİR SÜRE VEYA SINIF YOKTUR.
 OSMANLI
KÜLTÜR • MEDRESE
MEDENİYET • OSMANLI DEVLETİ'NDE EN ÖNEMLİ EĞİTİM KURUMUDUR.
• İLK MEDRESE ORHAN BEY TARAFINDAN İZNİK'TE AÇILMIŞTIR.
• FATİH DÖNEMİ'NDE AÇILAN SAHN-I SEMAN MEDRESESİ İLERİ DÜZEYDE
EĞİTİM VERMİŞTİR.
• GİDERLERİ VAKIFLAR TARAFINDAN KARŞILANAN MEDRESELERDE EĞİTİM
ÜCRETSİZ VERİLMİŞTİR.
• EĞİTİM DİLİNİN ARAPÇA OLDUĞU MEDRESELERDE EĞİTİM VEREN
KİŞİLERE MÜDERRİS ADI VERİLMEKTEDİR
• MEDRESE EĞİTİMİNDE DİNİ BİLİMLER VE POZİTİF BİLİMLER YER
ALMIŞTIR.
• MEDRESE ÖĞRENCİLERİNE: SUHTE, TALEBE, DANİŞMENT GİBİ İSİMLER
VERİLMİŞTİR.
• ENDERUN
OSMANLI
• OSMANLI DEVLET MEMURU, İDARECİ, SANATKÂR VE SARAY GÖREVLİSİ YETİŞTİRMEK
KÜLTÜR AMACI İLE KURULAN SARAY OKULUNA ENDERUN ADI VERİLİR.
MEDENİYET • İLK DÖNEMLERDE DEVŞİRME SİSTEMİ İLE HRİSTİYAN TEBAANIN ZEKİ VE YETENEKLİ
ÇOCUKLARI ENDERUN'DA EĞİTİLEREK DEVLETE KAZANDIRILMIŞTIR.
• İLK KEZ II. MURAT DÖNEMİ'NDE EDİRNE SARAYINDA KURULAN, FATİH SULTAN
MEHMET DÖNEMİ'NDE EN ÖNEMLİ SEVİYEYE ULAŞMIŞTIR.
• İSTANBUL'UN FETHİNDEN SONRA TOPKAPI SARAYINDA AÇILMIŞTIR.
• DİĞER EĞİTİM KURUMLARI
• MEKTEB-İ MÜLKİYE: KAYMAKAM, OKUL MÜDÜRÜ VE NAHİYE MÜDÜRÜ
YETİŞTİRMEK AMACI İLE AÇILMIŞTIR.
• ISLAHHANE: MİTHAT PAŞA TARAFINDAN AÇILAN ZANAAT OKULUDUR TERZİLİK,
KUNDURACILIK VE SARAÇLIK GİBİ BÖLÜMLERDEN OLUŞMAKTADIR.
• RÜŞTİYE: ORTAOKUL DÜZEYİNDE EĞİTİM VEREN OKULLARDIR.
• İDADİLER: LİSE DÜZEYİNDE EĞİTİM VEREN OKULLARDIR.
• SANAYİ MEKTEBİ: ÇEŞİTLİ SANAT DALLARINI ÖĞRETMEK AMACI İLE AÇILMIŞTIR.
OSMANLI
KÜLTÜR • TOPRAK
MEDENİYET
• OSMANLI DEVLETİ’NDE TOPRAKLAR ÜÇ GRUBA AYRILMIŞTIR.
• MÜLK TOPRAKLAR: KİŞİLERE AİT OLAN BU TOPRAKLAR, SAHİPLERİ
TARAFINDAN SATILABİLİR VE MİRAS BIRAKILABİLİRDİ.
• ÖŞRİ: MÜSLÜMANLARA AİT MÜLK ARAZİ
• HARACİ: GAYRİMÜSLİMLERE AİT MÜLK ARAZİ
• VAKIF TOPRAKLAR: GELİRLERİ SOSYAL KURUMLARA BIRAKILAN
TOPRAKLARDIR. BU TOPRAKLAR VERGİDEN MUAF TUTULMUŞTUR.
VAKIF TEŞKİLATININ BAŞINDA BULUNAN KİŞİYE “MÜTEVELLİ” İSMİ
VERİLMİŞTİR.
• MİRÎ TOPRAKLAR: MÜLKİYETİ DEVLETE AİT OLAN TOPRAKLARDIR.
BU TOPRAKLAR, DEVLET TARAFINDAN, FARKLI ŞEKİLLERDE
KULLANILMIŞTIR.
 • TOPRAK
OSMANLI • MİRİ TOPRAKLAR
KÜLTÜR
• DİRLİK: DEVLET ARAZİLERİ İÇİNDE ÖNEMLİ BİR YERİ OLAN BU TOPRAKLARIN
MEDENİYET VERGİ GELİRLERİ, DEVLET MEMURLARINA, MAAŞ KARŞILIĞI OLARAK TAHSİS
EDİLİRDİ. DİRLİK TOPRAKLARI, GELİRLERİNE GÖRE ÜÇE AYRILMIŞLARDIR:
• 1.HAS: 100.000 AKÇEDEN FAZLA YILLIK GELİRİ OLAN DİRLİKLERDİR.
2.ZEAMET: 20.000 – 100.000 AKÇE ARASINDA YILLIK GELİRİ OLAN
• 3.TIMAR: 3.000 – 20.000 AKÇE ARASINDA YILLIK GELİRİ OLAN
• DİRLİK SİSTEMİ İLE
• TARIM ÜRETİMİNDE SÜREKLİLİK SAĞLANMIŞTIR.
• HAZİNEYE YÜK OLUNMADAN, BÜYÜK VE KALABALIK BİR ORDU
HAZIRDA TUTULMUŞTUR.
• İÇ GÜVENLİK SAĞLANMIŞTIR.
• MEMURLARIN MAAŞI HAZİNEYE DOKUNMADAN ÖDENMİŞTİR.
• TOPRAKLARIN; MÜLKİYETİ DEVLETE, İŞLEME HAKKI KÖYLÜYE, VERGİSİ İSE
DİRLİK SAHİBİNE AİTTİR.
• TOPRAĞI, ÜÇ YIL ÜST ÜSTE EKMEYEN KÖYLÜDEN ÇİFT BOZAN VERGİSİ
ALINIRDI.

OSMANLI • TOPRAK
KÜLTÜR
MEDENİYET • DİĞER MİRİ TOPRAKLAR
• OCAKLIK: GELİRİ KALE MUHAFIZLARI VE TERSANE GİDERLERİNE AYRILAN
TOPRAKLARDIR.
• YURTLUK: GELİRİ SINIR BOYLARINDA YAŞAYAN TÜRKMENLERE VERİLEN
TOPRAKLARDIR.
• PAŞMAKLIK: VALİDE SULTAN, PADİŞAH KIZ KARDEŞLERİ VE HASEKİLERE
VERİLEN TOPRAKLARDIR.
• MUKATAA (HAVASS-I HÜMAYUN): GELİRİ DOĞRUDAN DEVLET
HAZİNESİNE GİDEN TOPRAKLARDIR. BU TOPRAKLARIN VERGİLERİ
MÜLTEZİMLER ARACILIĞI İLE İLTİZAM USULÜNE GÖRE TOPLANIRDI.
• MALİKANE: ÜSTÜN HİZMETLERİ KARŞILIĞINDA DEVLET GÖREVLİLERİNE
VERİLİR.

OSMANLI
KÜLTÜR
MEDENİYET

• VERGİLER
• ŞERİ VERGİLER
• ÖŞÜR: MÜSLÜMANLARDAN 1/10 ORANINDA ALINAN ÜRÜN VERGİSİDİR.
• HARAÇ: TOPRAK SAHİBİ GAYRİMÜSLİMLERDEN 1/5 ORANINDA ALINAN
VERGİDİR.
• CİZYE: ASKERLİK YAPMAMALARI VE MÜSLÜMAN ASKERLER TARAFINDAN
KORUNMALARI SEBEBİYLE GAYRİMÜSLİMLERDEN ALINAN VERGİDİR.
 OSMANLI
KÜLTÜR
MEDENİYET • VERGİLER
• ÖRFİ VERGİLER
• ÇİFT: MÜSLÜMAN ÇİFTÇİLERİN SİPAHİYE VERDİKLERİ VERGİDİR.
• AVARIZ: OLAĞANÜSTÜ DURUMLARDA, SAVAŞ GİDERLERİNİ KARŞILAMAK İÇİN
TOPLANAN VERGİDİR. XVII. YÜZYILDA SÜREKLİ HALE GETİRİLMİŞTİR.
• AĞNAM: KÜÇÜKBAŞ HAYVANLAR İÇİN ALINAN VERGİDİR.
• BENNAK: EVLİLİK VERGİSİDİR
• MÜCERRED: BEKAR ERKEKLERDEN ALINAN VERGİDİR
• İSPENÇ: MÜSLÜMAN OLMAYANLARA AİT ARAZİLERDEN ALINAN VERGİDİR
• ÇİFT RESMİ: MÜSLÜMANLARA AİT ARAZİLERDEN ALINAN VERGİDİR
• ÇİFT BOZAN: TOPRAĞINI EKMEYENLERDEN VE TOPRAĞINI TERK EDENLERDEN
ALINAN VERGİDİR
OSMANLI
KÜLTÜR
MEDENİYET • BİLİM
• OSMANLI DEVLETİNDE BİLİM İNSANLARI
• EVLİYA ÇELEBİ (TARİH - COĞRAFYA) (SEYAHATNAME)
• KADIZADE-İ RUMİ (MATEMATİK - ASTRONOMİ)
• MOLLA FENARİ (MANTIK) (İLK ŞEYHÜL İSLAM)
• AHMET CEVDET RAŞA (TARİH - HUKUK) (KISAS-I ENBİYA VE TARİH-İ CEVDET)
• ZEMBİLİ ALİ EFENDİ (DİN - HUKUK)
• İBN-İ KEMAL (DİN - HUKUK)
• EBUSSUUD EFENDİ (DİN - HUKUK)
• ALİ KUŞÇU (MATEMATİK) SAHN-I SEMAN MEDRESESİNDE DERS VERMEK
ÜZERE ORTA ASYA’DAN İSTANBUL’A GETİRİLMİŞTİR.
• SİNAN PAŞA (MATEMATİK)
OSMANLI
KÜLTÜR
MEDENİYET • BİLİM
• OSMANLI DEVLETİNDE BİLİM İNSANLARI
• SEYDİ ALİ REİS (COĞRAFYA) (MİRATÜL MEMALİK)
• TAKİYÜDDİN MEHMET (ASTRONOMİ) (İLK RASATHANEYİ KURAN)
• KATİP ÇELEBİ (TARİH - COĞRAFYA) (KEŞF'UZ ZÜNUN VE CİHANNÜMA)
• PİRİ REİS (COĞRAFYA) (KİTAB-I BAHRİYE)
• MATRAKÇI NASUH (MATEMATİK)
• AKŞEMSEDDİN (TIP) (FATİH'İN HOCASI)
• LÜTFİ PAŞA (TARİH)
• NAİMA (TARİH) (İLK VAKANÜVİST)
 OSMANLI
KÜLTÜR
MEDENİYET

• SANAT
• OSMANLI DEVLETİNDE BİLİM İNSANLARI
• MİNYATÜRCÜLER: MATRAKÇI NASUH NİGARİ, NAKKAŞ OSMAN, LEVNİ
• HATTATLAR: ŞEYH HAMDULLAH, HAFIZ OSMAN
• RESSAMLAR: ŞEKER AHMET PAŞA, OSMAN HAMDI BEY (KAPLUMBAĞA
TERBİYECİSİ)
• MÜZİSYENLER: ABDÜLKADİR MERAĞİ, ITRİ, DEDE EFENDİ

OSMANLI
KÜLTÜR • SARAYLAR
MEDENİYET • OSMANLI SARAYLARI
• BURSA SARAYI: ORHAN BEY DÖNEMİNDE İNŞA EDİLMİŞTİR. GÜNÜMÜZE
ULAŞAMAMIŞTIR. OSMANLI DEVLETİ’NİN İLK SARAYIDIR.
• EDİRNE SARAYI: I. MURAT DÖNEMİ’NDE İNŞA EDİLMİŞTİR. KURULUŞ DÖNEMİNİN
EN ÖNEMLİ YÖNETİM MERKEZİDİR.
• TOPKAPI SARAYI: FATİH SULTAN MEHMET TARAFINDAN İNŞA EDİLMİŞTİR.
• İSHAK PAŞA SARAY: DOĞU BEYAZIT'TA BÖLGE VALİSİ İSHAK PAŞA TARAFINDAN
YAPTIRILMIŞTIR.
• YILDIZ SARAYI: SULTAN III. SELİM TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR. II. ABDÜLHAMİD
DÖNEMİ'NDE OSMANLI DEVLETİNİN ANA SARAYI OLARAK KULLANILMIŞTIR.
• DOLMABAHÇE SARAYI: ABDÜLMECİD DÖNEMİ’NDE YAPIMINA BAŞLANMIŞTIR.
• BEYLERBEYİ SARAYI: 1861 - 1865 YILLARI ARASINDA SULTAN ABDÜLAZİZ
TARAFINDAN SARKİS BALYAN’A YAPTIRILMIŞTIR.
• ÇIRAĞAN SARAYI: 1871 YILINDA SULTAN ABDÜLAZİZ TARAFINDAN SARAY MİMARI
SARKİS BALYAN’A YAPTIRILMIŞTIR.

OSMANLI
KÜLTÜR
MEDENİYET
• EDEBİYAT VE SANAT
• DİĞER ÖNEMLİ MİMARİ ESERLER

• HACI ÖZBEK CAMİİ (İZNİK) İLK OSMANLI CAMİİ

• SÜLEYMAN PAŞA MEDRESESİ (İZNİK) İLK OSMANLI MEDRESESİ
• FATİH CAMİİ (İSTANBUL) İSTANBUL'DAKİ İLK OSMANLI CAMİİ
• HASEKİ CAMİİ (İSTANBUL) MİMAR SİNAN'IN İLK ESERİ
• ŞEHZADE CAMİİ (İSTANBUL) MİMAR SİNAN'IN ÇIRAKLIK ESERİ
• SÜLEYMANİYE CAMİİ (İSTANBUL) MİMAR SİNAN'IN KALFALIK ESERİ
• SELİMİYE CAMİİ (EDİRNE) MİMAR SİNAN'IN USTALIK ESERİ

K
 • SEBEP ?
TRABLUSGARP SAVAŞI
• İTALYA’NIN BÖLGEYİ SÖMÜRMEK VE BÖLGEYE YERLEŞMEK
1911 – 1912 İSTEMESİ

- BAHANE OLARAK, OSMANLI’NIN TRABLUSGARP HALKINA İYİ

DAVRANMADIĞI SÖYLENİR!

• NEDEN TRABLUSGARP ?
- HAMMADDE YÖNÜNDEN ZENGİN
- İTALYA’YA YAKIN
- OSMANLI’NIN KARA BAĞLANTISI YOK
- OSMANLI’NIN DONANMASI YOK

BÖLGEYE MÜCADELEYE GELEN GÖNÜLLÜ OSMANLI SUBAYLARI

MUSTAFA KEMAL ENVER PAŞA NEŞET PAŞA

GAZETECİ ŞERİF BEY KUYUMCU HAMDİ BEY

DERNE VE TOBRUK ŞEHİRLERİNDE BİNGAZİ ŞEHRİNDE SAVAŞTI TRABLUS ŞEHRİNDE SAVAŞTI

SAVAŞTI.

TANİN GAZETESİ

•
TRABLUSGARP SAVAŞI
OSMANLI DEVLETİ GERİ ADIM ATMAYINCA, İTALYA OSMANLI
DEVLETİ’Nİ BARIŞA ZORLAMAK AMACIYLA NELER YAPTI ?

1911 – 1912 - ÇANAKKALE BOĞAZINI ABLUKA ALTINA ALIYOR

- RODOS VE 12 ADAYI KUŞATIYOR
- BEYRUT LİMANLARINI BOMBALIYOR

• HANGİ OLAYIN YAŞANMASI ÜZERİNE OSMANLI DEVLETİ

SAVAŞTAN ÇEKİLDİ ?

- İTALYA, RUSYA İLE RACCOGİNİ ANTLAŞMASINI İMZALAR

- BU ANLAŞMA SONRASI RUSYA, İTALYA’YA YARDIM ETMEK
İÇİN BALKAN DEVLETLERİNİ OSMANLIYA KARŞI KIŞKIRTIR.
- 1. BALKAN SAVAŞI BAŞLADIĞI İÇİN OSMANLI DEVLETİ
UŞİ ANTLAŞMASI İLE SAVAŞTAN ÇEKİLİYOR.
 UŞİ ANTLAŞMASI • UŞİ ANTLAŞMASI 1912
1912 - TRABLUSGARP VE BİNGAZİ İTALYA’YA VERİLDİ.
- RODOS VE 12 ADA GEÇİCİ OLARAK İTALYA’YA VERİLDİ.
o SEBEBİ ; I. BALKAN SAVAŞI SIRASINDA OLASI BİR YUNAN
SALDIRISINI ÖNLEMEK
- BÖLGE HALKI DİNİ AÇIDAN OSMANLI HALİFESİNE BAĞLI
KALACAKTIR.
o SEBEBİ ; BÖLGE HALKI İLE KÜLTÜREL BAĞLARI KORUMAK
o HALİFELİK MAKAMI KÜÇÜK KAYNARCA ANTLAŞMASINDAN
SONRA İLK KEZ KULLANILMIŞ.
- İTALYA, KAPİTÜLASYONLARIN KALDIRILMASI KONUSUNDA
OSMANLI’YA YARDIM EDECEK.
- İTALYA, TRABLUSGARP’IN DUYUNU UMUMİYE’YE OLAN
BORCUNU ÜSTLENECEK

• TRABLUSGARP SAVAŞI İLE İLGİLİ ÖNEMLİ NOTLAR

- KUZEY AFRİKA’DA Kİ SON TOPRAK KAYBEDİLDİ
- 3 KITADA TOPRAĞI OLAN İMPARATORLUK ÖZELLİĞİMİZİ
KAYBETTİK.
- İLK KEZ SAVAŞ UÇAĞI BU SAVAŞTA İTALYAN PİLOT GAVATTİ
TARAFINDAN KULLANILDI.
- MUSTAFA KEMAL’İN GAZİ OLDUĞU İLK SAVAŞTIR.
- MUSTAFA KEMAL’İN SÖMÜRGECİLİĞE KARŞI YAPTIĞI İLK
SAVAŞTIR.

• SEBEPLERİ:
1. BALKAN SAVAŞI
1912 – 1913 - RUSYA’NIN PANSLAVİZM AKIMI İLE BALKAN DEVLETLERİNİ
OSMANLI’YA KARŞI KIŞKIRTMALARI
- RUSYA, SICAK DENİZLERE İNMEK VE İTALYA’YA YARDIM
ETMEK AMACIYLA BU SAVAŞI BAŞLATTIRDI.

• OSMANLI – BULGAR, YUNAN, SIRP, KARADAĞ

- PADİŞAH: V. MEHMET REŞAT

- SADRAZAM: KAMİL PAŞA
- HARBİYE NAZIRI : NAZIM PAŞA
 1. BALKAN SAVAŞI - SAVAŞ KARADAĞ’IN SALDIRISI İLE SAVAŞ BAŞLIYOR.

1912 – 1913 - OSMANLI ORDUSU SİYASİ OLAYLARA KARIŞIR VE MEKTEPLİ-ALAYLI OLARAK

İKİYE AYRILIRLAR.

- ALAYLI ORDU SAVAŞA GİDER.

- MEKTEPLİ ORDU SAVAŞA GİTMEZ VE GİDEN BİRÇOK KOMUTANI YAKALAYIP

HAPSE ATAR. SAVAŞA YAKIN BİR ÇOK ASKERİ TERHİS EDER.

- SAVAŞ DEVAM EDERKEN SIRPLAR, OSMANLI’YA AİT OLAN ANCAK KARA

BAĞLANTISI OLMAYAN ARNAVUTLUK’A SALDIRI PLANLAR.
o BU OLAY SONRASI İSYAN EDEN ARNAVUTLUK, BAĞIMSIZLIĞINI İLAN
EDİYOR.
 OSMANLICILIK AKIMI BİTİYOR.
 TÜRKÇÜLÜK VE İSLAMCILIK AKIMLARI ÖNEM KAZANDI
 SON BAĞIMSIZ OLAN AZINLIK ARNAVUTLUK OLDU.
 İTTİHATÇILAR TARAFINDAN BABI ALİ BASKINI YAŞANDI.
 REJİME KARŞI DEĞİL, HÜKÜMETE KARŞI BİR AYAKLANMADIR.
 YENİ SADRAZAM MAHMUT ŞEVKET PAŞA
 YENİ HARBİYE NAZIRI ENVER PAŞA
o LONDRA ANTLAŞMASI İLE OSMANLI DEVLETİ SAVAŞTAN ÇEKİLİYOR.

1. BALKAN SAVAŞI
1912 – 1913
o SAVAŞTAN SONRA KAYBEDİLEN YERLER;
 BATI TRAKYA
 ARNAVUTLUK
 DOĞU TRAKYA
 EGE ADALARI
 MAKEDONYA
• SEBEPLERİ:
2. BALKAN SAVAŞI - BULGARİSTAN’IN I. BALKAN SAVAŞINDA FAZLA TOPRAK
– 1913 KAZANMASI

• BULGARİSTAN – YUNANİSTAN, SIRBİSTAN, KARADAĞ,

ROMANYA

• SAVAŞI BULGARİSTAN KAYBEDİYOR VE BÜKREŞ

ANTLAŞMASINI İMZALAYARAK SAVAŞTAN ÇEKİLİYOR.

• BU ANLAŞMA GEREĞİ I. BALKAN SAVAŞINDA ALDIĞI

TOPRAKLARI PAYLAŞMAYI KABUL EDİYOR.

• BÜKREŞ ANTLAŞMASINDA OSMANLI DEVLETİ YER

ALMAZ.
2. BALKAN SAVAŞI
– 1913 • PAYLAŞIM SIRASINDA BÖLGEYE GELEN OSMANLI
SUBAYLARI ;

- ENVER PAŞA – EDİRNE FATİHİ

- RAUF ORBAY – HAMİDİYE KAHRAMANI
- MUSTAFA KEMAL – BOLAYIR KAHRAMANI

• DOĞU TRAKYA’YI GERİ ALIRLAR.

• I. BALKAN’DA BADEM OLARAK KODLADIĞIMIZ KAYBEDİLEN
YERLERİ, II. BALKAN’DA BAEM OLARAK KODLARIZ.

2. BALKAN SAVAŞI • BALKAN SAVAŞLARININ SONUÇLARI

– 1913 - OSMANLI DEVLETİ’NİN BATI TRAKYA’DA TOPRAĞI KALMADI.

- BATI TRAKYA TÜRKLERİ SORUNU BAŞLADI.
- SINIRLARIMIZ DARALDI
- NÜFUSUMUZ AZALDI
- ANADOLU’NUN NÜFUSU ARTTI.
- MÜSLÜMAN NÜFUS YOĞUNLUĞU ARTTI.
- OSMANLI – BULGARİSTAN : İSTANBUL ANTLAŞMASI
- OSMANLI – YUNANİSTAN: ATİNA ANTLAŞMASI
- OSMANLI – SIRBİSTAN : İSTANBUL ANTLAŞMASI
- BU ANLAŞMALAR DA Kİ ORTAK AMAÇ, KAYBEDİLEN YERLERDEKİ
TÜRKLERİN HAKLARINI KORUMAK
- ŞAYET BATI TRAKYA TÜRKLERİNİN HAKLARINI KORUYAN KİŞİ KİMDİR
DİYE SORULURSA; DR. SADIK AHMET

1. DÜNYA SAVAŞI
1914 - 1918 • SEBEPLERİ:
- HAMMADDE VE SÖMÜRGE ARAYIŞI
- MİLLİYETÇİLİK AKIMI
- FRANSA’NIN ALMANYA’DAN ALSAS LORAİNE’ İ GERİ
ALMAK İSTEMESİ
- ALMANYA’NIN İNGİLİZ SÖMÜRGELERİNİ ELE GEÇİRMEK
İSTEMESİ
- AVUSTURYA-MACARİSTAN’IN MİLLİYETÇİLİKTEN
ETKİLENMEK İSTEMEMESİ
 1. DÜNYA SAVAŞI • SAVAŞIN BAŞLAMASI:
1914 - 1918
- AVUSTURYA-MACARİSTAN İMPARATORLUĞUNUN SIRBİSTAN’A
SALDIRMASI İLE BAŞLIYOR.

• İTİLAF DEVLETLERİ İTTİFAK DEVLETLERİ

• İNGİLTERE ALMANYA

• FRANSA AVUSTURYA-MACARİSTAN

• ÇARLIK RUSYA İTALYA

• NOT: OSMANLI DEVLETİ SAVAŞA İNGİLTERE TARAFINDA DAHİL OLMAK

İSTER. ANCAK GİZLİ OLARAK OSMANLI’YI KENDİ ARALARINDA
PAYLAŞTIKLARI İÇİN OSMANLI’NIN SAVAŞA GİRMESİNİ İSTEMEZLER.

•
1. DÜNYA SAVAŞI
OSMANLI NEDEN ALMANYA’YI SEÇİYOR?

- SAVAŞI ALMANYA’NIN KAZANACAĞINA İNANMAMIZ.

1914 - 1918 - ENVER PAŞA’NIN ALMAN HAYRANLIĞI
- KAYBETTİĞİMİZ YERLERİ GERİ ALMAK İSTEMEMİZ

• ALMANYA’NIN OSMANLI’YI SAVAŞA SOKMAK İSTEMESİNİN SEBELERİ?

- OSMANLI’NIN İNSAN GÜCÜNDEN YARARLANMAK

- OSMANLI’NIN JEOPOLİTİK KONUMUNDAN YARARLANMAK
- OSMANLI’NIN YERALTI KAYNAKLARINI KULLANMAK
- OSMANLI’NIN HALİFELİK GÜCÜNDEN YARARLANMAK
- OSMANLI’NIN BOĞAZLARINDAN YARARLANMAK
- İNGİLTERE’NİN SÖMÜRGE YOLLARINI KAPATMAK.
- SAVAŞI GENİŞ ALANA YAYMAK
- SAVAŞ YÜKÜNÜ HAFİFLETMEK

1. DÜNYA SAVAŞI • SAVAŞIN 3. AYI

1914 - 1918 - SAVAŞ ÖNCESİNDE İNGİLTERE’DEN SİPARİŞ ETTİĞİMİZ
REŞADİYE VE SULTAN OSMAN İSMİNDEKİ 2 SAVAŞ GEMİSİNİ
PARASINI VERMEMİZE RAĞMEN, İNGİLTERE TESLİM ETMEZ.
- İNGİLİZLERDEN KAÇAN GOBEN VE BRESLAW İSİMLİ GEMİLER
OSMANLI’YA SIĞINIR.
- BU GEMİLERİN İSİMLERİ YAVUZ VE MİDİLLİ OLARAK
DEĞİŞTİRİLİR
- OSMANLI GEMİSİ SÜSÜ VERİLEN BU GEMİLER 1 GÜN SONRA
RUSYA’NIN SİVAS TOPOL, ODESA VE NOBORSKY LİMANLARINI
BOMBALAYIN OSMANLI SAVAŞA GİRMİŞ OLUR.
- OSMANLI HALİFESİ CİHAT İLAN ETTİ
- BOĞAZLAR TEK TARAFLI KAPATILDI
 • SAVAŞIN 3. AYI

1. DÜNYA SAVAŞI - CEPHELER AÇILDI

1914 - 1918 - KAPİTÜLASYONLAR TEK TARAFLI KALDIRILDI.
o KAPİTÜLASYONLARIN KALDIRILMASINA TEPKİ GÖSTEREN ÜLKE
ALMANYA’DIR.

- İNGİLTERE, KIBRIS’I İŞGAL ETTİĞİNİ AÇIKLADI.

• NOT: KIBRIS : 93 HARBİ SIRASINDA GEÇİCİ ÜS OLARAK İNGİLTERE’YE VERİLDİ

- 1914, OSMANLI DEVLETİ I. DÜNYA SAVAŞINA GİRİNCE İNGİLTERE

TARAFINDAN ELE GEÇİRİLDİĞİ AÇIKLANDI

• MISIR: KAVALALI KONUSUNUN ÇÖZÜMÜ İÇİN TOPLANAN 1839 LONDRA

KONFERANSI İLE ÖZERK OLMUŞTU.

• 1882 YILINDA İNGİLTERE TARAFINDAN İŞGAL EDİLDİ VE ELİMİZDEN ÇIKTI

1. DÜNYA SAVAŞI
CEPHELER
HÜCUM SAVUNMA YARDIM

KAFKAS ÇANAKKALE ROMANYA

KANAL IRAK GALİÇYA

HİCAZ – YEMEN MAKEDONYA

SURİYE FİLİSTİN

1. DÜNYA SAVAŞI
KAFKAS CEPHESİ
• SEBEPLER:
- KARS-ARDAHAN VE BATUM’U GERİ ALMAK
- BAKÜ PETROLLERİNİ ELE GEÇİRMEK
- ÇARLIK RUSYA’YI SAVAŞ DIŞI BIRAKMAK
- ENVER PAŞA’NIN TURANCILIK İDEALİ (ORTA ASYA TÜRKLERİ
İLE BİRLEŞİP BÜYÜK TURAN DEVLETİNİ KURMAK)
 1. DÜNYA SAVAŞI • SONUÇLAR:
KAFKAS CEPHESİ - SARIKAMIŞ FACİASI YAŞANDI

- RUSLAR KARŞI SALDIRIYA GEÇİP MUŞ VE BİTLİS’İ ELE GEÇİRDİ

- TURANCILIK FİKRİ TAMAMEN SONA ERDİ.

- OSMANLI DEVLETİ BU CEPHEYİ KAYBETTİ.

- ÇANAKKALE CEPHESİ SONRASI ÇARLIK RUSYA’DA YAŞANAN BOLŞEVİK

DEVRİMİ İLE SOVYET RUSYA KURULUYOR.

- YENİ KURULAN SOVYET RUSYA, BREST LİTOWSKİ ANTLAŞMASINI

İMZALAYARAK SAVAŞTAN ÇEKİLİYOR.

- ÇANAKKALE CEPHESİ KAPANDIKTAN SONRA BÖLGEYE GELEN MUSTAFA

KEMAL, BREST LİTOWSKİ ANTLAŞMASI SAYESİNDE MUŞ VE BİTLİS’İ
GERİ ALIYOR.

1. DÜNYA SAVAŞI • SONUÇLAR:

KAFKAS CEPHESİ
- RUSLAR GERİ ÇEKİLİNCE MUSTAFA KEMAL BURADA RUSLAR’A SALDIRIP
KARS, ARDAHAN VE BATUM’U DA GERİ ALACAKTIR.

- MUSTAFA KEMAL BU BAŞARISINDAN DOLAYI TUĞGENERAL RÜTBESİ VE

ALTIN KILIÇ MADALYASINI ALIYOR.

• NOT: KAFKAS CEPHESİ DEVAM EDERKEN, ERMENİLER, TÜRKLERE

KARŞI SİLAHLI MÜCADELEYE GİRERLER. BU MÜCADELEYİ
ENGELLEMEK AMACIYLA SORUN ÇIKARTAN ERMENİLER “TEHCİR” –
“SEVK VE İSKAN” KANUNU İLE SURİYE BÖLGESİNE ZORUNLU GÖÇ
ETTİRİLDİLER.

• SEBEPLER:
1. DÜNYA SAVAŞI -
KANAL CEPHESİ
MISIR’I GERİ ALMAK

- İNGİLİZ SÖMÜRGE YOLLARINI KAPATMAK

- ALMANYA’NIN İSTEĞİYLE AÇILDI

• SONUÇ:

- CEMAL PAŞA ELİNDEN GELEN MÜCADELEYİ GÖSTERİR.

- İNGİLİZLER BÖLGEDE GÜÇLERİNİ KULLANIRLAR VE SAVAŞI OSMANLI

KAYBEDER.

- İNGİLİZ AJAN LAWRANCE İLK OLARAK BU CEPHEDE MÜCADELE

EDİYOR.

- MÜSLÜMANLARI OSMANLI’YA KARŞI KIŞKIRTIYOR.

1. DÜNYA SAVAŞI
ÇANAKKALE CEPHESİ • SEBEPLER:
- BAŞKENT İSTANBUL’U KORUMAK
- ÇARLIK RUSYA’YA YARDIMI ENGELLEMEK

• CEVAT ÇOBANLI: 18 MART KAHRAMANI

• KAZIM KARABEKİR: ALÇITEPE KAHRAMANI
• MUSTAFA KEMAL: ANAFARTALAR KAHRAMANI
ARIBURNU, KİREÇTEPE, SETTÜLBAHİR, ANAFARTALAR, CONKBAYIRI

-
1. DÜNYA SAVAŞI
(BEN SİZE SAVAŞMAYI DEĞİL, ÖLMEYİ EMREDİYORUM = CONKBAYIRI)

- OSMANLI’NIN KAZANDIĞI TEK CEPHEDİR.

ÇANAKKALE CEPHESİ - İNGİLTERE’DE HÜKÜMET DEĞİŞİKLİĞİ YAŞANDI

- YARDIM GİTMEDİĞİ İÇİN ÇARLIK RUSYA’DA BOLŞEVİK DEVRİMİ

YAŞANDI

- ÇARLIK RUSYA YIKILDI YERİNE LENİN ÖNDERLİĞİNDE SOVYET RUSYA

KURULDU.

- SOVYET RUSYA BREST LİTOWSKİ ANTLAŞMASI İLE SAVAŞTAN ÇEKİLDİ.

- BULGARİSTAN, DİMETOKAYI ALMA ŞARTIYLA BİZİM TARAFIMIZDA

SAVAŞA GİRDİ.
o BU SAYEDE ALMANYA İLE KARA BAĞLANTIMIZ KURULDU.
- YENİ KURULAN SOVYET RUSYA, SARI KİTAP İSMİYLE BİR BELGE
YAYINLAR VE BURADA OSMANLI’YI PAYLAŞTIKLARI GİZLİ
ANLAŞMALARI DÜNYAYA DUYURUR.
GİZLİ ANLAŞMALAR • PETROGRAT PROTOKOLÜ
• İSTANBUL BOĞAZLAR ANTLAŞMASI İNG + FR + RUSYA

• SYKES PİCOT

• SAİNT JEAN DE MOURİENNE

•E İNG + FR + İTALYA

• LONDRA

• İ

• MAC MAHON İNG + FR + ARAPLAR

GİZLİ ANLAŞMALAR
• İNGİLTERE : MUSUL, GÜNEY DOĞU ANADOLU BÖLGESİ

• FRANSA: SURİYE – ZONGULDAK

• ÇARLIK RUSYA: BOĞAZLAR – DOĞU ANADOLU BÖLGESİ

• İTALYA: İZMİR- EGE BÖLGESİ – AKDENİZ

• ARAPLAR: BAĞIMSIZ DEVLET KURMA SÖZÜ

• NOT: GİZLİ ANTLAŞMALARDA YUNANİSTAN VE ABD YER

ALMAMAKTADIR.

GİZLİ ANLAŞMALAR
• SYKES PİCOT: GÜNÜMÜZ ORTA DOĞU SORUNUNU BAŞLATAN GİZLİ
ANTLAŞMADIR.

• LONDRA : İTALYA’NIN SAF DEĞİŞTİRDİĞİ GİZLİ ANTLAŞMADIR.

• MAC MAHON: ARAPLARIN, SAVAŞ SIRASINDA OSMANLI’NIN
KARŞISINA GEÇTİKLERİ GİZLİ ANTLAŞMADIR.

• BALFOUR DEKLARASYONU: ** GÜNÜMÜZ İSRAİL DEVLETİ’NİN

TEMELLERİNİN ATILDIĞI GİZLİ ANTLAŞMADIR.
1. DÜNYA SAVAŞI
IRAK CEPHESİ • AMAÇ: MUSUL PETROLLERİNİ KORUMAK,
- İNGİLTERE’NİN KARA YOLUYLA ÇARLIK RUSYA’YA ULAŞMASINI
ENGELLEMEK

• SAVAŞIN SEYRİ: İNGİLTERE İLK OLARAK SELMANI PAKT

BÖLGESİNDEN GEÇMEYE ÇALIŞIYOR

• BURADA İNGİLİZLERİ SAKALLI NURETTİN PAŞA DURDURUYOR.

• BU BÖLGEDEN GEÇEMEYEN İNGİLİZLER GERİ ÇEKİLİP YENİ BİR
SALDIRI HAZIRLIĞI YAPIYORLAR.

1. DÜNYA SAVAŞI - İKİNCİ SALDIRIYI GENERAL TOWNSEN KOMUTASINDA KUT

IRAK CEPHESİ BÖLGESİNDEN YAPMAYA BAŞLADILAR
- BURADA HALİL PAŞA, KUTTUL AMARE ZAFERİYLE İNGİLİZLERİN
GEÇMESİNE MÜSAADE ETMEDİ
o BU SAVAŞ OSMANLININ TARİHİNDEKİ SON ZAFERDİR
o HALİL PAŞA, KUT SOY İSMİYLE ÖDÜLLENDİRİLDİ.
o GENERAL TOWNSEN ESİR ALINDI.
Halil Paşa  TOWNSEN, MONDROS ATEŞKESİNDE ARABULUCU
OLARAK GÖREVLENDİRİLECEKTİR.
- SAVAŞ MEYDANINDA KAZANDIĞIMIZ VE İNGİLİZLERİN
İLERLEMESİNİ ENGELLEDİĞİMİZ BU CEPHE NE YAZIK Kİ MONDROS
ATEŞKESİ İLE KAYBETTİK SAYILDIK.

1. DÜNYA SAVAŞI
HİCAZ-YEMEN CEPHESİ

• AMAÇ: KUTSAL TOPRAKLARI KORUMAK.

- İNGİLİZ AJAN LAWRANCE, HİCAZ EMİRİ ŞERİF HÜSEYİN İLE
MAC MAHON ADI VERİLEN GİZLİ BİR ANLAŞMA İMZALAR VE
BU ANLAŞMA SONUCU ŞERİF HÜSEYİN’E BAĞLI BİRLİKLER
İNGİLİZ SAFINA GEÇERLER.
1. DÜNYA SAVAŞI
HİCAZ-YEMEN CEPHESİ - ÇÖL KAPLANI, MEDİNE MÜDAFİ, ÇÖL ORTASINDA PLEVNE
KAHRAMANI GİBİ LAKAPLARIN SAHİBİ OLAN FAHRETTİN
PAŞA, MEDİNE’Yİ TESLİM ETMEZ.
- SAVAŞ MEYDANINDA DEĞİL, MONDROS GEREĞİ ANLAŞMA
ÜZERİNDE CEPHEYİ KAYBEDİYORUZ.
- ÜMMETÇİLİK FİKRİ TAMAMEN BİTİYOR
- HALİFELİK MAKAMI TAMAMEN ÖNEMSİZ BİR HALE GELİYOR

Fahrettin Paşa - ARAP MİLLİYETÇİLİĞİ BAŞARILI OLUYOR.

1. DÜNYA SAVAŞI • AMAÇ : KUDÜS’Ü KORUMAK

SURİYE-FİLİSTİN CEPHESİ
- MUSTAFA KEMAL, BU CEPHEDE YILDIRIM ORDULARI KOMUTANI
OLARAK GÖREV YAPIYOR.
- MUSTAFA KEMAL’İN KATİPLİĞİNİ YAPAN FALİH RIFKI ATAY BU
CEPHEYİ ZEYTİN DAĞI İSİMLİ KİTABINDA ANLATIYOR.
- BU CEPHE KAPANAN SON CEPHEMİZDİR.
- MUSTAFA KEMAL BU CEPHEDEYKEN İSTANBUL’DA BULUNAN
FETHİ OKYAR’A MİNBER İSİMLİ GAZETEYİ ÇIKARTTIRIYOR.
- BU CEPHEDEN YAVERİ CEVAT ABBAS İLE BİRLİKTE İSTANBUL’A GERİ
DÖNEN MUSTAFA KEMAL, BOĞAZDA DEMİRLEYEN İTİLAF
GEMİLERİNİ GÖRDÜĞÜ ZAMAN “GELDİKLERİ GİBİ GİDERLER”
SÖZÜNÜ SÖYLÜYOR.

1. DÜNYA SAVAŞI
YARDIM CEPHELERİ • ROMANYA – GALİÇYA – MAKEDONYA
• AMAÇ :
- İTTİFAK DEVLETLERİ ARASINDA BAĞLANTI KURMAK
- ÇARLIK RUSYA’YA AVRUPA’DAN YARDIM GÖTÜRÜLMESİNİ
ENGELLEMEK
- ROMANYA PETROLLERİNİ ELE GEÇİRMEK.

• SONUÇ : BULGARİSTAN’IN SAVAŞTAN ÇEKİLMESİ ÜZERİNE

CEPHELER BAŞARISIZ OLUYOR.
 1. DÜNYA SAVAŞI
SONU VE SONUÇLARI
• - SAVAŞIN KADERİNİ BELİRLEYEN ÜLKE ABD
• - SAVAŞA EN SON KATILAN DEVLET YUNANİSTAN OLDU
• - SAVAŞTAN EN AZ ZARARLA BULGARİSTAN ÇIKTI
• - SAVAŞTAN EN BÜYÜK ZARARI ALMANYA ALDI.
• SAVAŞTAN EN KARLI ÇIKAN DEVLETLER İNGİLTERE VE JAPONYA
- SAVAŞTAN İLK ÇEKİLEN DEVLET JAPONYA OLMUŞTUR.
- SAVAŞTAN SONRA CUMHURİYET REJİMİ GÜÇLENDİ.
- NAZİZM, FAŞİZM , KOMÜNİZM GİBİ YENİ REJİMLER ORTAYA
ÇIKTI.
- İMPARATORLUKLAR YIKILDI.

1. DÜNYA SAVAŞI - SAVAŞTAN SONRA KURULAN DEVLETLER.

o POLONYA
SONU VE SONUÇLARI o AVUSTURYA
o LETONYA - LİTVANYA
o YUGOSLAVYA
o ALMANYA
o ÇEKOSLOVAKYA
o ESTONYA
o MACARİSTAN - TÜRKİYE-UKRAYNA - FİNLANDİYA
- CEPHE ARKASI ÖLÜMLERİ AZALTMAK AMACIYLA SİVİL
SAVUNMA ÖRGÜTLERİ KURULDU.
- SAVAŞIN İÇİNDE ABD, WİLSON İLKELERİNİ YAYINLADI.

WİLSON İLKELERİ
8 OCAK 1918
• AMAÇ: ABD’NİN I. DÜNYA SAVAŞININ SONUNA DOĞRU
YAYINLADIĞI BİR BİLDİRİDİR.

• BU BİLDİRİ İLE SAVAŞ SONUNDA OLUŞACAK YENİ AVRUPA

DÜZENİNİ KENDİSİ BELİRLEMEK İSTİYOR.
WİLSON İLKELERİ - GALİP DEVLETLER, KAYBEDENLERDEN SAVAŞ TAZMİNATI ALMAYACAKTIR.

8 OCAK 1918 - GALİP DEVLETLER KAYBEDENLERDEN TOPRAK ALMAYACAKTIR.

- POLONYA DEVLETİ KURULACAKTIR.

- GİZLİ ANTLAŞMALAR YAPILMAYACAKTIR.

- BOĞAZLAR ULUSLARARASI TİCARETE AÇILACAKTIR.

- OSMANLI SINIRLARINDA SELF DETERMİNASYONU UYGULANACAKTIR.

o OSMANLI SINIRLARINDA SAYIM YAPILACAK VE HANGİ BÖLGEDE
HANGİ MİLLET FAZLAYSA YÖNETİM ONLARA VERİLECEKTİR.

- BARIŞI KORUYACAK ULUSLARARASI BİR CEMİYET KURULSUN

o MİLLETLER CEMİYETİ – CEMİYETİ AKVAM KURULACAK
• NOT: SAVAŞI KAYBEDEN DEVLETLER , WİLSON İLKELERİNİN İLK İKİ
MADDESİNE İNANARAK SAVAŞTAN ÇEKİLECEKLER.

SAVAŞTAN SONRA
İMZALANAN ATEŞKES
ANLAŞMALARI

- BULGARİSTAN – SELANİK
- OSMANLI – MONDROS
- AVUSTURYA – MACARİSTAN : VİLLA QUİSTİ
- ALMANYA – RED HONDES

- SEMAVER

MONDROS ATEŞKES
ANLAŞMASI
30 EKİM 1918

- BU ANTLAŞMA YUNANİSTAN’IN LİMNİ ADASI’NIN MONDROS

LİMANINDA, AGAMENNON İSİMLİ ZIRHLI GEMİDE İMZALANDI.
- AHMET İZZET PAŞA HÜKÜMETİ DÖNEMİNDE, BAHRİYE NAZIRI
RAUF ORBAY İMZALIYOR.
- BU ANLAŞMA OSMANLI DEVLETİ’Nİ FİİLEN BİTİREN
ANTLAŞMADIR.
 MONDROS ATEŞKES
ANLAŞMASI
30 EKİM 1918

• MADDELERİ:

- 7. MADDE:
o İTİLAF DEVLETLERİ GÜVENLİKLERİNİ TEHLİKE ALTINDA
GÖRDÜKLERİ YERLERİ İŞGAL EDEBİLECEKLER.
 İŞGALLER İÇİN HUKUKİ BİR DAYANAK ELDE ETTİLER.

- 24. MADDE:
MONDROS ATEŞKES o VİLAYETİ SİTTE’DE BİR KARIŞIKLIK ÇIKARSA İTİLAF DEVLETLERİ BURALARA
ANLAŞMASI MÜDAHALE EDECEKLERDİR.
30 EKİM 1918  BİDAHA SEV:
 BİTLİS- DİYARBAKIR – HARPUT – SİVAS – ERZURUM- VAN
o ERMENİ DEVLETİ İÇİN ALTYAPI OLUŞTURMAK.
o OSMANLI DEVLETİ BÜTÜN ASKERLERİNİ TERHİS EDİP, SİLAH VE
CEPHANESİNİ TESLİM EDECEKTİR.
 OSMANLI’YI SAVUNMASIZ BIRAKMAK
o OSMANLI’NIN BÜTÜN HABERLEŞME VE ULAŞIM HATLARI İTİLAFLARIN
KONTROLÜNE BIRAKILACAKTIR.
 OSMANLI’NIN ÖRGÜTLENMESİNİ ÖNLEMEK
o OSMANLI’NIN YERALTI KAYNAKLARININ KONTROLÜ İTİLAF DEVLETLERİNE
BIRAKILACAKTIR.

• RAUF ORBAY BU ANLAŞMAYI İMZALARKEN WİLSON İLKELERİN GÜVENMİŞTİR!

PARİS BARIŞ
KONFERANSI
OCAK 1919
• AMAÇ: I. DÜNYA SAVAŞI SONRASI YAPILACAK OLAN BARIŞ
ANLAŞMALARINI BELİRLEMEK

• OSMANLI’YI SON KEZ PAYLAŞMAK

- OSMANLI - ? SEVR
- BULGARİSTAN – NÖYYİ
- ALMANYA – VERSAY
- MACARİSTAN – TRİYANNON
- AVUSTURYA – SAİNT GERMAİN

OBAMA – SoN ViTeS

 PARİS BARIŞ
KONFERANSI
OCAK 1919

- GİZLİ ANTLAŞMALAR İLE İTALYA’YA VAAT EDİLEN İZMİR’İN

YUNANİSTAN’A VERİLMEK İSTENMESİ VE ÇARLIK RUSYA’YA VAAT
EDİLEN YERLERİN YENİ SAHİBİNİN BELİRLENEMEMESİ ÜZERİNE
İTALYA KONFERANSI TERK ETTİ!
- WİLSON İLKELERİNDE BAHSEDİLEN BARIŞ CEMİYETİ BURADA
KURULDU. ADI MİLLETLER CEMİYETİ OLDU. (CEMİYETİ AKVAM)
- WİLSON İLKELERİNDE BAHSEDİLEN POLONYA DEVLETİ BURADA
KURDURULDU.

SAN REMO
KONFERANSI
ŞUBAT 1919

- AMAÇ:

- İTALYA İKNA EDİLECEK VE OSMANLI’NIN YAPACAĞI BARIŞ

ANTLAŞMASI BURADA KABUL EDİLECEKTİR.

- SEVR ANTLAŞMASI BURADA BELİRLENMİŞTİR.

MİLLİ MÜCADELE
• İŞGAL EDİLEN İLK OSMANLI TOPRAĞI- MUSUL - İNGİLTERE
ÖRGÜTLENME DÖNEMİ
• ANADOLU’DA İLK İŞGAL EDİLEN YER – HATAY/DÖRTYOL –
FRANSIZLAR

• İLK DİRENİŞİN BAŞLADIĞI YER – HATAY/DÖRTYOL - FRANSIZLAR

• DÜŞMANA İLK KURŞUNU SIKAN KİŞİ – MEHMET KARA (ÇAVUT) -
HATAY/DÖRTYOL

• İZMİR’DE İLK KURŞUNU SIKAN KİŞİ – HASAN TAHSİN (OSMAN

NEVRES)

• İLK KURŞUN SAVAŞININ BAŞLADIĞI YER – İZMİR – ÖDEMİŞ

 İZMİR’İN İŞGALİ
15 MAYIS 1919

• SEBEP: YUNANLILAR BÖLGEDE RUMLARIN FAZLA OLDUĞU VE

TÜRKLERİN RUMLARI KATLETTİĞİNİ İLERİ SÜREREK BÖLGEYİ
İŞGAL EDİYORLAR.

- YUNANLILAR İŞGALE DAYANAK OLARAK WİLSON İLKELERİ VE

MONDROS’UN 7.MADDESİNİ BAHANE ETMİŞLERDİR

• AMİRAL BRİSTOL RAPORU

-
RAPORLAR
ABD’LİDİR
- BÖLGEDE TÜRKLERİ HAKLI BULAN ULUSLARARASI İLK
ARAŞTIRMA RAPORUNU YAZIYOR.

• DR. ESAT IŞIK RAPORU

- BÖLGEDE TÜRKLERİN HAKLI OLDUĞUNU SAVUNAN ULUSAL
BİR RAPOR YAZIYOR.

• GENERAL MİLNE RAPORU

- İNGİLİZDİR.
- BÖLGEDE RUMLARI HAKLI BULUYOR.
- BÖLGEDE MİLNE HATTINI ÇİZİYOR.

DOĞU VE KARADENİZ İÇİN • DOĞU VE KARADENİZ İÇİN YAZILAN RAPORLAR

YAZILAN RAPORLAR
• GENERAL HARLBROD RAPORU
• HRİSANTOS RAPORU
• GENERAL HARLBROD RAPORU

- ABD’LİDİR.

- DOĞUDAKİ TÜRK – ERMENİ MÜCADELESİNDE TÜRKLERİ HAKLI BULUYOR.

- ABD MANDASINDAN DA BAHSEDİYOR.

- ANADOLU’NUN YER ALTI KAYNAKLARINDAN DA BAHSETMEKTEDİR.

DOĞU VE KARADENİZ •
İÇİN YAZILAN
HRİSANTOS RAPORU

RAPORLAR - KARADENİZ’DEKİ TÜRK – RUM MÜCADELESİNDE RUMLARI HAKLI BULAN BİR

RAPORDUR.

• NOT:

- İZMİR’İN İŞGALİ ÜZERİNE, İŞGALİ KINAYAN İLK HAREKET DENİZLİ MAŞATLIK MİTİNGİ
OLACAKTIR.

- MUSTAFA KEMAL’İN İSTEĞİ ÜZERİNE İZMİR’İN İŞGALİNİ PROTESTO EDEN İLK MİTİNG
HAVZA’DA YAPILMIŞTIR.

- İZMİR’İN İŞGALİ ÜZERİNE HALKIMIZIN YAPMIŞ OLDUĞU İLK TEPKİ İSE CEMİYETLERİ
KURMAKTIR.

- İZMİR’İN İŞGALİ SIRASINDA “YAŞASIN VENİZELOS” DEMEDİĞİ İÇİN ŞEHİT EDİLEN

ASKERİMİZ SÜLEYMAN FETHİ BEY’İN

DOĞU VE KARADENİZ
İÇİN YAZILAN
RAPORLAR • CEMİYETLER
- CEMİYETLER BÖLGESEL, SİYASİ ÖRGÜTLERDİR.
- BASIN-YAYIN YOLUNU KULLANIRLAR.
- ULUSAL TEK CEMİYET MİLLİ KONGRE CEMİYETİDİR.
- KURULDUKLARI BÖLGENİN TÜRKLÜĞÜNÜ KANITLAMAYA ÇALIŞIYORLAR
- TÜRK GÖÇLERİNİ ENGELLEMEYE ÇALIŞIYORLAR.
- MİLLİ BİLİNCİ UYANDIRMAYA ÇALIŞIYORLAR.

İSTİKLAL YOLU

• İSTİKLAL YOLU;
- İNEBOLU – ANKARA ARASINDA GELEN YARDIMLARIN TAŞINDIĞI GİZLİ BİR
YOLDUR.
- İNEBOLU – KASTAMONU – ILGAZ DAĞLARI – ÇANKIRI - ANKARA
- BU YOLDA HABERLEŞME VE GÜVENLİĞİ MİM MİM VE GİZLİ KARAKOL
CEMİYETLERİ ORGANİZE ETMEKTEDİR.
KUVAYİMİLLİYE
• KUVAYİMİLLİYE
- SİLAHLI , BÖLGESEL DİRENİŞ BİRLİKLERİDİR.
- İLK MÜCADELEYİ ALİ ÇETİNKAYA KOMUTASINDA AYVALIK’TA
GERÇEKLEŞTİRMİŞTİR.
- SON MÜCADELEYİ ALİ FUAT PAŞA KOMUTASINDA GEDİZ’DE
GERÇEKLEŞTİRMİŞTİR.
- İHTİYAÇLARINI HALKTAN KARŞILARLAR
- EMİR-KOMUTA ZİNCİRİ OLMAYAN MİLİS KUVVETLERDİR
- KALDIRILDIKLARI ZAMAN YERLERİNE DÜZENLİ ORDU KURULACAKTIR.

- ÖNEMLİ KUVAYİMİLLİYE ASKERLERİ;

KUVAYİMİLLİYE o ÇERKEZ ETHEM (KUVAYİ SEYYARE)

o YÖRÜK ALİ EFE
o DEMİRCİ MEHMET EFE
o SÜTÇÜ İMAM (MARAŞ)
o ALİ SAİP BEY (URFA)
o RIDVAN HOCA (MARAŞ)
o KARA FATMA
o BİNBAŞI AYŞE
o MÜSLÜMAN BEY (ANTEP)
o ŞEHİT KAMİL (ANTEP)
o KARA YILAN (ANTEP)
o ŞAHİN BEY (ANTEP)
o YAHYA KAPTAN (KOCAELİ)
o TOPAL OSMAN (GİRESUN)
o İPSİZ RECEP (RİZE)
o ŞERİFE BACI (KASTAMONU)

YARARLI GAZETELER
 ZARARLI VE DİĞER
GAZETELER

19 MAYIS 1919
SAMSUN’A ÇIKIŞ

- MUSTAFA KEMAL DÖNEMİ BAŞLIYOR.

- NUTUK (SÖYLEV) DÖNEMİ BAŞLIYOR. (20 EKİM 1927’DE BİTİYOR.)
o SON SAYFASINDA GENÇLİĞE HİTABE BULUNUYOR.
o GELİRİ TÜRK HAVA KURUMU’NA BAĞIŞLANDI
o EN ÇOK İSMİ GEÇEN KİŞİ YAHYA KAPTAN’DIR.
o CHP’NİN 2. OLAĞAN KONGRESİNDE OKUNDU.
 19 MAYIS 1919
SAMSUN’A ÇIKIŞ
• GÖREVİ:
- 9. ORDU MÜFETTİŞLİĞİDİR.
- BÖLGEDEKİ TÜRK ASKERLERİNİ TERHİS ETMEK
- SİLAH VE CEPHANEYİ DÜŞMANLARA TESLİM ETMEK
- BÖLGEDEKİ TÜRK – RUM MÜCADELESİNİ ENGELLEMEK
- NOT: 9. ORDUNUN MERKEZİ ERZURUM’DUR.

SAMSUN RAPORU

- MUSTAFA KEMAL’İN YAZDIĞI İLK RAPORDUR.

- İZMİR’İN İŞGALİNİ PROTESTO ETTİĞİ İLK BELGEDİR.
- İSTANBUL HÜKÜMETİ İLE TERS DÜŞTÜĞÜ İLK BELGEDİR.

HAVZA GENELGESİ
• AMAÇ: İŞGALLERE KARŞI HALKI BİLİNÇLENDİRMEK

• ÖNEM: KURTULUŞ SAVAŞININ İLK BELGESİDİR.

• MADDELERİ: İŞGALLERE KARŞI PROTESTO MİTİNGLERİ YAPILSIN

- MİTİNGLER SIRASINDA AZINLIKLARA ZARAR VERİLMESİN

o HAKLI İKEN HAKSIZ DURUMA DÜŞMEMEK
o MODROS’UN 7. MADDESİNE ÖNLEM ALMAK

- ASKERLER TERHİS, SİLAH VE CEPHANELER TESLİM EDİLMESİN

• *BU TELGRAF ÖNEMLİ GÖRÜLEN VALİ, BELEDİYE BAŞKANLARI VE KOMUTANLARA

GÖNDERİLİYOR.

• * HAVZA GENELGESİ SONRASI MUSTAFA KEMAL PAŞA, İLK KEZ İSTANBUL’A GERİ ÇAĞRILDI.
AMASYA GENELGESİ • AMAÇ: KURTULUŞ SAVAŞININ AMACI – GEREKÇESİ VE YÖNTEMİNİ
BELİRLEMEK

• ÖNEM: KURTULUŞ SAVAŞININ İLK RESMİ BELGESİDİR.

• İMZALAYANLAR: KARARCI

• KAZIM KARABEKİR

• ATATÜRK

• RAUF ORBAY

• ALİ FUAT PAŞA

• REFET BELE

• CEMAL PAŞA

• * KAZIM KARABEKİR VE CEMAL PAŞA, AMASYA GENELGESİNİ

TELGRAF YOLUYLA İMZALAMIŞLARDIR.

AMASYA GENELGESİ • MADDELER :

- VATANIN BÜTÜNLÜĞÜ VE MİLLETİN BAĞIMSIZLIĞI TEHLİKEDEDİR.

(GEREKÇE-AMAÇ)

- VATANIN BÜTÜNLÜĞÜ VE MİLLETİN BAĞIMSIZLIĞINI YİNE MİLLETİN

AZİM VE KARARLILIĞI KURTARACAKTIR. (YÖNTEM)
o CUMHURİYET REJİMİNDEN YANİ ULUSAL EGEMENLİKTEN İLK
BAHİS BURADA OLMUŞTUR.

- İSTANBUL HÜKÜMETİ ÜZERİNE DÜŞEN GÖREVİ YERİNE

GETİREMEMEKTEDİR.
o PADİŞAH YANDAŞLARINI MİLLİ MÜCADELEYE DAHİL ETMEK
- HÜKÜMET GİBİ DAVRANACAK BİR KURUL OLUŞTURULMALIDIR.
o TEMSİL HEYETİ’NDE İLK BAHİS
o AMASYA GENELGESİ BİR İHTİLAL BEYANNAMESİDİR.

AMASYA GENELGESİ
- ANADOLU’NUN EN GÜVENLİ YERİ OLAN SİVAS’TA, ANADOLU’NUN HER
VİLAYETİNDEN HALKIN GÜVENİNİ KAZANMIŞ 3’ER DELEGENİN KATILIMIYLA BİR
KONGRE YAPILACAKTIR. BU KONGRE KARARI BİR SIR GİBİ SAKLANACAKTIR.
o KONGRENİN ENGELLENMEMESİ İÇİN
- SİVAS KONGRESİ’NE ERZURUM KONGRESİ’NE KATILAN DELEGELERDE
KATILACAKTIR.
o ŞAYET BİR SORUDA, AMASYA GENELGESİNDE HANGİ KONGRELERDEN
BAHSEDİLMİŞTİR DİYE SORARSA, CEVABIMIZ ERZURUM VE SİVAS OLUR.
o ŞAYET BİR SORUDA AMASYA GENELGESİNDE HANGİ KONGRENİN
YAPILMASI KARARLAŞTIRILDI DİYE SORARSA CEVABIMIZ SADECE SİVAS
KONGRESİ OLUR.
AMASYA GENELGESİ
• NOT: MUSTAFA KEMAL PAŞA, AMASYA GENELGESİ SONRASI
ASKERLİK GÖREVİNDEN İSTİFA ETMİŞTİR.

• SON ASKERİ GÖREVİ AMASYA GENELGESİDİR.

• İLK SİVİL İCRAATI İSE ERZURUM KONGRESİ’DİR.
• AMASYA GENELGESİ SONRASI HAKKINDA YAKALAMA
KARARI ÇIKACAKTIR.

ERZURUM KONGRESİ • DÜZENLEYENLER:

- KAZIM KARABEKİR – TRABZON MÜDAFAYİ HUKUK – KARS-
İSLAM ŞURASI VE DOĞU İLLERİ MÜDAFAYİ HUKUK
CEMİYETLERİ

• KATILAN İLLER : ( BEST VAN )

- BİTLİS- ERZURUM- SİVAS- TRABZON – VAN

• KATILMAYAN İLLER : ( DEM )

- DİYARBAKIR- ELAZIĞ –MARDİN

ERZURUM KONGRESİ • MUSTAFA KEMAL VE RAUF ORBAY KONGREYE KATILABİLMELERİ İÇİN

CEVAT DURSUNOĞLU VE KAZIM YURDALAN İSTİFA ETMİŞLERDİR.

• KONGRE BAŞKANI MUSTAFA KEMAL OLDU.

• MUSTAFA KEMAL’İN KATILDIĞI İLK KONGREDİR. ( HESAP- ERZURUM-SİVAS-

AFYON-POZANTI)

- MANDA VE HİMAYE REDDEDİLİYOR.

- SÖMÜRGE AMACI GÜTMEDEN DIŞ YARDIM ALINABİLİR

o SOVYET RUSYA- AFGANİSTAN- HİNTLİ MÜSLÜMANLAR- BUHARA
CUMHURİYETİ

- KUVAYİMİLLİYEYİ ETKİN, MİLLİ İRADEYİ EGEMEN KILMAK ESASTIR.

o BAĞIMSIZLIK EGEMENLİK
ERZURUM KONGRESİ - DOĞUDAKİ CEMİYETLER BİRLEŞTİRİLECEKTİR.
o TRABZON MÜDAFAYİ HUKUK – KARS-İSLAM ŞURASI VE DOĞU
İLLERİ MÜDAFAYİ HUKUK CEMİYETLER BİRLEŞİYOR. YENİ İSMİ
DOĞU ANADOLU MÜDAFAYİ HUKUK CEMİYETİ OLUYOR.

- TEMSİL HEYETİ RESMEN KURULUYOR.

o MECLİS AÇILINCAYA KADAR MECLİS GİBİ DAVRANAN KURULDUR.
o 9 KİŞİDEN OLUŞACAK VE DOĞU BÖLGESİNİ TEMSİL EDECEKTİR.
- OSMANLI MEBUSAN MECLİSİ DERHAL AÇILMALIDIR.

- ALBAYRAK GAZETESİ ÇIKARILIYOR.

- PADİŞAH VE HİLAFET MAKAMLARI KURTARILDIKTAN SONRA BURASI

İLE İLGİLİ KARARLAR ALINACAK.

- MİLLİ SINIRLAR İÇERİSİNDE VATAN BİR BÜTÜNDÜR PARÇALANAMAZ!

o MİSAKI MİLLİDEN İLK BAHİS

• NOT: MİSAKI MİLLİ HANGİ KONULARI KABSAR?

MİSAKI MİLLİ -
-
KAPİTÜLASYONLAR

ARAPLAR

- BOĞAZLAR - BORÇLAR

- SINIRLAR

- AZINLIKLAR

- REFERANDUM.
o BATI TRAKYA
o ARAP TOPRAKLARI
o KARS-ARDAHAN-BATUM-ARTVİN

• NOT: KONGRELER SÜRECİNDE EN FAZLA KARARIN ALINMIŞ OLDUĞU YER

ERZURUM KONGRESİDİR.

• BU KARARLARIN BÜTÜN HALKA DUYURULMASI VE ULUSAL HALE

GETİRİLMESİ İSE SİVAS KONGRESİNDE OLMUŞTUR.

• MUSTAFA KEMAL’İN KATILMADIĞI BİR ÇOK KONGRE OLMUŞTUR. BU

KONGRELER İÇERİSİNDEN EN ÖNEMLİLERİ;
BALIKESİR – ALAŞEHİR VE NAZİLLİ KONGRELERİDİR.

BALIKESİR ALAŞEHİR NAZİLLİ

M.Kemal yok M.Kemal yok M.Kemal yok
Hacim Muhittin Bey Hacim Muhittin Bey Celal Bayar düzenliyor
düzenliyor. düzenliyor.
Padişaha bağlılık bildirildi. ABD Mandası savunuldu. Galip Hoca ve Reşadı Sani
lakaplarını kullandı.
SİVAS KONGRESİ • BİZZAT MUSTAFA KEMAL’İN DÜZENLEDİĞİ TEK KONGREDİR.
• ULUSAL ÇAPTA TOPLANAN TEK KONGREDİR.
• KONGREYE KATILIM BEKLENİLENDEN AZ OLMUŞTUR.
• KONGREYİ ENGELLEMEK İÇİN DAMAT FERİT PAŞA’NIN EMRİYLE
ANKARA VALİSİ MUHİTTİN PAŞA VE ELAZIĞ VALİSİ ALİ GALİP BEY
KONGREYİ ENGELLEMEYE ÇALIŞTILAR.

• RAUF ORBAY İLE KONGRE BAŞKANLIĞI SORUNU YAŞANIYOR

• MUSTAFA KEMAL PAŞA, KONGRE BAŞKANI OLUYOR.

SİVAS KONGRESİ • İSTANBUL İLE BÜTÜN HABERLEŞME KESİLİYOR. ULUKIŞLA DEMİRYOLU HATTI
TAHRİP EDİLDİ VE TELGRAF DİREKLERİ SÖKÜLDÜ.

• BU OLAY ÜZERİNE İSTANBUL HÜKÜMETİNDE BULUNAN DAMAT FERİT PAŞA,

İSTİFA EDİYOR.

• YENİ HÜKÜMETİ ALİ RIZA PAŞA KURUYOR.

- ERZURUM KONGRESİNDE ALINAN KARARLAR AYNEN KABUL EDİLDİ.

- MANDA VE HİMAYE KESİNLİKLE KABUL EDİLEMEZ.

- TEMSİL HEYETİNİN SAYISI 15 OLDU VE BÜTÜN YURDU TEMSİL EDER HALE

GETİRİLDİ.

SİVAS KONGRESİ - ANADOLU’DA YER ALAN BÜTÜN CEMİYETLER BİRLEŞTİRİLİYOR.

o ANADOLU VE RUMELİ MÜDAFAYİ HUKUK CEMİYETİ
o HIZLI KARAR ALMAK VE YÖNETİMİ TEK ELDE TOPLAMAK
o CHP’NİN İLK HALİ ORTAYA ÇIKMIŞ OLDU.
o CHP’NİN İLK KONGRESİDİR.
o YA İSTİKLAL, YA ÖLÜM!

- ALİ FUAT PAŞA, BATI CEPHESİ KOMUTANLIĞINA ATANIYOR.

o TEMSİL HEYETİ İLK KEZ HÜKÜMET GİBİ DAVRANMIŞ
o İLK KEZ YÜRÜTME GÜCÜNÜ KULLANMIŞ

- İRADEYİ MİLLİYE GAZETESİ ÇIKARTILIYOR.

AMASYA GÖRÜŞMELERİ
• TEMSİL HEYETİ İLE İSTANBUL HÜKÜMETİ ARASINDAKİ İLK
GÖRÜŞMEDİR.
• TEMSİL HEYETİNİN İSTANBUL HÜKÜMETİ TARAFINDAN İLK
KEZ VE RESMEN TANINDIĞI OLAYDI.
• TEMSİL HEYETİ ADINA: MUSTAFA KEMAL, RAUF ORBAY,
BEKİR SAMİ BEY
• İSTANBUL HÜKÜMETİ: BAHRİYE NAZIRI SALİH PAŞA
-
AMASYA GÖRÜŞMELERİ
SALİH PAŞA, OSMANLI MEBUSAN MECLİSİNİN AÇILMASI KARARINI KABUL
EDİYOR.

- ÜZERİNDE EN ÇOK TARTIŞILAN KONU, MECLİSİN NEREDE AÇILACAĞI

KONUSUDUR.

- AÇILACAK OLAN MECLİSE DELEGE SEÇİMLERİNİ HALK YAPACAKTIR.

- İSTANBUL HÜKÜMETİ ULUSLARARASI BİR ANLAŞMA YA DA KONFERANSA

GİDERSE, YANINDA MUTLAKA TEMSİL HEYETİNDEN BİRİLERİNİ DE
GÖTÜRMEK ZORUNDADIR.
o İSTANBUL HÜKÜMETİNİ KONTROL ALTINDA TUTMAK.

• NOT:

- EĞER BİR SORUDA İSTANBUL HÜKÜMETİNİN TEMSİL HEYETİNİ İLK KEZ

TANIMASI DİYORSA AMASYA GÖRÜŞMESİDİR.

- EĞER BİR SORUDA İSTANBUL HÜKÜMETİNİN TBMM’Yİ İLK KEZ TANIMASI

DİYORSA BİLECİK GÖRÜŞMESİDİR.

TEMSİL HEYETİ’NİN
ANKARA’YA GELMESİ - MUSTAFA KEMAL PAŞA AÇILACAK OLAN MECLİSE ERZURUM’DAN
MEBUS SEÇİLİR.

- ANCAK, HAKKINDAKİ YAKALAMA EMRİNDEN DOLAYI MECLİSE

GİDEMEZ.

- MECLİSE GİDECEK OLAN TEMSİL HEYETİ ÜYESİ ARKADAŞLARINDAN 3

ŞEY İSTER!

- BU YÜZDEN ANKARA’DA BU TOPLANTIYI YAPAR.

• NEDEN ANKARA?

- HENÜZ İŞGAL EDİLMEMİŞ

- BATI CEPHESİNE YAKIN

- HALK, MUSTAFA KEMAL TARAFTARIDIR.

- ULAŞIM VE HABERLEŞME HATLARI VAR.

- İSTANBUL’A YAKIN OLMASI

 SON OSMANLI
MEBUSAN MECLİSİ

• MUSTAFA KEMAL, BURAYA GİDEN ARKADAŞLARINDAN

3 ŞEY İSTER;

• 1. BENİ BAŞKAN SEÇTİRİN

• 2. MÜDAFAYİ HUKUK GRUBUNU KURUN
• 3. MİSAKI MİLLİYİ KABUL ETTİRİN

SON OSMANLI
MEBUSAN MECLİSİ • 1. BENİ BAŞKAN SEÇTİRİN
• - MECLİSİ TAŞIYABİLMEK AMACIYLA BAŞKAN OLMAK İSTİYOR.
• - ADAYLAR: MUSTAFA KEMAL – REŞAT HİKMET BEY
• - OYLAMAYI REŞAT HİKMET BEY KAZANIYOR.
• - SON MECLİS BAŞKANI İSE CELALETTİN ARİF BEY OLACAKTIR.

• 2. MÜDAFAYİ HUKUK GRUBUNU KURUN

• - FELAHI VATAN GRUBU KURULUYOR.

SON OSMANLI
MEBUSAN MECLİSİ
• 3. MİSAKI MİLLİYİ KABUL ETTİRİN

• - MİSAKI MİLLİ KABUL ETTİRİLDİ.

• - KABUL ÜZERİNE İSTANBUL RESMEN İŞGAL EDİLDİ.

• - MEBUSAN MECLİSİ KAPATILDI.

• - 40 MEBUS YAKALANIP MALTA’YA SÜRGÜNE GÖNDERİLDİ.

• - BU OLAY SONRASI SALİH PAŞA HÜKÜMETİ DÜŞÜYOR VE YENİDEN

DAMAT FERİT PAŞA HÜKÜMETİ KURUYOR.

I.TBMM
23 NİSAN 1920 – 11 AĞUSTOS 1923
I.TBMM
23 NİSAN 1920 – 11 AĞUSTOS 1923
I.TBMM
23 NİSAN 1920 – 11 AĞUSTOS 1923
• İLK AÇILIŞ KONUŞMASINI YAPAN BAŞKANI:
SİNOP MEBUSU ŞERİF BEY
• SEÇİLEN İLK MECLİS BAŞKANIMIZ: MUSTAFA KEMAL PAŞA
• ÇIKARDIĞI İLK KANUN: AĞNAM VERGİSİ ORANININ 4 KATINA
ÇIKARILMASI
• ÇIKARDIĞI DİĞER KANUNLAR:
- MENİ MÜSKİRAT KANUNU: İÇKİ VE SİGARA YASAĞIDIR.
- MENİ İSRAFAT KANUNU: İSRAFI YASAKLAMA KANUNUDUR.
- NİSABI MÜZAKERE KANUNU: MECLİSİN İÇ TÜZÜĞÜDÜR
- HIYANETİ VATANİYE KANUNU: VATANA İHANET KANUNUDUR.
• PARTİLER YOK, GRUPLAR VARDIR :
- MÜDAFAYİ HUKUK GRUBU: MUSTAFA KEMAL’İN GRUBUDUR.
- İSTİKLAL GRUBU: MUSTAFA KEMAL’İ SEVEN GENÇLERDİR
- TESANÜD GRUBU: ESKİ İTTİHATÇILARDIR
- YEŞİL ORDU GRUBU: ÇERKEZ ETHEM’İN SOVYET YANLISI
GRUBUDUR.
- ISLAHAT GRUBU: OSMANLI TARAFTARLARIDIR.
- HALK ZÜMRESİ
• KURUCU MECLİSTİR :
- İSTİKLAL MARŞINI KABUL EDİYOR.
- 1921 ANAYASASINI İLAN EDİYOR
• OLAĞANÜSTÜ BİR MECLİSTİR:
- YASAMA + YÜRÜTME+ YARGI = TBMM
- HIZLI KARAR ALMAK VE ZAMAN KAZANMAK
• SAVAŞÇI MECLİSTİR:
- KURTULUŞ SAVAŞINI YAPACAĞI İÇİN

I.TBMM
23 NİSAN 1920 – 11 AĞUSTOS 1923
• SON İCRAATI :
- LOZAN’I İMZALAMAK
• TEK İNKILABI VARDIR :
- SALTANATI KALDIRMASI

• MECLİS İÇERİSİNDE PADİŞAH YA DA PADİŞAH VEKİLİ ATAMAK

DOĞRU DEĞİLDİR

• MECLİS ÜSTÜNDE BAŞKA BİR GÜÇ YOKTUR.

- MECLİSİN ÜSTÜNLÜĞÜ
- PADİŞAHI YOK SAYDIĞIMIZ
- HALK EGEMENLİĞİNİ KABUL ETTİĞİMİZ.

I.TBMM ‘ YE KARŞI
YAŞANAN
AYAKLANMALAR
• I. TBMM’YE KARŞI YAŞANAN AYAKLANMALAR
• 1. İSTANBUL HÜKÜMETİ VE İNGİLİZ DESTEKLİ İSYANLAR
• 2. DÜZENLİ ORDUYA KATILMAK İSTEMEYEN KUVAYİMİLLİYE
İSYANLARI

• 3. KIŞKIRTILAN HALK İSYANLARI

I.TBMM ‘ YE KARŞI
YAŞANAN • 1. İSTANBUL HÜKÜMETİ VE İNGİLİZ DESTEKLİ İSYANLAR
AYAKLANMALAR • A) KUVAYİ İNZİBATİYE İSYANI
• - ADAPAZARI GEYVE’DE ÇIKIYOR.
• HALİFELİK ORDUSU İSYANI OLARAK BİLİNİYOR.
- BU İSYANI ALİ FUAT PAŞA BASTIRIYOR.

• B) AHMET ANZAVUR İSYANI

• - BALIKESİR SUSURLUK’TA BAŞLAYAN BİR İSYANDIR.
• - ÇERKEZ ETHEM İSYANI BASTIRIYOR.
I.TBMM ‘ YE KARŞI
YAŞANAN • 2. DÜZENLİ ORDUYA KATILMAK İSTEMEYEN KUVAYİMİLLİYE İSYANLARI

AYAKLANMALAR • A) ÇERKEZ ETHEM İSYANI

• B) DEMİRCİ MEHMET EFE İSYANI

• 3. KIŞKIRTILAN HALK İSYANLARI

• BOLU, DÜZCE, HENDEK, ADAPAZARI, AFYON (ÇOPUR MUSA), KONYA

(BOZKIR-DELİBAŞ), SİVAS-ERZİNCAN (KOÇGİRİ), YOZGAT (ÇAPANOĞLU),
URFA (MİLLİ AŞİRET), BATMAN-SİİRT ( CEMİL ÇETO), MARDİN (ALİ BATI),
BAYBURT (ŞEYH EŞREF)

- BU İSYANLAR, DÖNEMİN ŞEYHÜLİSLAMI DÜRİZADE ABDULLAH

EFENDİ’NİN VERMİŞ OLDUĞU FETVA SONRASI YAŞANMIŞTIR.

TBMM ‘ NİN
İSYANLARA KARŞI - RIFAT BÖREKÇİ’ DEN KARŞI FETVA ALINDI. (ANKARA MÜFTÜSÜ)
ALDIĞI ÖNLEMLER - BİR ÇOK İNGİLİZ SUBAYI YAKALANIP HAPSE ATILDI
- GEYVE DEMİRYOLU HATLARI PATLATILDI.
- İSTANBUL İLE HABERLEŞME KESİLDİ.
- BÜTÜN VERGİLERE EL KONULDU
- İSTANBUL’UN ATAMIŞ OLDUĞU MEMURLAR GERİ
GÖNDERİLDİLER
- HIYANETİ VATANİYE KANUNU İLK KEZ BU OLAY SONRASI
ÇIKARILDI.

TBMM ‘ NİN
İSYANLARA KARŞI
ALDIĞI ÖNLEMLER - İSTİKLAL MAHKEMELERİ İLK KEZ KURULDU.
o ÜYELERİ MEBUSLARDAN SEÇİLİR.
o MAHKEMELER OLAYIN OLDUĞU YERDE KURULDU
o SEYYAR MAHKEMELERDİR.
o VERİLEN KARARLARI ANINDA UYGULARLAR
o 3 ALİLER MAHKEMESİ OLARAK DA BİLİNİYOR.
 İSTİKLAL MAHKEMLERİ TOPLAMDA 4 KEZ KURULDU.
 TBMM’YE KARŞI İSYANLAR
 KÜTAHYA-ESKİŞEHİR SAVAŞI SONRASI
 ŞEYH SAİT İSYANI SONRASI
 1926 İZMİR SUİKASTİ
 SEVR’İN
İMZALANMASI
10 AĞUSTOS 1920 • İNGİLİZLER, SEVR’İ İMZALATMAK AMACIYLA, İZMİR’DE
BULUNAN MİLNE HATTI’NIN RUMLAR TARAFINDAN AŞILMASINA
MÜSAADE ETTİLER.

• BU OLAY SONRASI İZMİR’DE BAŞLAYAN KATLİAMI

DURDURAMAYINCA TOPLANAN OSMANLI SALTANAT ŞURASI,
TOPÇU FERİĞİ RIZA PAŞA HARİÇ SEVR’İ İMZALADILAR.

• SEVR, MECLİS ONAYI OLMADIĞI İÇİN YÜRÜRLÜĞE GİRMEDİ.

ÖLÜ DOĞAN BİR ANLAŞMADIR.

KURTULUŞ SAVAŞI
DOĞU CEPHESİ
• DOĞU CEPHESİ
• SAVAŞAN: KAZIM KARABEKİR – 15. KOLORDU – OSMANLI’DAN
KALAN TEK DÜZENLİ BİRLİK

• SAVAŞILAN: ERMENİLER VE GÜRCÜLER

• SONUÇ: KARS, SAVAŞILARAK GERİ ALINIYOR. (TBMM’NİN İLK
ASKERİ BAŞARISIDIR.)

- ERMENİLER BİZİMLE GÜMRÜ ANTLAŞMASI’NI İMZALIYORLAR.

KURTULUŞ SAVAŞI  GÜMRÜ ANTLAŞMASI

DOĞU CEPHESİ - TBMM’NİN TARİHİNDE İMZALADIĞI İLK ANTLAŞMADIR.

- TBMM’Yİ VE MİSAKIMİLLİ’Yİ TANIYAN İLK DEVLET ERMENİSTAN

- SEVR’İ TANIMAYAN İLK DEVLET ERMENİSTAN

- KARS, KULP, KAĞIZMAN, IĞDIR, ARDAHAN, SARIKAMIŞ BİZE BIRAKILDI.

- TEHCİR KANUNU İLE GÖNDERİLEN ERMENİLER İÇERİSİNDE HERHANGİ BİR SUÇA

KARIŞMAMIŞ OLANLAR ANADOLU’YA GERİ GELEBİLECEKLER.

- TÜRK-ERMENİ SİYASİ VE TİCARİ İLİŞKİLERİ GELİŞTİRİLECEKTİR.

o TBMM’NİN İLK SİYASİ BAŞARISIDIR.
 BATUM ANTLAŞMASI

- TÜRK- GÜRCÜ SAVAŞI SONA ERİYOR

- BATUM BİZİM OLDU.

• BU İKİ ANTLAŞMA SONRASI DOĞU CEPHESİNDE ASKERİ MÜCADELELER BİTTİ.

• ANTLAŞMALAR YAPILDIKTAN SONRA BÖLGEDE ÇIKARLARI SARSILAN SOVYET RUSYA,

ERMENİSTAN VE GÜRCİSTAN’I İŞGAL EDEREK HER İKİ ANLAŞMAYI DA GEÇERSİZ KILMIŞTIR.
 KURTULUŞ SAVAŞI
GÜNEY CEPHESİ
• GÜNEY CEPHESİ
• SAVAŞAN: KUVAMİLLİYE
• SAVAŞILAN: FRANSIZLAR VE ERMENİLER
• SONUÇ: ADANA, ANTEP, HATAY, MARAŞ VE URFA’DA
MÜCADELELER YAŞANDI.

- MÜCADELEYİ İLK KAYBEDEN YER ANTEP OLMUŞTUR.

- 1921 YILINDA BURAYA GAZİ UNVANI VERİLİYOR.
- MARAŞ (1973 KARAMAN), URFA ( 1984 ŞANLI)
- BU CEPHEDE YAPILAN MÜCADELELER 1921 ANKARA
ANTLAŞMASI İLE BİTİYOR.

KURTULUŞ SAVAŞI
GÜNEY CEPHESİ
 1921 ANKARA ANTLAŞMASI

- BU ANLAŞMAYLA FRANSA İLE OLAN SAVAŞ DURUMU SONA ERİYOR.

- GÜNEY CEPHESİ KAPANIYOR.

- FRANSA, TBMM’Yİ TANIYAN İLK İTİLAF DEVLETİ OLUYOR.

- HATAY HARİÇ GÜNEY SINIRIMIZ ÇİZİLİYOR.

- CABER KALESİ TÜRK TOPRAĞI SAYILDI.

- NOT: CABER KALESİ, MİSAKIMİLLİ SINIRLARINDA OLMAMASINA RAĞMEN

TÜRK TOPRAĞI SAYILAN TEK YERDİR.

- NOT: ŞAH FIRAT OPERASYONU İLE BURADAKİ TÜRBE EŞME KÖYÜNE

TAŞINDI.

KURTULUŞ SAVAŞI • BATI CEPHESİ

BATI CEPHESİ
• GEDİZ TAARRUZU

• SAVAŞAN: ALİ FUAT PAŞA, KUVAYİMİLLİYE

• SAVAŞILAN: YUNANİSTAN

• SONUÇ: KAYBEDİYORUZ. ALİ FUAT PAŞA, BATI CEPHESİ

KOMUTANLIĞINDAN ALINIR VE MOSKOVA’YA ELÇİ YAPILIR.

- HENÜZ HÜCUM GÜCÜNE ULAŞMADIĞIMIZI ANLADIK

- KUVAYİMİLLİYEDEN TBMM’NİN DÜZENLİ ORDUSUNA GEÇİLDİ.

- DÜZENLİ ORDU İKİYE BÖLÜNDÜ KUZEY KANADINA İSMET PAŞA, GÜNEY

KANADINA İSE REFET BELE ATANDI.

• NOT: KURTULUŞ SAVAŞI SÜRECİNDE ERMENİSTAN, GÜRCİSTAN,

YUNANİSTAN VE FRANSA İLE SİLAHLI MÜCADELEYE GİRİŞTİK.
1. İNÖNÜ SAVAŞI • I. İNÖNÜ SAVAŞI:

• NEDENİ: YUNANLILARIN ESKİŞEHİR VE ANKARA’YI ALARAK MİLLİ

MÜCADELE’Yİ SONLANDIRMAK İSTEMESİ

• YENİ KURULAN DÜZENLİ ORDUNUN GÜÇLENMESİNİ ENGELLEMEK

• SAVAŞAN: İSMET PAŞA – TBMM’NİN DÜZENLİ ORDUSU

• SAVAŞILAN: YUNANİSTAN

• SONUÇ: SAVUNMA SAVAŞI YAPIP KAZANDIK.

- TBMM’NİN DÜZENLİ ORDUSUNUN İLK ZAFERİDİR.

- İSMET PAŞA 1. İNÖNÜ SONRASI TUĞGENERAL OLMUŞTUR.

1. İNÖNÜ SAVAŞI
- SAVAŞIN SONUÇLARI : TALİME

- TEŞKİLATI ESASİYENİN KABULÜ

- AFGANİSTAN DOSTLUK ANTLAŞMASI

- LONDRA KONFERANSI

- İSTİKLAL MARŞI’NIN KABULÜ

- MOSKOVA ANTLAŞMASI

- ETHEM İSYANININ BASTIRILMASI

TEŞKİLATI ESASİYE
KABULÜ
• TEŞKİLATI ESASİYE KABULÜ

• BU ANAYASAYI ENCÜMENİ MAHSUSA HAZIRLADI

• 1921 ANAYASASIDIR. (ÇERÇEVE / YUMUŞAK)

• İLK MADDESİ : EGEMENLİK KAYITSIZ ŞARTSIZ MİLLETİNDİR

• 1924’E KADAR OSMANLI ANAYASASI OLAN KANUNİ ESASİ İLE BİRLİKTE

YÜRÜRLÜKTEDİR.
 AFGANİSTAN İLE
DOSTLUK ANLAŞMASI

• AFGANİSTAN İLE DOSTLUK ANLAŞMASI

• TBMM ‘ Yİ TANIYAN İLK MÜSLÜMAN DEVLETTİR.

• BİR ÜLKENİN TANIMADIĞI ANTLAŞMAYI DİĞERİ DE TANIMAYACAK.

• KARŞILIKLI DOSTLUK VE KÜLTÜR ANLAŞMASIDIR.

LONDRA KONFERANSI
• LONDRA KONFERANSI ( 21 ŞUBAT – 12 MART )

• TBMMM NİN KATILDIĞI İLK ULUSLARARASI KONFERANSTIR.

- İTİLAF DEVLETLERİNİN AMACI :

- SEVR ANLAŞMASINI TÜRK TARAFINA KABUL ETTİRMEK VE YUNAN

ORDUSUNA ZAMAN KAZANDIRMAK.

- TBMM’NİN AMACI :

- MİSAKI MİLLİYİ TÜM DÜNYAYA DUYURMAK

- BARIŞ YANLISI OLDUĞUMUZU KANITLAMAK.

LONDRA KONFERANSI • LONDRA KONFERANSI ( 21 ŞUBAT – 12 MART )

- OSMANLI ADINA TEVFİK PAŞA TBMM ADINA BEKİR SAMİ BEY

ÇAĞIRILMIŞTIR. ( AMAÇ İKİLİK ÇIKARMAKTIR )

- TEVFİK PAŞA SÖZ HAKKINI TBMM’YE VERİP OTORİTEMİZİ

ARTTIRMIŞTIR.

- (KONFERANSTA DEVLETLERARASI EŞİTLİK İLKESİNE UYMAYAN BİR

ESİR DEĞİŞİM ANLAŞMASI YAPTIĞI İÇİN BEKİR SAMİ BEY GÖREVİNDEN
ALINDI ( MOSKOVA ELÇİSİ OLARAK GÖNDERİLDİ )

- BEKİR SAMİ BEY YERİNE YUSUF KEMAL TENGİRŞENK GETİRİLDİ.

İSTİKLAL MARŞININ
KABULÜ
• İSTİKLAL MARŞININ KABULÜ

- KAHRAMAN TÜRK ORDUSUNA İTHAF EDİLMİŞTİR.

- İLK DEFA 1982 ANAYASASINDA YER ALMIŞTIR.

- TACEDDİN DERGAHINDA YAZILMIŞTIR.

- HAMDULLAH SUPHİ TANRIÖVER TARAFINDAN MECLİSTE

OKUNMUŞTUR.

- YARIŞMAYI HAKİMİYET-İ MİLLİYE GAZETESİ YAPMIŞTIR.

- AÇIKSÖZ VE SEBİLÜRREŞAT DERGİSİNDE YAYINLANMIŞTIR.

- İLK BESTECİSİ ALİ RIFAT ÇAĞATAY’TIR.

- SON BESTECİSİ OSMAN ZEKİ ÜNGÖR’DÜR.

MOSKOVA
ANTLAŞMASI
• MOSKOVA ANTLAŞMASI ( 16 MART 1921)

- TBMM İLE SOVYET RUSYA ARASINDA İMZALANMIŞTIR.

- ANTLAŞMA MADDELERİ :

- ÇARLIK RUSYA İLE OSMANLI DEVLETİ ARASINDAKİ TÜM ANTLAŞMALAR

GEÇERSİZ SAYILACAKTIR.

- KAPİTÜLASYONLAR KALDIRILACAK

- İKİ TARAFTAN BİRİNİN TANIMADIĞI BİR ANTLAŞMAYI DİĞERİ DE

TANIMAYACAK.

- BATUM GÜRCİSTANA BIRAKILACAK. ( MİSAKI MİLLİDEN İLK TAVİZ )

- BU ANTLAŞMA İLE TBMM İLK DEFA BÜYÜK BİR AVRUPA DEVLETİ

TARAFINDAN RESMEN TANINMIŞTIR.

2. İNÖNÜ SAVAŞI • II. İNÖNÜ SAVAŞI:

• SAVAŞAN: İSMET PAŞA – TBMM’NİN DÜZENLİ ORDUSU

• SAVAŞILAN: YUNANİSTAN

• SONUÇ: SAVUNMA SAVAŞI YAPIP KAZANDIK.

• ‘’ SİZ ORDA YALNIZ DÜŞMANI DEĞİL HALKIN MAKUS TALİHİNİ DE

YENDİNİZ.’’ SÖZÜNÜ MUSTAFA KEMAL SÖYLEMİŞTİR.

• FRANSA VE ZONGULDAK BOŞALTILDI.

• İTALYA VE FRANSA ANADOLU’YU BOŞALTMA KARARI ALDILAR.

• İNGİLTERE İLE ‘’ 40 ESİR DEĞİŞİMİ ‘’ YAPILDI

 •
KÜTAHYA ESKİŞEHİR KÜTAHYA – ESKİŞEHİR SAVAŞI

SAVAŞI • SAVAŞAN: İSMET PAŞA

• SAVAŞILAN: YUNANİSTAN

• SONUÇ: DÜZENLİ ORDUNUN İLK YENİLGİSİDİR.

• ORDUMUZ ÖNLEM OLARAK SAKARYA NEHRİNİN DOĞUSUNA ÇEKİLDİ.

KÜTAHYA – AFYON – ESKİŞEHİR ELDEN ÇIKTI

• MECLİSTE TARTIŞILAN 3 KONU :

• 1 ) MECLİS ‘ İ KAYSERİYE TAŞIMAK

• 2 ) YENİDEN KUVAYİ MİLLİYEYE GEÇMEK

• 3 ) MUSTAFA KEMAL’İN KOMUTANLIK VASFI.

• BU TARTIŞMALAR SONUCUNDA MUSTAFA KEMAL’E 3 AYLIĞINA

BAŞKOMUTANLIK YETKİSİ VERİLDİ.

KÜTAHYA ESKİŞEHİR
SAVAŞI
• BAŞKOMUTANLIK YETKİSİ İLE ;

• TEKALİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ YAYINLANDI

• ASKER KAÇAKLARINI GERİ GETİRMEK İÇİN FİRARİLER KANUNU

ÇIKTI

• BU KANUNLARA UYMAYANLAR İÇİN İSTİKLAL MAHKEMELERİ

TEKRAR KURULDU.

• 1. MAARİF KONGRESİ MUSTAFA KEMAL BAŞKANLIĞINDA

ANKARA’DA YAPILDI.

KÜTAHYA ESKİŞEHİR
ÖSYM SORDU
SAKARYA MEYDAN
MUHABERESİ • SAKARYA MEYDAN MUHABERESİ :

• SAVAŞAN: MUSTAFA KEMAL

• SAVAŞILAN: YUNANİSTAN

• SONUÇ: SON SAVUNMA SAVAŞIDIR. KAZANIYORUZ.

• ‘’ HATTI MÜDAFAA YOKTUR, SATHI MÜDAFAA VARDIR. O SATIH BÜTÜN

VATANDIR.’’ SÖZÜNÜ MUSTAFA KEMAL SÖYLEMİŞTİR.

• İTALYA ANADOLU’YU RESMEN BOŞALTTI

• FRANSA ANKARA ANLAŞMASINI İMZALAYIP TAMAMEN BOŞALTTI.

• UKRAYNE İLE DOSTLUK ANLAŞMASI İMZALANDI

• MUSTAFA KEMAL’E GAZİ VE MAREŞAL ÜNVANLARI VERİLDİ

• BAŞKOMUTANLIK YETKİSİNİN SÜRESİ UZATILDI.

• KARS ANLAŞMASI :
KARS ANLAŞMASI • DOĞU CEPHESİNİ TAMAMEN BİTİREN ANLAŞMADIR.

• DOĞU SINIRIMIZ ZAGROS DAĞLARI İLE BELİRLENİP BUGÜNKİ HALİNİ

ALDI

• BATUM GÜRCİSTANA VERİLİYOR ( MİSAKIMİLLİ’DEN İLK TAVİZ)

• GÖZLEMCİ ÜLKE RUSYA ,

gediz • TBMM – ERMENİSTAN – AZERBAYCAN- GÜRCİSTANLA İMALANIYOR.

• 2. VİYANA BOZGUNU İLE BAŞLAYAN GERİ ÇEKİLMEMİZ SONA ERİYOR.

Dogu cephesi
Güney cephesi

Batı cephesi
Eskişehir
Sakarya
gediz

Kütahya
1. inönü
2. inönü

Taarruz
Büyük

BAŞKOMUTANLIK
MEYDAN MUHAREBESİ
• BAŞKOMUTANLIK MEYDAN MUHAREBESİ

• SAVAŞAN: MUSTAFA KEMAL (BAŞKOMUTAN)

• SAVAŞILAN: YUNANİSTAN

• SONUÇ: TEK HÜCUM SAVAŞIDIR. KAZANDIK.

• ‘’ ORDULAR İLK HEDEFİNİZ AKDENİZDİR. İLERİ ! ‘’ SÖZÜNÜ MUSTAFA

KEMAL SÖYLEMİŞTİR.

• 30 AĞUSTOS’TA DÜŞMANIN GÜCÜ KIRILIYOR.

• SAVAŞIN SİLAHLI DÖNEMİ BİTİYOR.

 • MUDANYA ATEŞKES ANLAŞMASI

MUDANYA ATEŞKES • İMZALAYANLAR: TBMM – İNGİLTERE – FRANSA - İTALYA

ANLAŞMASI • ALINAN KARARLAR :

• YUNANİSTAN DOĞU TRAKYA’YI 15 GÜN İÇİNDE İNGİLTERE'YE VERECEK.

• İNGİLTERE DOĞU TRAKYA’YI 30 GÜN İÇİNDE TBMM’YE BIRAKACAK.

(AMAÇ YENİ BİR TÜRK-RUM SAVAŞINI ENGELLEMEK)

• TBMM DOĞU TRAKYA’DA 8000 JANDARMA BULUNDURACAK.

• İSTANBUL VE BOĞAZLARIN YÖNETİMİ TBMM’YE BIRAKILACAK . (OSMANLI

HUKUKEN YOK SAYILMIŞTIR)

• BARIŞ ANLAŞMASI İMZALANANA KADAR İSTANBULUN GÜVENLİĞİNİ İNGİLİZLER

Fransız İngiliz İsmet İtalyan SAĞLAYACAK.
General General İnönü General
Charpy Harrington Mombelli • İSTANBUL, BOĞAZLAR VE DOĞU TRAKYA SAVAŞ YAPILMADAN ALINIYOR.

• DOĞU TRAKYA’YI TESLİM ALAN REFET BELE’YE TRAKYA YÜKSEK KOMİSERİ ÜNVANI
VERİLİYOR.

• İSMET PAŞA’NIN BU ANLAŞMADAKİ DİPLOMATİK BAŞARISI LOZAN’A

GÖNDERİLMESİNDE ETKİLİ OLACAKTIR.

LOZAN BARIŞ • LOZAN BARIŞ KONFERANSI

KONFERANSI
(20 KASIM 1922) • LOZAN’DA İKİLİK ÇIKMASINI ENGELLEMEK İÇİN RIZA NUR’UN ÖNERİSİ İLE
SALTANAT KALDIRILDI.

• DÜZENLEYENLER : İNGİLTERE – FRANSA- İTALYA – JAPONYA

• GÖZLEMCİ : ABD

• DİL : FRANSIZCA – TÜRKÇE

• PARA BİRİMİ : FRANK – TL

• HEYETİMİZ : İSMET İNÖNÜ , RIZA NUR, HASAN SAKA

• DIŞ İŞLERİ BAKANLIĞI STATÜSÜNE DÜŞMEMEK İÇİN MUSTAFA KEMAL

GİTMEMİŞTİR.

• DÖNEMİN DIŞ İŞLERİ BAKANI : YUSUF KEMAL TENGİRŞENK’TİR.

 • LOZAN BARIŞ KONFERANSI
• TAVİZ İSTENMEYEN KONULAR :

LOZAN BARIŞ • KAPİTÜLASYONLAR

KONFERANSI • ERMENİ YURDU İDDAALARI

(20 KASIM 1922) • SADECE BOĞAZLAR İÇİN KATILANLAR :

• SOVYET RUSYA

• BULGARİSTAN

• KAPİTÜLASYONLAR : TAMAMEN KALDIRILDI

• ERMENİ YURDU İDDALARI : TAMAMEN SONLANDIRILDI

• PATRİKHANE : İSTANBUL DIŞINA ÇIKARTILAMIYOR, PATRİĞİN SİYASİ YETKİLERİ

ELİNDEN ALINDI.

• AZINLIKLAR : HERKES TÜRK VATANDAŞI SAYILACAK

• SAVAŞ TAZMİNATI : KARAAĞAÇ VE BOSNAKÖY YUNANİSTAN TARAFINDAN BİZE

VERİLDİ

• LOZAN BARIŞ KONFERANSI

LOZAN BARIŞ • OSMANLI BORÇLARI : AYRILAN DEVLETLERE BÖLÜŞTÜRÜLDÜ VE DUYUN-U
UMUMİYE İDARESİ KAPATILDI
KONFERANSI •
(20 KASIM 1922)
SINIRLAR :

• DOĞU SINIRI – KARS ANLAŞMASI

• BATI SINIRI – MERİÇ NEHRİ SINIR KABUL EDİLDİ

• GÜNEY SINIRI – 1921 ANKARA ANLAŞMASI

• YABANCI OKULLAR : TÜRK KANUNLARINA GÖRE ŞEKİLLENECEK. İÇ MESELEMİZ

SAYILACAKTIR.

• BOĞAZLAR : BAŞKANI TÜRK OLAN ULUSLARARASI BİR KOMİSYON KURULACAK ( İLK

BAŞKANI VASIF TEMEL )

• ADALAR : İNGİLTERE : KIBRIS / İTALYA : RODOS VE 12 ADA / TÜRKİYE : GÖKÇEADA

BOZCAADA TAVŞAN ADASI / YUNANİSTAN : DİĞER BÜTÜN ADALAR

• İSTANBULUN BOŞALTILMASI : İNGİLİZLER ANADOLUYU BOŞALTAN SON İTİLAF

DEVLETİ

• 20 KASIM 1922 : LOZAN BAŞLAR

• 6 ŞUBAT 1923 : LOZAN KESİNTİYE UĞRAR

• 17 ŞUBAT 1923 : İZMİR İKTİSAT KONGRESİ

• 23 NİSAN 1923 : LOZAN TEKRAR BAŞLAR

• 24 TEMMUZ 1923 : LOZAN İMZALANIR

• 11 AĞUSTOS 1923 : 2. TBMM AÇILIR

• LOZAN ONAYLANDI.
 ÖRNEK YAPALIM
ÖRNEK İNKLAPLARI YANINDA BULUNAN İLKELER İLE EŞLEŞTİRİNİZ. UYGUN OLMAYANI SİLİNİZ .

YENİ TÜRK ALFABESİNİN KABULÜ ( C – M – H – L – D – İ )

HAFTASONU TATİLİNİN CUMA’DAN PAZAR’A ALINMASI . ( C – M – H – L – D – İ )

KADINLARA SİYASİ HAK VERİLMESİ. ( C – M – H – L – D – İ )

TÜRK MEDENİ KANUNU’NUN KABULÜ. ( C – M – H – L – D – İ )

KABOTAJ KANUNU. ( C – M – H – L – D – İ )

KILIK KIYAFET KANUNU. ( C – M – H – L – D – İ )

EZANIN TÜRKÇE OKUNMASI. ( C – M – H – L – D – İ )

ÖRNEK YAPALIM
ÖRNEK İNKLAPLARI YANINDA BULUNAN İLKELER İLE EŞLEŞTİRİNİZ. UYGUN OLMAYANI SİLİNİZ .

TEŞVİKİ SANAYİ KANUNU. ( C – M – H – L – D – İ )

SOYADI KANUNU. ( C – M – H – L – D – İ )

ERKANI HARBİYE’NİN KAPATILMASI. ( C – M – H – L – D – İ )

İZMİR İKTİSAT KONGRESİ. ( C – M – H – L – D – İ )

ANKARA’NIN BAŞKENT OLMASI. ( C – M – H – L – D – İ )

TEVHİD-İ TEDRİSAT KANUNU. ( C – M – H – L – D – İ )

SALTANATIN • SALTANATIN KALDIRILMASI

KALDIRILMASI
(1 KASIM 1922) • AMAÇ :

• YÖNETİMDE İKİLİĞİ SONA ERDİRMEK

• HALK EGEMENLİĞİNİ GÜÇLENDİRMEK

• MODERN ÇAĞA UYMAYAN YÖNETİM TARZINI DEĞİŞTİRMEK

• HIZLANDIRAN GELİŞME :

• LOZAN KONFERANSI (DR.RIZA NUR)

• PADİŞAH VAHDETTİN VE AİLESİ SÜRGÜN EDİLDİ. (MALAYA GEMİSİ)

• HANEDAN ÜYESİ ABDÜLMECİT EFENDİ SON HALİFE OLMUŞTUR.

II. TBMM AÇILMASI
(11 AĞUSTOS 1923)
• 2. TBMM AÇILMASI
• ILK İCRAAT – LOZANI ONAYLAMAK

• INKLAPÇI MECLİSTİR

• 13 EKİM 1923 ( ANKARA'NIN BAŞKENT OLMASI)

HALK FIRKASI'NIN
KURULMASI
(9 EYLÜL1923)
• HALK FIRKASININ KURULMASI
• KURUCU : MUSTAFA KEMAL

• ÖZELLİĞİ : İLK İKTİDAR PARTİSİ

• 6 İLKE 9 UMDE KARARLARINA UYUYOR

• 1950 ' YE KADAR İKTİDARDA KALMIŞTIR.

• EKONOMİDE DEVLETÇİLİK POLİTİKASINI BENİMSEMİŞTİR.

ANKARA'NIN
BAŞKENT OLMASI
(13 EKİM 1923)
• ANKARA'NIN BAŞKENT OLMASI
• MİLLİ MÜCADELEYE BAŞKENTLİK YAPMASI VE İSTANBUL'UN OSMANLI'YI
ANIMSATMASI ÜZERİNE İSMET İNÖNÜ'NÜN ÖNERİSİYLE TBMM
KARARIYLA ANKARA BAŞKENT OLUYOR.
 • CUMHURİYET'İN İLANI
CUMHURİYET'İN İLANI • AMAÇ :

(29 EKİM 1923) • ULUSAL EGEMENLİĞİ GERÇEKLEŞTİRMEK VE FETHİ OKYAR'IN İSTİFASI İLE YAŞANAN
BUNALIMI ENGELLEMEK ( SONBAHAR EKİM BUNALIMI )

• KABİNE HÜKÜMET SİSTEMİNE GEÇİLDİ

• ILK CUMHURBAŞKANI : MUSTAFA KEMAL

• ILK BAŞKAN : İSMET PAŞA

• ILK MECLİS BAŞKANI : FETHİ OKYAR

• ILK GENELKURMAY BAŞKANI : FEVZİ ÇAKMAK

• MUSTAFA KEMAL DÖNEMİ SON MECLİS BAŞKANI : ABDÜLHALİK RENDA

HALİFELİĞİ • HALİFELİĞİN KALDIRILMASI

KALDIRILMASI •
(3 MART 1924)
SEBEPLERİ :

• DEVLET BAŞKANI GİBİ DAVRANMASI

• ELÇİLERİ KABUL ETMESİ

• VAHDETTİN İLE GİZLİCE MEKTUPLAŞMASI

• LAİKLİK ÖNÜNDE ENGEL OLMASI

• FAZLA PARA HARCAMASI

• ABDÜLMECİT EFENDİ VE BÜTÜN OSMANLI HANEDANLIĞI SÜRGÜN

EDİLİR.

ŞERİYE VE EVKAF
VEKALETİ
(3 MART 1924)
• ŞERİYE VE EVKAF VEKALETİ
• ŞEYHÜLİSLAMLIK (MEDENİ NURİ EFENDİ) KALDIRILDI

• YERİNE DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI VE VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

KURULDU ( RIFAT BÖREKÇİ )
 ERKANI HARBİYE
VEKALETİ KALDIRILMASI
(3 MART 1924)
• ERKANI HARBİYE VEKALETİNİN KALDIRILMASI
• AMAÇ : ORDUYU SİYASETTEN AYIRMAK

• YERİNE GENEL KURMAY BAŞKANLIĞI VE MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI

KURULDU

• TERAKKİPERVER CUMHURİYET FIRKASI

• HALİFELİĞİN KALDIRILMASINA TEPKİ OLARAK KURULDU
TERAKKİPERVER •
CUMHURİYET FIRKASI
ÖZELLİĞİ : İLK MUHALEFET PARTİSİ

• ILK ŞUBE : URFA'DA AÇILDI

• ADEMİMERKEZİYETÇİLİĞİ SAVUNDU

• EKONOMİDE LİBERALİZMİ BENİMSEDİ . (DEVLETÇİLİĞE KARŞIDIR)

• ''PARTİMİZ HALKIN DİNİ İNANÇLARINA SAYGILIDIR'' LAİKLİĞE KARŞI

• KURUCULARI : KAZIM KARABEKİR. ALİ FUAT, REFET BELE, ADNAN ADIVAR, RAUF ORBAY

• ŞEYH SAİT İSYANINA DESTEK VERDİĞİ İÇİN KAPATILDI.

• KARIŞTIRMA : ATATÜRK'ÜN KURDUĞU HALK FIRKASI PARTİ İLK İKTİDAR PARTİSİDİR. FAKAT
TERAKKİPERVER İSE İLK MUHALEFET PARTİSİDİR.

• KARIŞTIRMA : HALK FIRKASI DEVLETÇİLİĞİ , TERAKKİPERVER İSE LİBERALİZMİ

BENİMSEMİŞTİR.

• ŞEYH SAİT İSYANI

• DİYARBAKIR ERGANİ'DE BAŞLAYAN CUMHURİYET REJİMİNE VE LAİKLİĞE KARŞI ÇIKAN İLK AYAKLANMADIR.

• BU AYAKLANMA İLE TERAKKİPERVER CUMHURİYET FIRKASI VE İNGİLTERE DESTEK VERİYOR

•
ŞEYH SAİT İSYANI
INGİLTERE DESTEĞİNİN AMACI : MUSUL'U ALMAK

• FETHİ OKYAR İSYANI BASTIRAMAYINCA İSTİFA EDİYOR.

• YENİ HÜKÜMETİ İSMET İNÖNÜ KURUYOR.

• 1926 ANKARA ANLAŞMASI İLE MUSUL'U İNGİLTERE HİMAYESİNDEKİ IRAK'A BIRAKIYOR.

• ISYAN BASTIRILIYOR.

• ISTİKLAL MAHKEMELERİ YENİDEN KURULUYOR.

• HIYANETİ VATANİYE KANUNU TEKRAR YÜRÜRLÜKTE

• TAKRİR-İ SÜKUN KANUNU ÇIKIYOR.

• GEÇİCİ SEFERBERLİK HALİ (1925-1929)

• EN ÇOK İNKLAP YAPILAN DÖNEMDİR.

 İZMİR SUİKASTI • 1926 İZMİR SUİKASTI
(1926)
• TERAKKİPERVER CUMHURİYET FIRKASININ KAPATILMASINA TEPKİ OLARAK LAİK DEVLET
DÜZENİNE KARŞI YAPILAN SUİKAST GİRİŞİMİDİR.

• ISTİKLAL MAHKEMELERİ SON KEZ KURULDU.

• M.KEMAL ''BENİM NACİZ VÜCUDUM....'' SÖZÜNÜ SÖYLÜYOR

• ÇOK PARTİYE GEÇİŞ PLANI ERTELENİYOR.

SERBEST CUMHURİYET • SERBEST CUMHURİYET FIRKASI

FIRKASI • 1929 EKONOMİK KRİZİNE KARŞI ÖNLEM ALMAK AMACI İLE MUSTAFA

(12 AĞUSTOS 1930)

KEMAL'İN İSTEĞİ İLE FETHİ OKYAR VE MAKBULE ATADAN TARAFINDAN
KURULUYOR.

• ADNAN MENDERES'İN SİYASİ HAYATI BAŞLIYOR

• KADINLARA SİYASİ HAKLARI SAVUNDU

• PARTİ ÇEVRESİ HALİFELİK YANDAŞLARI İLE DOLUNCA FETHİ OKYAR PARTİSİNİ

FESH EDİYOR.

• KADINLARIN SİYASETE GİRİŞİ :

• 1930 BELEDİYE

• 1933 MUHTARLIK

• 1934 VEKİLLİK

MENEMEN İSYANI • MENEMEN İSYANI

• DERVİŞ MEHMET BAŞLATMIŞTIR.

• LAİK DÜZENE KARŞIDIR.

• KUBİLAY İLK DEVRİM ŞEHİDİDİR.

• DİVANI HARP KURULDU

• 1945 YILINA KADAR ÇOK PARTİLİ HAYAT İPTAL EDİLDİ.

ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ
(1924)
• ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ
• KABİNE HÜKÜMET SİSTEMİNE GEÇİLDİ

• DEVLETİN DİNİ İSLAMDIR.

• DEVLETİN DİNİ,BAYRAĞI,DİNİ,REJİMİ,BAŞKENTİ ANAYASAYA EKLENDİ.

• TÜRK MEDENİ KANUNU'NUN KABÜLÜ

TÜRK MEDENİ • AMAÇ : HUKUKTA BİRLİK VE LAİKLİĞİ SAĞLAMAK

KANUNU'NUN KABULÜ • ISVİÇREDEN ALINIYOR ( ÇÜNKÜ SON YAPILAN, MODERN )

( 17 ŞUBAT 1926 ) • KADINLARA ; BOŞANMA , NAFAKA , DÜKKAN AÇMA, MAHKEMEDE EŞİT

ŞAHİTLİK , VELAYET, İSTEDİĞİ MESLEĞİ SEÇME, RESMİ NİKAH ZORUNLULUĞU
(KADINLAR DEVLET GÜVENCESİNDE), MİRAS HAKKI VERİLDİ.

• PATRİKHANE : PATRİKHANE'NİN DÜNYEVİ YETKİLERİ ELİNDEN ALINIYOR.

RÜŞA YAŞINA GELEN ÇOCUK KENDİ DİNİNİ SEÇEBİLİYOR.

• 1930 BELEDİYE

• 1933 MUHTARLIK

• 1934 VEKİLLİK

• 2015 KENDİ SOYADINI EVLENİNCE KULLANMA

• 2009 EVLENME SONRASI EDİNİLEN MALLARIN PAYLAŞIMI

TÜRK MEDENİ
KANUNU'NUN KABULÜ • TÜRK MEDENİ KANUNU'NUN KABÜLÜ
( 17 ŞUBAT 1926 ) • OSMANLI'DAN KALAN AHMET CEVDET PAŞA'NIN SULTAN ABDÜLAZİZ
ZAMANINDA HAZIRLAYIP İSTİBDAT DÖNEMİNDE YÜRÜRLÜĞE GİREN
MECELLE KALDIRILIP YERİNE MEDENİ KANUN GETİRİLMİŞTİR.

• HUKUK DALLARI OLARAK

• CEZA HUKUKU – İTALYA

• BORÇLAR HUKUKU - İSVİÇRE

• TİCARET HUKUKU – ALMANYA

• IDARE HUKUKU - FRANSA

 TEVHİDİ TEDRİSAT
KANUNU'NUN KABULÜ • TEVHİDİ TEDRİSAT KANUNU'NUN KABULÜ
( 3 MART 1924 )
• AMAÇ : EĞİTİMDE BİRLİK VE LAİKLİĞİ SAĞLAMAK

• BU KANUNLA MEDRESELER KAPATILDI VE ATATÜRK DÖNEMİNDE İMAMHATİP

LİSELERİ VE İLAHİYAT FAKÜLTELERİ AÇILDI.

• BÜTÜN EĞİTİM KURUMLARI MEB'E BAĞLANDI. ÇOĞA UYMAYAN DERSLER

MÜFREDATTAN KALDIRILDI.

• OSMANLI'DAN GÜNÜMÜZE KALAN GELEN KURUMLAR MEB VE ZİRAAT

BANKASI

• 1926'DA YAPILAN MAARİF VEKALETİ HAKKINDA KANUN İLE TEVHİDİ

TEDRİSAT TAMAMLANMIŞ VE DEVLET İZNİ OLMADAN OKUL AÇILAMAZ.

YENİ TÜRK ALFABESİNİN

KABULÜ • YENİ TÜRK ALFABESİNİN KABULÜ
( 1 KASIM 1928 )
• AMAÇ : OKUR YAZAR ORANINI ARTTIRMAK, OKUMAYI KOLAY HALE
GETİRMEK.

• ALFABE İÇERİSİNDE URAL ALTAY DİL GRUBUNA AİT NOKTALI HARFLER

EKLENDİ.

• YENİ ALFABE İLE İLK DEFA İLAÇ PROSPEKTÜSÜ'NDE KULLANILDI

• BASILAN İLK GAZETE MARDİN GAZETESİ.

• ALFABE DİNİ OLDUĞU İÇİN DEĞİL ZOR OLDUĞU İÇİN DEĞİŞTİRİLDİ.

MİLLET MEKTEPLERİ'NİN
AÇILMASI
( 24 KASIM 1928 )
• MİLLET MEKTEPLERİ'NİN AÇILMASI
• AMAÇ : 14 – 45 YAŞ ARASINA YEN ALFABEYİ ÖĞRETMEK.

• MEKTEBE GİTMEK ZORUNLUDUR.

• ILK DERSİ M.KEMAL VERMİŞTİR. OKUL M.KEMAL'E BAŞÖĞRETMEN ÜNVANI

VERİYOR. 24 KASIM GÜNÜ ÖĞRETMENLER GÜNÜ OLARAK KUTLAMAYA
BAŞLANIYOR.
 HALK EVLERİ • HALK EVLERİ
( 1932 )
• AMAÇ : DEVLETİN REJİMİNİ VE İDEOLOJİSİNİ HALKA KÜLTÜR SEVİYESİNİ
YÜKSELTMEK.

• OKUMA YAZMA ORANININ ARTMASINA KATKI SAĞLAMIŞTIR.

• 1922'DE ZİYA GÖKALP TARAFINDAN BALKAN SAVAŞLARI SONRASI

TÜRKÇÜLÜK DÜŞÜNCESİNİ YAYMAK AMACIYLA AÇILAN ANCAK ZAMAN
İÇİNDE BU AMACI DIŞINA ÇIKAN TÜRK OCAKLARININ YERİNE KURULMUŞTUR.

• TÜRK YURDU DERGİSİNE ÇIKARILAMAZ YERİNE HALK

EVLERİNİN ÜLKÜ DERGİSİ ÇIKARILIR.

• ÜNİVERSİTE REFORMU
• ALBERT MALCHE ' NİN ÖNERİSİYLE YAPILDI
ÜNİVERSİTE REFORMU •
( 1933 )
ANADOLU'NUN TÜM ŞEHİRLERİNE ÜNİVERSİTE AÇMAK AMAÇLANDI

• DARÜLFÜNUN İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ'NE DÖNÜŞTÜRÜLDÜ.

• MUSTAFA KEMAL ZAMANINDA AÇILAN OKULLAR

• ANKARA HUKUK MEKTEBİ (M.KEMAL ZAMANI İLK YÜKSEKOKUL)

• GAZİ ÜNİVERSİTESİ

• DİL – TARİH - COĞRAFYA ENSTİTÜSÜ

• ISTANBUL ÜNİVERSİTESİ

• ISTANBUL VE İZMİR OPERA VE BALE

• ANKARA VE İSTANBUL TİYATROSU

KÖY ENSTİTÜLERİ
• KÖY ENSTİTÜLERİ
( 1940 )
• ISMET İNÖNÜ ZAMANINDA AÇILIYOR

• HER KONUDA KALİFİYE ÖĞRETMEN YETİŞTİRMEK.

• FİKRİ '' JOHN DEWEY '' VERİYOR.

• HASAN ALİ YÜCEL VE İSMAİL HAKKI TONGUÇ AÇIYOR.

• AŞIK VEYSEL DERS VERDİ.

 • ŞAPKA KANUNU
• OSMANLIYI SİMGELEYEN FES KALDIRILMIŞ YERİNE BATILI
ŞAPKA KANUNU TARZDA ŞAPKA TAKMAK ZORUNLU OLMUŞTUR.

( 25 KASIM 1925 ) • BU KANUN M.KEMAL'İN BEYAZ TREN YOLCULUĞU SIRASINDA

KASTAMONU'DA İLAN EDİLDİ.

• KASTAMONU M.KEMAL'İN İLKE-İNKLAPLARINA EN ÇOK KARŞI

ÇIKAN ŞEHİRDİR.

• 1933'DE ÖRTÜ, ÇARŞAF, PEÇE YASAKLANDI.

• 1935'TE RUHANİ LİDERLER HARİCİNDE, DİNİ MABED DIŞINDA

DİNİ KIYAFET GİYMEK YASAKLANDI. ( CÜBBE DE YASAK )

• KILIK KIYAFET KANUNA GEÇİLİYOR

• ŞAPKA KANUNUNDA LAİKLİK YOKTUR.

• KILIK KIFAYET KANUNUNDA LAİKLİK VARDIR.

TEKKE, ZAVİYE VE
TÜRBELERİN
KAPATILMASI • TEKKE, ZAVİYE VE TÜRBELERİN KAPATILMASI
( 30 KASIM 1925 ) • TARİKATLARIN DİNİ KULLANARAK DİNİN YOZLAŞMASINI ÖNLEMEK

• TARİKATLARIN ÇALIŞMALARINA SON VERMEK

• TOPLUMDAKİ AYRICALIKLARIN ÖNÜNE GEÇMEK

• AYRICALIK BELİRTİLEN DİNİ ÜNVANLAR ( HACI , HOCA, MOLLA . . . ) KALDIRILDI.

MİLADİ TAKVİM'İN
KABULÜ
(1 OCAK 1926 ) • MİLADİ TAKVİM'İN KABULÜ
• AMAÇ : TAKVİMDE BİRLİĞİ SAĞLAMAK BATIYLA TİCARİ İLİŞKİLERİ KOLAYLAŞTIRMAK

• İLK OLARAK SABAH GAZETESİNDE KULLANILDI.

 ULUSLARARASI AĞIRLIK - UZUNLUK
RAKAMLARIN KABULÜ ÖLÇÜLERİNDE DEĞİŞİKLİK
( 1928 ) ( 1928 – 1932 )

• KRONOLOJİYE DİKKAT : ÖNCE RAKAM SONRA ALFABE

• AMAÇ : UYGULAMADA KOLAYLIK SAĞLAMAK BATI İLE
TİCARİ İLİŞKİLERİ GELİŞTİRMEK

• BATIYLA TİCARİ İLİŞKİLERİ KOLAYLAŞTIRMAK AMACIYLA

• INGİLTERE'DEN METRİK SİSTEMİ ALINDI.
ULUSLARARASI RAKAMLAR KABUL EDİLDİ.

TÜRK TARİH KURUMU • TÜRK TARİH KURUMU

(1931 ) • TÜRK TARİHİNİN KÖKENLERİNİ ARAŞTIRMAK

• BATI'NIN YANLIŞ BİLGİLENDİRİLMESİNİ ÖNLEMEK

• GÜNEŞ DİL TEORİSİNİ KANITLAMAYA YARDIMCI OLMAK

• MİLLİ BİLİNCİ GÜÇLENDİRMEK

• ILK BAŞKAN : TEVFİK BIYIKLIOĞLU

• ILK KADIN BAŞKAN : AFET İNAN

TÜRK DİL KURUMU • TÜRK DİL KURUMU

(1932 ) • TÜRKÇE'NİN DİĞER DİLLERDEN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ KANITLAMAK.

• TÜRKÇE'Yİ BİLİM DİLİ YAPMAK

• TÜRKÇE,Yİ SADELEŞTİRMEK

• YABANCI KELİMELERİ TÜRKÇE'YE UYARLAMAK

• YABANCI KELİMELERE TÜRKÇE KARŞILIK BULMAK

• ILK BAŞKAN : SAMİH RIFAT HOROZCUOĞLU

 • SOYADI KANUNU
SOYADI KANUNU • AMAÇ : ÖZELLİKLE ASKERİ VE EKONOMİK ALANDA YAŞANAN KARIŞIKLIKLARI
( 1934 ) ÖNLEMEK

• 1- HER TÜRK VATANDAŞININ SOYADI OLACAK

• 2- SOYADI KOMİK, KÜÇÜK DÜŞÜRÜCÜ OLAMAZ

• 3- SOYADI TÜRKÇE KARAKTER İÇERİR. (MİLLİYETÇİLİK)

• M.KEMAL'E ATATÜRK SOYADINI HAZIM ONAT ÖNERDİ, TBMM KABUL ETMİŞTİR.

• (ÖNCEDEN ÖZ VE ÖZBEY SOYADLARINI KULLANDI)

• M.KEMAL'İN AİLESİ İSE ATADAN SOYADINI KULLANMAKTADIR.

HAFTA SONU TATİLİNİN

PAZARA ALINMASI
( 1935 ) • HAFTA SONU TATİLİNİN PAZARA ALINMASI
• UYGULAMADA BİRLİK SAĞLAMAK VE BATIYLA TİCARİ İLİŞKİLERİ KOLAYLAŞTIRMAK
AMACIYLA YAPILDI.

• ATATÜRK DÖNEMİ SON İNKLABIDIR.

• IZMİR İKTİSAT KONGRESİ

• AMAÇ : MİLLİ VE BAĞIMSIZ BİR EKONOMİ OLUŞTURMAK.

•
IZMİR İKTİSAT
LOZAN KONFERANSI KESİNTİYE UĞRADIĞINDA DÜZENLENDİ.

•
KONGRESİ
BAŞKANI : KAZIM KARABEKİR

•
( 17 ŞUBAT 1923 )
AÇILIŞ KONUŞMASI : M.KEMAL

• İŞÇİ TÜCCAR ÇİFTÇİ ZANAAT GRUPLARI KATILDI.

• ALINAN KARARLARA MİSAKI İKTİSADI ADI VERİLDİ MEMUR VE ASKER YOKTUR.

• MİSAKI İKTİSADİ KARARLARI

• HAMMADDESİ ÜLKEMİZDE OLAN SANAYİ DALLARI GELİŞECEK

• KÜÇÜK ATÖLYELERDEN BÜYÜK FABRİKALARA GEÇİLECEK

• ÖZEL SEKTÖRE TEŞVİK VERİLECEK

• OKUMA BAYRAMI YAPILACAK

• YERLİ MALI KULLANIMI ÖZENDİRİLECEK

• ÖZEL SEKTÖRE TEŞVİK İÇİN BANKALAR KURULACAK

 • M.KEMAL DÖNEMİ EKONOMİ YATIRIMLARI

• İLK OLARAK TARIM ALANINDA YATIRIM YAPILIYOR.

• AŞAR VERGİSİ KALDIRIYOR. (1925 )

• ZİRAAT BANKASI ÇİFTÇİYE KREDİ VERMEKLE GÖREVLENDİRİLDİ.

• TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ KURULDU (1936)

• YÜKSEK ZİRAAT ENSTİTÜSÜ AÇILDI (1933)

• TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ KURULDU. (1938)

• TOHUM ISLAH İSTASYONLARI AÇILDI.

• TOPRAK REFORMU KANUNU PLANLANDI . (1929)

• - TOPRAĞI OLMAYAN KÖYLÜYE TOPRAK VERMEK

• TÜRKİYE'NİN İLK AÇILACAK FABRİKASI. UŞAK ŞEKER FABRİKASI'DIR.

• NURİ ŞEKER TARAFINDAN AÇILDI.

• FAALİYETE GEÇEN İLK FABRİKA İSE ALPULLU FABRİKKASI

• TOPRAK REFORMU 1929 EKONOMİK KRİZİ VE KÖY AĞALARININ KARŞI ÇIKMASI

SONUCU BAŞARISIZDIR.

• M.KEMAL'İN PLANLAYIP YAPAMADIĞI ŞEYLER :

• TOPRAK REFORMU

• TEŞVİK-İ SANAYİ KANUNU

• HATAY'IN ANAVATANA KATILMASI

• MUSUL'UN ÜLKE SINIRLARINDA KALMASI

• ATATÜRK DÖNEMİ BANKALAR

• 1924 - İŞ BANKASI : İLK ÖZEL BANKADIR. ( CELAL BAYAR AÇTI )

• 1925 – SANAYİ MAADİN BANKASI : İLK DEVLET BANKASI

ATATÜRK DÖNEMİ • 1927 – EMLAK VE EYTAM BANKASI : İNŞAAT SEKTÖRÜNE KREDİ İÇİN
BANKALAR • 1930 – MERKEZ BANKASI : BÜTÜN BANKALARIN KONTROLÜ, PARA BASIMI

• 1929 EKONOMİK BUNALIMA ÖNLEM

• 1932 İLLER BANKASI : BELEDİYELER BANKASI, İMAR KALKINMA KREDİSİ

• 1933 SÜMERBANK : TEKSTİLCİ, SANAYİCİYE KREDİ İÇİN

• 1935 ETİBANK : MADENCİYE KREDİ VERMEK AMACIYLA

• 1939 DENİZBANK : DENİZCİYE KREDİ SAĞLAMAK

• 1938 HALKBANK : BİREYSEL KREDİLERİ SAĞLAMAK

• ZİRAAT VE VAKIFBANK YOKTUR.

TEŞVİKİ SANAYİ • TEŞVİKİ SANAYİ KANUNU
KANUNU
•
( 1927 )
ÖZEL SEKTÖRÜ YATIRIMLA TEŞVİK ETMEK AMACIYLA ÇIKARILDI.

• 1929 EKONOMİK BUNALIMI VE HALKIN İSTEKSİZ OLMASINDAN DOLAYI BAŞARISIZ

OLUYOR. DEVLETÇİLİK İLKESİNE GEÇİLDİ.

• 1933 : BİRİNCİ BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI YAPILDI (BAŞARILI)

• 1938 : İKİNCİ BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI HAZIRLANDI ( İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI
ÇIKTIĞINDAN BAŞARISIZ OLDU )

• ATATÜRK DIŞ POLİTİKA

ATATÜRK DIŞ
POLİTİKA
• TEMEL AMAÇ : YURTTA SULH, CİHANDA SULH

• 1924 – 1930 : LOZANDAKİ KONULARI ÇÖZMEK

• 1930 – 1938 : YENİ BİR SAVAŞA ÖNLEM ALMAK

YABANCI OKULLAR
• YABANCI OKULLAR SORUNU
SORUNU
( 1924 )
• FRANSA İLE SORUN OLMUŞTUR. FRANSA'NIN İTİRAZLARI KABUL EDİLMEDİ.

• YABANCI OKULLAR MEB'E BAĞLANDI

• YABANCI OKULLARDA BİR TÜRK İDARECİ OLACAK.

• TÜRKÇE, TARİH, COĞRAFYA, FELSEFE DERSLERİ TÜRK ÖĞRETMENLER İLE TÜRKÇE

OKUTULACAK.

• TÜRK MÜFETTİŞLER DENETLEYECEK.

BOZKURT LOTUS • BOZKURT LOTUS OLAYI
OLAYI • FRANSA İLE SORUN OLMUŞTUR.

( 1926 ) • TÜRK - FRANSIZ GEMİLERİNİN ÇARPIŞMASI OLAYIDIR.

• FRANSA TÜRK MAHKEMELERİNİN VERDİĞİ KARARA İTİRAZ ETTİ VE KONU MİLLETLER

CEMİYETİ'NİN YARGI ORGANI OLAN LAHEY ADALET DİVANINA TAŞINDI.

• BU DAVADA BİZİ MAHMUT ESAT BEY TEMSİL ETTİ.

• DAVA DEVAM EDERKEN KABOTAJ KANUNU İLAN EDİLİR.

• VE DAVAYI KAZANDIK.

• ULUSLARARASI HUKUKTA HAKLI OLDUĞUMUZ İLK KONU

• MUSUL MESELESİ
•
MUSUL MESELESİ
LOZANDA ÇÖZÜLEMEYEN TEK MESELE.

•
( 1926 )
INGİLTERE İLE SORUN OLMUŞTUR.

• INGİLTERE BÖLGEYİ ALMAK İÇİN ŞEYH SAİT VE NASTURİ AYAKLANMALARINI ( CAFER

TAYYAR PAŞA ) ÇIKARTIYOR.

• KONUNUN ÇÖZÜMÜ İÇİN FETHİ OKYAR BAŞKANLIĞINDA HALİÇ KONFERANSI

DÜZENLENDİ.

• BRÜKSEL HATTI ÇİZİLDİ.

• 1926 ANKARA ANTLAŞMASIYLA MUSUL, İNGİLİZ HİMAYESİNDEKİ IRAK'A BIRAKILDI

• MİSAKI MİLLİ'DEN SON TAVİZDİR.

• PETROL GELİRLERİNİN %10 ' U 25 YIL BOYUNCA BİZE VERİLECEK.

BRİAND KELLOG
PAKTI
( 1928 ) • BRİAND KELLOG PAKTI
• ABD VE FRANSA ÖNDERLİĞİNDE 2. DÜNYA SAVAŞINA ÖNLEM VE AVRUPA'DA KALICI
BARIŞI SAĞLAMAK AMACIYLA KURULAN PAKT.

• MUSTAFA KEMAL '' YURTTA SULH, CİHANDA SULH '' POLİTİKASI GEREĞİ BURAYA
ÜYEDİR.

• SON ÜYE SOVYET RUSYA'DIR.

 LİTVİNOV
PROTOKOLÜ • LİTVİNOV PROTOKOLÜ
( 1928 ) • SOVYET RUSYA'NIN YAPMIŞ OLDUĞU BİR BARIŞ PROTOLOKÜDÜR.

• M.KEMAL DÜNYA BARIŞINA KATKI İÇİN KATILDI.

• SSCB, ROMANYA, POLONYA, LETONYA, ESTONYA ARASINDA İMZALANDI.

• DAHA SONRA TÜRKİYE,İRAN VE LİTVANYA BARIŞÇIL GİRİŞİME İMZA ATTI.

• BRİAND KELLOG PAKTINI DESTEKLEYİCİ NİTELİKTE KURULMUŞTUR.

• ALMANYA'NIN YAPTIĞI LOCERNO'YA ÜYE OLMADIK.

DIŞ BORÇLAR
SORUNU
• DIŞ BORÇLAR SORUNU
( 1929 )
• LOZAN'DA ÇÖZÜLEN KONULARDANDIR.

• 1929 EKONOMİK KRİZİ'NİN YAŞANMASI ÜZERİNE OSMANLI'DAN KALAN BORÇLARI

ÖDEYEMEYİNCE FRANSA İLE SORUN OLUYOR.

• ABD BAŞKANI HOOVERİN ARAYA GİRMESİYLE HOOVER MOROTORYUMU

(ERTELEME) YAYINLANDI.

• SON BORÇ TAKSİDİMİZ TL OLARAK ADNAN MENDERES DÖNEMİNDE ABD'YE

ÖDENDİ.

NÜFUS MÜBADELESİ • NÜFUS MÜBADELESİ

( ETABLİ ) •
( 1930 )
TÜRK - YUNAN NÜFUS DEĞİŞİMİ KONUSUDUR.

• LOZAN'DA KONU MİLLETLER CEMİYETİNE GÖNDERİLDİ. MİLLETLER CEMİYETİNDE

ÇÖZÜLEMEYİNCE İKİLİ GÖRÜŞMELERE BIRAKILIYOR.

• M.KEMAL VE YUNAN BAŞKANI VENİZELOS ARASINDAKİ GÖRÜŞME SONUCU

KABUL EDİLEN SONUÇLA ÇÖZÜME KAVUŞTURULDU.

• ISTANBUL, GÖKÇEADA - BOZCAADA VE BATI TRAKYA HARİÇ DİĞER BÖLGE NÜFUSU

YER DEĞİŞTİRDİ.

• BU BÖLGELERDE KALMANIN ŞARTI ; MONDROS'TAN ÖNCE BURADA YAŞAMAK.

• BU OLAYIN ÇÖZÜMÜYLE BİRLİKTE KIBRIS MESELESİNE KADAR EN İYİ DOSTUMUZ

YUNANİSTANDIR.
 ADANA – MERSİN
DEMİRYOLU SORUNU
1929 • ADANA MERSİN DEMİRYOLU SORUNU
• BU SORUN FRANSA İLE YAŞANMIŞTIR.

• TÜRKİYE'NİN BİR FRANSIZ FİRMASI TARAFINDAN İŞLETİLEN ADANA MERSİN

DEMİR YOLU HATTINI MİLLİLEŞTİRMEK İSTEMESİ ÜZERİNE FRANSA'NIN BU
DURUMA KARŞI ÇIKMASI İLE BU SORUN ORTAYA ÇIKMIŞTIR.

• KONU BAŞARI İLE HALLEDİLMİŞTİR.

• 1929 ' DE TÜRKİYE TARAFINDAN SATIN ALINARAK TCDD'YE BAĞLANDI.

MİLLETLER
• MİLLETLER CEMİYETİNE ÜYELİK
CEMİYETİNE ÜYELİK
( 1932 ) • NEDEN ÜYE OLDUK :

• DOST MÜTTEFİK BULMAK

• TANINIRLIĞIMIZI ARTIRMAK

• 2. DÜNYA SAVAŞINA ÖNLEM ALMAK

• ILK OLARAK WİLSON İLKELERİNDE BAHSEDİLDİ.

• 1919 PARİS KONFERANSINDA KURULDU.

• YUNANİSTAN'IN RİCASI İSPANYA'NIN DAVETİYLE ÜYE OLDUK.

• ILK TEMSİLCİMİZ : CEMAL HÜSNÜ TARAY

MİLLETLER
• MİLLETLER CEMİYETİNE ÜYELİK
CEMİYETİNE ÜYELİK
( 1932 ) • NEDEN ÜYE OLDUK :

• DOST MÜTTEFİK BULMAK

• TANINIRLIĞIMIZI ARTIRMAK

• 2. DÜNYA SAVAŞINA ÖNLEM ALMAK

• ILK OLARAK WİLSON İLKELERİNDE BAHSEDİLDİ.

• 1919 PARİS KONFERANSINDA KURULDU.

• YUNANİSTAN'IN RİCASI İSPANYA'NIN DAVETİYLE ÜYE OLDUK.

• ILK TEMSİLCİMİZ : CEMAL HÜSNÜ TARAY

 HARİTA ÜZERİNDE GÖRELİM
• BALKAN ANTANTI - AKDENİZ PAKTI - SADABAT PAKTI

BALKAN ANTANTI • BALKAN ANTANTI

( 1934 ) • 2. DÜNYA SAVAŞINA ÖNLEM ALMAK AMACIYLA ALMANYA VE İTALYA'YA KARŞI
BALKAN SINIRLARI'NIN GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAK

• T ÜRKİYE

• A

• Y UNANİSTAN

• Y UGOSLAVYA

• A

• R OMANYA

BALKAN ANTANTI • BALKAN ANTANTI

( 1934 ) • BULGARİSTAN NEDEN YOK ?

• SINIRLARINI EGE DENİZİNE ULAŞTIRAN BULGARİSTAN BALKAN SAVAŞI'NIN

İNTİKAMINI ALMAK İÇİN YENİ BİR SAVAŞ İSTİYOR. ROMANYA’DAN DOBRUCA’YI
ALMAK

• ARNAVUTLUK NEDEN YOK ?

• İTALYA'DAN KORKTUĞU İÇİN

• YUNANİSTAN İLE MÜBADELE SORUNUNU ÇÖZDÜKTEN SONRA BU ANTANTIN

KURULMASI HIZLANDI
 AKDENİZ PAKTI
( 1936 )
• AKDENİZ PAKTI
• İTALYA'YA KARŞI AKDENİZ'İN GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAK AMACI İLE KURULDU.
(İNGİLTERE'NİN HİMAYESİNDE KURULDU)

• TÜRKİYE, YUNANİSTAN, YUGOSLAVYA, İNGİLTERE ÜYEDİR.

• TÜRK - İNGİLİZ İLİŞKİLERİNDE BİR DÖNÜM NOKTASIDIR.

• MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ

• İTALYA'NIN SALDIRGAN TUTUMUNA KARŞILIK BOĞAZLARIN GÜVENLİĞİNİ

MONTRÖ BOĞAZLAR SAĞLAMAK AMACIYLA YAPILDI.

SÖZLEŞMESİ • LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI'NDA YER ALAN BOĞAZLAR KOMİSYONU KALDIRILDI.

( 1936 ) • 1935'TE TÜRKİYE MİLLETLER CEMİYETİNE BAŞVURARAK BOĞAZLARDA ASKER

BULUNDURMA HAKKINA SAHİP OLMAK İSTEĞİNİ BİLDİRMİŞTİR.

• 1936'DA BOĞAZLARIN STATÜSÜNÜ BELİRLEMEK ÜZERE İSVİÇRE'NİN MONTRÖ

KENTİNDE KONFERANS TOPLANMIŞ.

• TEMSİLCİMİZ : TEVFİK RÜŞTÜ ARAS'TIR

• SÖZLEŞMEYİ HIZLANDIRAN GELİŞMELER :

• 2. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ SİLAHLANMA

• ALMANYA'NIN REN BÖLGESİNE ASKER ÇIKARTMASI

• İTALYA'NIN MANOVRA'YA SALDIRMASI.

• ANTLAŞMAYI EN SON İTALYA İMZALAMIŞTIR.

• SADABAT PAKTI 1937

SADABAT PAKTI
( 1937 ) • İTALYA'NIN SALDIRGAN TUTUMUNA KARŞI DOĞU SINIRININ GÜVENLİĞİNİ
SAĞLAMAK İNGİLTERE'NİN İSTEĞİ İLE KURULMUŞTUR.

• ÜYELER : İRAN ATI

• İRAN - AFGANİSTAN - TÜRKİYE - IRAK

• SURİYE NEDEN ÜYE OLMAMIŞTIR ?

• TÜRKİYE İLE HATAY MESELESİ SORUNU IRAK İLE SU YOLLARI MESELESİ

SORUNLARINDAN DOLAYI ÜYE OLMAMIŞTIR.

• TARHAN'DA SADABAT KÖŞKÜNDE İMZALANMIŞTIR. 1979 İRAN-IRAK SAVAŞI'NIN

ÇIKMASI ÜZERİNE PAKT SONA ERMİŞTİR.
 • HATAY MESELESİ
• TBMM İLE FRANSA ARASINDA YAPILAN 1921 ANKARA ANTLAŞMASI İLE HATAY

HATAY MESELESİ
ÖZERK OLMUŞTUR.

• TÜRKİYE'NİN SORUNU MİLLETLER CEMİYETİNE TAŞIMASI SONUCU SANDLER

RAPORU KURULMUŞTUR.

• BÖLGEDEKİ NÜFUSUN %39 ' UNU TÜRK OLDUĞU SAVUNAN CEMİYET HATAY'IN
FRANSA'NIN SURİYE MANDASINDAN AYRI BİRİM OLDUĞU SONUCUNA VARILMIŞ
VE BAĞIMSIZ HATAY CUMHURİYETİ KURULMUŞTUR.

• HATAY CUMHURİYETİ'NİN :

• İLK CUMHURBAŞKANI : TAYFUR SÖKMEN

• İLK BAŞBAKANI : ABDURRAHMAN MELEK

• İLK MECLİS BAŞKANI : ABDÜLGANİ TÜRKMEN

HATAY MESELESİ
• HATAY MESELESİ
• HATAY KONUSUNDA PASİF KALAN İSMET İNÖNÜ'YÜ KURUN ADLI GAZETESİNDE
ASIM US TAKMA ADINI KULLANARAK ELEŞTİRİYOR.

• ''KIRK ASIRLIK TÜRK YURDU DÜŞMAN ELİNDE KALAMAZ.'' SÖZÜNÜ BU OLAYDA

M.KEMAL SÖYLEMİŞTİR.

1. DÜNYA SAVAŞI • 1917 BOLŞEVİK DEVRİMİ

SONRASI • 1917'de Bolşevikler Ekim Devrimiyle yönetimi ele geçirmişlerdir.
GELİŞMELER Bolşevik Lenin 3 Mart 1918'de Brest Litowsk Antlaşmasını
imzalayarak savaştan çekilmiş.
• Lenin NEP ilan etmiştir.

• NEP :
• Köylünün tarım ürünlerine el konulmaktan vazgeçilecek
• Köylü ürününü kolayca pazarlayabilecek
• Yabancı sermayeye imkân tanınacak

• 1924'te Lenin'in ölmesi üzerine Stalin lider olmuştur

• Çeka örgütü : Bolşevikler tarafından kurulmuştur. İhtilalinden
sonra Çar II. Nikola ve ailesini öldüren örgüttür.
 1. DÜNYA SAVAŞI
SONRASI
GELİŞMELER
• BASMACI HAREKATI
• XX.yüzyılda Orta Asya devletlerinin Sovyet Rusya'ya karşı yapılan
bağımsızlık mücadelesidir.
• Hareketin Amacı : Türkistan'ı Ruslardan kurtarmak ve bağımsızlık
kazanmaktır.
• 1936'da Batı Türkistan'ın SSCB'ye bağlı Kazakistan, Özbekistan,
Kırgızistan, Türkmenistan Cumhuriyetleri
• Yusuf Akçura, İsmail Gaspıralı, Zeki Velidi Togan ve Enver Paşa
Basmacı Harekatı desteklemişlerdir

• BASMACI HAREKATI
1. DÜNYA SAVAŞI • Çarlık Rusya'da Zeki Velidi Togan'ın yer aldığı DUMA isimli meclis
SONRASI açılıyor.

GELİŞMELER • Zeki Velidi Togan, aynı zamanda İstanbul Üniversitesi Genel Türk
Tarihi Kürsüsü'nü kuruyor.

• Türk ve Tatar Tarihi kitabını yazıyor.

• 1917'de Lenin önderliğinde Bolşevik İhtilali çıkınca Türkler Orta

Asya'da Milli Hokand Hükümeti'ni kuruyor.

• Türklerin bağımsızlık mücadelesinin başladığı yer Hokand Şehri'dir.

Zeki Velidi Togan Yusuf Akçura • Koçbaşı Ergaş : Basmacı harekatı'nın askeri lideri

• 1921'de Enver Paşa da mücadeleye dahil oluyor. 1935'te mücadele

başarısız oldu.

• İsmail Gaspıralı : Kırım Türkü'dür. Tercümen Gazetesi'nin yazarı.

Mücadelenin siyasi fikrini ortaya atmış ama mücadeleye
katılamamıştır.

İsmail Gaspıralı Enver Paşa

• Yusuf Akçura : Üç Tarzı Siyaset Makalesi.

1. DÜNYA SAVAŞI • 1929 DÜNYA EKONOMİK KRİZİ (KARA PERŞEMBE)

SONRASI • 1929'da Amerikan New York Borsası'nın dibe vurmasıyla başlayan krizdir.
GELİŞMELER • Çok sayıda banka batmıştır. Değiş tokuş ekonomisine geri dönülmüştür.
Tarım ürünlerinde büyük düşüşler yaşanmıştır.

• Türkiye'ye etkileri :

• Türkiye korumacı-devletçi iktisat politikalarına yönelmiştir.

• Ekonomide Kliring (malı alanın malını alma) sistemi uygulanmıştır.

• İhraç mallarına kalite kontrolü getirilmiştir.

• Halk hem tasarrufa hem de yerli malı kullanmaya özendirilmiştir.

• Yerli malı haftası ilan edilmiştir.

• Atatürk'ün direktifleri ile başkanlığını TBMM başkanı Kazım ÖZALP'ın

yürüttüğü Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti kurulmuştur.

• Türkiye'de Merkez Bankası kurulmuştur.

• John Steinbeck’in Gazap Üzümleri isimli eseri krizi anlatmaktadır.

 • İTALYA'DA FAŞİZM
• İtalya, 1.Dünya Savaşı sonunda ekonomik ve sosyal sarsıntılar
yaşanmıştır.
İTALYA'DA FAŞİZM • Benito Mussolini liderliğinde Faşist Parti yükselişe geçmiştir.
• 1922'de İşçi grevleri ve ekonomik sorunlar artmış ve ülke
karışmıştır.

• Faşist Parti'nin savunucuları Kara Gömlekliler Napoli'den

Roma'ya yürümüş ve hükümet istifa etmiştir.
• İtalya Başkanlığına Benito Mussolini gelmiştir.
• Mussolini iktifarı ile Roma İmparatorluğu'nun yeniden kuruluşu
milli bir ideal haline gelmiş ve Akdeniz için Bizim Deniz
denilmiştir.

• Mussolini 1926'daki ünlü Scala Nutku'nda '' Her şey devlet için
hiçbir şey devlet dışında ve başka bir şey için değildir. Birey
devletle uyumlu olduğu ölçüde önemlidir.'' diyordu.

ALMANYA'DA
• ALMANYA'DA NAZİZM
NAZİZM
• Almanya'da 1919 yılında Weimar Anayasası ilan edilerek
demokratik düzene geçilmiştir.
• Alman ırkının üstünlüğü, Versay Antlaşması'nın yok edilmesini
savunan Nasyonel Sosyalist Alman İşçi Partisi 1924 seçimlerinde
ilk kez meclise girmiştir.
• 1932 seçimlerinde en güçlü parti olarak ortaya çıkmıştır. 1933'te
Führer (lider) lakaplı Adolf Hitler diktatörlüğünü ilan etmiştir.

• HAYAT SAHASI : Almanya'nın üzerinde bulunduğu toprakların

Alman ırkına yeterli olmayacağını savunan Hitler tarafından
Avrupa'da yayılma politikası olarak ortaya çıkan kavramdır.

• 2. DÜNYA SAVAŞI
2. DÜNYA SAVAŞI • SEBEPLERİ :
• Dünya ekonomik bunalımının etkisi
• Nazizm ve Faşizm tehditlerinin artması
• Japonya'nın Avrupa devletlerini Asya'dan çıkartıp sömürgelerini
genişletme düşüncesi
• Almanlara Versay Antlaşması'nın getirdiği ağır yükümlülükler
• Japonya'nın Çin'in Mançurya bölgesine saldırması
• 1. Dünya Savaşı sonunda imzalanan barış antlaşmalarının sınır
sorununu ortaya çıkarması
• İspanya Generali Franco'nun saldırgan tutumu
• Cemiyet'i Akvam'ın dünya barışını koruyamaması
 2. DÜNYA SAVAŞI

İTALYA Benito Mussolini SSCB Josef Stalin

ALMANYA Adolf Hitler İNGİLTERE Chamberlain, Churcill, Clement Attlee
JAPONYA Hirotito ABD Franklin, Roosevelt, Harry Truman
FRANSA Charles ve Gavile

2. DÜNYA SAVAŞI
BAŞLIYOR

2. DÜNYA SAVAŞI
BAŞLIYOR
• 2. DÜNYA SAVAŞI BAŞLIYOR
• 1939'da Almanya'nın Polonya'yı işgali ile başlamıştır. Danzing
bölgesini işgal etmiştir.
• 3 Eylül 1939'da İngiltere ve Fransa Almanya'ya savaş ilan etmiştir.
• II.Dünya Savaşı Avrupa Cephesi, Kuzey Afrika Cephesi, Pasifik
Cephesi olarak 3 e ayrılmıştır.
2. DÜNYA SAVAŞI • 2. DÜNYA SAVAŞI BAŞLIYOR
BAŞLIYOR CEPHELER BAŞLAMASI BİTMESİ

AVRUPA Almanya'nın Normandiya

Polonya'ya çıkarması
saldırması
KUZEY AFRİKA İtalya'nın Sicilya çıkarması
Habeşistan'a
saldırması
PASİFİK Japonya'nın Atom bombaları
Mançurya'ya
saldırması

AVRUPA CEPHESİ • AVRUPA CEPHESİ

• Almanya 15 Mart 1939'da Çekoslovakya'yı işgal etti.
• 1940'da Norveç'i işgal etti.
• Sonra Danimarka'ya saldırdı.
• Almanlar ; Belçika, Hollanda, Lüksemburg'u işgal etti.
• Almanya Seden Bölgesini ele geçirerek Paris'e ilerlemesi üzerine
Fransa Almanya'ya karşı Maginot Hattını oluşturmuştur.
• Almanya Paris'e girmiş ve arkasından ateşkes
imzalamıştır. Vichy Hükümeti kurulmuştur.
• İngiltere'ye karşı 1940'da Kartal Hücumu adlı hava saldırısı
başlamış ancak başarılı olamamıştır.

MAGİNOT HATTI
 • BARBAROSSA HAREKATI
AVRUPA CEPHESİ • Adolf Hitler Kafkas petrollerine ulaşmayı hedeflemiştir.
Balkanlara yönelen Naziler Romanya ve Bulgaristan ile ittifak
antlaşmaları yapmıştır.
• Yugoslavya ve Yunanistan'ı ele geçirip Türkiye ile saldırmazlık
antlaşması yaptı.
• SSCB'ye saldırarak Barbarossa Harekatını başlatmışlardır.
• 1942'de Stalingrad'daki savunmacı iklim şartlarından dolayı
Almanların yenilgisiyle sonuçlanmıştır.
• Stalingrad yenilgisi Mihver Devletler için dönüm noktası
olmuştur.

KUZEY AFRİKA • KUZEY AFRİKA CEPHESİ

CEPHESİ • İtalya, Kuzey Afrika'da İngiliz kuvvetleri ile çarpışmıştır. İngiltere
İtalyan kuvvetlerini püskürtmüştür.
• İngilizler Brevity Harekatı ile Almanlara karşı saldırıya geçse de
başarılı olamamıştır.
• Savaş Baltası harekatında da başarılı olamayan İngilizler geri
çekilmiştir.
• İngilizler Chusader Harekatı denilen 3. saldırıda sonuç almıştır.
• Bölgede İngiliz casus denizaltı Sarah Alman ve İtalyanlara gelen
yardımları tespit etmiş ve bu yardımları engellemiştir.
• ABD'nin savaşa girmesi ile Alman ve İtalyanlar teslim olmuştur.

PASİFİK CEPHESİ

• PASİFİK CEPHESİ
• Japonlar Filipinlere saldırmış ve ABD'li General Mac Arthur'u
mağlup etmiştir.
• Japonya ABD'den Guam ve Wake adalarını İngiltere'den Hong
Kong'u almıştır.
• Japonya Manila ve Singapur'u işgal etti. Birminya'yı alarak
İngilizlerin buradan çekilmesini sağlamıştır.

• 1942'de Avusturalya'da durdurulmuştur.

II.DÜNYA SAVAŞI
• KUZEY AFRİKA CEPHESİ
VE ABD
• Savaş başladığında tarafsız siyaseti benimsese de süreç içinde
Almanlara karşı bir tutum ortaya çıkmıştır.
• Almanya; İngiltere ve Fransa'ya karşı üstünlük sağlamaya
başlayınca ABD önce İngiltere'ye yardımda bulunmuş sonra da
ödünç verme ve kiralama yasasını çıkartmıştır.
• 1941'de Japon Amiral Isoruku Yamamoto Hawai'de bulunan ABD
gemi üssü Pearl Harbour'u bombalamıştır.
• Bu durum üzerine ABD aldığı kararla önce Japonya sonra da
Almanya ve İtalya'ya savaş ilan etmiştir.

• NOTLAR :
II.DÜNYA SAVAŞI • 1.Dünya Savaşı içindeki Alman saldırılarının genel ismi YILDIRIM
VE ABD SAVAŞI'dır.
• Nazilerin Yunanistan'a saldırdığı harekat MERİTA HAREKATI'dır.
• Almanya tarafından İngiltere'ye başlatılan hava saldırısı KARTAL
HÜCUMU'dur.

• Alman paraşütçü hafif piyadesinin Girit Adası'na havadan

indirilmesi MERKÜR HAREKATI'dır.
• Japonların özel bombalama stiline KAMİKAZE denir.
• Stalin tarafından Alman hatlarına karşı başlatılan kızıl ordu
taarruzuna BAGRATİON HAREKATI denir.

NORMANDİYA
ÇIKARMASI
• NORMANDİYA ÇIKARMASI
• Fransa'nın kurtarılması için müttefikler tarafından başlatılan
askeri harekattır.
• General Eisenhower'in başkomutanlık yaptığı bu çıkarmayı
Almanlar Dover Boğazı'nda beklerken çıkarma Cherbourg ile Le
Havre arasında yer alan Normandiya Kıyısında başlamıştır.
• Müttefikler 1944'te Paris'i kuşatmıştır. Po Nehri'ni geçerek Alman
Lider Hitler intihar etmiştir.
 JAPONYA'NIN
TESLİM OLMASI

• JAPONYA'NIN TESLİM OLMASI

• ABD Başkanı Truman savaşı bitirmek için atom bombası
kullanmaya karar vermiştir.
• 6 Ağustos 1945'te Hiroşima,
• 9 Ağustos 1945'te Nagazaki ' ye bomba atılmıştır.
• 14 Ağustos 1945'te Japonya teslim olmuştur.

SAVAŞ SIRASINDA YAPILAN

KONFERANSLAR VE BİLDİRİLER
• ATLANTİK BİLDİRİSİ
ATLANTİK • İngiltere Başbakanı Winston Churchill ve ABD Başkanı Franklin
BİLDİRİSİ Roosevelt tarafından yeni dünya düzeninin ilkelerini ortaya
koymak amacıyla yayınlanmıştır.
• ‫ ض‬Savaştan sonra toprak kazanılmayacak
• ‫ ض‬Halkın onayı olmadan toprak değişikliği yapılmayacak
• ‫ ض‬Uluslar kendi geleceklerini kendileri belirleyecek
• ‫ ض‬Temel hammaddeden eşit yararlanılacak
• ‫ ض‬Uluslararası işbirliği geliştirilecek
• ‫ ض‬İnsanlar açlık ve korkudan kurtarılacak
• ‫ ض‬Açık denizlerde ticaret serbest olacak
• Not : Birleşmiş milletlerin kurulma fikri ilk kez ortaya atılmıştır.
WASHİNGTON
KONFERANSI
• WASHİNGTON KONFERANSI
• Roosevelt (ABD) ile Churcill (İNG) arasında yapılmıştır.
• İtalya savaş yönetimi ile saf dışı bırakılmalı. Türkiye dahil
edilmeli. Savaş sonu barışşı koruma sorumluluğu
ABD,SSCB,ÇİN,İNGİLTERE'ye verilmesi.
• Avrupa'da konfederasyon kurulmalı.

TAHRAN
KONFERANSI

• TAHRAN KONFERANSI
• ABD - İNGİLTERE - SSCB arasındadır.
• Doğuda Almanya'ya karşı 2. cephe açılması ve Türklerin savaşa
katılması görüşülmüştür.

MOSKOVA
KONFERANSI

• MOSKOVA KONFERANSI
• ABD - İNGİLTERE - SSCB - ÇİN arasında daimi barış teşkilatının
kurulması üzerine anlaşmaya vardıkları konferanstır.
 KAHİRE
KONFERANSI

• KAHİRE KONFERANSI
• Uzak doğudaki gelişmeleri değerlendirmek amacıyla ABD,
İNGİLTERE ve ÇİN arasında Kahire'de yapılmıştır.

• YALTA KONFERANSI
YALTA KONFERANSI • ABD - İNGİLTERE - SSCB arasında yapılmıştır.
•Mart 1945'e kadar Mihver Devletler'e savaş ilan eden devletlerin
BİRLEŞMİŞ MİLLETLERE üye olarak kabul edilmesine karar
verilmiştir.
• Almanya kayıtsız şartsız teslim olana kadar mücadele devam
edecek
• Almanya toprakları SSCB, İngiltere ve ABD tarafından işgal
edilecek
• Boğazların Statüsü SSCB’nin lehine değiştirilecek, Türkiye
haberdar edilecek.
• Not: Türkiye BM’ye üye olabilmek için sembolik olarak Almanya
ve Japonya’ya savaş ilan etmiştir.
• BM KARARI ALINDI.

QUEBEC
KONFERANSI
• QUEBEC KONFERANSI
• ABD - İNGİLTERE arasında yapılmıştır.
• İtalya'da Mussolini Hükümeti'nin devrilmesi üzerine Almanya ve
İtalya'ya karşı Türkiye üzerinden yeni bir cephe açılmasına karar
verilmiştir.
• Fransa’yı kurtarmak için Normandiya Çıkartması yapılacak
sorumluluğu ABD’de olacak

• Almanya ve İtalya’nın işgal edilmesine kararlılıkla devam

edilecek.
 SAN
FRANCİSCO KONFE • SAN FRANCİSCO KONFERANSI
RANSI • Birleşmiş Milletler resmen kurulmuştur.
• Konferans sırasında Almanya kayıtsız şartsız teslim olmuştur.
• Avrupa'da savaş sonra ermiştir.

• Fıransa
• Ingıltere
• Rusya
• Çin
• Abd

CASABLANCA KON
FERANSI
• CASABLANCA KONFERANSI
• Roosevelt (ABD) Chucill (İNGİLTERE) arasında yapılmıştır.
• Mihver devletleri kayıtsız şartsız teslim olana kadar mücadele
edilmelidir.
• Türkiye savaşa girmeli, askeri hazırlıklarda destek verilmelidir.

POSTDAM
KONFERANSI
• POSTDAM KONFERANSI
• ABD - İNGİLTERE - SSCB arası son görüşmedir.
• Almanya silahsızlandırılacak.
• ‫ ض‬Savaş suçluları yargılanacak.
• ‫ ض‬Almanya savaş tazminatı ödeyecek.
• Not: Savaştan sonra barışın nasıl korunacağı konusunda kararlar
alınmış
 SAVAŞIN SONA
ERMESİ
• SAVAŞIN SONA ERMESİ
• Casablanca Konferansı'nda aldıkları kararla Mihver Devletleri'nin
kayıtsız şartsız teslim olması için harekete geçmiştir.
• Kuzey Afrika'da denetimi sağlayan müttefikler Avrupa'ya
yönelmiştir. İtalya'ya yapılan çıkarma başarılı olmuştur ve İtalya
teslim olmuştur.

SİYASİ SONUÇLAR • SİYASİ SONUÇLAR

• Faşizm ve Nazizm tasfiye edildi.
• Almanya Doğu ve Batı olarak ikiye ayrılmıştır.
• Kore ve Vietnam da ikiye ayrıldı.
• 1948 İsrail Devleti kurulmuştur.
• Japonya ABD tarafından işgal edilmiştir.
•SSCB büyük bir güç haline gelmiştir.
•Birleşmiş Milletler kurulmuştur.

TOPLUMSAL
SONUÇLAR • TOPLUMSAL SONUÇLAR
• Savaş cephede değil cephe gerisinde sivillerin hayatını kaybettiği
bir savaş olmuştur.
• Atom bombası katliama neden olmuştur.
• 2.Dünya savaşında yaşanan insan hakları ihlallerine karşı savaş
suçluları mahkemeleri kurulmuştur.
• Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi kabul
edilmiştir.
• Birleşmiş Milletler'de soykırım ile ilgili sözleşme imzalanmıştır.
EKONOMİK
SONUÇLAR
• EKONOMİK SONUÇLAR
• Bir çok kentin hasar görmesine, fabrikaların, limanların ve
demir yolu hatlarının yıkılmasına üretim ve ticaret olumsuz
etkilenmiştir.
• Tarım ve sanayi üretimi düşüş göstermiştir.
• Dolar kullanımı artmış, fiyatlar artmış.
• ABD'nin altın rezervleri ve gelişmiş sanayi gücü ile yükselişe
geçmiştir.
• IMF kuruldu. Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası oluşturuldu.

2. DÜNYA
SAVAŞINDA
TÜRKİYE
• 2. DÜNYA SAVAŞINDA TÜRKİYE
• Cumhurbaşkanı : İsmet İnönü
• Başbakanlar : Refik Saydam , Şükrü Saraçoğlu
• Dış İşleri Bakanları : Numan Menemencioğlu, Şükrü
Saraçoğlu, Hasan Saka

2. DÜNYA
SAVAŞINDA • 2. DÜNYA SAVAŞINDA TÜRKİYE
TÜRKİYE • Hükümete ekonomiye müdahale etme hakkını tanıyan Milli
Koruma Kanunu çıkartıldı. ( Petrol Ofisi, Et ve Balık Kurumu,
Ticaret Ofisi kuruldu)
• 1942’de Ekmek Karnesi uygulamasına geçildi.
• 1943’de Varlık Vergisi Kanunu çıkartıldı.
• Çatalca’da herhangi bir Alman saldırısına karşı Fevzi çakmak
tarafından Çakmak Hattı oluşturuldu.
• II. Beş yıllık Sanayi Planı uygulanamadı. Narh sistemi uygulandı.
• Almanya ve İngiltere ile Saldırmazlık Antlaşmaları imzalanmıştır.
• Tüm yurtta Karartma Uygulaması başlatıldı. Asker sayısı arttı.
 2. DÜNYA
SAVAŞINDA
TÜRKİYE

• ADANA GÖRÜŞMELERİ 1943

• Adana Görüşmeleri: Churchill ile İsmet İnönü ve Dış işleri bakanı
Şükrü Saraçoğlu arasında yapıldı.
• Türkiye’nin savaş dahil olmasını istediler. Fakat İsmet İnönü kabul
etmemiştir.

2. DÜNYA
SAVAŞINDA
TÜRKİYE

• KAHİRE GÖRÜŞMELERİ 1943

• Türkiye ile İngiltere arasında yapılmıştır.
• Türkiye’nin savaşa dahil olması istenmiştir. Fakat dış işleri bakanı
Numan Menemencioğlu reddetmiştir.

SOĞUK SAVAŞ
• SOĞUK SAVAŞ
• ABD ve SSCB arasında 2.Dünya Savaşı sonrasında başlayan Masa
Başı Savaş dönemidir.
• Soğuk savaş tabirini ;
• İlk kullanan kişi : George Orwell
• İlk kullanan siyasetçi : Bernard Baruch
SOĞUK SAVAŞ
• SOĞUK SAVAŞ SEBEPLERİ
• Berlin Buhranı : 2.Dünya Savaşı sonrası Almanya'yı kimin
yöneteceği konusunda ortaya çıkan görüş ayrılığı dönemidir.
• Almanya Berlin Duvarı ile ikiye bölünüyor.
• Doğu Blok : Demokratik Almanya & SSCB
• Batı Blok : Federal Almanya & ABD

SOĞUK SAVAŞ • SOĞUK SAVAŞ

• Baruch Planı : ABD ' li Bernard Baruch yayınlıyor. ABD'nin diğer
ülkelerin atom bombasını yapmasını engellemek amacıyla yapılan
plandır ve SSCB karşıdır.
• Komünizm : SSCB'nin yaymaya çalıştığı politikadır. ABD önlem
almaya çalışıyor.
• Yüzdeler Antlaşması : İngiltere ve Rusya'nın Avrupa'yı
paylaştıkları gizli anlaşmadır.

• SSCB'NİN KOMÜNİZMİ YAYMA ÇABALARI

• II. Dünya savaşını izleyen ilk üç yıl içerisinde sekiz ülkede (Doğu Almanya,
Çekoslovakya, Polonya, Bulgaristan, Macaristan, Romanya, Yugoslavya,
SOĞUK SAVAŞ Arnavutluk) Marksist – Leninist partiler iktidarı ele geçirmişlerdir.

• Not: İngiltere, SSCB etkisinde kalan sekiz ülkeyi Demir Perde ülkeleri diye
tanımlamıştır.

• Küba Devrimi : 1959’da Fidel Castro, Che Guevara, Raul Castro

önderliğinde başlayan devrimdir. Batista’yı devirerek komünizm
yönetim kurulmuştur.

• Çin Devrimi : 1949’da Mao Tse- Dung tarafından Çin Halk Cumhuriyeti
kurularak komünizme geçmiştir.

• Kuzey Kore Devrimi : 1948’de Kim İl Sung önderliğinde Kore Demokratik

Halk Cumhuriyeti kurularak komünizm ilan edildi.

• Arnavutluk : 1944’de Enver Hoca komünizmi getirmiştir.

• Yugoslavya : Tito önderliğinde Komünizm getirilmiştir.

• Not: SSCB baskısı olmadan kendi isteği ile komünizmi benimseyen ülkeler
: Arnavutluk, Yugoslavya
 • BATI BLOĞU
• Çevreleme Politikası : SSCB’nin yayılmacı politikasına karşılık
BATI BLOĞU ABD’nin izlediği politikadır. SSCB’nin yayılmaya çalıştığı ülkeler
ile ittifak yapmayı öngörür.
• Truman Doktrini : ABD'nin sovyet tehdidine karşılık Türkiye ve
Yunanistan'a askeri ve maddi yardım yaptığı olaydır.
• Marsall Planı : ABD'nin Türkiye dahil16 Avrupa ülkesine yaptığı
maddi yardımdır. Türkiye bu örgüte üye olabilmek için Halk
Evlerini ve Köy Enstitülerini kapattı :(

• NATO (Kuzey Atlantik Paktı) : Merkezi : Brüksel

• ABD ve Kanada önderliğinde SSCB'ye karşı kurulan askeri
birliktir. Türkiye üye olabilmek için Tahsin yazıcı komutasında
Kuruwi kentinde Kuzey(Şimal) Yıldızı Operasyonu'na katıldı. 1952 '
de üye olduk.
• Ordusu olmayan tek NATO ülkesi izlandadır.

• BATI BLOĞU
BATI BLOĞU • Türkiye :
• BM ' ye üye olmak için savaşa girdi ve çok partili hayata geçti.
• Marsall Planı için Köy Enstitülerini ve Halk Evlerini kapattı
• Nato'ya üye olmak için Kore'ye asker gönderdi.

• Avrupa Ekonomik Topluluğu : Türkiye'nin de üye olduğu Batı Bloğu

üyeleri arasında ekonomik iş birliği kurma topluluğudur.

• Batı Avrupa Birliği : İngiltere, Fransa, Belçika, Hollanda ve

Lüksemburg ülkeleri arasında yapılan ekonomik – askeri siyasi iş
birliği örgütüdür.

• Schuman Bildirisi : Fransız Dışişleri bakanı Schuman, bir bildiri

yayınlayarak Fransa ve Almanya’nın kömür çelik üretimini birlikte
yapmasını önerdi.
BATI BLOĞU
• Schuman Bildirisi çerçevesinde 1951 yılında Paris Anlaşması
ile Avrupa Kömür – Çelik Topluluğu kuruldu. Diğer devletlerinde
katılımına açık tutuldu.
• 1957 yılında imzalanan Roma Anlaşması ile Avrupa
Ekonomik Topluluğu’na (A.E.T.) dönüştürüldü.
•1992 yılında Maastrich Antlaşması ile Avrupa Birliği adını almıştır.
•1985 yılında Schengen Anlaşması ile Avrupa Birliğine üye ülkeler
arasında pasaport kontrolü kaldırılmıştır.
•1993 yılında Kopenhang Kriterleri belirlenmiştir. Üye olmak isteyen
ülkelerin taşıması gereken siyasi ve ekonomik kriterler
belirlenmiştir.
BATI BLOĞU • BATI BLOĞU
• AB üyesi olup Euro kullanmayan ülkeler : Danimarka, İsveç
• AB en son üye olan devlet : Hırvatistan
• AB’ye giren ilk Müslüman ülke : Bosna-hersek
• Brexit : İng. Avrupa birliğinden çıkma süreci
• AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE
• Başlangıç : 1959 AET üyelik başvurusu
• İlk anlaşma : 1963 Ankara anl.
• Kesintiye uğraması : 1980 darbesi

DOĞU BLOĞU • DOĞU BLOĞU

• Molotof Planı : SSCB'nin komünizmi yaymak amacıyla Doğu Bloğu
üyelerine yaptığı maddi yardımdır. Marsall'a karşılıktır.
• Varşova Paktı : SSCB'nin Nato'ya karşı komünist ülkeler ile
birlikte kurduğu askeri birliktir. NATO'ya karşılıktır.
• Comecon : Ekonomik yardım platformu
• Cominform : Siyasi iş birliği kurma örgütüdür. Yugoslavya
kovuldu, bağlantısızlar grubunu kurdu.

• SSCB'NİN YAYILMASINA KARŞI TEPKİLER

• YUGOSLAVYA : SSCB Cominform gereği Yugoslavya’nın yönetimini
tamamen ele geçirmek istemiştir. Yugoslavya lideri Tito buna izin
DOĞU BLOĞU vermemiştir. Bu sebeple Yugoslavya, Cominform’dan çıkartılmıştır.
(atılan ilk ülke)

• ÇİN : SSCB 1956’da Cominform’u kaldırma kararı alması üzerine Çin

ile ilişkiler bozulmaya başlamıştır.

• MACARİSTAN : Macarlar, SSCB denetiminden kurtulmak için işçi

ayaklanması başlatmışlardır. SSCB isyanı bastırması için İmre
Nagi’yi Macaristan’a başbakan olarak atamıştır.

• Nagi, Varşova Paktından ayrılma kararı alınca SSCB ile

ilişkiler bozulmuştur.

• ÇEKOSLOVAKYA : 1968’de Alexander Dubçek, Prag Baharını

başlatarak SSCB denetiminden çıkarak Milli Komünizmi (İnsancıl
Komünizmi) kurmaya çalışmıştır. Olaylar SSCB’nin Çekoslovakya’yı
işgali ile son bulmuştur.
BAĞLANTISIZLAR
BLOĞU

• BAĞLANTISIZLAR BLOĞU
• Yugoslavya, Mısır, Hindistan
• İki tarafta da yer almak istemeyenlerin kurduğu bloktur.
• Endonezya'da yapılan Bandung Konferansı sonucu oluşturuldu.

• ISRAİL'İN KURULMASI
ORTADOĞU'DAKİ • 1917'de Yahudi devleti kurma fikri ilk kez Yahudi
GELİŞMELER lider Theodor Herzl’in 1896’da yayınladığı Yahudi Devleti adlı
eseri ile dünya gündemine gelmiştir.
• 1917’da İngiltere dışişleri bakanı Balfour yayınladığı Balfour
Deklarasyonu ile Filistin topraklarında bir İsrail devleti
kurma fikrini desteklemiştir.
• 1948 yılında David Ben Gorion tarafından Tel-Aviv merkezli Yahudi
Devleti kurulmuştur.

• İsrail’i tanıyan ilk ülke: ABD

• İsrail’i tanıyan ilk Arap ülkesi: Mısır
• İsrail’i tanıyan ilk Müslüman ülke: TR

ORTADOĞU'DAKİ
GELİŞMELER
• ARAP İSRAİL SAVAŞLARI 1948-1949
• Nedeni : Filistin topraklarında İsrail Devleti'nin kurulması
• Sonuçları : İsrail başarılı oldu. 1949'da BM aracılığı ile ateşkes
sağlandı.
• Mülteci sorunu ortaya çıkmıştır.
• Arap dünyasında milliyetçilik duygusu güçlenmiştir.
• Savaş sonunda barış antlaşmasının yapılması ilerde Arap-İsrail
Savaşlarının yeniden çıkmasına ortam hazırlamıştır.
ORTADOĞU'DAKİ
GELİŞMELER

• EİSENHOWER DOKTRİNİ 1957

• ABD ' nin Orta Doğu'da bozulan imajını düzeltmek amacıyla bu
bölgedeki devletlere yaptığı maddi yaptırımdır.
• Destekleyenler : Lübnan, Pakistan, Irak, Türkiye, Yunanistan,
Afganistan, Libya, Tunus, Fas
• Tepki Gösterenler : Mısır, Ürdün, Suriye, Suudi Arabistan

UZAKDOĞU'DAKİ • KORE SAVAŞI 1950 - 1953

GELİŞMELER • 1945 Potsdam konferansı ile Kore 38. Enlem sınır olmak üzere
ikiye ayrılmıştır.
• Kuzey Kore Halk Cumhuriyeti: SSCB
• Güney Kore Cumhuriyeti: ABD
• SSCB denetimindeki Kuzey Kore, ABD’yi Asya’dan atmak amacıyla
Güney Kore’ye savaş ilan etmiştir. Savaşta taraflar birbirlerine
üstünlük sağlayamamışlardır.
• Panmunjon Anlaşması ile 38. Enlemin sınır olarak kalmasına
karar verildi.
• Soğuk savaş döneminin ilk sıcak çatışmasıdır.
• Dikkat: Türkiye NATO’ya üye olabilmek için BM’lere bağlı olarak
Kore’ye asker göndermiştir. Türkiye’nin ilk yurtdışı
görevidir. Tahsin Yazıcı komutasında gönderilmiştir.

UZAKDOĞU'DAKİ
GELİŞMELER
• HİNDİÇİNİ SAVAŞI
• Fransa 2. Dünya Savaşı sonrası sömürge düzeninin devam
ettirmesi üzerine Vietnam, Kamboçya ve Tayland üzerinde
gerçekleştirmek isteyince Fransa'ya karşı bağımsızlık isyanları
başlamıştır.
• Vietnam ; Cenevre Konferansı 'nın toplanması ile 17. Enlem sınır
olarak Kuzey (SSCB) ve Güney(ABD) olarak ikiye ayrıldı.
UZAKDOĞU'DAKİ
GELİŞMELER
• SEATO
• Kore ve Vietnam’da yaşanan olaylardan sonra ABD Güney Doğu
Asya’yı SSCB ve Çin baskısına karşı korumak amacıyla
İngiltere, Fransa, Yeni Zelanda, Avustralya, Filipinler, Tayland ve
Pakistan ile anlaşarak Manilla Paktı (SEATO)’yu kurmuştur.

GÜNEY ASYA'DAKİ
GELİŞMELER
• HİNDİSTAN
• İngiltere'nin sömürgesinde olan bu bölge Mahatma Gandhi
tarafından başlatılan Tuz Yürüyüşü sonrası bağımsız oldu.
• Hindistan'ın ruhani kurucusu Gandhi'dir.
• İlk devlet başkanı : Nehru'dur
• 1947 de Resmen Kurulmuştur.

GÜNEY ASYA'DAKİ
GELİŞMELER

• PAKİSTAN
• Müslümanlar Muhammed Ali Cinnah önderliğinde Pakistan'ı
kurdu.
• Hindistan ve Pakistan arasında güncel devam eden Keşmir
Sorunu yaşanmaktadır.
 SOĞUK SAVAŞ
DÖNEMİNDE
TÜRKİYE

• SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİNDE TÜRKİYE

• Türkiye'de 2.Dünya Savaşı'nın ardından yeniden çok partili hayata
geçilmiştir.
• Türkiye'de ilk muhalefet partisi temmuz 1945'te Nuri Demirağ
tarafından kurulan Milli Kalkınma Partisi'dir.

DEMOKRAT PARTİ • DEMOKRAT PARTİ

• Türkiye tarihinde ilk kez uygulanan tek dereceli seçim sistemiyle

1946 seçimlerine birçok parti ile gidilmiştir. Seçim sonunda
muhalefet parti olarak meclise girmiştir.
• Sopalı seçimdir.
• 14 Mayıs 1950 seçimlerini kazanan Demokrat Parti iktidara
gelerek CHP'nin 23 yıllık tek partili yönetimine son verilmiştir.
• 1950 seçimleri Beyaz Devrim olarak bilinir. Gizli oy Açık sayım
yapılmıştır.

• DEMOKRAT PARTİ

• Cumhurbaşkanı - Celal Bayar

DEMOKRAT PARTİ • Hükümeti kuran – Adnan Menderes

• Dış işleri bakanı - Fuat Köprülü
• Liberal Ekonomiyi benimsemiştir.
• Ezan yeniden Türkçe okunuyor.
• NATO'ya üye olmak için Kore'ye asker gönderildi.

• 1952'de Marshall yardımı almak için Köy Enstitüleri ve Halk Evleri

kapatıldı.
• 1953 Atatürk'ü Koruma Kanunu çıkarılmıştır.
• Resmi dairelerde M.Kemal'in fotoğrafının asılması mecburi oldu.

• 1953'te Anıtkabir tamamlandı. Mimarları : Emin Onat-Orhan Arda

BALKAN PAKTI
• BALKAN PAKTI
• Yugoslavya, Yunanistan, Türkiye arasında SSCB’nin Akdeniz ve
Balkanlarda yayılmasını engellemek amacıyla kurulmuştur.
• Dikkat : Türkiye ile Yunanistan arasında yaşanan KIBRIS SORUNU
nedeni ile dağılmıştır.

BAĞDAT PAKTI
( CENTO )
• BAĞDAT PAKTI
• Türkiye ile Irak arasında 1955’de SSCB’nin orta doğuda yayılmasını
engellemek amacıyla kurulmuştur. Daha sonra pakta İngiltere,
Pakistan ve İran’da katılmıştır.
• 1959’da Irak, pakttan çekilmiştir böylece ismi CENTO olarak
değiştirilmiş ve merkezi Ankara’ya taşınmıştır.

6-7 EYLÜL
OLAYLARI • 6–7 EYLÜL OLAYLARI
• Selanik'teki Atatürk'ün evinin bombalandığı haberi üzerine
galeyana gelen halk İstanbul'daki Rumların ev ve iş yerlerini tahrip
etmişlerdir.
•ODTÜ
•Erzurum Atatürk Üniversitesi
•KTÜ
•Ege Üniversitesi
•Anadolu Üniversiteleri açıldı.
 1960 DARBESİ
• 27 MAYIS 1960 DARBESİ
• 27 Mayıs 1960 yılında Milli Birlik Komitesi darbe girişimini
• başlattı.
• Cemal Gürsel ordu adına yönetime el koymuştur.
• Cemal Gürsel cumhurbaşkanı seçildi.
• İdam Edilenler : Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu, Hasan
Polatkan

TÜRKİYE'DE
SOSYOKÜLTÜREL • TÜRKİYE’DE SOSYOKÜLTÜREL GELİŞMELER
GELİŞMELER • Ömer Lütfi Akad’ın Vurun Kahpeye isimli filminde ilk defa
batı etkisi görüldü.
• 1953’te ilk renkli Türk filmi Halıcı Kız gösterime girdi.
• 1952’te İstanbul Teknik Üniversitesinde ilk televizyon yayını
• başladı.
• Müzeyyen Senar, Neşet Ertaş ve Zeki Müren dönemin
sanatçılarıdır.
• Hisar Grubu ve İkinci Yeniciler etkili olmuştur.

SOĞUK SAVAŞ • SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİNDE DÜNYA

DÖNEMİNDE DÜNYA • 1951’de ENIAC isimli ilk bilgisayar üretildi
• DNA molekülünün yapısı çözüldü.
• 1953’te ilk renkli televizyon yayını başladı.
• 1954’te çocuk felci aşısı geliştirildi.
• 1954’te ABD tarafından Nükleer Denizaltı yapıldı.
• 1955'te ilk kez UEFA yapıldı.
• 1957’de SSCB tarafından Sputnik I uydusu uzaya gönderildi.
• 1957’de SSCB tarafından Layka isimli köpek uzaya gönderildi.
Uzaya giden ilk canlı oldu.
• 1958’de ABD tarafından NASA kuruldu.
 YUMUŞAMA
DÖNEMİ

• YUMUŞAMA DÖNEMİ
• 1962 Küba Bunalımını çözmek amacıyla SSCB lideri Kuruşçev ve ABD
lideri Kennedy yan yana gelerek Yumuşama Dönemini başlatmışlardır.

STRATEJİK SİLAHLARI
AZALTMA • STRATEJİK SİLAHLARI AZALTMA GÖRÜŞMELERİ
GÖRÜŞMELERİ • SALT –I
• 1969’da ABD ile SSCB arasında Nükleer silahların
sınırlandırılması konusunda yapılan görüşmedir.
• Savunma füzelerinin sınırlandırılması konusunda kararlar
alınmıştır.
• SALT –II
• 1979’da ABD ile SSCB arasında Uzun menzilli
silahların sınırlandırılması konusunda imzalanmıştır.
• DİKKAT: ABD SSCB’nin Afganistanı işgali nedeniyle SALT-II ‘ yi
imzalamamıştır.

• KÜBA SAVAŞI
• ABD Küba’da Fidel Castro’yu devirmek için Domuzlar
KÜBA SAVAŞI Körfezi harekatını gerçekleştirmiş ve başarısız olmuştur. Bunun
üzerine Küba, SSCB ile yakınlaşmaya başlamıştır.
• SSCB 1962’de ABD topraklarını hedef alan füzelerini Küba’ya
Sputnik Füzelerini yerleştirmiştir. ABD’de buna karşılık JUPİTER
isimli füzelerini (ibrahim) Türkiye’ye yerleştirmiştir.
• SSCB ve ABD karşılıklı olarak füzeleri kaldırmışlar böylece sorun
çözülmüştür.
• DİKKAT: Jupiter füzelerinin kaldırılması Türkiye ile ABD
arasını bozmuştur.
• Kırmızı Telefon Hattı: ABD ve SSCB arasında bir daha böyle bir kriz
yaşanırsa direk birbirleri ile bağlantı kurmak amacıyla 1963’te
kurulan telefon hattıdır.
 U-2 OLAYI • U-2 OLAYI
• ABD’ye ait U- 2 Casus Uçağı 1960’da İncirlik Hava
Üssünden havalanıp SSCB topraklarına girerek istihbarat
toplamaya başlamıştır. Fakat SSCB uçağı fark ederek düşürmüştür.
• SSCB başkanı (Kruşçev) ABD’den özür dilemesini istemiştir. Fakat
ABD reddetmiştir.
• Bu olay Küba Bunalımı öncesi iki ülkeyi savaşın
eğişine getirmiştir.

PİNG PONG OLAYI

• PİNG – PONG OLAYI
• 1971’de Çin, SSCB ile siyasi ve sınır anlaşmazlıkları yüzünden
ABD’ye yakınlaşmıştır. Çin, Dünya Şampiyonası için Japonya’da
bulunan ABD masa tenisini takımını Çin’e davet etmiştir.
•ABD ziyaretin gerçekleştiği gün Çin’e uygulanan ambargoyu
kaldırmıştır. Ve ABD başkanı Nixon ilerleyen dönemde Çin’ ziyarete
gitmiştir. Böylece Çin ile ABD arasında ilişkiler başlamıştır.

1973 AVRUPA
GÜVENLİK VE İŞ
BİRLİĞİ KONFERANSI • 1973 AVRUPA GÜVENLİK VE İŞ BİRLİĞİ KONFERANSI (AGİK)
(AGİK) • Doğu bloku ülkeleri batı bloku ile ilişkilerin yumuşamaya
başlaması üzerine doğu bloku ülkeleri Avrupa’da güvenlik ve
iş birliğini geliştirmek amacıyla bir konferans
toplanmasını önermişlerdir.
• Arnavutluk Hariç bütün Avrupa ülkeleri, ABD ve
Kanada’nın katılımı ile Avrupa Güvenlik ve İş birliği Konferansı
(AGİK) toplanmıştır.
• Alınan kararlar doğrultusunda 1975’te HELSİNK NİHAYİ SENEDİ
imzalanmıştır.
 • VİETNAM SAVAŞI
• II. Dünya Savaşından sonraki süreçte Vietnam, Cenevre Anlaşması
VİETNAM SAVAŞI ile 17. Paralel sınır olmak üzere ikiye ayrılmıştı.
• Komünist olan Kuzey Vietnam, Güney Vietnam’a saldırmış böylece
savaş başlamıştır.
• ABD Güney Vietnam’ı desteklemiştir. Fakat savaş görüntülerinin
TV’de yayınlanması üzerine ABD’de savaş karşıt eylemler yapılmıştır.

• Bunun üzerine ABD başkanı Nixon, Vietnam’dan çıkma kararı

almıştır. Kuzey ve Güney Vietnam 1975 yılında birleşerek
Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti adını almıştır.
• Muhammed Ali Clay : ABD ordusuna katılmadığı için madalyaları
elinden alınmıştır.

KEŞMİR SORUNU
• KEŞMİR SORUNU
• Keşmir Hindistan ile Pakistan arasında paylaşılamayan bölgedir.
1948 yılında iki taraf Keşmir için silahlı mücadelelere başlamıştır.
• BM araya girmesiyle halk oylaması yapılmış fakat sorun
çözülememiştir.
• SSCB girişimleri ile Taşkent Deklarasyonu imzalanmıştır.
• Taraflar sorunlarını barışçıl yolarla çözme kararı almışlardır.

SSCB’NİN AFGANİSTAN • SSCB’NİN AFGANİSTAN İŞGALİ

İŞGALİ •Krallıkla yönetilen Afganistan’da 1971 yılında Cumhuriyet ilan
•edildi.
•1978’de SSCB yanlısı partiler yönetime gelince halk tepki gösterdi.
Afganistan, SSCB’den yardım istedi.

•SSCB 1979 yılında Afganistan’ı işgal etti.

•ABD, Afganistan halk direnişi destekledi.
•Dikkat: İşgale karşı direnen halka mücahit denir.
ALTI GÜN SAVAŞLARI • ALTI GÜN SAVAŞLARI
• Nedenleri : Filistin’i kurtarmak amacıyla kurulan Filistin Kurtuluş
Örgütü (FKÖ)’nün Ürdün’e yerleştirilmesi.
• Mısır’ın Akabe Körfezini İsrail’e kapatması

• Savaş İsrail, Mısır, Suriye ve Ürdün arasında olmuştur.

• İsrail, savaşı kazanmış Suriye’nin elinde olan Golon Tepelerini
ele geçirmiştir.

YOMM KİPPUR SAVAŞI

• YOMM KİPPUR SAVAŞI
• Mısır ve Suriye kaybettikleri yerleri almak için İsrail’e
saldırmıştır.
• Savaşı İsrail kazanmıştır.
• Savaşın sonunda Camp David Anlaşması imzalanmıştır.

MISIR - İSRAİL • MISIR – İSRAİL

• Mekik Diplomasisi: ABD dışişleri bakanı Henry Kissinger’ın
İsrail ve Arap devletleri arasında barışı sağlamak amacıyla
yürüttüğü politikadır.
• Bu politikanın sonunda İsrail’i tanıyan ilk Ortadoğu ülkesi Mısır
olmuştur.
• Anlaşma Maddeleri :
• İsrail Sina yarımadasından çekilecek
• Gazze ve Batı Şeria’da yaşayan Filistinlilere özerklik verilecek
 • 1969 İSLAM KONFERANSI ÖRGÜTÜ (İSLAM İŞ BİRLİĞİ TEŞKİLATI)
İSLAM KONFERANSI • Mescidi-i Aksa’yı bir Hristiyan’ın kundaklama girişiminden
ÖRGÜTÜ sonra Müslüman ülkeler toplanarak İslam Konferansı
Örgütünü kurmuşlardır.
• Örgütün amacı: İslam ülkeleri arasında sosyal, iktisadi,
kültürel ve bilimsel alanlarda iş birliği güçlendirmek ve
uluslararası örgütler ile dayanışmayı yürütmektir.
• İlk zirvesi Rabat’ta yapılmıştır.
• 2005 – 2009 yılları arasında örgütün genel
başkanlığını Ekmelettin İhsanoğlu yapmıştır.
• Merkezi: Cidde

• OPEC, OAPEC VE 1973 PETROL BUNALIMI

OPEC, OAPEC VE 1973
• 1960’da Petrol fiyatlarını kontrol altında tutmak amacıyla petrol
PETROL BUNALIMI ihraç eden ülkeler tarafında Petrol İhraç Eden Ülkeler Teşkilatı
(OPEC) kurulmuştur.
• Kurucu ülkeler : Venezuela, İran, Suudi Arabistan, Kuveyt, Irak
• 1967 – 1968 Arap – İsrail savaşları sırasında Petrolü bir savaş
aracı olarak kullanmak amacıyla Arap devletleri tarafından
Petrol İhraç Eden Arap Ülkeleri Teşkilatı (OAPEC) kurulmuştur.
• Bu kuruluşun faaliyetleri 1973 Yumm Kippur savaşı sırasında
petrol krizinin yaşanmasına neden olmuştur.

IRAK DEVRİMİ • IRAK DEVRİMİ

• Baas Partisi 1940 yılında sosyalist sistemlerle yönetilen bir Arap
toplumu oluşturmak amacıyla Şam’da kurulmuş olan bir partidir.
• Parti 1963’te iktidara gelerek yönetimi tamamen ele geçirmiştir.
1979 yılında ise Partinin başına gele Saddam Hüseyin devletin
başına geçmiştir.
 • İRAN DEVRİMİ
• 1953’de yönetime gelen Şah Rıza Pehlevi 1962’de hayata geçirmek
istediği Ak Devrimler ülkede muhalefete yol açmıştır.
İRAN DEVRİMİ • Plansız politikalar halkı yoksullaştırmıştır. Halk yönetime karşı
isyan ederek HUMEYNİ’yi başa getirmiştir.
•Böylece İran’da 1979’da İran İslam Cumhuriyeti kurulmuştur.
•Irak, Basra Körfezinden İran’ı tamamen çıkarmak ve Şat tül Arap
şu yoluna hakim olmak için İran’a saldırmıştır.
•1980 – 1988 yılları arasında savaş devam etmiştir. SSCB, İran’ı
destekleyince BM araya girmesiyle barış sağlanmıştır.
• İrangate Olayı: ABD’nin savaş sırasında Irak’ı
açıktan desteklerken gizliden de İran’a silah satması olayıdır..

TÜRK - YUNAN
İLİŞKİLERİ
• KITA SAHANLIĞI MESELESİ
• İki ülke arasındaki deniz altındaki sınır meselesidir.
• Deniz altındaki petrol araması yapan firmalar tarafından sınırları
işgali sebebiyle yaşanan sorun.
• Günümüzde devam etmektedir.

TÜRK - YUNAN
İLİŞKİLERİ

• KARA SULARI MESELESİ

• İki ülke arasındaki deniz üstündeki sınır meselesidir.
• Yunanistan sınırı … mile çıkarması ile sorun başladı.
• Özellikle Ticaret ve Balıkçılığı kötü etkiledi
TÜRK - YUNAN
İLİŞKİLERİ

• FIR HATTI MESELESİ

• İki ülke arasındaki hava sınırı meselesidir.
• Uluslararası uçuşlar ve askeri uçuşlar sırasında sürekli sorun
olan meseledir.

TÜRK - YUNAN
İLİŞKİLERİ

• EGE ADALARI'NIN SİLAHSIZLANDIRILMASI

• Lozan Antlaşması'ndan sonra sadece Gökçeada ve Bozcaada'da
silah bulundurulabiliyordu.
• Yunanlılar diğer adaları da silahlandırması sonucu sorun oldu.
• Günümüzde devam etmektedir.

TÜRK - YUNAN
İLİŞKİLERİ

• KARDAK KAYALIKLARI
• 1999 depremi sonrası Ege'de ortaya çıkan kayalıkların iki ülke
tarafından paylaşılamaması sebebiyle başlayan sorundur.
• Günümüzde halen devam ediyor.
 TÜRK - YUNAN
İLİŞKİLERİ • KIBRIS MESELESİ
• 1571'de 2.Selim döneminde Osmanlıya bağlandı.
•1578'de geçici üs olarak İngiltere'ye bağlandı.
•1914'de 1. Dünya Savaşı başlayınca İngiltere bölgeyi işgal etti.
•1923'te Lozan Barış Antlaşması ile İngiltere'ye verildi.
•1950'de İngiltere bölgeden çekildi.
•Bağımsız Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu.
•İlk Cumhurbaşkanı : Makarios
•İlk Başbakan : Fazıl Küçük

• ENOSİS
• Kıbrıs'ın Rumlara ait olduğunu iddia eden Faşist Rum görüşüdür.
TÜRK - YUNAN • EOKA
İLİŞKİLERİ •Rumların kurduğu ve Türkleri öldürmeyi amaçlayan terör örgütü.
• AKRATİS PLANI
• Rumların Kıbrıs'taki tüm Türkleri öldürmeyi planladıkları olaydır.
•KANLI NOEL 1972
• Rumların Noel Gecesinde 24 Türk'ü şehit ettikleri olaydır.
•JOHNSON MEKTUBU
• ABD'nin Türkiye'nin Kıbrıs'a mücadelesini engellemek amacıyla
yayınladığı tehdit mektubudur.
•Kıbrıs Savaşı başlayınca hava üssünü Türkiye'ye açan devlet
Libya'dır. ( Muammer Kaddafi )

• KIBRIS BARIŞ HAREKATI 1974

TÜRK - YUNAN • Cumhurbaşkanı : Fahri Korutürk
İLİŞKİLERİ • Başbakan : Bülent Ecevit
• Koalisyonda : Necmettin Erbakan
• Dış İşleri Bakanı : Turan Güneş
• Kıbrıs'taki ilk hava şehidimiz : Cengiz Topel
• Kıbrıs savaşı sırasında ''Ayşe tatile çıksın'' parolası ile savaş
başlatılmıştır.

•Savaş sonunda Yeşil Hat (Maraş hattı) ile Kıbrıs Maraş şehrinden
bölündü.
•KKTC ilk Cumhurbaşkanı : Rauf Denktaş
 ANNAN PLANI
• 2004 ANNAN PLANI
• Birleşmiş milletler sekreteri Kofi Annan tarafından Kıbrıs'ın
yeniden birleşmesi için yapılan plandır.
•Halk oylamasına gidildi, kabul edilmedi.

• ERMENİ TERÖR OLAYLARI VE ASALA

•Ermeniler, 1970 yılında Lübnan’ının Beyrut şehrinde Ermenistan’ın kurtuluşu için
ERMENİ TERÖR Ermeni Gizli Örgütü (ASALA)’yı kurmuşlardır.

ÖRGÜTÜ •Örgüt Ermenistan davasının ancak silahlı mücadele ile çözülebileceğini

savunmuştur.

•İlk eylemlerini Dünya Kiliseler Birliğine yaptığı bombalı saldırı ile başlatmıştır.
•1973’te Los Angeles’te başkonsolos Mehmet Baydar ve yardımcısı Bahadır Demir
ile 1975’te Viyana Büyükelçisi Daniş Tunalıgil ve Paris Büyükelçisi İsmail Erez’i
suikast ile öldürmüşlerdir.

•Örgüt kurucularında Agop Agopyan’ın ölümü ile dağılmıştır.

•Örgütün amacı 4t’yi gerçekleştirmektir.
•Bunlar; Tanınmak, Tanıtmak, Tazminat ve Topraktır..
•Türklere karşı ilk olarak Fransa’nın Orly Havaalanında Türk çalışanları
öldürdüler.

• TÜRKİYE'DE YAŞANAN SİYASİ GELİŞMELER

• 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra Milli Birlik Komitesi yönetime el
koymuştur.

TÜRKİYE'DE YAŞANAN •Darbeden sonraki süreçte;

SİYASİ GELİŞMELER • Adalet Partisi : Ragıp Gümüşpala
• Yeni Türkiye Partisi : Ekrem Ali
• Türkiye işçi Partisi : Kemal Türkler
partileri kurulmuştur.
1961 Anayasası hazırlanmış ve %60 oyla kabul edilmiştir.
1961’de Meclis tarafından Cemal Gürsel cumhurbaşkanı
• seçilmiştir.
• • 1962 yılında Türkiye’nin ilk koalisyon hükümeti (AP-CHP) arasında
kurulmuştur.
• 1965 – 1971 tarihleri arasında AP ile Süleyman Demirel dönemi
yaşanmıştır.
 • TÜRKİYE'DE YAŞANAN SİYASİ GELİŞMELER
TÜRKİYE'DE YAŞANAN • 12 Mart 1971 Askeri muhtırası ile AP iktidarı devrildi.
SİYASİ GELİŞMELER • 1973’te Fahri Korutürk cumhurbaşkanı seçildi.
• 1974 – 1980 yılları arasında Türkiye koalisyon partileri tarafından
yönetilmiş ve huzur sağlanamamıştır.
• 12 Eylül 1980 askeri darbesi ile Kenan Evren yönetime
el koymuştur.
• Milli Güvenlik Konseyi oluşturuldu.
• Kenan Evran Cumhurbaşkanı, Bulent Ulusu Başbakan oldu.
• Darbeden sonra bazı siyasilere (Necmeddin Erbakan, Süleyman
• Demirel, Bülent Ecevit ve Alparslan Türkeş) yasak getirildi.
• 1982 anayasası Orhan Aldıkaçtı tarafından hazırlandı ve
halkoylaması ile kabul edildi.

• TÜRKİYE'DE YAŞANAN KÜLTÜREL GELİŞMELER

TÜRKİYE'DE YAŞANAN •1960 yılında ilk bilgisayar Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından
KÜLTÜREL GELİŞMELER kullanıldı.
•1962’de TUBİTAK ( Türkiye Bilimsel Ve Teknolojik Araştırma
Kurumu) açıldı.
•1968’de TRT ilk televizyon yayınına başladı.
•Metin Erksan Susuz Yaz filmi ile Berlin Film Festivali Altın
Ayı ödülünü aldı.
•Barış Manço, Cam Karaca, Erkin Koray popüler batı müziğine yön
verdiler.
•Cemal Gürsel’in isteği ile Devrim arabası üretilmiştir.
•Anadol ve Murat124 marka Türk otomobilleri üretildi.
•1974 Boğaz Köprüsü açıldı. (15 Temmuz Şehitleri Köprüsü)

DÜNYADA YAŞANAN
BİLİMSELGELİŞMELER • DÜNYADA YAŞANAN BİLİMSELGELİŞMELER
• 1968’de Apple tarafından bilgisayar üretildi.
• 1961 yılında Rus kozmonot Yuri Gagarin Vostok – 1 uzay aracı ile
uzaya giden ilk insan oldu.
• 1969’da ABD’li astronot Neil Armstrong Apollo – 11 uzay aracı ile
aya adım basan ilk insan oldu.

• 1963’te ilk kadın kozmonot Valentina Tershkova uzaya gönderildi.

• 1965’te Christian Bernard tarafından ilk kalp nakli gerçekleştirildi.
 • SSCB'NİN DAĞILMASI
• Rus devlet başkanı Mihail Gorbaçov kendisine bağlı olan komünist
devletlere uyguladığı sert politikayı Glasnost(açıklık) ve
Perestroyka(yeniden yapılanma) politikalarıyla yumuşatınca SSCB
SSCB DAĞILMASI dağıldı.
•SSCB dağılınca ''Soğuk Savaş'' resmen bitti.

•Bağımsız olan
•ilk devlet : Gürcistan
•İlk Türk devleti : Azerbaycan
•Son devlet : Rusya Federasyonu

•SSCB'den ayrılan devletler Almata Zirvesi ile 1991'de Bağımsız

Devletler Topluluğunu kurdu.

AZERBAYCAN • AZERBAYCAN :
• Azerbaycan 1918 yılında Mehmet Emin Resulzade
önderliğinde bağımsızlığını ilan etmiştir. Fakat SSCB kısa bir süre
sonra tekrar kendine bağlamıştır.
• 1991 yılında ise SSCB’nin dağılması ile Azerbaycan,
Ebulfeyz Elçibey önderliğinde bağımsızlığını ilan etmiştir.
• 1993 yılında cumhurbaşkanı olan Haydar Aliyev ‘ Biz bir millet,
iki devletiz ’ diyerek Türkiye olan bağları güçlendirmiştir.

• DAĞLIK KARABAĞ SORUNU

• Çarlık Rusya, XIX yüzyıldan itibaren nüfus bakımından
AZERBAYCAN Türklerin çoğunlukta olduğu Karabağ bölgesine Ermenileri
yerleştirmeye başlamıştır.
• SSCB’nin de bu politikaya devam etmesi ile zamanla Ermeni
nüfusu çoğunluk haline gelmiştir.
• 1988 yılında çoğunluğunu Ermenilerin oluşturduğu
Karabağ Parlamentosu Ermenistan’a katılma kararı almıştır.

• Bu olay iki taraf arasında silahlı çatışmalara neden olmuştur.

• Ermenistan bölgeyi biran önce kendine bağlamak amacıyla Hocalı

katliamı (1992) ile birçok Azeri’yi öldürmüştür.
ŞANGHAY BEŞLİSİ
•ŞANGHAY BEŞLİSİ (1996)
•Çin, Rusya, Kırgızistan, Kazakistan ve Tacikistan
tarafından kurulan iş birliği teşkilatıdır. 2001 yılında Özbekistan
katılmasıyla adı Şanghay İş Birliği Örgütü olarak değiştirilmiştir.

YUGOSLAVYA’NIN •YUGOSLAVYA’NIN DAĞILMASI VE BOSNA SAVAŞI (1992)

DAĞILMASI VE BOSNA •Yugoslavya; Slovenya, Hırvatistan, Bosna- Hersek,
SAVAŞI (1992) Karadağ, Sırbistan, Makedonya, Voyvodina ve Kosova’dan oluşan
bir federasyondur.
•Yugoslavya lideri Tito, SSCB’ye karşı hareketlerde bulunmasından
dolayı ülke Cominform’dan çıkarılmıştır. Ülkede ekonomik sıkıntılar
baş göstermeye başlamıştır.
•Ölümünden sonra Yugoslavya’da dağılma süreci başlamıştır.
• Yugoslavya’dan ilk ayrılan ülke Slovenya
• Sırplar, Bosna – Hersek’in başkenti Saraybosna’yı alarak Bosnalı
Sıplar ile birleşmek amacıyla Bosna – Hersek’e saldırmışlardır.
• Birleşmiş Milletler, savaşa müdahale ederek
Saraybosna, Goradje ve Sereblenka’yı güvenli bölge ilan
etmişlerdir.

YUGOSLAVYA’NIN
DAĞILMASI VE BOSNA • YUGOSLAVYA’NIN DAĞILMASI VE BOSNA SAVAŞI (1992)
SAVAŞI (1992) • Sırp komutan Ratko Mladiç ( Bosna Kasabı ) güvenli
bölgeye girerek binlerce sivili katletmiştir.
• Bu katliamın ortaya çıkmasında Mavi Kelebekler etkili olmuştur.
(Artemis Çiçeği)
• Bosna – Hersek, Yugoslavya ve Hırvatistan aralarında
yaptıkları 1995 Dayton Anlaşması ile Bosna – Hersek bağımsız
olmuştur.
• Bosna – Hersek’in bağımsız olmasını sağlayan Bilge Lider
olarak anılan Aliye İzzet Begoviç dir.

• KÖRFEZ SAVAŞI
• Irak, 1980’de İran ile yaptığı savaşlardan dolayı
bozulan ekonomisini düzeltmeye çalışırken Kuveyt, OPEC kararına
KÖRFEZ SAVAŞI aykırı bir şekilde aşırı derece petrol üretimi yaparak petrol
fiyatlarını düşürmüştür.
•Irak ekonomisi daha da bozulmuştur. Irak, Kuveyt’e müdahale
kararı almış ve 1991yılında işgal etmiştir.
•Birleşmiş Milletler hemen olaya dahil olarak Çekiç Güç
adında uluslararası bir müdahale başlattılar. ABD, Fransa ve
İngiltere ; Türkiye İncirlik Hava Üssünü kullanarak Çöl Fırtınası
operasyonu ile Irak’ı mağlup ettiler.

• 2003 yılında ABD ve İngiltere Kitle İmha Silahları

bulundurduğu gerekçesi ile tekrar Irak’a saldırarak Saddam
Hüseyin’i idam etmişlerdir.
 • TÜRKİYE'DE YAŞANAN KÜLTÜREL GELİŞMELER
•1984’da ilk renkli televizyon yayını başladı.
TÜRKİYE'DE YAŞANAN •1990’da ilk özel televizyon kanalı olan Star açıldı.
KÜLTÜREL GELİŞMELER •2003’de Sertap Erener, Eurovision Şarkı Yarışmasını kazanarak
• birinci oldu.
• 2008’de Cannes Film Festivalinde Üç Maymun isimli filmi ile Nuri Bilge
Ceylan en iyi yönetmen ödülünü aldı.

• 1993’de ilk internet bağlantısı ODTÜ’de kuruldu.

• 1988’de Naim Süleymanoğlu (Cep Herkülü) 9 dünya 6 olimpiyat rekoru

kırarak Seul Olimpiyatlarında altın madalya kazandı.

• 2006’da Orhan Pamuk, Nobel Edebiyat Ödülünü aldı.

• 2002’de Şenol Güneş ile Türk Milli Takımı dünya üçüncüsü oldu.
• 2000 yılında GALATASARAY UEFA kupasını alan tek Türk takımı oldu.
• 1996’da Dünya ilk defa kopyalanan koyun Doly olmuştur.
• Türkiye’de ise 2007 yılında Oyalı isimli koyun kopyalanmıştır.
•• 2005’de Türk lirasından altı sıfır silinmiştir.
• ULUSLARARASI PROJELER VE TÜRKİYE
ULUSLARARASI • TİKA 1992 : Türk işbirliği ve kalkınma Ajansı, Türk dilinin konuşulduğu
PROJELER VE TÜRKİYE ülkeler ve Türkiye’ye komşu ülkeler olmak üzere gelişmekte olan ülkelerin
kalkınmalarına yardımcı olmak amacıyla bu ülkeler ile ekonomik, ticari,
teknik, sosyal, kültürel ve eğitim alanında iş birliği amacıyla
kurulmuştur. Merkez: Ankara

•KARADENİZ EKONOMİK İŞBİRLİĞİ (KEİ) 1992 : 1992’de İstanbul’da

düzenlenen zirvede kurulmuştur. Karadeniz havzasındaki ülkelerin ekonomik
işbirliğini amaçlamaktadır.

Üyeleri: Rusya, Türkiye, Arnavutluk, Gürcistan, Bulgaristan, Ukrayna,

Ermenistan, Romanya, Moldova ve Yunanistan’dır.

TÜRKSOY 1993 : TÜRK KÜLTÜR VE SANATLARI ORTAK YÖNETİMİ

1993’de Almata’da yapılan bir toplantı ile Türk kültürünü, dilini ve sanatını
geliştirmek amacıyla kurulmuştur.

• ULUSLARARASI PROJELER VE TÜRKİYE

ULUSLARARASI • BAKÜ – CEYHAN – TİFLİS BORU HATTI : Hazar denizinden çıkartılan
Petrolün Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye üzerinden batıya aktarma hattıdır.
PROJELER VE TÜRKİYE 2005 yılında açıldı.

•MAVİ AKIM PROJESİ : Rus doğalgazının Karadeniz altından Samsun’a

getirilerek Türkiye’ye dağıtılma projesidir.

•KERKÜK – YUMURTALIK PROJESİ : Irak petrollerinin Adana üzerinden

Akdeniz’e ulaştırma projesidir.

•NABUCCO PROJESİ : Türkmen doğalgazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya

ulaştırma projesidir.

•GÜNEY KAFKASYA PROJESİ : Azerbaycan doğalgazının Gürcistan ve Türkiye

üzerinden Avrupa’ya ulaştırma projesidir.

•KYOTO PROTOKOLÜ : Japonya’nın Kyoto şehrinde küresel ısınmanın dünyayı

tehdit etmesini engellemek amacıyla 181 ülkenin katılımı ile imzalanmıştır.
Türkiye 2009 yılında onaylamıştır.

DÜNYADA YAŞANAN
•
DEVRİMLER VE DÜNYADA YAŞANAN DEVRİMLER VE İSİMLERİ

•
İSİMLERİ Turuncu Devrimi: Ukrayna

• Yasemin Devrimi: Tunus

• Ak Devrim: İran

• Kadife Devrimi: Çekoslovakya

• Karanfil Devrimi: Portekiz

• Gül Devrimi: Gürcistan