Kinh nghieäm phaùt trieån beàn vöõng

ôû moät soá ngaân haøng quoác teá

vaø haøm yù quaûn trò cho phaùt trieån
ngaønh ngaân haøng Vieät Nam
NGUYEÃN MINH PHÖÔNG*
Toùm taét
Phaùt trieån heä thoáng caùc toå chöùc tín duïng hoaït ñoäng minh baïch, caïnh tranh, an toaøn, hieäu quaû beàn
vöõng laø muïc tieâu cuûa Chieán löôïc phaùt trieån ngaønh Ngaân haøng Vieät Nam ñeán naêm 2025, ñònh höôùng
ñeán naêm 2030 [5]. Tuy nhieân, haønh ñoäng vaø cam keát cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi (NHTM) Vieät
Nam veà phaùt trieån beàn vöõng coøn raát haïn cheá. Baøi vieát toång hôïp nhöõng kinh nghieäm phaùt trieån beàn
vöõng ôû moät soá ngaân haøng quoác teá ñeå töø ñoù ñöa ra caùc haøm yù quaûn trò cho caùc NHTM Vieät Nam,
nhaèm thuùc ñaåy phaùt trieån beàn vöõng ngaønh ngaân haøng Vieät Nam trong boái caûnh hoäi nhaäp.

Töø khoùa: phaùt trieån beàn vöõng, ngaân haøng thöông maïi, Vieät Nam

Summary
Developing a system of credit institutions in a transparent, competitive, safe, and sustainable
manner is the goal of the Development strategy of Vietnam’s banking industry to 2025 with
orientation to 2030 [5]. However, the actions and commitments of Vietnamese commercial
banks on sustainable development remain inadequate. The article summarizes the experiences
of several international banks in gsustainable development, thereby providing governance
implications for Vietnamese commercial banks so as to promote sustainable development of
Vietnamese banking industry in the integration context.

Keywords: sustainable development, commercial banks, Vietnam

NOÄI HAØM VAØ ÑAËC TRÖNG CUÛA
PHAÙT TRIEÅN NGAÂN HAØNG BEÀN VÖÕNG
Ngaân haøng coù vai troø laø moät trung
gian taøi chính vaø laø keânh daãn voán cho neàn
kinh teá, neân hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng coù
aûnh höôûng lôùn ñeán phaùt trieån kinh teá ôû caû
quy moâ vaø hieäu suaát. Do ñoù, vieäc ngaân
haøng tích hôïp phaùt trieån beàn vöõng trong
hoaït ñoäng nghieäp vuï cuûa ngaân haøng laø
moät yeâu caàu baét buoäc mang tính thôøi ñaïi;
Bôûi ñònh höôùng cuûa caùc cô quan quaûn lyù
nhaø nöôùc, caùc toå chöùc xaõ hoäi, yeâu caàu cuûa
caùc toå chöùc taøi trôï voán thöôøng gaén keát vôùi
yeáu toá moâi tröôøng vaø xaõ hoäi.
Hieän nay, coù nhieàu quan ñieåm khaùc
nhau veà phaùt trieån ngaân haøng beàn vöõng,
nhöng chuû yeáu phaân thaønh 2 höôùng tieáp
caän: (i) Nhaán maïnh taùc ñoäng beân ngoaøi
cuûa ngaân haøng thoâng qua cung caáp caùc
saûn phaåm, dòch vuï cho khaùch haøng maø coù
*
Hoïc vieän Ngaân haøng
Ngaøy nhaän baøi: 10/01/2023; Ngaøy phaûn bieän: 31/01/2023; Ngaøy duyeät ñaêng: 03/02/2023
xem xeùt taùc ñoäng cuûa noù ñeán moâi tröôøng vaø xaõ hoäi; (ii)
Ngaân haøng beàn vöõng khoâng chæ ñem laïi lôïi ích cho caùc
coå ñoâng maø coøn phaûi caân baèng lôïi ích cuûa caùc beân lieân
quan, nhö: khaùch haøng, nhaân vieân, laõnh ñaïo ngaân haøng,
caùc cô quan quaûn lyù vaø môû roäng hôn mang laïi giaù trò
cho coäng ñoàng. Trong nghieân cöùu naøy, theo höôùng tieáp
caän thöù hai, taùc giaû ñoàng tình vôùi quan ñieåm ngaân haøng
beàn vöõng laø “moät ngaân haøng ñaùng tin caäy xeùt trong caû
hoaït ñoäng noäi boä vaø caùc beân lieân quan beân ngoaøi cuûa
noù. Ngaân haøng ñaûm baûo caùc hoaït ñoäng trung gian quan
taâm ñaëc bieät ñeán khía caïnh xaõ hoäi vaø moâi tröôøng vôùi taàm
nhìn ngaén haïn, trung vaø daøi haïn. Ngaân haøng thieát laäp
caùc giaù trò ñaïo ñöùc, goùp phaàn vaøo söï oån ñònh vaø laønh
maïnh cuûa heä thoáng taøi chính, quaûn lyù ruûi ro ñaày ñuû cuõng
nhö tìm kieám lieân tuïc vaø toái öu söï caân baèng giöõa lôïi ích
cuûa caùc beân lieân quan” (Rebai vaø coäng söï, 2016).
Ngaân haøng beàn vöõng chöùa ñöïng 3 ñaëc tröng cô baûn
goàm: (1) Ngaân haøng coù naêng löïc taøi chính laønh maïnh,
hieäu quaû vaø beàn vöõng. Ñieàu naøy coù nghóa laø khi coù
nhöõng ruûi ro xaûy ra do nhöõng taùc ñoäng töø beân ngoaøi
ngaân haøng, thì ngaân haøng beàn vöõng coù khaû naêng töï duy

Economy and Forecast Review 59

NHÌN RA THEÁ GIÔÙI
trì vaø phuïc hoài. Ngaân haøng beàn vöõng coù caùc chieán löôïc
trung, daøi haïn nhaèm duy trì naêng löïc taøi chính ñuû maïnh
ñeå coù theå töï phuïc hoài khi xaûy ra caùc toån thaát trong kinh
doanh. (2) Ngaân haøng beàn vöõng coù nhöõng chính saùch
khuyeán khích hoã trôï caùc coâng ty, döï aùn ñaàu tö coù traùch
nhieäm vôùi moâi tröôøng vaø xaõ hoäi nhaèm goùp phaàn thuùc
ñaåy taêng tröôûng kinh teá beàn vöõng. Ngaân haøng coù nhöõng
giaûi phaùp nhaèm höôùng daãn vaø giaùm saùt khaùch haøng
thöïc hieän ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng vaø caùc bieän
phaùp giaûm thieåu nhöõng taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng vaø
xaõ hoäi. (3) Hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng beàn vöõng khoâng
chæ ñem laïi lôïi ích cho caùc coå ñoâng maø coøn cho caùc
beân lieân quan khaùc, nhö: khaùch haøng, cô quan quaûn
lyù, nhaân vieân, nhaø cung öùng vaø roäng hôn laø ñem laïi lôïi
ích cho caû coäng ñoàng. Chieán löôïc phaùt trieån beàn vöõng
cuûa ngaân haøng ñöôïc xaây döïng theo quy moâ, vò theá thò
tröôøng, giaù trò coát loõi cuûa ngaân haøng. Caùc chieán löôïc
phaùt trieån beàn vöõng cuûa ngaân haøng nhaèm ñaùp öùng caùc
yeâu caàu cuûa ngaân haøng vaø cuûa caû coäng ñoàng, trong khi
ñoù ñoàng thôøi caân nhaéc caùc giaù trò trong caû ngaén haïn vaø
daøi haïn.
KINH NGHIEÄM PHAÙT TRIEÅN NGAÂN HAØNG
BEÀN VÖÕNG
Kinh nghieäm cuûa ngaân haøng Well Fargo
Wells Fargo & Company laø coâng ty taøi chính ngaân
haøng vaø dòch vuï taøi chính quoác teá naèm trong nhoùm
“Big Four Banks” lôùn nhaát Hoa Kyø, coù truï sôû taïi San
Francisco, California (sau ñaây goïi taét laø ngaân haøng
Wells Fargo). Vôùi giaù trò voán hoùa thò tröôøng treân 274
tyû USD, Wells Fargo hieän ñang laø ngaân haøng lôùn thöù
tö treân theá giôùi vaø thöù hai taïi Myõ, chæ ñöùng sau ngaân
haøng JPMorgan Chase (Trang Leâ, 2017). Laø moät ngaân
haøng haøng ñaàu, Wells Fargo ñang xaây döïng moät töông
lai beàn vöõng, toaøn dieän trong caùc coäng ñoàng maø ngaân
haøng phuïc vuï, thöïc hieän vai troø trong vieäc giaûi quyeát
vaán ñeà beàn vöõng veà xaõ hoäi, kinh teá vaø moâi tröôøng, cam
keát quaûn trò laønh maïnh vaø hieäu quaû. Wells Fargo ñaõ
tích cöïc trong vieäc giaûi quyeát caùc thaùch thöùc xaõ hoäi caáp
baùch ñeå taïo ra taùc ñoäng tích cöïc, thöôøng xuyeân ñaùnh
giaù caùc chuû ñeà veà moâi tröôøng - xaõ hoäi - quaûn trò (ESG)
phuø hôïp nhaát vôùi ngaân haøng vaø caùc beân lieân quan. Kinh
nghieäm thöïc hieän ESG cuûa ngaân haøng Wells Fargo
ñöôïc bieåu hieän ôû caùc khía caïnh:
Veà moâi tröôøng
Thaùng 3 naêm 2021, Wells Fargo ñaõ coâng boá noã löïc
hoã trôï quaù trình chuyeån ñoåi sang neàn kinh teá ít carbon
baèng caùch ñaët muïc tieâu khoâng phaùt thaûi khí nhaø kính
roøng vaøo naêm 2050. Trong naêm 2021, ngaân haøng naøy
tham gia Net-Zero Banking Alliance, moät toå chöùc
nhoùm laõnh ñaïo ngaønh taäp trung vaøo vieäc thöïc hieän
caùc muïc tieâu khí haäu. Wells Fargo thaønh laäp Vieän
Taøi chính beàn vöõng ñeå trieån khai khoaûn taøi trôï trò giaù
500 tyû USD cho caùc doanh nghieäp vaø döï aùn beàn vöõng
vaøo naêm 2030, cuõng nhö hoã trôï nghieân cöùu khoa hoïc
veà caùc giaûi phaùp ít carbon vaø uûng hoä caùc chính saùch
cho pheùp khaùch haøng chuyeån ñoåi döïa treân caùc keát quaû
60
nghieân cöùu. Wells Fargo thöïc hieän loàng
gheùp tính beàn vöõng moâi tröôøng trong caùc
hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng nhaèm naâng
cao hieäu quaû vaø söû duïng taøi nguyeân coù
traùch nhieäm, bao goàm: giaûm möùc tieâu thuï
naêng löôïng, nöôùc vaø taøi nguyeân cuõng nhö
löôïng khí thaûi nhaø kính. Nhaát quaùn vôùi
caùc muïc tieâu beàn vöõng vaø khí haäu cuûa
ngaân haøng, Wells Fargo cam keát hoã trôï
phaùt trieån caùc nguoàn naêng löôïng taùi taïo
môùi. Ñeán cuoái naêm 2021, Wells Fargo ñaõ
kyù hôïp ñoàng saûn xuaát naêng löôïng taùi taïo
môùi vôùi coâng suaát 210 megawatt (MW)
treân 13 tieåu bang vaø 3 quoác gia, hoã trôï
taïo vieäc laøm môùi vaø taïo ra caùc coäng ñoàng
kieân cöôøng [7].
Ñeå thöïc hieän muïc tieâu Net-Zero,
vaøo thaùng 5/2022, Ngaân haøng ñaõ coâng
boá Wells Fargo CO2eMissionSM - moät
phöông phaùp ñieàu chænh khí haäu vaø thieát
laäp muïc tieâu cho caùc danh muïc ñaàu tö taøi
chính cuûa mình, ñoàng thôøi ñaët caùc muïc
tieâu phaùt thaûi ñöôïc taøi trôï taïm thôøi ñaàu
tieân cho 2 lónh vöïc coù löôïng phaùt thaûi cao
laø daàu moû, khí vaø ñieän.
Veà xaõ hoäi
Wells Fargo tìm caùch hoã trôï moät neàn
kinh teá beàn vöõng vaø coâng baèng hôn baèng
caùch hoã trôï doanh nghieäp nhoû phaùt trieån
vaø taïo ñieàu kieän cho moät neàn kinh teá ít
carbon. Phoái hôïp vôùi caùc toå chöùc coäng
ñoàng, caùc nhaø laõnh ñaïo daân söï vaø caùc toå
chöùc phi lôïi nhuaän ôû caáp ñòa phöông, tieåu
bang vaø quoác gia, Wells Fargo ñang noã
löïc giaûi quyeát caùc raøo caûn mang tính heä
thoáng ñoái vôùi cô hoäi vaø tieáp caän taøi chính.
Thoâng qua nhöõng noã löïc naøy, Wells
Fargo hy voïng seõ giuùp xaây döïng söï giaøu
coù vaø cuûng coá caùc coäng ñoàng ña daïng vaø
bò thieät thoøi trong lòch söû, giaûi quyeát caùc
vaán ñeà xaõ hoäi phöùc taïp ñeå giuùp xaây döïng
moät töông lai beàn vöõng hôn, coâng baèng
hôn cho taát caû moïi ngöôøi.
Wells Fargo taäp trung taùc ñoäng vaøo
xaõ hoäi vôùi vieäc xaây döïng moät töông lai
beàn vöõng, toaøn dieän cho taát caû moïi ngöôøi
baèng caùch hoã trôï söùc khoûe taøi chính,
khaû naêng chi traû nhaø ôû vaø taêng tröôûng
doanh nghieäp nhoû thoâng qua hoaït ñoäng
tình nguyeän cuûa nhaân vieân, hoaït ñoäng töø
thieän chieán löôïc cuõng nhö caùc saûn phaåm
vaø dòch vuï. Wells Fargo cam keát taøi trôï
25 trieäu USD ñeå hoã trôï ngöôøi mua nhaø
Da ñen vaø ngöôøi Myõ goác Phi, Taây Ban
Nha vaø La tinh. Cho ñeán cuoái naêm 2021,
hôn 11 trieäu USD vaø 9 trieäu USD taøi trôï
ñaõ ñöôïc cung caáp ñeå hoã trôï ngöôøi mua
nhaø ngöôøi Myõ goác Phi vaø ngöôøi Myõ goác
Kinh teá vaø Döï baùo
Phi cuõng nhö ngöôøi mua nhaø goác Taây
Ban Nha vaø ngöôøi La tinh töông öùng [7].
Trong naêm 2021, Wells Fargo ñaõ
phaùt haønh Traùi phieáu Khí haäu vaø Coäng
ñoàng Hoøa nhaäp, traùi phieáu beàn vöõng ñaàu
tieân cuûa coâng ty, taøi trôï cho caùc döï aùn
vaø chöông trình hoã trôï khaû naêng chi traû
nhaø ôû, cô hoäi kinh teá - xaõ hoäi vaø naêng
löôïng taùi taïo. Giao dòch ñöôïc xaây döïng
döïa treân kieán thöùc chuyeân moân vaø lòch söû
baûo laõnh phaùt haønh traùi phieáu xanh, xaõ
hoäi vaø beàn vöõng cuûa Wells Fargo, ñoàng
thôøi thuùc ñaåy cam keát cuûa coâng ty nhaèm
thuùc ñaåy moät neàn kinh teá toaøn dieän vaø
beàn vöõng hôn.
Wells Fargo cung caáp cho nhaân vieân
ñuû ñieàu kieän toái ña 16 giôø thôøi gian tình
nguyeän ñöôïc traû löông moãi naêm ñeå phuïc
vuï coäng ñoàng ñòa phöông nôi hoï sinh
soáng vaø laøm vieäc. Caùc chöông trình noåi
baät, coù yù nghóa vaø giaù trò cao veà taùc ñoäng
xaõ hoäi trong naêm 2021, coù theå keå ñeán
nhö: (i) Chöông trình Nghieân cöùu sinh
Toaøn caàu mang ñeán cho nhaân vieân cuûa
Wells Fargo cô hoäi duy nhaát ñeå ñoùng goùp
thôøi gian vaø kyõ naêng chuyeân moân cuûa hoï
ñeå hoã trôï caùc toå chöùc töø thieän trong vaø
ngoaøi Hoa Kyø. Vaøo naêm 2021, chöông
trình ñaõ taêng gaáp ñoâi soá löôïng döï aùn vaø
nhaân vieân tham gia so vôùi naêm tröôùc. (ii)
Chöông trình Trôï caáp Chaêm soùc Coäng
ñoàng coâng nhaän nhaân vieân Wells Fargo
vì caùc hoaït ñoäng coáng hieán vaø phuïc vuï
cuûa hoï. Thoâng qua caùc hoaït ñoäng coáng
hieán hoaëc dòch vuï caù nhaân, nhaân vieân
coù theå ñuû ñieàu kieän nhaän tôùi 2.000 USD
trong Trôï caáp Chaêm soùc Coäng ñoàng moãi
naêm cho caùc toå chöùc töø thieän ñuû ñieàu
kieän. (iii) Gaàn 4.500 toå chöùc töø thieän ñaõ
ñöôïc höôûng lôïi töø vieäc nhaân vieân Wells
Fargo chia seû thôøi gian vaø kyõ naêng laõnh
ñaïo cuûa hoï baèng caùch phuïc vuï vôùi tö
caùch laø thaønh vieân hoäi ñoàng quaûn trò toå
chöùc phi lôïi nhuaän, taïo ra taùc ñoäng coù yù
nghóa trong coäng ñoàng nôi hoï sinh soáng
vaø laøm vieäc.
Veà quaûn trò
Wells Fargo coáng hieán cho söï ña
daïng, bình ñaúng vaø hoøa nhaäp. Ngaân haøng
taäp trung vaøo vieäc taêng cöôøng ñaïi dieän ña
daïng ôû taát caû caùc caáp, taïo ra moät nôi laøm
vieäc toaøn dieän hôn, phuïc vuï toát hôn vaø
phaùt trieån caùc phaân khuùc khaùch haøng ña
daïng, caùc nhaø cung caáp ña daïng treân taát
caû caùc ngaønh kinh doanh. Caùch tieáp caän
naøy ñöôïc ñöa vaøo vaên hoùa cuûa coâng ty vaø
thöïc tieãn kinh doanh, saûn phaåm vaø dòch
vuï cuõng nhö hoaït ñoäng töø thieän. Ñoàng
Economy and Forecast Review
thôøi, caùc hoaït ñoäng quaûn trò naøy ñeàu ñöôïc thaûo luaän
trong Baùo caùo Ña daïng, Coâng baèng vaø Hoøa nhaäp naêm
2022. Hoäi ñoàng quaûn trò cuûa Wells Fargo cam keát aùp
duïng caùc thoâng leä quaûn trò doanh nghieäp laønh maïnh vaø
hieäu quaû.
Vieäc trieån khai caùc saùng kieán beàn vöõng cuûa Wells
Fargo ñöôïc ñieàu phoái bôûi nhoùm Quan heä coâng chuùng,
bao goàm caùc nhoùm nhoû, nhö: Tính beàn vöõng; Taùc ñoäng
xaõ hoäi; Truyeàn thoâng vaø Quaûn lyù thöông hieäu; Quan heä
chính phuû vaø Chính saùch coâng; Hôïp taùc vôùi caùc doanh
nghieäp vaø boä phaän chöùc naêng trong toaøn coâng ty. Trong
khi, ôû caáp Hoäi ñoàng quaûn trò, UÛy ban Quaûn trò vaø Boå
nhieäm chòu traùch nhieäm giaùm saùt caùc hoaït ñoäng quaûn
trò doanh nghieäp cuûa Coâng ty vaø UÛy ban Traùch nhieäm
Doanh nghieäp cung caáp chöùc naêng giaùm saùt chính ñoái
vôùi caùc chieán löôïc, chính saùch vaø chöông trình quan
troïng lieân quan ñeán traùch nhieäm xaõ hoäi vaø coäng ñoàng
(Wells Fargo, 2022).
Kinh nghieäm cuûa Shinhan bank Vieät Nam
Vôùi 30 naêm coù maët ôû thò tröôøng Vieät Nam (töø 1993),
Shinhan bank laø moät trong nhöõng ngaân haøng coù 100%
voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi lôùn nhaát Vieät Nam. Vôùi maïng
löôùi heä thoáng hôn 40 chi nhaùnh/phoøng giao dòch/vaên
phoøng ñaïi dieän traûi daøi khaép caû nöôùc, Shinhan bank
Vieät Nam luoân noã löïc ñoåi môùi, phaùt trieån ñeå phuïc vuï
cho haøng trieäu khaùch haøng, goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt
trieån cuûa ngaønh ngaân haøng noùi rieâng vaø kinh teá ñaát
nöôùc noùi chung, ñoàng thôøi, ñoùng goùp vai troø quan troïng
trong vieäc thuùc ñaåy quan heä hôïp taùc höõu nghò giöõa hai
nöôùc Vieät Nam - Haøn Quoác.
Nhaèm muïc tieâu quaûn trò beàn vöõng, vaøo thaùng
1/2020, Shinhan bank ñaõ ñöôïc Toå chöùc xeáp haïng tín
duïng quoác teá Standard & Poor’s (S&P) ñaùnh giaù xeáp
haïng tín nhieäm ôû möùc BB (oån ñònh) trong daøi haïn. Vaøo
thaùng 11/2020, Ngaân haøng Shinhan chính thöùc hoaøn
thaønh ba truï coät cuûa Basel II sôùm tröôùc thôøi haïn so vôùi
quy ñònh theo Thoâng tö soá 41/2016/ TT-NHNN, ngaøy
30/12/2016 veà quy ñònh tyû leä an toaøn voán ñoái vôùi ngaân
haøng, chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi. Vieäc hoaøn
thaønh Basel II khaúng ñònh khaû naêng, tieàm löïc cuõng nhö
söï chuù troïng cuûa Ngaân haøng ñoái vôùi coâng taùc quaûn trò
ruûi ro, taêng cöôøng phoøng choáng röûa tieàn, taøi trôï khuûng
boá; ñaùp öùng ñaày ñuû caùc chuaån möïc veà quaûn trò vaø an
toaøn hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng ñeå tieäm caän vôùi thoâng
leä quoác teá, cam keát veà baûo maät thoâng tin khaùch haøng,
haïch toaùn minh baïch vaø choáng tham nhuõng. Ñoàng thôøi,
döïa treân söï hoã trôï töø kinh nghieäm trieån khai Basel III
cuûa ngaân haøng meï taïi Haøn Quoác vaø tö vaán cuûa caùc
chuyeân gia, Shinhan bank ñaõ xaây döïng heä thoáng tính
toaùn töï ñoäng LCR and NSFR töø kho döõ lieäu ruûi ro taäp
trung, ñoàng thôøi thieát laäp haïn möùc noäi boä, cuõng nhö tích
hôïp chæ soá vaøo cô cheá giaùm saùt ruûi ro toaøn dieän theo taàn
suaát haøng ngaøy (Shinhan bank, 2022).
Veà khía caïnh coäng ñoàng, trong naêm 2020, ngaân
haøng Shinhan ñaõ lieân tieáp thöïc hieän chuoãi hoaït ñoäng yù
nghóa, nhö: uûng hoä 5 tyû ñoàng cho UÛy ban Maët traän Toå
quoác Vieät Nam, trao taëng quaø vaø nhu yeáu phaåm cho y
baùc só vaø quaân nhaân taïi tænh Laïng Sôn, tieâu thuï 16,5
61
NHÌN RA THEÁ GIÔÙI
HÌNH: ÑIEÅM ÑAÙNH GIAÙ VEÀ PHAÙT TRIEÅN BEÀN VÖÕNG CUÛA CAÙC NHTM VIEÄT NAM
Nguoàn: Fair Finance Vietnam (2022)
taán döa haáu tieáp söùc noâng saûn Vieät…, nhaèm chung tay
cuøng Chính phuû Vieät Nam cuõng nhö coäng ñoàng vöôït
qua giai ñoaïn khoù khaên cuûa ñaïi dòch Covid-19. Ñaàu
thaùng 11/2020, Shinhan bank tieáp tuïc trieån khai chuoãi
chöông trình uûng hoä nhu yeáu phaåm cho 945 hoä daân ôû
tænh Quaûng Bình, moät trong nhöõng vuøng chòu aûnh höôûng
naëng neà cuûa ñôït baõo luõ lòch söû. Song song ñoù, thoâng qua
Quyõ Baûo trôï Treû em Vieät Nam, Shinhan bank ñaõ coù
nhöõng ñoùng goùp thieát thöïc vôùi toång giaù trò leân ñeán 3
tyû ñoàng, hoã trôï cho caùc treû em gaëp ñieàu kieän khoù khaên
ôû caùc tænh Haø Nam, Quaûng Bình, Quaûng Nam… nhaèm
ñoäng vieân tinh thaàn hieáu hoïc cuûa caùc em” (Shinhan
bank, 2022).
ÔÛ khía caïnh chính saùch lao ñoäng, Shinhan bank luoân
noã löïc mang ñeán moät moâi tröôøng laøm vieäc lyù töôûng cho
nhaân vieân, nhaèm hoã trôï nhaân vieân phaùt huy toái ña naêng
löïc chuyeân moân cuõng nhö caùc kyõ naêng meàm caàn thieát.
Vôùi nhöõng giaù trò thieát thöïc trong chính saùch nhaân söï,
Shinhan bank laø nôi hoäi tuï vaø thu huùt caùc taøi naêng treû.
MOÄT SOÁ HAØM YÙ QUAÛN TRÒ CHO PHAÙT TRIEÅN
BEÀN VÖÕNG NGAØNH NGAÂN HAØNG VIEÄT NAM
Kinh nghieäm phaùt trieån ngaân haøng beàn vöõng cuûa 2
ngaân haøng quoác teá neâu treân cho thaáy, phaùt trieån ngaân
haøng beàn vöõng phaûi xuaát phaùt töø beân trong ngaân haøng,
phaùt sinh thoâng qua nhu caàu thieát laäp caùc muïc tieâu coát
loõi vaø taïo neân thöông hieäu cuûa chính moãi ngaân haøng,
gaén keát vaø caân baèng vôùi lôïi ích cuûa caùc beân lieân quan,
taïo ra lôïi theá thöông maïi vaø thò phaàn, thu huùt caùc ñoái
taùc taøi chính, töø ñoù taêng lôïi nhuaän trong ngaén haïn vaø
daøi haïn.
Veà ñieàu kieän phaùt trieån beàn vöõng NHTM Vieät Nam,
Chieán löôïc phaùt trieån ngaønh Ngaân haøng Vieät Nam ñeán
naêm 2025, ñònh höôùng ñeán naêm 2030 ñaõ ñeà ra muïc
62
tieâu phaùt trieån heä thoáng caùc toå chöùc tín
duïng hoaït ñoäng minh baïch, caïnh tranh,
an toaøn, hieäu quaû beàn vöõng. Tuy nhieân,
haønh ñoäng vaø cam keát cuûa caùc NHTM
Vieät Nam veà phaùt trieån beàn vöõng coøn
raát haïn cheá. Theo ñaùnh giaù cuûa Toå chöùc
taøi chính coâng baèng quoác teá (FFI) ñieåm
cuûa caû 3 yeáu toá (Hình) [2] theå hieän phaùt
trieån beàn vöõng cuûa NHTM Vieät Nam
ñeàu raát thaáp. Xeùt veà yeáu toá moâi tröôøng
(Enivronment), ñieåm phaùt trieån beàn
vöõng cuûa caùc NHTM môùi chæ ôû möùc
0,3/10, do caùc NHTM Vieät Nam chöa
tieán haønh coâng boá coâng khai baát kyø cam
keát naøo trong 2 chuû ñeà veà “Bieán ñoåi khí
haäu” vaø “Thieân nhieân”; raát ít NHTM
coâng khai ngöøng caáp tín duïng cho hoaït
ñoäng saûn xuaát ñieän söû duïng nhieân lieäu
hoùa thaïch hay taêng möùc tín duïng cho caùc
döï aùn naêng löôïng taùi taïo… Veà yeáu toá xaõ
hoäi (Society), phaàn lôùn nhöõng cam keát veà
quyeàn lao ñoäng, quyeàn con ngöôøi, khoâng
ñaàu tö vaøo ngaønh vuõ khí… chöa ñöôïc caùc
NHTM Vieät Nam maïnh daïn ñöa ra hoaëc
chöa cuï theå, hay thieáu coâng khai ñeà caäp
ñeán vieäc khoâng phaân bieät ñoái xöû döïa treân
cô sôû giôùi tính, do vaäy möùc ñieåm ñaùnh
giaù ôû khía caïnh naøy chæ ôû möùc 1,3/10. Veà
yeáu toá quaûn trò (Govername), haàu heát caùc
NHTM Vieät Nam môùi ñöa ra cam keát
veà minh baïch vaø traùch nhieäm giaûi trình
ôû möùc khieâm toán, vôùi möùc ñieåm 1,6/10,
Govername ñöôïc ñaùnh giaù cao hôn so
vôùi Enivronment vaø Society, nhöng laø
khoâng ñaùng keå vaø ñieåm soá raát thaáp.
Thöïc teá trieån khai heä thoáng ñaùnh giaù
ruûi ro moâi tröôøng vaø xaõ hoäi trong hoaït
ñoäng caáp tín duïng cuûa haàu heát caùc NHTM
chæ döøng laïi ôû nhöõng döï aùn ñaõ ñöôïc pheâ
duyeät ñaùnh giaù taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng,
caùc döï aùn ñaõ ñöôïc quy hoaïch vaø loàng gheùp
caùc yeâu caàu veà coâng ngheä xaû thaûi vaø keá
hoaïch di daân. Nhieàu NHTM chöa ñöa ra
ñöôïc nhöõng ñaùnh giaù ñoäc laäp cuûa caùn boä
tín duïng veà nhöõng ruûi ro taùc ñoäng ñeán moâi
tröôøng vaø xaõ hoäi. Beân caïnh ñoù, baùo caùo
phaùt trieån beàn vöõng cuûa caùc NHTM cho
thaáy, chöa coù caùc ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi
tröôøng tieâu cöïc thöïc teá vaø tieàm aån ñoái vôùi
chuoãi cung öùng saûn phaåm cuûa ngaân haøng,
cuõng khoâng coù caùc khieáu naïi veà caùc taùc
ñoäng ñeán moâi tröôøng, chöa coù tröôøng hôïp
vay voán naøo bò ñoùng cöûa do caùc vaán ñeà
moâi tröôøng cuûa döï aùn. Thöïc tieãn naøy ñaõ
chæ ra, haàu heát caùc NHTM Vieät Nam chöa
coù chính saùch vaø quy trình hay heä thoáng
chính thöùc ñeå quaûn lyù caùc ruûi ro veà moâi
tröôøng vaø xaõ hoäi cuûa khaùch haøng.
Kinh teá vaø Döï baùo
 Töø kinh nghieäm phaùt trieån ngaân haøng
beàn vöõng vaø nhöõng vaán ñeà coát loõi trong
thöïc hieän ngaân haøng beàn vöõng cuûa caùc
NHTM Vieät Nam, taùc giaû ñeà xuaát moät soá
haøm yù quaûn trò cho caùc beân lieân quan ñeå
thuùc ñaåy phaùt trieån beàn vöõng ngaønh ngaân
haøng Vieät Nam trong boái caûnh hoäi nhaäp,
cuï theå:
Veà phía Ngaân haøng Nhaø nöôùc
- Caàn sôùm xaây döïng vaø trieån khai
boä tieâu chuaån chung veà ESG coù tham
khaûo caùc thoâng leä quoác teá, nhö: Tieâu
chuaån hieäu suaát beàn vöõng cuûa IFC; Caùc
nguyeân taéc xích ñaïo (EPs); Saùng kieán
taøi chính toaøn caàu cuûa Lieân hieäp quoác
(UNEP-FI); Toå chöùc tieâu chuaån hoùa
quoác teá (International Organization for
Standardization - ISO14001, ISO26000);
Chæ soá beàn vöõng Dow Jones (DJSI). Theo
ñoù, boä tieâu chuaån naøy neân coù loä trình aùp
duïng töø möùc khuyeán khích cho tôùi baét
buoäc giuùp caùc NHTM coù theå chuaån bò kòp
thôøi caùc ñieàu kieän ñaùp öùng toát nhaát vaø
khoâng aûnh höôûng ñoät ngoät tôùi hoaït ñoäng
kinh doanh ngaân haøng. Ngoaøi ra, Ngaân
haøng Nhaø nöôùc cuõng caàn coù phöông
aùn ñaùnh giaù, xeáp haïng möùc ñoä ESG ñeå
caùc NHTM kòp thôøi nhaän thöùc ñöôïc tình
traïng cuûa baûn thaân vaø xu höôùng chung
cuûa caùc NHTM trong neàn kinh teá ñeå coù
bieän phaùp thích öùng kòp thôøi.
- Coù bieän phaùp quaûn lyù haønh chính
cöùng raén, mang tính baét buoäc ñoái vôùi
caùc NHTM trong thöïc hieän Chieán löôïc
chung. Theo ñoù, yeâu caàu veà coâng boá moät
caùch nghieâm tuùc, baøi baûn veà baùo caùo
phaùt trieån beàn vöõng beân caïnh caùc coâng
boá ñònh kyø cuûa NHTM, nhö: Baùo caùo thöôøng nieân, Baùo
caùo taøi chính ñöôïc kieåm toaùn…
Veà phía caùc NHTM Vieät Nam
Caùc NHTM caàn hoaøn thieän vaø thöïc thi heä thoáng
quaûn lyù theo tieâu chuaån ESG, phaùt trieån ñoàng ñeàu caùc
khía caïnh:
- Beàn vöõng veà moâi tröôøng. Caùc NHTM caàn hoaøn
thieän heä thoáng quaûn lyù ruûi ro moâi tröôøng, ña daïng hoùa
caùc saûn phaåm taøi chính beàn vöõng giuùp ngaân haøng vöøa
ña daïng hoùa hoaït ñoäng kinh doanh, ñoàng thôøi thöïc hieän
ñöôïc caùc cam keát veà moâi tröôøng, tích cöïc tham gia lieân
keát trong caùc lónh vöïc tín duïng xanh, hôïp taùc vôùi caùc
ngaân haøng treân theá giôùi hoã trôï caùc döï aùn tieát kieäm naêng
löôïng thí ñieåm, döï aùn naêng löôïng taùi taïo, döï aùn hieäu
quaû naêng löôïng daønh cho caùc doanh nghieäp trong lónh
vöïc coâng nghieäp; coù caùc chæ tieâu ñaùnh giaù ruûi ro moâi
tröôøng vaø xaõ hoäi trong quaûn lyù khaùch haøng; khôûi taïo
vaán ñeà moâi tröôøng trong hoaït ñoäng ngaân haøng, xaây
döïng heä thoáng quaûn lyù ruûi ro moâi tröôøng vaø xaõ hoäi trong
xeùt duyeät caùc döï aùn vay voán.
- Beàn vöõng veà xaõ hoäi. Caùc NHTM caàn ñöa ra caùc cam
keát veà bình ñaúng giôùi, quyeàn con ngöôøi, quyeàn lao ñoäng
vaø ñaëc bieät cam keát khoâng hoã trôï tín duïng cho ngaønh vuõ
khí vaø höôûng öùng maïnh meõ chöông trình taøi chính toaøn
dieän, nhaèm taïo cô hoäi tieáp caän taøi chính cho ngaøy caøng
nhieàu caùc caù nhaân trong xaõ hoäi, ngay caû khi hoï laø nhoùm
yeáu theá hoaëc bò haïn cheá veà ñieàu kieän tieáp caän.
- Beàn vöõng veà quaûn trò. Baûn thaân caùc NHTM caàn chuù
troïng naâng cao tính laønh maïnh, hieäu quaû vaø beàn vöõng veà
kinh teá, nhö: luoân ñaûm baûo an toaøn voán, naâng cao chaát
löôïng taøi saûn, quaûn trò hieäu quaû hoaït ñoäng ngaân haøng noùi
chung vaø khaû naêng sinh lôøi noùi rieâng, quaûn trò khaû naêng
thanh khoaûn cuõng nhö ruûi ro trong hoaït ñoäng kinh doanh
ngaân haøng. Ñeå thöïc thi chieán löôïc beàn vöõng, trong ñoù coù
caùc cam keát veà moâi tröôøng vaø xaõ hoäi thì tröôùc tieân, ngaân
haøng phaûi coù naêng löïc taøi chính laønh maïnh vaø hieäu quaû,
coù tieàm löïc voán ñeå ñaàu tö.‰

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

1. Rebai, S., Azaiez, M. N., and Saidane, D. (2016), A Multi-attribute utility model for generating
a sustainability index in the banking sector, Journal of Cleaner Production, 113(1), 835–849.
2. Fair Finance Vietnam (2022), Fair finance for Vietnam a challenging and rewarding learning
journey, retrieved from https://fairfinanceguide.org/ff-international/news/2022/fair-finance-for-
vietnam-a-challenging-and-rewarding-learning-journey/.
3. Saùng kieán Taøi chính Coâng baèng Vieät Nam (2021), Khuyeán nghò chính saùch höôùng tôùi taøi chính
beàn vöõng, truy caäp töø https://oi-files-cng-prod.s3.amazonaws.com/vietnam.oxfam.org/s3fs- public/
file_attachments/[Policy%20Brief_VIE]%20H%C6%B0%E1%BB%9Bng%20t%E1%BB%9Bi%20
t%C3%A0i%20ch%C3%ADnh%20b%E1%BB%81n%20v%E1%BB%AFng.pdf.
4. Shinhan Bank (2022), Thoâng caùo baùo chí.
5. Thuû töôùng Chính phuû (2018), Quyeát ñònh soá 986/QÑ-TTg, ngaøy 08/8/2018 pheâ duyeät Chieán
löôïc phaùt trieån ngaønh ngaân haøng Vieät Nam ñeán naêm 2025, ñònh höôùng ñeán naêm 2030.
6. Trang Leâ (2017), Wells Fargo: Baøi hoïc töø vuï beâ boái ngaân haøng lôùn nhaát nöôùc Myõ, truy caäp töø
https://vietnamfinance.vn/cau-chuyen-kinh-doanh-wells-fargo-bai-hoc-tu-vu-be-boi-ngan-hang-
lon-nhat-nuoc-my-20171109122316843.htm.
7. Wells Fargo (2022), Advancing Environmental Sustainability, retrieved from https://www.
wellsfargo.com/about/corporate-responsibility/environment/.

Economy and Forecast Review 63

Câu hỏi liên quan dành cho sinh viên:
1. Phát triển ngân hàng bền vững có những đặc trưng cơ bản nào?
2. Ngân hàng Well Fargo, ngân hàng Shinhan bank Việt Nam đã có những giải pháp
nổi bật nào để hướng tới mục tiêu phát triển bền vững?
3. Theo anh/chị để thúc đẩy phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập, ngành ngân
hàng Việt Nam cần chú trọng những vấn đề gì?