Równowaga chemiczna

Reakcje odwracalne i nieodwracalne

Reakcje chemiczne dzielimy na:

• reakcje nieodwracalne
• biegną do wyczerpania substratów
• szybkość reakcji maleje wraz z jej biegiem
i w końcu osiąga 0
Reakcje odwracalne i nieodwracalne
Reakcje chemiczne dzielimy na:

• reakcje nieodwracalne
• biegną do wyczerpania substratów
• szybkość reakcji maleje wraz z jej biegiem
i w końcu osiąga 0

• reakcje odwracalne
• biegną do ustalenia się stanu równowagi,
czyli do momentu, w którym szybkość tworzenia
substratów i produktów jest taka sama
• szybkość reakcji maleje wraz z jej biegiem,
ale nie osiąga 0
Reakcje odwracalne i nieodwracalne
W stanie równowagi reakcja dalej biegnie, jednak szybkość tworzenia
substratów i produktów jest taka sama! Stan równowagi nie jest punktem
końcowym reakcji. Pod wpływem czynników zewnętrznych można wpływać na jej przebieg.
Reakcje odwracalne i nieodwracalne
Stan równowagi dla każdej reakcji odwracalnej opisuje stała równowagi
reakcji. Jest ona niezależna od stężenia (zmienia się jednak wraz ze zmianą temperatury).

Wzór na stałą równowagi wyprowadza się na podstawie równania reakcji:

aA + bB ⇄ cC + dD

K - stała równowagi reakcji

[A], [B], [C], [D] - stężenia odpowiednich reagentów
A, b, c, d - współczynniki stechiometryczne
Reakcje odwracalne i nieodwracalne
Stan równowagi dla każdej reakcji odwracalnej opisuje stała równowagi
reakcji. Jest ona niezależna od stężenia (zmienia się jednak wraz ze zmianą temperatury).

Wzór na stałą równowagi wyprowadza się na podstawie równania reakcji:

aA + bB ⇄ cC + dD

K - stała równowagi reakcji

[A], [B], [C], [D] - stężenia odpowiednich reagentów
A, b, c, d - współczynniki stechiometryczne

Przykład:
CO2 + H2 ⇄ CO + H2O
Reakcje odwracalne i nieodwracalne
Zgodnie z regułą przekory (regułą Le Chateliera-Brauna), jeśli na układ znajdujący
się w stanie równowagi podziała bodziec zewnętrzny, to w układzie tym zajdą przemiany
prowadzące do zminimalizowania działania bodźca.

Przesunięcie stanu równowagi mogą spowodować:

• Zmiany stężeń substratów lub produktów
• Zmiana ciśnienia lub objętości dla reagentów gazowych
• Zmiana temperatury
Reakcje odwracalne i nieodwracalne
Zgodnie z regułą przekory (regułą Le Chateliera-Brauna), jeśli na układ znajdujący
się w stanie równowagi podziała bodziec zewnętrzny, to w układzie tym zajdą przemiany
prowadzące do zminimalizowania działania bodźca.

Przesunięcie stanu równowagi mogą spowodować:

• Zmiany stężeń substratów lub produktów
• Zmiana ciśnienia lub objętości dla reagentów gazowych
• Zmiana temperatury

aA + bB ⇄ cC + dD
wzrost stężenia produktów: równowaga przesuwa się w lewo / w stronę tworzenia substratów

aA + bB ⇄ cC + dD
wzrost stężenia substratów: równowaga przesuwa się w prawo / w stronę tworzenia produktów
Reakcje odwracalne i nieodwracalne
Zgodnie z regułą przekory (regułą Le Chateliera-Brauna), jeśli na układ znajdujący
się w stanie równowagi podziała bodziec zewnętrzny, to w układzie tym zajdą przemiany
prowadzące do zminimalizowania działania bodźca.

Przesunięcie stanu równowagi mogą spowodować:

• Zmiany stężeń substratów lub produktów
• Zmiana ciśnienia lub objętości dla reagentów gazowych
• Zmiana temperatury

Zmiana ciśnienia lub objętości ma znaczenie w przypadku reagentów gazowych.

Korzystamy z równania reakcji - należy porównać ilości gazowych substratów i produktów.
Reakcje odwracalne i nieodwracalne
Zgodnie z regułą przekory (regułą Le Chateliera-Brauna), jeśli na układ znajdujący
się w stanie równowagi podziała bodziec zewnętrzny, to w układzie tym zajdą przemiany
prowadzące do zminimalizowania działania bodźca.

Przesunięcie stanu równowagi mogą spowodować:

• Zmiany stężeń substratów lub produktów
• Zmiana ciśnienia lub objętości dla reagentów gazowych
• Zmiana temperatury
Reakcje odwracalne i nieodwracalne
Zgodnie z regułą przekory (regułą Le Chateliera-Brauna), jeśli na układ znajdujący
się w stanie równowagi podziała bodziec zewnętrzny, to w układzie tym zajdą przemiany
prowadzące do zminimalizowania działania bodźca.

Przesunięcie stanu równowagi mogą spowodować:

• Zmiany stężeń substratów lub produktów
• Zmiana ciśnienia lub objętości dla reagentów gazowych
• Zmiana temperatury

W zależności od tego czy dana reakcja jest egzoenergetyczna czy endoenergetyczna,

zmiana temperatury będzie miała różny wpływ na stan równowagi.
Reakcja endoenergetyczna: aA + bB + Q ⇄ cC + dD
Reakcja egzoenergetyczna: aA + bB ⇄ cC + dD + Q
Ciepło może być rozpatrywane jako substrat lub produkt reakcji.