Basic Understand SPRM Responsibility

Toolkits
Penceramah SPRM
TOOLKITS
PENCERAMAH SPRM
Terbitan
BAHAGIAN PENDIDIKAN MASYARAKAT
Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia
No. 2, Lebuh Wawasan,
Presint 7, 62250 Putrajaya.
Telefon : 603-8870 0000

Faks : 603-8870 0901
E-mel : info@sprm.gov.my
SMS : 019-6000 696
Penulis dan penyunting

Mohamad Tarmize Abdul Manaf
Mohd Faizul Mohd Musa
Reka bentuk muka hadapan

Lee Cheng Teik
@ HAK CIPTA
SURUHANJAYA PENCEGAHAN RASUAH MALAYSIA
Semua hak terpelihara. Tiada mana-mana bahagian daripada

penerbitan ini boleh diterbitkan semula atau disimpan dalam
bentuk yang boleh diperolehi semula atau disiarkan dalam
sebarang bentuk dengan apa jua cara elektronik, mekanikal,
fotokopi, rakaman dan/atau sebaliknya tanpa mendapat izin
daripada Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia.
ISBN 978-967-5459-20-7
Disember 2019
Penyumbang bahan dan idea
Mohamad Tarmize Abdul Manaf
Samsul Salip
NOTA PENERBIT
Wan Nor Laily Wan Ahmad
Buku Toolkits Penceramah SPRM
Kamaruzaman Yusof
umpama buffet yang menyediakan
Koo Lik Chi
kepelbagaian maklumat untuk
Wan Noraishah Wan Mohamad Isa
kegunaan penceramah.
Lee Cheng Teik
Nik Sukiman Nik Yusof
Penceramah boleh memilih
Aintan Haslinda Md Arif
mana-mana input atau maklumat
Alice Voon Mei Ling
yang bersesuaian dengan tajuk
Haliza Sahafiai
ceramah dan audiens.
Yusliza Mohd Yusoff
Faizul Mohd Musa
Ho Ka Nyan PENTING
Nur Harliza Abdul Hamid Maklumat dalam buku ini perlu
Maizatul Idzwie Mat Ali dikemas kini dan ditambah baik
Emey a/p Boon Him dari semasa ke semasa.
Mohd Hanafi Abd Rahim
Mohd Sufian Mohd Khalid Penceramah SPRM perlu
Ramly Ali membuat carian dan kajian
Muhamad Sufian Shafie tambahan bagi menambah impak
Zamri Haji Darus ceramah.
Mohd Azizul Feisal Hasan
Abang Azlanshah Abang Saufee
KANDUNGAN MUKA SURAT
Prakata
Toolkit 1: Pengenalan kepada SPRM 1

Toolkit 2: Maksud rasuah secara umum 55
Toolkit 3: Kesalahan rasuah di bawah Akta SPRM 2009 69

bersama ilustrasi
Toolkit 4: Contoh sebenar kes rasuah (mengikut sektor) 95
Toolkit 5: Integriti 165
Toolkit 6: Punca dan simptom rasuah 215
Toolkit 7: Kesan rasuah 239
Toolkit 8: Laporkan rasuah dan jangan gentar! 273
Toolkit 9: Isu-isu lazim dalam perolehan kerajaan 289
Toolkit 10: Liabiliti korporat 329

KANDUNGAN MUKA SURAT
Toolkit 11: Tatacara mencukupi 383

Toolkit 12: Bila hadiah menjadi rasuah? 413
Toolkit 13: Jenayah pengubahan wang haram 431
Toolkit 14: White-collar crime 443
Toolkit 15: Pengiktirafan kepada penjawat awam yang 487

menolak rasuah
Toolkit 16: Pelan Antirasuah Nasional (NACP) dan 505

Pelan Antirasuah Organisasi (OACP)
Toolkit 17: MS ISO 37001: Anti-Bribery Management 541

System
Toolkit 18: Pencegahan rasuah oleh individu dan 561

organisasi
Toolkit 19: Kerjaya di SPRM 583
Toolkit 20: Latihan dalam kumpulan - Kajian kes 603

Prakata
Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh dan salam
sejahtera,
Segala kesyukuran dipanjatkan ke hadrat Ilahi atas limpah

dan kurniaan-Nya, buku Toolkits Penceramah SPRM
berjaya diterbitkan.
Buku ini merupakan inisiatif Bahagian Pendidikan

Masyarakat untuk mempertingkatkan pengetahuan dan
kualiti ceramah oleh pegawai SPRM.
Ceramah yang baik mampu memberikan mesej

pembudayaan integriti dan antirasuah secara berkesan.
Seterusnya, berupaya meningkatkan keyakinan
masyarakat terhadap kebebasan, ketelusan dan
profesionalisme SPRM.
Selain daripada ceramah, input-input dalam buku ini boleh

digunakan untuk penulisan ilmiah, penerbitan bahan cetak
dan tujuan-tujuan lain.
Akhir kata, saya berharap agar buku ini dapat memberi

manfaat kepada semua warga SPRM.
“Rasuah disisih, negara bersih”
Tuan Ruslan Tuan Mat

Pengarah
Bahagian Pendidikan Masyarakat
Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia
Toolkit 1
Pengenalan
kepada SPRM
NOTA PENCERAMAH
1
NOTA PENCERAMAH
• Gambar adalah ibu pejabat SPRM, • Antara fasiliti yang akan dibawa melawat
yang terletak di No. 2, Lebuh Wawasan, adalah lokap, bilik kawad cam, bilik temu
Presint 7, 62250 Putrajaya. bual bervideo dan konti MACC.fm.
• Orang awam boleh memohon untuk • Lawatan ke SPRM merupakan salah satu
membuat lawatan ke SPRM. pendekatan untuk mendidik masyarakat
mengenai jenayah rasuah.
2
NOTA PENCERAMAH
• Januari 1958 - Kerajaan meminta Shah • Siasatan kes rasuah dijalankan oleh
Nazir Alam, Pegawai Tinggi Polis Pakistan Criminal Investigation Department (Special
membuat kajian berhubung masalah Crime), PDRM.
rasuah di Malaysia. • Pendakwaan dikendalikan oleh Jabatan
• Pada 26 April 1958, Kajian Shah Nazir Peguam Negara.
Alam dikemukakan kepada Kerajaan dan • 1 Oktober 1967 - Agensi khusus
mencadangkan sebuah agensi khusus ditubuhkan. Semua fungsi pencegahan
ditubuhkan untuk mencegah rasuah. rasuah diletakkan di bawah agensi ini
• 1959 - Unit Pencegahan Rasuah (UPR) • 1 Januari 2009 - SPRM beroperasi.
ditubuhkan di bawah Jabatan Perdana • Turut dibentuk adalah lima mekanisme
Menteri. check and balance bagi memantau dan
• Fungsi UPR melaksanakan program memastikan keberkesanan SPRM.
kesedaran antirasuah.
3
NOTA PENCERAMAH
• Undang-undang rasuah diperkenalkan • Pada tahun 1938, British mewujudkan
buat pertama kalinya oleh British di Enakmen Pencegahan Rasuah untuk
Singapura pada tahun 1871 menerusi dikuatkuasakan di NNMB.
Kanun Keseksaan Negeri-Negeri Selat. • Pada tahun 1950, kedua-dua undang-
• Undang-Undang ini hanya diperkenalkan undang ini disatukan dan dijadikan sebagai
di Negeri-Negeri Selat (NNS). Ordinan Pencegahan Rasuah 1950 dan
• Pada 1893, undang-undang ini dikuatkuasakan ke seluruh Tanah Melayu.
diperluaskan ke Negeri-Negeri Melayu • Selepas merdeka, undang-undang ini
Bersekutu (NNMB). dikemas kini dari semasa ke semasa: Akta
• Seterusnya, British memperkenalkan Pencegah Rasuah 1961, Akta BSN 1973,
Akta BPR 1982 dan Akta Pencegahan
Ordinan Pencegahan Rasuah 1937 yang
Rasuah 1997.
dikuatkuasakan di NNS.
• Januari 2009 - Akta SPRM 2009 diguna
pakai sehingga sekarang.
4
NOTA PENCERAMAH
• Pejabat SPRM berada di semua negeri.
• 21 pejabat SPRM peringkat cawangan.
5
NOTA PENCERAMAH
• SPRM mensasarkan untuk menjadi agensi • SPRM juga sering menerima kunjungan
pencegahan rasuah yang diiktiraf di daripada delegasi luar negara untuk
peringkat antarabangsa. mendapat input mengenai usaha-usaha
• Untuk mencapai visi ini, SPRM banyak pencegahan rasuah yang dilaksanakan di
menonjolkan peranan dan kejayaannya di negara ini.
platform antarabangsa.
6
NOTA PENCERAMAH
• SPRM menjadi penggerak utama kepada • SPRM amat mementingkan pembangunan
usaha pencegahan rasuah. kapasiti dan kapabiliti pegawainya.
• Sebagai peneraju, SPRM memperkenalkan • Usaha ini dilaksanakan oleh Akademi
inisiatif baharu pencegahan rasuah di Pencegahan Rasuah Malaysia (MACA).
negara ini. • SPRM mahu pegawai-pegawainya bukan
• Bagaimanapun, usaha ini mesti disokong sahaja berkeupayaan dan berkemahiran
dan dilaksanakan secara bersama oleh tinggi, tetapi mampu melaksanakan tugas
semua agensi dan segenap lapisan secara profesional.
masyarakat.
7
NOTA PENCERAMAH
• Slogan ini SPRM.
• Slogan ini mengajak masyarakat melihat
rasuah sebagai perbuatan yang amat
menjijikkan.
• Pelaku rasuah merupakan mereka yang
telah menjual maruah diri.
• Oleh itu, masyarakat perlu menolak
rasuah demi menjaga maruah diri sendiri,
keluarga, agama dan negara.
8
NOTA PENCERAMAH
• Mekanisme ini bertujuan memantau dan • Mereka bertindak mewakili masyarakat
menasihati SPRM. untuk memantau SPRM.
• Dibentuk melalui Akta SPRM 2009 dan • Mekanisme pemantauan ini membuktikan
arahan pentadbiran. kebebasan dan ketelusan SPRM dalam
• Ahli badan pemantau mewakili pelbagai melaksanakan tugasnya.
sektor sama ada parti politik, sektor
swasta, NGO, pengamal undang-undang, • SOALAN: Apakah ada agensi lain di
pengamal media, bekas hakim dan bekas Malaysia yang mempunyai pemantau
pegawai tinggi sektor awam. seperti SPRM?
• Secara keseluruhannya, badan pemantau • JAWAPAN: SPRM merupakan satu-
ini mempunyai lebih kurang 48 ahli. satunya agensi penguat kuasa di negara
ini yang dipantau oleh 5 badan pemantau
yang bebas dan profesional.
9
NOTA PENCERAMAH
• JKMR adalah bukti SPRM sebuah badan • Contoh saranan JKMR - mencadangkan
yang bebas dan telus. kepada Perdana Menteri supaya SPRM
• Ahli JKMR mewakili parti politik kerajaan mempunyai suruhanjaya perkhidmatan
dan pembangkang. sendiri.
• Mereka memantau SPRM dalam
melaksanakan tugas.
• Aktiviti SPRM mesti dibentang kepada
JKMR.
• Seterusnya, JKMR akan menyediakan
laporannya dan membentangkan laporan
tersebut di Parlimen.
10
NOTA PENCERAMAH
• Antara cadangan LPPR: Pengisytiharan
harta Anggota Pentadbiran Persekutuan;
Pertambahan jawatan pegawai SPRM;
Penubuhan Suruhanjaya Perkhidmatan
Pencegahan Rasuah Malaysia; Pelantikan
Ketua Pesuruhjaya SPRM di bawah
Perlembagaan Persekutuan; Pindaan
undang-undang berkaitan liabiliti korporat;
dan peruntukan mengenai salah laku
pegawai awam.
11
NOTA PENCERAMAH
• JKA memantau bagaimana SPRM • JKA akan pastikan pegawai SPRM
(melalui Bahagian Kecemerlangan dan sentiasa profesional dalam melaksanakan
Profesionalisme) mengendalikan aduan tugas.
salah laku terhadap pegawai-pegawainya. • JKA juga mencadangkan penambahbaikan
• JKA memastikan SPRM tidak terhadap sistem dan prosedur SPRM
menyembunyikan kesalahan pegawai- dalam melaksanakan fungsinya.
pegawainya.
12
NOTA PENCERAMAH
• Memantau dan memberi nasihat berkaitan:
- aktiviti pendidikan masyarakat oleh
Bahagian Pendidikan Masyarakat.
- aktiviti pemeriksaan dan perundingan
oleh Bahagian Pemeriksaan &
Perundingan.
- aktiviti hebahan dan promosi kempen
antirasuah melalui media.
- aktiviti dan peranan Unit Integriti di
agensi-agensi.
13
NOTA PENCERAMAH
• Ahli PPO adalah profesional yang mahir • SPRM mesti membentangkan untuk
dalam siasatan. kelulusan PPO:
• Peranan PPO adalah memantau aktiviti - semua maklumat/aduan yang tidak
siasatan SPRM. disiasat; dan
• PPO pastikan tiada kes/maklumat/aduan - semua kes yang hendak ditutup.
yang disembunyikan atau ‘swept under
the carpet’
14
NOTA PENCERAMAH
• Penceramah mesti menekankan bahawa • SPRM amat berhati-hati dalam membuka
tugas SPRM adalah menyiasat kes-kes Kertas Siasatan bagi memastikan tiada
berkaitan rasuah dan salah guna kuasa pihak yang teraniaya kerana fitnah.
sahaja. • Perlu juga dijelaskan mengenai peranan
• Pendakwaan dijalankan oleh Jabatan Bahagian/Unit Pemeriksaan & Perundingan
Peguam Negara. dalam menambah baik sistem & prosedur
• Setiap tahun SPRM menerima antara di sektor awam dan swasta.
6,000 - 8,000 maklumat daripada pelbagai • Peranan SPRM dalam pendidikan
saluran. adalah bagi membudayakan integriti dan
• Namun, hanya separuh sahaja yang antirasuah dalam kalangan masyarakat.
berkaitan rasuah.
• Seterusnya, sekitar 1,000 Kertas Siasatan
dibuka.
15
NOTA PENCERAMAH
• 3 prinsip ini menjadi teras kepada SPRM
dalam melaksanakan tugas.
• Prinsip ini dilaksanakan bagi meningkatkan
keyakinan masyarakat Malaysia dan
antarabangsa terhadap SPRM.
16
NOTA PENCERAMAH
• SPRM bebas melaksanakan tugasnya.
• Tiada siapa boleh menghalang SPRM
dalam menjalankan aktiviti siasatan,
pencegahan dan pendidikan.
• SPRM tidak perlu merujuk kepada sesiapa
dalam menjalankan siasatan.
17
NOTA PENCERAMAH
• Laporan aktiviti SPRM akan dibentangkan • Pembentangan laporan aktiviti
kepada Jawatankuasa Khas Mengenai SPRM kepada JKMR membuktikan
Rasuah (JKMR). ketelusan SPRM dalam melaksanakan
• JKMR ini dianggotai oleh ahli Parlimen tanggungjawabnya.
yang mewakili parti memerintah dan
pembangkang.
• Seterusnya, JKMR akan menyediakan
laporannya dan membentangkan di
Parlimen.
18
NOTA PENCERAMAH
• Prinsip ini bagi memastikan SPRM • Sekiranya masyarakat merasakan
melaksanakan tugasnya dengan tahap SPRM melaksanakan tugas secara tidak
profesionalisme yang tinggi. profesional, boleh membuat aduan kepada
• SPRM melatih pegawainya bagi Jawatankuasa Aduan.
meningkatkan kapabiliti dan kapasiti untuk
melaksanakan tugas.
19
NOTA PENCERAMAH
• Prinsip ini diamalkan hampir di semua • Contoh, sekiranya SPRM ada kuasa
negara. mendakwa, mungkin ada tohmahan
• Merupakan ‘check & balance’ antara SPRM mendakwa atas dasar dendam
agensi penguatkuasaan, pendakwaan dan atau sentimen peribadi. Bukan atas fakta.
kehakiman .
• Mengelakkan salah guna kuasa apabila
agensi yang sama melaksanakan tugas
siasatan dan pendakwaan.
20
NOTA PENCERAMAH
• Terdapat pihak yang beranggapan SPRM • Perkara ini merupakan kehendak di bawah
mempunyai kuasa mendakwa. Perlembagaan Persekutuan Malaysia.
• Hakikatnya, kuasa pendakwaan hanya
diberikan kepada Peguam Negara sahaja.
21
NOTA PENCERAMAH
• Kuasa Peguam Negara jelas diperuntukkan • SOALAN: Bolehkah Peguam Negara
dalam Perkara 145(3) Perlembagaan didakwa atas kesalahan jenayah?
Persekutuan. • JAWAPAN: Tidak boleh. Sekiranya hendak
mendakwa seseorang Peguam Negara,
beliau mesti dilepaskan jawatan sebagai
Peguam Negara. Selepas itu, Peguam
Negara yang baharu boleh mendakwa
bekas Peguam Negara.
22
NOTA PENCERAMAH
• Bagaimana SPRM mencapai visi, misi
objektif dalam agenda pencegahan
rasuah?
• Slide yang seterusnya akan menjelaskan
strategi-strategi yang dilaksanakan SPRM.
23
NOTA PENCERAMAH
• Merupakan 3 strategi utama dalam • Slide seterusnya akan menjelaskan
melaksanakan tugas. perincian setiap strategi berserta contoh
• 3 strategi ini berdasarkan Seksyen 7(a)- aktiviti yang dilaksanakan.
7(h) Akta SPRM 2009.
24
NOTA PENCERAMAH
• Strategi penguatkuasaan adalah seperti • Seksyen 7(b) - Mengesan dan menyiasat:
mana diperuntukkan melalui Seksyen 7(a) i. Apa-apa kesalahan yang disyaki
dan 7(b) Akta SPRM 2009. di bawah Akta SPRM 2009;
ii. Apa-apa percubaan yang disyaki untuk
• Seksyen 7(a) - Menerima dan melakukan apa-apa kesalahan
menimbangkan apa-apa aduan tentang di bawah Akta SPRM 2009; dan
pelakuan kesalahan di bawah Akta SPRM iii. Apa-apa komplot yang disyaki untuk
2009 dan menyiasat mana-mana aduan itu melakukan apa-apa kesalahan
sebagaimana yang difikirkan praktik oleh di bawah Akta SPRM 2009.
Ketua Pesuruhjaya atau pegawai-pegawai
itu.
25
NOTA PENCERAMAH
• Slide seterusnya adalah beberapa contoh • SOALAN: Bolehkah sesuatu tindakan
aktiviti penguatkuasaan yang dilaksanakan diambil walaupun kejadian rasuah itu telah
SPRM. lama berlaku?
• JAWAPAN: Boleh. Sesuatu maklumat
tentang perbuatan rasuah yang berlaku
dari tahun 1961 dan penyalahgunaan
kuasa dari tahun 1970 hingga sekarang
boleh dikemukakan kepada SPRM untuk
tindakan selanjutnya.
• Dalam undang-undang jenayah, tiada
had masa ditentukan untuk mengambil
tindakan terhadap pelaku kesalahan.
26
NOTA PENCERAMAH
• Slide ini adalah statistik SPRM bagi • SOALAN: Apakah SPRM akan mengambil
tempoh 10 tahun. tindakan terhadap maklumat yang
• Secara puratanya setiap tahun: dikemukakan melalui surat layang?
- lebih kurang 7,000 maklumat diterima • JAWAPAN: SPRM akan mengambil
daripada pelbagai saluran. tindakan ke atas apa-apa maklumat yang
- lebih kurang 1,000 Kertas Siasatan diterima termasuk melalui surat layang
dibuka sekiranya maklumat itu mempunyai asas
- 800 hingga 1,000 individu ditangkap tentang wujudnya perlakuan rasuah,
kerana rasuah, penyelewengan dan penyelewengan atau salah guna kuasa.
salah guna kuasa.
- lebih kurang 300 individu didakwa
di mahkamah.
- lebih 200 kes berjaya mendapat sabitan.
27
NOTA PENCERAMAH
• Antara kes berprofil tinggi dan
berkepentingan awam yang disiasat
SPRM.
• Penceramah boleh menambah kes-kes
lain yang bersesuaian dengan audiens.
28
NOTA PENCERAMAH
SPRM.
29
NOTA PENCERAMAH
SPRM.
30
NOTA PENCERAMAH
SPRM.
31
NOTA PENCERAMAH
SPRM.
32
NOTA PENCERAMAH
• Strategi pencegahan adalah seperti mana • Seksyen 7(d) - Mengarahkan, menasihati
diperuntukkan melalui Seksyen 7(c), 7(d) dan membantu mana-mana orang, atas
dan 7(e) Akta SPRM 2009. permintaan orang itu, tentang cara-cara
bagaimana rasuah dapat dihapuskan oleh
• Seksyen 7(c) - Meneliti amalan, sistem orang itu.
dan tatacara badan-badan awam untuk • Seksyen 7(e) - Menasihati ketua badan-
memudahkan penemuan kesalahan badan awam tentang apa-apa perubahan
di bawah Akta SPRM 2009 dan untuk • dalam amalan, sistem atau tatacara yang
menghasilkan kajian semula amalan, sistem sesuai dengan penunaian berkesan
atau tatacara itu yang pada pendapat Ketua kewajipan badan-badan awam itu
Pesuruhjaya mungkin membawa kepada sebagai mana yang difikirkan perlu oleh
rasuah. Ketua Pesuruhjaya untuk mengurangkan
kemungkinan berlakunya rasuah.
33
NOTA PENCERAMAH
• Slide seterusnya adalah beberapa contoh
aktiviti penguatkuasaan yang dilaksanakan
SPRM.
34
NOTA PENCERAMAH
• Antara pemeriksaan dan khidmat nasihat
yang melibatkan kes berprofil tinggi dan
berkepentingan awam.
35
NOTA PENCERAMAH
36
NOTA PENCERAMAH
37
NOTA PENCERAMAH
38
NOTA PENCERAMAH
39
NOTA PENCERAMAH
• SPRM juga akan memantau projek-projek
mega kerajaan.
• Antaranya adalah projek Mass Rapid
Transit (MRT).
40
NOTA PENCERAMAH
• Strategi pendidikan adalah seperti mana • Seksyen 7(f) - Mendidik orang ramai untuk
diperuntukkan melalui Seksyen 7(f) dan menentang rasuah.
7(g) Akta SPRM 2009. • Seksyen 7(g) - Mendapatkan dan
memelihara sokongan orang ramai dalam
memerangi rasuah.
41
NOTA PENCERAMAH
• Kumpulan sasar utama dalam strategi • Objektif utama strategi ini adalah:
pendidikan adalah: - mendidik masyarakat mengenai jenayah
- sektor awam di bidang penguatkuasaan, rasuah
perolehan dan perlesenan - meningkatkan keyakinan mereka
- sektor swasta terutama GLC terhadap SPRM
- NGO - mendapatkan sokongan masyarakat
- ahli politik terhadap SPRM
- pelajar IPT - menghebahkan kejayaan SPRM
- murid sekolah - mempromosi inisiatif baharu antirasuah
42
NOTA PENCERAMAH
• Aktiviti utama dan berterusan iaitu • SPRM bekerjasama dengan agensi awam,
ceramah antirasuah, program pendidikan syarikat swasta, NGO dan sektor politik
antirasuah dan pameran. untuk mengadakan program-program
• Slide menunjukkan jumlah aktiviti dan antirasuah.
jumlah audiens secara purata dalam
tempoh setahun.
43
NOTA PENCERAMAH
• IBR diperkenalkan oleh Ketua Pesuruhjaya • Aku janji dalam IBR adalah:
SPRM, Tan Sri Dzulkifli Ahmad. 1. akan mematuhi undang-undang,
• Agensi yang pertama menandatangani peraturan, dasar negara berkaitan
IBR adalah Lembaga Hasil Dalam Negeri antirasuah.
(LHDN) iaitu pada 27 Januari 2017. 2. akan membenci dan menolak rasuah.
• Sehingga 31 Disember 2019 - lebih 1,500 3. tidak akan melibatkan diri dalam
organisasi telah menandatangani IBR. sebarang bentuk jenayah rasuah.
4. akan memastikan kakitangan-
kakitangan tidak terlibat dalam rasuah.
5. akan melaporkan kepada SPRM,
sebarang bentuk perlakuan rasuah.
44
NOTA PENCERAMAH
• SPRM turun padang dan berjumpa dengan
komuniti setempat.
• Program ini bertujuan mendekati
masyarakat setempat.
• Melalui program ini, masyarakat setempat
boleh berinteraksi secara langsung dengan
SPRM.
• Masyarakat setempat berpeluang
berkongsi dengan SPRM berkaitan isu dan
masalah rasuah di tempat mereka.
45
NOTA PENCERAMAH
• Inisiatif SPRM bagi mendidik golongan • SPR/AMAR ditubuhkan pada tahun
pelajar. 2007 berikutan Kajian Persepsi Rasuah
• Golongan ini merupakan ‘profesional in the di Malaysia 2002 mendapati 30.5%
making’. responden pelajar sanggup terlibat rasuah
• AMAR - kelab/persatuan pelajar yang sekiranya mempunyai peluang.
dikawal selia oleh SPRM. • Pada masa sekarang, SPRM memberi
• AMAR dahulunya dikenali sebagai tumpuan menubuhkan banyak lagi AMAR
Sekretariat Pencegahan Rasuah (SPR). di institusi pengajian tinggi swasta.
• Nama ditukar kepada AMAR pada tahun
2018.
46
NOTA PENCERAMAH
• Inisiatif ini adalah kesinambungan usaha • Aktiviti wajib dalam subjek ini:
SPRM untuk mendidik golongan pelajar - lawatan pelajar ke pejabat SPRM
IPT mengani jenayah rasuah. - perkongsian kesan rasuah oleh bekas
• AMAR - pendidikan melalui pelaksanaan majistret dan pesalah rasuah, Firdaus
program di luar kelas (ko-kurikulum). Ramlan.
• Subjek Integriti dan Rasuah - pembelajaran - perkongsian kes siasatan berprofil tinggi
dalam kelas (kurikulum). oleh pegawai kanan SPRM
• menggunakan pendekatan ‘experience- • Kursus ini mula ditawarkan di UKM sebagai
based learning’. projek rintis.
• Antara tugasan pelajar - menyediakan • SPRM sedang memperluaskan ke IPT lain.
video pendek antirasuah dan membuat
kajian kes rasuah (dalam dan luar negara).
47
NOTA PENCERAMAH
• Merupakan salah satu aktiviti melibatkan • Video pendek yang berjaya dan mempunyai
pelajar IPT. kandungan yang baik akan dimuat naik ke
• Pertandingan ini diadakan dari semasa portal SPRM untuk tontotan umum.
kes semasa.
• Menguji pemahaman dan kreativiti pelajar
mengenai jenayah rasuah.
48
NOTA PENCERAMAH
• Aktiviti pertama SPRM yang mendapat • Program ini merupakan pendekatan
pengiktirafan The Malaysia Book of pendidikan antirasuah secara kreatif oleh
Records (2018). SPRM.
• Program ini juga memenangi tempat kedua
(Naib Johan) Kategori Non-ICT dan Pingat
Emas dalam Anugerah Inovasi Jabatan
Perdana Menteri (2019).
49
NOTA PENCERAMAH
• Hasil kerjasama dengan Kementerian • Terbaru - buku teks Pendidikan Sivik
Pendidikan Malaysia (KPM). diterapkan mesej antirasuah.
• Usaha ini bertujuan agar mesej antirasuah
diajar di dalam bilik darjah oleh guru
(kurikulum).
• Pelengkap kepada usaha SPRM
melaksanakan program di luar bilik darjah
(ko-kurikulum)
50
NOTA PENCERAMAH
• Program WAR khusus untuk sekolah • Program WAR mendapat kerjasama
rendah dan menengah. penuh daripada Kementerian Pendidikan
• Dilaksanakan mulai tahun 2014 di Sekolah Malaysia.
Jenis Kebangsaan Cina. • Aktiviti semasa program WAR - taklimat
• Pada ketika itu, SPRM ingin mendekati kepada murid, tayangan video antirasuah,
komuniti Cina yang didapati kurang edaran risalah antirasuah, edaran bahan
pendedahan berkaitan jenayah rasuah kempen SPRM, taklimat kepada guru dan
dan kurang pengetahuan mengenai SPRM ibu bapa.
(Kajian Persepsi Keberkesanan Tindakan
SPRM 2012 dan 2013).
• Seterusnya, program WAR diperluas ke
sekolah kebangsaan lain.
51
NOTA PENCERAMAH
• Inisiatif ini adalah bagi mempelbagaikan • Dengan adanya radio streaming ini, SPRM
saluran untuk menyampaikan mesej boleh menyampaikan apa sahaja mesej
antirasuah. antirasuah pada bila-bila sahaja.
• Radio streaming beroperasi secara atas • Radio streaming ini menjadi rujukan media
talian (on-line) terutama apabila melibatkan temu bual
• Radio streaming ini boleh didengar di pengurusan tertinggi SPRM dan pimpinan
seluruh dunia. negara.
• SPRM adalah satu-satunya agensi • Orang ramai boleh muat turun aplikasi
penguat kuasa yang mempunyai radio radio ini melalui App Store atau Google
streaming. Play.
52
NOTA PENCERAMAH
• Mesej antirasuah di variable message sign
(VMS) di jalan-jalan utama negara.
• Kerjasama dengan Lembaga Lebuhraya
Malaysia.
53
NOTA PENCERAMAH
54
Toolkit 2
Definisi rasuah
secara umum
NOTA PENCERAMAH
55
NOTA PENCERAMAH
• Bahagian ini akan menjelaskan maksud • Kesalahan rasuah bukan sahaja memberi
rasuah secara umum. dan menerima suapan.
• Definisi rasuah adalah berbeza antara • Rasuah juga dikategorikan sebagai
satu negara dengan negara yang lain. jenayah serius di negara ini.
• Di Malaysia, kesalahan rasuah
diperuntukkan melalui Akta SPRM 2009.
56
NOTA PENCERAMAH
• United Nations Development Programme • Tafsiran ini merujuk rasuah sebagai salah
(UNDP) adalah sebuah badan di bawah guna kuasa oleh penjawat awam untuk
Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu keuntungan peribadi.
(United Nations)
57
NOTA PENCERAMAH
• The Organisation for Economic Co- • Tafsiran OECD lebih luas. Rasuah
operation and Development (OECD) didefinisikan sebagai salah guna kuasa
mempunyai keahlian seramai 34 negara oleh pegawai di sektor awam dan sektor
anggota. OECD membincangkan isu-isu swasta untuk keuntungan peribadi.
pembangunan ekonomi dan polisi sosial.
58
NOTA PENCERAMAH
• The World Bank adalah institusi kewangan • Takrifan The World Bank sama seperti
antarabangsa yang memberi pinjaman OECD iaitu salah guna kuasa pegawai
kepada negara untuk tujuan pembangunan. awam untuk keuntungan peribadi.
59
NOTA PENCERAMAH
• Transparency International (TI) adalah • TI mendefinisikan rasuah sebagai salah
pertubuhan bukan kerajaan antarabangsa guna terhadap kuasa yang diamanahkan
yang berpusat di Berlin, Jerman. untuk keuntungan peribadi.
• Misi TI adalah mewujudkan dunia yang • Definisi ini juga meluas dan terpakai
bebas rasuah. kepada sektor awam dan swasta.
60
NOTA PENCERAMAH
• Dalam kes landmark Pendakwa Raya • Rasuah adalah persoalan niat.
lawan Dato’ Harun Idris (bekas Menteri • Sekiranya sesuatu perkara dilakukan
Besar Selangor), hakim mengatakan dengan niat jahat (evil intention) atau
rasuah adalah: minda yang salah (guilty mind), maka
- melakukan sesuatu perkara dengan individu berkenaan boleh disabitkan
mengetahui ianya adalah salah. kesalahan di bawah peruntukan undang-
- perbuatan salah itu dilakukan dengan undang (rasuah).
niat jahat/curang.
- Sengaja melakukan perkara yang
dilarang oleh undang-undang.
61
NOTA PENCERAMAH
• Ini merupakan maksud rasuah secara • Berdasarkan Akta SPRM 2009, terdapat 4
umum. kesalahan utama.
• Boleh dikategorikan kepada dua jenis • Perkara tersebut akan dijelaskan dalam
rasuah iaitu ‘passive bribery’ dan ‘active bab seterusnya.
bribery’
• Passive bribery - perbuatan meminta dan
menerima rasuah
• Active bribery - perbuatan menawar dan
memberi rasuah
62
NOTA PENCERAMAH
• Rasuah berlaku sekiranya kelima-lima
elemen wujud.
• Elemen niat jahat wajib ada untuk
membuktikan sesuatu kesalahan rasuah.
63
NOTA PENCERAMAH
• Walaupun bukan rasuah, tindakan ibu • Ibu bapa mesti menerapkan nilai ikhlas
bapa yang sering menjanjikan hadiah dan amanah dalam melaksanakan sesuatu
atau upah untuk anak melakukan sesuatu, tugas atau tanggungjawab.
bukan satu amalan yang baik.
• Dikhuatiri anak tersebut akan terbiasa
mengharapkan balasan untuk apa sahaja
tugas yang diamanahkan.
64
NOTA PENCERAMAH
• Terdapat pelbagai nama samaran untuk • Les Affaires (Perancis) - transaksi haram
rasuah. dalam perniagaan.
• Nama paling selalu digunakan adalah • Black Mist (Jepun) - merujuk kepada
‘kawtim’, dan ‘duit kopi’. skandal mengatur perlawanan dalam liga
• Di luar negara, rasuah juga mempunyai profesional besbol Jepun yang berlaku
nama lain yang merujuk kepada perbuatan antara tahun 1969 dan 1971.
rasuah. • 419 (Nigeria) - nombor 419 adalah merujuk
• Pungli (Indonesia) - pungutan liar kepada peruntukan undang-undang bagi
• Sleaze (UK) - perbuatan tidak jujur dan jenayah fraud dalam Nigerian Criminal
tidak bermoral terutama oleh penjawat Code.
awam. • Air Supply (Uganda) - pembayaran yang
• Tangentopoli (Itali) - perbuatan rasuah dibuat walaupun barang tidak dibekalkan
dalam sistem politik Itali yang terbongkar atau perkhidmatan tidak diberikan.
sekitar tahun 90-an.
65
NOTA PENCERAMAH
• Bentuk rasuah adalah pelbagai. Tidak • Bonus - A, pengarah urusan syarikat
hanya berupa wang ringgit sahaja. berjanji memberikan bonus hujung
• Bentuk ‘suapan’ ditafsirkan dalam Seksyen tahun sebanyak lima bulan gaji kepada
3 Akta SPRM 2009. akauntannya, B dengan syarat B
• Contoh bentuk rasuah adalah seperti di menyembunyikan penyelewengan wang
bawah: syarikat yang dilakukan A.
• Hadiah - Pembekal A memberi hadiah • Perkhidmatan - A, seorang kontraktor
berupa set golf kepada B, seorang pegawai menawarkan khidmat seks GRO kepada
kewangan supaya mempercepatkan B, pengarah perolehan syarikat XXX.
bayaran bagi tuntutannya. Sebagai balasannya, B akan memastikan
A mendapatkan projek daripada syarikat
XXX.
66
NOTA PENCERAMAH
• Pinjaman - Seorang pembekal memberi • Diskaun - A, pemilik syarikat pengedar
pinjaman wang kepada seorang pegawai kereta mewah memberi diskaun 75%
pentadbir makmal universiti (yang untuk sebuah kereta BMW kepada B,
kesempitan duit). Dengan syarat, pegawai seorang pegawai penguatkuasa. Diskaun
berkenaan menerima dan memperakui melampau ini bertujuan agar B tidak
pembekalan peralatan makmal yang tidak mengambil tindakan terhadap A yang
sempurna. sedang disiasat kerana terlibat dalam
aktiviti menjual dadah.
• Jawatan - A, pengurus syarikat
menawarkan kenaikan pangkat kepada
akauntannya supaya tidak melaporkan
kepada polis mengenai perbuatannya
yang telah mencuri wang syarikat.
67
NOTA PENCERAMAH
68
Toolkit 3
Kesalahan rasuah
berdasarkan Akta
NOTA PENCERAMAH
SPRM 2009 &

ilustrasi
69
NOTA PENCERAMAH
• Kesalahan rasuah bukan sekadar beri dan • Bab ini menjelaskan 4 kesalahan utama
terima rasuah. rasuah berserta ilustrasi kes.
• Berdasarkan Akta SPRM 2009, terdapat 4
kesalahan utama.
70
NOTA PENCERAMAH
• Merujuk kepada Seksyen 16(a) dan 17(a) • Walaupun begitu, kesalahan ini banyak
Akta SPRM 2009. Kesalahan ini juga dilakukan oleh penjawat awam dan
dikenali sebagai ‘passive bribery’. mereka yang mempunyai kuasa dalam
• Boleh dilakukan oleh sesiapa sahaja sesuatu perkara.
(sektor awam, swasta, NGO, ahli politk
dan lain-lain).
71
NOTA PENCERAMAH
• Contoh/Ilustrasi bagaimana kesalahan ini
boleh berlaku di sektor awam atau swasta.
72
NOTA PENCERAMAH
boleh berlaku di sektor awam atau swasta.
73
NOTA PENCERAMAH
boleh berlaku dalam kalangan ahli politik.
74
NOTA PENCERAMAH
boleh berlaku di sektor swasta.
75
NOTA PENCERAMAH
• Merujuk kepada Seksyen 16(b) dan 17(b) • SOALAN: Pemberi dan penerima rasuah,
Akta SPRM 2009. kedua-duanya melakukan kesalahan.
• Kesalahan ini juga dikenali sebagai ‘active Oleh sebab itu, siapa yang akan didakwa?
bribery’. • JAWAPAN: SPRM akan melindungi orang
• Boleh dilakukan oleh sesiapa sahaja. yang membuat aduan.
• Walaupun begitu, kesalahan ini banyak • Contohnya, sekiranya pengadu adalah
dilakukan oleh sektor swasta, ahli orang yang memberi rasuah, SPRM akan
perniagaan dan orang awam yang ingin menyiasat dan mengambil tindakan ke
mendapatkan sesuatu perkara atau atas orang yang menerima rasuah.
mengelakkan sesuatu hukuman. • Oleh sebab itu, jangan takut untuk
membuat aduan. Tidak kira sama ada anda
adalah pemberi atau penerima rasuah.
76
NOTA PENCERAMAH
• Contoh/Ilustrasi bagaimana kesalahan ini • SOALAN: Adakah terdapat kes yang
boleh berlaku. mana pemberi dan penerima rasuah di
dakwa di mahkamah kerana rasuah?
• JAWAPAN: Ada. Rujuk kes rasuah
melibatkan bekas Penolong Gebenor
Bank Negara.
• Ringkasan kes: BNM mengadakan
perjanjian dengan Note Printing Australia
Limited (NPAL) bagi percetakan wang
kertas polimer RM5.
• NPAL melantik syarikat Aksavest Sdn. Bhd
(AKSB) sebagai perantara antara NPAL
dengan BNM. (bersambung...)
77
NOTA PENCERAMAH
• sambungan... • Bekas Penolong Gabenor BNM pula
didakwa atas 2 pertuduhan di bawah
• SHAH ALAM, 1 Julai 2011 - Pengarah Seksyen 11(a) Akta Pencegahan
syarikat AKSB didakwa atas 2 pertuduhan Rasuah 1997 kerana menerima suapan
di bawah Seksyen 11(b) Akta Pencegahan RM100,000 daripada AKSB melalui 2
Rasuah 1997 kerana memberi rasuah transaksi (RM50,000 setiap transaksi).
sebanyak RM100,000 kepada Penolong (Sumber: Laporan Tahunan SPRM 2011,
Gabenor BNM menerusi 2 transaksi. m.s 49)
(RM50,000 setiap transaksi). • 6 Disember 2013 - Tertuduh bagi kes ini
• Bayaran rasuah adalah bagi memastikan dibebaskan oleh mahkamah.
NPAL memperoleh kontrak percetakan • Sukar untuk membuktikan kes sekiranya
wang kertas polimer RM5 daripada BNM. pemberi dan penerima didakwa. Bukti
sokongan lain mesti amat kuat.
78
NOTA PENCERAMAH
boleh berlaku.
79
NOTA PENCERAMAH
boleh berlaku.
80
NOTA PENCERAMAH
• Merujuk kepada Seksyen 18 Akta SPRM • Boleh berlaku dalam 2 keadaan:
2009. a. tuntutan palsu dalam aspek kuantiti
• Kesalahan boleh dilakukan di sektor awam b. tuntutan palsu dalam aspek spesifikasi.
dan sektor swasta.
• Secara mudahnya, kesalahan berlaku
apabila ‘tuntut lain, buat/bekal lain’ yang
menguntungkan pihak yang membuat
tuntutan.
81
NOTA PENCERAMAH
boleh berlaku.
82
NOTA PENCERAMAH
boleh berlaku.
83
NOTA PENCERAMAH
boleh berlaku.
84
NOTA PENCERAMAH
boleh berlaku.
85
NOTA PENCERAMAH
• Merujuk kepada Seksyen 23 Akta SPRM • Secara ringkasnya, kesalahan berlaku
2009. apabila seseorang pegawai awam terlibat
• Kesalahan ini khusus untuk pegawai memberikan projek kerajaan kepada ahli
awam. keluarga.
• Secara umumnya, syarikat milik kerajaan • Penglibatan boleh jadi dalam berbagai
adalah dianggap ‘badan awam’. Melainkan cara - meluluskan, menyokong,
dapat dibuktikan sebaliknya. mencadangkan atau mengambil apa-apa
• Tafsiran ‘badan awam’ adalah seperti tindakan berhubung sesuatu tender atau
mana Seksyen 3 Akta SPRM 2009 sebut harga.
86
NOTA PENCERAMAH
• Definisi ‘saudara’ adalah seperti mana
Seksyen 3 Akta SPRM 2009 - Tafsiran
‘saudara’
87
NOTA PENCERAMAH
boleh berlaku.
88
NOTA PENCERAMAH
boleh berlaku.
89
NOTA PENCERAMAH
boleh berlaku.
90
NOTA PENCERAMAH
• Rujuk Seksyen 24(1) Akta SPRM 2009 • Denda bagi kesalahan meminta/menerima
dan Seksyen 24(2) Akta SPRM 2009. suapan, menawar/memberi suapan dan
• Mahkamah wajib mengenakan hukuman salah guna kuasa - 5 kali nilai suapan atau
denda dan penjara. nilai yang menjadi kesalahan.
• Penjara - tiada jumlah minimum. Undang- • Sekiranya suapan tidak boleh dinilai
undang menetapkan penjara maksimum (seperti suapan berbentuk jawatan dan
20 tahun. perkhidmatan) - denda tidak kurang
daripada RM10,000.
• Denda bagi kesalahan membuat tuntutan
palsu - 5 kali nilai tuntutan palsu yang
dibuat.
91
NOTA PENCERAMAH
• Ilustrasi bagaimana pengiraan denda
boleh dikenakan terhadap pesalah rasuah.
92
NOTA PENCERAMAH
• Ilustrasi bagaimana pengiraan denda • SOALAN: Sekiranya rasuah berbentuk
boleh dikenakan terhadap pesalah rasuah. perkhidmatan seks, bagaimana mahkamah
akan menetapkan hukuman denda?
• JAWAPAN: Sekiranya nilai suapan boleh
nilai, maka dendanya adalah 5 kali nilai
suapan, atau minimum RM10,000.
• Memandangkan suapan berbentuk
khidmat seks tidak boleh dinilai, denda
minimum boleh dikenakan iaitu RM10,000.
93
NOTA PENCERAMAH
94
Toolkit 4
Contoh sebenar
kes rasuah
NOTA PENCERAMAH
(mengikut sektor)
95
NOTA PENCERAMAH
• Bab ini memberi contoh kes sebenar • Kes-kes sebenar ini dibahagikan kepada
rasuah. beberapa kategori: sektor awam, sektor
• Semua kes telah dilaporkan di media swasta, NGO dan ahli politik.
massa. Bukan maklumat sulit. • Contoh kes sebenar membantu
• Memberi contoh kes sebenar, bukan pemahaman audiens terhadap sesuatu
berniat untuk mengaibkan mana-mana kesalahan rasuah.
pihak. • Contoh kes sebenar dapat memberi iktibar
kepada audiens.
96
NOTA PENCERAMAH
97
NOTA PENCERAMAH
98
NOTA PENCERAMAH
• KESALAHAN MEMINTA / MENERIMA
RASUAH
• Kes bekas hakim Mahkamah Tinggi
Syariah Perak, Basuri @ Haji Hassan
Basri bin Markum.
• Perincian kes ini boleh diperoleh dalam
buku ‘Jerung dalam Jaring Kami’ (2013).
99
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
100
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
101
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
102
NOTA PENCERAMAH
103
NOTA PENCERAMAH
• Maklumat daripada orang ramai dan 1. Perbuatan rasuah oleh pegawai Dewan
risikan SPRM mendapati berlaku amalan Bandaranya Kuala Lumpur (DBKL)
rasuah dan salah guna kuasa berhubung serta Bomba dan Penyelamat berkaitan
premis urut badan yang beroperasi di pengeluaran lesen premis urut badan;
Platinum Walk, Setapak, Kuala Lumpur. 2. Perbuatan rasuah oleh anggota polis bagi
• Pihak yang terlibat dan tujuan rasuah melindungi aktiviti pelacuran warga asing
adalah seperti berikut: dan mereka yang tidak memiliki permit
kerja yang sah; dan
3. kumpulan samseng yang meminta wang
perlindungan bulanan daripada pemilik
premis agar mereka tidak membuat kecoh
di premis urut badan.
104
NOTA PENCERAMAH
105
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
• Semua orang berisiko terlibat rasuah,
walaupun pegawai SPRM.
• Kes ini membuktikan SPRM tidak
berkompromi dengan pelaku rasuah.
106
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
• Semua orang berisiko terlibat rasuah,
walaupun pegawai SPRM.
• Kes ini membuktikan SPRM tidak
berkompromi dengan pelaku rasuah.
107
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
108
NOTA PENCERAMAH
• KESALAHAN MENAWAR / MEMBERI
RASUAH
109
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
110
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
111
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
112
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
113
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
114
NOTA PENCERAMAH
115
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
116
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
117
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
118
NOTA PENCERAMAH
• KESALAHAN MENGEMUKAKAN /
MEMBUAT TUNTUTAN PALSU
119
NOTA PENCERAMAH
120
NOTA PENCERAMAH
121
NOTA PENCERAMAH
• KESALAHAN SALAH GUNA KUASA
OLEH PEGAWAI AWAM
122
NOTA PENCERAMAH
OLEH PEGAWAI AWAM
123
NOTA PENCERAMAH
OLEH PEGAWAI AWAM
124
NOTA PENCERAMAH
125
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
126
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
127
NOTA PENCERAMAH
128
NOTA PENCERAMAH
129
NOTA PENCERAMAH
130
NOTA PENCERAMAH
OLEH PEGAWAI AWAM
131
NOTA PENCERAMAH
OLEH PEGAWAI AWAM
132
NOTA PENCERAMAH
133
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
134
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
135
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
136
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
137
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
138
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
139
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
140
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
141
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
142
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
143
NOTA PENCERAMAH
144
NOTA PENCERAMAH
145
NOTA PENCERAMAH
146
NOTA PENCERAMAH
147
NOTA PENCERAMAH
OLEH PEGAWAI AWAM
148
NOTA PENCERAMAH
149
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
150
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
151
NOTA PENCERAMAH
152
NOTA PENCERAMAH
OLEH PEGAWAI AWAM
153
NOTA PENCERAMAH
154
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
• Kes ini berkaitan bekas Menteri Besar
Selangor, Datuk Seri Harun bin Idris.
155
NOTA PENCERAMAH
RASUAH
• Kes ini berkaitan bekas Exco Perak,
Datuk Azman bin Mahalan.
156
NOTA PENCERAMAH
• Kes ini berkaitan bekas ADUN Telok
Datok (Selangor), Loh Chee Heng.
157
NOTA PENCERAMAH
• Kes ini berkaitan bekas ADUN Teratai,
Yap Soo Sun.
158
NOTA PENCERAMAH
OLEH PEGAWAI AWAM
• Kes ini berkaitan bekas Ketua Menteri
Sabah, Datuk Seri Panglima Joseph
Pairin Kitingan.
159
NOTA PENCERAMAH
OLEH PEGAWAI AWAM
• Kes ini berkaitan bekas Exco Negeri
Sembilan, Datuk Waad bin Mansor.
160
NOTA PENCERAMAH
OLEH PEGAWAI AWAM
• Kes ini berkaitan bekas Exco Melaka,
Datuk Sahar bin Arpan.
161
NOTA PENCERAMAH
OLEH PEGAWAI AWAM
• Kes ini berkaitan bekas Exco Melaka,
Abdul Ghani bin Ishak.
162
NOTA PENCERAMAH
OLEH PEGAWAI AWAM
• Kes ini berkaitan bekas Exco Kanan
Kedah, Dato’ Mohamed Muslim bin
Othman sekitar tahun 1982.
163
NOTA PENCERAMAH
164
Toolkit 5
Integriti
NOTA PENCERAMAH
165
NOTA PENCERAMAH
• Bab ini menjelaskan maksud integriti
daripada perspektif SPRM.
• Integriti tidak hanya terpakai kepada
individu.
• Integriti terpakai juga kepada agensi atau
sesuatu proses.
• Contoh 1 - Integriti pegawai penguat kuasa
dalam menjalankan tugas.
• Contoh 2 - Integriti proses perolehan
kerajaan mesti dipertahankan daripada
disalah guna.
166
NOTA PENCERAMAH
• Definisi Oxford Dictionary, 2003 - kejujuran
dan mempunyai prinsip yang kukuh.
167
NOTA PENCERAMAH
• Definisi Kamus Dewan, 2000 -
menekankan sifat jujur, telus, sempurna
dan utuh.
168
NOTA PENCERAMAH
• Definisi oleh Pelan Integriti Nasional (PIN).
• Sebelum adanya Pelan Antirasuah
Nasional (NACP) 2019-2023, PIN adalah
dasar kerajaan berkaitan integriti dan
antirasuah.
• NACP 2019-2023 memansuhkan PIN.
169
NOTA PENCERAMAH
• Definisi Institut Integriti Malaysia adalah
lebih terperinci.
• Merujuk kepada semua sifat baik yang
perlu ada pada seseorang individu atau
organisasi.
170
NOTA PENCERAMAH
• CS Lewis adalah penulis terkenal dari • Definisi ini menekankan prinsip yang perlu
United Kingdom. Beliau juga ahli akademik ada pada seseorang individu.
di Oxford University dan Cambridge • Prinsip untuk sentiasa melakukan perkara
University. yang betul pada bila-bila masa atau di
• Definisi CS Lewis adalah mudah - mana sahaja.
melakukan sesuatu perkara yang betul, • Tidak akan terpengaruh dengan anasir
walaupun tiada orang melihat. tidak baik yang berada di persekitaran kita.
171
NOTA PENCERAMAH
• Penceramah boleh bertanya kepada
audiens mengenai tahap integriti
masyarakat Malaysia.
172
NOTA PENCERAMAH
• Salah satu eksperimen sosial yang viral di • Eksperimen ini menguji tindakan
saluran Youtube. masyarakat kita apabila melihat wang
• Eksperimen sosial ini dijalankan di RM50 yang tercicir (sengaja dicicirkan)
Malaysia. • Kesimpulan daripada eksperimen ini, tahap
integriti masyarakat kita masih rendah.
173
NOTA PENCERAMAH
• Penceramah meminta pendapat audiens
- Adakah perbuatan (di slide berikutnya)
berintegriti atau tidak?
174
NOTA PENCERAMAH
• Tindakan mengambil wang daripada
tabung masjid adalah tidak berintegriti.
• Walaupun begitu, tindakan individu ini
wajar dipuji:
a. berani mengaku kesalahan.
b memohon maaf.
c. berjanji untuk pulangkan wang yang
diambil.
175
NOTA PENCERAMAH
176
NOTA PENCERAMAH
• Faktor diri sendiri.
• Diri sendiri menjadi benteng penting untuk
melawan segala godaan dan ujian.
• Manusia melakukan perbuatan tidak
berintegriti kerana tunduk kepada hawa
nafsu dan ujian hidup.
177
NOTA PENCERAMAH
• Pemimpin wajib pamerkan teladan terbaik
- tone from the top
• Pemimpin menjadi ikutan warga organisasi.
• Jangan jadi seperti ketam mengajar
anaknya berjalan. Maksudnya, pemimpin
yang menyuruh anak buahnya berintegriti,
padahal dia sendiri pun tidak berintegriti.
• Pepatah Cina - the fish rots from the head
178
NOTA PENCERAMAH
• Sistem yang lemah membuka ruang
berlakunya perbuatan tidak berintegriti.
• Untuk mengukuhkan integriti, sistem
dalam organisasi mesti mampu mencegah
daripada berlakunya perbuatan rasuah,
penyelewengan dan salah guna kuasa.
179
NOTA PENCERAMAH
• Budaya yang tidak elok, boleh merosakkan • Budayakan - melakukan perkara yang
organisasi. betul walau tiada mata melihat.
• Amalkan budaya integriti di dalam • Contoh: Mematuhi peraturan tidak merokok
organisasi. di kedai makan; mematuhi peraturan
• Patuhi segala peraturan yang berkuat jalan raya seperti memberi signal untuk
kuasa. membelok; peraturan pejabat seperti etika
pakaian dan waktu makan; dan lain-lain.
180
NOTA PENCERAMAH
• Struktur yang tidak kemas dan lapuk boleh
melemahkan sistem dan prosedur.
• Seterusnya, membuka ruang berlakunya
rasuah, penyelewengan dan salah guna
kuasa.
181
NOTA PENCERAMAH
• Faktor-faktor berlakunya perbuatan rasuah • Faktor luaran:
dan salah guna kuasa. - tekanan hidup
• Boleh dibahagikan kepada faktor dalaman - desakan/pujukan kontraktor
dan faktor luaran. - taktik kontraktor - berbaik-baik dengan
• Faktor dalaman: orang tertentu
- tiada integriti - tawaran demi tawaran rasuah
- tamak
- suka dirai
- hidup mewah
182
NOTA PENCERAMAH
• Slide berikut adalah beberapa kes menarik
yang berkaitan isu integriti dan tadbir urus.
• Kes sebenar ini boleh menjadi iktibar
kepada semua pihak.
• Bukan bertujuan memalukan atau
membuka aib mana-mana pihak.
183
NOTA PENCERAMAH
• Contoh perbuatan yang bukan sahaja tidak
berintegriti, tetapi salah di sisi undang-
undang.
184
NOTA PENCERAMAH
undang.
185
NOTA PENCERAMAH
• Kes ini melibatkan seorang pegawai
Lembaga Kemajuan Wilayah Kedah
(KEDA).
• Bagaimanapun, tertuduh dalam kes ini
dilepaskan oleh mahkamah.
• Perbuatan pegawai tersebut amat tidak
berintegriti kerana mengambil kesempatan
terhadap golongan yang memerlukan (ibu
tunggal yang miskin).
186
NOTA PENCERAMAH
undang.
187
NOTA PENCERAMAH
undang.
188
NOTA PENCERAMAH
• Slide ini menjelaskan beberapa cabaran
yang dapat menjejaskan integriti
seseorang individu.
• Bagi penjawat awam dan orang yang
mempunyai kedudukan, cabaran integriti
yang utama adalah jenayah rasuah,
189
NOTA PENCERAMAH
• Segmen ini, kita menyelami apa yang
difikirkan oleh seseorang itu sehingga
terdorong untuk melakukan rasuah.
190
NOTA PENCERAMAH
• Secara ringkasnya, terdapat 7 alasan
mengapa seseorang itu terlibat dengan
rasuah.
• Perincian bagi setiap alasan adalah seperti
di slide berikutnya.
191
NOTA PENCERAMAH
• ALASAN 1: Individu itu memikirkan semua
orang melakukan rasuah.
• Individu itu beranggapan tidak mengapa
untuk ambil rasuah kerana ia hanya
jenayah kecil.
• Tiada siapa yang rugi.
• Malah, rasuah menguntungkan kedua-dua
pihak (pemberi dan penerima).
192
NOTA PENCERAMAH
• ALASAN 2: Individu itu berasa ingin cepat
kaya, tetapi melalui cara yang mudah.
• Sikap tamak menguasai diri.
• Suka membandingkan kehidupan sendiri
dengan pegawai-pegawai lain.
• Malas berusaha lebih untuk berjaya.
193
NOTA PENCERAMAH
• ALASAN 3: Melakukan rasuah kerana
tekanan rakan sekerja/rakan sejawat.
• Sekiranya enggan mengambil rasuah,
akan dipulaukan rakan sekerja.
• Perkara ini banyak berlaku terutama dalam
agensi penguatkuasaan.
194
NOTA PENCERAMAH
• ALASAN 4: Mengikut teladan buruk • Pesanan kepada pengurusan organisasi:
daripada kepimpinan organisasi. Tingkah laku pemimpin sentiasa
• Sekiranya pemimpin mementingkan diperhatikan oleh warga organisasi.
integriti, perkara itu sudah tentu dapat
meningkatkan integriti warga organisasi.
• Sekiranya pemimpin melakukan rasuah,
warga organisasi akan merasakan tidak
salah untuk mereka turut sama melakukan
rasuah.
195
NOTA PENCERAMAH
• ALASAN 5: Individu itu melihat rakan-
rakan mengambil rasuah dan terlepas.
• Mereka cuba-cuba mengambil rasuah,
dan terlepas.
• Perkara itu memotivasikan mereka untuk
mengulangi perbuatan rasuah kerana
yakin akan terlepas.
196
NOTA PENCERAMAH
• ALASAN 6: Kecewa apabila usaha keras • Pekerja mula memberontak dan melakukan
mereka tidak dihargai dengan sewajarnya. perkara-perkara yang tidak sepatutnya.
• Contoh - mendapat penilaian tahunan • Alasannya, ‘nothing to lose’.
yang rendah; tidak dinaikkan pangkat;
tidak mendapat bonus yang diharapkan;
dan lain.
197
NOTA PENCERAMAH
• ALASAN 7: Rasuah terpaksa dilakukan • Ingat: Matlamat tidak menghalalkan cara.
demi kelangsungan hidup. • Kadang-kadang, kita sendiri yang mencipta
• Kononnya - kerana darurat, rasuah boleh darurat itu.
dilakukan. • Contoh: Mengamalkan hidup mewah,
• Menyalahkan persekitaran yang kahwin lebih seorang, suka berjudi, suka
menyebabkan rasuah terpaksa dilakukan. berjoli dan lain-lain.
198
NOTA PENCERAMAH
• Kita mesti mengetahui tahap risiko rasuah
di tempat kerja.
• Sekiranya anda bekerja di sektor atau
bidang ini, anda mempunyai risiko tinggi
untuk terjebak dengan rasuah dan salah
guna kuasa.
• Oleh sebab itu, anda perlu lebih berhati-
hati.
199
NOTA PENCERAMAH
• Jelaskan secara ringkas.
• Bidang pekerjaan yang berkaitan dengan
pengurusan kontrak dan tender.
• Berisiko kerana anda berhadapan dengan
kontraktor dan pembekal yang cuba
mendapatkan projek walau dengan apa
cara sekalipun.
• Anda juga mempunyai kuasa tertentu yang
boleh disalah guna untuk kepentingan
anda dan keluarga.
200
NOTA PENCERAMAH
pengurusan pembelian dan pembekalan.
• Sama juga. Anda mempunyai kuasa
tertentu yang boleh disalah guna atau
diseleweng untuk kepentingan anda dan
keluarga.
201
NOTA PENCERAMAH
• Jelaskan secara ringkas. • Kuasa - Anda boleh mengambil tindakan
• Bidang pekerjaan yang berkaitan dengan terhadap mereka yang melanggar
penguatkuasaan dan penyeliaan. peraturan.
• Berisiko kerana kuasa dan budi bicara • Budi bicara - Anda juga boleh melepaskan
yang anda miliki. (tidak ambil tindakan) sekiranya anda
mahu.
202
NOTA PENCERAMAH
pengurusan harta dan aset pejabat.
• Berisiko kepada penyalahgunaan harta
atau aset pejabat.
• Anda boleh memanipulasi rekod harta dan
aset pejabat untuk faedah anda.
• Anda berpotensi menyalah guna harta
atau aset pejabat untuk diri sendiri.
203
NOTA PENCERAMAH
• Integriti bukan hanya sekadar perkataan. • Budaya integriti mesti daripada sekecil-
• Integriti mesti dibudayakan. kecil perbuatan sehingga perkara yang
• Negara seperti New Zealand, Denmark besar.
dan Finland - integrity-based community. • Contoh: Menjaga masa, tidak curi tulang,
tidak mengambil hak orang dan sentiasa
menghormati orang lain.
204
NOTA PENCERAMAH
• Hati yang mencorak perbuatan kita.
• Bersihkan hati, jaga tingkah laku.
• Elakkan melakukan perkara-perkara yang
tidak betul.
205
NOTA PENCERAMAH
• Anak-anak ibarat kain putih, ibu bapa yang • Ibu bapa tidak boleh melepaskan
mencorakkan perilaku anak-anak. tanggungjawab membentuk anak-anak
• Tanggungjawab membentuk integriti mesti kepada guru.
bermula dari rumah.
• Ibu bapa mesti mempamerkan percakapan
dan perbuatan yang baik kepada anak.
206
NOTA PENCERAMAH
• Moral daripada video ini adalah - ibu bapa
mesti menjadi teladan kepada anak-anak.
• Kalau ibu bapa menunjukkan contoh yang
buruk, anak-anak pasti akan menuruti
teladan buruk tersebut.
207
NOTA PENCERAMAH
• Semua agama mengajar penganutnya • Agama tidak menghalang untuk menjadi
untuk mengamalkan nilai-nilai murni. kaya raya.
• Tiada agama membenarkan perbuatan • Apa yang penting, kekayaan bukan
yang salah seperti rasuah, penyelewengan diperoleh melalui jalan yang salah.
dan salah guna kuasa. • Setiap individu mesti berusaha mencari
rezeki yang halal.
208
NOTA PENCERAMAH
• Ilustrasi ini menggambarkan realiti • Hasil yang diperoleh secara haram, adalah
masyarakat kita. haram.
• Kita hanya melihat halal atau haram pada • Sekiranya harta diperoleh melalui jalan
fizikal makanan sahaja. jenayah (seperti rasuah), harta tersebut
boleh disita mengikut undang-undang.
209
NOTA PENCERAMAH
• Kerajaan telah melaksanakan pelbagai • Negara kita mempunyai terlalu banyak
inisiatif untuk meningkatkan integriti peraturan dan undang-undang dalam
penjawat awam. pelbagai perkara.
• Isu dalam perkhidmatan awam yang utama • Banyak undang-undang yang tidak
bukan ketiadaan peraturan atau undang- atau kurang dikuatkuasakan. Contoh -
undang. peraturan mengenai merokok di tempat
• Isu utama adalah ketidakpatuhan kepada awam, membuang sampah bukan pada
peraturan dan undang-undang tersebut. tempatnya, penggunaan parking OKU dan
lain-lain lagi.
210
NOTA PENCERAMAH
• Antara inisiatif penting yang diperkenalkan
kerajaan.
211
NOTA PENCERAMAH
• Antara inisiatif penting yang diperkenalkan • NACP merupakan dasar negara berkaitan
kerajaan. antirasuah.
• Paling baharu adalah: • Dasar 5 tahun ini mesti digerakkan oleh
a. Jawatankuasa Khas Mengenai semua agensi. Bukan hanya terletak
Antirasuah (JKKMAR) yang kepada SPRM semata-mata.
dipengerusikan oleh Perdana Menteri.
b. Jawatankuasa Antirasuah (JAR) yang
dipengerusikan oleh Ketua Setiausaha
Negara
c. Pelan Antirasuah Nasional (NACP)
yang dilancarkan oleh Perdana
Menteri pada 29 Januari 2019.
212
NOTA PENCERAMAH
• Video ini menjelaskan secara ringkas
mengenai NACP 2019-2023.
213
NOTA PENCERAMAH
214
Toolkit 6
Punca dan
simptom rasuah
NOTA PENCERAMAH
215
NOTA PENCERAMAH
• Bab ini menjelaskan mengapa rasuah
berlaku dan mengenal pasti simptom-
simptom rasuah.
• Berdasarkan pengalaman dan pemerhatian
SPRM.
216
NOTA PENCERAMAH
• Punca-punca berlakunya rasuah
berdasarkan teori-teori ahli akademik,
pengkritik sosial dan ahli kriminologi.
• Berdasarkan pengalaman dan pemerhatian
SPRM.
217
NOTA PENCERAMAH
• Kebanyakan orang yang terlibat rasuah • Penguatkuasaan - kuasa untuk mengambil
adalah mereka yang mempunyai kuasa. tindakan terhadap mereka yang melanggar
• Mereka menggunakan kuasa untuk peraturan
mendapat keuntungan diri sendiri. • perolehan - kuasa mencadangkan
• Pegawai kerajaan dalam bidang berikut pembekal yang layak, kuasa memilih
berisiko tinggi terlibat rasuah kerana kuasa pembekal secara terus, kuasa untuk
yang dimiliki: mempercepatkan bayaran
- penguatkuasaan • Perlesenan - kuasa untuk meluluskan
- perolehan permit atau lesen.
- perlesenan
218
NOTA PENCERAMAH
• Lord Acton pengkritik sosial di England.
• Beliau mengatakan, kuasa menyebabkan
seseorang itu cenderung melakukan
rasuah.
• Seseorang yang mempunyai kuasa mutlak,
pasti akan terjebak dalam perbuatan
rasuah.
• Kritikan beliau ini menunjukkan kuasa
merupakan faktor utama seseorang itu
melakukan rasuah.
219
NOTA PENCERAMAH
• Abraham Lincoln adalah Presiden Amerika • Kata-kata ini menunjukkan kuasa boleh
Syarikat yang ke-16 (Mac 1861 sehingga mengubah seseorang individu.
dibunuh pada April 1865). • Ketika tanpa kuasa, seseorang individu itu
• Beliau berkata, hampir semua orang mampu menjadi insan yang baik.
mampu berhadapan dengan kesusahan. • Selepas mendapat kuasa, individu boleh
Namun, sekiranya ingin melihat karakter lupa daratan, menggunakan kuasa untuk
sebenar sesorang itu, beri dia kuasa. melakukan penyelewengan dan mendapat
faedah untuk diri sendiri/keluarga.
220
NOTA PENCERAMAH
• Profesor John Hogarth adalah seorang • Contoh: Seorang yang tamak sentiasa
ahli akademik di University of Canada. berasa tidak cukup dengan apa yang ada.
• Teori beliau, rasuah berpunca daripada 2 Mereka akan cuba mendapat pendapatan
faktor utama iaitu TAMAK dan PELUANG. lebih walau dengan apa cara sekali pun.
• Apabila wujud kombinasi 2 faktor ini, maka • Peluang wujud apabila tugas mereka
rasuah pasti berlaku. membuka ruang untuk melakukan rasuah
dan penyelewengan. Ditambah pula,
kurang pemantauan daripada pegawai
atasan dan sistem yang boleh dimanipulasi
secara mudah.
221
NOTA PENCERAMAH
• Satu lagi teori mengenai punca rasuah • Teori ini menjelaskan, 3 faktor berlakunya
diberikan ‘kuasa + peluang - integriti = rasuah:
RASUAH’ - memiliki kuasa
- mempunyai ruang dan peluang
melakukan rasuah
- ketiadaan integriti dalam diri
222
NOTA PENCERAMAH
• Sekitar tahun 50-an, Dr. Donald R. • Model ini turut sesuai untuk memahami
Cressey, seorang ahli kriminologi Amerika mengapa seseorang itu melakukan
Syarikat membuat kajian terhadap 250 perbuatan rasuah.
penjenayah fraud. • Model tersebut menyatakan, seorang
• Beliau ingin mengenal pasti punca manusia biasa akan terdorong melakukan
berlakunya perbuatan fraud. fraud kerana peluang (opportunity),
• Cressey membangunkan model ‘segitiga tekanan (pressure) dan rasionalisasi
fraud’ yang mencadangkan 3 punca utama. (rasionalisation).
223
NOTA PENCERAMAH
• Mengadaptasi daripada model segi tiga
fraud, rasuah berlaku disebabkan 3 faktor
utama iaitu:
1. berlaku tekanan hidup
2. wujud peluang untuk melakukan rasuah
3. akal yang merasionalkan tindakan
melakukan rasuah
224
NOTA PENCERAMAH
• FAKTOR 1: Tekanan • Dalam sesebuah syarikat, tekanan
• 2 jenis tekanan iaitu tekanan kewangan kerja disebabkan pihak pengurusan
dan tekanan kerja. menetapkan sasaran pencapaian yang
• Contoh tekanan kewangan adalah terlalu tinggi atau tidak realistik, yang mana
masalah hutang, tunggakan bil, gaya mesti dicapai walau apa cara sekalipun.
hidup mewah, terlibat dengan ketagihan • Akibatnya, rasuah digunakan untuk
dadah, alkohol dan berjudi. memastikan sesuatu projek atau tender
• Boleh juga disebabkan peningkatan kos berjaya diperolehi.
sara hidup terutama bagi mereka yang • Tekanan juga boleh berlaku apabila
mempunyai isteri dan anak yang ramai. seseorang itu berasakan kerja yang dibuat
tidak setimpal dengan gaji yang diperolehi.
225
NOTA PENCERAMAH
• FAKTOR 2: Peluang • Begitu juga sekiranya prosedur terlalu rumit
• Seseorang itu akan melakukan rasuah apabila menyebabkan ada pegawai menawarkan
beliau melihat ‘jalan’ untuk melakukannya ‘bantuan’ untuk memudahkan proses dengan
• Peluang wujud akibat kelemahan kawalan bayaran tertentu.
dalaman, karenah birokrasi, tiada • Peluang juga wujud apabila seseorang
pemantauan, tiada sistem pengasingan tugas pekerja itu mempunyai pengetahuan
dan penggunaan kuasa serta budi bicara mendalam mengenai selok belok sesuatu
yang berlebihan (tidak terkawal). proses kerja, memegang jawatan yang
• Contoh: Prosedur permohonan yang mendapat kepercayaan pegawai atasan atau
mempunyai banyak lapisan (birokrasi/‘red menjadi satu-satunya individu yang tahu
tape’) sebelum diluluskan menyebabkan mengenai sesuatu tugas atau prosedur.
urusan menjadi lambat.
• Peluang - Pelanggan menawarkan rasuah
agar proses disegerakan.
226
NOTA PENCERAMAH
• FAKTOR 3: Rasionalisasi • Contoh rasionalisasi adalah seperti dalam
• Orang yang melakukan fraud atau slide.
rasuah tidak melihat diri mereka sebagai • Contoh lain:
penjenayah. - “Ini bukan salah saya, tuhan pasti akan
• Sebaliknya merasakan, mereka adalah mengampunkan saya”,
orang biasa yang jujur, tetapi terperangkap - “Semua orang buat benda ni”,
dalam keadaan yang salah. - “Dia untung, saya pun untung. Apa
• Mereka mewajarkan perbuatan salah yang masalahnya?”,
dilakukan dengan alasan yang kelihatan - “Duit tu saya pinjam sekejap jer”
rasional bagi diri mereka. - “Saya buat kerana terdesak. Saya kena
bantu keluarga saya yang miskin”.
227
NOTA PENCERAMAH
228
NOTA PENCERAMAH
• Simptom rasuah bermaksud tanda-tanda
mereka yang terlibat dengan rasuah,
• Simptom ini adalah berdasarkan
pemerhatian dan kajian SPRM.
229
NOTA PENCERAMAH
• SIMPTOM 1: Gaya hidup berubah menjadi • Contoh perubahan hidup mewah:
mewah secara mendadak. - membeli hartanah mahal
• Tidak salah untuk menjadi kaya. - ubah suai rumah yang keterlaluan
• Tetapi salah sekiranya kekayaan hasil - membeli kenderaan mewah
aktiviti haram. - pakej bercuti luar negara yang mahal
• Kemewahan adalah tidak sepadan dengan - berbelanja secara mewah
pendapatan daripada sumber yang sah. - pakaian berjenama yang mahal
- kerap bermain golf di luar negara
- jam tangan berharga puluhan/ratusan
ribu.
- beg tangan berjenama yang keterlaluan
mahal.
230
NOTA PENCERAMAH
• SIMPTOM 2: Tidak dapat menjelaskan • Kegagalan menjelaskan lebihan harta/
punca perolehan harta. aset merupakan satu kesalahan di bawah
• Dalam siasatan, SPRM boleh meminta Seksyen 36(3) Akta SPRM 2009.
mana-mana orang untuk mengisytiharkan • Sekiranya bersalah, boleh dihukum
harta dan pendapatan mereka - Seksyen penjara maksimum 20 tahun dan denda 5
36(1) Akta SPRM 2009. kali nilai lebihan harta/aset (atau minimum
• Orang yang terlibat rasuah, penyelewengan RM10,000, mana yang lebih tinggi).
dan salah guna kuasa tidak akan dapat
menjelaskan punca perolehan harta/aset
mereka.
231
NOTA PENCERAMAH
• SIMPTOM 3: Tidak mahu naik pangkat • Keburukan terlalu lama - pegawai
atau ditukarkan. berkenaan amat memahami ruang yang
• Alasannya, ingin terus kekal di posisi atau boleh dimanipulasi untuk faedah diri
tempat kerja lama. sendiri.
• Terlalu lama di sesuatu posisi atau tempat • Pegawai berkenaan juga telah mengenal
boleh membuka ruang berlakunya rasuah. pasti pelanggan organisasi yang sanggup
• Kelebihan bekerja di sesuatu tempat memberi rasuah untuk sesuatu perkara.
adalah kemahiran pegawai adalah • Faedah ini menyebabkan mereka selesa
tinggi dan amat memahami selok belok bekerja di sesuatu tempat dan tidak kisah
pekerjaannya. sekiranya pangkat dan gaji tidak naik.
• Sebabnya, ada pendapatan lain yang lebih
lumayan.
232
NOTA PENCERAMAH
• SIMPTOM 4: Sering menerima panggilan
telefon yang mencurigakan.
• Pegawai dan pelanggan organisasi - akan
berurusan secara sembunyi-sembunyi
berkaitan perkara yang tidak betul
(rasuah).
• Pegawai berkenaan tidak akan
membincangkan urusan mereka (rasuah)
secara terbuka.
233
NOTA PENCERAMAH
• SIMPTON 5: Berlagak seperti orang kaya
• Walaupun gaji kecil, tetapi berlagak seperti
orang kaya.
• Suka membeli barang-barang berjenama
yang mahal.
• Suka menunjuk-nunjuk kemewahan
• Suka meraikan kawan-kawan dan rakan
sekerja secara berlebihan. Contohnya,
belanja makan di hotel mewah.
234
NOTA PENCERAMAH
• SIMPTOM 6: Meletak jawatan atau
berhenti kerja secara tiba-tiba.
• mereka tidak kisah sekiranya terpaksa
membayar penalti tertentu.
• Puncanya:
1. Telah puas mendapat pendapatan
secara haram hasil aktiviti rasuah dan
penyelewengan.
2. Berasa aktiviti haram mereka telah
dikesan dan tidak selamat lagi.
3. Cuba mencari bidang lain untuk meraih
keuntungan.
235
NOTA PENCERAMAH
• SIMPTON 6: Perhubungan terlalu rapat
dengan pelanggan syarikat atau jabatan.
• Contoh pelanggan syarikat - pembekal
atau kontraktor
• Contoh pelanggan bagi agensi
penguatkuasaan - orang yang disiasat/
suspek.
• Hubungan terlalu rapat ini seperti bercuti
bersama, selalu keluar makan, selalu
memberi hadiah dan lain-lain.
236
237
NOTA PENCERAMAH
238
Toolkit 7
Kesan rasuah
NOTA PENCERAMAH
239
NOTA PENCERAMAH
• Bab ini menjelaskan kesan rasuah kepada
ekonomi, reputasi negara, individu,
organisasi, keselamatan negara dan lain-
lain.
• Contoh kesan rasuah dengan memetik
beberapa kes sebenar.
• Penceramah boleh berkongsi pengalaman
sendiri dalam memberikan contoh kesan
dan akibat perbuatan rasuah.
240
NOTA PENCERAMAH
• Rasuah menyebabkan ketirisan hasil
negara sehingga menjejaskan ekonomi
rakyatnya.
• Rasuah yang melibatkan pegawai awam
dan pimpinan negara akan mencemarkan
nama serta maruah negara.
241
NOTA PENCERAMAH
• Kajian oleh Transparency International
• Setiap tahun, dianggarkan nilai kerugian
yang ditanggung akibat rasuah adalah 5%
daripada Keluaran Dalam Negara Kasar
(GDP) dunia.
• Jumlah ini bersamaan USD2.6 trilion.
242
NOTA PENCERAMAH
• Kajian oleh Transparency International
• Setiap tahun, dianggarkan sejumlah USD1
trilion rasuah dibayar untuk pelbagai
tujuan.
243
NOTA PENCERAMAH
• Kesan rasuah kepada aliran ekonomi • Sepatutnya wang ini boleh digunakan untuk
Malaysia. pembangunan negara dan kesejahteraan
• Global Financial Integrity Report 2017 rakyat.
- kesan rasuah dan aktiviti haram lain • Ketirisan boleh dielakkan sekiranya agensi
menyebabkan kehilangan wang sekitar kerajaan dan sektor swasta meningkatkan
RM1.8 trilion. tadbir urus untuk mencegah jenayah
• Jumlah kerugian tersebut amat besar. rasuah.
244
NOTA PENCERAMAH
• CPI menjadi antara rujukan penting kepada • Banyak negara yang tidak mahu menerima
pelabur-pelabur sebelum membuat CPI disebabkan faktor berikut:
pelaburan di sesebuah negara. 1. CPI hanya mengukur persepsi mengenai
• CPI yang baik menarik pelabur asing ke rasuah dan bukan insiden sebenar
negara. rasuah yang berlaku.
2. CPI bukan kajian. CPI hanya
• Walaupun banyak pertikaian mengenai
mengumpulkan beberapa kajian lain
CPI, kebanyakan negara di dunia menjadi satu indeks rasuah.
menerima CPI. 3. Sumber kajian bagi CPI negara adalah
berbeza. Contohnya, bagi tahun 2018,
13 sumber data digunakan untuk CPI
Malaysia. Bagi negara lain, jumlah
sumber data adalah berbeza.
245
NOTA PENCERAMAH
• Individu yang terlibat rasuah boleh
didakwa, dipenjara dan didenda.
• Individu terbabit juga akan hilang jawatan
dan kedudukan apabila dikaitkan dengan
jenayah rasuah.
• Slide berikutnya memberi contoh beberapa
pemimpin negara yang tumbang kerana
jenayah rasuah.
246
NOTA PENCERAMAH
• Pemerintahan SUHARTO selama 32 tahun • Dianggarkan MARCOS menggelapkan
dibayangi skandal rasuah, amalan kronisme, wang kerajaan antara $5 bilion - $10 bilion.
diktator dan penindasan. Transparency Beliau dikatakan mengumpul $15 bilion
International menganggarkan jumlah kekayaan peribadi. Rakyat Filipina bangkit
penyelewengan Suharto sekitar $15 bilion - memberontak (Revolusi Kuasa Rakyat) pada
$35 bilion. Suharto meletak jawatan susulan Februari 1986 dan menggulingkan Marcos.
pemberontakan rakyat Indonesia (1998). Beliau dan isteri melarikan diri ke Hawaii dan
• Presiden MOBUTO terkenal sebagai meninggal dunia di sana pada 28 September
diktator, skandal rasuah, nepotisme dan 1989.
penyelewengan dana kerajaan berjumlah • Presiden Ke-37 Amerika Syarikat, Richard
antara $4 bilion - $15 bilion. Beliau NIXON (20 Januari 1969 - 9 Ogos 1974)
mengamalkan gaya hidup mewah termasuk dikaitkan dengan perbuatan rasuah dan
terbang dengan jet Concorde ke Paris salah guna kuasa semasa kempen Pilihan
semata-mata untuk membeli-belah. Raya Presiden 1972 (Skandal Watergate).
247
NOTA PENCERAMAH
• Budd DWYER merupakan Ahli Senat • MATSUOKA merupakan bekas Menteri
Pennsylvania (1971 - 1981). Dwyer Pertanian, Perhutanan dan Perikanan
didakwa menerima rasuah $300,000 bagi Jepun (September 2006 - Mei 2007).
memastikan syarikat Computer Technology • Beliau berhadapan dengan dakwaan
Associates (CTA) dilantik kerajaan bagi rasuah dan penyelewengan wang kerajaan.
menentukan bayaran balik lebihan cukai Beliau dikatakan telah berbelanja lebih 28
kepada pekerja. juta yen ($236,600) untuk utiliti pejabat
• Dwyer dijatuhkan hukuman 55 tahun rasminya. Padahal, beliau sebenarnya
penjara dan denda $300,000. tidak perlu membayar apa-apa sewa dan
• 22 Januari 1987 - Dwyer mengadakan belanja utiliti bagi pejabat tersebut.
sidang akbar dan membunuh diri di • Pada 28 Mei 2007, Matsuoka membunuh
hadapan wartawan yang hadir. diri (gantung diri) di pangsapurinya.
• Video Dwyer boleh ditonton di YouTube.
248
NOTA PENCERAMAH
• TEH Cheang Wan (1979 - 1986) disiasat • Kesalahan Ehud OLMERT dilakukan pada
Corrupt Practices Investigation Bureau tahun 2005, ketika memegang jawatan Datuk
(CPIB) kerana dakwaan menerima rasuah Bandar Jerusalem dan Menteri Perdagangan
daripada kontraktor. Israel.
• Teh akhirnya bertindak membunuh diri pada • Olmert berhadapan dakwaan menerima
14 Disember 1986. rasuah berjumlah 500,000 shekel ($129,000)
• Selepas kematiannya, seorang kontraktor untuk melicinkan projek pembinaan kompleks
mengaku kepada CPIB bahawa beliau perumahan yang dikenali sebagai ‘Holyland’;
menjadi ‘orang tengah’ dan telah 2 kali dan menerima 60,000 shekel daripada
memberi sogokan kepada Teh. seorang lagi pemaju hartanah bagi satu lagi
• Setiap sogokan berjumlah SGD500,000. projek yang lain.
• 31 Mac 2014 - Olmert disabitkan kesalahan
dan dijatuhkan hukuman penjara 6 tahun.
249
NOTA PENCERAMAH
• Di Malaysia, rasuah dikategorikan sebagai • Statistik tangkapan kes rasuah (oleh
jenayah serius. SPRM) adalah seperti di slide.
• Rasuah merupakan kesalahan yang • Disertakan juga nilai rasuah yang terlibat
boleh ditangkap tanpa waran (seizable untuk rujukan.
offence).
• Perkara ini adalah seperti mana peruntukan
Seksyen 49(1) Akta SPRM 2009.
• Orang awam boleh membuat tangkapan
terhadap pelaku rasuah seperti mana
Seksyen 27 Kanun Prosedur Jenayah.
250
NOTA PENCERAMAH
• Akta SPRM 2009 menetapkan hukuman • Bagi penjawat awam, hukuman penjara
bagi kes rasuah adalah penjara dan denda. boleh menyebabkan mereka hilang
• Rasuah berbentuk seks - tidak boleh pencen.
dinilai. Oleh sebab itu, denda yang boleh • Seksyen 21(1) Akta Pencen 1980 - jika
dikenakan adalah RM10,000 (minimum). mana-mana orang yang telah diberikan
• Hukuman penjara adalah tertakluk kepada pencen atau faedah lain di bawah akta ini
nilai rasuah dan keseriusan kes. dikenakan hukuman mati atau penjara
selama sesuatu tempoh oleh suatu
mahkamah, maka pencen atau faedah lain
itu hendaklah terhenti dengan serta-merta.
251
NOTA PENCERAMAH
• Pangkalan Data Pesalah Rasuah di portal • Pangkalan Data Pesalah Rasuah digunakan
rasmi SPRM (http://www.sprm.gov.my) sebagai rujukan oleh majikan dan kedutaan
mula diperkenalkan pada 4 Mac 2010. asing dalam membuat penilaian ke atas
• Pangkalan data ini dibangunkan untuk individu yang memohon pekerjaan atau
mewujudkan kesedaran tentang kesan urusan pengeluaran visa.
buruk rasuah kepada orang ramai dengan • Maklumat pesalah rasuah ini dipamerkan
memaparkan maklumat pesalah rasuah dalam pangkalan data selama 3 tahun (dari
seperti gambar, nama, nombor kad tarikh sabitan).
pengenalan, nombor kes, pertuduhan,
hukuman dan tarikh sabitan kesalahan.
252
NOTA PENCERAMAH
• Layari portal SPRM www.sprm.gov.my
dan buat carian di Data Pesalah Rasuah.
• Hanya kes yang telah dijatuhkan hukuman
bersalah sahaja akan dipaparkan di
pangkalan data ini.
253
NOTA PENCERAMAH
• Harta atau aset yang dimiliki dengan
menggunakan hasil rasuah boleh disita
dan dilucut hak.
254
NOTA PENCERAMAH
• Pelucuthakan dilakukan sama ada • Pelucuthakan harta dibuat dalam 2
melalui Seksyen 40 dan 41 Akta SPRM keadaan iaitu:
2009; atau Seksyen 55 dan 56 Akta 1. Pelaku rasuah didakwa di mahkamah;
Pencegahan Pengubahan Wang Haram, atau
Pencegahan Pembiayaan Keganasan 2. Pelaku rasuah tidak didakwa di
dan Hasil Daripada Aktiviti Haram 2001 mahkamah
(AMLATFAPUAA 2001).
255
NOTA PENCERAMAH
• Statistik nilai harta dan aset yang disita • Tahun 2019 - jumlah lucut hak yang tinggi
dan dilucut hak adalah seperti di slide. disebabkan faktor berikut:
• Lucut hak harta adalah satu proses yang 1. Ops SSER (Suria Strategic Energy
rumit dan memakan masa yang panjang. Resources Sdn Bhd) - lucut hak
• Banyak kes lucut hak masih lagi belum sebanyak RM1,146,711,148.56
2. Ops IMDB - lucut hak secara sukarela
selesai.
RM27,938,444.46
• Jumlah lucut hak akan meningkat dari 3. Ops IMDB (di bawah Seksyen 56
semasa ke semasa. AMLATFAPUAA 2001) - lucut hak
RM12,673,665.38
4. Ops IMDB (kompaun di bawah
Seksyen 92 AMLATFAPUAA 2001)
- kutipan kompaun sebanyak
RM90,000.
256
NOTA PENCERAMAH
• Contoh kes yang melibatkan harta/aset
disita SPRM.
• Penceramah boleh mendapatkan kes-kes
lain yang bersesuaian.
257
NOTA PENCERAMAH
• Contoh kes yang melibatkan harta/aset
disita SPRM.
258
NOTA PENCERAMAH
• Kes ini masih di peringkat perbicaraan. • SOALAN: Benarkah kes ini ada melibatkan
ahli politik di Sabah?
• JAWAPAN: Tidak benar. Siasatan SPRM
tidak menjumpai sebarang bukti atau
keterangan bahawa wang yang dirampas
itu berkait dengan mana-mana pemimpin
politik di Sabah atau negeri lain.
259
NOTA PENCERAMAH
• Rasuah boleh menyebabkan kerugian • Kerana rasuah, pelabur dan pemegang
kepada syarikat. taruh akan hilang keyakinan terhadap
• Imej dan reputasi syarikat boleh tercemar sesebuah syarikat.
kerana budaya rasuah yang diamalkan
oleh warga syarikat.
260
NOTA PENCERAMAH
• Pekerja yang mengamalkan rasuah akan • Ini kerana, kriteria pemilihan bukan
mengutamakan keuntungan peribadi berdasarkan kelayakan, keupayaan atau
berbanding keuntungan syarikat. kebolehan, tetapi jumlah rasuah yang
• Mereka sanggup menjual maklumat ditawarkan.
dalaman syarikat kepada pesaing semata- • INGAT! Rasuah merupakan ‘pelaburan’
mata kerana habuan lumayan. berbahaya yang berisiko tinggi.
• Dalam projek pembinaan, kontraktor
yang dipilih kerana rasuah mungkin
menyebabkan projek tidak dilaksanakan
dengan sempurna.
• Malah, boleh menyebabkan projek
terbengkalai.
261
NOTA PENCERAMAH
• Bayaran rasuah untuk memperoleh • ILUSTRASI: A, seorang peniaga
sesuatu projek atau kontrak akan membayar rasuah RM500 secara bulanan
meningkatkan kos operasi. kepada penguat kuasa Majlis Perbandaran
• Apabila kos operasi meningkat, harga XXX.
barang/perkhidmatan turut akan menjadi • Rasuah adalah bagi memastikan
lebih mahal premisnya tidak diperiksa dan diganggu
oleh penguat kuasa berkenaan.
• Bagi mengekalkan keuntungannya, A
menyerap kos bayaran rasuah tersebut
dalam harga barang-barang yang dijual.
262
NOTA PENCERAMAH
• Contoh kes yang menjelaskan bagaimana
rasuah boleh merugikan syarikat.
263
NOTA PENCERAMAH
• Seksyen 17A Akta SPRM 2009 - kesalahan • KESALAHAN BERLAKU APABILA:
rasuah oleh organisasi komersial • Seseorang yang bersekutu dengan
• Merupakan peruntukan baharu dalam Akta organisasi komersial
SPRM 2009. • Menawarkan / Memberikan / Menjanjikan
• Diluluskan oleh Parlimen pada 5 April rasuah yang bertujuan:
2018. - untuk memperoleh atau mengekalkan
• Berkuat kuasa pada Jun 2020 iaitu selepas perniagaan bagi organisasi komersial itu;
2 tahun kelulusan Parlimen. atau
- untuk memperoleh atau mengekalkan
• HUKUMAN BAGI KESALAHAN INI: faedah dalam menjalankan perniagaan
Denda 10 kali nilai suapan (minimum RM1 bagi organisasi komersial itu.
juta); atau penjara tidak lebih 20 tahun;
atau kedua-dua sekali.
264
NOTA PENCERAMAH
• Contoh kes di mana syarikat dikenakan • Walaupun Rolls-Royce telah dikenakan
penalti akibat perbuatan rasuah oleh penalti, perkara itu tidak menghalang
pegawai-pegawainya. individu yang terlibat didakwa.
• Kes disiasat di bawah UK Bribery Act 2010. • November 2017 - 3 bekas pegawai Rolls-
Royce mengaku bersalah atas dakwaan
merasuah.
• Seorang pekerja syarikat perunding yang
bertindak bagi pihak Rolls-Royce turut
mengaku bersalah atas dakwaan rasuah.
• Seorang lagi yang didakwa adalah ‘orang
tengah’ kepada Rolls-Royce.
265
NOTA PENCERAMAH
• Contoh kes di mana syarikat dikenakan
penalti akibat perbuatan rasuah oleh
pegawai-pegawainya.
• Kes disiasat di bawah US Foreign Corrupt
Practices Act 1977.
• Siemens AG dikenakan penalti terbesar
dalam sejarah akibat kesalahan ‘liabiliti
korporat’.
266
NOTA PENCERAMAH
• Contoh kes di mana syarikat dikenakan • Tertuduh telah memberi suapan RM25,000
penalti akibat perbuatan rasuah oleh dalam bentuk cek Alcatel Network Systems
pegawai-pegawainya. (M) Sdn Bhd kepada Penolong Pengurus
• Kes disiasat di bawah di US Foreign Perolehan, Telekom Malaysia Berhad.
Corrupt Practices Act 1977. • Rasuah bertujuan mendapatkan maklumat
tender “for the supply of Wideband Code
• KES ALCATEL DI MALAYSIA Division Multiple Access (WDCMA) Mobile
• PUTRAJAYA, 20 Disember 2016 - Bekas Communication System and the Provision
Ketua Akaun Pelanggan Serantau, Alcatel of Works phase II”.
Network Systems (M) Sdn Bhd dijatuhkan
hukuman penjara 6 bulan dan denda
RM125,000 selepas didapati bersalah
kerana rasuah.
267
NOTA PENCERAMAH
• Rasuah mengancam keselamatan negara • Contoh 1: Rasuah yang dilakukan oleh
dan alam sekitar. mereka yang bertugas di sempadan
• Walaupun perbuatan rasuah dilakukan negara menyebabkan senjata api dan
oleh mereka yang berjawatan kecil dalam bahan terlarang masuk ke negara.
perkhidmatan awam, kesan kepada • Contoh 2: Rasuah yang dilakukan
keselamatan dan alam sekitar amat besar. oleh pegawai Jabatan Alam Sekitar
menyebabkan mereka yang melakukan
pencemaran terlepas daripada tindakan
undang-undang.
268
NOTA PENCERAMAH
• Contoh kesan rasuah kepada alam sekitar
dan keselamatan negara.
• Sumber: Laporan Tahunan SPRM 2010.
269
NOTA PENCERAMAH
270
NOTA PENCERAMAH
271
NOTA PENCERAMAH
272
Toolkit 8
Laporkan
NOTA PENCERAMAH
rasuah dan
jangan gentar!
273
NOTA PENCERAMAH
• Bab ini menjelaskan tanggungjawab • Bagaimanapun. penceramah perlu
masyarakat dalam melaporkan jenayah menggalakkan audiens untuk melaporkan
rasuah. rasuah dengan pergi sendiri ke pejabat
• Laporan boleh dibuat melalui pelbagai SPRM dan bukan melalui surat layang.
saluran yang akan dijelaskan dalam bab
ini.
274
NOTA PENCERAMAH
• Laporkan rasuah bukan sekadar
tanggungjawab, tetapi adalah kehendak
undang-undang.
• Seksyen 25(1) Akta SPRM - mewajibkan
pelaporan rasuah oleh mana-mana orang
yang dijanji, ditawar atau diberi rasuah.
• Gagal melapor merupakan satu kesalahan
di bawah Seksyen 25(2) Akta SPRM
2009.
275
NOTA PENCERAMAH
• Melaporkan rasuah bukan sekadar • SOALAN: Pernahkah ada pendakwaan kerana
tanggungjawab, tetapi adalah kehendak gagal melapor jenayah rasuah?
undang-undang. • JAWAPAN: KUANTAN, 6 Jun 2012 - Seorang
• Seksyen 25(3) Akta SPRM - mewajibkan pegawai SPAD didakwa 9 pertuduhan rasuah
berjumlah RM7,000, yang bertujuan tidak
pelaporan rasuah oleh mana-mana
mengambil tindakan ke atas lori-lori seorang
orang yang diminta, diperoleh atau cuba
individu yang membawa batu kasaran yang
diperoleh. melanggar Akta Pengangkutan Darat 2010.
• Gagal melapor merupakan satu kesalahan • Selain pertuduhan di bawah Seksyen 17(a) dan
di bawah Seksyen 25(4) Akta SPRM 16(a)(B) Akta SPRM 2009, beliau juga didakwa
2009. di bawah Seksyen 25 Akta SPRM 2009 kerana
gagal melaporkan transaksi penyogokan.
• 11 Disember 2012 – Tertuduh dibebaskan oleh
mahkamah setelah pihak pendakwaan menarik
balik kes terhadap tertuduh.
276
NOTA PENCERAMAH
• Sekiranya orang ramai ingin memberi • Banyak maklumat yang diterima SPRM
maklumat atau membuat aduan, amat bersifat umum dan tidak mempunyai
penting untuk menyediakan maklumat- kriteria ‘dapat bertindak’ (persuable) dan
maklumat seperti dalam slide. ‘dapat dikesan’ (traceable).
• Maklumat ini penting bagi memastikan • Contoh maklumat: “A melakukan rasuah
tindakan dapat diambil segera. semasa menjawat jawatan sebagai
Pengarah Bahagian Pentadbiran di
Jabatan Saliran”.
• Maklumat sebegini amat umum dan SPRM
sukar membuat siasatan sewajarnya.
277
NOTA PENCERAMAH
• Dinyatakan saluran-saluran yang ada • SOALAN: Adakah SPRM akan
untuk melaporkan rasuah. memaklumkan kemajuan siasatan kepada
• Bagaimanapun, digalakkan untuk datang pengadu atau pemberi maklumat?
sendiri kepada pejabat SPRM supaya • JAWAPAN: Daripada segi undang-
perbincangan secara bersemuka dapat undang, SPRM tidak diwajibkan untuk
dibuat. memaklumkan kepada pemberi maklumat
atau pengadu tentang kemajuan siasatan
berkaitan kes mereka. Ini kerana,
kandungan siasatan SPRM adalah rahsia.
• Walau bagaimanapun, status siasatan
boleh dimaklumkan kepada pengadu atas
permintaan atau permohonan pengadu itu
sendiri.
278
NOTA PENCERAMAH
• Salah satu usaha SPRM untuk
meningkatkan ketelusan dalam siasatan.
• Pengadu yang membuat aduan melalui
CMS boleh mengetahui status aduan
mereka melalui sistem ini.
• Sistem ini boleh dilayari melalui portal
SPRM www.sprm.gov.my.
279
NOTA PENCERAMAH
• Satu lagi kaedah untuk orang ramai
membuat aduan rasuah.
• Orang ramai boleh memuat turun aplikasi
ini di telefon bimbit melalui App Store dan
Google Play.
• Selain membuat aduan rasuah, boleh juga
menyemak status aduan dari semasa ke
semasa.
280
NOTA PENCERAMAH
• Perlindungan asas kepada aduan, • SOALAN: Adakah pengadu boleh
maklumat dan pemberi maklumat. mendapatkan salinan aduan yang
• Perlindungan ini diberikan sebagai mana dibuatnya?
Seksyen 65 Akta SPRM 2009 dan Akta • JAWAPAN: Pengadu tidak boleh
Perlindungan Pemberi Maklumat 2010. mendapatkan salinan aduannya.
• Ini kerana, aduan SPRM diklasifikasikan
sebagai dokumen rahsia dan tidak boleh
didedahkan kepada umum sehinggalah
kes tersebut dituduh di mahkamah.
281
NOTA PENCERAMAH
• Segmen ini menjelaskan mengenai
perlindungan kepada pemberi maklumat
dan saksi SPRM.
• Oleh sebab itu, orang ramai tidak perlu
takut untuk tampil membuat aduan atau
memberi maklumat berkaitan jenayah
rasuah kepada SPRM.
282
NOTA PENCERAMAH
• Penceramah mesti memberi pemahaman
mengenai perbezaan tafsiran antara
pengadu, pemberi maklumat dan saksi.
• Perlindungan kepada pemberi maklumat
dan saksi adalah berbeza.
283
NOTA PENCERAMAH
• Pemberi maklumat - orang yang
mengetahui sesuatu perbuatan rasuah
secara tidak langsung dan tidak terlibat
dalam perbuatan tersebut.
• Tidak mahu membuat aduan, tetapi hanya
ingin memberi maklumat secara sulit (tip-
off).
284
NOTA PENCERAMAH
• 3 bentuk perlindungan yang diberikan • Tindakan memudaratkan bermaksud,
kepada pemberi maklumat kes rasuah. pemberi maklumat dikenakan tindakan
• Syarat paling penting - pemberi maklumat setelah membuat pendedahan rasuah dan
mesti dikenali oleh pegawai SPRM. penyelewengan kepada SPRM.
• Bagaimana SPRM hendak memberi • Contoh tindakan memudaratkan - dibuang
perlindungan sekiranya pemberi maklumat kerja, diturunkan pangkat, ditukar tempat
tidak dikenali? kerja, diugut dan lain-lain.
• Laporan melalui surat layang - perlindungan
tidak dapat diberi kerana SPRM tidak tahu
identiti pemberi maklumat.
285
NOTA PENCERAMAH
• Saksi - orang yang membuat aduan rasmi,
memberi keterangan kepada SPRM dan
akan menjadi saksi di mahkamah.
286
NOTA PENCERAMAH
• Slide di atas menjelaskan bentuk • Bentuk perlindungan bergantung kepada
perlindungan kepada saksi melalui Program tahap keseriusan ancaman dan persetujuan
Perlindungan Saksi. saksi.
• Program ini bagi kes saksi yang menghadapi • Contoh 1: Saksi memohon untuk diadakan
ancaman yang serius. rondaan polis di rumahnya. SPRM
• Saksi yang merasa terancam, boleh merasakan wajar dan sesuai dengan tahap
memohon perlindungan daripada SPRM. ancaman. Maka, SPRM akan mendapatkan
• SPRM akan membuat permohonan kepada bantuan polis untuk tujuan tersebut.
Unit Perlindungan Saksi di Jabatan Perdana • Contoh 2: Saksi memohon untuk
Menteri. menggelapkan cermin kereta. SPRM
• Sekiranya tidak memasuki program ini, merasakan wajar dan sesuai dengan tahap
perlindungan masih boleh diberi kepada ancaman. Maka, SPRM akan mendapatkan
saksi. kelulusan JPJ untuk tujuan tersebut.
287
NOTA PENCERAMAH
288
Toolkit 9
Isu-isu lazim
NOTA PENCERAMAH
dalam perolehan
kerajaan
289
NOTA PENCERAMAH
• Bab ini akan menjelaskan antara isu lazim
dalam perolehan awam.
• Setiap isu:
- akan dijelaskan maksudnya
- disokong dengan kes sebenar. Sebagai
contoh, beberapa kes dipetik daripada
Laporan Ketua Audit Negara dan laporan
media arus perdana.
- langkah pencegahan bagi mengelakkan
isu berulang.
290
NOTA PENCERAMAH
• Sesetengah harga barang atau • Terdapat juga kemungkinan harga
perkhidmatan dinaikkan harganya bagi barang atau perkhidmatan dinaikkan bagi
menampung kos-kos lain yang tidak menampung kos bayaran rasuah kepada
dinyatakan dalam tender atau pesanan pihak tertentu.
kerajaan. • Terdapat banyak kes perolehan pada
• Ada juga yang memasukkan pembelian harga yang terlalu mahal yang dilaporkan
barang atau perkhidmatan tambahan lain. dalam Laporan Ketua Audit Negara
disebabkan kesilapan, salah urus dan
kecuaian pegawai yang terlibat.
291
NOTA PENCERAMAH
• Tiada Kertas Siasatan dibuka berhubung • SPRM mencadangkan agar kerajaan
isu ini. mewujudkan peruntukan undang-
• Berlaku kerana salah urus undang berhubung salah laku pegawai
(mismanagement) dan kecuaian pegawai. awam (misconduct in public office) bagi
menangani isu salah urus dan kecuaian
sebegini.
292
NOTA PENCERAMAH
sebegini.
293
NOTA PENCERAMAH
sebegini.
294
NOTA PENCERAMAH
295
NOTA PENCERAMAH
• Pembekal wajib menghantar barang atau • Akibat kecuaian pegawai penerima
memberi perkhidmatan sebagai mana yang tidak membuat semakan semasa
kontrak kerajaan. pembekalan barang atau perkhidmatan.
• Pembekalan yang tidak mengikut • Terdapat juga insiden di mana pegawai
spesifikasi berlaku apabila: perolehan membuat kesilapan semasa
a. kontraktor cuba mendapat untung menyediakan spesifikasi.
lebih dengan membekalkan barang atau • Akibatnya, barang yang dihantar tidak
perkhidmatan yang berkualiti rendah. dapat digunakan. Malah terpaksa
b. wujud rundingan sulit antara pegawai dilupuskan.
perolehan dan kontraktor. Keuntungan
akan dikongsi dengan pegawai perolehan
terbabit.
296
NOTA PENCERAMAH
sebegini.
297
NOTA PENCERAMAH
• Tiada Kertas Siasatan dibuka berhubung • Terdapat kuda yang dibeli tidak layak
isu ini. dipertandingkan kerana tidak memenuhi
• Berlaku kerana salah urus dan kecuaian syarat Federation Equestre Internationale
pegawai. (FEI).
• SPRM membuka Kertas Pemeriksaan dan • SPRM memberi surat teguran dan nasihat
Perundingan (KPP). kepada pihak MSN supaya memohon
• Hasil pemeriksaan SPRM mendapati kelulusan Kementerian Kewangan terlebih
pembelian kuda dibuat secara rundingan dahulu sebelum rundingan terus dibuat.
terus dan tidak memperolehi kelulusan
daripada Kementerian Kewangan.
298
NOTA PENCERAMAH
299
NOTA PENCERAMAH
• Improper payment bermaksud pembayaran • Berhati-hati ketika di hujung tahun.
dibuat kepada kontraktor atau pembekal • Kemungkinan berlaku pembayaran
tanpa mengikut tatacara kewangan yang kepada kontraktor, walaupun pembekalan
betul. belum dibuat.
• Salah satu bentuk improper payment • Ini kerana, agensi cuba mengelakkan
adalah membuat pembayaran kepada pembayaran menggunakan peruntukan
kontraktor walaupun perolehan bekalan, tahun berikutnya seperti mana Arahan
perkhidmatan atau kerja tidak sempurna. Perbendaharaan 58 (AP58).
• Tidak sempurna bermaksud perolehan
tidak dibuat langsung atau hanya
sebahagian sahaja dilaksanakan (tidak
sempurna).
300
NOTA PENCERAMAH
sebegini.
301
NOTA PENCERAMAH
• Tiada Kertas Siasatan dibuka berhubung - Melaksanakan naziran Unit Audit
isu ini. Dalaman ke atas pelanggaran dan
• SPRM membuka Kertas Pemeriksaan dan ketidakpatuhan MPKu disalinkan ke
Perundingan (KPP). Bahagian Kerajaan Tempatan, Pejabat
• Khidmat nasihat SPRM kepada MPKu: Setiausaha Kerajaan Negeri Johor.
- Memperkasakan peranan dan fungsi Unit - Mewujudkan pangkalan data senarai
Perolehan dan Pengurusan kontrak. kontraktor bagi setiap bidang untuk
- Mewujudkan koordinasi di antara jabatan/ tujuan rekod dan rujukan.
bahagian untuk menghindarkan budaya
kerja secara silo.
302
NOTA PENCERAMAH
303
NOTA PENCERAMAH
• ‘Orang tengah’ boleh terdiri daripada • ‘Orang tengah’ ini boleh jadi pegawai
individu, syarikat atau pertubuhan sama khas, setiausaha sulit, setiausaha politik,
ada berdaftar atau tidak berdaftar mengikut atau kenalan kepada mana-mana menteri,
undang-undang yang berkuat kuasa. ketua jabatan, pegawai yang terlibat
• ‘Orang tengah’ yang sering menimbulkan perolehan dan sebagainya.
masalah adalah individu-individu yang
menggunakan hubungan rapat dengan
mereka yang mempunyai kedudukan
untuk faedah diri sendiri.
304
NOTA PENCERAMAH
305
NOTA PENCERAMAH
• Sekadar pengetahuan penceramah - • Tertuduh dibebaskan daripada pertuduhan
kes ini melibatkan tertuduh bernama rasuah dan jenayah pengubahan wang
Hasbie Satar, bekas Setiausaha Sulit haram.
kepada Menteri Kewangan II, Tan Sri Nor • Bagaimanapun, hartanya iaitu rumah
Mohamed Yakcop. banglo dan rumah kedai telah dilucut hak
• Kes berlaku sekitar bulan Februari 2010. kepada kerajaan Malaysia.
306
NOTA PENCERAMAH
307
NOTA PENCERAMAH
• Amalan ini bermaksud memecahkecilkan b. Pembinaan jalan bertar yang dipecah
perolehan bagi item yang sama kepada kecil mengikut jarak. Contohnya, jalan
beberapa perolehan lain. bertar sepanjang 10 kilometer diberikan
• Taktik pecah kecil digunakan supaya kepada 5 kontraktor, iaitu setiap kontraktor
sesuatu perolehan itu boleh dibuat secara akan membina 2 kilometer jalan bertar.
pembelian terus, sekaligus mengelak • Amalan pecah kecil menyebabkan
daripada menggunakan kaedah sebut perolehan dibuat secara tidak telus;
harga atau tender. pembekalan atau kerja diberikan
• Contoh perolehan secara pecah kecil kepada kontraktor tertentu sahaja; dan
adalah: boleh menyebabkan harga perolehan
a. Perolehan peralatan ICT, di mana dimanipulasi.
‘diasingkan’ perolehan software dan • Amalan ini membuka ruang untuk berlaku
hardware. jenayah rasuah.
308
NOTA PENCERAMAH
• Rasuah dilakukan dengan memecah kecil • Pegawai TLDM yang terlibat hidup mewah
perolehan. hasil pendapatan daripada aktiviti rasuah.
• Kaedah ini membolehkan pegawai TLDM
yang terlibat memilih syarikat tertentu
untuk pembekalan alat ganti kapal.
• Sebagai balasan, syarikat tersebut
memberi ‘habuan’ kepada pegawai TLDM
yang terlibat.
309
NOTA PENCERAMAH
310
NOTA PENCERAMAH
• Pengurusan aset kerajaan yang tidak baik
termasuklah:
- Menggunakan aset kerajaan untuk
kegunaan sendiri
- Tidak menyelenggara aset kerajaan
seperti mana ditetapkan
- Tiada rekod penerimaan dan simpanan
aset kerajaan
- Menghilangkan aset kerajaan
311
NOTA PENCERAMAH
sebegini.
312
NOTA PENCERAMAH
• Tertuduh adalah Dr R Kunaseegaran. - 6 pertuduhan salah guna aset kerajaan
Beliau juga terlibat dalam kes pembunuhan di bawah Seksyen 403 Kanun Keseksaan.
Datuk Kevin Morais. - Tertuduh mengggunakan peralatan
• Bagi kes SPRM, tertuduh didakwa atas perubatan milik HATTM untuk syarikat
beberapa kesalahan seperti berikut: beliau iaitu Genomed Sdn. Bhd.
- 2 pertuduhan menerima rasuah - Keputusan: Tertuduh dibebaskan
RM700,000. daripada pertuduhan ini.
- Keputusan: Tertuduh dijatuhkan
hukuman penjara 5 tahun dan
denda RM3.5 juta.
313
NOTA PENCERAMAH
314
NOTA PENCERAMAH
• Penjawat awam dilarang menerima • Penjawat awam harus sentiasa beringat
sebarang hadiah atau barang berharga agar tidak menggunakan kedudukan
daripada mereka yang mempunyai mereka untuk mendapat sebarang hadiah
hubungan rasmi dengannya. atau keraian.
• Larangan ini secara jelas dinyatakan • Penjawat awam juga mesti berwaspada
dalam Pekeliling Perkhidmatan Bilangan apabila ada pihak tertentu yang cuba
3 Tahun 1998 - Garis Panduan Pemberian membeli ‘jiwa’ mereka dengan hadiah dan
dan Penerimaan Hadiah di Dalam keraian.
Perkhidmatan Awam. • Walaupun dalam nilai yang kecil..
• Seksyen 165 Kanun Keseksaan
memperuntukkan kesalahan jenayah bagi
perbuatan yang sama.
315
NOTA PENCERAMAH
• Contoh kes - pegawai awam menerima
keraian berbentuk tajaan bercuti.
316
NOTA PENCERAMAH
• Sekadar pengetahuan penceramah: • 9 Februari 2004 - tertuduh didakwa
• Tertuduh adalah bekas Yang DiPertua di Mahkamah Sesyen Kangar atas 4
Majlis Perbandaran Kangar, Baharuddin pertuduhan.
Ahmad • Pertuduhan tersebut adalah (1) Meminta
• Siasatan mendapati semasa tertuduh suapan RM300,000; (2) Bersetuju
memegang jawatan YDP MPK, beliau menerima suapan RM25,000; (3)
telah meminta dan menerima rasuah Bersetuju menerima suapan RM60,000;
daripada syarikat Sonati, kontraktor yang dan (4) Menerima set golf Mizuno.
membangunkan tanah MPK untuk projek • 29 November 2006 - beliau dijatuhkan
perumahan. hukuman 9 tahun penjara dan denda
RM1.945 juta.
317
NOTA PENCERAMAH
318
NOTA PENCERAMAH
319
NOTA PENCERAMAH
• Due diligence secara ringkasnya • Kegagalan melaksanakan due diligence
bermaksud, siasatan latar belakang akan menyebabkan kesilapan memilih
sesebuah syarikat sebelum sesuatu kontraktor yang betul-betul layak dan
kontrak ditandatangan. berkemampuan dalam melaksanakan
• Langkah ini perlu diambil bagi memastikan perolehan kerajaan.
kepentingan kerajaan terjamin.
320
NOTA PENCERAMAH
• KUALA LUMPUR, 5 September 2016 - • Pertuduhan ditarik balik selepas
Mahkamah Sesyen melepaskan dan Jabatan Peguam Negara menerima dan
membebaskan bekas Presiden dan Ketua berpuas hati terhadap representasi yang
Pegawai Eksekutif Kumpulan Sime Darby dikemukakan tertuduh melalui peguamnya.
Berhad, Datuk Seri Ahmad Zubair Murshid • 17 Julai 2012 - Ahmad Zubair didakwa
daripada pertuduhan pecah amanah dan atas 2 pertuduhan pecah amanah jenayah
menipu. dana Sime Darby Berhad membabitkan
• Hakim membuat keputusan itu selepas projek pembangunan tanah adat Sarawak
TPR memberitahu bahawa pihaknya tidak yang menyebabkan kerugian lebih RM100
lagi berniat meneruskan pendakwaan juta.
terhadap Ahmad Zubair.
321
NOTA PENCERAMAH
322
NOTA PENCERAMAH
• Integriti pegawai yang terlibat perolehan • Perkara ini menimbulkan perasan serba
sering kali teruji apabila individu tertentu salah pegawai terlibat, untuk memilih
yang mempunyai kedudukan dan kuasa antara kepentingan jabatan dan mematuhi
mengeluarkan arahan-arahan yang jelas arahan tersebut.
bertentangan dengan prosedur kewangan. • Kebanyakan arahan dibuat secara lisan.
• Contoh arahan adalah: • Oleh itu, apabila timbul masalah dalam
a. memilih syarikat tertentu tanpa melalui perolehan, pegawai perolehan terbabit
prosedur yang betul. yang akan dipertanggungjawabkan.
b. memberi kelonggaran kepada syarikat
tertentu.
c. mempercepatkan pembayaran kepada
syarikat tertentu.
323
NOTA PENCERAMAH
• Hanya kes ilustrasi yang diberikan bagi
menjelaskan isu ini.
324
NOTA PENCERAMAH
• Hanya kes ilustrasi yang diberikan bagi
menjelaskan isu ini.
325
NOTA PENCERAMAH
326
327
NOTA PENCERAMAH
328
Toolkit 10
Liabiliti
korporat
NOTA PENCERAMAH
329
NOTA PENCERAMAH
• Bab ini menjelaskan mengenai:
- maksud kesalahan rasuah oleh organisasi
komersial (liabiliti korporat).
- kategori organisasi dan individu yang
boleh didakwa di bawah kesalahan ini.
- bagaimana untuk mengelakkan diri
daripada didakwa di bawah kesalahan ini.
330
NOTA PENCERAMAH
• Sering disebut sebagai ‘liabiliti korporat’. • SOALAN: Apakah perbezaaan antara
• Nama dalam undang-undang adalah peruntukan baharu ini dengan kesalahan
‘kesalahan oleh organisasi komersial’. rasuah sedia ada?
• Peruntukan baharu ini adalah tambahan • JAWAPAN: Sebelum peruntukan ini wujud,
atau ‘extension’ kepada kesalahan sedia Akta SPRM 2009 hanya memperuntukkan
ada dalam Akta SPRM 2009. hukuman ke atas individu yang terlibat
sahaja.
• Undang-undang baharu ini menghukum
organisasi (legal person) sekiranya rasuah
berlaku.
331
NOTA PENCERAMAH
• Latar belakang kesalahan liabiliti korporat.
332
NOTA PENCERAMAH
• Peruntukan baharu ini tidak bersifat
‘retrospective’
• Pendakwaan bagi kesalahan ini boleh
dibuat bagi kesalahan yang berlaku
selepas peruntukan undang-undang ini
dikuatkuasakan.
• Pada masa sekarang, SPRM giat memberi
kesedaran kepada industri mengenai
peruntukan baharu ini.
333
NOTA PENCERAMAH
• Peruntukan baharu ini memenuhi tuntutan
standard antarabangsa yang menghendaki
wujud peruntukan undang-undang
berhubung kesalahan oleh syarikat (legal
person)
334
NOTA PENCERAMAH
• Peruntukan mengenai kesalahan rasuah
oleh organisasi komersial (liabiliti korporat)
bukan hanya bersifat punitif.
• Semangat peruntukan ini adalah agar
organisasi komersial melaksanakan usaha
pencegahan rasuah.
• Tindakan mendakwa dan menghukum
akan diambil sekiranya kesalahan rasuah
telah berlaku dan organisasi gagal
melaksanakan usaha pencegahan rasuah.
335
NOTA PENCERAMAH
• Kesalahan liabiliti korporat bukan sesuatu • Seksyen 17A Akta SPRM 2009 banyak
yang baharu. mengadaptasi Seksyen 7 UK Bribery Act
• Selain United Kingdom dan Amerika 2010.
Syarikat, negara lain yang mempunyai
peruntukan ini adalah Thailand, Singapura
dan lain-lain.
336
NOTA PENCERAMAH
• ILUSTRASI - Seorang kakitangan syarikat • Peruntukan liabiliti korporat memberi
AAA Sdn. Bhd. memberi rasuah kepada kesan secara langsung kepada organisasi
pengarah syarikat BBB untuk memperoleh komersial.
projek penyelenggaraan bangunan. • Perkara ini disebabkan, selain daripada
• Peruntukan undang-undang sedia ada - individu yang memberi rasuah, organisasi
hanya individu terbabit sahaja yang boleh komersial dan mereka yang terlibat
didakwa dan dihukum. dengan pengurusan organisasi komersial
• Hakikatnya, perbuatan mereka itu boleh didakwa dan dihukum.
(memberi rasuah) adalah untuk faedah
syarikat atau organisasi mereka.
337
NOTA PENCERAMAH
• Petikan daripada Seksyen 17A Akta • SOALAN: Adakah organisasi komersial
SPRM 2009. boleh didakwa sekiranya rasuah diberi atas
• Kesalahan - perbuatan menawar, tujuan peribadi? Contohnya, mengelakkan
menjanjikan dan memberi rasuah untuk saman kerana lesen mati dan sebagainya.
faedah organisasi komersial (syarikat). • JAWAPAN: Tidak boleh. Bagi kesalahan
• Tidak melibatkan kesalahan lain dalam liabiliti korporat, rasuah diberi adalah untuk
Akta SPRM iaitu: faedah syarikat.
- kesalahan meminta / menerima rasuah
- kesalahan membuat / mengemukakan
tuntutan palsu
- kesalahan salah guna kuasa oleh
pegawai awam
338
NOTA PENCERAMAH
• Slide di atas bagi memudahkan • Tujuan rasuah:
pemahaman audiens. . 1. memperoleh / mengekalkan kontrak
• Dalam Seksyen 17A Akta SPRM 2009 - Contoh: Memberi rasuah kepada pegawai
2 terma penting untuk difahami adalah: perolehan untuk pastikan kontrak
- organisasi komersial diperoleh atau disambung pada tahun
- orang yang bersekutu dengan organisasi hadapan.
komersial 2. mendapatkan apa-apa faedah bagi
• Kesalahan rasuah adalah menawar, organisasi komersial
menjanjikan dan memberi rasuah. Contoh: Memberi rasuah untuk kelulusan
permit, mempercepatkan pembayaran
atau mengelakkan tindakan undang-
undang terhadap syarikat.
339
NOTA PENCERAMAH
• Jenis organisasi komersial yang boleh • SOALAN: Kementerian atau jabatan
didakwa kerana rasuah dinyatakan di kerajaan tidak tertakluk kepada kesalahan
bawah Seksyen 7A(8) Akta SPRM 2009. di bawah Seksyen 17A Akta SPRM 2009.
Bagaimana dengan syarikat yang dimiliki
kementerian, jabatan dan agensi kerajaan?
• JAWAPAN: Sekiranya diperbadankan/
ditubuhkan di bawah Akta Syarikat
2016, Akta Perkongsian 1961 atau
Akta Perkongsian Liabiliti Terhad 2012,
organisasi/syarikat tersebut adalah
tertakluk kepada Seksyen 17A Akta SPRM
2009.
340
NOTA PENCERAMAH
• 4 kategori organisasi yang boleh didakwa di c. Perniagaan yang ditubuhkan di
bawah Seksyen 17A Akta SPRM 2009. bawah APLT 2012
a. Organisasi yang diperbadankan di Merupakan alternatif kepada perniagaan
bawah Akta Syarikat 2016 perkongsian. Kelebihan penubuhan di
Contoh: Syarikat ABC Sdn. Bhd, Syarikat bawah APLT 2012 adalah, apa-apa hutang
DDD Berhad perniagaan akan ditanggung sepenuhnya
b. Perniagaan yang ditubuhkan di oleh aset perniagaan. Di bawah Akta
bawah Akta Perkongsian 1961 Perkongsian 1961, rakan kongsi mempunyai
Perniagaan yang mempunyai 2-20 orang tanggungan hutang secara bersama.
pemilik. Selalunya, firma perakaunan, d. Syarikat / perniagaan luar negara yang
guaman, arkitek dan firma profesional lain menjalankan perniagaan di Malaysia
ditubuhkan di bawah Akta Perkongsian Syarikat luar negara (multinational company)
1961. yang mempunyai cawangan atau anak
syarikat di Malaysia.
341
NOTA PENCERAMAH
• Perbuatan rasuah oleh seseorang yang
bersekutu dengan organisasi komersial
boleh menyebabkan organisasi komersial
dan pengurusannya didakwa.
• Siapa yang dimaksudkan dengan
‘seseorang yang bersekutu dengan
organisasi komersial’?
• Rujuk slide berikutnya.
342
NOTA PENCERAMAH
• Kategori 1: Pengurusan dan warga • SOALAN: Apabila kesalahan di bawah
organisasi. Seksyen 17A Akta SPRM 2009 telah
• Kategori 2: Individu yang dilantik untuk berlaku, adakah semua pengurusan
menjalankan tugas bagi pihak organisasi syarikat akan didakwa di mahkamah?
komersial (contohnya, syarikat perunding, • JAWAPAN: Siapa akan didakwa adalah
firma guaman, firma perakaunan, orang bergantung kepada situasi dan fakta kes
tengah dan sebagainya) berkenaan. Secara asasnya, pengurusan
syarikat boleh didakwa sekiranya:
a. perbuatan rasuah dilakukan dengan
keizinan atau makluman mereka.
b. kegagalan melaksanakan usaha
mencukupi untuk mencegah pelakuan
rasuah daripada berlaku.
343
NOTA PENCERAMAH
• Penjara tidak boleh dikenakan ke atas • Jika jumlah suapan adalah RM10,000,
organisasi komersial. Hanya denda sahaja. maka hukuman adalah penjara (tidak lebih
• Hukuman penjara dikenakan ke atas 20 tahun); atau denda RM1,000,000; atau
individu yang terlibat dalam pengurusan kedua-duanya.
syarikat (contohnya ahli lembaga • Bagi hukuman denda - RM10,000 x 10
pengarah, CEO) dan individu yang terlibat hanya RM100,000. Oleh kerana jumlahnya
rasuah. kurang daripada RM1,000,000 (nilai
• Ilustrasi hukuman: Jika suapan berjumlah minimum), maka RM1,000,000 adalah
RM200,000, maka hukuman adalah denda yang boleh dikenakan.
penjara (tidak lebih 20 tahun); atau denda
RM2,000,000 (RM200,000 x 10 kali); atau
kedua-duanya.
344
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN: Sekiranya rasuah berbentuk • Slide berikutnya adalah kes sebenar
perkhidmatan seks, bagaimana mahkamah berkaitan pemberian rasuah oleh individu
akan menetapkan hukuman denda? bagi faedah syarikat.
• JAWAPAN: Sekiranya nilai rasuah boleh • Sekiranya perbuatan ini dilakukan selepas
dinilai, maka dendanya adalah 10 kali peruntukan Seksyen 17A Akta SPRM
nilai rasuah, atau minimum RM1 juta. 2009 berkuat kuasa, besar kemungkinan
Memandangkan rasuah berbentuk seks syarikat yang terlibat boleh didakwa.
tidak boleh dinilai, denda minimum yang • Tujuan kes ini dijadikan contoh adalah bagi
akan dikenakan ialah RM1 juta. memberikan audiens gambaran lebih jelas
• Hukuman bagi kesalahan ini diperuntukkan kesalahan liabiliti korporat ini.
melalui Seksyen 17A(2) Akta SPRM 2009.
345
NOTA PENCERAMAH
• Kes melibatkan bekas Eksekutif Akaun 4. Rasuah bagi faedah syarikat -
Pelanggan Alcatel Network Systems (M) mendapatkan tender “for the supply of
Sdn Bhd, Radziah Ani. Widerband Code Division Multiple Access
• Intipati kesalahan: (WDCMA) Mobile Communication System
1. Orang yang bersekutu dengan and the Provision of Works phase II”.
organisasi komersial - Eksekutif Akaun 5. Bayaran rasuah bagi pihak syarikat
Pelanggan Alcatel Network Systems (M) - Tertuduh menggunakan cek Alcatel
Sdn Bhd. Network Systems (M) Sdn Bhd untuk
2. Organisasi komersial - Alcatel Network bayaran rasuah.
Systems (M) Sdn Bhd iaitu anak
syarikat antarabangsa Alcatel-Lucent SA
(Perancis).
3. Memberi rasuah RM25,000
346
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN: Apabila kesalahan rasuah • Organisasi komersial dan pengurusannya
dilakukan oleh pegawai sesebuah boleh didakwa kerana:
organisasi komersial, mengapa a. membenarkan rasuah dilakukan
pengurusan sesebuah organisasi b. gagal melaksanakan usaha mencukupi
komersial (pengarah, lembaga pengarah untuk mencegah rasuah berlaku
dan rakan kongsi) yang tidak terlibat juga
boleh didakwa? • PENTING: Tanggungjawab utama
• JAWAPAN: Individu yang terlibat memberi organisasi komersial dan pengurusannya
rasuah boleh didakwa secara individu adalah memastikan langkah pencegahan
di bawah Seksyen 16(b) atau 17(b) Akta rasuah dilaksanakan sewajarnya.
SPRM 2009.
347
NOTA PENCERAMAH
• Bagi mengelakkan pengurusan organisasi • SOALAN: Adakah rakan kongsi tidak aktif
didakwa di mahkamah, 2 perkara penting (sleeping partner) boleh didakwa di bawah
mesti dibuktikan: Seksyen 17A Akta SPRM 2009?
1. Tidak mengizinkan pegawai dan • JAWAPAN: Boleh didakwa. Semua Ahli
kakitangan menggunakan rasuah untuk Lembaga Pengarah sama ada aktif atau
mendapat projek atau apa-apa faedah bagi tidak boleh didakwa di bawah Seksyen 17A
organisasi komersial. Akta SPRM 2009, walaupun mereka tidak
2. Melaksanakan usaha pencegahan rasuah terlibat dalam membuat keputusan.
yang mencukupi bagi memastikan rasuah • Mereka boleh didakwa kerana gagal
tidak berlaku dalam organisasi komersial melaksanakan usaha pencegahan rasuah
terbabit. yang mencukupi di syarikat.
• SPRM menasihati agar berhati-hati dan
jangan bersikap sambil lewa apabila menjadi
Ahli Lembaga Pengarah sesebuah syarikat.
348
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN: Bagaimanakah sesebuah • Hanya mahkamah yang boleh membuat
organisasi komersial ingin memastikan keputusan sama ada usaha yang
usaha mencegah rasuah yang dilaksanakan itu mencukupi atau tidak.
dilaksanakan itu mencukupi atau tidak? • PENTING: Usaha-usaha pencegahan
• JAWAPAN: Garis Panduan Tatacara rasuah mesti sesuai dengan saiz
Mencukupi di bawah Seksyen 17A(5) Akta organisasi, jenis perniagaan dan tahap
SPRM 2009 hanya memberi panduan risiko rasuah organisasi komersial terbabit.
bentuk atau usaha-usaha yang boleh • Contohnya, syarikat besar yang
dilaksanakan oleh sesebuah organisasi mempunyai 1,000 pekerja memerlukan
komersial untuk mencegah jenayah pelaksanaan usaha pencegahan rasuah
rasuah. yang banyak, berbanding syarikat yang
mempunyai 100 pekerja.
349
NOTA PENCERAMAH
• Kerajaan telah mengeluarkan Garis
Panduan Tatacara Mencukupi seperti
yang yang dikehendaki di bawah Seksyen
17A(5) Akta SPRM 2009.
• Garis panduan ini adalah sebagai rujukan
kepada organisasi komersial mengenai
usaha-usaha yang boleh dilaksanakan
untuk mencegah jenayah rasuah.
350
NOTA PENCERAMAH
• Organisasi komersial perlu merujuk kepada • Garis panduan tersebut menggariskan 5
Garis Panduan Tatacara Mencukupi prinsip asas untuk mengelakkan organisasi
di bawah Seksyen 17A(5) Akta SPRM komersial daripada didakwa.
2009 dalam melaksanakan usaha-usaha • Prinsip dengan akronim T.R.U.S.T adalah
pencegahan rasuah. seperti slide seterusnya.
351
NOTA PENCERAMAH
• Komitmen pengurusan organisasi dalam • PENTING: Komitmen menyediakan bajet
pencegahan rasuah. dan sumber manusia dalam menggerakkan
• Komitmen ini mesti jelas melalui pendirian usaha pencegahan rasuah.
pengurusan organisasi berhubung jenayah
rasuah.
352
NOTA PENCERAMAH
• Penilaian risiko dibuat secara menyeluruh • APA SPRM BOLEH BANTU?
dengan mengambil kira pandangan setiap a. membuat penilaian risiko rasuah melalui
lapisan warga organisasi. Corruption Risk Management (CRM).
• Semasa penilaian risiko dilaksanakan, b. memberi nasihat bagi mengukuhkan
pengurusan dan warga organisasi perlu sistem dan prosedur organisasi.
berterus terang mengenai masalah serta c. membantu organisasi merangka Pelan
kelemahan organisasi. Antirasuah Organisasi (OACP) seperti
• Penilaian risiko rasuah boleh dibuat mana yang dikehendaki dalam Pelan
bersekali dengan penilaian risiko lain Antirasuah Nasional (NACP).
dalam organisasi (tidak perlu berasingan).
353
NOTA PENCERAMAH
• Langkah kawalan pencegahan rasuah • Organisasi mesti mewujudkan budaya
mesti dirangka berdasarkan penilaian melaporkan sebarang salah laku.
risiko yang telah dibuat. • Usaha menggalakkan pelaporan:
• Langkah kawalan ini mestilah praktikal - mewujudkan saluran aduan yang
dan sesuai dengan saiz organisiasi, sifat berwibawa.
organisasi serta risiko organisasi untuk - memastikan kerahsiaan aduan.
terdedah kepada jenayah rasuah. - memastikan setiap aduan diambil
• Due-diligence - semakan latar belakang tindakan.
terhadap sesuatu projek, kontraktor yang • Mewujudkan dan melaksanakan dasar/
hendak dilantik atau calon pekerja baharu. polisi antirasuah.
• Due-diligence - mengurangkan risiko
organisasi tersalah memilih kontraktor
atau pekerja yang bermasalah.
•
354
NOTA PENCERAMAH
• Pengurusan organisasi perlu memastikan • Pemantauan terhadap pekerja adalah
penilaian secara berkala dilaksanakan amat penting, terutamanya terhadap:
bagi menilai prestasi, kecekapan dan a. pekerja berisiko (hot staff)
keberkesanan program antirasuah. b. jawatan berisiko (hot job) - contohnya,
• Pengurusan organisasi mesti pastikan jawatan pegawai pelulus sesuatu
semua inisiatif antirasuah (yang dirangka) kontrak atau lesen/permit
dilaksanakan sepenuhnya. c. bahagian berisiko (hot spot) seperti
• Penilaian program antirasuah boleh bahagian kewangan atau perolehan
dilaksanakan melalui audit dalaman atau • Garis panduan ini mencadangkan
audit yang dilaksanakan oleh pihak luar. organisasi untuk mendapatkan pensijilan
• Hasil penilaian dijadikan asas untuk ISO 37001: Anti-Bribery Management
memantapkan usaha-usaha kawalan System.
antirasuah sedia ada di organisasi.
355
NOTA PENCERAMAH
• Polisi dan inisiatif antirasuah organisasi • Khidmat SPRM - organisasi boleh
mesti dihebahkan kepada semua warga menjemput SPRM untuk menyampaikan
organisasi. ceramah integriti dan antirasuah dalam
• Latihan antirasuah mesti dilaksanakan program-program yang dianjurkan.
secara berterusan.
• Latihan antirasuah kepada warga
organisasi dan mereka yang berurusan
dengan organisasi (contohnya, pembekal
atau kontraktor syarikat).
356
NOTA PENCERAMAH
• Slide berikutnya adalah beberapa kes • Tujuan kes ini dijadikan contoh adalah
sebenar melibatkan syarikat di luar negara bagi memberikan gambaran lebih jelas
yang dihukum kerana kesalahan rasuah. kepada audiens mengenai kesalahan
• Siasatan dibuat di bawah UK Bribery Act liabiliti korporat.
2010 dan US Foreign Corrupt Practices
Act 1977.
357
NOTA PENCERAMAH
358
NOTA PENCERAMAH
• UK Bribery Act 2010 dikuatkuasakan pada
tahun 2010.
• Tahun 2015 - Sweett Group PLC menjadi
syarikat pertama yang didakwa di
mahkamah dan mengaku bersalah kerana
kesalahan rasuah di UK.
359
NOTA PENCERAMAH
• Anak syarikat (Cyrill Sweett) terlibat • Sekadar pengetahuan penceramah, di
rasuah, syarikat induk (Sweett Group) bawah adalah kes lain yang mempunyai
yang didakwa dan dihukum. kaitan dengan kes rasuah Sweett Group:
• 21 Disember 2016 - Bekas pegawai
Sweett Group, Richard Kingston (54)
yang bertugas di Timur Tengah dijatuhkan
hukuman penjara kerana memusnahkan
bukti berhubung kes rasuah syarikat itu.
• Bukti tersebut merupakan 2 unit telefon
bimbit.
• Telefon bimbit itu mempunyai maklumat
rasuah yang boleh membantu siasatan
Serious Fraud Office (SFO) terhadap kes
rasuah syarikat Sweett.
360
NOTA PENCERAMAH
• UK Bribery Act 2010 dikuatkuasakan pada
tahun 2010.
• Tahun 2015 - Sweett Group PLC menjadi
syarikat pertama yang didakwa di
mahkamah dan mengaku bersalah kerana
kesalahan rasuah di UK.
361
NOTA PENCERAMAH
362
NOTA PENCERAMAH
• Seperti kes Sweett Group - anak syarikat • Standard Bank adalah organisasi pertama
(Stanbic Bank) terlibat rasuah di luar di UK yang membuat penyelesaian di luar
negara, syarikat induk (Standard Bank) mahkamah (kes rasuah) melalui Deferred
yang terpaksa berdepan hukuman. Prosecution Agreement (DPA).
363
NOTA PENCERAMAH
• APAKAH ITU DPA? • DPA hanya terpakai kepada organisasi
• Deferred Prosecution Agreement (DPA) dan bukan individu.
diperkenalkan di UK pada 24 Februari
2014. • CIRI-CIRI UTAMA DPA:
• DPA adalah persetujuan antara pihak 1. membolehkan organisasi membetulkan
pendakwaan dan organisasi yang kesalahan jenayah yang mereka
menghadapi pendakwaan kerana jenayah lakukan. Pendakwaan terhadap
fraud, rasuah dan jenayah ekonomi lain. organisasi akan menyebabkan terlalu
• DPA akan menangguhkan pendakwaan banyak implikasi buruk terhadap
terhadap sesebuah organisasi dengan imej organisasi, perniagaan dan
syarat-syarat tertentu. menyebabkan warga organisasi hilang
• DPA dilaksanakan dengan penyeliaan pekerjaan.
mahkamah.
364
NOTA PENCERAMAH
2. DPA diselia oleh mahkamah. Terma
yang dipersetujui melalui DPA mesti
adil, munasabah dan sesuai.
3. DPA menggelakkan tempoh
perbicaraan yang lama dan pastinya
melibatkan kos yang tinggi.
4. DPA bersifat telus dan keputusannya
akan dimaklumkan kepada umum.
365
NOTA PENCERAMAH
• BAGAIMANA DPA DILAKSANAKAN DI UK? • Apabila SFO dan organisasi bersetuju
• Pihak pendakwaan melaksanakan untuk memasuki DPA, rundingan akan
pertuduhan terhadap organisasi terbabit bermula.
atas sesuatu jenayah. • Rundingan - organisasi bersetuju untuk
• Prosiding pendakwaan akan ditangguhkan membayar sejumlah penalti; bersetuju
secara automatik sekiranya DPA diluluskan membayar sejumlah ganti rugi; bersetuju
oleh hakim (mahkamah). memperkukuhkan tadbir urus dan usaha-
• Serious Fraud Office (SFO) hanya usaha pencegahan rasuah di organisasi;
menawarkan DPA kepada organisasi (yang dan memberi kerjasama penuh dengan
menghadapi pendakwaan), sekiranya SFO bagi mendakwa individu-individu
organisasi tersebut memberi kerjasama yang terlibat.
penuh semasa siasatan. • Sekiranya organisasi melanggar perjanjian
dalam DPA, pendakwaan terhadap
organisasi boleh dimulakan semula.
366
NOTA PENCERAMAH
367
NOTA PENCERAMAH
• Syarikat gergasi yang dikenakan penalti • Kesalahan dilakukan ketia beliau
kerana perbuatan rasuah. menerajui Garuda dari 2005 hingga 2014.
• Siasatan dibuat secara besar-besaran (Mediacorp, 8 Ogos 2019)
dalam kes ini.
• Contoh: DI Indonesia, bekas CEO syarikat • Serious Fraud Office (SFO) turut
penerbangan Indonesia Garuda, Emirsyah menamakan AirAsia group sebagai
Satar diberkas atas dakwaan pengubahan salah sebuah syarikat yang terlibat
wang haram yang berkaitan dengan dalam skandal rasuah Rolls-Royce.
skandal rasuah Rolls-Royce. Bagaimanapun, AisAsia menafikan
• Suspek dipercayai menerima sogokan penglibatannya. (BHarian, 23 Januari
AS$1.4 juta daripada Rolls-Royce sebagai 2017).
pertukaran untuk membeli pesawat yang
menggunakan enjin syarikat itu.
368
NOTA PENCERAMAH
• Rolls-Royce juga bersetuju memasuki • SOALAN: Adakah DPA akan dilaksanakan
Deferred Prosecution Agreement (DPA) di Malaysia?
bagi mengelakkan pendakwaan. • JAWAPAN: Setakat ini, Seksyen 17A
Akta SPRM 2009 tidak menawarkan
penyelesaian melalui DPA.
369
NOTA PENCERAMAH
• Selain penalti kepada syarikat, individu • Kes Rolls-Royce amat menarik untuk kita
yang terlibat dengan transaksi rasuah juga lihat kesan rasuah kepada syarikat dan
menghadapi pendakwaan di mahkamah. individu yang terlibat.
• Individu yang didakwa tersebut adalah:
- pegawai syarikat Rolls-Royce sendiri
- perunding yang dilantik oleh Rolls-Royce
- orang tengah yang menjalankan tugas
bagi pihak Rolls-Royce.
370
NOTA PENCERAMAH
371
NOTA PENCERAMAH
• Skansen adalah syarikat pertama yang • Syarikat yang dibincangkan sebelum ini:
didakwa dan menghadapi perbicaraan 1. Sweett Group PLC - syarikat pertama
penuh. didakwa dan mengaku salah.
2. Standard Bank - tidak didakwa dan
menerima penyelesaian melalui DPA.
Syarikat pertama yang memasuki DPA.
3. Rolls-Royce - tidak didakwa dan
menerima penyelesaian melalui DPA.
372
NOTA PENCERAMAH
• Digalakkan penceramah membuat bacaan
sendiri mengenai kes Skansen ini.
• Kes Skansen unik kerana:
- syarikat didakwa dan dihukum walaupun
tidak aktif (dormant).
- syarikat didakwa walaupun laporan
rasuah dibuat oleh pengurusan syarikat
sendiri.
- syarikat didapati bersalah kerana
kegagalan melaksanakan usaha
pencegahan rasuah yang berkesan.
373
NOTA PENCERAMAH
• Mahkamah tidak menganggap laporan • Skansen gagal membuktikan usaha
rasuah dibuat syarikat Skansen sebagai mencukupi telah dilaksanakan untuk
usaha pencegahan rasuah. mencegah rasuah dalam syarikat.
• Laporan rasuah tersebut bukan usaha
pencegahan rasuah yang mencukupi.
• Laporan rasuah oleh Skansen merupakan
tindakan ‘reactive’, iaitu tindakan selepas
rasuah telah berlaku.
374
NOTA PENCERAMAH
375
NOTA PENCERAMAH
• Disiasat di bawah The Foreign Coprrupt
Practices Act 1977.
• Siemens AG membuat penyelesaian
di luar mahkamah bagi mengelakkan
pendakwaan.
• Penalti yang dikenakan terhadap Siemens
AG adalah sangat tinggi (dikatakan
sebagai penalti tertinggi dalam sejarah)
376
NOTA PENCERAMAH
377
NOTA PENCERAMAH
Practices Act 1977.
• Alcatel-Lucent membuat penyelesaian
di luar mahkamah bagi mengelakkan
pendakwaan.
378
NOTA PENCERAMAH
379
NOTA PENCERAMAH
Practices Act 1977.
• Alstom membuat penyelesaian di
luar mahkamah bagi mengelakkan
pendakwaan.
380
381
NOTA PENCERAMAH
382
Toolkit 11
Tatacara
NOTA PENCERAMAH
mencukupi
383
NOTA PENCERAMAH
• Bab ini khusus membincangkan mengenai
tatacara mencukupi seperti mana garis
panduan yang dikeluarkan oleh kerajaan
- Garis Panduan Tatacara Mencukupi di
bawah Subseksyen (5) Seksyen 17A Akta
SPRM 2009.
384
NOTA PENCERAMAH
• Penjelasan ringkas mengenai kesalahan • SOALAN: Adakah kesalahan di bawah
rasuah di bawah Seksyen 17A Akta SPRM Seksyen 17A Akta SPRM 2009 terpakai
2009. untuk kesalahan meminta/menerima
rasuah, tuntutan palsu dan salah guna
kuasa oleh pegawai awam?
• JAWAPAN: Tidak terpakai. Kesalahan
ini khusus untuk kesalahan menawar,
memberi atau menjanjikan suapan.
385
NOTA PENCERAMAH
• Perkara ini dinyatakan di perkara 3.1 Garis • SOALAN: Sekiranya pegawai di anak
Panduan Tatacara Mencukupi di bawah syarikat terlibat memberi rasuah untuk
Subseksyen (5) Seksyen 17A Akta SPRM mendapat projek, adakah syarikat induk
2009. dan pengurusannya boleh didakwa di
bawah Seksyen 17A Akta SPRM 2009?
• JAWAPAN: Boleh didakwa sekiranya
syarikat induk gagal melaksanakan usaha
pencegahan rasuah yang mencukupi
untuk menghalang perbuatan rasuah oleh
anak syarikat.
386
NOTA PENCERAMAH
• Seksyen 17A Akta SPRM 2009 banyak
mengadaptasi Seksyen 7 UK Bribery Act
2010.
• Melihat kes-kes yang melibatkan kesalahan
liabiliti korporat di UK, syarikat terbabit
dikenakan tindakan (penalti dan denda)
kerana kegagalan melaksanakan usaha
pencegahan rasuah yang mencukupi.
387
NOTA PENCERAMAH
• Slide berikutnya memberi panduan kepada
syarikat untuk mengelakkan pendakwaan
kerana kesalahan rasuah.
• Panduan ini hanya asas sahaja mengenai
bentuk tindakan yang boleh dilaksanakan.
• Banyak lagi aktiviti pencegahan rasuah
yang boleh dilaksanakan kepada warga
organisasi.
388
NOTA PENCERAMAH
• Bagi mengelakkan organisasi komersial • Perkara ini diperuntukkan melalui
didakwa di bawah Seksyen 17A Akta Seksyen 17A(4) Akta SPRM 2009 - Jika
SPRM 2009, organisasi komersial mesti suatu organisasi komersial dipertuduh
melaksanakan usaha-usaha pencegahan bagi kesalahan yang disebut dalam
yang mencukupi agar rasuah tidak berlaku subseksyen (1), menjadi pembelaan
dalam urus niaga perniagaan. bagi organisasi komersial itu untuk
membuktikan bahawa organisasi komersial
itu mempunyai tatacara yang mencukupi
untuk menghalang orang yang bersekutu
dengan organisasi komersial itu daripada
melakukan perbuatan itu.
389
NOTA PENCERAMAH
• Garis panduan ini menjelaskan bentuk • Garis panduan ini dikeluarkan selaras
usaha atau tindakan yang boleh dengan kehendak Seksyen 17A(5)
dilaksanakan oleh organisasi. Akta SPRM 2009 - Menteri hendaklah
• Pengurusan organisasi mesti menjadikan mengeluarkan garis panduan yang
garis panduan ini sebagai rujukan untuk berkaitan dengan tatacara yang disebut
melaksanakan usaha pencegahan rasuah. dalam subseksyen (4).
390
NOTA PENCERAMAH
• Garis panduan ini bukan berbentuk • Usaha-usaha pencegahan rasuah yang
checklist perkara-perkara yang mesti mencukupi perlu mengambil kira saiz
dilaksanakan. organisasi, jenis peniagaan dan tahap
• Usaha mencukupi berbeza antara risiko rasuah yang dihadapi oleh organisasi
organisasi besar, sederhana dan kecil. terbabit.
• Organisasi besar - perlu melaksanakan
banyak usaha pencegahan rasuah kerana
mempunyai pegawai/kakitangan yang
ramai.
391
NOTA PENCERAMAH
• Pengurusan organisasi mesti
melaksanakan segala langkah yang perlu
untuk mencegah rasuah di organisasi.
• Keputusan akhir sama ada ‘mencukupi’
atau ‘tidak mencukupi’ usaha tersebut
ditentukan oleh mahkamah.
392
NOTA PENCERAMAH
• Garis panduan ini menetapkan 5 prinsip
asas untuk melaksanakan usaha
mencegah rasuah dalam organisasi
komersial.
• Dikenali dengan akronim T.R.U.S.T
393
NOTA PENCERAMAH
• Komitmen pengurusan organisasi dalam • PENTING: Komitmen pengurusan ini
pencegahan rasuah. tidak boleh sekadar retorik atau ‘wayang’
• Komitmen ini mesti jelas melalui pendirian sahaja.
pengurusan organisasi berhubung jenayah • Apa yang dicakap, mesti dilaksanakan.
rasuah. • Kepimpinan organisasi mesti tegas
berkaitan sebarang pelanggaran integriti
dan perbuatan rasuah.
394
NOTA PENCERAMAH
• Komitmen pengurusan organisasi • Pengurusan organisasi mesti
diterjemahkan melalui polisi, dasar, menggalakkan pelaporan salah laku dan
peraturan berkaitan pencegahan rasuah rasuah.
dan salah guna kuasa. • Caranya - wujudkan saluran yang
• Integriti dan antirasuah menjadi agenda berwibawa untuk pelaporan perbuatan
wajib dalam mesyuarat atau perhimpunan rasuah dan salah laku.
dengan warga organisasi. • Beri pengiktirafan kepada mereka yang
mempamerkan integriti.
• Beri pengiktirafan kepada mereka yang
melaporkan rasuah.
395
NOTA PENCERAMAH
• PENTING: Komitmen pengurusan
organisasi untuk menyediakan bajet dan
sumber manusia dalam menggerakkan
usaha pencegahan rasuah.
• Perlu ada pegawai yang khusus untuk
merancang dan melaksanakan aktiviti
pencegahan rasuah.
396
NOTA PENCERAMAH
• Penilaian risiko rasuah mesti dijadikan • Penilaian risiko bukan bersifat ‘one-off’.
asas untuk merangka strategi, pendekatan • Mesti dibuat dari semasa ke semasa.
dan inisiatif pencegahan rasuah dalam • Garis panduan ini mencadangkan
organisasi. penilaian risiko dibuat setiap 3 tahun.
• Hasil penilaian mesti digunakan untuk
mengukuhkan sistem dan prosedur
sesuatu proses.
397
NOTA PENCERAMAH
• Organisasi mempunyai 2 pilihan dalam • Garis panduan menyarankan agar
membuat penilaian risiko rasuah. organisasi memilih kaedah kedua iaitu
• Pertama - penilaian dibuat secara khusus memasukkan penilaian risiko rasuah
untuk menilai risiko rasuah. Maksudnya, dalam penilaian risiko sedia ada.
penilaian rasuah dibuat secara berasingan • Kelebihannya - perancangan untuk
dengan penilaian risiko lain. mencegah rasuah boleh dibuat secara
• Kedua - penilaian risiko rasuah dibuat komprehensif dengan mengambil kira
secara bersama dengan penilaian risiko risiko-risiko lain dalam organisasi.
lain dalam organisasi. • Mengelakkan berlaku pertindihan aktiviti
dalam pelan tindakan antirasuah dan pelan
tindakan untuk menangani risiko lain.
398
NOTA PENCERAMAH
• Garis panduan menjelaskan beberapa • Aspek 2 - transaksi kewangan yang
aspek utama yang perlu dibuat penilaian menyamari bayaran rasuah. Contohnya,
risiko rasuah. yuran pengarah, yuran perunding, bayaran
• Aspek 1 - amalan, sistem dan prosedur keraian dan bayaran pemudah cara
yang lemah. Perkara ini boleh membuka (facilitation payment).
ruang berlakunya rasuah dan salah laku
lain. Kelemahan sistem dan prosedur
boleh berlaku disebabkan telah lapuk,
perubahan undang-undang, penggunaan
banyak kuasa budi bicara.
399
NOTA PENCERAMAH
• Aspek 3 - aktiviti dan sektor yang • APA SPRM BOLEH BANTU?
berisiko tinggi untuk berlakunya rasuah. a. membuat penilaian risiko rasuah melalui
Contohnya, aktiviti yang berurusan Corruption Risk Management (CRM).
dengan lesen atau permit, perolehan dan b. memberi nasihat bagi mengukuhkan
kelulusan pembayaran. sistem dan prosedur organisasi.
• Aspek 4 - risiko rasuah oleh pihak luar yang c. membantu organisasi merangka Pelan
dilantik oleh organisasi komersial. Perkara Antirasuah Organisasi (OACP) seperti
ini amat penting kerana perbuatan rasuah mana yang dikehendaki oleh Pelan
oleh pihak yang dilantik (contohnya, Antirasuah Nasional (NACP).
syarikat perunding dan orang tengah),
boleh menyebabkan organisasi terdedah
kepada pendakwaan di bawah Seksyen
17A Akta SPRM 2009.
400
NOTA PENCERAMAH
• Langkah kawalan pencegahan rasuah
mesti dirangka berdasarkan penilaian
risiko yang telah dibuat.
• Langkah kawalan ini mestilah praktikal
dan sesuai dengan saiz organisasi, sifat
organisasi serta risiko organisasi untuk
terlibat dengan jenayah rasuah.
401
NOTA PENCERAMAH
• Langkah kawalan utama adalah • Langkah kawalan kedua adalah
melaksanakan ‘due-diligence’ terhadap mewujudkan budaya melaporkan
calon pekerja baharu, kontraktor yang sebarang salah laku.
hendak dilantik dan projek/kontraktor. • Bagi menggalakkan pelaporan, organisasi
• Due-diligence boleh mengurangkan mesti:
risiko organisasi tersalah memilih pekerja - mewujudkan saluran aduan yang
dan tersalah melantik kontraktor (yang berwibawa.
bermasalah). - memastikan kerahsiaan aduan.
- memastikan setiap aduan diambil
tindakan.
402
NOTA PENCERAMAH
• Langkah kawalan ini termasuk • SOALAN: Apakah yang dimaksudkan
mewujudkan polisi dan peraturan khusus dengan facilitation payments? Adakah
berkaitan rasuah. bayaran ini untuk mendapatkan sesuatu
kontrak merupakan kesalahan di bawah
Seksyen 17A Akta SPRM 2009?
• SOALAN: Bolehkah perbelanjaan keraian • JAWAPAN: Facilitation payments
dibuat kepada pihak-pihak yang berurusan bermaksud bayaran untuk memudahkan
sesuatu urusan dilaksanakan.
dengan syarikat?
• Di bawah Akta SPRM 2009, sebarang
• JAWAPAN: Boleh. Sebarang perbelanjaan
pembayaran yang berunsur rasuah
yang tidak berunsur rasuah adalah merupakan satu kesalahan. Contohnya,
dibenarkan. pembayaran dibuat untuk melakukan
perkara yang melanggar prosedur atau
peraturan.
403
NOTA PENCERAMAH
• Setiap polisi, prosedur, inisiatif, program
atau aktiviti antirasuah mesti didokumenkan
secara teratur.
• Sekiranya syarikat terdedah kepada
pendakwaan, dokumen tersebut akan
menjadi bukti bahawa organisasi komersial
telah melaksanakan usaha mencukupi
untuk mencegah jenayah rasuah.
404
NOTA PENCERAMAH
• Penilaian dan penambahbaikan berterusan • Pengurusan organisasi perlu
mesti dilaksanakan dalam 2 aspek berikut: memastikan penilaian, pemantauan dan
1. Polisi dan prosedur antirasuah - penambahbaikan dibuat secara berkala
mesti dikemas kini agar selaras dengan bagi menilai prestasi, kecekapan dan
perubahan prosedur/proses kerja dan keberkesanan polisi, strategi, pendekatan
perkembangan peraturan semasa. serta program antirasuah.
2. Program antirasuah yang dilaksanakan • Pemantauan oleh pengurusan organisasi
- mesti ditambah baik dan diperkukuhkan adalah bagi memastikan setiap program/
bagi memastikan keberkesanannya. inisiatif antirasuah bukan sekadar retorik,
tetapi benar-benar dilaksanakan.
405
NOTA PENCERAMAH
• Penilaian program antirasuah boleh • SOALAN: Adakah pensijilan MS ISO
dilaksanakan melalui audit dalaman, atau 37001 boleh menjamin sesebuah syarikat
audit yang dilaksanakan oleh pihak luar. tidak didakwa di bawah Seksyen 17A Akta
• Hasil penilaian boleh dijadikan asas untuk SPRM 2009?
memantapkan usaha-usaha kawalan • JAWAPAN: Bukan jaminan. Syarikat
antirasuah sedia ada di organisasi. boleh mendapatkan pensijilan MS
• Garis panduan ini mencadangkan ISO 37001 sebagai salah satu usaha
organisasi untuk mendapatkan pensijilan pencegahan rasuah dalam organisasi.
ISO 37001: Anti-Bribery Management Walau bagaimanapun, standard ini bukan
System. jaminan sesebuah syarikat tidak didakwa
di bawah kesalahan liabiliti korporat.
Hanya mahkamah yang akan menentukan
sesuatu usaha itu mencukupi atau tidak.
406
NOTA PENCERAMAH
• Pemantauan secara teliti mesti dibuat • Organisasi mesti tegas terhadap isu
terhadap: integriti dan rasuah.
a. pekerja berisiko (hot staff); • Pegawai/Kakitangan yang melakukan
b. jawatan berisiko (hot job) - contohnya, perbuatan tidak berintegriti, salah laku dan
jawatan pegawai pelulus sesuatu rasuah mesti diambil tindakan tegas.
kontrak atau lesen/permit; • Tindakan tegas merupakan bukti
c. bahagian berisiko (hot spot) seperti keseriusan pengurusan organisasi
bahagian kewangan atau perolehan. terhadap isu salah laku dan rasuah.
• Tindakan tegas juga bertujuan memberi
iktibar kepada warga organisasi yang lain.
407
NOTA PENCERAMAH
• Setiap warga organisasi mesti • Pengurusan organisasi mesti
dimaklumkan mengenai polisi dan menggalakkan serta meyakinkan warga
inisiatif antirasuah yang dilaksanakan di organisasi untuk melaporkan rasuah
organisasi. dan salah laku di saluran aduan yang
• Latihan antirasuah mesti: diwujudkan.
- dilaksanakan secara berterusan. • Hebahan mengenai tindakan tegas yang
- melibatkan warga organisasi telah diambil terhadap mereka yang
- melibatkan mereka yang berurusan melakukan perbuatan tidak berintegriti,
dengan organisasi (contohnya, pembekal sebagai iktibar kepada warga organisasi
atau kontraktor syarikat). yang lain.
408
NOTA PENCERAMAH
• Hebahan tidak perlu melibatkan kos yang • Hebahan mesej antirasuah juga boleh
tinggi. dibuat semasa mesyuarat pengurusan
• Mesej antirasuah dihebahkan melalui atau semasa perhimpunan bulanan.
saluran sedia ada seperti laman sesawang,
e-mel, WhatsApp Group, poster dan lain-
lain.
• Mesej antirasuah mesti sentiasa diulang
sebagai peringatan kepada semua.
409
NOTA PENCERAMAH
• Khidmat SPRM - organisasi boleh
menjemput SPRM untuk menyampaikan
ceramah integriti dan antirasuah dalam
program-program yang dianjurkan.
410
411
NOTA PENCERAMAH
412
Toolkit 12
Bila hadiah
menjadi
NOTA PENCERAMAH
rasuah?
413
NOTA PENCERAMAH
• Hadiah merupakan amalan biasa untuk • Beb ini akan menjelaskan:
menunjukkan penghargaan, kasih sayang - Keadaan-keadaan yang menyebabkan
dan sebagainya. hadiah itu menjadi rasuah.
• Hadiah juga merupakan salah satu bentuk - Hadiah yang boleh diterima.
rasuah menurut Akta SPRM 2009. - Peranan ketua jabatan apabila dirujuk
permohonan untuk menerima hadiah.
414
NOTA PENCERAMAH
• Pegawai awam dinasihatkan agar berhati- • SOALAN: Apakah yang dimaksudkan
hati dalam pemberian dan penerimaan ‘hadiah’?
hadiah. • JAWAPAN: Bagi maksud Pekeliling
• Pegawai awam dilarang menerima hadiah Perkhidmatan Bil. 3 Tahun 1998, hadiah
daripada mereka yang mempunyai termasuklah wang, tambang percuma,
hubungan rasmi. saham, tiket loteri, kemudahan perjalanan,
• Perbuatan itu salah daripada segi etika hiburan, perkhidmatan, keahlian kelab,
kerja dan peraturan pegawai awam apa-apa bentuk komisen, hamper, barang
• Boleh juga menjadi satu kesalahan kemas, perhiasan, apa-apa benda yang
jenayah. bernilai yang diberi atau diterima pegawai
awam itu.
415
NOTA PENCERAMAH
• Hadiah daripada pembekal/kontraktor - • Oleh sebab itu, berhati-hati sekiranya ada
tiada yang betul-betul ikhlas. pihak cuba memberi anda hadiah.
• Mesti si pemberi mengharapkan sesuatu • Hadiah itu adalah satu pelaburan mereka
daripada anda. kepada anda.
• Mungkin bukan serta merta, tetapi masanya
akan tiba. Si pemberi akan mengharapkan
anda membalas pemberiannya.
416
NOTA PENCERAMAH
• Pegawai awam mesti berhati-hati dalam • SPRM banyak menyiasat kes sebegini.
menerima hadiah. • Banyak juga yang didakwa di mahkamah
• Adalah satu kesalahan jenayah apabila sehingga mendapat sabitan.
seorang pegawai awam menerima barang • Contoh kes berkaitan pemberian dan
berharga (hadiah) tanpa balasan setimpal penerimaan hadiah yang disiasat oleh
daripada kontraktor atau pembekal yang SPRM:
mempunyai urusan rasmi dengannya. • Kes 1: YDP Majlis Perbandaran Kangar
menerima set golf daripada kontraktor.
• Kes 2: Penyelia projek (JKR) menerima
hadiah telefon bimbit, jam tangan, angpau
dan hamper mahal daripada kontraktor.
417
NOTA PENCERAMAH
• Soalan yang perlu ditanya dalam kes ini: • Berdasarkan fakta semasa perbicaraan,
• Sekiranya tertuduh (Khir Toyo) bukan MB dalam tawar menawar harga, saksi
dan cuma orang biasa, adakah beliau akan (penjual) bersetuju menjual hartanah
menerima diskaun (melampau) sebegitu? tersebut pada harga RM5 juta atas dasar
• Sekiranya penjual tidak mempunyai apa- persahabatan dengan tertuduh (Khir Toyo).
apa urusan rasmi dengan tertuduh dan • Bagaimanapun, Khir Toyo tidak setuju.
tidak berharap apa-apa daripadanya, • Oleh kerana takut perniagaannya
adakah beliau akan menjual rumah terjejas, maka penjual terpaksa bersetuju
tersebut pada diskaun sebanyak RM3 menjualnya pada harga RM3.5 juta.
juta?
418
NOTA PENCERAMAH
• Berdasarkan pemerhatian SPRM, ramai • Secara ringkasnya, pekeliling ini
penjawat awam yang tidak tahu mengenai menjelaskan perkara berikut:
pekeliling ini. - bentuk hadiah yang boleh diterima
• Kesannya, mereka melakukan kesalahan - bentuk hadiah yang dilarang untuk
kerana menerima hadiah yang dilarang diterima
berdasarkan pekeliling ini. - tatacara penerimaan hadiah
- prosedur untuk melaporkan penerimaan
hadiah.
- panduan kepada ketua jabatan
berhubung hadiah.
419
NOTA PENCERAMAH
• Slide menjelaskan kriteria pemberian atau • Terdapat juga keadaan di mana hadiah
penerimaan hadiah boleh menjadi rasuah. diterima daripada orang yang ada
• Walaupun hadiah bernilai RM10, sekiranya hubungan rasmi, tetapi sukar ditolak.
diberi oleh orang yang ada urusan rasmi • Contohnya, hadiah diberi di hadapan
dan boleh mempengaruhi keputusan tetamu. Sekiranya ditolak akan
si penerima - boleh dianggap sebagai menyebabkan pemberi berasa malu.
rasuah. • Dalam keadaan tersebut, hadiah boleh
diterima. Tetapi mesti dirujuk kepada ketua
jabatan untuk keputusan beliau.
420
NOTA PENCERAMAH
• Prinsip asas - hadiah tidak boleh diterima • SOALAN: Adakah pemberian hamper
daripada mereka yang mempunyai urusan yang kecil nilainya dianggap rasuah?
rasmi. • JAWAPAN: Penerimaan atau pemberian
• Hadiah hanya boleh diterima sekiranya hadiah tidak kira kecil atau besar nilainya
tiada hubungan rasmi. adalah menjadi satu kesalahan rasuah
• Bentuk, kadar dan nilai hadiah adalah sekiranya orang yang memberi hadiah itu;
seperti dinyatakan dalam slide. - Mempunyai hubungan dengan kerja-
kerja rasmi pegawai itu atau pegawai
bawahannya; dan
- Pemberian atau penerimaan itu tidak
dibuat dengan suci hati atau berniat untuk
merasuah.
421
NOTA PENCERAMAH
• Slide menjelaskan keadaan-keadaan yang 1. Dengan memberi/menerima keraian itu,
membenarkan pegawai awam menerima ia tidak mempengaruhi tugas rasminya.
hadiah bernilai lebih RM500. 2. Keraian itu tidak sama sekali
menjejaskan kuasa dan tanggungjawab
sebagai pegawai awam untuk
• SOALAN: Bolehkah seorang pegawai kepentingan pihak yang memberi
awam menerima keraian seperti belanja keraian.
makan dan sebagainya? 3. Tidak bercanggah dengan tatakelakuan
• JAWAPAN: Boleh. Tetapi perlu mengambil pegawai awam.
perhatian serius mengenai perkara- 4. Sensitiviti jabatan di mana pegawai itu
bertugas.
perkara berikut:
5. Sensitiviti masyarakat.
6. Kekerapan pegawai menerima keraian.
7. Nilai keraian.
422
NOTA PENCERAMAH
• Dijelaskan penerimaan hadiah yang perlu
mendapat kebenaran ketua jabatan.
• Contoh kategori 1: Menerima hadiah
bernilai tinggi seperti jam tangan berharga
RM30,000 daripada jiran.
• Contoh kategori 2: Menerima hadiah/
barang bernilai semasa majlis rasmi.
Sekiranya ditolak, akan menyinggung dan
memalukan si pemberi.
423
NOTA PENCERAMAH
• Dijelaskan peranan ketua jabatan selepas • SOALAN: Bolehkah orang awam/syarikat
menerima pengisytiharan daripada memberi hadiah kepada pegawai awam
penerima hadiah. sebagai tanda terima kasih kerana
memudahkan urusannya dengan jabatan
terbabit?
• JAWAPAN: Tidak boleh. Pegawai awam
dilarang menerima apa-apa hadiah
daripada mereka yang mempunyai kaitan
dengan tugas rasminya.
• Sekiranya bercadang untuk merakamkan
penghargaan, disyorkan untuk menyatakan
dalam bentuk surat penghargaan.
424
NOTA PENCERAMAH
• Bagi menjaga integriti penjawat awam, • Borang pengisytiharan dilampirkan dalam
semua hadiah yang diterima mesti Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 3 Tahun
diisytiharkan kepada ketua jabatan. 1998.
• 2 kategori pengisytiharan:
1. pengisytiharan semata-mata dan
hadiah boleh diambil.
2. pengisytiharan yang memerlukan
kelulusan dan keputusan ketua jabatan.
425
NOTA PENCERAMAH
• Borang ini boleh diperoleh di Lampiran A - • SOALAN: Adakah jabatan kerajaan
Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 3 Tahun boleh menerima hadiah daripada syarikat
1998. swasta?
• JAWAPAN: Jabatan kerajaan boleh
menerima hadiah daripada syarikat
swasta atau mana-mana pihak lain setelah
memperoleh kebenaran daripada Ketua
Setiausaha Kementerian atau Pegawai
Pengawal (Nota: rujuk Surat Pekeliling
Perkhidmatan Bilangan 5 Tahun 2008).
426
NOTA PENCERAMAH
• Borang ini boleh diperoleh di Lampiran B - • JAWAPAN: Kelab Sukan dan Kebajikan
Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 3 Tahun Jabatan tidak dibenarkan meminta apa-
1998. apa sumbangan secara langsung daripada
syarikat-syarikat swasta atau orang awam.
• Walaubagaimanapun, kelab boleh
• SOALAN: Bolehkah Kelab Sukan dan membuat permohonan kepada Majlis
Kebajikan Jabatan meminta apa-apa Kebajikan dan Sukan Anggota-Anggota
sumbangan (barangan atau wang ringgit) Kerajaan Malaysia (MAKSAK) bagi
daripada pihak luar yang TIADA hubungan mendapatkan peruntukan. Sebarang
rasmi? sumbangan daripada syarikat/individu
perlu disalurkan kepada MAKSAK.
427
NOTA PENCERAMAH
• Pesanan ini untuk semua, terutama
pegawai awam, anggota pentadbiran
kerajaan dan mereka yang memegang
jawatan dalam sesebuah organisasi.
• Refleksi atau muhasabah sendiri sebelum
menerima sebarang tawaran hadiah.
• Sekiranya ragu-ragu, boleh hubungi SPRM
untuk mendapat penjelasan.
• Atau layari portal rasmi SPRM di alamat
www.sprm.gov.my.
428
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN: Adakah jabatan/agensi • JAWAPAN: Secara dasarnya, jabatan/
kerajaan boleh meminta dan menerima agensi kerajaan tidak boleh meminta/
apa-apa sumbangan berupa barangan menerima apa-apa sumbangan daripada
atau wang ringgit daripada pihak yang mana-mana syarikat atau individu yang
mempunyai hubungan rasmi dengan mempunyai hubungan rasmi dengan
jabatan? jabatan tersebut.
• Bagaimanapun, jika ada syarikat atau
individu yang secara sukarela ingin
memberi sumbangan, jabatan/agensi
kerajaan terbabit mesti merujuk dan
memohon kelulusan daripada Pegawai
Pengawal sebelum sumbangan diterima.
429
NOTA PENCERAMAH
430
Toolkit 13
Jenayah
pengubahan
NOTA PENCERAMAH
wang haram
431
NOTA PENCERAMAH
• Bagi perbuatan rasuah, selain boleh
didakwa di bawah Akta SPRM 2009,
mereka yang terlibat juga boleh didakwa
di bawah kesalahan pengubahan wang
haram.
432
NOTA PENCERAMAH
• Pengubahan wang haram (money 3. Integration - Wang haram dan wang
laundering) - membersihkan harta ‘kotor’ halal telah bercampur. Contoh: Wang
supaya kelihatan bersih. haram yang dilabur dalam perniagaan
• 3 peringkat dalam pengubahan wang menghasilkan keuntungan.
haram, iaitu: • Dalam kes rasuah, selalunya wang rasuah
1. Placement - menempatkan wang haram digunakan untuk tujuan berikut:
di beberapa tempat. Contoh: Simpan wang - membeli aset dan barangan mewah
haram di beberapa akaun bank. seperti rumah, kereta, jam tangan dan
2. Layering - memindahkan atau beg tangan.
menyembunyikan wang haram melalui - Disimpan atau dilaburkan dalam institusi
urus niaga yang sah. Contoh: Wang kewangan/pelaburan seperti simpanan
haram dipindahkan daripada akaun bank tetap, ASB, Tabung Haji dan sebagainya.
ke perniagaan yang sah.
433
NOTA PENCERAMAH
• Semua kesalahan rasuah adalah • Oleh itu, sebarang transaksi melibatkan
kesalahan berat (predicate offence) seperti hasil aktiviti rasuah boleh dikategorikan
mana Jadual Kedua (Tafsiran Kesalahan sebagai jenayah pengubahan wang
Berat) Akta Pencegahan Pengubahan haram.
Wang Haram, Pencegahan Pembiayaan
Keganasan dan Hasil daripada Aktiviti
Haram (AMLATFPUAA) 2001.
434
NOTA PENCERAMAH
• Ilustrasi ini menjelaskan bagaimana • Hasil haram digunakan untuk membeli
jenayah pengubahan wang haram berlaku. aset, disimpan dalam bank dan pelaburan.
• Penjenayah memperoleh hasil daripada • Setiap transaksi itu adalah jenayah
aktiviti haram. pengubahan wang haram.
• Contoh aktiviti haram - rasuah, mencuri,
merompak, menipu, pecah amanah, terima
deposit haram dan sebagainya.
435
NOTA PENCERAMAH
• Petikan Seksyen 4(1) Akta Pencegahan • Semangat peruntukan ini adalah:
Pengubahan Wang Haram, Pencegahan - Mengesan hasil yang diperoleh daripada
Pembiayaan Keganasan dan Hasil aktiviti haram.
daripada Aktiviti Haram (AMLATFAPUAA) - mengelakkan hasil aktiviti haram
2001. disembunyikan dan dilarikan oleh
penjenayah.
- mendapatkan semula (merampas) hasil
aktiviti haram kepada kerajaan
436
NOTA PENCERAMAH
• Kes ini adalah ilustrasi kesalahan • Tertuduh dibebaskan daripada pertuduhan
pengubahan wang haram berdasarkan jenayah pengubahan wang haram.
kes sebenar. • Bagaimanapun, hartanya iaitu rumah
• Sekadar pengetahuan penceramah - banglo dan rumah kedai telah dilucut hak
kes ini melibatkan tertuduh bernama kepada kerajaan Malaysia.
Hasbie Satar, bekas Setiausaha Sulit
kepada Menteri Kewangan II, Tan Sri Nor
Mohamed Yakcop.
• Kes berlaku sekitar bulan Februari 2010.
437
NOTA PENCERAMAH
• Kes yang disiasat oleh SPRM.
• Tertuduh adalah bekas Pengarah Jabatan
Kerja Raya (JKR) Melaka, Datuk Khalid
Omar.
• Pertuduhan dibuat pada 29 September
2016 di Melaka.
438
NOTA PENCERAMAH
• Kes yang disiasat oleh SPRM.
• Tertuduh adalah Superintendan Azmi
Osman.
• Tertuduh melakukan kesalahan itu ketika
bertugas di Cawangan Anti-Perjudian dan
Pencegahan Maksiat di Ibu Pejabat Polis
Daerah Johor Bahru.
439
NOTA PENCERAMAH
• Kes ini disiasat oleh PDRM. • Tertuduh terlibat memalsukan surat
• Kes pertama jenayah pengubahan wang perjanjian.
haram yang didakwa dan dijatuhkan • Jenayah pengubahan wang berlaku
hukuman. apabila beliau melakukan transaksi
• Kesalahan utama atau kesalahan predikat terhadap hasil yang diperoleh daripada
adalah di bawah Seksyen 468 Kanun aktiviti haramnya (pemalsuan dokumen
Keseksaan iaitu memalsukan dokumen untuk menipu).
untuk menipu.
440
NOTA PENCERAMAH
• Kes ini disiasat oleh Bank Negara Malaysia.
• Jenayah utama atau kesalahan predikat
adalah menerima deposit wang secara
tidak sah.
• Jenayah pengubahan wang haram berlaku
apabila tertuduh membuat transaksi
terhadap hasil daripada aktiviti haram
(wang deposit yang diterima secara tidak
sah).
441
NOTA PENCERAMAH
442
Toolkit 14
White-collar
crime
NOTA PENCERAMAH
443
NOTA PENCERAMAH
• Sesetengah penganjur meminta agar
SPRM memasukkan penjelasan mengenai
jenayah kolar putih dalam ceramah.
• Bab ini memberi pengenalan ringkas
mengenai perkara ini.
444
NOTA PENCERAMAH
• Maksud ringkas jenayah kolar putih -
jenayah yang dilakukan oleh mereka
yang mempunyai status dalam sesebuah
organisasi atau komuniti.
445
NOTA PENCERAMAH
• Jenayah kolar putih bermotifkan kewangan.
• Orang yang terlibat - mempunyai
latar belakang pendidikan yang baik,
mempunyai kedudukan dalam organisasi
dan dipandang tinggi dalam masyarakat.
• Tidak melibatkan kekerasan.
446
NOTA PENCERAMAH
• Orang yang terlibat dengan jenayah ini
adalah golongan profesional.
• Sinonim dengan profesional - baju putih,
kemas, bertali leher, dan memakai blazer.
447
NOTA PENCERAMAH
• Beza antara jenayah kolar biru dan jenayah
kolar putih.
• Siapa penjenayah kolar biru? - Individu
dalam kumpulan sosial bawahan. Contoh -
pekerja kilang, pemandu bas dan lain-lain.
• Mengapa dikenali sebagai jenayah kolar
biru? - kerana golongan ini selalunya
sinonim dengan pakaian seragam
berwarna biru. Contoh - pekerja kilang.
• Jenayah yang dilakukan - bersifat
kekerasan.
448
NOTA PENCERAMAH
• Antara bentuk jenayah kolar putih.
• Skim ponzi - skim yang mengambil wang
pelabur kemudian untuk membayar
dividen kepada pelabur awam. Contoh
skim ini adalah perniagaan MLM atau skim
piramid.
• Jenayah siber semakin meningkat di
seluruh dunia.
• Rasuah merupakan salah satu jenayah
kolar putih yang popular.
449
NOTA PENCERAMAH
• Jenayah kolar putih menyebabkan
kerugian kepada organisasi, kesan kepada
individu, keselamatan negara, ekonomi
dan alam sekitar.
• Slide berikutnya akan menjelaskan
beberapa fakta dan kes yang melibatkan
jenayah kolar putih.
450
NOTA PENCERAMAH
• Kajian daripada Association of Certified
Fraud Examiners (ACFE).
• ACFE adalah pertubuhan profesional yang
berpangkalan di Austin, Texas.
451
NOTA PENCERAMAH
• Penjelasan seperti dalam slide.
452
NOTA PENCERAMAH
453
NOTA PENCERAMAH
454
NOTA PENCERAMAH
455
NOTA PENCERAMAH
456
NOTA PENCERAMAH
457
NOTA PENCERAMAH
458
NOTA PENCERAMAH
459
NOTA PENCERAMAH
• Slide berikutnya menjelaskan jenis jenayah
kolar putih dan jenayah perdagangan yang
kerap berlaku di Malaysia.
460
NOTA PENCERAMAH
461
NOTA PENCERAMAH
462
NOTA PENCERAMAH
463
NOTA PENCERAMAH
464
NOTA PENCERAMAH
465
NOTA PENCERAMAH
466
NOTA PENCERAMAH
467
NOTA PENCERAMAH
468
NOTA PENCERAMAH
469
NOTA PENCERAMAH
470
NOTA PENCERAMAH
471
NOTA PENCERAMAH
472
NOTA PENCERAMAH
473
NOTA PENCERAMAH
• Cambridge Dictionary - fraud adalah
“the crime of getting money by deceiving
people”; atau “the crime of obtaining
money or property by deceiving people.”
• Contoh fraud - corporate fraud, credit card/
tax fraud, bank/accounting fraud
• Fraudster adalah orang yang melakukan
jenayah fraud.
474
NOTA PENCERAMAH
• KPMG adalah antara 4 firma perakaunan • KPMG membuat kajian bagi melihat profil
dan pengauditan terbesar di dunia. orang yang terlibat dengan jenayah fraud
• 3 yang lain adalah Deloitte, dalam organisasi.
PricewaterhouseCoopers (PwC), dan • Kajian terhadap 750 fraudster di seluruh
Ernst & Young (EY). dunia.
• Hasil kajian diterbitkan satu laporan
bertajuk KPMG: Global profiles of the
fraudsters.
475
NOTA PENCERAMAH
• Daripada segi jantina dan umum - majoriti
fraudster adalah lelaki (79%)
• Berumur 36-55 tahun - pada tahap ini,
mereka telah matang, ada kedudukan dan
tahu selok belok organisasi.
• Pengetahuan dan pengalaman yang
memudahkan mereka melakukan fraud.
476
NOTA PENCERAMAH
• Fraud adalah jenayah ‘orang dalam’.
• Sebabnya adalah jelas. Mereka faham dan
tahu selok belok organisasi.
• Mereka memanipulasi kelemahan sistem
dan prosedur untuk keuntungan peribadi.
• Mereka tahu bagaimana untuk tidak
ditangkap.
477
NOTA PENCERAMAH
• Fraud dilakukan oleh mereka yang • Jawatan juga menjadikan mereka
mempunyai jawatan dalam organisasi. dihormati dalam sesebuah organisasi.
• Sebabnya, jawatan memberikan mereka
kuasa dalam sesuatu proses kerja. • NOTA: Orang yang terlibat dengan fraud
• Mereka juga boleh mengarahkan pekerja dan rasuah, bukanlah orang yang jahat.
untuk melakukan sesuatu perkara. Mereka adalah orang yang terperangkap
dengan sikap tamak sehingga sanggup
melakukan perkara yang salah untuk
faedah diri sendiri.
478
NOTA PENCERAMAH
• Kelemahan kawalan dalaman menjadi
faktor utama fraud berlaku.
• Contoh - kelemahan pemantauan oleh
pegawai atasan, pemberian lebih kuasa
dalam sesuatu proses, sistem dan
prosedur yang banyak kelemahan dan
tiada mekanisme ‘check & balance’ dalam
sesuatu proses.
479
NOTA PENCERAMAH
• Terdapat banyak jenis fraud. • Kajian KPMG mendapati, teknologi
• Fraud yang paling kerap berlaku dalam membolehkan fraud dalam dilaksanakan
organisasi adalah penyelewengan dengan jayanya.
dalam perolehan dan penipuan laporan
kewangan.
480
NOTA PENCERAMAH
• Bagaimana aktiviti fraud dikesan? • Juruaudit mesti melaporkan kepada pihak
• Kebanyakan melalui aduan. berkuasa sekiranya menemui perbuatan
• Sebab itu, organisasi perlu menguatkan penyelewengan, rasuah dan fraud dalam
saluran aduan. Supaya, warga organisasi organisasi.
boleh membuat aduan mengenai sebarang
salah laku yang berlaku.
• Pengesanan juga dibuat melalui
pemeriksaan seperti proses audit dan
sebagainya.
481
NOTA PENCERAMAH
• Faktor yang mendorong seseorang itu
terlibat fraud.
• 2 faktor utama
- kerana ingin mendapat keuntungan
peribadi dan sifat tamak; dan
- kerana mempunyai kemampuan.
Kemampuan wujud kerana kuasa
yang dimiliki; dan pengetahuan tentang
sesuatu proses serta bagaimana untuk
memanipulasi untuk faedah diri sendiri.
482
NOTA PENCERAMAH
• Antara motif lain - tekanan untuk mencapai
sasaran dan kerana ingin lindungi kerugian
organisasi.
483
NOTA PENCERAMAH
• Kesimpulan daripada tajuk ini. • Rasuah juga membawa mudarat kepada
• Rasuah adalah salah satu jenayah ekonomi dan keselamatan negara.
terbesar dalam ‘jenayah kolar putih’ • Malah, banyak kerajaan yang telah
• Jenayah rasuah membawa mudarat yang tumbang kerana jenayah rasuah.
lebih dasyat kepada organisasi.
• Seksyen 17A Akta SPRM 2009 - syarikat
boleh didakwa sekiranya pegawai
melakukan rasuah untuk faedah syarikat.
484
485
NOTA PENCERAMAH
486
Toolkit 15
Pengiktirafan
kepada penjawat
NOTA PENCERAMAH
awam yang
menolak rasuah
487
NOTA PENCERAMAH
• Ramai penjawat awam yang tidak tahu
bahawa mereka akan diberi pengiktirafan
sekiranya melaporkan pemberian/
penerimaan rasuah.
• Bab ini memberi input kepada penceramah
SPRM berhubung perkara ini.
488
NOTA PENCERAMAH
• Melaporkan rasuah bukan sekadar • Seksyen 25(3) Akta SPRM - mewajibkan
tanggungjawab, tetapi adalah kehendak pelaporan oleh mana-mana orang yang
undang-undang. diminta, diperoleh atau cuba diperoleh
• Seksyen 25(1) Akta SPRM 2009 - rasuah.
mewajibkan pelaporan oleh mana-mana • Gagal melapor merupakan satu kesalahan
orang yang ditawar, diberi atau dijanjikan di bawah Seksyen 25(4) Akta SPRM
rasuah. 2009.
• Gagal melapor merupakan satu kesalahan
di bawah Seksyen 25(2) Akta SPRM
2009.
489
NOTA PENCERAMAH
• Khas untuk penjawat awam
• Pegawai dan kakitangan GLC serta
syarikat swasta tidak tertakluk kepada
pengiktirafan dan ganjaran ini.
490
NOTA PENCERAMAH
• Latar belakang dan punca kuasa kepada
pekeliling pengiktirafan kepada penjawat
awam yang melaporkan rasuah.
491
NOTA PENCERAMAH
• Surat pekeliling terpakai kepada penjawat
seperti mana yang ditakrifkan dalam slide
di atas.
492
NOTA PENCERAMAH
• Objektif utama adalah memberi
motivasi kepada penjawat awam untuk
membudayakan integriti dan menolak
rasuah semasa melaksanakan tugas.
493
NOTA PENCERAMAH
• Ganjaran bukan diberi serta merta selepas
laporan dibuat.
• Ganjaran akan diberi selepas kes
mendapat sabitan dan selesai (tiada lagi
rayuan)
494
NOTA PENCERAMAH
• Kriteria ke-4 bermaksud pengiktirafan
adalah kepada kepada individu terbabit
(yang melaporkan rasuah). Bukan
pengiktirafan kepada kementerian atau
agensi.
495
NOTA PENCERAMAH
496
NOTA PENCERAMAH
497
NOTA PENCERAMAH
498
NOTA PENCERAMAH
• Bentuk ganjaran.
• Ganjaran bermaksud hadiah wang.
• Nilai ganjaran diputuskan oleh Panel
Penilaian (slide sebelum ini)
499
NOTA PENCERAMAH
• Bentuk pengiktirafan.
• 2 bentuk pengiktirafan iaitu sijil
penghargaan dan pertimbangan untuk
anugerah pingat persekutuan/negeri.
500
NOTA PENCERAMAH
• Secara ringkas - jumlah penjawat awam
yang menerima pengiktirafan dan nilai
ganjaran yang telah diberikan.
501
NOTA PENCERAMAH
• Maklumat terperinci mengenai ganjaran
dan pengiktirafan kepada penjawat awam.
• Jumlah ini sehingga 31 Disember 2019.
502
503
NOTA PENCERAMAH
504
Toolkit 16
Pelan Antirasuah
Nasional (NACP) &
NOTA PENCERAMAH
Pelan Antirasuah
Organisasi (OACP)
505
NOTA PENCERAMAH
• NACP merupakan dasar utama negara
berkaitan antirasuah.
• Dasar ini terpakai kepada semua
kementerian, agensi awam, GLC dan
syarikat swasta.
506
NOTA PENCERAMAH
• Latar belakang dasar antirasuah bagi
negara ini.
• Dengan adanya NACP, pelan-pelan lain
adalah terbatal.
507
NOTA PENCERAMAH
• NACP adalah pelan 5 tahun (2019-2023)
• Pelancaran dibuat oleh YAB Perdana
Menteri menunjukkan komitmen peringkat
tertinggi negara untuk menjayakan pelan
ini.
508
NOTA PENCERAMAH
• Sebelum ini, banyak isu rasuah
membelenggu negara.
• Nama negara agak tercemar dengan
skandal rasuah.
• Oleh sebab itu, aspirasi negara adalah
menjadikan Malaysia negara yang dikenali
dengan integriti dan bukannya rasuah.
509
NOTA PENCERAMAH
• Overview kepada kandungan NACP.
510
NOTA PENCERAMAH
• NACP adalah pelan komprehensif yang c. Perolehan awam - 42.84% daripada kes
mengambil kira semua sektor. rasuah berlaku dalam bidang perolehan.
• Penceramah perlu memberi penjelasan d. Perundangan dan kehakiman - kes
mengenai: rasuah perlu diuruskan oleh hakim
- 6 bidang keutamaan dan DPP berpengalaman dan mesti
- 6 strategi yang ditetapkan diselesaikan segera.
f. Penguatkuasaan undang-undang -
• Rasional memberi fokus kepada 6 bidang majoriti tangkapan SPRM dalam
permasalahan utama: sektor awam melibatkan agensi
a. Tadbir urus politik - punca utama penguatkuasaan.
yang menghasilkan isu 1MDB. g. Tadbir urus korporat - ekosistem
b. Pentadbiran sektor awam - 63.30% dalam sektor swasta mesti bersih
daripada maklumat rasuah bermula daripada segala bentuk rasuah.
sini.
511
NOTA PENCERAMAH
• Berikut adalah 22 inisiatif utama
NACP yang diberi keutamaan untuk
dilaksanakan.
512
NOTA PENCERAMAH
PENGISYTIHARAN HARTA • Boleh layari https://mydeclaration.sprm.
• Semua anggota Pentadbiran telah gov.my
diwajibkan membuat perisytiharan harta
• Anggota Pentadbiran - Menteri, Timbalan
Menteri, Setiausaha Politik dan Setiausaha PEMBIAYAAN POLITIK
Sulit Menteri/Timbalan Menteri. • Memastikan ketelusan parti politik
• Maklumat ini dipaparkan dalam portal berhubung sumbangan yang diterima.
Perisytiharan Harta SPRM. • Memastikan sumbangan tidak disalah
• Bertujuan - rakyat dapat menilai sama ada guna dan tidak berunsur rasuah.
seorang Anggota Pentadbiran itu telah
membina kekayaan semasa memegang
jawatan atau sebaliknya.
513
NOTA PENCERAMAH
PENERIMAAN HADIAH BIDANG KUASA MENTERI & KSU
• Peraturan penerimaan hadiah, keraian • Bertujuan agar Menteri tidak menganggu
serta upahan oleh Anggota Pentadbiran tugas KSU dan pegawai-pegawainya
dilaksanakan dengan menggunakan satu dalam melaksanakan tugas.
borang khas yang disediakan oleh SPRM. • Peranan Menteri - membuat dasar untuk
• Bertujuan agar apa juga ‘habuan’ yang kepentingan rakyat.
diterima dilaporkan secara telus bagi • Peranan KSU - melaksanakan dasar yang
menghindar sebarang tohmahan. telah ditetapkan.
• Dasar yang jelas membantu Anggota
Pentadbiran untuk menilai sendiri hadiah
yang boleh dan tidak boleh diterima.
514
NOTA PENCERAMAH
SURAT SOKONGAN
• Ketua-ketua jabatan diarah tidak lagi • Perkara ini akan mengelakkan anggota
menganggap surat sokongan atau pentadbiran menyalah guna kuasa yang
sebarang bentuk pengaruh luar sebagai ada pada mereka.
satu arahan atau keputusan Anggota
Pentadbiran yang wajib dilaksanakan.
• Ketua jabatan mesti melaksanakan
tugasnya dengan mematuhi peraturan dan
prosedur kerja yang telah ditetapkan.
515
NOTA PENCERAMAH
PELANTIKAN AHLI POLITIK DI AGENSI
BERKAITAN KERAJAAN
• Tiada lagi lantikan pengerusi syarikat
atau agensi berkaitan kerajaan daripada
kalangan ahli Parlimen dan ahli Dewan
Undangan Negeri.
• Pemilihan adalah berasaskan kepakaran
serta kelayakan (seperti di Tabung Haji,
FGV Holdings, FELCRA dan MARA).
516
NOTA PENCERAMAH
PUSINGAN KERJA PEGAWAI KERAJAAN DALAM AGENSI
• Bertugas di sesuatu tugas, posisi dan BERKAITAN KERAJAAN
tempat terlalu lama membuka ruang • Tujuan pegawai kanan dilantik di agensi
kepada rasuah. berkaitan kerajaan/GLC adalah bagi
• Pusingan kerja dilaksanakan terhadap menjaga kepentingan kerajaan.
mereka yang berisiko tinggi seperti mana • Isu tadbir urus yang timbul apabila ada
kategori berikut: pegawai kerajaan dilantik di banyak agensi
a. pekerja berisiko (hot staff) - pekerja dan beliau menikmati elaun tertentu di
yang menerima aduan salah laku. agensi berkenaan.
b. jawatan berisiko (hot job) - contohnya, • Perkara tersebut sudah tentu menganggu
jawatan pegawai pelulus sesuatu tugas hakiki beliau di agensi/kementerian.
kontrak atau lesen/permit • Inisiatif ini menghadkan pelantikan
c. bahagian berisiko (hot spot) seperti pegawai kanan kerajaan (sebagai BOD)
bahagian kewangan atau perolehan tidak lebih 5 agensi/syarikat sahaja.
517
NOTA PENCERAMAH
TAPISAN INTEGRITI KUASA AHLI POLITIK DI PBT
• Tapisan integriti dibuat oleh SPRM. • Ahli politik yang dilantik dalam PBT
• Tapisan integriti merupakan proses (contohnya sebagai Ahli Majlis) dilihat
saringan bertujuan memastikan hanya banyak mempengaruhi dan mengganggu
calon yang bebas daripada pelakuan dan pembuatan keputusan di PBT.
penyiasatan rasuah diperakukan untuk • Inisiatif ini bagi memastikan ahli politik
memegang sesuatu jawatan. yang dilantik dalam PBT tidak menyalah
• Pekeliling Am Sulit Bil. 1 Tahun 1985 - guna kuasa mereka bagi mengarahkan
semua penjawat awam diwajibkan lulus PBT untuk membuat sesuatu perkara
tapisan keutuhan sebagai syarat kenaikan untuk kepentingan mereka.
pangkat atau pemangkuan, persaraan,
penganugerahan darjah kebesaran,
bintang dan pingat.
518
NOTA PENCERAMAH
PELANTIKAN PEGAWAI KHAS DAN SU
MENTERI/TIMBALAN MENTERI
• Pegawai khas, SU Politik, SU Sulit dan • Oleh sebab itu, perlu ada garis panduan
SU Media merupakan mereka yang rapat dalam melantik Pegawai khas, SU Politik,
dengan Menteri atau Timbalan Menteri. SU Sulit dan SU Media.
• Hubungan yang rapat itu membuka ruang • Garis panduan bagi memastikan mereka
kepada perbuatan rasuah dan salah guna yang dilantik adalah benar-benar
kuasa. berintegriti, tiada isu salah laku dan
• Contohnya, mereka menggunakan nama berdasarkan kriteria yang ditetapkan.
Menteri untuk meminta suapan dan
sebagainya.
519
NOTA PENCERAMAH
KETELUSAN DALAM PELAKSANAAN PELAKSANAAN PROJEK AWAM
KUASA MENTERI BERDASARKAN NASIHAT DAN
• Peruntukan undang-undang memberi CADANGAN JKR
banyak kuasa kepada Menteri berkaitan • Bagi mengelakkan projek kerajaan
perolehan dan hal ehwal kewangan. mengalami masaIah teknikal sehingga
• Perkara ini boleh membuka ruang menyebabkan kerugian besar, semua
berlakunya salah guna kuasa oleh Menteri. projek kerajaan mesti berpandukan nasihat
• Inisiatif ini bagi mengkaji campur tangan dan cadangan agensi teknikal seperti JKR.
Menteri dalam perolehan dan hal ehwal
kewangan kerajaan.
• Bagi memastikan prinsip ketelusan dan
kebertanggungjawaban dalam sesuatu
urusan perolehan.
520
NOTA PENCERAMAH
KLAUSA STANDARD DALAM PEROLEHAN • Klausa standard - sekiranya berlaku
• Bertujuan memastikan kepentingan pelanggaran, kerajaan boleh menamatkan
kerajaan terjamin dalam sesuatu kontrak atau menfailkan kes sivil.
perolehan.
• Klausa standard akan terpakai kepada
projek-projek milik agensi kerajaan, badan
berkanun dan syarikat berkepentingan
kerajaan.
521
NOTA PENCERAMAH
PENDAKWA RAYA & PEGUAM NEGARA PENGURUSAN KES RASUAH DI
• Peguam Negara - berperanan sebagai MAHKAMAH
penasihat undang-undang kepada • Inisiatif ini memastikan kes rasuah diberi
kerajaan. perhatian dalam peringkat perbicaraan.
• Pendakwa Raya - berperanan menjalankan • Rasuah adalah jenayah yang unik kerana
pendakwaan. melibatkan 2 pihak yang sama-sama
• Pada masa sekarang, Pendakwa Raya mendapat keuntungan.
dan Peguam Negara adalah individu yang • Orang yang terlibat rasuah adalah mereka
sama iaitu Peguam Negara yang mempunyai kedudukan dan tahap
• Wujud conflict of interest apabila perbuatan pendidikan yang baik.
rasuah dilakukan oleh pihak kerajaan. • Oleh itu, perbicaraan dan pengurusan kes
Tanggungjawab Peguam Negara - Adakah di mahkamah mesti dilaksanakan oleh
perlu nasihat atau jalankan pendakwaan? hakim dan TPR yang berpengalaman.
522
NOTA PENCERAMAH
PENGURUSAN KAWALAN SEMPADAN PENGURUSAN PEKERJA ASING
• Bertujuan mengukuhkan kawalan • Perkara ini selaras dengan hasrat kerajaan
sempadan negara. untuk mempraktikkan tadbir urus yang
• Mengelakkan pencerobohan sehingga baik serta mengurangkan birokrasi.
menyebabkan kebanjiran pendatang • Seterusnya meningkatkan mutu
asing. penyampaian perkhidmatan kepada orang
• Antara punca kebocoran - perbuatan ramai.
rasuah oleh pegawai yang menjalankan
tugas di sempadan.
523
NOTA PENCERAMAH
SIAP MENJADI IPCMC
• Rasionalnya - 86% aduan yang diterima - Biro Pengaduan Awam dijadikan
SIAP adalah mengenai salah laku polis. Ombudsman Malaysia yang berperanan
• Salah satu penstrukturan semula di bawah meneliti aduan rakyat bagi hal-hal yang
kerajaan baharu. Pestrukturan lain: tiada tindakan oleh agensi kerajaan.
- Jabatan Integriti dan Tadbir Urus Negara
diserapkan dibawah GIACC. PINDAAN AKTA SPRM 2009 - PENJUALAN
- Institut Integriti Malaysia dijadikan agensi PROJEK KEPADA PIHAK LAIN
untuk membina kapasiti agensi kerajaan • Peruntukan mengenai beneficiary
dan swasta dalam pembentukan budaya ownership (BO) dalam Akta SPRM 2009
integriti. - tanggungjawab mendedahkan pemilik
sebenar dalam sesebuah syarikat.
• Bagi menangani isu ‘Ali Baba’ dan ‘sabotaj
ekonomi’.
524
NOTA PENCERAMAH
TAPISAN INTEGRITI CALON PENGURUSAN DANA KERAJAAN DALAM AGENSI
TERTINGGI AGENSI BERKAITAN BERKAITAN KERAJAAN
KERAJAAN • Inisiatif ini bagi mengelakkan badan
• Calon pengurusan tertinggi di badan berkanun, syarikat milik kerajaan (SOE)
berkanun, syarikat milik kerajaan dan dan CLBG menggunakan dana kerajaan
CLBG mesti lulus tapisan integriti. secara sewenang-sewangnya.
• Bagi memastikan pengurusan tertinggi di • Dana kerajaan mesti digunakan secara
agensi berkaitan kerajaan bebas daripada berhemah dan untuk kepentingan rakyat.
salah laku dan rasuah. • Perkara ini juga memastikan akauntabiliti
• Tapisan Integriti dilaksanakan oleh SPRM. agensi berkaitan kerajaan dalam
menggunakan dana kerajaan.
525
NOTA PENCERAMAH
• Segmen ini akan menjelaskan mengenai
OACP.
526
NOTA PENCERAMAH
• Salah satu perkara yang wajib
dilaksanakan menurut NACP 2019-2023
adalah Pelan Antirasuah Organisasi
(OACP).
527
NOTA PENCERAMAH
• OACP merangkumi sektor awam dan entiti
korporat.
• Kewajipan pembangunan OACP adalah
seperti mana arahan YAB Perdana
Menteri.
528
NOTA PENCERAMAH
• Kewajipan sektor awam untuk
membangunkan OACP.
• Peranan SPRM, GIACC dan IIM - memberi
bantuan kepada agensi awam untuk
membangunkan OACP.
529
NOTA PENCERAMAH
• Kewajipan sektor swasta untuk
membangunkan OACP.
• Peranan SPRM, GIACC dan IIM - memberi
bantuan kepada agensi dan sektor korporat
untuk membangunkan OACP.
530
NOTA PENCERAMAH
• Peranan ketua jabatan untuk memastikan
OACP dibangunkan.
• Ketua jabatan mesti:
- memberi arahan untuk membangunkan
OACP
- menyediakan sumber manusia untuk
membangunkan OACP
- menyediakan bajet untuk membangunkan
OACP
531
NOTA PENCERAMAH
532
NOTA PENCERAMAH
• Jelaskan mengapa OACP perlu
dibangunkan.
533
NOTA PENCERAMAH
• Slide berikut menjelaskan proses
pembangunan OACP.
534
NOTA PENCERAMAH
• PENTING: Ketua jabatan mesti • PENTING: Pembangunan OACP mesti
menubuhkan jawatan kuasa OACP. mendapatkan maklum balas semua
lapisan warga organisasi.
• PENTING: Semasa analisa data dan
CRA - semua pegawai yang memberi • M & E - Monitoring and Evaluation
input mesti memaklumkan secara telus
masalah-masalah dalam organisasi.
• Perkara ini bagi memastikan OACP yang
dibangunkan adalah menyeluruh dan
mampu menangani semua isu utama
dalam organisasi.
535
NOTA PENCERAMAH
• Laporan pelaksanaan OACP mesti • Pemantauan OACP kementerian/
dikemukakan kepada: jabatan/agensi kerajaan dibuat oleh JAR
1. Mesyuarat JKKMAR yang kementerian/jabatan/agensi.
dipengerusikan oleh YAB Perdana • Sekretariat - Unit Integriti kementerian/
Menteri jabatan/agensi.
2. Mesyuarat JAR yang dipengerusikan • Pemantauan OACP Kerajaan Negeri
oleh Ketua Setiausaha Negara dibuat oleh JAR Kerajaan Negeri.
• Sekretariat - Unit Integriti SUK Negeri.
536
NOTA PENCERAMAH
• Sekiranya perlu maklumat lanjut atau
bantuan berkaitan OACP - boleh hubungi
talian seperti dalam slide.
537
NOTA PENCERAMAH
• Contoh pelan tindakan untuk rujukan.
Pelan tindakan tidak semestinya diikuti
oleh semua kementerian atau agensi.
538
NOTA PENCERAMAH
• Contoh format pelaporan pelaksanaan
OACP.
539
NOTA PENCERAMAH
540
Toolkit 17
MS ISO 37001:
Anti-Bribery
NOTA PENCERAMAH
Management
System (ABMS)
541
NOTA PENCERAMAH
• ABMS: Anti-Bribery Management System • SOALAN: Apakah maksud ‘sistem
atau Sistem Pengurusan Antirasuah. pengurusan’?
• JAWAPAN: Sistem pengurusan adalah
satu set dasar dan prosedur yang boleh
dilaksanakan oleh organisasi untuk
membantu mengawal risiko khusus atau
untuk membantu menghasilkan hasil
tertentu.
• Rasuah boleh dicegah atau dikurangkan
sekiranya organisasi mempunyai set
dasar dan prosedur yang kukuh untuk
menangani jenayah itu.
542
NOTA PENCERAMAH
• ISO merujuk kepada sebuah pertubuhan
antarabangsa yang memberikan pensijilan
standard dalam bidang tertentu.
543
NOTA PENCERAMAH
• Antara ISO yang popular adalah:
- ISO 9001:2015 Quality Management
Systems
- ISO 14001:2015 Environmental
Management Systems
544
NOTA PENCERAMAH
• ISO 37001 dibangunkan oleh ISO
Technical Committee ISO/TC 309,
dipengerusikan oleh Neill Stansbury.
• Diterbitkan pertama kali pada 15 Oktober
2016.
• Standard ini dibina berlandaskan panduan
sedia ada daripada organisasi lain seperti
the International Chamber of Commerce,
Organization for Economic Co-operation
and Development (OECD), Transparency
International (TI) dan lain-lain.
545
NOTA PENCERAMAH
• Malaysia telah mengadapatasi ISO 37001
menjadi MS ISO37001.
• Kronologi perjalanan atau proses untuk
menerima pakai ISO 37001 di Malaysia
adalah seperti di slide.
546
NOTA PENCERAMAH
• SPRM sebagai scheme owner kepada 2009, Kanun Keseksaaan, Kanun Acara
MS ISO 37001:2016 ABMS menetapkan Jenayah, AMLATFPUAA 2001, kajian kes,
syarat-syarat tambahan kepada badan- kawalan dalaman dan Corruption Risk
badan pensijilan (certification bodies atau Management (CRM).
CB) bagi mendapat akreditasi daripada 3. Tapisan keutuhan (Integrity Vetting)
JSM. Syarat tersebut adalah: SPRM ke atas juruaudit-juruaudit yang
1. CB perlu menghadiri latihan yang ingin menjalankan audit pensijilan. Tapisan
dijalankan di MACA membabitkan modul keutuhan dikendalikan oleh SPRM setiap
berkaitan perundangan negara. 3 tahun sekali. Maklumat berkaitan
2. Juruaudit yang dilantik oleh CB perlu keperluan melalui integrity vetting ini boleh
hadir in-class training di MACA. Modul diperolehi di http://estk.sprm.gov.my.
latihan merangkumi pengenalan kepada •
MS ISO: 37001 ABMS, Akta SPRM
547
NOTA PENCERAMAH
• Semua organisasi boleh memohon 1. Komitmen sebenar pengurusan
pensijilan MS ISO 37001. organisasi untuk memastikan sistem
pengurusan rasuah berfungsi.
2. Perancangan dan reka bentuk dasar
dan prosedur yang bertujuan untuk
• SOALAN: Adakah MS ISO 37001 hanya mencegah rasuah.
bersifat satu senarai semak? 3. Pelaksanaan dasar dan prosedur yang
• JAWAPAN: Tidak. Organisasi tidak boleh berkesan.
mendapat pensijilan MS ISO 37001 hanya 4. Pemantauan dan kajian keberkesanan
dengan menanda ‘kotak’ senarai semak. dasar dan prosedur antirasuah dari
Pematuhan MS ISO 37001 memerlukan semasa ke semasa.
perkara berikut: 5. Penambahbaikan dasar dan prosedur
secara berterusan.
548
NOTA PENCERAMAH
• Pensijilan MS ISO 37001 juga merupakan • SOALAN: Adakah ISO 37001 mampu
salah satu inisiatif yang boleh dilaksanakan menangani semua jenis rasuah dan
oleh organisasi bagi menghadapi jenayah lain?
penguatkuasaan kesalahan liabiliti • JAWAPAN: Tidak. MS ISO 37001 hanya
korporat (Seksyen 17A Akta SPRM 2009). memberi fokus untuk menangani jenayah
rasuah sahaja. Standard ini tidak bertujuan
untuk menangani penipuan, kartel,
pengubahan wang haram atau aktiviti
jenayah yang lain.
549
NOTA PENCERAMAH
• Jelaskan secara ringkas faedah-faedah • SOALAN: Adakah MS ISO 37001
MS ISO 37001 kepada stakeholders. mengecualikan bentuk rasuah kecil dan
• Secara mudahnya, pensijilan MS facilitation payment?
ISO 37001 ini merupakan komitmen • JAWAPAN: Tidak. MS ISO 37001
pengurusan dan organisasi itu sendiri ke menghendaki organisasi melarang semua
arah pelaksanaan perniagaan yang bebas jenis rasuah, besar dan kecil, termasuk
daripada amalan rasuah. facilitation payment.
550
NOTA PENCERAMAH
• MS ISO 37001 adalah antara usaha yang • Contohnya, JPJ antara jabatan terawal
boleh dilaksanakan untuk mencegah yang mendapatkan pensijilan MS ISO
jenayah rasuah. 37001.
• Usaha ini tidak akan berkesan sekiranya • Namun begitu, sekitar April 2019, lebih
masih ada individu yang tamak dan kurang 70 pegawai dan kakitangan JPJ
sanggup melakukan rasuah. ditangkap kerana rasuah dalam satu
• Mempunyai sijil MS ISO 37001 tidak operasi besar-besaran.
bermaksud organisasi itu bebas daripada
rasuah sepenuhnya.
551
NOTA PENCERAMAH
• Sekiranya sesebuah syarikat didakwa di
bawah Seksyen 17A Akta SPRM 2009,
sebagai pembelaan, syarikat tersebut
mesti membuktikan bahawa usaha-usaha
pencegahan rasuah secara mencukupi
telah dilaksanakan.
• Syarikat boleh melaksanakan apa sahaja
usaha bagi mencegah rasuah. Namun,
hanya mahkamah yang akan menentukan
sama ada usaha tersebut mencukupi atau
tidak.
552
NOTA PENCERAMAH
• Pemohon (organisasi) mendapatkan • Audit pematuhan - Audit sebenar oleh
khidmat certification bodies (CB) yang juruaudit CB. Juruaudit akan memeriksa
diiktiraf oleh Jabatan Standard Malaysia. dokumen dan melihat bukti pemohon telah
• Contoh CB - SIRIM QAS International Sdn. mematuhi standard.
Bhd., British Standards Institution (BSI) • Juruaudit akan melihat bagaimana
dan PECB. pemohon menilai risiko rasuah dan
• Audit kecukupan - CB akan mengarahkan melaksanakan pelan tindakan untuk
juruauditnya untuk melaksanakan audit mencegah rasuah daripada berlaku.
kecukupan. Tujuan audit ini adalah bagi
melihat kesediaan pemohon berkaitan
pematuhan kehendak MS ISO 37001. Audit
kecukupan ini adalah seperti pre-auditing
sebelum audit sebenar dilaksanakan.
553
NOTA PENCERAMAH
• Laporan audit - Pemohon akan • Audit pemantauan - Juruaudit akan
menerima laporan audit pematuhan. melaksanakan audit pemantauan setiap
Sekiranya menerima non-conformity tahun. Tujuan audit untuk memastikan
report (NCR), pemohon mesti membuat sistem diuruskan dengan baik.
penambahbaikan seperti mana teguran • Penilaian semula - Penilaian semula
dalam laporan tersebut. dibuat selepas 2 tahun dan atas
• Pensijilan - Setelah pemohon disahkan permohonan organisasi. Penilaian semula
mematuhi kehendak MS ISO 37001, bertujuan untuk memperbaharui tempoh
Jabatan Standard Malaysia akan sah sijil MS ISO 37001.
mengeluarkan sijil. Sijil ini sah untuk
tempoh 2 tahun.
554
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN: Apakah perbezaan dan • MS ISO 37001 - dikawal selia oleh Jabatan
kelebihan MS ISO 37001 berbanding ISO Standard Malaysia.
37001? • MS ISO 37001 juga diiktiraf di seluruh
• JAWAPAN: Tiada beza. Malaysia adopt & dunia.
adapt ISO 37001 menjadi MS ISO 37001. • Daripada segi kos, lebih murah MS ISO
• Kandungan dokumen MS ISO 37001 juga 37001.
adalah sama dengan ISO 37001. • Harga dokumen ISO 37001 sekitar RM700.
• Bagaimanapun, untuk mendapatkan Manakala, dokumen MS ISO 37001 hanya
pensijilan MS ISO 37001, organisasi berharga RM70.00 sahaja.
perlu mendapatkan badan pentauliahan
(certification bodies) yang telah diiktiraf
oleh Jabatan Standard Malaysia.
555
NOTA PENCERAMAH
• SPRM mempunyai peranan kerana ISO • SOALAN: Adakah perbelanjaan
37001 adalah berkaitan pencegahan mendapatkan MS ISO 37001 boleh
rasuah. mendapat pengurangan cukai?
• SPRM menggalakkan agensi kerajaan • JAWAPAN: Paragraph 34(6)(ma),
dan sektor swasta untuk mendapatkan Income Tax Act 1967 - Syarikat layak
pensijilan ini. mendapat pengurangan cukai berganda
• SPRM turut mempromosi ISO 37001 dalam untuk perbelanjaan bagi memperoleh sijil
program-program yang dilaksanakan. standard daripada certiification bodies
yang ditetapkan oleh Kementerian
Kewangan Malaysia.
556
NOTA PENCERAMAH
• Bahagian Pemeriksaan dan Perundingan
SPRM (BPMP) - khidmat nasihat dan
taklimat mengenai ISO 37001.
• Bantuan melaksanakan Corruption
Risk Management, Corruption Risk
Assessment, Corporate Integrity Pledge
dan khidmat nasihat mengenai Pelan
Antirasuah Organisasi (OACP).
557
NOTA PENCERAMAH
• Dinasihatkan untuk mendapatkan khidmat • SOALAN: Agensi manakah yang telah
syarikat perunding yang diiktiraf oleh mendapat pensijilan MS ISO 37001?
Jabatan Standard. • JAWAPAN: Sehingga 10 Disember 2019,
• SPRM hanya memberi nasihat dan latihan 37 organisasi (agensi awam, kerajaan
dalam aspek berkaitan pencegahan negeri, PBT, syarikat swasta dan NGO)
rasuah sahaja. mendapat pensijilan MS ISO 37001.
• Syarikat perunding akan membantu • Kerajaan negeri yang mendapat pensiijilan
organisasi untuk memastikan semua - Kelantan, Pulau Pinang dan Kedah,
keperluan bagi memperoleh pensijilan MS • Antara agensi kerajaan - Agensi Kelayakan
ISO 37001. Malaysia (MQA), Jabatan Imigresen
Malaysia dan Jabatan Pengangkutan
Jalan (JPJ). (Rujuk kenyataan SIRIM pada
10 Disember 2019 di Kota Bharu).
558
NOTA PENCERAMAH
• Slide adalah komponen-komponen yang • SOALAN: Adakah organisasi perlu
mesti dipatuhi untuk mendapat pensijilan mematuhi semua keperluan MS ISO
MS ISO 37001. 37001?
• Organisasi boleh menghubungi SPRM • JAWAPAN: Ya. Organisasi akan diberi
untuk mendapat nasihat berkaitan MS ISO pensijilan MS ISO 37001 jika ia telah
37001. melaksanakan semua langkah yang
ditetapkan dalam standard itu.
• Walau bagaimanapun, langkah-langkah ini
perlu dilaksanakan oleh organisasi dengan
cara yang munasabah dan seimbang
mengikut jenis, saiz organisasi, sifat dan
tahap risiko rasuah yang dihadapi.
559
NOTA PENCERAMAH
560
Toolkit 18
Pencegahan
rasuah oleh
NOTA PENCERAMAH
individu dan
organisasi
561
NOTA PENCERAMAH
• Bab ini memberi tips mencegah rasuah
bagi individu dan organisasi.
• Beberapa tips yang utama sahaja. Banyak
lagi yang boleh dilakukan oleh individu dan
organisasi.
562
NOTA PENCERAMAH
• Tips kepada individu bagi mengelakkan diri
daripada terjebak dengan jenayah rasuah.
563
NOTA PENCERAMAH
• Dunia perniagaan adalah sangat • Oleh sebab itu, mereka yang terlibat
mencabar. Ahli perniagaan (kontraktor/ perolehan mesti berhati-hati.
pembekal) akan menggunakan apa sahaja • Jangan mula menerima.
cara untuk mendapatkan projek. Termasuk • Kerana permulaan itu membuka jalan
menggunakan rasuah. kepada mereka untuk membuat tawaran
• Kontraktor/pembekal akan berbaik dengan lebih lumayan.
orang menguruskan perolehan projek. • Akhirnya, anda akan terperangkap dan
• Kontraktor/pembekal membelanjakan terpaksa mengikut permintaan mereka.
wang untuk meraikan mereka yang
menguruskan perolehan.
• Perkara itu adalah pelaburan jangka
panjang bagi mereka.
564
NOTA PENCERAMAH
• Hati-hati apabila anda dipuji oleh kontraktor
atau pembekal.
• Pujian mereka mungkin mempunyai sebab
tertentu.
• Barangkali pujian mereka tidak ikhlas dan
hanya sekadar membeli jiwa anda.
• Antara bentuk pujian - “anda pekerja yang
amat baik”, “senang berurusan dengan
anda”, “anda memudahkan proses”,
“kerana anda, tiada bayaran tertangguh”.
565
NOTA PENCERAMAH
• Elakkan menceritakan masalah atau
keperluan anda kepada kontraktor/
pembekal.
• Kontraktor/pembekal mungkin melihat
perkara itu sebagai ‘hint’ untuk meminta
sesuatu daripada mereka.
• Jangan campur aduk urusan rasmi dengan
bukan rasmi. Kekalkan hubungan rasmi
sahaja dengan kontraktor/pembekal.
566
NOTA PENCERAMAH
• Jangan budayakan perbincangan • Antara bentuk keraian yang pastinya
mengenai urusan rasmi (tender, projek boleh menjejaskan integriti pegawai awam
dan sebagainya) di kedai kopi. adalah:
• Seeloknya, perbincangan urusan rasmi - keraian di hotel mewah
dibuat di pejabat. - bermain golf sama ada dalam negara
• Tolak dengan baik sebarang bentuk atau luar negara.
keraian daripada kontraktor/pembekal. - menanggung perbelanjaan bercuti sama
ada di dalam atau luar negara.
567
NOTA PENCERAMAH
• Kekalkan hubungan profesional dengan
kontraktor/pembekal.
• Jangan jalinkan hubungan terlalu rapat
dengan kontraktor/pembekal.
• Contoh:
- bercuti bersama kontraktor/pembekal.
- berkongsi masalah keluarga.
- berpoya-poya dengan kontraktor/
pembekal
568
NOTA PENCERAMAH
• Sekiranya ada cubaan untuk merasuah
anda - tolak dengan tegas.
• Tunjukkan ketegasan anda supaya
mereka tahu prinsip anda untuk tidak
terima rasuah.
• Beri amaran supaya jangan sesekali tawar
rasuah.
• Sekiranya, kontraktor/pembekal berdegil
dan masih cuba untuk tawarkan rasuah,
laporkan kepada SPRM.
569
NOTA PENCERAMAH
• Jangan berbincang hal atau masalah
peribadi kepada kontraktor/pembekal.
• Perkara itu boleh memberi pemahaman
yang salah kepada kontraktor/pembekal.
• Kontraktor/pembekal boleh jadi
menganggap anda cuba meminta sesuatu
daripada mereka.
• Berbincang hal rasmi sahaja dengan
kontraktor/pembekal.
570
NOTA PENCERAMAH
• Kawan-kawan yang tidak baik boleh
menarik kita kepada perbuatan yang tidak
baik.
• Kawan-kawan yang baik boleh saling
nasihat-menasihati secara ikhlas
berhubung sesuatu perkara.
• Oleh sebab itu, pilih kawan yang baik.
Elakkan berkawan dengan orang yang
tidak baik.
571
NOTA PENCERAMAH
• Tips kepada organisasi untuk mencegah
rasuah.
• Antara usaha utama yang boleh
dilaksanakan organisasi.
• Banyak lagi usaha yang boleh dilaksanakan
bergantung kepada kemampuan sesebuah
organisasi.
572
NOTA PENCERAMAH
• Paling penting - pimpinan organisasi mesti • INGAT: Pepatah Cina ada menyebut - The
menunjukkan teladan yang baik kepada fish rots from the head.
warga organisasi.
• Pemimpin mesti zahirkan komitmen
mengenai integriti dan antirasuah melalui
dasar, arahan, pesanan dan peringatan
dari semasa ke semasa.
• Pemimpin mesti sanggup mengeluarkan
kos untuk program integriti dan antirasuah.
573
NOTA PENCERAMAH
• Risiko rasuah, penyelewengan dan salah • SPRM boleh membantu berhubung
guna kuasa mesti diuruskan dengan baik. penilaian risiko ini melalui Corruption Risk
• Sebagus mana sekalipun sistem dan Management (CRM).
prosedur, risiko berlaku rasuah masih ada. • Kajian dan penilaian risiko mesti
• Dalam Garis Panduan Tatacara mengambil kira dan melibatkan kontraktor,
Mencukupi Seksyen 17A Akta SPRM 2009 pembekal dan mereka yang dilantik untuk
- dicadangkan penilaian risiko dibuat 3 menjalankan tugas bagi pihak syarikat.
tahun sekali.
574
NOTA PENCERAMAH
• Kawalan dalaman yang baik boleh
mencegah berlakunya rasuah,
• Disarankan membuat pemeriksaan
mengejut untuk memastikan warga
organisasi sentiasa patuh kepada dasar,
sistem dan prosedur yang telah ditetapkan.
575
NOTA PENCERAMAH
• Orang takut melaporkan salah laku dan • Saluran aduan mesti mempunyai elemen
penyelewengan kerana saluran aduan kerahsiaan yang tinggi.
yang tidak dipercayai. • Pengendali aduan mesti orang yang
• Dikhuatiri - pelaku tidak diambil tindakan, dilantik khas. Bukan sekadar mengisi
pengadu yang merana. jawatan yang kosong.
• Keadaan ini menyebabkan salah laku • Pastikan - identiti pengadu adalah rahsia.
terus berlaku. Kerana pelaku tahu, mereka - tiada tindakan terhadap
akan terlepas. pengadu
• Organisasi mesti menggalakkan laporan - aduan diambil tindakan
dibuat bagi setiap salah laku dan rasuah. • Contoh saluran aduan - e-mel, peti aduan,
• Caranya - kukuhkan serta tingkatkan atau jumpa sendiri dengan pegawai
kredibiliti saluran aduan dan orang yang bertanggungjawab menguruskan aduan.
menguruskan aduan.
576
NOTA PENCERAMAH
• Organisasi enggan melaporkan rasuah, • Laporan kepada pihak berkuasa boleh
penyelewengan dan salah guna kuasa memberi mesej bahawa organisasi serius
kepada pihak berkuasa kerana faktor dalam isu rasuah, penyelewengan dan
berikut: salah guna kuasa.
- kasihankan pelaku • Sekiranya laporan tidak dibuat, sekalipun
- tidak mahu memburukkan imej organisasi pelaku dibuang kerja, jenayah yang sama
- merasakan tindakan melaporkan kepada boleh berulang di tempat kerja barunya.
pihak berkuasa akan menyusahkan diri
sendiri.
577
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN: Maksud conflict of interest • Uruskan isu ‘confilct of interest’ secara
• JAWAPAN: Definisi businessdictionary. berkesan.
com - A situation that has the potential • Sekiranya tidak diedahkan, akan berlaku
to undermine the impartiality of a person perbuatan rasuah, penyelewengan dan
because of the possibility of a clash salah guna kuasa.
between the person’s self-interest and • Pastikan polisi yang diwujudkan
professional interest or public interest. dihebahkan dan dikuatkuasakan
sepenuhnya.
578
NOTA PENCERAMAH
• Wujudkan polisi khusus berkaitan
pemberian dan penerimaan hadiah
(termasuk keraian).
• Paling penting, polisi tersebut mesti:
- didokumenkan
- dihebahkan
- dikuatkuasakan
- tindakan tegas diambil apabila berlaku
pelanggaran.
579
NOTA PENCERAMAH
• Tidak salah hendak bermewah sekiranya • INGAT: Sekiranya mereka melakukan
ada kemampuan. rasuah, syarikat turut boleh didakwa
• Mereka yang mengamalkan hidup mewah, setelah peruntukan Seksyen 17A
tetapi bergaji kecil, cenderung untuk Akta SPRM 2009 (liabiliti korporat)
terlibat dengan jenayah rasuah. dikuatkuasakan.
• Kalau wujud individu sebegini, beri
perhatian yang lebih.
580
NOTA PENCERAMAH
• Laksanakan secara berterusan program • Galakkan warga organisasi melaporkan
antirasuah kepada warga organisasi. sebarang salah laku kepada pengurusan
• Selitkan mesej antirasuah dalam organisasi. Bagi ganjaran kepada mereka.
perhimpunan bulanan atau mesyuarat ahli • Iktiraf dan beri ganjaran kepada pegawai
lembaga pengarah. yang mempamerkan integriti yang tinggi.
• Budayakan integriti dengan mesej-
mesej melalui e-mel, pesanan di papan
kenyataan, bunting dan sebagainya.
581
NOTA PENCERAMAH
582
Toolkit 19
Kerjaya
di SPRM
NOTA PENCERAMAH
583
NOTA PENCERAMAH
• Bab ini menjelaskan proses pengambilan
pegawai SPRM.
• Penceramah boleh memaklumkan perkara
ini kepada pelajar universiti atau audiens
yang sedang atau akan memasuki alam
pekerjaan.
584
NOTA PENCERAMAH
• SPRM adalah jabatan tertutup (closed
service)
• Semua orang boleh memohon sebagai
pegawai SPRM.
• Minimum adalah pemegang diploma.
• Dalam apa sahaja bidang pengajian.
• Permohonan boleh dibuat sepanjang
tahun.
585
NOTA PENCERAMAH
• Mereka yang ingin memohon menjadi
warga kerja SPRM, berikut adalah cara-
caranya.
586
NOTA PENCERAMAH
• Daripada segi pengambilan pegawai,
SPRM sama seperti jabatan-jabatan
kerajaan lain (kecuali polis, tentera, guru).
• Pengambilan dibuat melalui SPA.
• Oleh sebab itu, mereka yang berminat,
perlu memohon kepada SPA.
587
NOTA PENCERAMAH
• Layari portal rasmi SPA.
• http://www.spa.gov.my
• Pilih menu ‘SPA8i - Permohonan
Pekerjaan’.
588
NOTA PENCERAMAH
• Pilihan jawatan: Pegawai Siasatan SPRM
(Ijazah Sarjana Muda) atau Penolong
Pegawai Siasatan SPRM (Diploma) .
589
NOTA PENCERAMAH
• Bagi pengambilan baharu, terdapat 2
kategori pengambilan.
590
NOTA PENCERAMAH
• Penolong Pegawai Siasatan, singkatannya • Pegawai Siasatan, singkatannya ‘Ps’
‘PPs’ • Gred P41
• Gred P29 • Minimum - memiliki ijazah Sarjana Muda.
• Minimum - memiliki Diploma
• NOTA: Skim ‘P’ merujuk kepada

‘Pencegahan rasuah’
591
NOTA PENCERAMAH
• Mesti warganegara Malaysia.
• Umur minimum 18 tahun dan tiada had
umur maksimum.
592
NOTA PENCERAMAH
• Skim gaji permulaan adalah berbeza
mengikut bidang pengajian.
• Slide menunjukkan kelayakan (Diploma)
dan skim gaji permulaan mengikut bidang
pengajian dan sijil profesional
593
NOTA PENCERAMAH
• Slide menunjukkan kelayakan (ijazah
Sarjana Muda atau lebih tinggi) dan skim
gaji permulaan mengikut bidang pengajian
dan sijil profesional.
594
•
NOTA PENCERAMAH
• Slide menunjukkan kelayakan (ijazah
Sarjana Muda atau lebih tinggi) dan skim
gaji permulaan mengikut bidang pengajian
dan sijil profesional.
595
NOTA PENCERAMAH
• Setiap tahun, terdapat kenaikan gaji.
• Kenaikan ini berbeza mengikut gred.
• Slide adalah gaji minimum, gaji maksimum
dan kenaikan gaji tahunan, bagi P29 dan
P41.
596
NOTA PENCERAMAH
• Tugas SPRM adalah luas.
• Tidak hanya menjalankan siasatan.
• Ada banyak bidang lain yang boleh diceburi
sekiranya anda menjadi pegawai SPRM.
• Di slide adalah senarai tugas-tugas yang
terdapat di SPRM.
597
NOTA PENCERAMAH
• Proses pengambilan - ujian fizikal,
Program Assessment Centre (PAC), temu
duga, ujian berkomputer (psikologi).
• Mereka yang terpilih wajib mengikuti
Kursus Asas Kadet SPRM.
• Tempoh keseluruhan - 9 bulan iaitu 6
bulan latihan di MACA dan 3 bulan on-job-
training (OJT).
• Sebelum latihan dijalankan di MACA,
kadet BPR/SPRM dilatih di Pusat Latihan
Polis (PULAPOL) atau Pusat Latihan Polis
Tentera (PULAPOT).
598
NOTA PENCERAMAH
• MACA adalah pusat latihan milik SPRM.
• MACA diiktiraf di peringkat dunia oleh
United Nations Office on Drugs and Crime
(UNODC).
• Fasiliti di MACA adalah lengkap - hostel,
padang kawad, gimnasium, moot court,
bilik temu bual bervideo, perpustakaan
dan lain-lain.
599
NOTA PENCERAMAH
• Pada 23 Oktober 2017, SPRM telah • Program Profesional Diploma in
menjalinkan kerjasama bersama International Law Enforcement: Anti-
Nottingham Trent University (NTU), United Corruption Studies bagi pegawai gred P29
Kingdom dengan memeterai Memorandum telah mendapat pengiktirafan oleh Quality
Pelaksanaan Program Akreditasi Kursus Assurance Agency (QAA) United Kingdom
Asas Pegawai SPRM. dan setanding dengan Profesional Diploma
• Objektif - meningkatkan kompetensi, United Kingdom.
kelayakan dan daya saing pegawai • Dilaksanakan bermula tahun 2018.
lantikan baharu SPRM serta menepati • Manakala Program Graduate Certificate
keperluan profesion pembanterasan in International Law Enforcement: Anti-
rasuah domestik dan antarabangsa. Corruption Leadership bagi pegawai gred
P41 sedang dirangka bersama NTU.
600
NOTA PENCERAMAH
• Antara aktiviti kadet baharu SPRM.
601
NOTA PENCERAMAH
602
Toolkit 20
Latihan dalam
NOTA PENCERAMAH
kumpulan -
Kajian kes
603
NOTA PENCERAMAH
• Kaedah kajian kes dan perbincangan • Hasil perbincangan mesti dibentangkan
dijalankan: dan dikongsi dengan semua audiens.
• - Audiens dipecahkan kepada kumpulan • Audiens daripada kumpulan lain boleh
kecil. Satu kumpulan 5-7 orang. bertanya dan memberi pandangan mereka.
• Kes atau topik perbincangan diedarkan • Penceramah akan memberi ulasan dan
kepada kumpulan. membuat rumusan.
• Audiens diminta untuk berbincang dalam • Kajian kes ini dapat menguji audiens dan
kumpulan berhubung kajian kes yang meningkatkan kefahaman mereka. Masa
diterima. keseluruhan untuk aktiviti ini dianggarkan
• Masa perbincangan ditetap 15 minit. antara 60-90 minit. Kes-kes dalam slide
berikutnya boleh digunakan.
604
NOTA PENCERAMAH
• Pegawai Kastam melakukan kesalahan • Berkerjasama dengan SPRM sebagai
meminta rasuah RM2,000 pengadu dan saksi dalam proses siasatan.
• Sebagai balasan mempercepatkan proses • Berkerjasama sebagai saksi semasa
• Kesalahan di bawah Seksyen 16(a) / 17(a) peringkat pendakwaan.
Akta SPRM 2009
• Tindakan anda - laporkan segera kepada • NOTA: Perbuatan rasuah adalah kesalahan
SPRM. boleh tangkap. Oleh sebab itu, anda boleh
• Tanggungjawab anda di bawah Seksyen tangkap sekiranya berkemampuan.
25 Akta SPRM 2009. • Cara paling baik - bincang dan tetapkan
• Cara melapor - hubungi SPRM atau pergi tarikh/masa/tempat perjumpaan untuk
ke pejabat SPRM atau saluran-saluran anda berikan wang rasuah. Kemudian
lain. laporkan segera kepada SPRM. SPRM
akan melakukan operasi untuk tangkapan
terhadap suspek.
605
NOTA PENCERAMAH
• Bukan rasuah. • Pakej penginapan dan bersiar-siar - lebih
• Perbuatan membiayai perjalanan, kepada promosi pelancongan ke negara
penginapan dan lain-lain - tiada unsur kita.
memujuk rayu mengugut untuk delegasi • Untuk menjadi kesalahan rasuah,
memilih produk anda. perbuatan meminta atau menerima
• Delegasi tersebut tidak terikat untuk suapan mesti jelas. Ada permintaan, ada
membeli produk anda. balasan dan ada niat jahat.
606
NOTA PENCERAMAH
• Bukan kesalahan rasuah: • Akan menjadi rasuah sekiranya:
- tiada unsur janji seperti, “saya akan - YDP menemui kontraktor yang telah
bantu awak dapat projek ini, dengan memenangi kontrak.
syarat awak bina tadika”. - minta untuk bina tadika secara percuma.
- permintaan dibuat kepada semua - Sekiranya kontraktor enggan,
kontraktor. beliau mengugut akan gunakan kuasa
• Bagaimanapun, tindakan YDP adalah untuk membatalkan kontrak.
sesuatu yang tidak betul.
• Kontraktor yang menang, tidak terikat
dengan permintaan YDP iaitu. Ini kerana,
tiada dalam kontrak.
607
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN 1: Bukan rasuah. • SOALAN 2: Sama sahaja bukan rasuah.
• Alasannya, pekerja syarikat swasta tidak Alasannya sama iaitu syarikat swasta tidak
tertakluk kepada kesalahan salah guna tertakluk kepada Seksyen 23 Akta SPRM
kuasa di bawah Seksyen 23 Akta SPRM 2009.
2009. •
• Bagaimanapun, perbuatan tersebut adalah • NOTA: Sekiranya, di agensi kerajaan,
sesuatu yang salah dan akan memberi perbuatan pegawai awam memberikan
kesan buruk kepada syarikat pada masa jawatan kepada ahli keluarga adalah
akan datang. kesalahan salah guna kuasa di bawah
• Sudah pasti perkara itu melanggar kod Seksyen 23 Akta SPRM 2009.
etika atau kod tatakelakuan syarikat.
• perbuatan tersebut dianggap sebagai
‘conflict of interest’.
608
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN 1: Encik Bocey tidak boleh • Penerimaan hadiah sebegini merupakan
menerima pemberian tersebut. kesalahan di bawah Seksyen 165 Kanun
• Hadiah tersebut boleh menjadi rasuah Keseksaan - pegawai awam menerima
kerana: hadiah daripada mereka yang ada
- pemberi dan penerima ada hubungan urusan rasmi, tanpa ada balasan yang
rasmi munasabah.
- hadiah bernilai mahal. Tidak sepadan • Pegawai awam mesti jelas dengan Surat
dengan maksud hadiah itu diberi. Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 3 Tahun
- Hadiah sebegitu sudah tentu akan 1998.
mempengarhui keputusan Encik Bocey. • NOTA: Sekiranya kontraktor ingin
Terutama untuk urusan-urusan rasmi menghargai pegawai awam, cukup
pada masa akan datang. sekadar menulis surat penghargaan
kepada pegawai atasannya.
609
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN 2: Hadiah yang dibenarkan • SOALAN 3: Menasihatkan Encik Bocey
berdasarkan Surat Pekeliling Perkhidmatan untuk memulangkan hadiah itu. Sekiranya
Bilangan 3 Tahun 1998: dia masih menerima hadiah tersebut,
- Hadiah daripada orang yang tiada kaitan boleh melaporkan kepada SPRM.
dengan tugas rasmi.
- Hadiah yang diterima mesti kurang dari • SOALAN 4: Boleh sebagai pemberi
¼ emolumen atau RM500.00. maklumat atau pengadu. Sekiranya ingin
- Berbentuk lencana, pen, plaque, identiti disembunyikan, cuma berikan
cenderamata. maklumat sebagai pemberi maklumat
- Barang-barang mudah rosak seperti sahaja.
sayur, buah-buahan. • Boleh juga mohon perlindungan di bawah
Akta Perlindungan Pemberi Maklumat
2010.
610
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN 1: Kesalahan pertama - Prof. Ali • SOALAN 2: Tindakan sepatutnya oleh
peraku tuntutan palsu dan Amran kemuka Prof. Ali:
tuntutan palsu. • Rancang perbelanjaan dengan baik.
• Seksyen 18 Akta SPRM 2009. • Mendapatkan harga terbaik untuk jabatan
• Sekiranya bersalah - penjara tidak lebih • Tidak memperakukan tuntutan yang tidak
20 tahun; dan denda 5 kali nilai tuntutan cukup
palsu; atau minimum RM10,000; mana • Tidak sesekali menerima hadiah daripada
yang lebih tinggi. kontraktor
• Kesalahan kedua - Menerima hadiah • Melaporkan sebarang pemberian kepada
daripada kontraktor. ketua jabatan untuk kelulusan.
• Seksyen 165 Kanun Keseksaan.
• Sekiranya bersalah - Penjara 2 tahun atau
denda atau kedua-duanya sekali.
611
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN 3: Kesan akibat tindakan Prof.
Ali:
• Terlibat perbuatan rasuah dan beliau boleh
ditangkap/dakwa
• Memalukan institusi pendidikan
• Boleh hilang pencen sekiranya didapati
bersalah dan dipenjarakan.
• Merugikan jabatan kerana:
- menaikkan harga barang.
- pembekalan komputer tidak sempurna.
612
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN 1: Kesalahan salah guna kuasa • Kehadiran beliau dalam mesyuarat
oleh pegawai awam. sebagai pengerusi boleh mempengaruhi
• Seksyen 23 Akta SPRM 2009. keputusan untuk melantik syarikat isteri.
• Sekiranya bersalah - penjara tidak lebih
• SOALAN 2: Tindakan sepatutnya:
20 tahun; dan denda 5 kali nilai berkaitan
• Isytihar kepentingan
kesalahan yang dilakukan; atau minimum
• Keluar daripada mesyuarat dan tidak ambil
RM10,000; mana yang lebih tinggi.
bahagian dalam membuat keputusan.
• Kesalahan berlaku apabila sebagai
• Minta orang lain untuk buat keputusan.
pegawai awam melantik syarikat yang
• Minitkan tindakan isytihar kepentingan dan
dimiliki oleh isteri.
keluar mesyuarat.
• Walaupun telah isytihar, tetapi masih
• Paling baik - tidak benarkan sanak saudara
melantik syarikat isteri.
untuk cuba mendapatkan projek di tempat
anda bertugas.
613
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN 3: Kesan:
• Boleh ditangkap dan didakwa.
• Menjejaskan integriti beliau serta
keputusan yang dibuat.
• Merugikan organisasi kerana syarikat
yang dipilih bukan berdasarkan merit.
Ada kemungkinan tidak dapat bagi
perkhidmatan terbaik.
• Tindakan tersebut juga boleh mengundang
fitnah dan tohmahan.
614
NOTA PENCERAMAH
615
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN 1: Kesalahan menerima barang • SOALAN 2: Tindakan sepatutnya oleh
bernilai daripada orang yang mempunyai Dato’ Ajis:
kepentingan. • Elakkan menerima keraian daripada
• Seksyen 165 Kanun Keseksaan kontraktor.
• Sekiranya bersalah - Penjara 2 tahun atau • Tidak membincangkan masalah keluarga
denda atau kedua-duanya sekali. kepada kontraktor.
• Tidak memberi ‘hint’ seolah-seolah ingin
meminta sesuatu daripada kontraktor.
• Tidak menerima pemberian hadiah.
• Laporkan pemberian kepada ketua
jabatan.
• Elakkan campur aduk hubungan rasmi dan
peribadi.
616
NOTA PENCERAMAH
• Cikgu Faizul mesti menolak sebarang • Pilihan 2: Menjanjikan agar wang itu
tawaran rasuah diberi pada tarikh, masa dan tempat yang
• Melaporkan tawaran tersebut kepada ditentukan.
SPRM. • Buat aduan segera kepada SPRM.
• Kewajiban melapor diperuntukkan di • Tangkapan dibuat oleh SPRM semasa
bawah Seksyen 25 Akta SPRM 2009. Nazri menyerahkan wang itu kepada
• Sekiranya Nazri masih mahu memberi Cikgu Faizul.
wang, Cikgu Faizul mempunyai beberapa • Kaedah ini adalah cara pantas untuk
pilihan: menangkap perasuah dan amat baik dari
• Pilihan 1: Mengambil wang tersebut segi pengumpulan bukti untuk siasatan
dan dengan segera melaporkan kepada lanjut.
SPRM. Sebaiknya ada saksi yang melihat.
617
NOTA PENCERAMAH
• Pilihan 3: Sekiranya mampu, beliau boleh • NOTA: Tindakan mesti diambil terhadap
menangkap sendiri. perasuah bagi menghentikan jenayah itu
• Jenayah rasuah adalah kesalahan boleh dan sebagai pengajaran kepada orang
tangkap [seksyen 49(1) Akta SPRM 2009] lain. Sekiranya tiada tindakan, perasuah
dan cara menangkap diperuntukkan akan menawarkan rasuah kepada orang
melalui seksyen 15 Kanun Prosedur lain.
Jenayah.
618
NOTA PENCERAMAH
• Perbuatan rasuah menyebabkan beliau • Menghasilkan pelajar tidak berkualiti untuk
ditangkap/didakwa. pasaran kerja.
• Hasil rasuah (rumah, kereta dan barang- • Menghasilkan pemimpin masa depan yang
barang mewah) boleh disita dan dilucut tidak berintegriti.
hak. • Tindakan tersebut memberikan teladan
• Transaksi wang haram adalah kesalahan tidak baik kepada pelajar.
di bawah AMLATFAPUA 2001. • Seolah-olah menjadikan rasuah satu
• Tindakan beliau menjatuhkan imej budaya di institusi pendidikan tinggi.
golongan pendidik dan institusi pendidikan • Pelajar tersebut berpotensi untuk
yang dipandang tinggi oleh masyarakat. melakukan rasuah apabila mereka bekerja
nanti.
619
NOTA PENCERAMAH
620
NOTA PENCERAMAH
• Berdasarkan kes sebenar. • Boleh juga didakwa di bawah Seksyen 182
Kanun Keseksaan - Sekiranya didapati
• Azhar boleh ditangkap dan didakwa di bersalah boleh dipenjara tidak lebih 6
bawah kesalahan membuat penyataan bulan; atau denda tidak lebih RM2,000;
(aduan) palsu. atau kedua-dua sekali.
• Seksyen 27 (1)(a) Akta SPRM 2009.
• Sekiranya didapati bersalah - denda tidak • NOTA: Individu sebenar dalam kes ini
lebih RM100,000 atau penjara tidak lebih mengaku salah dan dijatuhkan hukuman
10 tahun atau kedua-dua sekali. denda dan penjara.
621
NOTA PENCERAMAH
• Mohon audiens/peserta untuk bersikap
terbuka bagi latihan ini.
• Latihan ini bukan untuk membuka
keburukan jabatan.
• Sekadar perkongsian untuk faedah dan
pengetahuan bersama.
• Peserta akan berbincang mengenai bentuk
perbuatan rasuah di jabatan mereka.
622
NOTA PENCERAMAH
623
NOTA PENCERAMAH
• Latihan ini membuka ruang kepada peserta
untuk memberikan pendapat mengenai isu
rasuah.
624
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN 1: Encik Mat Pi melakukan • SOALAN 2: Nasihatkan Encik Mat Pi
kesalahan mengemukakan tuntutan palsu (mungkin beliau tersilap).
• Seksyen 18 Akta SPRM 2009. • Rujuk kepada SPRM dan dapatkan nasihat
• Sekiranya bersalah - penjara tidak lebih SPRM.
20 tahun; dan denda 5 kali nilai tuntutan • Membuat laporan kepada SPRM sekiranya
palsu; atau minimum RM10,000; mana yakin tuntutan tersebut bertujuan untuk
yang lebih tinggi. menipu.
625
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN 3: Anda boleh menjadi • SOALAN 4: Dokumen tuntutan Encik Mat
pengadu kerana terlibat secara langsung Pi yang asal,
(menyemak). • Dokumen yang membuktikan pembayaran
• Anda juga boleh memohon untuk menjadi telah dibuat kepada Encik Mat Pi.
pemberi maklumat sekiranya tidak mahu
sesiapa tahu anda yang membuat laporan.
626
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN 1: Tindakan yang sepatutnya • SOALAN 2: Kesalahan warga Pakistan
anda lakukan - menawar dan memberi rasuah kepada
• Menolak tawaran tersebut dahulu. seorang pegawai awam.
• Sekiranya, tawaran masih dibuat - ambil • Seksyen 17B Akta SPRM 2009.
wang dan buat tangkapan. • Sekiranya bersalah - penjara tidak lebih 20
• Bawa warga Pakistan itu ke pejabat SPRM. tahun; dan denda 5 kali nilai suapan; atau
• Buat aduan rasmi kes rasuah. minimum RM10,000; mana yang lebih
• Anda perlu juga keluarkan saman trafik tinggi.
kerana kesalahan menunggang motorsikal
tanpa lesen memandu yang sah.
627
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN 3: Perincian untuk membuat • NOTA: Tindakan anda membuat laporan
aduan - boleh dipertimbangkan untuk mendapat
• Siapa yang terlibat rasuah? ganjaran dan pengiktirafan seperti mana
• Bila dan di mana kejadian berlaku? surat pekeliling KSN bertajuk ‘Garis
• Apa yang dilakukan? Panduan Pengiktirafan Kepada Penjawat
• Siapa saksi kejadian? Awam Yang Melaporkan Pemberian atau
• Bagaimana kesalahan dilakukan? Penerimaan Rasuah’ bertarikh 11 Mei
• Apa dokumen yang terlibat? 2011.
628
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN 1: Kesalahan salah guna kuasa • SOALAN 2: Membuat aduan kepada
oleh pegawai awam. SPRM.
• Seksyen 23 Akta SPRM 2009. • Bekerjasama sebagai saksi semasa
• Sekiranya bersalah - penjara tidak lebih siasatan dan saksi di mahkamah.
20 tahun; dan denda 5 kali nilai berkaitan
kesalahan yang dilakukan; atau minimum
RM10,000; mana yang lebih tinggi.
• Kesalahan berlaku apabila sebagai
pegawai awam melantik syarikat yang
dimiliki oleh isterinya.
629
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN 3: Membuat laporan kepada • SOALAN 4: Sebagai pemberi maklumat.
SPRM. • Boleh juga mohon perlindungan di bawah
• Bekerjasama sebagai saksi semasa Akta Perlindungan Pemberi Maklumat
siasatan 2010.
• Bekerjasama sebagai saksi semasa
perbicaraan.
630
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN 1: Tindakan saya? • SOALAN 2: Kesalahan anggota polis -
• Perbuatan anggota polis itu adalah rasuah. meminta rasuah sebagai balasan tiada
• Perlu kenal pasti identiti anggota tindakan terhadap anda.
terbabit (nama, nombor badan, nombor • Seksyen 17(a) Akta SPRM 2009.
pendaftaran kenderaan dll). • Sekiranya bersalah - penjara tidak lebih 20
• Membuat aduan rasmi kepada SPRM tahun; dan denda 5 kali nilai suapan; atau
secepat yang mungkin pada hari yang minimum RM10,000; mana yang lebih
sama. tinggi.
• Berkerjasama dengan SPRM dalam
‘operasi perangkap’.
• Bersedia berkerjasama dengan SPRM
dalam siasatan dan perbicaraan di
mahkamah.
631
NOTA PENCERAMAH
• SOALAN 3: Perincian untuk membuat • SOALAN 4: Sebagai pengadu. Anda juga
aduan perlu hadir ke mahkamah sebagai saksi
• Siapa yang terlibat rasuah? bagi kes ini.
• Bila dan di mana kejadian berlaku?
• Apa yang dilakukan?
• Siapa saksi kejadian?
• Bagaimana kesalahan dilakukan?
• Apa dokumen yang terlibat?
632
633

Basic Understand SPRM Responsibility

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Basic Understand SPRM Responsibility

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Basic Understand SPRM Responsibility

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Toolkits

Telefon : 603-8870 0000

Penulis dan penyunting

Reka bentuk muka hadapan

Semua hak terpelihara. Tiada mana-mana bahagian daripada

Toolkit 1: Pengenalan kepada SPRM 1

Toolkit 3: Kesalahan rasuah di bawah Akta SPRM 2009 69

Toolkit 4: Contoh sebenar kes rasuah (mengikut sektor) 95

Toolkit 5: Integriti 165

Toolkit 6: Punca dan simptom rasuah 215

Toolkit 7: Kesan rasuah 239

Toolkit 8: Laporkan rasuah dan jangan gentar! 273

Toolkit 9: Isu-isu lazim dalam perolehan kerajaan 289

Toolkit 10: Liabiliti korporat 329

Toolkit 11: Tatacara mencukupi 383

Toolkit 13: Jenayah pengubahan wang haram 431

Toolkit 14: White-collar crime 443

Toolkit 15: Pengiktirafan kepada penjawat awam yang 487

Toolkit 16: Pelan Antirasuah Nasional (NACP) dan 505

Toolkit 17: MS ISO 37001: Anti-Bribery Management 541

Toolkit 18: Pencegahan rasuah oleh individu dan 561

Toolkit 19: Kerjaya di SPRM 583

Toolkit 20: Latihan dalam kumpulan - Kajian kes 603

Segala kesyukuran dipanjatkan ke hadrat Ilahi atas limpah

Buku ini merupakan inisiatif Bahagian Pendidikan

Ceramah yang baik mampu memberikan mesej

Selain daripada ceramah, input-input dalam buku ini boleh

Akhir kata, saya berharap agar buku ini dapat memberi

“Rasuah disisih, negara bersih”

Tuan Ruslan Tuan Mat

SPRM 2009 &

• NOTA: Skim ‘P’ merujuk kepada

You might also like