‫ﻣﻠل ﻣﺗﺣد او ﮐﮫ د اﺳﻼم او ﻣظﻠوﻣﺎﻧو ﭘر ﺿد د ﮐﻔري ھﯾوادوﻧو‬
‫ﻠواﻟﮫ‪:‬‬
‫ﺳـــﭙﻴﻨﻪ ﻗﺎﻓﻠﻪ‬
‫اﺻﻼﺣﯽ‪ ،‬ﻓرھﻧﮕﯽ او ﻣﻌﻠوﻣﺎﺗﯽ ﻧﺷرﯾﮫ | ﻣﺳﻠﺳﻠﮫ ﺷﻣﭔره ‪ | ١ :‬ﻧﭔ ﮫ‪١۴۴۴/٠١/٢٣ :‬‬
‫ﻣرﺣوم ﻣﻼ ﺻﺎﺣب او ﺷرﯾﻌت ﺗﮫ ﺗﻌﮭد ﯾﯥ‪:‬‬
‫د ﺣﺟرې او ﺟوﻣﺎت ﻟﮫ اﻧ ړه دﻣﺑﺎرزې ﻣﯾدان ﺗﮫ ﭘﮫ دا ھوډ راووت ﭼﯥ‬
‫د ران ھﯾواد ﻟﮫ ﺳﭘﯾ ﻠﻲ ﺣرﯾم ﺧﮫ د ﺷر او ﻓﺳﺎد ﻐر ول ﮐړي ‪،‬ﺷ ﺗ ﮫ‬
‫ﻧﺎﺧواﻟﻲ‪،‬ﺑدﺑﯾﻧ ‪،‬ﻧﺎ اﻣﻧ او زورواﮐ ﻟﮫ ﻣﻧ ﮫ ﯾ وﺳ ﻲ‪،‬د ظ ﻠ م ‪ ،‬ﻗﺳ ﺎوت‬
‫‪،‬رذاﻟت او ﺟﮭﺎﻟت ﺣﺎﮐﻣﯾت ﻣﺣوه ﮐړي‪،‬د ﻗدرت ﺟزﯾرې ﻧﯾﺳﺗﻲ ﮐړي او‬
‫ھﻐﮫ ﭘرﯾﮑړي ﭼﯥ د وﭘﮏ ﭘﮫ زور ﻧﺎﺣﻘﮫ ﺗطﺑﯾﻘﯾږي ھ ﻐ ﮫ ﺗ ﮫ د ﺷ رﻋ ﻲ‬
‫ﻋﺎدﻻﻧﮫ ﻗﺿﺎء ﺑ ﮫ ورﮐ ړي‪،‬د ﺷ وروي ﭘ ﮫ وړاﻧ دې د ﺷ وي ﺟ ﮭ ﺎد او‬
‫ﻗرﺑﺎﻧﯾو ﺛﻣراﺗو ﺗﮫ ﺗﺣﻘﻖ ورﮐړي او ﭘﮫ ﺑدﻟﮫ ﯾﯥ ﺷرﻋﻲ اﺳﻼﻣﻲ ﻧظﺎم ﭘﻠ ﯽ‬
‫ﮐړي‪.‬‬
‫دا ھوډ ﯾﯥ ﯾوازي ﯾو ﺧ ﯾ ﺎل ﻧ ﮫ و ﺑ ﻠ ﮑ ﯥ ﮐ ردار ﯾ ﯥ ﺧ ورا ﻓ ﻌ ﺎل و‪،‬د‬
‫ﻣﺑﺎرزې ﻣﯾدان ﯾﯥ رم ﺳﺎﺗﻠﯽ و‪،‬د دﯾﻧﻲ ﻣدرﺳو او ﺟوﻣﺎﺗوﻧو طﺎﻟﺑﺎﻧو ﯾ ﯥ‬
‫ﺳﭘﯾ ﻠﻲ ﻟ ﮑر ﺗﮫ ھﻐﮫ ﺑﺳﯾﺎ ور ﮐړه ﭼﯥ دې ﻣدﺑر ﻗﺎﺋد ﭘﮫ ﻟﻧډ وﺧت ﮐﯥ د‬
‫ھﯾواد ﭘﮫ ﭘﻧ ﮫ ﻧوي ﺳﻠﻧﮫ ﺧﺎوره ﭘﮫ ﺧﭘﻠﮫ وﻟﮑﮫ ﮐﯥ راوﺳﺗﻠ ﮫ‪ ،‬د ط ﺎﻟ ﺑ ﺎﻧ و‬
‫اﺳﻼﻣﻲ ﺗﺣرﯾﮏ د ھﯾواد واﮐﻣﻧﻲ ﭘﮫ واک ﮐﯥ واﺧﯾﺳﺗل او ﻣ رﺣ وم ﻣ ﻼ‬
‫ﺻ ﺎﺣ ب د ﻣ ؤﻣ ﻧ ﺎﻧ و اﻣ ﯾ راﻟ ﻣ ؤﻣ ﻧ ﯾ ن ﺳ و‪.‬‬
‫ﻣﻼ ﺻﺎﺣب ﻟﮫ دې ﻓرﺻت ﺧﮫ ﭘﮫ اﺳﺗﻔﺎدې ﭘﮫ ﺧﭘﻠﮫ واﮐﻣﻧ ﻲ ﮐ ﯥ د ﷲ‬
‫ﺗﻌﺎﻟﯽ دﯾن او اﺳﻼﻣﻲ ﺷرﯾﻌت ﺗﮫ ﭘوره ژﻣﻧﺗ ﯾ ﺎ او ﮐ ﻠ ﮏ ﺗ ﻌ ﮭ د ر ﻧ د‬
‫ﮐړ‪،‬ﭘﮫ ول ھﯾواد ﮐﯥ ﯾﯥ ﺷرﻋﻲ اﺳﻼﻣﻲ ﻧظﺎم ﺣﺎﮐ م ﮐ ړ‪،‬ﺷ رﻋ ﻲ ﺣ دود‬
‫ﯾﯥ ﺟﺎري ﮐړل او د ﺷرﯾﻌت ﭘﮫ ﻧﺎﻓذوﻟو ﺳره ﯾﯥ د اﻣﻧﯾت ډاډﻣ ﻧ ﮫ ﻓﺿ ﺎء‬
‫راﻣﻧ ﺗﮫ ﮐړه‪.‬‬
‫ﺷرﯾﻌت ﯾﯥ ھﻐﮫ ﻣﻘﯾﺎس ور ر ﺎوه ﭼﯥ د ﺣﮑوﻣت ول ﮫ ﺑﮫ ﯾﯥ ﺑﺎﻧ دې‬
‫ﺗﻠﮫ ﮐول ‪،‬ﻣواﻓﻖ ﺗﮫ ﺑﮫ ﯾﯥ ﻋﻣﻠﻲ ﺑ ﮫ ورﮐوﻟﮫ او ﻟﮫ ﻣﺧﺎﻟﻔو ﺧ ﮫ ﺑ ﮫ ﯾ ﯥ‬
‫ډډه ﮐوﻟﮫ‪،‬ﺷرﯾﻌت ﺑﮫ ﯾﯥ ﭘﮫ ﻋﻣﻠﻲ ﺷﮑل وﻟﻧﯥ ﺗﮫ وړاﻧدې ﮐﺎوه‪،‬ﭘ ﮫ ﺧ ﭘ ﻠ ﮫ‬
‫ﻓﻌﺎﻻﻧﮫ واﮐﻣﻧ ﮐﯥ د اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن ﺣﮑوﻣت او وﻟﻧﮫ ﺧﭘل اﺳ ﻼﻣ ﻲ اﺻ ﺎﻟ ت‬
‫ﺗﮫ ﺳﺗﻧﮫ ﮐړه‪،‬دﺷرﻋﻲ ﻧظﺎم د ﯾﻧ ت ﭘ ﮫ ﺧ ﺎط ر ﯾ ﯥ د ھ ﯾ واد د وﻟ و‬
‫ﻗواﻧﯾﻧو او ﻣﻘرراﺗو اړوﻧد ﻓرﻣﺎن ﺻﺎدر ﮐړ ﭼﯥ وﻟ ﯥ ﻏ ﯾ ر ﻣ ذھ ﺑ ﻲ او‬
‫ﻏﯾرﺷرﻋﻲ ﻣﺎدې ﻧﯥ وﺑﺎﺳﻲ او د اﻣﺎرت د ﻣﻘﺎم ﻟﮫ ﻣﻧظ ورۍ وروﺳ ﺗ ﮫ‬
‫ﯾﯥ ﭘﮫ رﺳﻣﻲ ﺟرﯾده ﮐﯥ ﺧﭘﺎره ﮐړي‪.‬‬
‫ﭼﯥ د ھﻣدې ﻓرﻣﺎن ﭘﮫ ﺗوﺳط ﯾﯥ د اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن د ﻣﺧﮑﯾﻧﻲ رژﯾ ﻣ وﻧ و ول‬
‫ﻣﺧﮑﯾﻧﻲ ﻗواﻧﯾن ﭼﯥ اﮐﺛر ﯾﯥ د ﻧورو ھﯾوادوﻧو د اﺳﺎﺳﻲ ﻗواﻧﯾﻧو ﺧﮫ ﭘ ﮫ‬
‫ﺗﻘﻠﯾد ﻟﮫ ﺷرﯾﻌت او ‪) ...‬ﺑل ﻣﺦ(‬
‫ﺩ ﭘﺮﻭﺍﻥ ﻭﻻﯾﺖ ﺩ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﭘﻮﻟﯿﺴﻮ ‪‬ﻮﻭﻧﯿﺰ ﻣﺮﮐﺰ ﻕ‪ ،‬ﺟﻨ‪‬ﻞ ﺑﺎﻍ ‪ ،‬ﭼﺎﺭﯾﮑﺎﺭ‬
‫د ﻣﻠل ﻣﺗﺣد را ﻣﻧ ﺗﮫ ﮐوﻟو ﻟوﺑﮫ ﻟوﻣړی د اﻣرﯾﮑﺎ ﻟﮫ ﻟورې ﺗر ﺳره ﺷ وه‬
‫ﭼﯥ ﯾو اﻣرﯾﮑﺎﯾﻲ ﻟﯾﮑوال ﮐﺗﺎب ورﺑﺎﻧدې ﻟﯾﮑﻠﯽ دی ﭼﯥ ﻋرﺑﻲ ﺗﮫ ﺗرﺟﻣﮫ‬
‫ﺷوی دی د «ﻟﺑﻌﺔ اﻣم اﻟﻣﺗﺣدة »ﭘﮫ ﻧوم ﯾﯥ ﻣﻔﺻل ﮐﺗﺎب ﻟﯾﮑﻠﯽ دی‪.‬‬
‫ﻣﻠل ﻣﺗﺣد اﺻﻼً د اﻣرﯾﮑﯥ او ﻧورو ﺳﺗرو ﮐﻔري ھﯾوادوﻧ و ﯾ و ﻟ وﺑ ﮫ او‬
‫ﻧﺎﻧ ﮑﮫ ده ﭼﯥ د ﺧﭘﻠو اھداﻓو ﻟﭘﺎره ﯾﯥ ﮐﺎروي ‪.‬‬
‫ﻟﮫ ﭘروﻧﻲ اﻗدام ﺧﮫ ﯾﯥ ھدف ﮫ ر ﻧد ﺷو‪ ،‬ﭼ ﯥ د ﭘ ﺧ واﻧ ﻲ ﭘ ر ول‬
‫ﺷوي ﻣﻔﺳد او ﻏﺎﺻب رژﯾم ﻧﻣﺎﯾﻧده ﯾﯥ ﭘﮫ ﻣﻠل ﻣﺗﺣد ﮐﯥ و ﻣﻧﻠو ‪.‬‬
‫د ﻣﺮګ ژوﻧﺪ ﻟﻪ ﮐﺸﻤﮑﺶ ﺳﺮه ﺑﻠﺪ ﻳﻮ‬
‫د ﻣﻠل ﻣﺗﺣد ﯾﺎ د اﻣﻧﯾت ﺷوری ﺗش ﭘﮫ ﻧوم ﻠواﻟﯥ دا ﮫ ﭘﮫ ډا ﮫ ﮐړه ﭼﯥ‬
‫د ﻓﺮاق وﺻﺎل ﮐﯿﺴﻪ راﺗﻪ ﻋﺎدي ده‬ ‫دا ﻣﺗﺣده ھﯾوادوﻧﮫ او د اﻣﻧﯾت ﺷوری اﺻﻼً د ﮐﻔري ھﯾوادوﻧو د اﻧﺳﺟ ﺎم‬
‫)اﻧﺲ ﺣﻘﺎﻧﯽ(‬ ‫او ﻣﺗﺣد ﮐوﻟو ﺷوری ده ﭘﮫ اﺳﻼﻣﻲ ھﯾوادوﻧو او ﻣﺳﻠﻣﺎﻧﺎﻧ و ﭘ ورې ھ ﯾ‬
‫اړه ﻧﮫ ﻟري او ﻧﮫ د اﺳﻼﻣﻲ ھﯾوادوﻧو ﮫ ﻏم ﻟري‪ ،‬او ﮐ وﻣ ﯥ ﻣ رﺳ ﺗ ﯥ‬
‫ﭼﯥ ﺗر ﺳره ﮐوي د ھﻐو ﺧﮫ ﯾﯥ ﻣوﺧﮫ اﺳﺗﺧﺑﺎراﺗﻲ او ﻧور اھداف دي‪.‬‬
‫دا ﻧ ﮫ ﻣﻠل ﻣﺗﺣد دی ﭼﯥ د وﻟﺳوﻧو د اﺷﻐﺎل‪ ،‬ﺑﻣﺑﺎرت او ﻧﺎﺣ ﻘ ﮫ وژﻟ و‬
‫ﻗوﻣﺎﻧده او ﻗﺎﻧون ﺟﺎﯾري ﮐوﻻی ﺷﻲ‪ ،‬ﺧو د ﮐوم ﻓرﻋوﻧﻲ ﺣﮑوﻣت ﻟ ﺧ وا‬
‫ﮐﮫ ﭘﮫ ﺑﯥ طرﻓﮫ ﻣظﻠوﻣو ﮐﺳﺎﻧو ظﻠم ﮐﯾږي د ھﻐوی د ﺣﻘوﻗو ﻧ ﮫ د دﻓ ﺎع‬
‫ﭘر ﺎی ﻧور ھم د وﺧت د ﻓرﻋون ﺳره ﻣرﺳﺗﮫ ﮐوي ‪.‬‬
‫ﻧو ﻣﻠل ﻣﺗﺣد اﺻﻼً د اﺳﻼم د ﻧﺎﺑودی د ﭘﺎره د ﮐﻔري ھﯾوادوﻧو اﺗﺣﺎد دی‬
‫ﭼﯥ ﻣوﺧﮫ ﯾﯥ د ﮐﻔر ﺗﺳﻠط او د اﺳﻼم ﻧﺎﺑودول دي ‪.‬‬
‫و ﻣﺎ أرﺳﻧﺎک اﻻ رﺣﻣﺔ ﻟﻠﻌﺎﻟﻣﯾن‬
‫‪ -‬آن ﻻﯾن اﺳﻼﻣﻲ ﻻر ود‬
‫د اﺳﻼﻣﻲ ﻧظﺎم د ﻣﺷراﻧو ﻟوﻣړی ﻣﺳﺋوﻟﯾت د ﻟﻣﺎﻧ ﮫ ﻗﯾﺎم دی‪:‬‬
‫ﷲ ﺳﺑﺣﺎﻧﮫ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻓرﻣﺎﯾﻲ‪:‬‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬ھﻐﮫ ﻛﺳﺎن دي ﭼﯥ ﻛﮫ ﻣوﻧږ دوى ﺗﮫ ﭘﮫ ﻣﻛﮫ ﻛﯥ ﻗدرت ورﻛړو‬
‫)ﻧو( دوى ﺑﮫ ﻟﻣوﻧ ﻗﺎﯾﻣوي او زﻛﺎت ﺑﮫ ادا ﻛوي او د ﻧﭔﻛ ﺣﻛم ﺑﮫ‬
‫ﻛوي او ﻟﮫ ﺑدۍ ﻧﮫ ﺑﮫ ﻣﻧﻊ ﻛوي‪ ،‬او ﺧﺎص د ﷲ ﻟﭘﺎره د ﻛﺎروﻧو اﻧﺟﺎم‬
‫دى‪.‬‬
‫ﭘس د اﺳﻼﻣﻲ ﻧظﺎم د ﻣﺷراﻧو او ﭼﺎرواﮐو ﻟوﻣړی ﻣﺳﺋوﻟﯾت د ﻟﻣﺎﻧ ﮫ‬
‫ﻗﯾﺎم دی‪.‬‬
‫ﻧو ﺑﺎﯾد ﭘﮫ وﻟو وزارﺗوﻧو‪ ،‬رﯾﺎﺳﺗوﻧو‪ ،‬وﻻﯾﺗوﻧو او ﻧورو ﮐﺎر ﺎﯾوﻧو ﮐﯥ‬
‫د ﻟﻣﺎﻧ ﮫ ﻗﯾﺎم ﺗﮫ ﺗوﺟﮫ وﺷﻲ ‪.‬‬
‫د ﺟﻣﺎﻋت د ﺣﮑم ﭘﮫ اړه ﻣو ﻣﺧﮑﯥ ﻣطﻠب ﺧﭘور ﮐړ ﭼﯥ د ﺟﻣﺎﻋت‬
‫ﻟﻣوﻧ د ﻣذاھﺑو د ﺟﻣﮭورو ﻓﻘﮭﺎوو ﭘﮫ ﻧزد واﺟب دی او زﻣوﻧږ د ﻣذھب‬
‫راﺣﺞ ﻗول ھﻣدا دی ‪.‬‬
‫‪۴‬‬
 ‫ﮐﺗﺎﺑوﻧو ﻟﭘﺎره د دې ﻟﭘﺎره ﭼﯥ ﭘﮫ واﻧﺎﻧو ﮐﯥ د ﻣطﺎﻟﻌ ﯥ ﮐ وﻟ و ﻓ رھ ﻧ‬ ‫ﻟﻣوﻧ ﺳړی ﻟﮫ ﺑدو ﮐﺎروﻧو ﺧﮫ ﺳﺎﺗﻲ ‪.‬‬ ‫ﺣﻧﻔﻲ ﻓﻘﮭﻲ ﺳره ﭘﮫ ﺗﻘﺎﺑل ﮐﯥ ﺟوړ ﺷوي وو ؛اﺻﻼح او ﻟﮫ ﺷرﯾﻌت ﺳره‬
‫ﭘﯾﺎوړی ﮐړي ﯾو اﺳﺎن ﻣﯾﺗود ﺟوړ ﮐړي او ﭘﮫ ډﭔره ﮫ ژﺑ ﮫ دې ﻋ ﻠ ﻣ ﻲ‬ ‫‪ -١۵‬د واﻟدﯾن ﺳره ﺑد ﺳﻠوک ‪.‬‬ ‫ﺳم ﮐړل‪.‬‬
‫ﮐﺗﺎﺑوﻧﮫ وﻟﻧﯥ ﺗﮫ وړاﻧدې ﮐړي‪ ،‬د دې ﻟﭘﺎره ﺑﭔﻼﺑﭔﻠﯥ ﻻرې ﺷﺗﮫ‪.‬‬ ‫‪ -١۶‬ﻣﺧدراﺗو ﺗﮫ ﻻس اﭼول ﻟﮑﮫ ‪ :‬ﺷراب ‪ ،‬ﭼرس ‪ ،‬ﭘوډر او ﻧور …‬ ‫د وﻟﻧﯥ ﭘﮫ وﻟو ﺗﻌﻠﯾﻣﻲ ‪،‬ﮐﻠﺗوري او ﻓ رھ ﻧ ﻲ ﺑ رﺧ و ﮐ ﯥ اﺻ ﻼﺣ ﺎت‬
‫ﻣﺎ ﮫ ﻣوده ﻣﺧﮑﯥ ﭘﮫ ﯾوې ﺑﻠﯥ ﻟﯾﮑﻧﯥ ﮐﯥ ﯾوه ﺑﭔﻠ ﮫ ھم ورﮐړې وه‪ ،‬ﻣ ﺎ‬ ‫‪ -١٧‬زﯾﺎت ﻧﺎز او ﻧﻌﻣت ‪.‬‬ ‫راوﺳﺗل او ھﻐﮫ ﮫ ﯾﯥ ﺗري واﯾﺳﺗل ﮐوم ﭼﯥ ﻟﮫ ﺷرﯾﻌت ﺳ ره ﭘ ﮫ ﮑ ر‬
‫د ﻣﯾروﯾس ﻧﯾﮑﮫ ﺗﺎرﯾﺦ و ل ﻟوﺳﺗﯽ‪ ،‬ﺧ و ﭘ ﮫ وچ زور ﻣ ﯥ ﻟ وﺳ ﺗ ﯽ‪،‬‬ ‫‪ -‬ﷴ ﯾوﺳف واﺣدﯾﺎر‬ ‫ﮐﯥ وو‪.‬‬
‫داﺳﯥ ﻟﮑﮫ وک ﭼﯥ ﯾﯥ راﺑﺎﻧدې ﭘﮫ زوره ﻟوﻟﻲ‪ ،‬ﺧ و ﮐ ﻠ ﮫ ﭼ ﯥ ﻧﺻ ﯾ ر‬ ‫ھﻐﮫ ھر ﮐﺎر ﺗﮫ ﺧورا ﺟدي واو ﭘﮫ ﻣﯾړاﻧﮫ او اﺣﺳﻧﮫ طرﯾﻘﮫ ﺑﮫ ﯾﯥ ﺳر ﺗﮫ‬
‫اﺣﻣد اﺣﻣدي د «ﻧﯾﮑﮫ »ﻧﺎول وﻟﯾﮑو او د ﻣﯾروﯾس ﻧﯾﮑﮫ ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﯥ ﭘ ﮑ ﯥ‬ ‫ﻟوﺳت او ﻣطﺎﻟﻌﮫ ﻧ ﮫ وﮐړو؟‬ ‫راﺳﺎوه ﺧو د ﺷرﯾﻌت ﭘﮫ وړاﻧدې ﺟدﯾت او ﺗﻌﮭد ﯾﯥ دوﻣره ﺣﯾراﻧووﻧﮑﯽ‬
‫ﭘﮫ ھﻧري ژﺑﮫ ﭘﮫ ﺧوﻧد ﺧوﻧد وﻟوﺳﺗو او ﺑﯾﺎ ﺑﯾﺎ ﻣﯥ زړه ﮐﭔږي ﭼ ﯥ وﯾ ﯥ‬ ‫ﻣطﺎﻟﻌﮫ او ﻟوﺳت ﭼﯥ د ﭘوھﯥ د ذﺧﯾره ﮐوﻟو او د ﻣ ﺎﻟ وﻣ ﺎﺗ و د ﺗ رﻻﺳ ﮫ‬ ‫و ﭼﯥ ﻧﯥ ﻧورو ﺑرﺧو ﮐﯥ ددې ﭘﮫ ﭘرﺗﻠﮫ ﯾﯥ ﻓﻌﺎﻟﯾت ﮫ ﮐ م و‪،‬ھ ﻐ ﮫ ﭘ ﮫ‬
‫ﻟوﻟم‪ ،‬ھم ﻣﯥ ﺗرې ﺧوﻧد واﺧﯾﺳت‪ ،‬ھم ﻣﯥ ﻓﮑر ﮐﯥ ﭘﺎﺗﯥ ﺷو او ھم ﻣﯥ د‬ ‫ﮐوﻟو ﻟﭘﺎره ﻣﮭم دي‪ ،‬زﻣوږ وﻟ ﻧ ﮫ ﮐ ﯥ ډﭔ ری واﻧ ﺎن ورﺳ ره ﻧ ﮫ دي‬ ‫واﮐﻣﻧﻲ ﮐﯥ ﺷرﯾﻌت او اﺳﻼم داﺳﻲ واﺿﺢ ﮐړل ﭼﯥ ﻣﺧﮑﯥ ﺑﮫ ددﯾن ﭘ ﮫ‬
‫ﻣطﺎﻟﻌﯥ ﺳره ﻣﯾﻧﮫ ﭘﯾدا ﺷوه‪.‬‬ ‫ﻋﺎدت‪.‬‬ ‫ﮐﺗﺎﺑوﻧو ﮐﯥ ﺷرﯾﻌت وﯾل ﮐﯾدی ﺧو دﻟﺗﮫ ﺑ ﮫ ﯾ ﯥ ﻋ ﻣ ﻠ ﻲ ﻧ ﻣ وﻧ ﮫ وړاﻧ دې‬
‫ﻣﺎ ﺑﯾﺎ وړاﻧدﯾز وﮐړ ﭼﯥ زﻣوږ د ﻋﻠﻣﻲ‪ ،‬ﺗﺎرﯾﺧﻲ‪ ،‬ادﺑﻲ‪ ،‬وﻟﻧﯾزو او ﻧورو‬ ‫ﭘﮫ ډﭔری ووﻧ ﯾ زو ادارو‪ ،‬ووﻧ ﯾ و او ﭘ وھ ﻧ ﺗ وﻧ وﻧ و ﮐ ﯥ د ډﭔ ری‬ ‫ﮐﭔدﻟﮫ‪.‬ان ﺷﺎءﷲ ﭘﺎﺗﯥ ﮐﺎروان ﺑﮫ ﯾﯥ ھم ھﻣداﺳﻲ ﭘﺳﻲ ﭘ ﺎﻟ ﻲ ﻟ ﮑ ﮫ ﻧ ﮫ‬
‫ﻟﯾﮑﻧو او ﮐﺗﺎﺑوﻧو ﻟﭘﺎره ﮐﮫ دﻏﮫ ډول ﻣﯾﺗود ﺟ وړ ﺷ ﻲ‪ ،‬ﯾ ﺎ دې ﺗ ﮫ ورﺗ ﮫ‬ ‫ﻣﺣﺻﻠﯾﻧو او زده ﮐووﻧﮑو د ﭘوھﯥ ﮐﭼﮫ ﯾﺎ د دوی وړﺗﯾﺎ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ﯾ ﮫ‬ ‫ﭼﯥ ﯾﯥ ﻣﺧﮑﯾﻧﻲ ﻗﺎﺋد درس ورﮐړی او ﻟﮫ ده راﭘ ﺎﺗ ﮫ ﺳ ﭘ ﯾ ﻠ ﯽ اﺳ ﻼﻣ ﻲ‬
‫ﻧورې ﻻرې ﭼﺎرې ﭼﯥ ھم ﯾﯥ زﻣوږ واﻧﺎن وﻟوﻟ ﻲ او ھ م د دوی ﭘ ﮫ‬ ‫ده ﭼﯥ ﺳﻣﮫ ﻣطﺎﻟﻌﮫ ﻧﮫ ﮐوي او ﯾﺎ ﭘر وﺧت ﻧﮫ ﮐوي‪.‬‬ ‫اﻣﺎرت ﺑﮫ ﭘﮫ ﺷرﯾﻌت ودان ﺳﺎﺗﻲ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻓظﮫ ﮐﯥ ﭘﺎﺗﯥ ﺷﻲ ﻧو دا ﺑﮫ ﻏوره ﮐﺎر وي‪.‬‬ ‫زه ﯾوه ﺑﭔﻠ ﮫ وړاﻧدې ﮐووم‪:‬‬
‫ﮑﮫ زﻣوږ وﻟﻧﮫ اوس ﭘﮫ ھﻐﮫ ﺣﺎﻻت ﮐﯥ ﻧﮫ ده ﭼﯥ واﻧﺎن ﻣو دې ھ ر‬ ‫زﻣﺎ د ﻣﺷﺎھدو ﻟﮫ ﻣﺧﯥ‪ ،‬ډﭔری زده ﮐووﻧﮑﻲ او ﻣ ﺣ ﺻ ﻠ ﯾ ن ھ ﻐ ﮫ وﺧ ت‬ ‫‪ -‬ﻣوﻟوي ﻋﺑداﻟوﻟﻲ ﺧﻠﯾل‬
‫ډول ﮐﺗﺎﺑوﻧﮫ وﻟوﻟﻲ ﯾﺎ ﯾﯥ د ﻟوﺳﺗﻠو ﺣوﺻﻠﮫ وﻟري‪ ،‬زﻣ وږ واﻧ ﺎن دوه‬ ‫ﻣطﺎﻟﻌﮫ ﮐوي ﭼﯥ د ازﻣ وﯾ ﻧ ﯥ وﺧ ت راورﺳ ﭔ ږي‪ ،‬دﻟ ﺗ ﮫ دوی ﻟ ﮫ و‬
‫ډوﻟﮫ ﮐﺗﺎﺑوﻧﮫ ﮫ ﭘﮫ ﻣﯾﻧﮫ ﻟوﻟﻲ‪ ،‬ﻧﺎول او ﺷﻌر‪ ،‬ﮐﮫ ﮫ ھم د دې ﮐ ﺗ ﺎﺑ وﻧ و‬ ‫ﺳﺗوﻧزو ﺳره ﻣﺦ وي‪ ،‬ﻟﮫ ﯾوې ﺧوا رواﻧ ﻲ ﻓﺷ ﺎر‪ ،‬ﺑ ل ﭘ ﻠ و د ازﻣ وﯾ ﻧ ﯥ‬ ‫د واﻧﺎﻧو د ﻓﮑري اﻧﺣراف اﺳﺑﺎب‪:‬‬
‫ﻟوﺳﺗل ھم ﺑﯥ ﯥ ﻧﮫ دي‪ ،‬ﻧﺎول ﻣوږ ﺗﮫ د ژوﻧد ﺗﺟرﺑﯥ را ﯾﻲ او ﺷ ﻌ ر‬ ‫اﻧدﭔ ﻧﮫ او ﺑل ﭘﻠو د دوی ھﻐﮫ ﺳﺗوﻧزې ﭼﯥ ﭼﭔﭘ ر ﯾﺎ ﮐﺗﺎب ﮐﯥ ﯾﯥ ﻟري‪.‬‬
‫راﺗﮫ د ژوﻧد ﺧوﻧد ﺧو د دې ﺳره ﺳره ﺑﺎﯾد ﻣوږ ﺧﭘﻠﮫ ﻣﺎﻟوﻣﺎﺗﻲ او ﻋﻠﻣ ﻲ‬ ‫ﭘﮫ ﻟږ وﺧت ﮐﯥ ﺑﯾﺎ ﻧ ﮫ دوی ﻟ ﮫ اﺳ ﺗ ﺎد ﺳ ره اړﯾ ﮑ ﯥ ﻧ ﯾ وﻟ ﯽ ﺷ ﻲ ﭼ ﯥ‬ ‫‪ -١‬د اﯾﻣﺎن او ﻋﻘﯾدې ﺿﻌف‬
‫ﭘﺎﻧ ﮫ ھم اﺿﺎﻓﮫ ﮐړو او ﻋﻠﻣﻲ ﮐﺗﺎﺑوﻧﮫ وﻟوﻟو‪.‬‬ ‫ﺳﺗوﻧزې ﯾﯥ ور ﺣل ﮐړي او ﻧﮫ د دوی ﻣﻐز دوﻣره ظرﻓﯾت ﻟري ﭼﯥ ﭘﮫ‬ ‫‪ -٢‬د اوﻻد ﭘﮫ ﺗرﺑﯾﮫ ﮐﯥ د واﻟدﯾﻧو ﻏﻔﻠت ‪.‬‬
‫واﻧﺎن د دې ﻟﭘﺎره ﭼﯥ د ﻣطﺎﻟﻌﯥ ﺣ وﺻ ﻠ ﮫ ﯾ ﯥ ﻟ وړه ﺷ ﻲ او ورﺳ ره‬ ‫ﻟږ وﺧت ﮐﯥ ډﭔره ﻣطﺎﻟﻌﮫ وﮐړي او ډﭔر ﺷﯾﺎن زده ﮐړي‪.‬‬ ‫‪ -٣‬ﺷﯾطﺎﻧﻲ ﺧﭘروﻧﯥ ) زﯾﺎﺗره ھﻐﮫ ﺗﻠوﯾزﯾوﻧوﻧﮫ ‪ ،‬راډﯾو ﺎﻧ ﯥ ‪ ،‬اﻧ ﺗ رﻧ ټ‬
‫ﻋﺎدت ﺷﻲ ﻟﮑﮫ ﻣﺧﮑﯥ ﭼﯥ ﻣﯥ ﯾ ﺎدوﻧ ﮫ وﮐ ړه ھ ره ورځ دې ﻣ ط ﺎﻟ ﻌ ﮫ‬ ‫د ﻣطﺎﻟﻌﯥ ﻟﭘﺎره ﻣوږ ﺑﺎﯾد ﯾو ﻣ ﻧ ظ م ﭘ ﻼن وﻟ رو‪ ،‬ﮐ ﮫ د ووﻧ ﻲ زده‬ ‫ﭘﺎ ﯥ ‪ ،‬ﺳ﷼ او ﻓﻠﻣوﻧﮫ ﭼﯥ اﺻﻠﻲ ھدف ﯾﯥ د وﻟﻧﯥ او ﭘﮫ ﺧﺎﺻ ﮫ و ﮫ‬
‫وﮐړي‪ ،‬ﻣﻧظم ﻣﮭﺎﻟوﭔش دې ورﺗﮫ ﺟوړ ﮐړي‪.‬‬ ‫ﮐووﻧﮑﻲ ﯾﺎ د ﭘوھﻧﺗون زده ﮐړﯾﺎﻻن ﯾﺎﺳت ﻧو ﯾو ﻣﻧظ م ﻣ ﮭ ﺎﻟ وﭔ ش ﺟ وړ‬ ‫واﻧﺎﻧو اﻧﺣراف دی ( ‪.‬‬
‫ﺑل ﮐﺎر ﭼﯥ د ﻣطﺎﻟﻌﯥ ﺳره د ﻟوﺳﺗوﻧﮑﻲ ﻟﭔواﻟﺗﯾﺎ ﭘﯾدا ﮐوي د ﻧﺎول ﻟوﺳﺗ ل‬ ‫ﮐړئ‪ ،‬ھره ورځ ﻣطﺎﻟﻌﮫ وﮐړئ‪ ،‬د ﺧﭘﻠو درﺳﻲ ﻣﺿﺎﻣﯾﻧو ﺗر ﻧ ازاده‬ ‫‪ -۴‬ﺷرﻋﻲ ﻋﻠم ﺗﮫ ﺗوﺟﮫ ﻧﮫ ﮐول ‪ ،‬او د ﻧﺎھوﻧو د ﺧطرﻧﺎﮐو ﭘﺎﯾﻠ و ﺧ ﮫ‬
‫دي‪ ،‬ﮐو ښ وﮐړئ‪ ،‬ﺑﭔﻼﺑﭔل ﻧﺎوﻟوﻧﮫ وﻟوﻟﺊ‪.‬‬ ‫ﻣطﺎﻟﻌﮫ ھم وﮐړئ‪ ،‬ﯾﺎﻧﯥ اﺳﻼﻣﻲ ﺗﺎرﯾﺧﻲ‪ ،‬ادﺑ ﻲ‪ ،‬وﻟ ﻧ ﯾ ز او ﻣ ﺎﻟ وﻣ ﺎﺗ ﻲ‬ ‫ﻏﻔﻠت ‪.‬‬
‫دﻏﮫ راز د ھﻐو ﮐﺗﺎﺑوﻧو ﻟوﺳﺗو ﺗﮫ ﻟوﻣړﯾﺗوب ورﮐړئ ﭼﯥ ﺗ ﺎﺳ و ﻋ ﻼﻗ ﮫ‬ ‫ﮐﺗﺎﺑوﻧﮫ وﻟوﻟﺊ ﭼﯥ دا ﺑﮫ ﺗﺎﺳو ﺳره ﻣرﺳﺗﮫ وﮐړي ﺗر و ﻣو د ﻣ ط ﺎﻟ ﻌ ﯥ‬ ‫‪ -۵‬د ﺑدو او ﻓﺎﺳﻘو ﮐﺳﺎﻧو ﻣﻠ ري ‪.‬‬
‫ورﺳره ﻟرئ‪ ،‬ﻣﺛﻼً ﮐﮫ د ادب ﺳره ﻣﯾﻧﮫ ﻟرئ ادﺑﻲ ﮐﺗﺎﺑوﻧﮫ وﻟ وﻟ ﺊ‪ ،‬ﮐ ﮫ د‬ ‫ﻟﭘﺎره ﺣوﺻﻠﮫ ﻟوړه ﺷﻲ‪.‬‬ ‫‪ -۶‬ﭘﮫ وﻟﻧﮫ ﮐﯥ د أﻣر ﺑﺎﻟﻣﻌروف او ﻧﮭﯽ ﻋن اﻟﻣﻧﮑر ﺗرک ﮐول ‪.‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ﺳره ﻋﻼﻗﮫ ﻟرئ ﺗﺎرﯾﺧﻲ ﮐﺗﺎﺑوﻧﮫ او ﮐﮫ د ﻓﻠﺳﻔﯥ ﺳره ﻣو ذوق اړخ‬ ‫داﺳﯥ ﻣﮫ ﮐوئ ﭼﯥ ﭘﮫ ﻣﯾﺎﺷﺗو ﻣﯾﺎﺷﺗو ﮐﺗﺎب ﻧﮫ راﺧﻠﺊ او ﺑﯾﺎ د ازﻣ وﯾ ﻧ ﯥ‬ ‫‪ -٧‬د ﻓﺎﺳﻘﺎﻧو او ﮐﺎﻓراﻧو ﺳره ﭘﮫ ﻟﺑﺎس ‪ ،‬ﻔﺗﺎر او ردار ﮐ ﯥ ﻣﺷ ﺎﺑ ﮭ ت‬
‫ﻟ ﺎوه ﻓﻠﺳﻔﮫ وﻟوﻟﺊ ﭼﯥ دا ﺗﺎﺳو ﺳره ﻣرﺳﺗﮫ ﮐ وي ﺗ ر و ﻣ و ﭘ ﮫ ﮐ رار‬ ‫ﭘر ﻣﮭﺎل ﻟﮫ ډﭔرو ﻓﺷﺎروﻧو ﺳره ﺳره ﮐﺗﺎب را واﺧﻠﺊ‪ ،‬دﻏﮫ ﻣﮭﺎل ﻣو ھﯾ‬ ‫ﮐول ‪.‬‬
‫ﮐرار د ﺧﭘل ذوق ﭘرﺗﮫ د ﻧورو ﮐﺗﺎﺑوﻧو ﻟﮫ ﻣطﺎﻟﻌﯥ ﺳره ﻋﺎدت ﮐړي‪.‬‬ ‫ﻧﮫ زده ﮐﭔږي او ﻻ ﻧور ھم د رواﻧﻲ ﻓﺷﺎر ﺳره ﻣﺦ ﮐﭔږئ‪.‬‬ ‫‪ -٨‬د ﺻﺑر او ﺛﺑﺎت ﺗرک او د راﺣت او آﺳﺎﻧ ﻏو ﺗ ﻧ ﮫ او د ﺷ ﮭ واﻧ ﻲ‬
‫وروﺳﺗﯾو ﮐﯥ ﯾوې ﺧﺑرې ﺑﺎﻧدې ﺑﯾﺎ ﯾﻧ ﺎر ﮐووم ﭼ ﯥ ھ ره ورځ ﯾ و ﮫ‬ ‫ډﭔری ﻣﺣﺻﻠﯾن او ﭘﮫ ﻋﺎم ډول ﻟ وﺳ ﺗ وﻧ ﮑ ﻲ ﺷ ﮑ ﺎﯾ ت ﮐ وي ﭼ ﯥ دوی‬ ‫ﺧﯾﺎﻟوﻧو ﭘﺎﻟل‪.‬‬
‫وﻟوﻟﺊ‪ ،‬ﻟوﻣړﯾو ﮐﯥ ﺑﮫ ﺳﺧﺗﮫ وي ﺧو وروﺳﺗ ﮫ ﺑ ﮫ دوﻣ ره روږدي ﺷ ﺊ‬ ‫ﻣطﺎﻟﻌﮫ ﻧﮫ ﺷﻲ ﮐوﻟﯽ‪ ،‬ﺣوﺻﻠﮫ ﯾﯥ ﻧﮫ ﻟري‪.‬‬ ‫‪ -٩‬اوږده اﻣﯾدوﻧﮫ او د ﻣرګ ﺧﮫ ﻏﻔﻠت ‪.‬‬
‫ﭼﯥ ﭘرﺗﮫ ﻟﮫ ﻣطﺎﻟﻌﯥ ﺑﮫ ﻣو وﺧت ﻧﮫ ﺗﭔرﭔږي‪.‬‬ ‫دﻟﺗﮫ ﺑﭔﻼﺑﭔل اړﺧوﻧﮫ ﺷﺗﮫ‪ ،‬ﻟﮫ ﯾوې ﺧوا زﻣوږ ﻋ ﻠ ﻣ ﻲ ﮐ ﺗ ﺎﺑ وﻧ ﮫ ﭘ ﮫ ډﭔ ره‬ ‫‪ -١٠‬د اﺳﻼم دو ﻣﻧﺎﻧو ﭘر وړاﻧدې ﯾوازې ﭘﮫ ﻧظﺎﻣﻲ ھ و اﮐﺗﻔﺎء ﮐول او‬
‫ﺳﺧﺗﮫ ژﺑﮫ ﻟﯾﮑل ﺷوي دي او داﺳﯥ اﺳﺎن ﻣﯾﺗود ﻟﯾﮑواﻻﻧو ﻧﮫ دی ﻣوﻧدﻟﯽ‪،‬‬ ‫د ﻏزوه ﻓﮑري ﺗرک ﮐول ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺻﯾراﻟﺣﻖ ﻋﺎدل‬ ‫ﯾﺎ ﯾﯥ ﻧﮫ دی ﻏوره ﮐړی ﭼﯥ داﺳﯥ ﮐﺗﺎﺑوﻧﮫ وﻟﻧﯥ ﺗﮫ وړاﻧدې ﮐ ړي ﭼ ﯥ‬ ‫‪ -١١‬ﭘﮫ ﺑﯥ ﮐﺎری او ﺑﯥ ﻣﺳﺋوﻟﺗﯽ ﮐﯥ ﺧﭘل وﺧت ﺗﯾرول ‪.‬‬
‫زﻣوږ ول واﻧﺎن ﯾﯥ ﭘرﺗﮫ ﻟﮫ ﺳﺗوﻧزې وﻟوﻟﻲ‪ ،‬ﯾﺎ د دوی ﭘ ﮫ روان ﮫ‬ ‫‪ -١٢‬د و ﺗﺑرج او ﺑﯥ ﺣﺟﺎﺑﻲ ﭘﮫ ﮐو و او ﺑﺎزاروﻧو ﮐﯥ ‪.‬‬
‫اﻏﭔز وﮐړي‪ .‬ﺑس ھﻐﮫ ﭘﺧواﻧﯽ وچ ﮐﻠﮏ ﻣﯾﺗود دی او وچ ﮐﻠﮏ ﻣﺎﻟوﻣﺎت‬ ‫‪ -١٣‬د ﻧﺎرﯾﻧﮫ او و ‪ ،‬ﻧﺟوﻧو او واﻧﺎﻧو اﺧﺗﻼط او ډون ﭘﮫ ﻋ ﻠ ﻣ ﻲ ‪،‬‬
‫وړاﻧدې ﮐﭔږي‪.‬‬ ‫ﮐﺎري او ﻋﺎﻣﮫ ﺎﯾوﻧو ﮐﯥ ‪.‬‬
‫ﻟﮫ ﻟﯾﮑواﻟو او ﭘﮫ وﻟﮫ ﮐﯥ ﻟﮫ اړوﻧده وزارﺗوﻧو ﻣﯥ ھﭔﻠﮫ ده ﭼﯥ د ﻋ ﻠ ﻣ ﻲ‬ ‫‪ -١۴‬د ﻟﻣﺎﻧ ﮫ ﺗرک ﮐول ﯾﺎ ﭘﮫ ﺻﺣﻲ ﺗو ﮫ ﻟﻣوﻧ ﻧﮫ ادا ﮐول ﮑ ﮫ ﭼ ﯥ‬

‫‪۳‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۱‬‬