CHƯƠNG 4:

QUẢN TRỊ
RỦI RO NHÂN LỰC
CHƯƠNG 4:
MỤC TIÊU
 Hiểu được khái niệm quản trị rủi ro nhân lực
 Nhận diện và phân tích rủi ro nhân lực
 Kiểm soát và tài trợ rủi ro nhân lực

TÀI LIỆU THAM KHẢO

• Giáo trình Quản trị rủi ro căn bản – Fundamentals of risk
management: understanding, evaluating, and implementing
effective risk management, Paul Hopkin, Institute of Risk
Management, NXB Kogan Page, năm 2019.
• Giáo trình Quản trị nhân lực, ĐH Kinh tế quốc dân, 2015
NỘI
DUNG 1 KHÁI NIỆM RỦI RO NHÂN LỰC

CHÍNH
NHẬN DIỆN VÀ PHÂN TÍCH RỦI
2 RO NHÂN LỰC

KIỂM SOÁT VÀ TÀI TRỢ

3 RỦI RO NHÂN LỰC
TÌNH HUỐNG
1. QTRR nhân lực?
2. Các loại RR nhân lực trong
tình huống trên
1. Khái niệm rủi ro nhân lực

Khái niệm rủi ro nhân lực:

Rủi ro nhân lực là rủi ro liên quan đến lực lượng lao động
của tổ chức

Khái niệm quản trị rủi ro nhân lực:

Quản trị rủi ro nhân lực là những hoạt động quản trị rủi ro
liên quan đến nguồn nhân lực của doanh nghiệp
 Tầm quan trọng của quản trị rủi ro nhân lực

 Con người là yếu tố cấu thành nên tổ chức nên con

người giữ vị trí quan trọng trong quá trình hoạt động,
phát triển của tổ chức
Cách mạng 4.0 làm giảm vai trò của
con người trong tổ chức?

• Nhân tố khởi tạo và chuyển đổi việc làm

→công việc yêu cầu tay nghề cao hơn
mang lại năng suất cao hơn
→ “phân cực việc làm” + “gia tăng bất
bình đẳng”: Chữ U

• Đơn giản hóa công việc bằng cách giảm

thiểu những nhiệm vụ phức tạp cho
người lao động.
TRÒ CHƠI
1 2 3

4 5 6
Đáp án
 Tầm quan trọng của quản trị rủi ro nhân lực

 Con người là yếu tố cấu thành nên tổ chức nên con

người giữ vị trí quan trọng trong quá trình hoạt động,
phát triển của tổ chức
Cách mạng 4.0 làm giảm vai trò của
con người trong tổ chức?

→ Mức độ người lao động được hay mất

do tự động hóa ~ nhiều yếu tố bao gồm
bậc kỹ năng và liệu rằng người lao động
là nhân tố bổ trợ hay thay thế cho robot
và máy móc.
→ Con người giữ vai trò quan trọng trong
tổ chức
 Tầm quan trọng của quản trị rủi ro nhân lực

 Con người là yếu tố cấu thành nên tổ chức nên con

người giữ vị trí quan trọng trong quá trình hoạt động,
phát triển của tổ chức
 Tổ chức tồn tại là để phục vụ các nhu cầu của con người
chính vì thế nên các rủi ro liên quan đến con người đều
có ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp đến hoạt động cũng
như lợi ích của tổ chức
 Quản trị tốt các yếu tố rủi ro liên quan đến con người sẽ
mang lại sự ổn định cao cho tổ chức cũng như đem lại
cho tổ chức sự phát triển bền vững
13
 Phân loại rủi ro nhân lực

Rủi ro
nhân lực

Nguồn rủi ro

Nội bộ doanh Bên ngoài

nghiệp doanh nghiệp

Xuất phát từ yếu tố con
người bên trong tổ chức:
• Các nhân viên, người lao
động
• Các quản trị viên trong
tổ chức
Bắt nguồn từ yếu tố con người bên
ngoài tổ chức:
• Thị trường lao động
• Chính sách liên quan đến người
lao động: lương, giờ làm, chế độ
làm thêm giờ, quyền cơ bản
Phân loại rủi ro nhân lực

Sức khỏe
và an toàn

Môi trường Tài chính

và xã hội và quản trị
Rủi ro
nhân lực
Lĩnh vực bị
tác động

Tài năng Số hóa

 Hiện nay đang thiếu 3 triệu chuyên gia an
ninh mạng trên toàn thế giới (WFE, 2022)
 95% vấn đề về an ninh mạng được gây
nên bởi con người (WFE, 2022)
LẬP KẾ HOẠCH
QUẢN TRỊ RỦI RO?
Chương 4: Quản trị rủi ro nhân lực
4.2. Nhận dạng và phân tích rủi ro nhân lực
ST Rủi ro nhân lực Nguồn của RR Nguyên nhân
T
1 Hiệu suất làm việc thấp ? ?
2 Tai nạn lao động
3 Nhân viên bỏ việc hàng loạt
4 Xung đột, mâu thuẫn giữa NLĐ
5 Thiếu nhân lực trình độ cao
6 Dư thừa lao động
7 RR pháp lý khi tuyển dụng, sử dụng, sai thải

8 Nhân sự bỏ sang cty đối thủ

9 Nhiều nhân sự sắp nghỉ hưu, thai sản
10 NLĐ vi phạm kỉ luật lao động
11 NLĐ mất động lực làm việc
12 Yêu cầu tăng chế độ cho NLĐ
 Chương 4: Quản trị rủi ro nhân lực
4.2. Nhận dạng và phân tích rủi ro nhân lực
STT Rủi ro nhân lực Nguồn của RR Nguyên nhân

1 Hiệu suất làm việc thấp Bên trong Giám sát, đào tạo
2 Tai nạn lao động Bên trong TBTB bảo hộ
3 Nhân viên bỏ việc hàng loạt Bên trong Văn hóa DN, chế độ đãi ngộ chưa tốt

4 Xung đột, mâu thuẫn giữa NLĐ Bên trong Văn hóa, chế độ
5 Thiếu nhân lực trình độ cao Bên trong Lập kế hoạch NNl chưa hiệu quả
6 Dư thừa lao động Bên trong Sắp xếp NS chưa hiệu quả
7 RR pháp lý khi tuyển dụng, sử dụng, sai thải Bên trong BP pháp lý

8 Nhân sự bỏ sang cty đối thủ Bên trong Chế độ đãi ngộ chưa đảm bảo
9 Nhiều nhân sự sắp nghỉ hưu, thai sản
10 NLĐ vi phạm kỉ luật lao động Chủ quan NLĐ Ý thức chấp hành kỷ luật kém
11 NLĐ mất động lực làm việc Bên trong Chế độ ĐN chưa tốt
12 Yêu cầu tăng chế độ cho NLĐ
 Phân tích ví dụ:

Năm 2018, các nhân viên nữ đã lên tiếng về văn

hóa nam quyền tại Nike, thúc đẩy những hành vi
quấy rối và phân biệt đối xử tại nơi làm việc.

Nhận diện những rủi ro nhân sự trong tình huống

trên

- Môi trường làm việc hòa nhập

- Ứng xử và văn hóa (phương pháp giao tiếp không hiệu quả)
- Gắn kết công ty và người làm việc (thiếu niềm tin)
- Lạm dụng quyền hành
- Rủi ro pháp lý
Phân tích rủi ro
Top 5 rủi ro nhân sự theo khu vực

TT Toàn thế Châu Á Châu Âu Anh Mỹ

giới
1 An ninh mạng Thu hút và giữ An ninh Suy giảm sức Suy giảm sức
chân nhân tài mạng khỏe tinh khỏe tinh thần
thần
2 Thu hút và An ninh mạng Thu hút và An ninh Kỹ năng lỗi
giữ chân giữ chân mạng thời
nhân tài nhân tài
3 Bảo mật dữ Bảo mật dữ Bảo mật dữ Thu hút và Ứng xử và văn
liệu liệu liệu giữ chân hóa
nhân tài
4 Làm việc kiệt Kỹ năng lỗi Kỹ năng lỗi Môi trường Môi trường
sức thời thời hòa nhập
5 Kỹ năng lỗi Kế nhiệm của Ứng xử và Kỹ năng lỗi Rủi ro tài chính
thời vị trí quan văn hóa thời cho nghỉ hưu
trọng
Nguồn: MMB, 2021
Rủi ro suy giảm sức khỏe tinh thần đối với người lao động tại Anh

• Căng thẳng và trầm cảm ~ 51% tổng số trường hợp sức khỏe kém
liên quan đến công việc
• Suy giảm sức khỏe tinh thần sẽ là nguyên nhân hàng đầu của sự
vắng mặt tại nơi làm việc vào năm 2030 nếu vấn đề này không
được giải quyết (WHO, 2011).
Rủi ro suy giảm sức khỏe tinh thần đối với người lao động tại Anh

Rủi ro suy giảm sức khỏe tinh thần

thường gặp ở công việc trong lĩnh
vực gì?
Nguyên nhân là gì?
 Phân tích rủi ro
Top 5 rủi ro nhân sự theo lĩnh vực
TT Tổ chức tài Bán lẻ Sản xuất và Công nghệ, Xây dựng
chính oto truyền thông
1 Thu hút và An ninh An ninh mạng Thu hút và giữ An ninh mạng
giữ chân mạng chân nhân tài
nhân tài
2 Làm việc kiệt Thu hút và Kỹ năng lỗi An ninh mạng Thu hút và giữ
sức giữ chân thời chân nhân tài
nhân tài
3 An ninh Môi trường Thu hút và Bảo mật thông Tăng chi phí sức
mạng giữ chân tin khỏe và phúc lợi
nhân tài
4 Suy giảm sức Kỹ năng lỗi Điều kiện cho Tăng chi phí sức Kế nhiệm của vị
khỏe tinh thời bệnh truyền khỏe và phúc trí quan trọng
thần nhiễm lợi
5 Kỹ năng lỗi Suy giảm Làm việc quá Suy giảm sức Bảo mật thông
thời sức khỏe sức khỏe tinh thần tin
tinh thần

Nguồn: MMB, 2021

Phân tích rủi ro

1.Nguồn
rủi ro

Phân 2.Nguyên
4.Tổn
thất tích rủi nhân rủi
ro ro

3. Tần
suất, xác
suất rủi
ro
 Phân tích rủi ro

Nguyên nhân của tổn thất

Con người Môi trường làm việc

Điều Lương
Ý thức Tổ chức Quan Môi
Trình kiện và
đạo nơi làm hệ lao trường
độ làm phúc
đức việc động vĩ mô
việc lợi
 Phân tích rủi ro
An ninh mạng
Thu hút và giữ 1.Nguồn
chân nhân tài rủi ro
Làm việc kiệt
sức
Kỹ năng lỗi thời
Suy giảm sức
khỏe tinh thần Phân 2.Nguyên
4.Tổn
Kế nhiệm của vị thất tích rủi nhân rủi
ro ro
trí chủ chốt
Ứng xử và văn
hóa
Tai nạn lao
động 3. Tần
suất, xác
suất rủi
ro
Phân tích rủi ro
Đánh giá tổn thất

An ninh mạng • Phá hủy danh tiếng và thương hiệu

• Hoạt động gián đoạn
Thu hút và giữ • Tốn chi phí tuyển dụng và đào tạo
chân nhân tài • Nguồn nhân lực bị biến động
Bảo mật dữ liệu • Mất hoặc sử dụng sai thông tin cá nhân
Làm việc kiệt • Giảm hiệu suất làm việc
sức • Phá hủy danh tiếng
Kỹ năng lỗi thời • Không đạt được mục tiêu của doanh nghiệp
Suy giảm sức • Giảm năng suất làm việc
khỏe tinh thần • Tốn chi phí sức khỏe
Kế nhiệm của vị • Mất người chủ chốt
trí chủ chốt
Ứng xử và văn • Mâu thuẫn nội bộ
hóa
PT rr và phân loại
các RR vào MT
rủi ro
 Ma trận rủi ro nhân sự
Mức độ
tác động
An ninh mạng
Cao
Bảo mật dữ liệu Thu hút và giữ
chân nhân tài
Làm việc kiệt sức

Kế nhiệm của vị trí chủ chốt

Suy giảm sức khỏe tinh thần
Bất ổn xã hội
Ứng xử và văn hóa

Tai nạn lao động

Thấp

Khả năng
Thấp Cao
xảy ra
 3. Kiểm soát và tài trợ rủi ro nhân lực
Mức độ
tác động

Cao Chuyển giao rủi ro Né tránh rủi ro

Thấp Chấp nhận rủi ro Giảm thiểu rủi ro

Khả năng
Thấp Cao
xảy ra
 3. Kiểm soát và tài trợ rủi ro nhân lực
Né tránh rủi ro

• Quy định, cam kết ràng buộc đối với người lao động
• Sổ tay nhân viên: các điều khoản và điều kiện tuyển
dụng, bao gồm cả việc sắp xếp nghỉ ốm đau, nghỉ thai
sản, giám định và nghỉ phép hàng năm, tác phong trong
công việc và vai trò, trách nhiệm.
• Thực hiện quy chế an toàn lao động và bảo vệ sức khỏe
người lao động
• Ví dụ: ISO 45003 về quản lý an toàn và sức khỏe nghề
nghiệp
• Khu vực kinh tế châu Âu (EEA) đưa ra quy định về những
tiêu chuẩn giúp cân bằng công việc và cuộc sống cho
người lao động

→ loại bỏ những yếu tố có thể gây ảnh hưởng không tốt đến lực
lượng lao động
Phân tích ví dụ
liên quan đến rủi
ro nhân lực và nêu
biện pháp né tránh
1 phần và toàn bộ
 Ví dụ minh họa
 Né tránh 1 phần:  Né tránh hoàn toàn
- Nhân sự nghỉ việc: do chế độ đãi - Tuyển dụng: thuê
ngộ, Ql, sức khỏe,…
- Văn hóa DN:
- TNLĐ
- Ý thức, thái độ lv:
3. Kiểm soát và tài trợ rủi ro nhân lực

Giảm thiểu rủi ro

• Có kế hoạch phát triển nguồn nhân lực cho tương lai

• Xây dựng chính sách tuyển dụng hợp lý và hiệu quả
• Huấn luyện, bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ cho cán bộ nhân
viên
• Phân công rõ ràng hợp lý công việc
• Luân chuyển công việc để giảm rủi ro trong sức khỏe và an
toàn của nhân viên
• Các chương trình huấn luyện cá nhân (coaching) để đào
tạo, động viên và cải thiện hiệu suất của nhân viên
3. Kiểm soát và tài trợ rủi ro nhân lực

Chấp nhận rủi ro

• Sàng lọc trong tuyển dụng và kiểm tra/đánh giá định kỳ:
• Các bài test
• Sử dụng công nghệ, ví dụ: phân tích giọng nói

• Hệ thống đánh giá chất lượng lao động chính xác

• Các chương trình khám sức khỏe, tư vấn cho nhân viên
• Ví dụ: chương trình Thriving at Works tại Anh
3. Kiểm soát và tài trợ rủi ro nhân lực

Chuyển giao rủi ro

• Bảo hiểm
• Thuê công ty tư vấn
• Các chương trình phúc lợi
Tài trợ rủi ro nhân lực

2 biện pháp tài trợ rủi ro

Tự khắc phục rủi ro Chuyển giao rủi ro

• Mua bảo hiểm an toàn

• Các chương trình phúc
LĐ, XH, YT
lợi, ESOP (Employee
• Bảo hiểm
Stock Ownership Plan)
• Thuê công ty tư vấn
Tập làm Nhà quản trị rủi ro

 Nhận diện và phân tích rủi ro nhân sự trong thời gian phong tỏa vì
Covid và nhân viên phải làm việc tại nhà
 Đưa ra một số biện pháp kiểm soát những rủi ro trên

Case study: Nestle, Unilever, Nationwide Building Society

Chương 4: Quản trị rủi ro nhân lực

4.3. Kiểm soát rủi ro nhân lực

 Có kế hoạch phát triển nguồn nhân lực cho tương lai

 Xây dựng chính sách tuyển dụng hợp lý và hiệu quả
 Huấn luyện, bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ cho cán bộ nhân viên
 Phân công rõ ràng hợp lý công việc
 Hệ thống đánh giá chất lượng lao động chính xác
 Thực hiện quy chế an toàn lao động
Chương 4: Quản trị rủi ro nhân lực

4.4. Tài trợ rủi ro nhân lực

 Đầu tư cho các chính sách, chế độ cho NLĐ
 Đầu tư cho bảm hiểm
 Đầu tư cho tư vấn pháp lí, tư vấn thương mại
 Đầu tư cho Đào tạo và phát triển nhân lực
 Đầu tư xây dựng mối quan hệ
Chương 4: Quản trị rủi ro nhân lực

4.4. Tài trợ rủi ro nhân lực

❖ Các phương án tài trợ rủ ro nhân lực:
 XD các chương trình phúc lợi, ESOP
 Mua bảo hiểm an toàn LĐ, XH, YT
 Khuyến khích gắn liền với lương
 Nhanh chóng ổn định quy mô kinh doanh để ổn định nguồn
nhân lực.
 Tổ chức chương trình đào tạo và phát triển nguồn NL
 Xây dựng Văn hóa doanh nghiệp
 Đầu tư cơ sở vật chất phục vụ an toàn lao động
 Hợp tác với cty luật, công ty tư vấn
 Tham gia hiệp hội doanh nghiệp
 Tăng cường quan hệ với các bên cơ quan nhà nước
Hãy xây dựng quy
trình quản trị rủi ro
nhân sự tại công ty
mà anh/ chị biết
hoặc quan tâm?