Podstawowe wielkości i prawa chemiczne stosowane w obliczeniach składu materiałów.

Obliczenia
stechiometryczne. 9. 11. 2019 r.

1. Masa atomowa

Przez względną masę atomową rozumie się liczbę, określającą, ile razy masa jednego
atomu danego pierwiastka chemicznego jest większa od 1/12 masy atomu izotopu 12C,.
Masa atomowa jest wyrażana w atomowych jednostkach masy [u].
Liczbowo jest równa iloczynowi masy pojedynczego atomu danego pierwiastka i liczby Avogadra
1u = 1,66 x 10 -24g
2. Masa cząsteczkowa substancji jest sumą mas atomowych wszystkich atomów, z których składa się
dana cząsteczka. Jednostką masy atomowej i cząsteczkowej jest unit. Bezwzględna masa cząsteczki
jest to masa wyrażona w gramach.
Z definicji wiadomo, że 1 gram to około 6,02 * 1023 unitów.
Stąd 1 unit = 1/6,02 * 1023 = 1,66 * 10-24 grama
Zadanie 1.
Oblicz masę cząsteczkową i bezwzględną masę cząsteczki PbO.
MrPbO = 207 u + 16 u = 223 u

MbPbO = 223 u * 1 g /6,02 * 1023 u = 3,70 * 10-22 gram

Odpowiedź: Masa cząsteczkowa PbO wynosi 223 unity, a masa bezwzględna 3,70 * 10-22 gram.
Zadanie 2
 Obliczyć masę cząsteczkową i stosunek wagowy pierwiastków w CO . 2

Rozwiązanie:

Masa cząsteczkowa dwutlenku węgla jest sumą mas atomowych tlenu i węgla.

MrCO = 12 u + 2 * 16 u = 44 u
2

Stosunek wagowy C: O = 12 u : 32 u. Po skróceniu przez cztery otrzymamy wynik C : O = 3 : 8

Odpowiedź: Masa cząsteczkowa CO wynosi 44 unity a stosunek wagowy C do O wynosi 3 : 8.

2

3. Mol i masa molowa

Zadanie 1
Ile atomów znajduje się w 0,25 mola żelaza?

Zadanie 2
Oblicz masę molową 3 moli gipsu palonego.
I. Prawa chemiczne

1. Prawo zachowania masy.

Łączna masa substratów równa jest łącznej masie produktów.

inaczej:

W każdej przemianie chemicznej masa substancji biorących udział w reakcji

chemicznej nie ulega zmianie,
jest równa masie produktów powstałych w wyniku reakcji.

Prawo zachowania masy po raz pierwszy sformułował rosyjski chemik Michaił Łomonosow
w roku 1748r.
Jego pierwotna treść brzmiała: "Wszystkie przemiany zachodzące w przyrodzie polegają na tym, że ile
się odejmie od jednego ciała, tyle się dodaje do drugiego. W ten sposób, jeżeli gdzieś ubędzie nieco
materii, to przybędzie w innym miejscu". (M. Łomonosow - "Rozważania o stałości i płynności ciał").
Niezależnie od M. Łomonosowa prawo zachowania masy odkrył francuski uczony Antoine Laurent
Lavoisier (1789r.).

2. Prawo stałości składu związku chemicznego.

Pierwiastki tworzące związek chemiczny łączą się ze sobą w ściśle określonych stałych
stosunkach wagowych.

Sposoby przedstawiania składu ilościowego związków chemicznych na przykładzie Al 2O3

stosunek atomowy - wynika ze wzoru sumarycznego: liczba atomów glinu /liczba atomów
tlenu = 2/3
stosunek masowy - na podstawie wzoru sumarycznego i mas atomowych obliczamy stosunek
mas atomów w cząsteczce:

stosunek procentowy - stosunek masowy wyrażony w procentach:

Prawo stałości składu podał w 1799 roku chemik francuski - Joseph Louis Proust: "Skład
 jednych i tych samych substancji niezależnie od sposobu ich otrzymania jest stały".
Potwierdził je angielski uczony John Dalton w 1803r.

3. Prawo stosunków objętościowych.

Objętość reagujących ze sobą gazów oraz gazowych produktów ich reakcji, odmierzone w tych
samych warunkach temperatury i ciśnienia, pozostają do siebie w stosunkach niewielkich liczb
całkowitych.

44. Prawo Awogadro

W tych samych warunkach fizycznych tzn. w takiej samej temperaturze i pod takim samym
ciśnieniem, w równych objętościach różnych gazów, znajduje się taka sama liczba cząsteczek.

II Obliczenia stechiometryczne.

Zadanie 3
Oblicz, ile moli tlenku magnezu powstanie w reakcji 12 g magnezu z tlenem

Zadanie 4
Ile wapna palonego można otrzymać z 500 kg wapienia, przyjrnując zawartość CaCO3 100%?

Zadanie 5
Ile gramów kwasu solnego potrzeba do otrzymania 22 g chlorku wapnia w
reakcji tego kwasu z wapniem?
[