Sefa Saygılı - Sigarayı Niçin Ve Nasıl Bırakmalı

•
SiGARAYI
NİÇİN VE NASIL
BI I?
1
Sigaray›
Niçin ve Nas›l B›rakmal›?
•
Prof. Dr. Sefa Sayg›l›
1
2
Sigaray› Niçin ve
Prof. Dr. Sefa Sayg›l› Nas›l B›rakmal›?
Türdav Yay›n Grubu

Ad›na Editör Mehmet Dikmen
Bask›ya Haz›rl›k Türdav Ajans
Bask› Çevik Matbaac›l›k
Davutpafla Cad. Besler ‹fl Merkezi
No: 20/18-19 Topkap›/‹stanbul
Tel: (0212) 501 30 19
Cilt Savafl Mücellit - (0212) 501 99 42
‹stanbul / 2010
ISBN 9944-995-03-7
Yay›nc› Sertifika No: 16440
Göztepe Mh. Mahmutbey Yolu Orhangazi Cd. No:16 Ba¤c›lar / ‹STANBUL

Tel: (0212) 446 08 08 (pbx) Fax: (0212) 446 00 15 - 90
TÜRDAV YAYIN GRUBU www.elityay.com • bilgi@elityay.com • www.kitapkutusu.com
“Elit Kültür” markas› ile üretilen bu eserin bas›m ve yay›n haklar›

© Türdav Bas›m ve Yay›m Ticaret ve Sanayii A.fi.’ye aittir.
2
3
S‹GARAYI
N‹Ç‹N VE NASIL
BIRAKMALI?
Prof. Dr. Sefa SAYGILI
3
4
Prof. Dr. SEFA SAYGILI

1956 y›l›nda ‹skenderun’da do¤du. ‹lk, orta ve
lise tahsilini bu flehirde yapt›ktan sonra girdi¤i ‹s-
tanbul T›p Fakültesi’nden 1980’de mezun olarak
doktor oldu. Ard›ndan ayn› fakültenin psikiyatri kli-
ni¤inde uzmanl›k e¤itimine bafllad› ve 1984 y›l›nda
psikiyatri uzman› ünvan›n› ald›. KKTC Girne’deki
yedek subayl›k görevinden sonra 1985’te Bak›rköy
Ruh ve Sinir Hastal›klar› Hastanesi’nde çal›flmaya
bafllad›. 1990’da psikiyatri flef muavini, 1991’de ‹stanbul T›p Fakültesinde
girdi¤i s›navla psikiyatri doçenti oldu. 1992’de psikiyatri klinik flefi olarak Va-
k›f Gureba Hastanesinde göreve bafllad›. Halen bu görevini sürdürmektedir.
2009 y›l›nda Profesörlü¤e yükseldi.
Profesör Sayg›l›, 1988-1998 y›llar› aras›nda Zaman Gazetesinin sa¤l›k kö-
flesini idare etmifltir. 1989 y›l›nda seçildi¤i Yeflilay Genel Baflkan Yard›mc›l›¤›
görevini de halen sürdürmektedir.
“Doktorunuz Diyor ki”, “Dengeli Beslenme Sa¤l›kl› Zay›flama”, “Annemi
‹stiyorum”, “Babac›¤›m Neredesin?”, “Sa¤l›k Bilinci”, “Dünyay› Aldatanlar”,
“Ayhan Songar”, “Mazhar Osman”, “Evlilikte Mutluluk Sanat›”, “Gerçe¤i
Arayanlar”, “Strese Son”, “Beyin ve Ruh”, “Mutluluk Elimizde”, Hakikati
Arayanlar, G›da Rehberi adl› kitaplar› yay›nlanm›fl olan Prof. Dr. Sefa Sayg›l›
ayn› zamanda Doç. Dr. Ahmet Y›ld›zhan’la birlikte ayda bir yay›nlanan popü-
ler “Sa¤l›¤›n›z” adl› sa¤l›k dergisini 2 y›l ç›karm›flt›r. Elliden fazla bilimsel ma-
kalesi olan Sayg›l›, ayr›ca ayl›k “E¤itim ve Bilim” dergisinin yay›n dan›flman›-
d›r.
Evli, 2 çocuk babas›d›r.
Sefa Sayg›l›’ya ulaflmak için adres:

Akdeniz Cad. Battalgazi Sk.
Sa¤l›k Ap. No: 19-1 Fatih-‹stanbul
Tel: 0.212 - 532 77 79
Fax: 0.212 - 635 97 94
Cep: 0.532 - 233 68 60
4
5
ÖNSÖZ
Pek çok hastalığın sebebi sigaradır. Sigara içmekle,

sağlığımızı ciddi tehlikeler altına atmakla kalmıyor; ay-
nı zamanda çevremize de zarar vermiş oluyoruz.
Ama bunlardan da önemlisi, sigara içiyorsak siga-
ranın esiri olmuşuz demektir. Kendimizi pislik içinde
bir hayata, kötü kokan nefese, sararmış dişlere, yanık
izlerine, kirli kül tabaklarına ve sigaranın o iğrenç ko-
kusuna mahkûm etmişizdir.
Halbuki sigara 4000’den fazla zehir ihtiva eder. Bu
zehirlerin en başta geleni olan nikotin’e vücudumuzun
ihtiyacı yoktur.
Unutmayalım ki her sigara nefesinde içimize kan-
sere yol açan katranlı maddeler çekiyoruz ve ciğerleri-
mizi bununla kirletiyoruz. Nikotinin yol açtığı tek kötü
hastalık kanserden ibaret de değildir. Kalp hastalıkları,
damarlarda sertleşme, amfizem, anjin, tromboz, kro-
nik bronşit ve astım da sigaradandır.
Sigarayı bırakmak için hemen karar alalım. Gele-
cekte daha kolay terk edebileceğimizi sanıyorsak yanı-
lıyoruz. İllâ ki ölümcül bir hastalığa yakalanmayı mı
bekleyeceğiz?
5
6 / SİGARAYI NİÇİN VE NASIL BIRAKMALI ?
O zaman cesaretimizi toplayıp hayatımızın

önemli kararlarından birini vererek sigarayı bıraka-
lım. İşte elinizdeki kitapçık bu hedef düşünülerek ya-
zılmıştır. Okuyalım ve hayati kararımızı verelim. Sonra
da sigarasız günlerin ve özgürlüğün tadını çıkaralım.
Şuna inanalım, sigaraya esaretin bitmesi büyük mutlu-
luktur.
Prof. Dr. Sefa Saygılı

İstanbul, 2010
Not: Kaynak konusunda her zaman yardımlarını gördüğüm Meh-

met Urhan’a teşekkürlerimle...
6
7
‹Ç‹NDEK‹LER
YAYGIN TEHLİKE ........................................................... 9

SİGARAYA NASIL BAŞLANIR?........................................ 12
KADINLAR VE SİGARA................................................... 18
SİGARA BAĞIMLILIĞI NEDİR? ..................................... 20
SİGARADAKİ ZARARLI MADDELER............................. 21
SİGARANIN SAĞLIĞIMIZA YAPTIĞI ZARARLAR ........ 24
SİGARANIN DİĞER ZARARLARI ................................... 33
ÇOCUKLAR VE SİGARA ................................................. 35
SİGARA ORGANLARI NASIL ETKİLER? ........................ 38
PASİF TİRYAKİLİK (DUMANALTI OLMA) .................... 41
İSLÂMA GÖRE SİGARA İÇMENİN HÜKMÜ ................ 44
SİGARAYI NİÇİN BIRAKMALI? ...................................... 47
SİGARAYI NASIL BIRAKMALI? ...................................... 50
SİGARAYI BIRAKIRSAK YEMEKTEN LEZZET ALIRIZ.. 59
SİGARA YOKSUNLUĞU ................................................. 62
YOKSUNLUKLA NASIL BAŞETMELİ?........................... 65
SİGARAYI BIRAKMADA METODLAR............................ 68
LİGHT SİGARA İÇMEK ÇÖZÜM MÜ? .......................... 75
7
SİGARA BAĞIMLILIĞINDAN KORUNMA .................... 77

SİGARAYI BIRAKANLARIN VÜCUDUNDAKİ
DEĞİŞİKLİKLER ............................................................. 78
GENÇLİK VE SİGARA ..................................................... 81
SİGARAYLA İLGİLİ BAZI SORULARA CEVAPLAR ........ 87
8
9
YAYGIN TEHL‹KE
En yaygın zararlı alışkanlık olan tütün kullanımı,

aynı zamanda çağımızın en çok ölüme sebep olan tut-
kusu durumundadır.
ABD ve Batı ülkelerinde, sigara ile mücadelenin
başlatılmasıyla olumlu sonuçlar alınmaya başladı. Her
yıl milyonlarca insan, tütün alışkanlığına son verdi ve
sonuçta bu ülkelerde sigara tüketiminde belirgin dü-
şüşler oldu. Ancak ülkemizde tehlike giderek büyü-
mektedir.
1870-1990 arası kişiler başına tütün tüketimi İngil-
tere’de yüzde 30, Kanada’da yüzde 31, ABD’de yüzde
25, İsviçre’de yüzde 25 azalmışken maalesef Türkiye’de
yüzde 13-14 arasında artması hüzün verici ve düşün-
dürücüdür. Artış bununla da sınırlı değildir. 1993’te ül-
kemizde 4.7 milyar paket sigara tüketilmişken, 1999’da
bu sayı 6.4 milyar pakete yükselmiştir. Yani 6 yılda yak-
laşık yüzde 36 oranında artış söz konusudur. Bu da nü-
fus artış hızını defalarca katlayan korkunç bir rakam-
dır.
1992 yılı rakamlarıyla 15 yaşından büyük ülkemiz
yetişkin nüfusunun yaklaşık 17 milyon kişisi sigara
9
bağımlısıdır. Yine 2000 yılına ait verilere göre Türki-

ye’de yetişkin erkeklerin yüzde 63’ü, kadınların ise yüz-
de 25’i günlük düzenli sigara içicisidir. Şu an bu sayı-
nın daha fazla olduğunu tahmin edebiliriz.
Türkiye erkekler arasında dünyada sigara içme
oranı en yüksek üçüncü ülkedir, ama kadınlar da hesa-
ba alınınca birinciliğe yükselmektedir. Türkiye’de her 3
erkekten ikisi, her 4 kadından biri sigara içmektedir.
15 yaşüstü nüfus içinde tiryakilik (%)

Erkekler Kadınlar Ortalama
Kore 70 10 40
Filipinler 65 18 42
Türkiye 63 25 46
İçilen bir tek sigara insan ömrünü

15 dakika kısaltmaktadır.
Dünyada yılda 10 milyon kişi tütün mamulleri kul-

lanımının yol açtığı rahatsızlıklar sebebiyle hayatını
kaybetmektedir. Dünya Sağlık Teşkilatı, 2020 yılında
bu rakamın yılda 20 milyon kişiye ulaşacağını hesap
etmektedir. Üstelik dünyadaki 1 milyar 100 milyon si-
gara tiryakisinden 930 milyonu Türkiye gibi gelişmek-
te olan ülkelerde yaşamaktadır ve pazarlama stratejisi
10
11
artık hep bu ülke insanlarına yönelmiştir.

Sigara üreticileri Çin’e musallat olmuşlar ve özel-
likle çocuk yaşta Çinliler sigara tiryakisi olmuşlardır.
Böyle giderse, 2050 yılına kadar 100 milyon Çinlinin si-
garadan öleceği hesaplanıyor.
Ülkemizde ise her yıl 108.000 kişi sigara yüzünden
ölmektedir. Bu yüzden sigara ile savaş çok önemlidir
ve bize düşen görev sigara içiyorsak hemen bırakma-
mız, yakınlarımızdan içen varsa kullanmamaya ikna
etmemizdir. İşte elinizdeki bu kitapçık bu gayeyle ha-
zırlanmıştır.
Özellikle çocuklarımız ve gençler sigara bağımlısı
olma riski altındadır. Onların kullanmaması için önce-
likle bizim sigarayı bırakmamız gerekir. İddiamız ke-
sinlikle sigara tiryakiliğinin terk edilebilecek bir alış-
kanlık olduğudur. Zordur, ama aynı zamanda kolaydır
da...
11
S‹GARAYA NASIL
BAfiLANIR?
İlk sebep çocuk ve gençlerdeki merak duygusu-

dur. Yetişkinlerin zevkle içtiklerini zannettikleri sigara-
yı denemek istemeleri, genellikle tiryakiliğe atılan ilk
adımdır.
Aslında sigarayı ilk içen hemen bir haz ve zevk al-
maz, aksine “bu ne tadsız berbat bir şey” diye düşünür.
Ancak ısrarla kullanmaya devam ettiğinde bir süre
sonra zevk duymaya başlar. Bazı kişiler sadece merak-
tan sigaraya başlar, içmekle sosyalleştiklerini ve havalı
hale geldiklerini zannederler. Derken ardından bağım-
lılık gelir.
Bir başka sebep de erkek çocukların sigara içerek
büyüdüklerini zannetmeleridir. Maalesef “erkek
adam sigara içer” tekerlemesi birçok kişinin dilindedir.
Ayrıca sinema filmlerinde, televizyon dizilerinde
kahramanın sigara yakmadan, sigaranın dumanı ol-
madan sahneye çıkmaması, karşılaştıklarında birbirle-
rine sigara tutmaları yine gençler için özendirici ola-
bilmektedir.
12
13
Saniye hanım, yeni evliydi ve sigara içmesini beyi

bir türlü kabullenemiyordu. “Ben sigara içmiyorum ve
eşimin de sigara kokmasını istemiyorum” diyordu.
Saniye çok uğraşıyor, ama bir iki gün sonra tekrar
sigaraya başlıyordu. Kendisine nasıl başladığını sordu-
ğumda şu cevabı vermişti:
“Kadınlarla toplandığımızda sigara içen bir ablam
‘ şunu iç, bir taneden bir şey olmaz’ dedi. Ben de içtim.
Aslında alışacağımı hiç zannetmemiştim. Berbat bir ta-
dı vardı, hiç de cazip değildi. Bu durum birkaç kere tek-
rarlandı. Bir baktım ki içmeden duramıyorum. Böyle
olacağını hiç zannetmezdim, ama şimdi vazgeçemiyo-
rum.”
13
Yine ergenlik dönemindeki akran baskısı da siga-

raya başlamada bir faktördür. Gençler özellikle kendi
cinsinden olan yaşıtlarıyla çok yakın ve sıkı ilişkiler
içindedirler. Çok gizli sırlar paylaşılır, ortak hazlar ve
yaşantılar birlikte denenir. Akranları tarafından dışlan-
ma, hor görülme hiçbir zaman kabullenilemez. Bu se-
beple, hoş olmayan alışkanlıkları bile istemeden pay-
laşmak zorunda kalabilir.
Zaten bu dönem çalkantılı yıllardır ve gençler, ba-
ğımsız kimliklerini oluşturma çabasındadırlar. Rek-
lamların da etkisiyle sigara içerek kendi kişiliğini orta-
ya koyduğunu düşünebilir.
İşte bu çalkantılı dönemde saydığımız faktörlerle
tek tük sigara içmeye başlayan genç, bir süre sonra ba-
ğımlılığın pençesine düşer ve sigarasız yapamaz olur.
Dumanı derin derin içine çekip, “bu harika bir dene-
Sigara, tiryakiyi haval› yapmaz,

aksine ac›nacak biri haline getirir.
14
15
yim” diyene rastlanmamıştır. Veya, “Sigaraya başladı-

ğım için çok mutluyum. Sigara içtiğim için kendimi
şanslı hissediyorum” diyen de yoktur.
Sigara, insanlarda P53 genini yok eder. Bu

olumsuzluk babadan oğula genlerle geçer.
Sigara içen baba, çocuğunun sağlığını da
ipotek altına almış olmaktadır.
Gençler, sigara içerek yetiflkin

olacaklar›n› zannederler.
15
Ülkemizde günde 40 milyon dolar, yılda

ise 15 milyon dolar sigaraya gitmektedir.
26 yaşındaki Emire şunları söylemişti: “Hayatımda

gerçek anlamda pişmanlık duyduğum tek gün, 14 ya-
şımdayken ilk sigaramı içtiğim gündür. Aradan on iki
yıl geçti. artık günde yirmi tane içiyor ve bundan kendi-
mi alamıyorum. Ama sağlığıma yaptığı zararları dü-
şündükçe büyük bir korkuya kapılıyorum.”
Ergenlikte ilk başta berbat bir tadla, iğrenerek içi-
len sigara, giderek böylesine bağlılık yapar. En iyisi, de-
nemek veya tadına bakmak için dahi olsa hiç içme-
mektir.
Her 8 saniyede bir kişi sigaradan ölmek-

tedir.
Günde 1 paket sigara içen, sigara

dumanını yılda yaklaşık 60.000 defa içine
çekmiş olur.
16
17
Sigaray› b›rakmak için o kadar çok

sebep var ki; kiflinin çocuklar›n›n sa¤l›¤›n›
düflünmesi bunlardan en önemlisidir.
17
KADINLAR
VE S‹GARA
Daha önce ülkemizde mevcut toplumsal reddin de

etkisiyle sigara içen kadınlara az rastlanırken, giderek
onların daha fazla tiryaki olduklarını görüyoruz.
Artık kadınlar oran olarak neredeyse erkeklere yak-
laştılar. Kabul günlerinde birbirlerine sigara tutuyorlar.
Kırsal yörelerde kadınlar halâ az sigara içmektedir.
Sigara içen kadın oranı köylerde yüzde 2’yi geçme-
mekte iken, şehirlerde bu oran yüzde 30-40’ı bulmak-
tadır.
Bu yüzden kadınlarda sigaraya bağlı hastalıklarda
hızlı bir artış söz konusudur.
İşte kadınların sigaraya başlamasında etkili fak-
törler:
‰ Erkeklere eşit olma duygusunu sigara içmenin
sağladığını zannetme.
‰ Sigaranın kadınlık veya çekicilik sembolü ola-
rak kabul edilmesi.
18
19
‰ Kendine güveni artırdığını düşünme.

‰ Zayıflama veya kilo almama isteği.
Görüldüğü gibi saydığımız faktörlerin hepsi sigara-
ya sığınma bahaneleridir, aralarında gerçekçi olanı
yoktur.
Kadınların giderek daha çok sigara içmeleri sebe-
biyle sigara tüccarları reklam kampanyalarında kadına
yönelmişlerdir.
Sigaradan ç›kan dumana dikkatle bakarsak

ölümün so¤uk yüzünü görürüz.
19
S‹GARA BA⁄IMLILI⁄I
NED‹R?
Hem Dünya Sağlık Teşkilatı, hem de Amerikan Psi-

kiyatri Birliği, tütünü bağımlılık yapıcı madde olarak
kabul etmektedir.
Sigaranın içinde bulunan nikotin, bağımlılık oluş-
turan bir maddedir. Nikotin, içen kişiyi uyarmakta, gi-
derek ihtiyaç haline gelmekte ve bağımlılığa yol aç-
maktadır.
Dünya Sağlık Teşkilatı’na (WHO) göre günde dü-
zenli olarak 1 sigara içmek dahi sigara tiryakisi sayıl-
mak için yeterlidir.
Günde sadece 3 adet sigara içen kadınların kalp
krizi geçirme ve erken yaşta ölme riskleri 2 kat artma-
ktadır. Günde 6 tane sigara içen erkekler de aynı riske
maruz kalmaktadırlar.
20
21
S‹GARADAK‹ ZARARLI
MADDELER
Sigara ve dumanı, çok miktarda ve değişik özellik-

te zararlı maddeler içermektedir. 4000’den fazla oldu-
ğu bilinen bu toksik (zehirleyici) maddelerin büyük bir
kısmı kanser yapıcı (kanserojen) özelliktedir.
Nikotin bu maddelerin en önemlisi olup sinir sis-
temini etkileyerek kalp ve damarların çalışmasını bo-
zar. Nikotine maruz kalış sonucu, kan basıncı ve nabız
hızında artış ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple kalp daha
fazla kasılmakta ve kalbin oksijen ihtiyacı artmaktadır.
Ayrıca nikotin, damarlarda kasılmaya; kan, şeker ve
yağ seviyelerinde artışa sebep olmaktadır. Bütün bun-
lara ilaveten nikotin, sigara bağımlılığına yol açan
maddedir.
21
ASETON KATRAN
(Boya sökücü) (Asfaltta kullan›lan ana
malzeme)
N‹KOT‹N H‹DROJEN S‹YANÜR

(Gaz odalar›nda
kullan›lan zehir)
METONOL
(Füze yak›t›) AMONYAK
(Tuvalet temizleyicisi)
KARBONMONOKS‹T
(Otomobillerin egzozun- TOLU‹D‹N
dan ç›kan zehirli gaz) (Kanser yap›c› madde)
ÜRETAN
(Kanser yap›c› madde)
P‹REN
(Kanser yap›c›
TOLUEN
madde)
(Endrüstride çözücü olarak
kullan›l›r, tiner)
D‹BENZAKR‹D‹N
(Kanser yap›c› ARSEN‹K
madde) (Fare zehiri)
BÜTAN
NAFTAL‹N (Çakmak gaz›)
(Güve kovucu)
DDT
(Böcek öldürücü)
K‹DM‹YUM
(Akü yap›m›nda
kullan›lan metal) POLONYUM-210
(Kanser yap›c› madde)
S‹GARADAK‹ ZEH‹RLER
S‹GARADA BUNLARDAN BAfiKA DAHA 4.000 KADAR
ZEH‹R VAR
22
23
Nikotin etkisini çabuk gösteren bir uyuşturucudur

ve kandaki nikotin miktarı sigara içtikten yarım saat
sonra yarıya, bir saat sonra ise dörtte bire düşer. Bu da
bir çok tiryakinin neden günde yaklaşık yirmi tane si-
gara içtiğini açıklar. Sigarayı söndürür söndürmez ni-
kotin hızla vücudu terketmeye başlar ve tiryakinin ca-
nı tekrar sigara istemeye başlar.
Sigarayı yaktıktan yedi saniye sonra vücuda taze
nikotin girer ve özlem sona erer; böylece sigara, tirya-
kiye rahatlama vermiş ve güven duygusu sağlamış
olur.
Aslında nikotin uyuşturucu olması yanında sinek-
lerin yok edilmesinde kullanılan etkisi çok güçlü bir
zehirdir. Bir sigaranın içerdiği nikotin miktarı doğru-
dan doğruya damarlarımıza verildiğinde ölürüz. Tü-
tünde aynı zamanda karbonmonoksit gibi 4000 civa-
rında başka zehirler de vardır.
Yakılarak soluk soluk içe çekilen tütün dumanında;
katran, karbonmonoksit ve nikotin başta olmak üzere
pek çok kimyevi madde ve gazlar akciğerden kana ka-
rışarak tüm bedende müthiş bir zehirlenme etkisi ya-
parlar. Bu maddelerin zarar vermediği organ yok gibi-
dir.
23
S‹GARANIN SA⁄LI⁄IMIZA
YAPTI⁄I ZARARLAR
Sigara içmenin mahzurları çevremizde gördüğü-

müz örneklerden hep dikkatimizi çeker. Askerde gös-
terilen bir tepeye koşu yapmıştık. Komutanımız koşu-
yu tamamlayamayanlar için, bunların hepsi sigara tir-
yakisidir, yorumunda bulundu. Gerçekten öyleydiler.
Daha genç yaşta koşamıyor, yolun yarısında tıkanıyor-
lardı.
Yine tıp fakültesinde talebe iken ölü bedenini ince-
leme (kadavra) dersinde, bazı cesetlerin akciğerlerinin
katran rengi gibi kapkara olduğu dikkatimi çekmiş ve
hocama bunun sebebini sormuştum. “Sigaradan bu”
cevabını almıştım. “Bunlar sigara tiryakisi. Yıllardır iç-
tikleri sigaradan akciğerlerinde oluşan kalıntı” diye ek-
lemişti.
Gerçekten sigara, insanı bir katran deposu haline
getirir. 20 yıl ortalama günde bir paket sigara içen insa-
nın vücudunda 5 ila 7 kilo katran ve is biriktiği hesap-
lanmaktadır.
24
25
Sigara yang›nlar›n da en baflta gelen

sebebidir.
25
Türkiye’de günde 600, yılda 200 bin kişi

sigaraya bağlı hastalıklardan dolayı can
veriyor.
İşte sigaranın yaptığı bedensel zararlardan başlıca-

ları:
q Her yıl 10 milyon kişi sigara ile ilgili hastalıklar-
dan ölmektedir. 2020 yılında sigara tüketiminde artma
olmasa dahi her yıl 20 milyon kişinin sigaradan ölece-
ği tahmin edilmektedir. Sigara içilmesi ile yüz kırışıklı-
ğı ve solukluğu arasında çok yakın bir ilişki bulunmak-
tadır. Bu durum sigara içenleri daha itici ve zamanın-
dan önce yaşlı göstermektedir. Sigara içimi derinin kıl-
cal ve daha büyük damarlarında kan akımını bozmak-
ta, bu da muhtemelen bağ dokusunda hasara yol aç-
maktadır.
q Sigara içenlerin dişleri kirli ve pis görünümlü ol-
makla beraber, dişeti hastalıkları baş gösterecektir.
q Ağız ve yutakta önce tad alma eksikliği başlar, ar-
dından kanser riski artar.
q Gırtlak ve nefes borusunda iltihaplanma ve ses
tellerinin zarar görmesinin yanı sıra kansere yakalan-
ma riski yüksektir. Gırtlak kanserlerinin yüzde 84’ü si-
gara içimiyle ilişkilidir.
q Sigara dumanı tükrük salgısını azaltır. Epitelde
hücre ve salgı çoğalmasına yol açar. Yavaş yavaş tıkayı-
cı akciğer hastalığı gelişir. Akciğer fonksiyon testleri
gittikçe bozulur. Sürekli öksürük, balgam, nefes darlığı
26
27
ve anfizem ortaya çıkar. Bu ortamda gelişen enfeksi-

yonlar ölüme yol açabilir. Kronik bronşit ve amfizem,
sigara içenlerde içmeyenlere oranla 20 misli daha faz-
la görülür.
q Sigaradan doğan iştahsızlık ve beslenme bozuk-
luğu, başta verem olmak üzere, birçok hastalığın geli-
şip yayılmasında önemli rol oynar.
Tütün, dünyada en çok zehiri bir arada

barındıran bitkidir. Ne koyun, ne at, ne eşek,
ne de inek, hiçbir otla beslenen hayvan bu
bitkiyi yemez.
Sigara, kar›-koca iletiflimine de darbe vurur,

efllerin aras›na girer.
27
q Sigara kalp hastalıklarının da (miyokard infark-

tüsü, koroner kalp hastalığı gibi) sebebidir. Bu, artık
bütün dünyada yapılan araştırmalarla kanıtlanmıştır.
Özellikle damarlarda sertleşmeye sebep olduğu göste-
rilmiştir. Yıllarca sigara içenlerin kalp hastalığına yaka-
lanma riski yüksektir. Sigara içmeyen, içene göre 15 yıl
daha geç kalp hastası olmaktadır.
Kaderin ibretli bir cilvesi herhalde, Marl-

boro reklamlar›nda at›n üzerinde sigara
içen kovboy da sigaraya ba¤l› kanserden
ölmüfltür.
28
29
q Felçlerde, beyinde damar tıkanıklıklarında ve

beyin kanamalarında da sigara önemli bir etken duru-
mundadır.
q Akciğer kanserinden olan ölümlerin yüzde 90 ilâ
95’i sigaradan oluşmaktadır. Ne zaman akciğer kan-
serli birini duysam, sigara içip içmediğini sorarım. On-
larca vaka içinde içmeyene rastlamadım.
Sigara içmeyen kifli, içene oranla daha canl›,

enerjik ve zindedir.
29
q Sigara içenlerde ağız içi kanserleri 3-30 kat, dişe-

ti kanserleri 5-14 kat, dil kanserleri 4-33 kat, bademcik
kanserleri 7-11 kat, gırtlak kanseri ise 16 kat daha fazla
görülmektedir.
q Mide ve yemek borusunda kanama, ülser ve
kanser oluşumuna yol açar.
q Gözlerde katarakt ve ileri yaşlarda körlük ortaya
çıkar.
q Sigara içimi, koroner arter hastalığı gelişmesinde
en önemli risk faktörüdür.
q Pankreas kanseri riski artar.
q Rahim ve yumurtalıkta kısırlık, çocuk düşürme,
sakat ve eksik doğum, erken menapoza girme, rahim
kanseri gibi tehlikeler oluşur. Özellikle doğum kontrol
hapı kullanan sigara içen kadınlarda kalp-damar has-
talıkları (kalp krizleri, damar tıkanıklıkları, tansiyon
yüksekliği, beyin kanaması ve felçler gibi) tehlikesi
yükselir. Ayrıca erkeklerde de spermlerin hareketlilik
ve canlılığında azalma ve bozulmalar ortaya çıkar, böy-
lelikle kısırlık riski artar.
q Cinsel istekte azalmaya sebep olmasının yanın-
da iktidarsızlık ve erkeklerde cinsel organda sertleşme
zorluğu da sigaranın yaptığı zararlardandır.
q Kemik ve iskeletlerde kemik erimesi meydana
gelir. Bu yüzden sigara tiryakilerinin kemikleri zayıftır
ve kırık, çıkık gibi durumlarda sigara kullanmayanlara
oranla çok daha uzun sürede ve zor bir şekilde kaynar-
lar. Nikotin kemiklerin gelişimini zorlaştırır, zedelenen
kemiklerin eski durumuna kavuşmasını geciktirir.
30
31
A⁄IZ
DUDAK KANSER‹
A⁄IZ ‹Ç‹ KANSER‹
SOLUNUM S‹STEM‹
GIRTLAK KANSER‹
AKC‹⁄ER KANSER‹
‹Y‹LEfiMEYEN, ‹LERLEY‹C‹,
NEFES DARLI⁄I YAPAN
AKC‹⁄ER HASTALI⁄I
KALP VE DOLAfiIM S‹STEM‹

ENFARKTÜS (KALB KR‹Z‹)
DAMAR TIKANIKLI⁄I
DOLAfiIM YETERS‹ZL‹⁄‹,
DAMAR SERTL‹⁄‹
S‹ND‹R‹M S‹STEM‹
YEMEK BORUSU KANSER‹
YUTAK KANSER‹,
M‹DE VE ON‹K‹ PARMAK
BA⁄IRSAK ÜLSER‹,
PANKREAS KANSER‹
‹DRAR YOLLARI
‹DRAR KESES‹ (MESANE)
KANSER‹
‹DRAR KESES‹ (MESANE
URLARI
BÖBREK KANSER‹
ÜREME S‹STEM‹
C‹NS‹ ‹KT‹DARSIZLIK
Sigaran›n organlar›m›zda meydana getirdi¤i

hastal›klar pek çoktur. Sigara içenlerin
yar›s›, sigaraya ba¤l› bir hastal›k sebebiyle
kaybedilmektedir.
31
q Sigara vücuttaki antioksidan tüketimini artırarak

bağışıklık sistemini bozar. Böylelikle hastalıklara karşı
direnç zayıflar, kişi daha kolay hastalıklara yakalanır.
q Kılcal damarlar, el ve ayaklardan başlayarak, kol
ve bacaklara kadar tıkanıp bu organların kesilmesine
(Burger hastalığı) kadar varabilen hastalıklar oluşur.
q Vücutta yorgunluk, uykusuzluk, ruhsal gerilim,
stres, performans düşüklüğü, reflekslerde azalma, si-
gara tiryakiliğinden dolayı meydana gelir.
q Yine sigara sebebiyle zihin faaliyetlerinde dur-
gunluk ve yavaşlama ortaya çıkar. Hatırlama güçlüğü,
sersemlik, konsantrasyon zorluğu, zihin bulanıklığı gö-
rülür. Zihinsel faaliyetler zayıflar. Çünkü sigara, damar-
larda sertleşmeye yol açar ve kanın beyne, vücudun di-
ğer bölgelerine normal bir şekilde ulaşmasını engeller.
q Sigara, zekâ üzerine de zararlı tesirler yapar. Zi-
hinsel yeteneklerin ölçülmesi için uygulanan testlerde;
sigara içenlerin içmeyenlere oranla belirgin olarak kötü
performans sergiledikleri gösterilmiştir.
q Sigara tad ve koku duyularımızı da mahveder. Si-
gara içmek, açlık hissini artırır.
ABD’de her yıl tütüne bağlı yaklaşık 400

bin, alkole bağlı 100 bin ve tüm “sokakta sa-
tılan uyuşturuculara” bağlı ise 20 bin ölüm
vakası ortaya çıkmaktadır.
32
33
S‹GARANIN
D‹⁄ER ZARARLARI
q Sigara bütçeye de yüktür. 2004 yılında bir kişinin

aylık sigara harcaması yaklaşık 100 YTL, yıllık harca-
ması ise 1000 ila 1500 YTL arasında oldu. Eğer karı-ko-
ca sigara içiyorsa bu rakam 3.000 YTL’ye kadar çıkabil-
mektedir.
q Ülkemizde tüketilen sigaraların önemli bir kısmı
döviz ödenerek ithal edilen yabancı tütünlerdir. Bu da
gelişmekte olan ülkemiz için önemli bir kaynak kaybı-
dır.
Sigarayı bırakmaya karar verdiğimizde ka-

zanacak çok şeyimiz vardır, ama kaybedecek
hiçbir şeyimiz yoktur.
q Sigara, yangınların da önemli bir sebebidir. Sön-

meyen izmaritlerden ve kibritlerden tutuşan orman
yangınlarının tüm orman yangınlarına oranı yüzde 50;
şehirdeki yangınların tümüne oranı ise yüzde 45’dir.
Ayrıca sigara paketi ve kâğıdı için her yıl ülkemizde
2 milyon ağaç kesilerek heba edilmektedir. Bunlar da
33
ormanların yok olması demektir ve pek çok problemi

beraberinde getirecektir.
Sigara içenler, içmeyenlere oranla ortala-

ma olarak 6-8 yıl daha genç ölmektedirler.
Sigaranın yol açtığı hastalıklar sonucu

ülkemize verdiği yıllık ekonomik zarar 2.72
milyar doları bulmaktadır. Bu rakama işgücü
kaybı, hastalık sebebiyle kişilerin ve ailelerin
çektiği acılar dahil değildir.
Sigara, ço¤u yang›n›n da sebebidir.
34
35
ÇOCUKLAR
VE S‹GARA
Hamile kadınlarda, sigara içilmesiyle nikotin ve

karbonmonoksit plasentadan bebeğin hayati önemi
olan organlarına geçer.
Bir hamile kadının sigara içerek bebeğine verebile-
ceği zararlar şöyle özetlenebilir:
‹ Düşük yapma ihtimali yüzde 25 artar.
‹ İki kat fazla oranda erken doğum olur.
‹ Bebekleri ortalama 250 gram eksik doğar.
‹ Bebeklerde kötü huylu tümör riski artar (lösemi,
lenfoma, böbrek tümörleri).
‹ Ölü bebek doğurma oranı 1/3 kez daha yüksek-
tir.
‹ Ani bebek ölümleri daha fazladır. Ani bebek ölü-
mü, sağlıklı bebeğin sebepsiz yere aniden ölümüyle
kendini göstermektedir.
‹ Bu çocuklar büyüme geriliği ve öğrenme zorlu-
ğu gösterirler. Zihinsel gelişimlerinde gerilik ve sonra-
ki hayatında davranış sorunları gözlenir.
35
Sigara içerken çocuklar› da düflünelim.
Günde bir paket sigara içilen bir

evdeki çocuklar 5’er adet sigara içmiş
gibi zarar görürler.
36
37
‹ Anne sütünün oluşumunda ve kalitesinde bo-

zukluk olur. Ayrıca nikotin anne sütüne geçer ve ço-
cuklarda zehirlenme, nöbet geçirme ve ölüm riskini
artırır.
Sigara içmediği halde kansere yakalanan

her üç kişiden birinin sigara içilen ortamdan
etkilenen pasif içiciler olduğu anlaşılmış.
37
S‹GARA ORGANLARI
NASIL ETK‹LER?
Sigaranın vücutta izlediği yol:

• Ağız ve burun
• Nefes borusu
• Yemek borusu
• Mide (tükürükle)
• Hava yolları (bronşlar)
• Akciğerler (hava kesecikleri). (Burada kılcal da-
marlardan kana emilir, kalbe gelir ve sonra kalp tara-
fından tüm vücuda pompalanır.)
• Damar sistemi yoluyla tüm vücudu dolaşır.
İltihap: Sigara içindeki yabancı maddeler dokular-
da irritasyon (zedelenme) ve hasar oluşturur. Buna
karşı savunma amacıyla kandaki savunma hücreleri il-
tihap alanına toplanır.
Kanser: Sigara içindeki kanserojen maddelerin en
yoğun ve uzun etki ettikleri organlar başta olmak üze-
38
39
ÜST SOLUNUM YOLLARI

KRON‹K FARENJ‹T,
LARENJ‹T,
TEKRARLAYAN
ENFEKS‹YONLARLA SES
TEL‹ NODÜLLER‹,
KADINLARDA SES TEL‹
KALINLAfiMASI
ALT SOLUNUM YOLLARI

TEKRARLAYAN BRONfi‹TLER,
ZATÜRRELER,
VEREM R‹SK‹NDE ARTIfi,
KRON‹K BRONfi‹T,
AMF‹ZEM, KANSER...
S‹GARANIN SOLUNUM S‹STEM‹NE

ZARARLARI
39
re, vücudun her yerinde tüm kanserlerin oluşma riski

yükselir.
Damar çeperinde kırılma ve tıkanma: Damarların
zamanla daralmasıyla tüm dokulara gelen kan ve oksi-
jen miktarı azalır. Dokunun beslenememesi sonucun-
da zamanla hasar ve çürüme gelişir.
Sigara, dünyadaki en tehlikeli ve en yaygın

alışkanlıktır.
40
41
PAS‹F T‹RYAK‹L‹K
(DUMANALTI OLMA)
Pasif içicilik (yani dumanaltı olma), kişinin sigara

içmediği halde sigara içilen ortamda elinde olmadan
tütünün dumanını teneffüs etmelerine denir. Başka-
sının ağız ve burnundan çıkan sigara dumanında da
nitrojen, nikotin, karbonmonoksit, karbondioksit ve
çeşitli gazların mevcut olduğu bir gerçektir.
İstemsiz sigara içimine bağlı hastalıkların başında
akciğer kanseri gelir. Çeşitli araştırmalar pasif içiciliğin
akciğer kanserinde önemli bir faktör olduğunu göster-
mektedir. ABD’de yılda 100.000 kişi pasif içiciliğin sebep
olduğu rahatsızlıklardan hayatını kaybetmektedir. Bir
kişinin yanında 2 sigara içildiğinde o kişi 1 sigara içmiş
gibi zehirli maddeleri bünyesine almaktadır.
Anne veya babası sigara içen ilkokul çocuklarının
idrarlarında günde 6 sigara içen bir erişkine eş miktar-
da nikotin bulunmuştur.
Sigara dumanına maruz kalanlarda belirgin hasta-
41
Sigara sadece içene de¤il çevrede

bulunanlara da zarar verir. Buna dumanalt›
olma diyoruz.
Tüm kanserden ölümlerin yüzde

30’unun, akciğer kanserinin ise yüzde 90-
95’inin sebebi sigaradır.
lık olmasa bile şu belirtilere sık rastlandığı görülmüş-

tür:
‚ Gece göğüste sıkışma,
‚ Gece nefes darlığı,
‚ Aktiviteden sonra nefes almakta zorlanma,
‚ Bronşlarda tıkanma.
42
43
Uzaktan akrabam Kemal Bey emekli ol-

mufl ve çocuklarını evlendirmiflken yani artık
dinlenecekken beyin damarlarında tıkanma ile
sol tarafına felç indi. Hastane tedavisinden
sonra epey düzeldi, ilaçları ayarlandı ve kesin-
likle sigarayı bırakması söylendi. Yoksa daha
a¤ır bir felç vurabilirdi.
6 ay sonra tekrar felç oldu¤unu ö¤rendim.
Kemal bey sigarayı bırakmıfltı, ama göz gözü
görmeyen kahvelere gidiyordu. Ortamdaki si-
gara dumanını içine çekmesi onu yine rahat-
sızlandırmıfltı. Üstelik bu sefer düzelme de ol-
madı. fiimdi hanımına ba¤ımlı olarak hayatını
sürdürüyor ve mecburen, gidemedi¤i için
sigaral› ortamlardan uzak duruyor.
43
‹SLÂMA GÖRE
S‹GARA ‹ÇMEN‹N HÜKMÜ
Bu konuda Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Din İşleri

Yüksek Kurulu şu görüşü bildirmektedir:
“Sigara içmenin gırtlak ve akciğer kanseri baş-
ta olmak üzere bir çok hastalıklara yol açtığı
bilinmektedir. Dinimiz, kişinin kendisine ve
başkalarına zarar vermesini, ezada bulunma-
sını ve israfı haram kılmıştır. Bazı alimler; içe-
ne ve dumanını teneffüs eden herkese zararlı
olan sigaranın israf, eza ve fena kokusunu da
dikkate alarak haram olduğunu söylemişlerdir.
Hakkında açık bir yasaklayıcı hüküm bulun-
madığını ifade eden bazı alimler ise sigarayı
mekruh görmüşlerdir. Bu itibarla sigaranın en
azından tahrimen (harama yakın) mekruh ol-
duğundan şüphe yoktur.”
Gerçekten sigarayla ilgili verilen mekruh fetvası, si-
garanın zararlarının günümüzdeki gibi bilinmediği za-
manlara aittir. Artık sigaranın vücudun tüm sistemle-
rinde ve organlarında önemli tahribatlar yaptığı ispat-
lanmıştır.
44
45
Üstelik sigara, sadece içene değil, çevrede bulu-

nanlara da zarar vermektedir.
Kronik bronşit ve amfizem ölümlerinin

yüzde 80-90’ından, koroner kalp hastalığı
ölümlerinin ise yüzde 25-30’undan sigara
sorumludur.
45
Sigaray› b›rakmak için say›s›z sebep vard›r.
46
47
S‹GARAYI
N‹Ç‹N BIRAKMALI?
Sigarayı bırakmak için en uygun zaman hemen ve

acilendir. Vücuda giren zehirli maddeleri kestiğimiz
andan itibaren onarım, yenileşme ve temizlik başlar.
Bir tek sigara içmek dahi, temiz suyu kirletmeye ben-
zer. Önemli olan kanımızı ve hücrelerimizi her zaman
zehirli maddelerden uzak ve temiz tutmaktır.
Sigara kullanmaya son verildiğinde yaşanan
olumlu değişiklikler saymakla bitmez. İlk önce kendi-
mize olan öz saygımız, özgüvenimiz artar. Kendimizi
daha huzurlu, daha sağlıklı ve mutlu hissederiz. Rahat
uyumaya ve dinlenmiş olarak yataktan kalkmaya baş-
larız. Sabah kalktığımızda, ağzımızda o iğrenç tad ol-
maz artık. Üstelik öksürerek de güne başlamayız.
Yürürken ve her türlü harekette; daha geç yorulur,
daha çabuk dinleniriz. Kıpır kıpır olur, kendimizi ener-
ji dolu hissederiz. Fiziksel aktivitemizde artış olur.
Çevreye karşı yaydığımız pis koku geçer. Giysileri-
miz, varsa arabamız ve oturduğumuz ev artık tütün
kokmayacaktır.
47
Sigarayı kesmekle ağzımızın tadı anında normale

döner. Dilimizdeki tad alma dokuları içtiğimiz suyun
bile tadını almaya başlar. Yediklerimizin orjinal tadını
hisseder, çiğnerken daha çok zevk alırız. Yemeklerimiz
daha lezzetlidir.
Yine herşeyin gerçek kokusunu almaya başlarız.
Çiçekler ve baharda tabiat, bize hem daha hoş görü-
nür, hem de nefis kokular sunar.
Derimiz pembeleşir, rengi açılır; canlı, sağlıklı, pırıl
pırıl ve gergin olur. Daha genç daha diri, daha pürüz-
süz bir cilt ortaya çıkar. Cildin yaşlanması azalır.
Kalbimiz ve solunum sistemimiz rahatlar. Çünkü
kandaki karbonmonoksit miktarında derhal bir azal-
ma olur. Bu madde sigaraya bağlı kalp hastalıklarının
sorumlularından biridir. Bu yüzden kalp hastalığı riski
düşer, felç olma ihtimali azalır.
Sigarayı bırakmakla erken ölüm riski azalır. Akci-
ğer, ağız, boğaz, gırtlak, yemek borusu, meme kanseri-
ne yakalanma tehlikesi düşer. Kronik bronşit ve anfi-
zem gibi akciğer hastalıklarının ilerlemesi durur.
Sigaradan oluşan cinsel problemler düzelir. Kadın-
larda hormonal denge sağlanır. Kısırlık yapan bir fak-
tör ortadan kalkmış olur.
Yine sigaraya ayırdığımız para cebimizde kalır.
Bütçemize yeni bir gelir elde etmiş oluruz. Günde iki
paket sigara içen bir tiryaki ayda 250 YTL, yılda yakla-
şık 3000 YTL bütçesinden gereksiz bir pay ayırmakta-
dır. 20 yıllık bir tiryaki ise 60.000 YTL (yani 60 milyar li-
ra) gibi muazzam serveti heba etmektedir.
48
49
En önemli yararlarından biri de çocuklarımıza kö-

tü örnek olmaktan çıkmamızdır. Onlar bizimle övü-
nürler, ebeveyni olduğumuzdan dolayı daha bir mutlu
olurlar. Aynı zamanda yanlarında sigara içilmediği için
onların sağlığına da katkıda bulunmuş oluruz.
Sigara içenlerin çoğu sigarayı bırakmak

ister. Nitekim bırakabilir de. Bunun sayısız
örneğini görüyoruz. Ancak başarıda önemli
olan kesin karar vermektir.
Sigaraya hak etti¤i muameleyi yapal›m ve

birlikteli¤imizi bitirelim.
49
S‹GARAYI
NASIL BIRAKMALI?
Öncelikle sigaranın zararlarını kavramalı ve bı-

rakmaya kesin karar vermelidir. Azim ve iradenin, ba-
ğımlılığı kırmada büyük önemi vardır.
Aslında sigara içenlerin yüzde 80’inden fazlası si-
garayı bırakmak için istekli olmalarına ve yüzde
35’inin her yıl bırakmayı denemelerine rağmen, bırak-
mak için teşebbüs ettikleri girişimlerde ancak yüzde 5’i
başarılı olabilmektedir.
Bırakmaya karar verince hemen sigara paketini at-
malı, sigara taşımamalı ve aniden sigara içmeyi kes-
melidir. Tedricen (azaltarak) bırakma yanıltıcıdır. Kişi
içine daha çok duman çekerek aynı zararı görebilmek-
tedir. Ayrıca azaltarak bırakmayı deneyenler, yersiz ba-
hanelerle azaltamayabilmektedirler.
Ayrıca sigarayı azalttığını söyleyenlerin nikotine
bağımlılığı bitmemiş, devam ediyordur. Zihni hep si-
garayla meşguldür. Sinirlidir ve içtiği zaman da suçlu-
luk duygularıyla perişan hale gelir. Daha az sigara içi-
yorlardır belki ama daha çok sigara özlemi çekmekte-
dirler. Bu sebeplerden dolayı sigarayı bir anda bıraka-
50
51
İğrenç bir tadı olan, bizi ölüme

sürekleyen, bir servete mal olan, aslında
bırakmak için can attığımız bu pis ve
tiksindirici alışkanlığı istersek bir anda
kesip kurtulabiliriz. Yeterki kararlı ve
azimli olalım.
Ailemizden sigara içen varsa bırak-
ması için ona destek olalım, moral ve
güç verelim.
51
rak kurtulmak en doğru metoddur. Azaltma gibi ba-

hanelere sığınmak, sigarayı bırakmayı engellemek bir
yana kendimize işkence etmektir.
Sigarayı daha önce bırakmaya çalışmış, ancak ke-
sememiş olabiliriz. Veya defalarca bırakıp tekrar başla-
mış da olabiliriz. Sigarayı bırakabilmek için gayret gös-
termekten bıkıp usanmayalım. Çünkü içtiğimiz her si-
gara sağlığımızdan çok şey çalmaktadır. Bu yüzden
geçmişteki tecrübelerimizden ders alarak, azimle ve is-
tekle bırakma kararını tekrar alıp uygulayalım. Bir veya
birkaç defa bırakıp tekrar başlamak, tümüyle başarısız
olunacağı anlamına gelmez. Her bırakma teşebbüsün-
den öğrendiğimiz deneyimleri kullanarak tam bir ka-
rar alalım ve kesinlikle de pes etmeyelim.
İşte sigarayı bırakma kararından sonra dikkat ede-
ceğimiz noktalar:
‚ Sigarayı bırakmayı ertelemeyelim. Karar verelim
ve hemen tatbikata geçelim.
‚ Sigarayı bırakmanın mümkün olduğuna ve ba-
şaracağımıza inanalım. Sigara kullanmanın gerçekte
hiçbir faydası olmadığını ve bırakınca hayatın daha
güzel, daha parlak ve renkli olacağını bilelim.
‚ Sigara molası ile zaman harcamayacağımızı, si-
gara aramak için koşuşturmalarımızın biteceğini, ba-
zen başkasından otlanmak zorunda kalmak gibi mah-
cubiyetlerimizin olmayacağını aklımıza getirelim.
‚ Sigaranın hiçbir derde deva olmadığını, tam ter-
sine dert kaynağı olduğunu anlayalım ve zihnimize ka-
zılayım.
52
53
Sigara içti¤imizde bedenimizin içinde nelere

yol açt›¤›n› görebilseydik herhalde içemezdik.
Sigaran›n yeri ayaklar›m›z›n alt›nda olmal›d›r.
53
‚ Sigarayı bırakacağımızı aile üyelerine ve dostla-

rımıza haber verelim. Onların desteğini isteyelim.
‚ Sigaradan, sigara içenlerden ve sigara içilen or-
tamlardan uzak duralım, onlara yaklaşmayalım. Siga-
ranın ağzımızın tadını bozduğunu düşünelim.
‚ Sigarayı düşman ilan edelim. Küllük ve çakmak
gibi malzemeleri ortadan kaldıralım. Sigara kokan elbi-
selerimizi temizletelim. Dişlerimizi de sigaradan arındı-
ralım. Sık sık fırçalayarak yenileyelim, temizleyelim.
‚ Alkolden kesinlikle kaçınalım. Çünkü başka za-
rarları bir yana, alkol sigara arzusunu depreştirir.
‚ Sigaraya harcadığımız para ile kendimize ve çev-
remize hediyeler alalım veya bu parayı ihtiyaç sahiple-
rine sadaka olarak verelim.
‚ Sabah kahvaltısına önem verelim. Zevkle, ne-
şeyle sofranın başına ailece oturalım.
‚ Hergün temiz havada yürüyüş yapalım. Asansör
yerine merdiven kullanalım. Bisiklete binme, yüzme
gibi hoşumuza giden bir spora başlayalım.
‚ Sigara içme isteği duyduğumuzda su içelim, şe-
kersiz sakız çiğneyelim. Kararlı olalım, bu sıkıntılı gün-
ler mutlaka geçecektir. Dayanalım, sakın pes etmeye-
lim.
‚ Sigaradan boşalan elimizi doldurmak için yerine
bir şeyler koymakta fayda vardır. Meselâ kalem, anah-
tarlık, ufak bir tesbih, cep telefonu gibi bir aleti elimiz-
de taşıyarak bu dönem atlatılmaya çalışılmalıdır. Siga-
ra içmeyi çirkin, sigarasız günleri ise saygın ve moda
54
55
tutum kabul edelim. Sigara aklımıza geldiğinde ondan

tiksinti duymaya çalışalım.
‚ Kendimize meşguliyetler bulalım, sigarayı ara-
mamızı engelleyecek faaliyetlere girelim. Hergün açık
ve temiz havada yürüyüşler yapmak, asansör yerine
merdiven kullanmak, sigara içmeyen dostlarımızla ge-
ziler ve sohbetler yapmak, kutsal mekanları ziyaret et-
mek, kitap okumak, kütüphanelere gitmek gibi...
‚ Yoksunluk döneminde, yani sigarayı bıraktığı-
mız ilk günlerde kafeini mümkün olduğu ölçüde azalt-
malıyız. Kafein içeren içecekler arasında kahve, kakao,
kolalı içecekler, çay; yiyecekler arasında da çikolata sa-
yılabilir. Bu arada kilo alma problemine karşı da dik-
katli olmamız gerekir.
‚ Sigara içen samimi arkadaşlarımızdan biriyle
beraberce sigarayı bırakmayı deneyebiliriz. Dayanış-
ma, sigarayı bırakmada kolaylık sağlayacaktır.
‚ Sabırlı olalım. Cenab-ı Hakk’a dua ederek sığı-
nalım. Gerçekten duayı hiç eksik etmeyelim.
Ahmet bey yıllardır sigaradan muzdaripti. Bana
geldiğinde yukarıdaki tavsiyeleri sıraladım ve cebinde-
ki sigara paketiyle çakmağı istedim. Verince, “artık
sigarayı bıraktınız” dedim ve paketi parçalayarak göz-
lerinin önünde çöpe attım. Kendisine hemen Eyüp
Camiine gitmesini ve namazdan sonra sabır, azim ve
güç vermesi için Rabbimize niyaz etmesini tavsiye et-
tim. Ahmet bey yıllardır sigara içmiyor, sigara koku-
sundan da nefret ediyor.
55
Sigaranın alkolle birlikte içilmesi halinde

toplam zararlarından çok daha fazla tahribat
ortaya çıkar.
Ertuğrul Bey ise bir kandil gecesini kendisine siga-

rasız bir hayatın başlangıcı olarak seçti. Allah’a yönel-
di, dua etti ve sigarayı kesinlikle terk ettiğine dair söz
verdi. Halen içmiyor ve sigara dumanından bile nefret
ediyor.
Birçok kişi Ramazan ayını sigarayı bırakmakta baş-
langıç yapar. Zaten gün boyu ara vermekte, sigara iç-
memektedirler. İftardan sonra da içmeyince sigarayı
daha kolay bırakmaktadırlar. Ramazanın mübarek ha-
vası, bu mücadeleyi kolaylaştırmaktadır.
Hacc veya umre için mukaddes beldelere gittiğin-
de sigarayı bırakma kararı alan ve bunu başaranlara da
çok rastladım. Yılların tiryakisi “artık kesinlikle içmeye-
56
57
ceğim” diyor ve uçağa binerken sigara paketini yanına

almıyor. Artık bu mübarek yolculuk, aynı zamanda si-
gara bağımlılığından kurtuluşun da başlangıcı oluyor.
Bazen de yakalandığı veya tutulmak üzere olduğu
sigaraya bağlı hastalık sebebiyle tiryakiliğe son verilir.
Şükran hanımı muayene eden kalp ve damar doktoru,
ayaklarındaki soğukluk ve morarmanın damar tıkanıklı-
ğından olduğunu söylemiş ve sigaraya devam ettiği tak-
dirde kangren oluşabileceğini sözlerine eklemişti. Ayak-
larının kesilme tehlikesi üzerine Şükran hanım, kesin
karar aldı ve günde 3 paket içtiği sigarayı aniden ve is-
tekle bıraktı. Halen içmiyor ve ayakları da gayet rahat.
Sigaray› b›rakmak için irade gücümüzü

art›rmas› yönünde Rabbimizden yard›m
isteyelim.
57
Dostum Ahmet bey 50 yaşlarında sigarayı bıraktık-

tan bir süre sonra şunları söylemişti:
“Yalnızca çocukların ve gençlerin enerji dolu ol-
duklarına inanmaya başlamıştım. Sigarayı bıraktıktan
sonra birdenbire kazandığım enerji benim için en güzel
hediyelerden biriydi. Yürümekten, merdiven ve yokuş
çıkmaktan tekrar zevk almaya başladım. Adeta genç-
leştiğimi hissediyorum.”
Dünya sağlık Örgütü’ne (WHO) göre

2000’li yılların ilk çeyreğinde 500 milyon
insan sigaraya bağlı bir sebepten dolayı
hayatını kaybedecek.
Sigarayı bırakabiliriz. Bunu başaracağımıza ina-

nalım. Bizim bırakanlardan hiçbir farkımız yok. Siga-
ra içmek ya da içmemek tamamen bizim elimizde.
Sigarayı bırakmakla kaybedeceğimiz hiçbir şey
yok. Aksine kazanacağımız o kadar çok şey var ki! Da-
ha sağlıklı, daha varlıklı, daha mutlu ve daha özgür ola-
cağız...
Son sigaramızı içtikten sonra kararımızı verelim ve
artık sigara içmeyen bir insan olalım...
Sigarayı bıraktıktan sonra aklımıza takılabilir, onu
düşünmekten korkmayalım, aklımıza geldiğinde: “Yaşa-
sın, ben artık sigara içmeyen özgür bir insanım” diyelim.
Nikotin, insanoğlunun bildiği en güçlü ba-

ğımlılık yapan uyuşturucudur.
58
59
S‹GARAYI BIRAKIRSAK
YEMEKTEN LEZZET ALIRIZ
Nikotine bağlılık, yiyeceğe duyduğumuz açlığa

benzer. Ancak birbirine zıt, yanıltıcı bir benzerliktir bu:
1) Yiyecek; sağlık, enerji, haz verir ve hayatımızı
uzatır. Tütün ise sağlığımızı berbat eder, mutsuzluğa
ve hastalıklara yol açarak ömrümüzü kısaltır.
2) Yiyeceklerin tadı güzeldir, açlığımızı doyurmak
hoş bir duygudur; ama kanser yapan, iğrenç kokan du-
manları içimize çekmek kesinlikle hoş olmayan bir de-
neyimdir.
3) Yemek yemek açlığa sebep olmaz, tam tersine
tatmin eder. Daimi bir tatmin vermemesi, yemek yeme
zevkini hayatımız boyunca yaşamamızı sağlar. İlk siga-
ramızsa tatmin şöyle dursun, yenilere ihtiyaç doğurur.
Tiryakilerin hayatında stres hiç azalmaz,

çünkü strese sebep olan bizzat sigaradır.
59
İçilen her sigara, yenilerini arzu ettirir. Tek tatmin

yolu, onu bırakmaktır.
Kendi sigara içmemizi inceler ve başkalarını gözle-
rsek sigara içmekten aslında pek bir zevk almadığımı-
zı, son derece zevk alabileceğimiz bir durumdan da si-
gara içtiğimiz için zevk alamadığımızı görürüz.
Hayattan daha fazla keyif almamız için de sigarayı
terk etmemiz gerekir.
Sigarayı bırakmış birçok kişiyle konuştum, inanın
önemli bir kesimi, sigarayı kendi tahminlerinden çok
daha kolay bırakmışlardı.
46 milyondan fazla Amerikalı yetişkin -

Sigara içmekte olanların neredeyse yarısı-
sigarayı bırakmayı başarmıştır. Biz de bıraka-
biliriz.
60
61
Her bir sigara paketinin yol açt›¤› sa¤l›k

zarar› 45 TL’dir. Sigaray› parçalay›p atmak
en mant›kl› ve en ak›ll› yoldur.
61
S‹GARA YOKSUNLU⁄U
Sigarayı bırakınca nikotin almamaya bağlı yoksun-

luk belirtileri, hafif veya şiddetli olarak ortaya çıkmak-
tadır.
Amerikan Psikiyatri Birliği nikotin kullanımının
birden bırakılmasının veya kullanılan nikotin miktarı-
nın azaltılmasının ardından 24 saat içinde şu sekiz bul-
gudan en az dördünün ortaya çıkmasını öngörmüştür:
1- Disforik veya depresif mizaç (yani ruhsal du-
rumda dalgalanmalar, neşeli ya da hüzünlü hal).
2- İnsomnia (uykusuzluk).
3- İrritabilite (hırçınlık), sinirlenme ya da öfkelen-
me.
4- Anksiyete (endişeyle karışık sıkıntı hissi).
5- Düşüncelerini yoğunlaştıramama (konsantras-
yon güçlüğü). Dalgınlık ve dikkat dağılması.
6- Huzursuzluk. Yorgunluk, bitkinlik, isteksizlik.
7- Kalp hızında azalma (bradikardi).
8- İştah artması veya kilo alma.
62
63
Bunların dışında kişide ağrılar, sızılar ve kramplar

ortaya çıkabilir.
Bu belirtilerin hepsinin her insanda olmayacağını
bilelim. Belirtilerin çoğu, 3-5 gün gibi bir süre içinde
kendiliğinden geçer. Sabır burada önemlidir. O sırada-
ki sigara içme isteğine kapılıp yaklaşmamak gerekir.
Sigarayı bırakmaya ait şikayetler, sigara kesildikten
sonraki birkaç saat içinde başlar. 1-4 gün içinde en
yüksek seviyesine ulaşır, 3-4 hafta sürer. İştah artışı ve
kilo alma yakınmaları 6 aya kadar devam edebilir.
Sigara içen asl›nda atefli a¤z›na almaktad›r.
63
Dikkat isteyen işlerde performansta azalma yine

bu dönemde söz konusu olabilir. 6 ay sonra bile bıra-
kanların yaklaşık yüzde 50’si sigara içme arzusu duya-
bilirler. Buna tahammül etmek ve sigaradan uzak dur-
mak şarttır.
Bu dönemde yine tatlı yiyeceklere karşı istek olabi-
lir. Asrın başında her Amerikalı, kişi başına 15 kilo şe-
ker tüketiyordu. Şimdi ise bu miktar 60 kiloya çıkmış-
tır.
Halbuki rafine edilmiş şekerin içinde neredeyse
hiç mineral ve vitamin bulunmaz. Oysa vücudumu-
zun, kan şekerini yakabilmek için B1 vitaminine ihtiya-
cı vardır. İşte bu yüzden çok şeker tükettiğimiz zaman
sinir sistemimizi tutmakla görevli B1 vitamini fazla şe-
kerin yakılmasını üzerine alır. Bu durumda sinir siste-
mi, insanı daha sinirli, kaprisli ve öfkelenmeye meyilli
hale getirir.
Bu yüzden özellikle sigaranın bırakıldığı ilk hafta-
da şeker ve şekerli mamullerden uzak duralım.
Nikotin yoksunluğu için bazen ilaç tavsiye edil-
mektedir. Ancak en uygunu, doğal yolla, herhangi bir
ilaç kullanmadan bu dönemi geçirmektir. Yapılan
araştırmalarda bağımlılık şiddetinin fazla olduğu du-
rumlarda tıbbi ilaç yardımlarının faydalı olabileceği
gösterilmiştir. Burada tiryakinin kendisini hazırlaması
ve azimli, kararlı oluşu önemlidir.
64
65
YOKSUNLUKLA
NASIL BAfiETMEL‹?
Şimdi de yoksunluk sırasında ortaya çıkabilecek

problemleri nasıl aşabileceğimizi kaydedelim:
‰ Ağız kuruluğu ve boğaz ağrısına karşı şişe suyu,
taze sıkılmış meyve suyu yudumlanmalı ve sakız çiğ-
nenmelidir.
‰ Baş ağrısı için ılık bir banyo veya duş tavsiye
edilir. Yine denize ve havuza girmek de uygun olur.
‰ Uyku düzeni bozulduğunda çay, kahve gibi ka-
feinli içecekleri mümkün olduğunca azaltalım ve yat-
madan 4-5 saat önce keselim. Yine hergün en az 1 saat
kadar açık havada yürüyelim. Sabah erken kalkalım ve
gündüz uykumuz olsa bile yatmayalım.
Alıştığımızdan daha erken bir saatte yatalım ve
yatmadan önce ılık bir duş alalım.
‰ Beslenmede düzensizlik olduğunda diyetimize
dikkat edelim. Bol su içelim.
‰ Yorgunluk için: Öğle üzeri yarım saati geçmeye-
cek tarzda şekerleme yapalım. Bedenimizin giderek
65
enerji kazanacağını düşünerek rahatlamaya çalışalım

ve sabredelim.
‰ Acıkma halinde: Düşük kalorili şekersiz sıvılar
ve bol su içelim. Beyaz un ve şekerden kaçınarak karnı-
mızı doyuralım. Meyve ve sebzeye ağırlık verelim.
‰ Gerginlikte yürüyüş yapalım. Sıcak banyonun
gevşetici etkisinden yararlanalım. Zaten gergin olma-
mız vücutta nikotinin azalmaya başladığını gösterir.
Bir müddet sonra kaybolur.
‰ Öksürükte birkaç yudum ılık bitki çayı faydalı-
dır. Olmazsa bir boğaz pastili kullanabiliriz.
Öksürük, sigaranın akciğerlerde yapmış olduğu
hasarları düzeltmek içindir. Öksürükle birlikte siyah
renkli balgam da çıkabilir. Bundan korkulmamalıdır.
Ev temizleniyor anlamındadır ve birkaç gün sonra ök-
sürük ve balgam çıkarma biter.
‰ Konsantrasyon zorluğunda, bir süre sonra geçe-
ceğini bilelim. Zaten sigara uzun süre içildiğinde beyin
oksijen seviyesini azaltacağından zihnimize çok daha
fazla zarar verir.
Kendimize şu cümleyi sık sık tekrarlayalım: “Bu ak-
şam artık kesinlikle sigarayı bırakmaya karar verdim.”
Sigara içmeyen kişi sabah kalktığında kah-

valtıdan zevk ve lezzet aldığı halde, tiryaki si-
garasını tellendirmeden rahat edemez.
66
67
Sigarayı bıraktıktan sonra içme arzusu olu-

şursa; ayağa kalkalım, dolaşalım, elimizi meş-
gul edelim, sevdiğimiz biriyle konuşalım,
meyve yiyelim, şekersiz sakız çiğneyelim, su
veya taze sıkılmış meyve suyu içelim. Ayrıca
diyelim ki:
“Sigarasız hayatı seçtim ve sigarayı kesin-
likle bıraktım.”
67
S‹GARAYI BIRAKMADA
METODLAR
Sigarayı bırakmada kesin ve çok etkili bir metot

bulunmamaktadır. Ancak kişinin isteği, azmi, kararlı
oluşu ve irade gücü çok işe yarar. Buna rağmen bazı
metodların faydası olmaktadır.
Hipnoz: Bilincin farkında olma seviyesi düşürül-
dükten sonra, bilinçaltına telkin vererek (şartlandırıla-
rak) inanç oluşturmaya dayanan yöntemdir. Burada
hipnoz verene inanç önemlidir. Etki süresi kısa da sü-
rebilir, uzun da.
Gözler kapatıldıktan sonra, kişinin birkaç defa de-
rin nefes alıp vermesi istenir. Kendisini rahatlamış,
gevşemiş ve çok sakin hissetmesi telkin edilir. Daha
sonra, “Canın artık hiç sigara içmek istemiyor. Etrafın-
da sigara içenleri görünce onlardan etkilenmiyorsun.
Sigaradan ve sigara dumanından iğreniyorsun. Ağzına
sigara aldığında fenalaşma hissediyorsun. Miden bula-
nıyor, nefret ediyor ve içemiyorsun. Sigara içmediğin za-
manlarda kendini çok daha rahat ve mutlu hissediyo-
rsun” tarzında telkinatta bulunur.
68
69
Bu telkinler birkaç seans halinde tekrar edilir.

Akupunktur: Buradaki beklenti, hipnozdakiyle ay-
nıdır. Kişiye yine telkin verilir, fakat akupunktur iğne-
siyledir ve uyanıktır. Kulağa iğne takıldığı anda, genel-
likle kişinin canı sigara içmek istemez. Tiryaki inanırsa,
etkili bir yöntemdir.
Nikotin bantları: Sigara içiminin bırakılmasından
sonra nikotin yerine koyma tedavisi uygulaması, ba-
ğımlılık gelişmiş olanlarda görülen nikotin yoksunluğu
belirtilerini azaltır ve sigaranın bırakılmasını, doza ba-
ğımlı olmak üzere büyük ölçüde kolaylaştırır. Nikotin
yerine koyma tedavisinde nikotin sakızları, nikotin
bantları, nikotin spreyleri kullanılmaktadır.
Nikotin bantları sayesinde, farkına varmadan kişi-
nin kanına nikotin karışmaktadır. Bant dört tabakadan
oluşmaktadır. En altta koruyucu plastik tabaka, sonra-
dan nikotinin emdirildiği bir kat, onun üzerinde ilacın
düzgün akmasını sağlayan delikli koruyucu plaka, en
üstte de yapışkan kat vardır. Bantlara cildi nemlendirip
gözenekleri açan bir madde konulur. Böylece nikotin
çok daha kolay, hızlı ve kontrollü şekilde deriye salınır.
Cilt nikotini emer ve böylelikle nikotin az az kana karı-
şır.
Kana karışma hızı bandın vücutta nereye yapıştı-
rıldığına göre değişir. Vücudun her yeri, aynı hızla
banttaki nikotini emer. Bandın yapıştırılacağı derinin
tüysüz olması da etkisini artırır. Vakaların yüzde 50’sin-
de görülebilen hafif yerel deri reaksiyonları, bandın
her defasında deride başka bir bölgeye uygulanmasıy-
69
Sigara içen, kül tablas›ndan önce zihnini

kirletmektedir.
70
71
la ve farklı markalar denenmesiyle azaltılabilir. Ayrıca

nikotin bandı kullananların bunu mutlaka doktor gö-
zetiminde yapması ve sigara içmemesi gerekiyor. Çün-
kü bant, kişinin içeceği miktardaki sigarada bulunan
nikotini vücuda verir. Nikotin bağımlılık yaptığından
bantları da bağımlılık yapabilir. Bir de kişi, bant takılıy-
ken sigara içerse o zaman vücuduna çok büyük zarar
vermiş olur. Nikotin bandı 3 ay süreyle kullanılmalıdır.
Nikotin sakızı: Nikotin
sakızının içindeki reçineye
2-4 mg nikotin bağlanmış-
tır. Sakız hem ağızı çiğneme
esnasında meşgul eder,
hem de nikotin eksikliğini
giderir.
Nikotin sakızı, şahıs si-
garayı kestikten sonra kul-
lanıma girer. Günlük sigara sayısını azaltmak için siga-
rayla birlikte kullanılması yanlıştır. Talimat şöyledir: Si-
gara aranmaya başlanınca hemen bir parça sakız alınır
ve 20-30 dakika çiğnenir. Böylece günde en fazla 30
parça (her biri 2 mg’lık) olacak şekilde kullanılır. Aşırı
bağımlılarda 4 mg’lık sakız tercih edilir. Sakız, kanda
sigaranın oluşturduğu nikotin seviyesinin yarısını sağ-
ladığı için sigara kadar hızlı doyum sağlayamaz, bu
tedricen olur.
Normalde günde 10-15 sakız çiğnenir. Az çiğnendi-
ğinde yeterli nikotin dozu sağlanamaz, tedavi yetersiz
kalır. Tedavi periyodu 3 aydır. Sakızın kısa süre kulla-
71
nılması tedavinin başarı şansını düşürür, 3 aydan fazla

kullanılması da fazla bir yarar sağlamaz, üstelik bazı
kişilerde nikotin sakızına bağımlılık gelişebilir.
Nikotin sakızının ağız ve boğazda acı (kullananla-
rın yüzde 37’sinde), hıçkırık, salya akması, bulantı,
kusma, başağrısı, çarpıntı gibi yan etkileri ortaya çıka-
bilir.
Nikotin sakızı, sigarayı bırakmada az da olsa fayda-
lı olabilmektedir.
Buna rağmen nikotin içeren sakız ve benzerlerin-
den uzak durmakta fayda vardır. Bunların vücuttaki ni-
kotin miktarını sabit tuttukları ve kullananı nikotinsiz-
liğin kötü etkilerinden korudukları söylenir. Aslında
Sigara sa¤l›¤a zararl› bir madde oluflunun

yan› s›ra uyuflturucudur ve ba¤›ml›l›k yapar.
72
73
aynı sebeplerden dolayı bırakmayı da güçleştirirler.

Nikotinli maddeler kimyasal bağımlılığın devam etme-
sine yol açarlar, böylelikle psikolojik bağımlılık da uza-
mış olur.
Nikotin sakızı kullanımında karşılaşılabilecek en
önemli problem, bu sakıza karşı bağımlılık gelişmesi-
dir. Yapılan çalışamalar, sigara yoksunluk belirtilerinin
önlenmesi amacıyla nikotin sakızı kullanan sigara ba-
ğımlılarının yaklaşık yüzde 17-25 kadarında bu defa
sakıza karşı bağımlılık geliştiğini ortaya koymaktadır.
Bat› ülkelerinde sigara kullanmak art›k ifle

al›nmama sebebidir.
73
Psikoterapi: Çeşitli şekillerde ve sürelerde uygula-

nabilir. Bireysel ve grup tarzında olabilir. Amaç, kişinin
irade ve özgüvenini artırarak, alışkanlığa son verecek
güç ve cesarete kavuşmasını sağlamaktır.
İlaçlar: Sigarayı bırakma hapları, kişide nikotin ek-
sikliğinden dolayı ortaya çıkan belirtileri ortadan kal-
dırdığı gibi, aynı zamanda sigara içen bir kişinin siga-
radan tiksinmesini de sağlar. Hap, beyinde salgılattığı
hormonlarla kişinin sigaradan yavaş yavaş kopmasına
zemin hazırlar.
Bu haplara, sigarayı bıraktıktan sonra 3-7 ay daha
doktor denetiminde devam edilmelidir.
Bu tip hapların bazı yan etkileri varsa da sigaranın
ölçülecek zararları yanında göze almaya değerdir.
Her yıl, sigara içen 1.3 milyon kişi sigarayı

başarıyla bırakmaktadır. Biz de bu gruba dahil
olabiliriz.
74
75
L‹GHT S‹GARA ‹ÇMEK

ÇÖZÜM MÜ?
Sigara dumanının çok azının bile sağlık açısından

zararlı olduğunu biliyoruz. Light sigaralarda katran ve
nikotin oranı düşükse de, bu tip sigaralara geçen tirya-
kiler, nikotin ihtiyaçlarını karşılamak için, genellikle
daha çok sayıda sigara içmeye veya içtiği her sigarayı
daha çok içine çekmeye başlamaktadır. Daha derin ve
daha sık nefesler çekildiğinde veya sigara sonuna ka-
dar içildiğinde, katran oranı düşük bir sigara, diğerleri
kadar zararlı olmaktadır.
Ayrıca sigaradaki tek zararlı madde nikotin değil-
dir. Nikotin, bağımlılığın oluşmasında önemlidir. Oysa
sigarada katran ve karbon monoksit gibi zararlı pekçok
madde de bulunmaktadır. Light sigara içenler, bunla-
ra da maruz kalmaktadır.
Başarısız olsak dahi sigarayı yerden

deneyelim. Israr ve azimle karar verelim.
Sonunda başaracağız.
75
Dünya Sağlık Örgütü tarafından hazırlanan rapor-

da, düşük katranlı sigaralara geçmenin sağlık açısın-
dan hiçbir avantajı bulunmadığı belirtilmektedir.
Bu yüzden sigarayı bırakıyorum diye light sigaraya
geçmek aldatıcıdır ve sigara içmeyi bırakmaya yardım-
cı olmaz. Hedef, hiç sigara içmemek olmalıdır.
Sigara dumanıyla kaplı kapalı ortamlar,

sigaranın verdiği diğer zararlar yanında göz
rahatsızlıklarına ve başağrısına sebep olur.
76
77
S‹GARA BA⁄IMLILI⁄INDAN
KORUNMA
Sigaradan en etkili korunma, deneme veya merak

amacı ile dahi olsa hiç başlamamaktır. Sigarayı az mik-
tarda kullanan, yok denecek kadar azdır. İçenlerin ge-
nellikle bağımlı hale geldiği bilinmelidir. Öyleki ergen-
lik döneminde merak veya başka sebeplerle sigarayı
ağzına götürenlerin dörtte üçü tiryaki olmaktadır.
Tiryakilerin, bağımlılık kazanmadan önceki du-
rumlarına dönme şansına sahip olsalar bu hakkı he-
men kullanacaklarını bilelim. Bu yüzden sigaraya baş-
lamayanlar, bu fırsatın kesinlikle değerini bilmeliler.
77
S‹GARAYI BIRAKANLARIN
VÜCUDUNDAK‹ DE⁄‹fi‹KL‹KLER
• Sigarayı bıraktıktan sekiz saat sonra: Kandaki

oksijen normal hale döner. Kalp krizi riski ileri derece-
de azalır. Kaslara giden oksijen miktarı artar. Kan ba-
sıncı normal seviyesine iner.
• Sigarayı bıraktıktan 24 saat sonra: Karbonmo-
noksit vücuttan atılmaya başlanır. Nefes alıp verme ra-
hatlar. Akciğerlerdeki katran ve balgam yok olmaya
başlar. Bronşit ve zatürree gibi tekrarlanan solunum
yolu hastalıkları riski azalır. Hücrelerin oksijenlenmesi
normale döner.
• Sigarayı bıraktıktan 48 saat sonra: Kan nikotin-
den tamamen temizlenir.
• Sigarayı bıraktıktan bir-iki hafta sonra: Tat ve
koku alma duyuları güçlenir. Kan dolaşımı en iyi hale
gelir. Yüz rengi normal canlılığına kavuşur.
• Sigarayı bıraktıktan üç-dokuz ay sonra: Nefes al-
ma zorlukları ortadan kalkar, öksürükler azalır. Akciğer
78
79
Sigaras›z hayat, keyif ve mutluluktur.
fonksiyonları yüzde 5-10 arası düzelme gösterir. Ses

düzelir.
• Sigarayı bıraktıktan bir yıl sonra: Kalp hastalıkla-
rı riski yarı yarıya azalır.
• Sigarayı bıraktıktan beş yıl sonra: Beyin kana-
ması riski yarı yarıya azalır. Ağız kanseri, yemek boru-
su kanseri, mesane kanseri riskleri yarı yarıya azalır.
• Sigarayı bıraktıktan 10 yıl sonra: Akciğer kanseri
riski yarı yarıya azalır. Beyin damarları ile ilgili felç ge-
lişme riski, sigara içmeyenlerle aynı düzeye gelir.
• Sigarayı bıraktıktan 15 yıl sonra: Kalple ilgili has-
talık riski, sigara içmeyenlerin taşıdığı riskle aynı sevi-
yeye gelir. Bu kişilerin ölüm riski sigara içmeyenlerle
aynı seviyeye iner.
79
Sigara içen gençler aynı zamanda alkol ve

uyuşturucu bağımlılığına yatkın kişiler haline
gelmektedir.
Sigara esir al›r, ancak bu esaretten

kurtulmak mümkündür.
80
81
GENÇL‹K VE S‹GARA
Çabuk ulaşılabilir olması sebebiyle gençler arasın-

da sigara içmek oldukça yaygındır. Gelişmiş ülkelerde
12-17 yaş arasındaki her beş ergenden birinin sigara
tiryakisi olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizde ise
bu oran daha yüksektir.
Sigara kullanımı başlı başına zarardır, genç için
adeta mayınlı tarladır. Şu gerçeği de unutmayalım: Si-
gara içen gençler aynı zamanda alkol ve uyuşturucu
bağımlılığına yatkın kişiler haline gelmektedir. Çün-
kü sigara, kişinin öteki kötü alışkanlıklara karşı diren-
cini de azaltmaktadır. Zaten alkol ve uyuşturucu kulla-
nanların hemen hepsinin sigara içen kimseler olması
bunu göstermektedir. Üstelik ilk başlanan bağımlılık,
sigaradır.
Başlangıçta ister merak, ister akranlarına uyum, is-
terse başkaldırı sembolü olarak kullanılan sigara, içen-
lerin çoğunda bağımlılık yapar.
u Anne-baba gözetiminin zayıf olduğu,
u Dağılmış ve parçalanmış ailelerde yetişen,
81
Sigara içen gençler s›k›nt›l›, mutsuz ve

depresyonda görünürler. Onlar›n ellerinde
sigara yerine kalem olmal›d›r.
82
83
u Akranlarının olumsuz davranışlarından etkile-

nen,
u Kendine güveni az,
u Bu tür maddeleri kolay elde edebilen çocuklarda
sigaraya alışkanlık gelişmesi riski büyüktür.
Genç nasıl engellenebilir?

‹ Çocuklarının sigaraya başlamasını istemeyen
anne-babanın en başta kendilerinin sigarayı kullan-
maması gerekir. Elinde sigarayla oğluna nasihat eden
babanın, vazgeçirici etkisi pek olmaz. Buna rağmen
anne-baba sigarayı bırakamıyorsa, yine de çocukları-
nın sigara içmemesi konusunda açık mesaj vermelidir-
ler. Nikotin bağımlısı isek ve bunu da bırakamıyorsak,
bundan dolayı pişman olduğumuzu açık yüreklilikle
onlara söyleyelim. Ayrıca çocukların yanında içmeye-
lim. Ama sigarayı bırakırsak, kendimiz ve çocuklarımız
için en güzelini yaptığımızı bilelim.
‹ Çocuklar sigara almaya gönderilmemelidir.
‹ Sigaranın zararlarından ve bağımlılıktan kurtul-
manın zorluğundan bahsetmekte yarar vardır. Özellik-
le sigaranın ekonomik yükünden, söz edelim ve kötü
ağız kokusuna sebep olacağını belirtelim.
‹ Çocuğun sigara içip içmediğini araştırmalı, bu
konuda meraklı olunmalıdır. Ancak onu sıkboğaz da
etmemek gerekir.
‹ Sigaraya gençlik döneminde alışmayan birinin
tiryaki olması zordur. Çünkü sigara içenlerin yüzde
83
95’i 21 yaşına kadar sigaraya başlamışlardır. Bu yüzden

bir genç, bu yaşa kadar sigara içmezse onu tebrik ede-
lim ve sigaraya başlamamakla çok iyi yapmış olduğu-
nu söyleyelim.
‹ Gerektiği yerde sigara hakkında konu açalım.
Sözgelimi sigara dumanından rahatsız olunan ortam-
larda veya sigaradan dolayı çevremizden biri hastalan-
dığında, ne düşündüğünü sorarak sigaranın ne kadar
itici ve iğrenç olduğunu görmesine yardımcı olalım.
Sigaray› b›rakman›n sevinci.

Her tiryaki bu sevince lay›kt›r ve yaflamal›d›r.
84
85
‹ Yine anne-baba davranışlarında tutarlı, sevecen,

kabul edici, çocuğun düşüncelerine değer verici bir
tutuma sahip ise tehlikenin daha kolay atlatılacağını
bilelim. Çocuklarımızın korkmadan bizimle herşeyi
konuşabileceği bir aile ortamı oluşturalım.
Ya içiyorsa?
‹ Çocuğumuzun sağlıklı, mutlu ve kendinden
emin bir hayata adım atmasını sağlamanın en önemli
yolu, ona kendini iyi hissettirecek şeylerden söz etme-
mizdir. Kendilerini sevmeye başlamaları, onları sağlık-
larına kavuşturacaktır. Çocuklarımız, bedenimizin de
bir emanet olduğunu, kendimizi seviyorsak onu koru-
mamız gerektiğini bilmelidir.
‹ Bırakması konusunda onu yüreklendirelim. Ar-
kasında olursak ve onu anlayışla karşılarsak daha kolay
başaracaktır. Onunla dostça iletişime girelim.
‹ Evde ve yanımızda sigara içmesine kesinlikle
müsaade etmeyelim. Aslında büyüklerin yanında siga-
ra içilmemesi bir Anadolu geleneğidir ve çok makul se-
beplere dayanır. Bu gelenek çiğnendikçe sigara tüketi-
mi de artmaktadır.
‹ Bazen gence ihtiyacından fazla harçlık verilme-
si de sigaraya teşvik olabilir. Bunu araştırmak ve gere-
kirse harçlığını azaltmak, çözümü kolaylaştırabilir.
85
Çocuklarımız, bedenimizin de bir emanet

olduğunu, kendimizi seviyorsak onu koruma-
mız gerektiğini bilmelidir.
Sigara içilen ortamlar çocuklar için

çok tehlikelidir.
86
87
S‹GARAYLA ‹LG‹L‹ BAZI

SORULARA CEVAPLAR
Sağlığa zararı olmayan sigara var mıdır?

Böyle bir sigara yoktur. Her türlü sigara sağlığa
zararlıdır.
Az sigara içmenin de sağlığa zararı olabilir mi?

Olabilir. Tek sigara dahi insan sağlığı için zararlı-
dır. Çok az sigara içenlerin bile akciğerlerinde hasar
tespit edilmiştir. Kaldı ki, az sigara içen kişiler böyle
durmamakta, zamanla içtikleri sigara adedini artır-
maktadırlar.
Sigara içenler neden sabahları öksürüp, balgam

atarlar?
Sigara dumanı, solunum yollarındaki salgı yapan
hücre sayısını artırır. Bundan amaç, içeriye giren za-
rarlı maddeleri sulandırıp, zararsız hale getirmektir.
87
Tıpkı, göze duman kaçınca, gözün sulanması gibi.

Öte yandan duman, solunum yollarındaki tüylü
hücrelerin, tüylerinin hareketini felç eder. Gece siga-
ra içilmediği için, tüyler tekrar hareket kabiliyetini
kazanırlar. Birikmiş bulunan balgamın dışarı atılma-
sına yardım için öksürük refleksini uyararak onun
dışarı atılmasını sağlarlar.
Sigara içimi ile alınan ilaçlar arasında ilişki ola-

bilir mi?
Sigara bazı ilaçların etkisini azaltabilir, bazılarını
ise tamamen etkisiz hale getirir.
Sigara bırakıldığında vücuda verdiği zararlar ne

kadar zamanda geçer?
Bu, sigaranın kaç yıl ve ne miktarda içildiğine
bağlı olarak değişir. Ancak hafif sigara içicilerinde 10
yıl sonra kanser ve kalp hastalığı riski, tamamen iç-
meyen kişilerle aynı boyuta ulaşır. Ama ağır içiciler-
de bu süre 20 yılı bulur.
Sigarayı bırakmada en tehlikeli dönem nedir?

İlk 2-3 aydır. Çünkü bırakmaya niyetlenenlerin
yüzde 88’i 2 ay içinde sigaraya yeniden başlamakta-
dır. 2 ay sabredebilen, büyük ihtimalle başarmış sa-
yılabilir. Bu süreyi 6 aya çıkarana ise bırakmış gözüy-
le bakabiliriz.
88
89
Sigarayı bırakmada en önemli faktör nedir?
Kararlı ve istekli olmaktır. Ayrıca bu gücün ken-

dimizde mevcut olduğunu bilmeliyiz.
Sigarayı bırakanlar niçin kilo alır?
Sigara ağızı meşgul etmekte, kişi daha az yemek-

tedir. Ayrıca sigara bırakmakla insan daha az kalori
harcayacağından bu faaliyetin yakacağı enerji, fazla
kilo olarak biriktirilmiş olmaktadır.
Bu dönemde kilo almamak için nelere dikkat

etmeli?
Acıktığımızda meyve yemeli, bol bol su içmeli ve

düzenli egzersiz yapmalıdır.
Mentollü sigaralar için ne dersiniz?
Mentollü sigaralar daha tehlikeli bile olabilir. Bu

sigaralarda, duman içe çekildiğinde boğazda serinlik
duygusu oluşturmaya yetecek kadar mentol mev-
cuttur. Kullanıcıların, mentollü sigaraları başka siga-
ralara göre daha derin nefes çekerek içtikleri ve daha
uzun süre içlerinde tuttukları görülmüştür.
89
Nikotine çok bağımlıyım. Acaba sigarayı bıra-

kabilir miyim?
Nikotin bağımlılığı fazla olanlar da sigarayı bıra-
kabilir. İnsanoğlu bu potansiyel güce sahiptir. Yeter
ki bu gücü harekete geçirelim. Bu kitabı okuyarak ve
kararlı olunarak sigara içimini kesebiliriz. Çünkü ni-
kotin vücut için mutlaka alınması gereken bir mad-
de değildir. Vücut nikotine nasıl alıştıysa, sigarasızlı-
ğa da öylece alışabilir.
Çevremdeki arkadaşlarımdan ve yakınlarım-

dan sigara içenler bırakmamı kabullenemediler.
Beni sigara içmeye zorluyorlar. Ne yapsam?
Bu gibi durumlarda sigara içmeyenlerle daha
çok görüşmeye çalışmanız ve çevrenizdeki sigara
içenlere sizin yanınızda içmemelerini teklif etmeniz
gerekir. Ayrıca içenleri de sizin gibi sigarayı bırakma-
ya teşvik ediniz. Onlara elinizdeki kitapçığı hediye
ederek bu adımı atmalarına yardımcı olabilirsiniz.
Bir de sigaraya tekrar başlamanızı isteyen yakın-
larınıza tütünden oluşan hastalıklardan bahsedebi-
lirsiniz. Sigarayı bırakınca nasıl rahatladığınızı da
anlatın.
Sigara içmek sıkıntıyı dağıtır mı?

Buna inanılmasının tek sebebi, canımız sıkıldı-
ğında sigara yakmamızdır. Ama sıkıntı bir zihin
90
91
problemidir. Sıkılmamız, zihnimizi meşgul edecek

ilginç bir şey olmaması anlamına gelir. Bulmaca
çözmek, kitap okumak veya başka bir meşgale bul-
mak zihnimizi oyalar, ama sigara içmek zihin açıcı
bir faaliyet değildir. Hatta bir süre sonra sigara yak-
mak bile otomatik hareket haline gelir.
Kısacası sigaranın sıkıntıyı dağıttığını sanmamız
yanlış şartlanmadan kaynaklanmaktadır.
Sigarayı içime çekmiyorum. Bu yüzden bağımlı

sayılmam ve bana fazla zararı olmaz herhalde?
Sigarayı içinize çekmemekle tabii ki zararlarını
azaltmış oluyorsunuz. Ancak dudak tiryakileri de si-
garanın zararlı etkilerine maruz kalmaktadır. Bunu
bilmenizi ve yine de sigarayı bırakmanızı tavsiye
ederiz.
Ayrıca genç nesle kötü örnek olmaktan da kur-
tulmuş olmanın yanı sıra, içtiğiniz sigara dumanıyla
çevreye zarar vermemiş olursunuz.
Sigara içip içmemem beni ilgilendirir. Başkaları

bana karışmasın, ben onlara karışıyor muyum?
Sigara içmek sadece kişinin kendine zarar ver-
mekle kalmaz. Sigara kullanmak hem başkalarını
özendirici etki yapar, hem de pasif içime sebep ola-
rak onlara da zarar verir. Bu yüzden zarar topluma-
dır, sadece içene değil.
91
Depresyonda sigara tüketimi artar mı?
Depresyon ve bazı ruhsal bozukluklarda sigara

tüketiminin arttığı doğrudur. Bu sebeple sigara bı-
rakma sürecinde, depresyon ve başka ruhsal bozuk-
luklar açısından da değerlendirme yapılması ve bu-
na uygun tedavi uygulanması gerekir.
Sadece bu açıdan bile sigarayı bırakmak şarttır.

Çünkü kişi depresyondayken zaten sıkıntıdadır, bu-
nun doğurduğu problemler bir yana, bir de sigara-
nın zararları buna eklenecektir.
Sigara içen arkadaşım bırakmak istiyor. Nasıl

destek olabilirim?
Bir tiryaki sigarayı bırakmaya çalıştığında arka-

daşlarının ve yakınlarının desteği oldukça önemli-
dir. Sigarayı bıraktıktan sonra çok daha güzel koktu-
ğunu ve ne kadar daha kolay nefes aldığını söyleye-
lim. Sigaradan söz etmiyor diye unuttuğunu sanıp
konuyu açmamazlık etmeyelim ve ona övgü yağdır-
maya devam edelim. Fazla strese girmemesini sağla-
yalım. Hayatına küçük mutluluklar ve keyiflerle renk
katmaya çalışalım. Gerginliğini ve sinirli oluşunu
anlayışla karşılayalım. Sinir küpü haline geldiğinde,
“Sigara seni ne hallere düşürmüş. Dua et ki, bundan
kurtuldun. Cesaretli ve mantıklı olman çok hoşuma
gidiyor” deyin.
92
93
Sigarayı birden bırakmanın tehlikesi var mıdır?

Endişe edilecek hiçbir tehlike sözkonusu değil-
dir. Yeter ki niyetli ve iradeli olalım. Sigarayı bırakın-
ca ortaya çıkan nikotin yoksunluğunun da zaten yı-
kıcı ve tehlikeli etkileri yoktur.
Sigarayı bıraktığımda kilo alıyorum. O da za-

rarlı değil mi?
Sigarayı bıraktıktan sonra fazla kilo almamak, ki-
şinin kendi elindedir. Diyet, egzersiz ve düzenli yü-
rüyüşlerle bunu sağlayabilirsiniz. Bunlara rağmen,
alınacak 1-2 kilo fazlasıyla, sigaranın getireceği za-
rarlar kıyaslanamaz bile. Eğer sorun görünüme ait
estetik bir problemse; sigaranın cildi bozması, saçla-
rı kurutması ve saç kırılmalarına yol açması gibi pek
çok estetik soruna yol açacağı bilinmelidir.
Yürümekte zorlanma, tiryakili¤in bir sonucudur.
93
Bazı yabancı sigaralara alışanlar, başka marka

sigara içenen oluyorlar. Bunu nasıl açıklıyorsunuz?
Bu tip sigaralara, alışkanlık kazandırıcı bazı
maddelerin katıldığını biliyoruz. Bağımlılığın tehli-
kesini büyüten bu durum sebebiyle sigarayı hemen
bırakmak şarttır.
Evde sigara bulunduruyorum, içmesem bile

orada olduklarını bilmek bana güven veriyor.Yaptı-
ğım doğru mudur?
Sigarayı bırakmasına rağmen evlerinde sigara
saklayan insanların başarısızlık oranının, sigarayı
atanlarınkinden daha yüksek olduğunu tahmin ede-
biliriz. Bunun sebebi, sigarasızlığa alışılan bir dö-
nemde, yaşanan bir sıkıntı halinde evde hazır bekle-
yen sigarayı içmenin gayet
kolay olmasıdır. Böyle ol-
masa, dışarı çıkıp sigara bu-
lunana kadar vazgeçme ih-
timali artar veya sigara içme
isteği geçmiş olur zaten.
Ama benim tavsiyem;
kesin kararlı olun ve yakını-
nızdan bu iğrenç zehiri atın.
Bir de sigara içmek zorunda
olmamanın zevkine varın,
bu mutluluğu devamlı his-
Ret Kit art›k sedin ve yaşamaya çalışın...
sigara içmiyor.
94
95
Sigarayı artık 3 aydır içmiyorum ve tekrar o kö-

tü günlere dönmemek için kendime güveniyorum.
Günde 1-2 sigarayı keyifle içebilir miyim?
Bu mümkün değildir. Sigarayı artırma riskiniz
çok yüksektir, hattâ yine eski kötü günlere bu şekilde
döneceğinizi söyleyebilirim. Böylece yapmayı dene-
yenler, stresli durumları bahane ederek içtikleri siga-
ra sayısını çoğaltmakta ve eski hallerine gelmektedir.
Bir sigara yakmakla her şey yeniden başlar. Siga-
ranın tadı ilk başta iğrenç gelir ama insan bedenine
tekrar nikotin vermiş olduğu için, sigarasını söndü-
rür söndürmez kandaki nikotin seviyesi düşer ve tir-
yakinin içinde bir ses, tekrar yakmasını söyler. Tam
kurtulmuşken sigaraya tekrar bağımlılık kazanır.
Size tavsiyemiz, kökten bir yaklaşımla hiç sigara
içmemenizdir.
Bir yakınım hiç sigara içmediği halde akciğer

kanserine yakalandı. Yoksa sigaranın zararları
abartılıyor mu?
Sigaranın pekçok hastalığa yakalanma riskini ar-
tırdığı bir gerçektir. Ancak hastalıkların ortaya çık-
masında pek çok faktör rol oynar. İnsanlar sigara iç-
memekle risk faktörlerinden önemli birini yok etmiş
olurlar. Yoksa sigara içmeyenin akciğer kanseri ol-
mayacağı söylenemez. Yalnız akciğer kanserli hasta-
ların yüzde 90-95’inin sigara tiryakisi olduğunu
unutmayalım.
95
Sigara yerine puro veya pipo içsem zararı daha

mı az olur?
Sigara içildiğinde akciğer kanseri riski, pipo içil-

diğinde ise ağız boşluğu kanseri riski artar. Zararlar
yönünden tür değişir kısacası... Yoksa sigaradaki
kanser yapıcı maddelerin aynısı bunlarda da bulu-
nur. Ayrıca puro da pipo da kalp sağlığını sigara ka-
dar olumsuz etkiler.
Sigaradan devletin vergiyle bütçeye önemli bir

gelir elde ettiğini biliyoruz. Sigara kârlı değil mi?
Sigara ülke bütçesine getirdiği gelirin çok daha

fazlasını hastalıklarla, yangınlarla kaybettirmekte-
dir. Yani götürdüğü, getirdiğinden kat kat fazladır.
Sadece yapılan hesaplara göre bir paket sigara-

nın insan sağlığına yaptığı zarar 45 TL’dir. Varın kor-
kunç meblağı hesaplayın.
96

Sefa Saygılı - Sigarayı Niçin Ve Nasıl Bırakmalı

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sefa Saygılı - Sigarayı Niçin Ve Nasıl Bırakmalı

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

•

Türdav Yay›n Grubu

Yay›nc› Sertifika No: 16440

Göztepe Mh. Mahmutbey Yolu Orhangazi Cd. No:16 Ba¤c›lar / ‹STANBUL

“Elit Kültür” markas› ile üretilen bu eserin bas›m ve yay›n haklar›

Prof. Dr. Sefa SAYGILI

Prof. Dr. SEFA SAYGILI

Sefa Sayg›l›’ya ulaﬂmak için adres:

Pek çok hastalığın sebebi sigaradır. Sigara içmekle,

O zaman cesaretimizi toplayıp hayatımızın

Prof. Dr. Sefa Saygılı

Not: Kaynak konusunda her zaman yardımlarını gördüğüm Meh-

YAYGIN TEHLİKE ........................................................... 9

SİGARA BAĞIMLILIĞINDAN KORUNMA .................... 77

En yaygın zararlı alışkanlık olan tütün kullanımı,

bağımlısıdır. Yine 2000 yılına ait verilere göre Türki-

15 yaşüstü nüfus içinde tiryakilik (%)

İçilen bir tek sigara insan ömrünü

Dünyada yılda 10 milyon kişi tütün mamulleri kul-

artık hep bu ülke insanlarına yönelmiştir.

İlk sebep çocuk ve gençlerdeki merak duygusu-

Saniye hanım, yeni evliydi ve sigara içmesini beyi

Yine ergenlik dönemindeki akran baskısı da siga-

Sigara, tiryakiyi haval› yapmaz,

yim” diyene rastlanmamıştır. Veya, “Sigaraya başladı-

Sigara, insanlarda P53 genini yok eder. Bu

Gençler, sigara içerek yetiﬂkin

Ülkemizde günde 40 milyon dolar, yılda

26 yaşındaki Emire şunları söylemişti: “Hayatımda

Her 8 saniyede bir kişi sigaradan ölmek-

Günde 1 paket sigara içen, sigara

Sigaray› b›rakmak için o kadar çok

Daha önce ülkemizde mevcut toplumsal reddin de

‰ Kendine güveni artırdığını düşünme.

Sigaradan ç›kan dumana dikkatle bakarsak

Hem Dünya Sağlık Teşkilatı, hem de Amerikan Psi-

Sigara ve dumanı, çok miktarda ve değişik özellik-

N‹KOT‹N H‹DROJEN S‹YANÜR

Nikotin etkisini çabuk gösteren bir uyuşturucudur

Sigara içmenin mahzurları çevremizde gördüğü-

Sigara yang›nlar›n da en baﬂta gelen

Türkiye’de günde 600, yılda 200 bin kişi

İşte sigaranın yaptığı bedensel zararlardan başlıca-

ve anfizem ortaya çıkar. Bu ortamda gelişen enfeksi-

Tütün, dünyada en çok zehiri bir arada

Sigara, kar›-koca iletiﬂimine de darbe vurur,

q Sigara kalp hastalıklarının da (miyokard infark-

Kaderin ibretli bir cilvesi herhalde, Marl-

q Felçlerde, beyinde damar tıkanıklıklarında ve

Sigara içmeyen kiﬂi, içene oranla daha canl›,

q Sigara içenlerde ağız içi kanserleri 3-30 kat, dişe-

KALP VE DOLAﬁIM S‹STEM‹

Sigaran›n organlar›m›zda meydana getirdi¤i

q Sigara vücuttaki antioksidan tüketimini artırarak

ABD’de her yıl tütüne bağlı yaklaşık 400

q Sigara bütçeye de yüktür. 2004 yılında bir kişinin

Sigarayı bırakmaya karar verdiğimizde ka-

q Sigara, yangınların da önemli bir sebebidir. Sön-

ormanların yok olması demektir ve pek çok problemi

Sigara içenler, içmeyenlere oranla ortala-

Sigaranın yol açtığı hastalıklar sonucu

Sigara, ço¤u yang›n›n da sebebidir.

Hamile kadınlarda, sigara içilmesiyle nikotin ve

Sigara içerken çocuklar› da düﬂünelim.