1. Các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến quá trình tuyển dụng Các yếu tố như kinh tế, chính trị, xã hội, thị trường, xã hội…. có thể ảnh hưởng rất nhiều đến công tác tuyển dụng của doanh nghiệp. 1.1 Thị trường lao động Nếu như nguồn cung lao động trên thị trường lớn hơn cầu dự kiến của tổ chức thì bạn sẽ có nguồn ứng viên dồi dào. Nếu càng nhiều ứng viên tham gia thì bạn sẽ càng có nhiều lựa chọn và tăng khả năng tuyển dụng thành công. Ngược lại, nếu như cung lao động trên thị trường thấp hơn cầu dự kiến của tổ chức thì nguồn ứng viên sẽ bị khan hiếm. Đây là thách thức rất lớn với tổ chức, đòi hỏi doanh nghiệp cần làm truyền thông tốt để thu hút ứng viên. Nguồn cung ứng viên là một vấn đề, doanh nghiệp cũng cần quan tâm nhiều đến chất lượng của ứng viên. Nếu chất lượng lao động thấp thì dù có cung lớn thì tổ chức cũng khó tuyển được người. Ngược lại, nếu chất lượng ứng viên cao thì dù cho cung thấp doanh nghiệp vẫn có cơ hội tuyển dụng thành công. 1. 2 Hoạt động của đối thủ Bất kỳ ngành nghề, lĩnh vực nào cũng có đối thủ cạnh tranh, tuyển dụng cũng như vậy. Việc để chiến thắng trong cuộc đua tranh giành nhân tài cho tổ chức là thách thức lớn đối với bộ phận HR của mỗi công ty. Vậy nên, trước khi đăng tin tuyển dụng, bạn cần hiểu rõ đối thủ đang có những đãi ngộ gì cho nhân viên, mức lương thưởng như thế nào, cách đối thủ làm tuyển dụng ra sao… Nếu đối thủ của bạn có những chương trình quảng cáo tuyển dụng hoành tráng cùng những chính sách đãi ngộ hấp dẫn hơn, chắc chắn bạn sẽ không thể cạnh tranh được. Công ty của bạn sẽ mất đi những ứng viên tiềm năng bởi ai cũng muốn bán sức lao động cho những nơi trả giá xứng đáng. 1.3 Yếu tố kinh tế, chính trị Yếu tố kinh tế, chính trị là một trong các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tuyển dụng của doanh nghiệp. Một quốc gia có nền chính trị ổn định thì kinh tế sẽ có cơ hội để phát triển. Khi kinh tế phát triển, hoạt động sản xuất – kinh doanh cũng có nhiều cơ hội thuận lợi, doanh nghiệp mở rộng quy mô sản xuất, nhu cầu tuyển dụng tăng cao. Lúc này, hoạt động tuyển dụng cũng được chú trọng và đầu tư hơn, việc thu hút ứng viên cũng dễ dàng hơn. Các yếu tố về kinh tế, chính trị cũng ảnh hưởng nhiều đến việc tuyển dụng Ngược lại, nếu như nền kinh tế bị suy thoái, việc sản xuất, kinh doanh gặp nhiều khó khăn, doanh nghiệp phải cắt giảm nhân sự thì tuyển dụng sẽ bị ngưng trệ, không được đầu tư và hiệu quả không cao. 1.4 Thái độ của xã hội với nghề Tâm lý của ứng viên đi tìm việc là lựa chọn những ngành nghề được xã hội đánh giá cao bởi nó giúp ứng viên cảm giác như đang có vị trí trong xã hội. Một số ngành nghề như y dược, kế toán, tài chính ngân hàng,… luôn có nguồn ứng viên dồi dào, nhà tuyển dụng sẽ không cần tốn thời gian, chi phí mà vẫn thu hút được nhiều nhân tài. Ngược lại, nếu như thái độ của xã hội với một ngành nghề là tiêu cực thì nguồn cung khan hiếm, hoạt động tuyển dụng sẽ gặp nhiều khó khăn. Một số ngành nghề mà nhiều ứng viên “ngại” hiện nay có thể kể đến như: Bất động sản, bảo hiểm,…. 2. Các yếu tố bên trong ảnh hưởng đến quá trình tuyển dụng 2.1 Chính sách tuyển dụng Một chính sách tuyển dụng tốt sẽ giúp công ty thu hút được nhiều nhân tài, góp phần vào việc phát triển tổ chức và đạt được mục tiêu kinh doanh. Theo đó, chính sách tuyển dụng của Vinamilk tập trung vào 4 yếu đố sau: a. Tất cả mọi người đều được trao cơ hội làm việc Không chỉ tập trung vào việc tuyển dụng những ứng viên có kinh nghiệm, Vinamilk cũng tìm đến những sinh viên năm cuối hoặc mới ra trường. Tuyển dụng tại các trường đại học giúp nâng cao thương hiệu tuyển dụng của công ty, các bạn sinh viên cũng có cơ hội trao đổi với chuyên gia để tìm ra mong muốn cũng như hướng phát triển của mình.Công ty Vinamilk hàng năm cũng có những chương trình thực tập cho các bạn sinh viên. Tại đây, các bạn sẽ được tạo điều kiện để làm việc cùng đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp, được học hỏi và rèn luyện kỹ năng. Bên cạnh đó, Vinamilk cũng tài trợ nhiều học bổng cho sinh viên và phát hiện nhiều tài năng cho tổ chức.Với Vinamilk, ai cũng có cơ hội làm việc, không quan trọng bằng cấp b. Sáng tạo và thay đổi để thu hút nhân tài Vinamilk được đánh giá là 1 trong 50 thương hiệu “Nhà tuyển dụng hấp dẫn nhất với sinh viên Việt Nam” vào năm 2020. Để đạt được những thành tựu như hôm nay, có thể nói đội ngũ nhân sự công ty đã nỗ lực sáng tạo và đổi mới không ngừng. Theo đó, bà Mai Kiều Liên, Tổng giám đốc công ty nhấn mạnh, sự thay đổi về công nghệ chính là chìa khóa để Vinamilk phát triển mạnh mẽ và đây cũng chính là trụ cột văn hóa mà phía công ty đang xây dựng.Lao động trẻ hiện nay không thiếu ý tưởng nhưng và họ mong muốn được thực hiện ý tưởng đó tại môi trường làm việc thực tế. Vinamilk có thể làm tốt được điều này, sẵn sàng để nhân sự thử thách cái mới, làm những điều sáng tạo. Điều này đã làm nên sự hấp dẫn của cái tên Vinamilk trên thị trường lao động. c. Chương trình tuyển dụng quản trị viên tập sự của Vinamilk Chương trình quản trị viên tập sự là cơ hội cho những ai nhận thấy mình có tiềm năng lãnh đạo, khao khát được vươn lên trong môi trường đầy tính cạnh tranh và thách thức. Chương trình này của Vinamilk đã thu hút được rất nhiều bạn trẻ với mong muốn trở thành lãnh đạo và có tố chất để làm một người quản lý. Cũng chính từ đây, Vinamilk đã thu hút và tuyển chọn được rất nhiều nhân sự chất lượng, phù hợp với mục tiêu kinh doanh.Chương trình tuyển dụng quản trị viên tập sự của Vinamilk thu hút nhiều bạn trẻ Mặt khác, cũng từ quản trị viên tập sự mà nhiều bạn trẻ vượt qua giới hạn của bản thân, biết được khả năng của mình và có định hướng rõ ràng trên con đường sự nghiệp. c. Ưu tiên tuyển dụng nguồn nội bộ Được biết, Vinamilk sẽ ưu tiên tuyển thẳng những con em của công nhân viên có bằng cấp và được bố trí công việc phù hợp. Bên cạnh đó, nhân viên cũng thường được đề bạt, thăng cấp, cân nhắc lên những vị trí cao hơn. Với chính sách tuyển dụng này, Vinamilk giảm được nhiều chi phí, chọn được những người tài, đã quen với công việc, trung thành và gắn bó với công ty. Đây cũng là yếu tố quan trọng để công ty phát triển hơn, tạo dựng được hình ảnh tuyển dụng tốt với bên ngoài. Như đã nói ở trên, Vinamilk rất chú trọng đến yếu tố công nghệ và sáng tạo trong chính sách tuyển dụng của mình. Đặc biệt khi hiện nay, gen Z chiếm phần lớn thị trường lao động – một thế hệ mà luôn mong muốn được sử dụng và làm việc trong môi trường hiện đại, ứng dụng công nghệ cao. 2.2 Quy trình tuyển dụng Nhằm tìm được nguồn nhân sự chất lượng, phù hợp với nhu cầu phát triển cũng như văn hóa doanh nghiệp, quy trình tuyển dụng của Vinamilk tập trung phát triển theo 2 giai đoạn chính là tuyển mộ và tuyển chọn. a, Tuyển mộ nhân sự Tuyển mộ là quá trình chiêu mộ, thu hút lực lượng người lao động chất lượng nhằm thu được những hồ sơ ứng tuyển phù hợp với nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp. Tại Vinamilk, để đảm bảo thu về những hồ sơ phù hợp nhất, quy trình tuyển mộ được thực hiện theo các bước cụ thể. Bước 1: Lập kế hoạch tuyển mộ Sau khi nhận được đề nghị tuyển dụng từ phòng ban có nhu cầu, phòng Nhân sự sẽ triển khai xây dựng kế hoạch tuyển dụng. Kế hoạch tuyển mộ được bắt đầu bởi việc xây dựng bảng mô tả công việc và bảng tiêu chuẩn công việc của tất cả các vị trí cần tuyển dụng. Tiếp theo doanh nghiệp sẽ tiến hành đánh giá khối lượng công việc cho các vị trí nhằm lập ra kế hoạch đào tạo và phát triển hợp lý. Bước 2: Xác định nguồn và phương pháp tuyển mộ Nguồn nội bộ Tại Vinamilk, nguồn lực sẵn có được coi trọng hơn hết, vì thế nguồn tuyển mộ đầu tiên được xác định là người thân của cán bộ đang công tác tại công ty. Phương pháp tuyển mộ chủ yếu thông qua sự giới thiệu từ cán bộ và nhân viên đang làm việc tại Vinamilk. Nguồn bên ngoài Sinh viên đang học tập tại các trường Đại học trên toàn quốc – nguồn nhân lực tương lai là đối tượng được Vinamilk đặc biệt quan tâm. Với nhóm đối tượng này, hàng năm Vinamilk tổ chức các đợt tuyển dụng trực tiếp tại các trường đại học lớn. Ngoài ra chương trình Quản trị viên tập sự Vinamilk và Chương trình Thực tập hàng năm của Vinamilk đã tạo điều kiện để các bạn sinh viên có cơ hội tìm hiểu về môi trường làm việc cũng như điều kiện phát triển tại Vinamilk. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng mở rộng nguồn tuyển dụng đến đối tượng là người lao động tự do trên thị trường. Tuy nhiên, tùy thuộc vào từng thời điểm và vị trí mà bộ phận nhân sự sẽ tập trung vào nguồn tuyển dụng thích hợp. Bước 3: Chuẩn bị các thủ tục tuyển mộ Chuyên viên nhân sự cần xác định được các thông tin sau đây: Quy trình, quy định tuyển dụng Các loại văn bản, biểu mẫu cần hoàn thiện Tiêu chuẩn, số lượng nhân sự cần tuyển dụng Hội đồng tuyển dụng: số lượng, thành phần, quyền hạn và trách nhiệm Bước 4: Thông báo tuyển mộ Thông báo tuyển dụng nhân sự của Vinamilk sẽ được đăng tải trên kênh nội bộ, website chính thức của công ty, các trang tin tuyển dụng. Ngoài ra thông báo này cũng sẽ được gửi đến các trường đại học nằm trong mục tiêu tuyển dụng hoặc các hội chợ việc làm. Nội dung thông báo tuyển dụng sẽ bao gồm các thông tin chi tiết về vị trí tuyển dụng như: Tên vị trí tuyển dụng; Thời gian tuyển dụng; Mô tả công việc; Các yêu cầu về kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm; Thông tin về chế độ, đãi ngộ;… B, Tuyển chọn nhân sự tại Vinamilk Đây là bước lựa chọn ứng viên phù hợp từ nhóm hồ sơ ứng tuyển để lấp đầy các vị trí công việc còn trống trong tổ chức. Quy trình tuyển tại Vinamilk được triển khai theo các bước: Bước 1: Sàng lọc hồ sơ ứng viên Sau khi kết thúc quá trình tuyển mộ, bộ phận Nhân sự sẽ tập hợp các hồ sơ ứng tuyển được gửi về và phân loại theo vị trí, chức vụ tuyển dụng. Hồ sơ ứng viên sẽ được sàng lọc dựa trên sự phù hợp giữa yêu cầu tuyển dụng và năng lực thể hiện trên hồ sơ ứng tuyển. Bước 2: Kiểm tra tố chất lãnh đạo Ứng viên sẽ được yêu cầu hoàn tất bài luận về năng lực lãnh đạo (bằng tiếng Việt hoặc tiếng Anh). Bài luận sẽ tập trung về một trải nghiệm mà tại đó ứng viên thể hiện được năng lực lãnh đạo của bản thân. Thông qua bài luận, các kỹ năng như viết lách, trình bày sáng tạo và đặc biệt là kỹ năng lãnh đạo của mỗi ứng viên sẽ được đánh giá. Bước 3: Kiểm tra tư duy logic Bài kiểm tra IQ về logic, ngôn ngữ và toán học sẽ được sử dụng nhằm đánh giá tổng quan năng lực tư duy logic và sự nhạy bén của ứng viên. Nội dung này sẽ được thực hiện dưới dạng 2 bài kiểm tra: Bài kiểm tra ngôn ngữ: đọc các đoạn văn và trả lời câu hỏi Bài kiểm tra IQ: ứng viên sẽ thực hiện bài kiểm tra IQ thông thường Bước 4: Lập kế hoạch phỏng vấn Sau khi những hồ sơ ứng tuyển tiềm năng nhất được lựa chọn, chuyên viên tuyển dụng sẽ lập kế hoạch tuyển dụng bao gồm: Nội dung Thời gian Thành lập hội đồng phỏng vấn Thông báo cho ứng viên và xác nhận thông tin phỏng vấn Bước 5: Phỏng vấn, đánh giá trực tiếp Ở bước này ứng viên sẽ được phỏng vấn đánh giá các nội dung: Kỹ năng chuyên môn công việc Kỹ năng mềm liên quan đến vị trí công việc Đánh giá các chỉ số thông minh (IQ) và chỉ số thông minh cảm xúc (EQ) Thông qua quá trình phỏng vấn, đánh giá trực tiếp, các tố chất, phẩm chất và tiềm năng của ứng viên sẽ được đánh giá một cách rõ ràng. Các ứng viên phù hợp sẽ được lựa chọn tham gia quá trình thử việc. Bước 6: Thử việc và đánh giá thử việc Tùy vào vị trí tuyển dụng, trình độ và kinh nghiệm của ứng viên, doanh nghiệp sẽ có các phương pháp đánh giá phù hợp cho quá trình thử việc. Bước 7: Tuyển dụng chính thức Các ứng viên hoàn thành thời gian thử việc đạt yêu cầu sẽ chính thức thực hiện ký hợp đồng lao động với công ty. 2.3 Nhân viên tuyển dụng Nhân viên tuyển dụng của Vinamilk đóng vai trò quan trọng trong quá trình tuyển dụng. Khả năng giao tiếp, kỹ năng đánh giá và phỏng vấn, cũng như hiểu biết về ngành công nghiệp và yêu cầu công việc là những yếu tố quan trọng để đảm bảo việc tìm kiếm và chọn lựa ứng viên phù hợp. 2.4 Môi trường làm việc tại Vinamilk Nguồn nhân lực chất lượng là nền tảng cho việc phát triển bền vững của doanh nghiệp. Để tiếp tục giữ vững chân nhân tài và cải tiến không ngừng trên hành trình tạo dựng giá trị cho nhân viên, Vinamilk không ngừng đầu tư vào điều kiện làm việc, hướng đến xây dựng môi trường làm việc đáp ứng mong đợi của người lao động. Liên tiếp trong nhiều năm, Vinamilk vinh dự đứng đầu bảng xếp hạng Top 100 nơi làm việc tốt nhất Việt Nam do Anphabe và Intage tổ chức. Vinamilk đáp ứng tốt những yêu cầu về: Cơ hội phát triển nghề nghiệp, môi trường làm việc, năng lực lãnh đạo, chế độ phúc lợi,... dành cho nhân viên. Qua đó, Vinamilk đem đến nhiều khoản đãi ngộ tốt dành cho nhân viên như: Bảo hiểm sức khỏe cho nhân viên và người thân của cán bộ quản lý; Xây dựng cơ sở vật chất hiện đại, hỗ trợ nhân viên học tập và làm việc; Xây dựng phòng tập thể dục: yoga, hồ bơi... chăm lo sức khỏe cho các thành viên, giải trí sau giờ làm việc;...