Experiment 4.
7 Kristalwater
Wat je nodig hebt
• brander met driepoot
en gaasje
• porseleinen indamp-
schaaltje
• wit kopersulfaat
• demiwater (of
gedestilleerd water)
© Noordhoff Uitgevers bv 2018
Inleiding
Wanneer je een kleine hoeveelheid water toevoegt aan wit kopersulfaat worden
de koperionen gehydrateerd. Het witte kopersulfaat kleurt blauw. Dit chemisch
gebonden water wordt kristalwater genoemd. De hoeveelheid kristalwater
wordt achter de formule van het kopersulfaat gezet, gescheiden door een punt.
In blauw kopersulfaat is elk koper(II)ion omringd door vijf watermoleculen. De
formule van blauw kopersulfaat is dus CuSO4·5H2O(s). Je kunt aan de kleur
van het kopersulfaat zien of er watermoleculen aan de koperionen gebonden
zijn.
Wat is het effect van het toevoegen en het verwijderen van water op de kleur
van kopersulfaat.
Uitvoering
1 Los in het indampschaaltje een spatelpunt wit kopersulfaat op in een laagje
demiwater.
2 Damp de oplossing in totdat er een lichtblauwe vaste stof overblijft. Gebruik
een blauwe niet ruisende vlam.
3 Verhit het indampschaaltje met de vaste stof verder, totdat de blauwe kleur
verdwenen is.
4 Laat het geheel afkoelen en voeg een paar druppels demiwater toe.
5 Verhit het indampschaaltje met de blauwe vaste stof totdat je weer wit koper-
sulfaat hebt. Je kunt dit in experiment 4.9 gebruiken of inleveren bij de
TOA.
Waarnemingen en conclusies
1 Noteer bij elk onderdeel je waarnemingen.
2 Geef bij elk onderdeel de bijbehorende reactievergelijking.
3 Leg uit met behulp van je waarnemingen waardoor de kleur tijdens het
experiment verandert.
4 Leg uit dat je met wit kopersulfaat water aan kunt tonen.
Chemie Overal 4 vwo Experiment 4.7