General Science Page |1

VITAMINS
Vitamins Chemical Name Function Sources Deficiency Diseases
A Retinol Protects eyes. Helps to Carrot, milk, butter, dark Night blindness
keep skin, bones and green vegetables, sweet (inability to see in
teeth healthy. potatoes, deep yellow dim light).
fruits and vegetables Xeroderma (dry skin)
B1 Thiamine Growth of body, Meat, milk, soyabean, Beri-Beri,
Metabolism eggs, yeast Indigestion,
cardiomegaly
B2 Riboflavin Strengthes eye, Growth Meat, soyabean, milk, Opacities in cornea,
of body green leafy vegetables scars on tongue
B3 Nicotinamide Controls the Cholesterol Meat, groundnut, curd, Pellagra (3D-
level, metabolism potatoes dermatitis, diarrhoea,
dementia)
B5 Pentothanic Acid Proper function of Meat, milk, eggs Burning feet
various enzymes, syndrome
metabolism Achromotrichia
B6 Pyridoxine Amino acid metabolism, Meat, liver, grains Skin diseases,
Helps in formation of Acnevulgaris
blood
B7 Biotin Metabolism, protects Meat, eggs, milk, fruits Anaemia, Alopecia
skin & hairs
B9 Folic Acid Required in red blood Chocolate, groundnut, Microcytic Anaemia
cell synthesis papaya, green leafy
vegetables, kiwi.
B12 Cobalamine Metabolise nitrogen, Meat, liver, yeast, eggs Anaemia
RBC formation
C Ascorbic Acid Protects body tissues; Amala, kiwi, oranges Scurvy (bleeding of
formation of collagen-a and other citrus fruits, gums), thyroid
protein essential for cabbage, tomatoes, green malfunction, delay in
gums, teeth, bones and leafy vegetables. healing of wounds.
skin.
D Calciferol Absorbs calcium and On exposure to sunlight Rickets (softening of
phosphorous for healthy vitamin D is made in the the bones, causing
bones and teeth. human body from some pain and fractures)
substances in milk, fish,
eggs and butter
E Tocopherol Smooth functioning of Wheat germ, green leafy Weak muscles,
Metabolism inside the vegetables, tender obstruction in
cells, reproduction, leaves, vegetable oils reproduction, skin
maintaining efficiency of disorders
muscle cells.
K Phylloquinone Helps in clotting of Carrot, milk, butter, dark Excessive bleeding
blood. green vegetables, sweet after an injury
potatoes, deep yellow
fruits and vegetables

VIDARBH IAS ACADEMY, AMRAVATI MOB. NO. 8668920552 / 9067580048 / 8530370674

General Science Page |2

जीवनसत्वे
जीवनसत्वे रासायननक नाव कायें सोत अभावजन्य नवकार

A रे टिनॉल डोळ्यांचे रक्षण, त्वचय, दयत, गयजर, दूध, लोणी, गडद हहरव्यय रयतयांधळे िणय (कमी उजेडयत
हयडे निरोगी रयखणे. भयज्यय, रतयळे , गडद निवळी फळे ियहू ि शकणे, अांधत्व)
आणण भयज्यय झीरोडमया (त्वचय कोरडी
िडणे)
B1 थायमिन चेतयतांतूांचे व हृदययचे कयया िीट दूध, मयसे, मयांस, तृणधयन्ये, बेरीबेरी (चेतयतांतांचय आजयर),
होण्ययस मदत करणे. कवचफळे , डयळी स्नययूांचय अकययाक्षमतय
B2 टरबोफ्लेनवन डोळ्यचय सशक्तिणय, शरीरयची मयांस, सोययबीि, दध हहरव्यय बबळ अियरदशाक, जीभेवर
वृद्धी भयज्यय चट्टे
B3 ननकोिीनािाइड कोलेस्टेरॉलचे प्रमयण नियांत्रित मयांस, शेंगदयणे, दही बटयटे िेलेग्रय रोग
B5 पॅन्टोथेननक ऍससड नवकरयचे कयया व्यवस्थित होणे मयांस, दध, अांडी ऍक्रोमोट्रिचचयय
B6 पायरीडॉक्सिन अमययिो आम्ल चययिचय, रक्त मयांस, यकृत, धयन्य त्वचय रोग
तययर होण्ययस मदत
B7 बायोटिन त्वचय व केसयचे सांरक्षण मयांस, अांडी, दध, फळे अॅिेचमयय, केस गळणे

B9 फॉसलक आम्ल शरीरयची वयढ
B12 कोबालािीन लयल िेशी तययर करणे
C एस्कॉमबि क ऍससड शरीरयच्यय उतींचे रक्षण करणे,
हहरड्यय, दयत हयडे, कोलॅजि
े हे
प्रचर्ि तययर करणे.
D कॅल्सीफेरॉल दयत व हयडे निरोगी
रयहण्ययसयठी िरेसे कॅल्शशअम
व फॉस्फरस अन्नयतूि शोषूि
घेणे.
E िोकोफेरॉल िेशींमध्ये चययिचय त्रक्रयय
सरळीत होणे, आणण कययाक्षम
ििरुत्पयदि स्नययूिेशींिय
रयखणे.
K फायलोक्विनोन रक्त सयकळण्ययस मदत होणे
गडद हहरव्यय भयज्यय, ििई, वयढ िीट ि होणे, अॅनिचमयय,
कीवी नवसर िडणे, हयलचयली
मांदयवणे.
दग्धजन्य िदयर्ा, मयांस अॅनिचमयय
आवळय, कीवी, सांिी व इतर स्कव्ह (हहरड्ययांमधूि
ललिं बूवगीय फळे तसेच कोबी, रक्तस्रयव होणे) गलग्रांर्ी
टोमॅटो, हहरव्यय ियलेभयज्यय सजणे, जखमय लवकर बऱ्यय
ि होणे.
सूयाप्रकयशयमळे दूध, मयसे, अांडी, मडदूस (हयडे मऊ होणे,
लोणी ययांतील कयही िदयर्यांियसूि त्ययमळे वेदिय होणे, हयड
शरीरयत हे जीविसत्त्व तययर मोडणे)
होते.
तृणयांकर, हहरव्यय ियलेभयज्यय, स्नययूांमध्ये कमकवतिणय
कोवळी ियलवी, विस्पतीजन्य येणे, प्रजोत्पयदियमध्ये
तेल. अडर्ळय निमयाण होणे,
त्वचयनवकयर
हहरव्यय ियलेभयज्यय, हहरवी कोबी, इजय झयल्ययस रक्तस्रयव
मोड आलेली कडधयन्ये, अांड्ययचय होणे.
निवळय भयग

VIDARBH IAS ACADEMY, AMRAVATI MOB. NO. 8668920552 / 9067580048 / 8530370674