21.11.

2018

Ayurveda Tatlar ve Beslenme

Merhaba!
Nihat Ayçeman
nayceman@akdeniz.edu.tr
nayceman@hotmail.com
TEL:05325073009

1
 21.11.2018

Lezzetlerin genel özellikleri:

» TATLI - tatlı lezzetler hücre ve doku yapılarının oluşmasında baş rol

oynarlar.
» EKŞİ - minerallerin beden tarafından emilmesine ve dokuların
arındırılması için gereklidir.
» TUZLU - gıdaların lezzetini arttırır, hazmı güçlendirir ve dokuların
nemlendirilmesini sağlarlar.
» KESKİN - sindirimi canlandırır ve metabolizmayı harekete geçirir.
» ACI - dokuların hafiflemesine ve toksinlerden arınmasına imkan verir.
» BURUK - su emer, yağları kurutur ve dokuları sıklaştırır.

2
21.11.2018

3
21.11.2018

4
 21.11.2018

Altı Tat
» Sağlıklı Ayurvedik yemek pratiği, her öğünde altı tadı
(tatlı, ekşi, tuzlu, acı, keskin ve büzücü) içerir.
» Tat veya rasa, Ayurveda'nın önemli bir parçasıdır ve
birçok anlamı vardır: öz, lezzet, coşku, meyve suyu ve
deneyim.
» Ayurveda'ya göre, altı tadıyla yemek yedik, sağlığı ve
iyiliği dengeler.
» Farklı tat çeşitleri hakkında daha fazla bilgi sahibi
olduğunuzda, sevdiğiniz ve yediğiniz yiyeceklerin tadını
çıkartabilirsiniz.

Altı Tat

» İşte altı tat kategorisinin her birinde yiyeceklerin bazı

örnekleri.
» Birçok yiyeceğin birden fazla tada sahip olduğunu
unutmayın.

5
 21.11.2018

Tatlı (Madhura)

» Meyveler: Hurma, muz, mango, kavun, incir

» Sebzeler: Tatlı patates, pancar, zeytin, salatalık
» Fındık: Kaju fıstığı, hindistancevizi, badem
» Baharatlar: Fesleğen, kakule, tarçın, vanilya, hindistan
cevizi
» Süt: Süt, yumurta, ghee
» Et: Sığır, bufalo
» Tavuk
» Somon

Ekşi (Amla)

» Meyveler: Limon, greyfurt, limes

» Sebzeler: Turşu, domates
» Süt: Peynir, yoğurt, ekşi krema

6
 21.11.2018

Tuz (Lavana)

» Kereviz, deniz yosunu

» Ton balığı dahil okyanus balığı
» Sofra tuzu, deniz tuzu, kaya tuzu, soya sosu

Acı (Tikta)

» Sebzeler: Lahana ve diğer yapraklı yeşillikler,

patlıcan
» Baharatlar: Kimyon, dereotu, zerdeçal, safran
» Diğer: Kahve, bitter çikolata, susam yağı

7
 21.11.2018

Keskin (Katu)

» Sebzeler: Soğan, biber, turp, pırasa

» Hardal tohumu
» Baharat: Karabiber, karanfil, kırmızı biber, zencefil

Buruk (Kashaya)

» Meyveler: Elma, kızılcık, nar

» Sebzeler: Avokado, brokoli, Brüksel lahanası, lahana,
karnabahar, yeşil fasulye
» Et: Venison
» Baharatlar: Kişniş, maydanoz, kekik, biberiye, rezene

8
 21.11.2018

Ayurveda da altı tür beslenme dengesizliği vardır:

» Kantitatif eksiklik. Bu yetersiz yiyecek ve hatta açlık nedeniyle yetersiz beslenme
içerir.
» Kantitatif fazlalık. Hem sağlıklı yiyecekleri hem de suyu aşırı miktarda içerir.
» Niteliksel eksiklik. Bu, yanlış beslenme, toksik durum ve temel besin eksikliği ile
sonuçlanan yanlış yiyecek kombinasyonunu içerir.
» Niteliksel fazlalık. Bu, hipertansiyon, koroner damar hastalığı ve inmeyi teşvik eden
ve artıran obezite ve / veya yüksek kolesterol ile sonuçlanabilen zengin veya yüksek
yağlı yiyeceklerin duygusal olarak aşırı derecede tüketilmesini içerir.
» Ama üreten. Bazı gıdalar ve gıda kombinasyonları, toksemiye ve bazı sindirim
bozukluklarına yol açar.
» Prakriti. Kişinin doshsına uygun olmayan gıdalar, bağışıklığı azaltabilir ve hastalığa
neden olabilir. Bu altı faktör, agninin (mide ateşi) gücü ile yakından ilişkilidir.

Dört çeşit agni vardır:

» MANDAGNI. Bu, yavaş metabolizmaya, aşırı kiloya, alerjilere ve konjestif
hastalıklara yol açan aşırı bir kapha durumundan kaynaklanır.
» TIKSHNAGNI. Pitta dosha bu tip bir agni bozukluğundan
sorumludur. Enflamatuar hastalıklara yol açan hiper-metabolizma, hiperaktidite,
mide ekşimesi ve hipoglisemiye neden olabilir.
» VISHAMAGNI. Vata dosha nedeniyle mide ateşi düzensiz iştah, hazımsızlık ve
gazlara neden olur. Duygusal olarak bu, kaygı, güvensizlik, korku ve nörolojik
veya zihinsel sorunlara yol açabilir.
» SAMAGNI. Bu tip bir agni, dengeli tri-dosha sonucudur. Bu tür bir agniye sahip
olan bir kişi, hemen hemen her tür gıdayı zorlanmadan yiyebilir. Sindirim,
emilim ve eliminasyon normaldir.

9
 21.11.2018

Birlikte karıştırılmaması gereken besinler

» Buzlu veya çok soğuk içecekler... Hiçbir besinle karıştırılmamalıdır
» Tam tahıllar, kompleks karbonhidratlar... Sütlü ürünler ve meyvelerle
karıştırılmamalıdır.
» Yumurtalar... Kırmızı etler, balık, süt ve peynirle beraber tüketilmemelidir.
» Meyveler... Hiçbir besinle karıştırılmamalıdır
» Bal... yağ ile beraber yenilmemelidir.
» Sıcak içecekler... Et, balık ve süt ürünleriyle karıştırılmamalıdır.
» Limon... Yoğurt, süt, hıyar ve domates ile beraber yenilmemelidir.
» Kavun... Hiçbir gıdayla beraber yenmemelidir.
» Süt... Kırmızı etler, balık, yumurta, ekşi gıdalar ve mayalı ekmeklerle beraber
tüketilmemelidir.
» Patates, domates ve patlıcan... Süt ve yoğurtla beraber tüketilmemelidir

Süt
Süt ile uyumsuz:
muz, kiraz, kavun,
ekşi meyve, balık,
kitchari, et, yoğurt
ve maya içeren
ekmek.

10
 21.11.2018

Bal

Bal,
aşağıdakilerle
uyumsuzdur:
ortalama
miktarda ghee
(3 tsp ghee ile
1 çay kaşığı
bal) ve
kaynatılmış
veya pişirilmiş
bal.

Yoğurt

Yoğurt,
meyve,
peynir,
yumurta,
balık, sıcak
içecekler, et,
süt ve abur
cuburlarla
uyumsuzdur.

11
 21.11.2018

Meyve
Meyve ile
uyumsuzdur:
bir kural olarak, bazı
pişmiş
kombinasyonlar yanı
sıra aynı rasa, virya
ve vipaka olan hurma
ve süt gibi istisnalar
dışında başka
herhangi bir gıda ile
karıştırılmamalı

Tahıl
Tahıl, ile
uyumsuz:
meyve ve
tapyoka.

12
 21.11.2018

Sıcak
İçeçek
Tahıl, ile
uyumsuz:
meyve ve
tapyoka.
Sıcak içecekler:
mango, peynir,
balık, et, nişasta
ve yoğurt ile
uyumsuz.

Turp
Turplar, bunlarla
uyumsuz: muz, kuru
üzüm ve süt.

13
 21.11.2018

Fasulye
Fasulye, meyve,
peynir, yumurta,
balık, süt ve
yoğurt ile
uyumsuzdur.

Yumurta

Yumurtalar ile
uyumsuz: meyve,
özellikle kavun;
fasulye, peynir,
balık, kitchari, süt,
et ve yoğurt.

14
 21.11.2018

Limon
Limon ile
uyumsuzdur:
süt, domates ve
yoğurt.

Kavunlar her şeye

uymuyor: özellikle
süt ürünleri,
yumurtalar,
kızarmış yiyecekler,
tahıllar, nişastalar.
Çoğu meyveden
daha fazla,
kavunlar yalnız
yenmelidir.

15
 21.11.2018

THANKS!

16