क्षेप्यास्त्र साप्ताहिक, २५ चैत २०८०

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 8

g]skfsf dxf;lrj laKnj ;L / d;fnsf dxfdGqL l;x+ aLr e]6jftf{

sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 rnv]n, ;dfhjfbL df]rf{, sfo{ut


kf6L{sf dxf;lrj tyf ;dfhjfbL Pstf / ;xsfo{sf laifodf 5nkmn
df]rf{ g]kfnsf ;+of]hs laKnj ;L / ePsf] atfOPsf] 5 .
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ -d;fn_ sf :d/0fLo 5 , xfn} ;DkGg
dxfdGqL df]xglaqmd l;+xaLr e]6jftf{ ;dfhjfbL df]rf{ g]kfnsf] a}7sn]
ePsf] 5 . ut cfOtaf/ ePsf] pQm df]rf{nfO{ yk lj:tf/ / k|efjsf/L
agfpg] ;xdlt u/]sf] 5 . o;}qmddf
;dfhjfbL df]rf{sf ;+of]hs laKnj
;L / g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ -d;fn_
sf dxfdGqL df]xglaqmd l;+x;+u e]6
u/]sf] atfOPsf] 5 .
df] r f{ s f] a} 7 sn] jt{ d fg
/fhgLlts kl/l:yltsfaf/] uDeL/
5nkmn ub}{ bnfn ;+;bLo Joj:yfn]
e] 6 jftf{ d f kl5Nnf] /fhlgtLs ;[hgf u/]sf ;du| If]qsf] ;+s6af6
jif{ !&, c+s @#, @)*) ;fn r}t @% ut] cfOtaf/ (April 7, 2024) d"No ?= !).– kl/l:ylt, sDo'lg:6 cfGbf]ng / b] z nfO{ lgsf; lbg df] r f{ n fO{
cj:yf, ;fd|fHojfbL zlQmx?sf] -af“ s L ;ft k] h df_

jt{dfg /fhgLlts ;d:ofsf] ;dfwfgsf nflu g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb clgjfo{


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf
tyf ;dfhjfbL df] r f{ s f ;+ o f] h s
ljz]iftfdf cfwfl/t ;dfhjfb :yfkgf
ug{ df]rf{ agfOPsf] k|i6\ofpb} eg]–
k"0f{ gx'g'sf] cy{ of] klg xf] sL dfgj
hflt r' k nfu] / sf] x L a:b} g g\ .
xfdL ;'Gg] ub{5f}F . xf]Og Tof] s'/f .
cl:y/tfnfO{ l:y/tflt/ abNg] s'/f
clxn]sf] e'dG8nLs[t ljZjnfO{ lng
;lsG5 / g]kfndf p;n] a9fPsf]
cfjZostfnfO{ dWogh/ u/]/ gofF
;dLs/0f agfPsf] atfP .
laKnj ;Ln] jt{dfg /fhgLlts ;d:of …b] z df ;+ s 6dfq 5} g . ;+ s 6leq >ldsx¿, pTkLl8tx¿, clwsf/sf] xfdL u5f} { F . cfh eO/x] s f x:tfIf]kaf6 ;xh} cg'dfg ug{ ;lsG5 . k|wfgdGqL k|r08n] eg]– …d}n]
;dfwfgsf nflu g]kfnL ljz]iftfsf] ;Defjgf klg 5 . ;+ s 6af6 ;a} vf]hL ug]{ zlQmx¿ sf]xL klg r'k nfu]/ c;Gt' l i6x¿, ;d:ofx¿nfO{ hf] Pd;L;Lsf] gfddf JoQm ePsf] clxn] h' g sbd rfn] s f] 5' , Tof]
;dfhjfb clgjfo{ ePsf] 7f]s'jf u/]sf vfnsf ;d:ofsf] ;dfwfg lgsfNg a:b}gg\ . k|j[lQx¿ aLrsf] 6s/fa x'g' /fhgLlts, cfly{s, ;fdflhs s'/fnfO{ 5 .Ú k|wfgdGqL kbsf] nflu laNs'n xf]Og .
5g\ . d+ u naf/ ;dfhjfbL df] r f{ klg ;lsG5 . clxn] bnfn :jfefljs xf] . xfdL ;dfhjfbLx¿, cu|ufdL 9Ën] ;dfwfg lbg] s'/f xf] .Ú ;+of]hs ljKnj ;Ln] ;fd|Hojfbn] of] s'/f ;a}n] a'‰g] g} s'/f 5 . of]
g] k fnn] cfof] h gf u/] s f] …g] k fnL k'FhLjfbaLrsf] 6s/fa b]lvPsf] 5 . sDo'lg:6x¿, stflt/af6 cl3 a9\g], ;+of]hs ljKnj ;Ln] ;fd|fHojfbn] g]kfnsf] ;fj{ef}ldstf / cv08tfdf ;dfhjfbsf] cfwf/ tof/ kfg] {
ljz]iftfsf] ;dfhjfbÚ ljifos a[xt clxn]sf] Joj:yfdf k|wfgdGqLn] rfx]/ s'g wf/nfO{ xfdLn] hgtfsf] aLrdf zflGtsf] u'lnof] gf/fleq ad af]s]/ uDeL/ vt/f lgDTofPsf] eGb} To;}nfO p2] Z ok| l t OdfGbf/ eP/ g] k fnsf]
cGt/lqmof sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ sfd ug{ g;Sg] k| 0 ffnL /x] s fn] :yflkt ug]{ < hgtfnfO{ s;/L ;'/lIft lxFl8/x]sf] 7f]s'jf u/] . pgn] b'O{ w|'jdf dWogh/ u/L g] k fndf b] l vPsf] /fli6«o :jflwgtfnfO{ ;'b[9 ug{'kg]{
pgn] ;f] 7f]s'jf u/]sf x'g\ . pgn] ljBfdfg sfg'g ;+zf]wg ug{'k5{ .Ú ug]{ < of] ljifodf xfd|f] ;dfhjfbL ljeflht cfhsf] ljZjdf e'dG8nLs[t cy{/fhgLlts cGtla{/f]wsf] pkhsf cfjZostfk|lt OdfGbf/ eP/ s]xL
bnfn k' F h Ljfb cGTo geP;Dd ;+of]hs laKnj ;Ln] u0ftGqaf6 df]rf{n] Pp6f :ki6 b[li6sf]0f lbPsf] ;fd|fHojfbn] ljZj zfGtL / ;d[l4sf] ¿kdf ;dfhjfbL df]rf{nfO{ lng ;lsg] hf]lvd, s]xL r'gf}lt b]Vbf–b]Vb} klg
hgtfsf] clwsf/ :yflkt x'g g;Sg] ljleGg pknlAw k|fKt ePkl5 k"0f{ x'g 5 sL cfhsf ;a} ;d:ofsf] ;dfwfg gf/fleq ;dfhjfbLx¿nfO{ k/f:t kfg{ atfP . pgn] k/f:t eO;s]sf zlQmx¿ rflnPsf] sbd xf] .Ú
;nanfpg yfn]sf]sf] atfpb} eg]– k|wfgdGqL k|r08n] ;dfhjfbL wf/f
…hgtfsf] Tofu / alnbfgaf6 :yflkt / k|jl[ Qsf kf6L{x¿n] lhTb} hfFbf ;+ljwfg
nf]stflGqs u0ftGq klg qmflGtsf] ;dfhjfblt/ cem cu|;/ x'bF } hg ;lsg]
pkNAwL xf] t/ To;} n fO{ df:g atfP . pgn] k'h F LjfbL / k|ltlqmofjfbLx¿n]
;fd|fHojfbL zlQmx¿ nflu k/]sf 5g\ . lhTb} uP ;+ljwfg cem k|ltufdL x'bF } hfg]
To;sf] /Iff ug{' klg of] df]rf{sf] bfloTj vt/f /x]sf] atfpb} eg]– …k'h F LjfbL /
xf] . t/ Toltdfq}n] k'Ub}g . cfhsf] k|ltlqmofjfbLx¿n] lhTb} uP eg] of] ;+ljwfg
cfly{s, /fhgLlts, ;f+:s[lts ;a} cem k|ltufdL x'bF } hfg] vt/f klg 5 .
;d:ofsf] ;dfwfg eg] s f] g] k fnL xfd|f] lhDd]jf/L 5 sL, of] ;+ljwfgnfO{
ljz]iftfsf] ;dfhjfb xf] .Ú a9L eGbf a9L k|ultlzn wf/flt/ cl3
;+of]hs ljKnj ;Ln] ;dfhjfbL a9fpgsf nflu xfdLn] cfk;L PstfnfO{
df]rf{ g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb ;'b9[ ub}{ Oltxf;sf cg'ejaf6 lzIff lnFb}
k|flKtsf nflu hlGdPsf] atfP . pgn] cl3 hfg h?/L 5 .Ú
g] k fnsf o' j fnfO{ lg/fz agfpg k|wfgdGqL k|r08n] ;+ljwfgnfO{
;fd|fHojfb nfluk/]sf] atfpFb} o;nfO{ a9L eGbf a9L k|ultlzn wf/flt/ cl3
/f]Sg / g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbL a9fpgsf nflu cfk;L PstfnfO{ ;'b[9
Nofpg df]rf{ ag]sf] 7f]s'jf u/] . pgn] ub}{ Oltxf;sf cg'ejaf6 lzIff lnFb}
eg]– …o;sf] ;dfwfg dfG5]n] dfq cl3 hfg h?/L /x]sf] atfP . pgn]
xf]Og l;:6dn] ug{' k5{ . of] /fHo g] k fnsf ;dfhjfbL, b] z eQm /
hgtfsf] /fHodf ¿kfGt/0f e};s]sf] /fi6«jfbLx¿ Ps 7fpFdf s]lGb|t x'g]
5}g . To;sf nflu klg hgtfnfO{ xf] eg] ;dfhjfbnfO{ tLa| ultdf cl3
cf;f hufP/ csf]{ cGbf]ngsf] ljsNk a9fpg ;lsg] ljZjf; JoQm u/] .
vf]Hg' k5{ .Ú pgn] eg] , …g] k fn dfq} To:tf]
o;}u/L, ;f]xL sfo{qmddf ;Daf]wg kl/l:yltdf 5, oxfFsf ;dfhjfbLx¿,
ub} { dfcf] j fbL s] G b| s f cWoIf Pj+ b]zeQmx¿ /fi6«jfbLx¿ Ps 7fpFdf
k|wfgdGqL k|r08n] jt{dfg ;+ljwfg s]lGb|t x'g] xf] eg] ;dfhjfbnfO{ tLj|
;a} lsl;dn] k"0f{ g/x]sf] atfP . pgn] ultdf cl3 a9fpg ;lsG5 .Ú
clxn]sf] ;+ljwfg ;Demf}tfs} b:tfa]h k|wfgdGqL k|r08n] cfk"mn] s]xL
ePsfn] k"0f{ g/x]sf] atfpb} eg]– hf] l vd df] n ] / ePklg b] z eQm
…;+ljwfgsf] klg oxfF w]/} s'/fx¿ eP . jfdkGyLx¿nfO{ Pstfdf Nofpg]
of] ag]sf] ;+ljwfg k"0f{ 5 eg]/ xfdLn] hdsf]{ u/]sf] pNn]v ub}{ ;dfhjfbsf]
slxn] klg eg]sf 5}gf}F . of] ;Demf}tfs} hGd cGttM ;8saf6} ePsf] atfP .
b:tfa]h xf] . ToxfF y'k|} k'FhLjfbsf o;}u/L, ;f]xL sfo{qmddf ;Daf]wg
pNn] v ub} { clxn] s f] Joj:yfdf g;s] s f] atfP . pgn] jt{ d fg g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbaf6 dfq} ad af]s]/ lxFl8/x]sf] atfpb} eg]– ljz]iftfx¿ klg 5g\ .Ú ub}{ g]skf PsLs[t ;dfhjfbLsf cWoIf
k|wfgdGqLn] rfx]/ sfd ug{ g;Sg] c;Gt' l i6x¿, ;d:ofx¿nfO{ ;Dej 5 . o;sf] dtna cfhsf]nfO{ …clxn] ljZj ljzfn b' O { w' j { d f k|wfgdGqL k|r08n] clxn] cfk"mn] dfwjs'df/ g]kfnn] hgtfaf6 cnu
k|0ffnL /x]sfn] ljBfdfg sfg'g ;+zf]wg /fhgLlts, cfly{s, ;fdflhs s'/fnfO{ eTsfP/ kmfNg] eg]sf] xf]Og, oxfF s]xL ljeflht 5, Pp6f ;dfhjfbL w'a{ / gofF ;Qf ;dLs/0f agfPsf] p2]Zo ePklg ;dfhjfb cfpg g;Sg] /
ug{'kg]{ atfP . cu|ufdL 9Ën] ;dfwfg ug{ ;dfhjfbL aflx/ efiox¿ unt 9Ëaf6 cfO/x]sf csf] { ;fd| f HojfbL w' a { . o;dWo k|wfgdGqL aGgsf nflu gePsf] pNn]v ;dfhjfbL kf6L{x¿sf] klg lahf]u x'g]
;+of]hs laKnj ;Ln] ;dfhjfbL df]rf{n] e"ldsf v]Ng] atfpb} eg]– 5g\ . To;n] cl:y/tf NofpF 5 . ;fd|fHojfbL w'j{n] cfˆgf] d/0ff;Gg ub}{ ;dfhjfbsf] cfwf/ tof/ kfg]{ atfP . pgn] e|i6frf/ g/f]Sg], hgtfsf
df]rf{n] cl:y/tf NofpF5 ls eGg] s'/f …xfdLn] ljleGg pknlAw xfl;n u/]sf] ;dfhjfbL df]rf{n] cl:y/tf NofpF5 bnfn k|j[lQnfO{ arfP/ ;dfhjfbL w'j{ p2]Zok|lt OdfGbf/ eO / g]kfnsf] s'/f g;'Gg] xf] eg] ;dfhjfb cfpg
;To gePsf] atfP . pgn] g]kfnsf] s'/f ;fFrf] xf] t/ k"0f{ ePsf 5}gg\ . sL eGg] cflb OToflbsf ts{x¿ klg k/f:t kfg{ rfxG5 . To;}sf] pkh /fli6«o :jflwgtfnfO{ ;'b[9 ug{'kg]{
-af“ s L clGtd k] h df_

b]z / hgtfsf] d'lQmsf nflu qmflGtsf/LaLr ;xsfo{ / Pstf clgjfo{


‘qmflGtsf] em08fnfO{ slxNo} e'mSg lbb}gf}’+ sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6
kf6L{sf dxf;lrj tyf ;dfhjfbL
df]rf{sf ;+of]hs laKnj ;Ln] ;Rrf
bnfn ;fd|fHojfbsf v]nf}gfn] hgtfsf]
alnbfgaf6 cflh{ t ;DklQ /
pknlAwnfO{ ck/flws/0f ug{ vf]h]sf]
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf alnbfgÚ nf]sfk{0f tyf zxLb kl/jf/ kf6L{sf] em08fnfO{ cfk"mx¿n] dfly cg'zf;g nfu" ug]{ ;do gePsf]
dxf;lrj ljKnj ;L n] qmflGtsf] ;Ddfg sfo{ q mdnfO{ ;Daf] w g ub} { p7fpg] pb\3f]if ub}{ ;fDojfb k|fKt pNn]v ub}{ s'g} kf6L{sf] cg'zf;gn] b] z / hgtfsf] d' l Qmsf nflu a]nf b]znfO{ :jfwLg agfpg Psrf]6L
em08fnfO{ slxNo} e'mSg glbg] pb\3f]if dxf;lrj ljKnj ;L n] ;f] pb\3f]if gx' ~ h] n ;Dd sDo' l g:6 kf6L{ s f] ca s;}nfO{ g5]Sg] atfP . qmflGtsf/Lx¿sf] ;xsfo{ / Pstf b] z eQm, jfdkGyL, /fi6« j fbL

clgjfo{ ePsf] atfPsf 5g\ . clvn nf]stGqjfbLx¿ Ps 7fpFdf cfP/


g]kfn qmflGtsf/L 6«8] o'lgog dxf;+3sf] Pstfa4 x'g'kg]{df hf]8 lb+b} ca o;sf]
cfof]hgfdf ePsf] Pstf tyf w|j' Ls/0f nflu df]rf{ ;Fu;Fu} w|'jLs/0f u/]/
sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ dxf;lrj kf6L{nfO{ alnof] agfpb} n}hfg'kg]{
ljKnj ;Ln] ;f] s'/f atfPsf x'g\ . cfjZos /x]sf] atfP .
dxf;lrj ljKnj ;L l9nf gul/ pQm sfo{ q mddf Pstf tyf
w|'jLs/0fdf nfUg'kg]{ / o;sf] nflu w| ' j Ls/0f sfo{ q mddf df] x g j} B
g]skf Pstfsf] ;]G6/ ePsf] / Pstfsf] g] t [ T jsf] qmflGtsf/L sDo' l g:6 kf6L{
d"n Ph]G8f j}1flgs ;dfhjfb ePsf] g] k fnsf] eft[ ;+ u 7g clvn g] k fn
u/]sf 5g\ . ;f] kf6L{åf/f ;f]daf/ u/]sf x'g\ . em08fnfO{ lg/Gt/ p7fO/xg] atfP . dxf;lrj ljKnj ;L n] k'/fgf] atfP . pgn] b]zdf j}b]lzs x:tIf]k qmflGtsf/L dhb' / ;+ u 7gaf6 ljb| f ] x
cfof]lht zxLb ufyf …/fi6«sf] nflu dxf;lrj ljKnj ;L n] sDo'lg:6 pgn] g]kfndf /fhgLlts bnx¿sf] al9/x]sf] / ;fd|fHojfb hah{:t k|j]z
-af“ s L clGtd k] h df_ ug{ nfu]sf] / :jb]zdf /x]sf ;fdflhs -af“ s L clGtd k] h df_
2 @)*) ;fn r}t @% ut] cfOtaf/
ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}

✍ ;DkfbsLo
– s= dfcf]T;] t'ª
k|hftflGqs kf6L{sf ck|hftflGqs ultljlwx¿
g]kfndf ljlrqsf /fhgLlts eP, cfhsf]h:tf] cj:yf x'g] lyPg . b]z / hgtfsf] kIfdf sfd ug{– Wofgfsif{0f x'g ;s]sf] 5}g . g]kfnL
ultljlwx¿ x'g]u/]sf 5g\ . xfn t/ p;n] ;/sf/af6 x6]sf] ef]nL u/fpg ;s]sf] eP lgZrog} gf}bnLo sf+u|];n] cfkm\gf] :yfkgf sfnb]lv
hgo'4 / hgcfGbf]ngsf] dd{ ge'nf}+ cfP/ To:tf] /fhgLlts k| x ;g
;+;bsf] k|dv ' k|ltkIfL bn g]kfnL
kN6} a f6 s;/L km] / L ;/sf/df
hfg]eGg] s'/fsf] vf]hL yfn]sf] b]lvPsf]
u7aGwg tf]l8g] lyPg . k'/fg} ;+emf}tf
/ sfo{tflnsfcg';f/ zf;g ;Qf
)$^ sf] /fhgLlts kl/jt{g;Dd
cfk"mnfO{ k|hftflGqs ;dfhjfbL kf6L{
!) jif]{ hgo'4 / @)^@ r}q @$ ut]af6 z'? ePsf] !( lbg] sf+u; ]| n] ul//x]sf] b]lvPsf] 5 . h;n] cufl8 a9]sf] x'g] lyof] . kl5Nnf] atfpFb} cfPsf] lyof] .
hgcfGbf]ngn] lg/+sz ' /fhtGqnfO{ 3'8F f 6]sfpg afWo kf/]sf] lyof] . gf/fdf cfk"mnfO{ nf]stflGqs kf6L{ / ;dodf ;/sf/df /x] s fx¿af6} )&@ sf] ;+ljwfgdf b]znfO{
@)%@ kmfu'g ! ut]bl] v hgo'4df xf]ldPsf] tTsfnLg g]skf dfcf]jfbL lakLjfb dfGg] kf6L{eGg] u/]klg p b]zdf nfu"u/fOPsf] ;+3Lo zf;g ;dfhjfbdf nfg] s'/fx¿ ;dfa]z
vf;df pg'bf/jfbL / cnf]stflGqs gSsnL ePsf] / )&@ sf] ;+ljwfgdf klg ul/Psf] 5 . cGo bnx¿
/ ;ft /fhgLlts bnsf] ;+oQ' m cfXjfgdf @)^@ r}t @$ ut] ;+oQ' m kf6L{ ;flat x'Fb}uPsf] b]lvG5 . w]/} q'6Lx¿ /x]sf] s'/f p7\g yfn]sf] ;dfhjfbsf] ax;df plqPsf 5g\ .
hgcfGbf]ng ;'? ePsf] lyof], oxL !( lbg] hgcfGbf]ngn] /fhtGqnfO{ ;xsf/Lsf] art ckrng k|s/0fdf 5 . Tolta]n} kf/]/ g]sf+sf ;efklt t/ g] k fnL sf+ u | ] ; n] xfn cfP/
3'8F f 6]sfO{ b]zdf nf]stGq :yfkgf ug{ ;kmn ePsf] lyof] . tTsfnLg u[ x dGqLdfly 5fglagsf nflu b]pjfn] eg] g]kfnsf] ;+ljwfg ;+;f/s} k|hftflGqs ;dfhjfbsf] gfd;d]t
;+;bLo ;ldlt agfpg sf+u|];n] pTs[i7 eg]sf] klg ;'lgPsf] lyof] . lng 5f8]sf] 5 . ;a}sf] egfO{ g]kfnL
g]skf dfcf]jfbL / ;ft /fhgLlts bnsf] ;+oQ' m hgcfGbf]ngsf] ;+ ; b\ a f6 ;/sf/nfO{ clN6d] 6 d s'ga} n
] f g]sf+sf ;efklt b]pjf cfkmFn
} ] sf+u; ]| n] )$^ kl5 slxNo} klg k|dv '
ef/ y]Ug g;s]kl5 tTsfnLg /fhf 1fg]Gb| zfxn] …hgtfsf] gf;f] lbPkl5 / cf/f]lktnfO{ cfkm\gf] b] z df laBdfg lgjf{ r g k|ltkIfL bnsf] e"ldsf lgjf{xg} ug{
hgtfdf g} lkmtf{ u/]sf]Ú 3f]if0ff u/]sf lyP . h;sf] kmn:j¿k b]zdf egfO;d]t /fVg glbPkl5 p;sf k|0ffnLsfaf/]df k|Zgx¿ p7fpg' hfg]g cyjf rfx]geGg] /x]sf] 5 .
nf]stGq :yfkgf eof] . ck|hftflGqs ultlalwx¿ 5tf5'Nn ePsf] lyof] . g]sf+n] laBdfg lgjf{rg )&$ sf] lgjf{rgkl5 s]xL aif{ p
x'gyfn]sf x'g\ . xfnsf u[xdlGq /lj k|0fnLsfaf/]df Psn d'4f p7fP/ k|ltkIfsf] :yfgdf t /x]sf] lyof] .
tTkZrft\ b]zdf nf]stGq :yfkgf eof] / g]kfnsf] ;+ljwfg @)&@ nfld5fg]sf xHhf/f} uNtL / ;of}+ 8f= s]zj b]jsf]6f ;+;b\sf] a}7sdf c8fg lng;Sg] xf]eg] t/ Tolta]nf klg g]sf+n] k|ltkIfsf]
aGof] t/ b]z / hgtfsf] cj:yf eg] clxn];Dd p:t} /x]sf] 5 . ck/fw xf]nfg– gxf]nfg . h;sf] 5 . h;sf nflu dWo/flt k|wfgdGqL To;sf] kl/0flt cs}{ x'g] cj:yf /x]sf] /rgfTds e"ldsf lgjf{x u/]geGg]
cyf{t\ b]zdf Joj:yf km]l/of] t/ hgtfsf] cj:yf kml/g ;s]g . ;do;fGble{s 5fgljg x'gk' 5{ eGg] lgjf;df wfPsf laj/0fx¿ klg aflx/ 5 . lgjf{rg k|0ffnLdf ;'wf/ ePsf] s'/f ;f]xL kf6{leqaf6 ;d]t p7]sf]
olta]nf b]zsf] /fli6«o :jfwLgtf ;+s6df k/]sf] 5, hghLjg lbgk|ltlbg s'/fdf lådt 5}g . t/ g]sf+h:tf] cfPsf 5g\ . olb gLltut s'/fx¿ v08df cfufdL lgjf{rgdf s'g} kf6L{n] lyof] . b]zdf uNtL / sdL sdhf]/L
ut kmfu'g @! cl3;Dd ;/sf/df lyPeg] sxLF st}klg /flt wfpg'kg]{ :ki6 ax'dt NofP/ ;/sf/ u7g ug]{ hf] sf]xLdfly klg 5fgljg /
si6s/ aGb} uO/x]sf] 5 . e|i6frf/, clgoldttf, dxFuL, sfnf]ahf/Ln] /x] s f] / xfn k| d ' v k| l tkIfsf] cj:yf cfpg] lyPg . ug{;Sg] cj:yf x'G5 . g]sf+sf] ut sf/jfxL x'gk' b{5 . To:tf] sf/jfxLsf]
;Ldf gf3]sf] 5 . zflGt;'/Iff Psfb]zsf] syf ePsf] 5 . h;sf lhDd]jf/ txdf /x]sf] kf6L{n] /fli6«o )&( d+l;/ rf/sf] lgjf{rgkl5 dxf;ldltsf] a}7sdf ;d]t b]zsf] dfuug]{ k|dv ' k|ltkIfL bnsf] k|dv'
sf/0f nf]stGq s]xL ;Lldt /fhgLlts bn / ltgsf g]tf, sfo{stf{nfO{ dxTjsf ljifox¿df gLltut s'/fx¿ h;/L g]sf+nfO{ :ki6 ax'dt cfpg zf;g ;Qf, laBdfg /fhgLlts st{Ao klg xf] . t/ ut kmfu'g @!
dfq cfPsf]h:tf] ePsf] 5 . hgtfsf] Tofu / alnbfgaf6 nf]stGq 5f8]/ h;/L AolQm s]lGb|t x'bF } ;+;b\df ;s]g, To;kl5 p;n] ;+;b\sf] bf]>f] Aoj:yf / )&@ sf] ;+ljwfgsfaf/]df kl5 g]kfnL sf+u|]; h;/L ;+;bdf
cj/f]wsf] cj:yf l;h{gf u/]sf] 5, / t]>f] kf6L{ ;d]tnfO{ ldnfP/ ljleGg k|Zgx¿ p7]sf lyP . h;df k|:t't e}/x]sf] 5, Tof] nf]stflGqs
:yfkgf eP klg ;a} tx / tKsfsf hgtfnfO{ ;Daf]wg ug]{ ;+ljwfg To;n] sf+u; ]| slt;Dd ck|hftflGqs ;/sf/ u7g u/]sf] eP, b]zdf 5nkmn eP/ ljleGg lsl;dsf k| l tkIfn] u g] { Aojxf/ ePgeGg]
aGg ;s]g . hgtfn] jf:tljs nf]stGqsf] :jfb lng kfPsf 5}gg\ . kf6L{ /x]5eGg] s'/fsf] phfu/ u/]sf] olta]nf /fhgLlts :yfloTj klg ;dembf/Lx¿ klg ag]sf] k|rf/ ePsf] s'/fx¿ p7]sf 5g\ . pyn k'ynsf/L
s]xL ;+;bjfbL bnx¿ clxn] s} cj:yfnfO{ nf]stGqsf] pRrtd 5 . ca ;+;b\ / ;/sf/df /x]sf sfod ePsf] x'g] lyof]eg] b]z ljsf; lyof] . t/ ;f] a}7s ;lsPnuQ} AolQm / zlQmx¿n] hltg} pyn
;a}sf] Ps, Ps u/]/ 5fgljg ub}{ / kl/jt{gsf] dfu{df w]/} cufl8 g]sf+sf g]tfx¿n] To;sf] gfd};d]t k'yn u/]klg g]kfnL sf+u|]; km]/L
¿k eGb} cfˆgf] bn, g]tf / sfo{stf{sf] :jfy{l;4df nfu]sf 5g\ eg] hfg] xf]eg] s:tf] cj:yf s:tf] xf]nf al9;s]sf] x'g] lyof] . d+l;/ rf/sf] lng 5f8]sf] b]lvPsf] 5 . g]sf+n] ut tTsfn} ;/sf/df hfg] s' g } k lg
qmflGtsf/L, /fi6«jfbL / k|ultzLn nf]stGqjfbL bn, g]tf / zlQmx¿ < eGg g;lsg] cj:yf /x]sf] 5 . lgjf{rgsf] dt kl/0ffd cufl8 :yfgLo / ;+;bLo lgjf{rgdf cfˆgf] ;+ e fjgfx¿ /x] s f 5} g g\ . lt
of] gfd dfqsf] nf]stGqsf] lj?4 v8f ePsf 5g\ . o;/L b]z / )&( df g]sf+ ;/sf/df uPkl5 ;Qfd} cfPkl5 g]sf+n] cNkdtsf] Psn k| l ta4tfkqdfkm{ t \ w] / } s' / fx¿ ;+efjgfx¿nfO{ g]sf+sf g]tfx¿
hgtfsf] kIfdf v/f] ¿kdf cfjfh p7fpg]dWo]df g]kfn sDo'lg:6 /x] s f sltkodfly kmf} h bf/L ;/sf/ agfpg] v]n z'?u/]sf sf/0f p7fPsf] lyof] . t/ xfnsf lbgdf cfkm}n] 6fg]{ sfd u/]sf] b]lvPsf]
cleof]udf ;af]{Rr cbfntdf l/6 ;+;b\sf bf]>f] / t]>f]nufotsf cfP/ ;f] kf6L{sf s'gk} lg g]tfx¿n] 5 . g]sf+h:tf] k'/fgf] / ;+;bsf]
kf6L{ klxnf] gDa/df kb{5 . h;nfO{ b]z / hgtfsf] kIfdf cfjfh bfo/ ePsf] lyof] . Tolta]nf g t kf6L{x¿n] gofF 9+un] ;/sf/ agfpg] lt k|lta4tfkqsf s'/fx¿sf] ;+emgf ;a} e Gbf 7" n f] kf6L{ xfn k| d ' v
p7fPafkt ;/sf/n] b'O{ jif{;Dd k|ltaGw nufPsf] lyof] . b'O{ jif{kl5 s;}n] g}ltstfsf cfwf/df kb Tofu k| o f; u/] s f lyP . Tolta] n f ;d]t u/]sf] b]lvPsf] 5}g . olb k|ltkIfsf] :yfgdf k'u]sf] 5 . p;n]
;/sf/ / g]skfaLr # a'bF ] ;xdlt ePsf] lyof] t/ pQm ;xdltsf] u¥of] g t ;/sf/df /x]sf] g]kfnL bf]>f]b]lv ;ftf}+ tx;Ddsf kf6L{n] b]znfO{ **^ ;f+;b, em08} @)) dlGq, tTsfn} 5fofF ;/sf/ u7g u/]/
g]skfn] cIf/zM kfngf u/]klg ;/sf/n] pQm ;xdlt k"0f{¿kdf sfFu|];n] s'g} k|Zg p7fPsf] lyof] . ldn]/ ;/sf/ agfO;s]kl5 g]sf+n] cf7hgf /fi6« / k|bz ] k|dv' , cf7hgf ;+;bLo Aoj:yfsf] d"No, dfGotf /
kl5Nnf] k6s jt{dfg ;/sf/df /x]sf cfk"mnfO{ /rgfTds / lhDd]jf/ ;/sf/ k|d'v / ;f]xL cg';f/sf] cfbz{cg';f/sf] /rgfTds Aojxf/
sfof{Gjog u/]sf]5g} . cGo JolQmx¿sf] gfd klg ;xsf/Lsf] k|ltkIfsf ? kdf :yflkt u/fpg] ;+/rgf / hgzlQmaf6 d'Qm ug]{ xf] b] v fpg ;Sg' k b{ 5 . g] s f+ olb
g]skfn] ;/sf/;Fu tLg a'bF ] ;xdlt ;fj{hlgs ;df/f]xd} jt{dfg ckrng / ljleGg ljb]zL sDkgLsf] k|of; u/]sf] x'g'kg]{ lyof] . t/ t]>f] eg] b]zn] cfly{s ;+s6af6 7"n} /fxt ;/sf/df klg l6Sg g;Sg] / k|d'v
;+;bLo Joj:yfaf6 b]z / hgtfsf] d'lQm ;Dej gePsf] eGb} Joj:yf cfa/0fdf g]kfndf nufgL u/]sf bnsf] g]tT[ jdf ePklg ;/sf/df hfg] kfpg] cj:yf 5 . t/ g]sf+sf g]tfx¿ k|ltkIfsf] e"ldsf klg lgjf{x ug{
5fGg] clwsf/ hgtfnfO{ lbg dfu u/]sf] lyof], h'g ;do;fk]If 5 . s'/fx¿ cfPsf 5g\ . k|of;ubf{ w]/} lalw ljwfgx¿ ldlrg pN6} ;+3Lotf hf]ufpg / jt{dfg g;Sg] cj:yfdf k'u]s} xf]eg] ;a}n]
Pg;]n k|s/0fdf g]kfnL sf+u; ]| sf / pNn+3g x'gk'us ] f lyP . ;/sf/df /fhgLlts Aoj:yf hf]ufpgeGb} JoQm a'em\g' kb{5, ;f] kf6L{ Oltxf;sf]
b]zdf nf]stGq :yfkgf ePsf] !* jif{ k"/f eO;Sbf;d]t b]z / g]tfx¿ af]n]sf lyPgg\ eg] ;'g k'lu;s]kl5 g]sf+h:tf] k'/fgf] / x'g]u/]sf] b]lvPsf] 5 . k|b]zx¿df ue{df lalng x'Fb}5 . h'g s'/f b]z /
hgtfsf ;d:of oyfjt\ /xg'n] b]zdf jf:tljs nf]stGqsf] :yfkgf sf08df klg af]n]gg\ . s'g}klg ;+;b\sf] klxnf] kf6L{n] ;a}nfO{ ldnfP/ b]lvPsf] aafnsfaf/]df s;}sf] klg hgtfsf nflu /fd|f] ;Gb]z xf]Og .
gePsf] k|i6 x'G5 . t;y{, b]zdf jf:tljs nf]stGq :yfkgf ug{ ;a} lhDd] j f/ nf] s tflGqs kf6L{ n ]
/fhgLlts bn ;xdt x'gk} 5{ . To;sf] nflu ;j{ky| d /fli6«o k|ultzLn /fhgLltdf AolQm laz]ifdf s]lGb|t
eP/ sfd u5{ < eGg] u+le/ k|Zg
;lxb ufyf ‘/fi6«sf] nflu alnbfg’ ljdf]rg
;/sf/ lgdf{0f ug{k' 5{ / ToxL ;/sf/sf] g]tT[ jdf b]zdf s:tf] zf;g p7]sf] 5 . )$^ kl5 lg/Gt/ zf;g sf7df8f} F . bnfn k' F h LjfbL s'df/ kf}8n
] af/] s]lGb|o hgk|ltlglw lg:jfy{ ¿kdf hLjgnfO{ xfF;LxfF;L
Joj:yf / zf;g k|0ffnL nfu" ug]{ eGg] s'/fsf] l5gf]kmfgf] ug]{ clwsf/ ;Qfdf /xFb} cfPsf] g]kfnL sf+u; ]| sf] pTkfbg ;DaGwsf] cGTo / j}1flgs ;ldlt ;b:o k|sfz 8'd,]| uf]sn
' /fgf o;/L k| f 0ff] T ;u{ ug] {
hgtfnfO{ lbg'k5{ . hgtfn] /f]hs ] f] Joj:yf / zf;g k|0ffnLaf6 dfq dfgs g} …k|f8f], kh]/f] / ;'/f ;'Gb/LÚ ;dfhjfbL Joj:yf :yfkgfsf] -dxfg_ af/] s]lGb|o ;b:o ;ljg ;L, jL/jL/Ë\ugfx¿af/] ;+:yfut ¿kdf
ag]sf] 5 . rf]/L / 8s}ltdf ;+nUg
jf:tljs nf]stGq :yfkgf x'G5 . t;y{, nf]stGqsf] gfddf eO/x]sf] ck/f] w Ln] ; d] t cbfntdf
n'6tGqnfO{ tTsfn aGb ug{sf] nflu g]skfn] eg]sf] h:tf] hgdt Gofoflwzx¿sf ;fd' pkl:yt eP/
;+ux| ug{' cfjZos 5, To;af6 dfq b]z / hgtfsf] d'lQm ;Dej 5 . cfkm\gf s'/fx¿ /fVg kfpF5 . t/
cGoyf nf]stGqsf] gfddf cem} n'6tGq df}nfpFb} hfg] 5 eg] b]z / g]sf+n] h;nfO{ h] cf/f]k nufP/ ;+;b
ca?4 ul//x] s f] 5, p;nfO{
hgtfsf] eljio rf}k6 x'g] lglZrt 5,r]tgf eof . hgcbfnt dflgg] ;+;bdf pleP/
cfkm\gf egfO{x¿;d]t /fVg glbP/
;fdflhs ;'/Iff sf]ifåf/f cf7 ca{ e'QmfgL
sf7df8f}F . ;fdflhs ;'/Iff tyf dft[Tj, b'36{ gf tyf czQmtf,
cfkm\gf] cg'bf/jfbL rl/q k|bz{g ug]{
sfd u/]sf] 5 . g]sf+n] cleo'Qm s/f/
sf] i fn] of] u bfgstf{ n fO{ ljleGg cfl>t kl/jf/ / j[4fj:yf ;'/Iff u/]sf AolQmsf egfO{ g]kfnL hgtfsf
;'ljwfafkt cf7 ca{eGbf a9L e'QmfgL of]hgfafkt ljleGg ;'ljwf pknAw k|ltlglwn] ;'Gg;d]t gkfpg] < a9f]
u/]sf] 5 . sf]ifn] laxLaf/;Dd Ps u/fpFb} cfPsf] 5 . sf]ifdf xfn;Dd cfZro{sf] ljifo ePsf] 5 . ut;ftf
a'waf/sf] k|ltlglw;efsf] a}7sdf
nfv #% xhf/ cf7 ;o $# of]ubfg %@ ca{ ^# s/f]8 of]ubfg /sd sfFu;]| sf dxfdGqL ljZjk|sfz zdf{n]
stf{nfO{ cf7 ca{ $* s/f]8 e'QmfgL hDdf ePsf] 5 . sf]ifdf cf}krfl/s, cfufdL a}7s;Dd ;ldlt gagfP
u/]sf] xf] . sf]ifn] ;a}eGbf a9L j}b]lzs /f]huf/L, cgf}krfl/s / p2] Z o;lxt g] k fndf ;~rflnt lg/s'df/ /fO{ -k|zfGt_ af/] s]lGb|o lnlka4 ug]{ sfo{ lgs} dxTjk"0f{ /x]sf]
;+;b\sf] sfdsf/jfxL g} cj/f]w ug]{ PsLs[t hgqmflGtsf ;lxbx¿sf] ;b:o lqnf]rg ;L, rGb|axfb'/ l;+x - / o:tf sfdx¿nfO{ cfufdL
r]tfjgL lbPkl5 eg] g]sf+sf] cznL JolQmTj / s[ltTjdf cfwfl/t ufyf– ;g/fOh_ af/] eutl;+x, k|Hjn lbgx¿df of]hgfa4 ¿kdf ug{
r]x/f ;a}sf ;fd' 5n{Ë ePsf] 5 . …alnbfgÚ ljdf]rg ul/Psf] 5 . g]kfn zfxLaf/] e/t dNn / aL/axfb'/ ckl/xfo{ /x] s f] eGb} ljdf] r g
lsgsL g]sf+sf sltko g]tfx¿sf]
;+nUgtf ;xsf/L 8'jfpg]df dfq sDo'lg:6 kf6L{ s]lGb|o ;ldltåf/f 6d§faf/] bfgaxfb'/ ;L -of]2f_ n] sfo{qmdsf jQmfx¿n] wf/0ff /fv]sf
;Lldt g/x]/ b]z} 8'jfpg]df;d]t ;f] d af/ k| 1 fejgdf cfof] l ht hLjgL n]vs ] f 5g\ . lyP . dfS;{jfbL >:6f v]d yklnofn]
;+nUg /x]sf 5g\ . ut kmfu'g @! sfo{qmddf dxf;lrj ljKnjn] ;lxb To:t} ;lxb lbk]Gb|af/] lj/f6 ;L, of] sfd dxTjk"0f{ / ;sf/fTds ePsf]
j[4fj:yf ;'/Iff of]hgfcGtu{t ;ft :j/f]huf/ u/L s'n !@ nfv %& df ;/sf/af6 x6\gf;fy ;f] kf6L{sf ufyfsf] ljdf]rg u/]sf x'g\ . /fdl;+ x af/] e/t dNn, wg¿k ePklg ;fdfu| L sf] uxgtf /
ca{ @% s/f]8 ## nfv Ps xhf/ xhf/ ;ft ;o (( >lds ;"rLs[t ;a}n] lrg]sf sltko g]tf–g]tx[ ¿sf] /fi6« s f nflu alnbfg gfd a6fnfaf/] ljj]s ;L, hu]Gb|af/] snfTdstfsf lx;fan] l;dfx¿ /xg'
tLg ;o !* e'QmfgL u/]sf] 5 . ePsf 5g\ . ;"rLs[t x'gd] f j}bl] zs efufefun] w]/} s'/fx¿sf] v'nfzf lbOPsf] pQm /rgfdf hgqmflGtsf] lkmN6/ ;L, lg/Gt/af/] dfOnf ;L, :jefljs /x]sf] atfP .
u/]sf] 5 . g]kfnL sf+u|]; klg s'g} qmddf ;lxb ePsf !% hgf jL/axfb'/ zfxLaf/] anjfg\ ;L, /fd sfd ubf{sf cg'e"ltaf/] af]Nb}
cf}iflw pkrf/, :jf:Yo tyf /f]huf/Ldf /x]sf >ldssf] ;+Vof a9L b'wn] g'xfPsf] kf6L{ xf]Og . h;sf
dft[Tj of]hgfafkt (* s/f]8 $# 5 . ;/sf/n] j}b]lzs /f]huf/Ldf of]4fx¿sf] hLjgLdf cfwfl/t /rgf, s'df/af/] OGb| ;L / ef]hk'/sf lty{ sfo{qmdsf ;~rfns ;d]t /x]sf
nfvf} ck/fwx¿ g]kfnL ;dfhdf l;h{gfdf cfwfl/t /rgf v08 / l3ld/]af/] lqnf]rg ;Ln] ;+lIfKt hLjgL g]skf :yfoL ;ldlt ;b:o clgn
nfv &^ xhf/ tLg ;o @@, b'3{6gf hfg] >ldsnfO{ ;fdflhs ;'/Iff pbfxf/0f ag]/ /x]sf 5g\ . vf;df
tyf czQmtf ;'/Iff of]hgfdf !! sf]ifdf cfa4 u/fpg] ljifonfO{ kmf]6f]x¿sf] ;Ë|x ul/Psf] 5 . n]v]sf 5g\ . ;Ln] /rgfsf nflu ;fwg>f]tsf]
;f] kf6L{n] b]z / hgtfk|lt k|lta4 g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf :yfoL ;lxb ufyfsf] /rgf v08df g]skf cefj, ;do Joj:yfkg / hgzlQm
s/f]8 $& nfv !( xhf/ kfFr ;o clgjfo{ u/]sf] 5 . laxLaf/;Dd eP/ sfd u/] s f] eP, PsfPs
$% / cfl>t kl/jf/ ;'/Iff of]hgfdf cf}krfl/s If]qsf rf/ nfv (! ;ldlt ;b:o Pjd\ k|rf/k|;f/ ljefu k|jQmf k|sf08 ;L, :yfoL ;ldlt ;b:o Pjd\ /rgfsf/x¿sf] sfo{Ifdtf
;/sf/af6 k|ltkIfdf k'Ug' kg]{g}
!# s/f]8 @* nfv Ps ;o ^% xhf/ b'O{ ;o @#, j}b]lzs If]qsf lyPg . ;+;bLo Aoj:yfdf k|d'v OGrfh{ clgn ;Låf/f ;+of]hg– ;Dkfbg clgn ;L, ;lxb jL/hË, ;'/G] b| dxh{g, h:tf sf/0fn] s] x L ;Ldf /xg'
e'QmfgL u/]sf] 5 . ;ft nfv ^^ xhf/ b'O{ ;o $#, k|ltkIf eg]sf] ;/sf/ kl5sf] bf]>f] ul/Psf] pQm /rgfdf g] s kfsf lbk]Gb| lj ;L, ;lxb s'df/ kf}8n
] , ;lxb :jfefljs ePsf] atfP eg] ljdf]rg
sf]ifaf6 Ps nfv #% xhf/ cf7 cgf}krfl/s If]qsf b'O{ ;o %! / ;/sf/g} xf] . h;n] /fHo ;~rfngsf tTsfnLg kf]ln6 Ao'/f] ;b:o jL/hËaf/] dxfg, ;'dgl;+x, dfS;{jfbL >:6f v]d sfo{qmddf g]skf g]tfx¿ ljifd ;L,
;o $# of] u bfgstf{ n ] ljleGg :j/f]huf/ If]qsf *@ hgf ;"rLs[t ;a} s'/fdf x:tIf]ksf/L e"ldsf lgjf{x kf]ln6 Ao'/f] ;b:o j;Gt ;L -k|Hjng_ yklnofsf l;h{gfx¿ / slj clUg/fh ;'zLn ;L, sfG5f/fd ;L, dfOnf ;L
of]hgfcGtu{t ;'ljwf lnPsf k|jQmf ePsf sf]ifn] hgfPsf] 5 . sf]ifdf u/]sf] x'g'kb{5 . g]sf+n] ut kmfu'g n] pgsf] hLjgL n]vs ] f 5g\ . ;lxb kf}8]n -c/fk_ sf] wldnf] tl:a/ nufot g]tfsfo{stf{, kqsf/, n]vs
ljj]s kGyLn] hfgsf/L lbP . sf]ifn] !* xhf/ cf7 ;o !( /f]huf/btf @! df ;/sf/af6 k|ltkIfdf k'Ugf;fy ufyfdf k|ltaGwsf] qmddf ;nf{xLdf zLif{ssf] sljtf /flvPsf] 5 . ;flxTosf/sf] ;xeflutf /x] s f]
5fofF ;/sf/ u7g u/]/ cufl8 a9]sf] /fHoåf/f xTof ul/Psf lhNnf OGrfh{ hgtf, b]z / kl/jt{gsf nflu lyof] .– z]/axfb'/ ljZjsdf{
of]ubfgstf{nfO{ cf}ifwf]krf/, :jf:Yo cfa4 5g\ .
@)*) ;fn r}t @% ut] cfOtaf/ 3

jt{dfg /li6«o ;+s6 / ;dfwfg


e" l dsf ljrf/ ePs} sf/0f n]lggn] …zflGt / dxfn]vf lgoGq0f sfof{nosf] of] h gfj4 ¿kn] ?U0f agfof] . / ;/sf/n] u/]g eg] 7"nf] ljb|f]xsf] g]eL, Po/kmf];{ / dl/gqmf]K;nfO{
cfh b]z Oltxf;s} ;jf{lws /f]6LÚsf] gf/fn] hgtfnfO{ ljb|f]xdf cfly{s jif{ @)*)–)*! sf] kl5Nnf] To;kl5 3f6fsf] gSsnL lrq k|:t't ;[hgf x'G5 . PsLs[t ¿kdf kl/rflng ul/Psf]
;+ s 6df 5 . Psflt/ hgtGq, ptf/]sf] glh/ ljZj;fd' 5 . g]kfndf cw{–jflif{s ;ldIff cg';f/ k'; ul/of] / pbfl/s0f ul/of] . /fli6« o :jflwgtfsf] ;+ s 6 x'G5 . o;df kl/rflnt sdf08n]
hglhljsfsf] ;d:of lbg k|ltlbg ePsf] /fhgLlts cl:y/tfsf] d;fGt;Dd ;/sf/sf] ah]6 3f6f $* pbfl/s0fsf] dfWodaf6 k[YjLgf/fo0f zfxsf] g]t[Tjdf l;wf ;Dks{ cd]l/sL /fi6«klt;Fu
a9]/ uPsf] 5, csf]{lt/ /fi6«3ft, ghfoh kmfObf bnfn k'h F Lklt ju{n] ca{ $^ s/f]8 %& nfv /x]sf] 5 . ;fd|fHojfbsf] ahf/ lj:tf/ ul/of] . ljzfn g]kfn lgdf{0fkl5 k|mfG;, hd{gL, ub{5 / Tolxaf6 kl/rflnt x'g]
hg3ft, e| i 6frf/, a] / f] h uf/sf p7fPsf] 5 . /fhgLlts ;+s6sf] d'Vo ;/sf/n] $( ca{ %$ s/f]8 #) kf6L{x¿n] sld;g / r'gfj vr{ hfkfg / j]nfot nufot ;fd|fHojfbL ub{5 . cd]l/sfn] cfOkLP;nfO{
;d:ofn] ;Ldf gfl3/x]sf] 5 . & sf/0f klg bnfn k'FhLjfb g} xf] . nfv j}bl] zs cg'bfg lelqg] cg'dfg p7fP . bnfn Jofkf/Lx¿n] /fi6«o d'ns ' x¿sf] pbo / cfk"meGbf sdhf]/ cf}krfl/s ¿kdf ;g @)!* b]lv
bzs nfdf] /fhgLlts cfGbf]ngdf To;}n] /fhgLlts ;Qfdf ePsf] ;+s6 u/]sf]df of] ;ldIff cjlwdf %=%@ ;DklQ sf}l8sf] d'Nodf s'DNofP, d'n'sdfly xdnf ug]{ ljZjJofkL 7f]; ¿k lbP klg of] ;}Go ;+u7g
hgtfn] h'g Tofu, tk:of, lj/tf / ;dfwfgsf nflu kl/jt{gsf kIfw/ k|ltzt cyf{t @ ca{ &% s/f]8 /f]huf/L u'Dof], hgtfsf] qmozlQm cleofg cufl8 a9\ o f] . ;f] x L Plzof k|zfGt If]qdf w]/} klxn]b]lv
=jlnbfgLsf ;fy ;xof]u u/], To;sf] l;nl;nfdf j]nfotL ;fd|fHGojfbn] lqmofzLn /lxcfPsf] 5 . cd]l/sL
t'ngfdf /fHo ;Qfdf s]jn dfqfTds
kl/jt{g dfq x'g k'u]sf] 5 . g]kfnL e[s'6L ;L xfd|f] l5d]sL d'ns ' ef/tnfO{ k|f/Dedf
Jokfl/s ;Demf}tf ub}{ cGttM l;+uf]
ef/t sAhf ug{ k'Uof] . cfˆgf] 3f]lift
g]t[Tjdf hfkfg, ef/t, ci6]«lnof -
h;nfO{ Sjf8 gfdn] lrlgG5_
;lxtsf] ;}Go u7aGwg klg s]lx
hgtfn] cfh klg jf:tljs hgtGqsf]
cg'elt ug{ kfO/x]sf 5}gg\ . ;f/tM ha b]zdf ;ª\s6sf] cj:yf l;h{gf x'G5 nIo cg';f/ pgLx¿n] xfd|f] /fi6«nfO{ jif{otf o; If]qdf ;lqmo /x]sf] 5 .
of] ;d:ofsf] d'Vo>f]t g]kfndf tj g]kfnsf /fhg}lts bnx¿ ;+3if{sf] df]rf{df sAhf ug]{ p2]Zosf ;fy rf}tkmL{ xdnf Pd;L;Lsf] g] k fn k| j ] z
ljBdfg bnfn k'FhLjfbL /fHo;Qf PsLs[t x'g k'Ub5g\ . k~rfotL Aoj:yfsf] ug{ k'Uof] . To;sf lj?4 xfd|f] jL/ Pd;L;L / g]kfn ;/sf/aLr
xf] . h;n] k'FhLjfbL ;Qfsf] /Iff / lj?4 lj=;= @)$^ df g]kfnL sfFu;]| , jfd k'vf{x¿n] c+uh ]| ;fd|fHojfbsf] 86]/ tTsflng sfFu; ]| ;/sf/sf cy{dGqL
JolQmut nfesf lglDt j}bl] zs zlQm df]rf{ / ;+ot' m /fli6«o hgcfGbf]ngsf] gfdaf6 k|lt/f]w u/] . ;fgf] lgoldt ;]gfsf] 1fg]Gb|axfb'/ sfsL{n] lj=;= @)&$
s]Gb|sf] bnfnL ub{} b]zsf] /fli6«o cltl/Qm dlxnf, a' 9 fa' 9 L, ebf} @( ut] ;Demf}tf kqdf x:tfIf/
;+o'tm ¿kdf hgcfGbf]ngdf ;xefuL ag]/ s] 6 fs] 6 Lx¿;lxt cfd hgtfn] u/]sf lyP . h;nfO{ cy{ dGqfnon]
:jflwgtfnfO{ g} w/fkdf kfg]{ w[i6tf
ul//x]sf] 5 . /fi6« / hgtfsf oL lg/ª\s'z k~rfotL Aoj:yfsf] cGTo ug{ PsLs[t ¿kdf u/]sf] k|lt/f]w o'4sf] ;Demf}tf cg'df]bgsf nflu @)&^
tdfd ;d:ofsf lj?4 xfd|f] kf6L{n] ;kmn eP . lj=;+= @)^@–)^# df cd]l/sL andf c+uh ]| ;fd|fHojfbn] xf/ :jLsfg'{ c;f/ #) ut] ;+;bdf btf{ u/]sf]
cfˆgf] :yfkgfsfnb] l v cgj/t ;fd|fHojfb / g]kfnsf] lg/ª\sz' /fhtGqsf] k/]sf] lyof] . xfd|f] jL/ k'vf{x¿n] /fi6«sf] lyof] . pQm ;Demf}tfnfO{ @)&*
¿kdf ;+3if{ ub}{ cfO/x]sf] 5 . Pp6f lj?4 o'4/t g]skf -dfcf]jfbL_ / ;ft /Iffsf nflu u/]sf] alnbfg / b]vfPsf] kmfu'g !% ut]sf] ;+;b a}7saf6 !@
qmflGtsf/L / hgpQ/bfoL kf6L{ x'gs ' f] bnLo u7aGwgsfaLr !@ aF'b] ;xdlt / zfx;k|lt uf}/j ub}{ cfufdL b]zsf] a' F b ] AofVofTds 3f] i f0ff ;lxt
sf/0f xfdLn] /fi6«sf jt{dfg ;+s6sf] To;sf] andf /fhtGq cGTo ul/Psf /Iffsf] nflu h:tf];s ' } r'gf}lt ;fdgf cg'df]bg ul/Psf] lyof] . k|f/Dedf
j:t'lg:6 cWoog / To;sf] ;dfwfg b[i6fGtx¿ xfd|f cufl8 pkl:yt /x]sf 5g\ . ug]{ k|ltj4tf JoQm ub{5f}+ . b'ef{Uo g]kfnsf ;a} /fhg}lts bnx¿df
lbg' cfhsf] clgjfo{ cfjZostf cfh km]/L ;fd|fHojfb / g]kfnL hgtfaLrsf] egf}+ jL/x¿n] cfh]{sf] jL/tf / o;nfO{ cg'df]bg ug]{ of gug]{ eGg]
ag]sf] 5 . o;sf nflu xfd|f] kf6L{n] cGt/lj/f]w k|wfg ag]/ cfPsf] 5 . To;}n] ;Dk"0f{ b]zeQm, jfdkGyL, k|ultlzn nf]stGqjfbL / axfb'/Lsf] ckdfg ub}{ tTsflng af/]df jx; ePklg kl5Nnf] k6s
;Dk"0f{ b]zeQm, jfdkGyL, k|ultlzn ;dfhjfbsf kIfw/ zlQmx¿aLrsf] alnof] /fli6«o Pstf h?/L 5 . jt{dfg ;dfhjfbL df]rf{ o;}sf] zf;sx¿sf] gnfosLkgsf] sf/0f ;+;b\df /x]sf bnx¿n] jx'dtsf ;fy
zlQmx¿sf aLrdf a[xt /fli6«o k[i7e"lddf ag]sf] 5 . of] df]rf{ lgdf{0fn] cfd"n kljt{gsfdL qmlGtsf/L kFltm, b]zeQm tyf ljleGg c+uh]| ;fd|fHojfb cyf{t O:6 Ol08of of] ;Demf}tf cg'df]bg u/]sf 5g\ .
Pstfsf nflu ;dfhjfbL df]rf{, sDkgL;Fu ;g !*!% l8;]Da/ ( df ;+ ; b\ d f /x] s f s] x L bn tyf
tx / tKsfsf hg;d'bfodf 7"nf] pT;fx yk]sf] 5 . xfd|f] Psdfq p2]Zo b]z / hgtfnfO{ j}bl] zs ;d{gfs ;'uf}nL ;lGw ug{ k'u] h'g bnleqsf AolQmx¿, ;+;b\ eGbf
o;sf] sfo{qmd cufl8 ;f/]sf] 5 .
xfdLnfO{ cfzf 5, ;Dk"0f{ b]zeQm, x:tIf]kaf6 d'Qm ub}{ Pp6f :jfwLg / ;d[4 /fi6« lgdf{0f ug]{ dxfg p2]Zodf cGt/lglxt /x]sf] 5 . ;lGwkq ;g !*!^ dfr{ $ df aflx/ /x]sf xfd|f] kf6L{ nufotsf
/fi6« j fbL, ;dfhjfbsf kIfw/ h'g :jfwLg / ;d[4 g]kfnnfO{ xfdLn] g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb eg]sf 5f}+ . cfhsf] ljsl;t cfwfgk|bfg ul/of] . tj g]kfn ljlwjt ljleGg kf6L{x¿, a'l4hLjL, Jofkf/L,
zlQmx¿ ;dfhjfbL df]rf{df cfj4 /fli6«o / cGt/fli6«o cGtlj{/f]wx¿, lj1fg, k|ljlw, ;"rgf–;~rf/n] xfd|f] ;dfhnfO{ kf/]sf] k|efj ¿kdf cy{cf}klgj];Ls d'ns ' df kl/0ft lzIfs, sd{rf/L / cfd hgtfsf]
x'Fb} g]kfn /fi6« / g]kfnL hgtfsf tyf ;dfhjfbL df]rf{df ;+nUg rf/ kf6L{x¿sf cf–cfˆgf ljrf/, /fhgLlt / kf6L{ut :jtGqtfx¿ x'g k'Uof] . pQm ;lGwkl5 g]kfnsf] lj/f]wsf afah'b ;+;b\n] uPsf]
ljBdfg ;+s6sf] ;dfwfg ug{ ;kmn /x]sf] ;Gbe{df xfdLn] g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbsf] cjwf/0ff cl3 ;f/]sf 5f}+ . of] j}1flgs em08} b'O{ ltxfO{ e"–efu O:6 Ol08of @)*) ebf} !# df sfof{ G jog
x'g]5 . oxL p2]Zon] of] cjwf/0fkq ;dfhjfbL /fHo;Qf :yfkgf ug'{ k"j{sf] Pp6f sfo{g}lts r/0f xf] . o;sf /fhg}lts, cfly{s, sDkgLn] sAhf u¥of] / xfdL jt{dfg ;+emf}tfdf x:tfIf/ u/] . o;sf]
tof/ ul/Psf] 5 . ;fdflhs, ;fF:s[lts, ;fdl/s, j}bl] zs, :jf:Yo / z}lIfs gLlt / sfo{qmdx¿ /x]sf 5g\ . ! nfv $& xhf/ % ;o !^ au{ sfof{Gjogsf ;Gbe{df b]z ljeflht
/fhgLlts ;Qfsf] ;+ s 6 lsnf]ld6/ If]qkmn leq v'lDrg afWo x'g k'u]sf] 5 . ;+;b eGbf aflx/
@))& ;fn kl5 g] k fnsf] zlQmx¿ Pstfj4 eP/ /fhgLlts *) nfv dfq ;+sng ug{ ;kmn 36\of], b]zsf] 9's6L df/]/ hgtfnfO{ eof} + . To;kl5 g] k fn / ef/t /x]sf /fhg}lts kf6L{, a'l4hLjL,
/fhgLltdf lg/Gt/ cl:y/tf a9]sf] l:y/tf sfod ug{ ;dfhjfbL Joj:yf ePsf] 5 . ;/sf/sf] of] aif{ !& va{ s+ufn kf/]/ y'kf/]sf] ;DklQ 3/ ;/sf/aLrdf ;g\ !(%) h'nfO{ #! Jofkf/L, sd{ r f/L, e" t k" j {
5 . @)%@ ;fndf ;'? ePsf] hgo'4 cfhsf] ckl/xfo{tf aGg k'u]sf] 5 . %! ca{ #! s/f]8 @! nfv ah]6 hUuf, ;6\6]jfhL h:tf cg'Tkfbs df zflGt / d}qL ;GwL, ;g\ !(^% ;'/IffsdL{x¿ / hgtfsf] 7"nf] kFltm
@)^@–)^# ;Dd k'Ubf hgcfGbf]ng g] k fnsf] cfly{ s l:ylt dWo]af6 of] ;ldIff cjlw -;fpg– If]qdf nufgL ul/of] . b]zsf] cfoft hgj/L #) df ePsf] ;'/Iff ;xof]u g]kfnsf] c;+nUg k//fi6« gLltsf
;lxtsf] hgljb| f ] x n] ;+ 3 Lo cfh em08} &) nfv g]kfnL k';_ df % va{ ^^ ca{ ^@ s/f]8 !# lgof{t ;Gt'ng ljlu|of], b]znfO{ k/ ;Demf}tf, ;g\ !($% clk|n @% df cfwf/df s'g} klg ;}Go u7jGwgdf
u0ftGqfTds Joj:yf cfof], t/ ljb] z df >d a] R g afWo 5g\ . nfv dfq vr{ ug{ ;s]sf] 5 . To;df lge{/ agfOof] / /fi6«o ;'/Iffdf ePsf] sf];L ;Demf}tf, ;g\ !(%( ;xefuL x'g'x'Fb}g, a? o;nfO{ vf/]h
cfly{s ;fF:s[lts ¿kdfGt/0f ePg . pgLx¿af6 k|fKt x'g] ljk|]if0f ( klg k'hF Lut vr{ #^=#! k|ltzt dfq ulDe/ vt/f k}bf ul/of] . @)$^ l8;] D a/ $ df ePsf] 6gsk' / ug'{ kb{5 eGg] kIfdf 5g\ t/ ;/sf/
;fdfGtjfbsf] :yfgdf bnfn k'h F Ljfb va{eGbf dfly 5 . j}b]lzs C0f - /x]sf] 5 . ;/sf/n] of] aif{ /fh:j ;fnkl5 ;Qf?9 ePsf /fhgLlts ;Demf}tf, lj=;= @)%@ df3 !% ut] nfrf/ ¿kdf k|:t't ePsf] 5 . ((
;Qf?9 eof] . bnfn k'FhLjfbn] cfGtl/s / afXo u/L_ @# va{ *$ $% k|ltzt p7fpg] nIo lnPsf] kf6L{sf unt cy{gLlt g} ;+s6sf] ePsf] k~r]Zj/ kl/of]hgf nufot lsdL ;8ssf] :t/ pGglt ug{ /
;fdfGtjfbnfO{ ;xj/0f u/]/ lvrl8 ca{ $* s/f]8 /x]sf] 5 . h'g lyof] . To;df #%=!( k|ltztdf d'Vo sf/0f xf] . k~rfotL sfnsf ;Demf} t fx¿n] xfd| f ] b] z sf] phf{ ljsf;nfO{ ;xhLs/0f u/L ljB't
Joj:yf sfod eof] . cfly{ s k|ltAolQm C0f *! xhf/ ^ ;o ;f7L l;ldt ePsf] 5 . ut aif{ oxL u| f ld0f ;' b vf] / -hf] cj} w flgs ;fj{ef}ldstf, ef}uf]lns cv08tfdfly cfk'lt{ ug{sf nflu $)) s]eL
/fhgLlts If]qdf bnfn k'FhLjfb / x'g hfG5 . xfn g]kfnsf] lh8LkLsf] cjlwdf /fh:j ;+ s ng #@=(% lyP_x¿n] ;xsf/L, n3' l jQx¿ uDeL/ k|sf/sf] ;d:ofnfO{ a9fpFb} Ifdtfsf] #!@ lsdL nfdf] ljB't
;F:s[ltdf ;fdGtjfb cfhsf] ;Qfsf] cfsf/ %# va{ *! ca{ ## s/f]8 k|ltzt lyof] . t/ utjif{ ljifd cfbLsf] gfddf a}wflgs ¿kn] ;'bvf]/ lnPsf 5g\ . ;/sf/df /x] s f 6«fG;dL6/ nfOg lgdf{0fsf nflu ^(
rl/q aGg uPsf] 5 . hgtfn] bnfn /x]sf]df Jofkf/ 3f6f ( va{ eGbf cfly{s l:ylt /x]sf]nfO{ cfwf/ dfg]/ ul//x]sf 5g\ . ld6/Jofhsf gfddf zf;sx¿sf sf/0f a] n fa] n fdf s/f]8 &) nfv cd]l/sL 8n/ -
k'FhLjfb / ;fdfGtjfbaf6 d'QmL dfly /x]sf] 5 . cfoft lgof{tnfO{ ;/sf/sf] ;kmntf eGg ldNb}g . cfly{s ck/fw / n'6kft eO/x]sf] g]kfnsf slxn] hn, slxn] hldg, h;sf] @*=@^ k|ltzt a9L /sddf
rfx]sf 5g\ . zf;s ju{n] k'/fg} ;Qf x]bf{ (! k|ltzt cfoft / ( k|ltzt cfly{ s ;+ s 6 5 . of] n'6tGqdf bnfnsf g]tfx¿, slxn] h+un u'dfpg' kg]{ /fi6«sf g] k fn ;xefuL jGg] 5_ ;lxt
sfod ug{ rfx]sf] 5 . To;sf nflu lgof{tsf] cj:yf b]lvG5 . b]zleq bnfn k'hF LjfbL ;+;bLo Joj:yfsf] k|x/Ljn / ljlQo ;+:yfx¿ ;+nUg hgtfsf nflu 7"nf] b'ut{ L xf] . Pd;L;Lsf] gfddf cd]l/sf g]kfn
ljb]zL dflns l/emfpg], Pd;L;L cWoog/t sl/j () nfv ljBfyL{df c;kmntfsf] sf/0f g] k fndf 5g\ . pgLx¿sf] ;'/Iffdf of] sfd clxn] km] / L xfd| f ] /fi6« / k|j]z u/]sf] 5 . hgtfsf] rf}tkmL{
h:tf] /fi6«3ftL ;Demf}tf ug],{ b]zsf] sl/j @) nfv ljBfyL{x¿ sn]h / /fhgLlts cl:yt/tfsf] kmfObf lnb} eO/x]sf] 5 . pTkfbs, pBdL / hgtfdfly cd]l/sL ;fd|fHojfbn] lj/f]wsf afah'b lsg ha/h:tL
k|fs[lts >f]t ljb]zLnfO{ ;'Dkg], ;Ldf ljZj ljwfnodf cWog/t /x]sf 5g\ . bnfn k''FhLkltx¿n] b]z bf]xg ug]{, nufgLstf{ lg?T;flxt 5g\ . dfl;s ;x>tfAbL r'gf}tL lgud, Pd;L;L - Pd;L;L g]kfndf k|jz ] u/]sf] 5 t
cltqmd0fdf df}gtf ;fFWg] / bnfn tL dWo] jif]g{ L nfvf} ljBfyL{x¿ gf] ljb]zdf d'bf| y'kfg]{ u/]sf 5g\ . 3/]n' em08} Ps va{ ljk| ] i f0fnfO{ ldn]lgod Rofn]~h sDKofS6_ gfds < o;sf] k5fl8 cd]/Lsfsf] tLg j6f
k'hF LkltnfO{ b]z bf]xgdf k'mSsf kmfn cJh] S ;g n] 6 / lnP/ ljb] l zg] pBdL, ;fgf Joj;foL, v' b | f ;6\6]jfhLdf b'¿kof]u, bnfnx¿sf] ;+emf}tf yf]kg{ k'u]sf] 5 . Pd;L;L /0fg} l ts dxTjsf p2] Z ox¿
5f] 8 \ g ] ul//x] s f] 5 . hgtfsf] ul//x]sf 5g\ . lzIff / :jf:Yo If]q Jofkfl/nfO{ of] h gfj4 ¿kdf x'l08 sf/f]af/ / ljb]zdf k};f y'kfg]{ ;Demf}tfsf] rrf{ ug'{ k"j{ yf]/} o;sf] cGtlg{ l xt /x] s f 5g\ . klxnf] ,
kl/jt{gsf] rfxgf / zf;sx¿sf] ljBdfg dflkmofs/0fsf sf/0f cfd ;+s6lt/ ws]n/] ;+s6 ;'ljwf pkof]u unt cfly{s lqmofsnfksf] sf/0f k[i7e"ld cWoog ug'{ ;fGble{s x'g5 ] . g]kfnsf] sDo'lg:6 kf6L{, sDo'lg:6
oyfl:ylt sfod ug]{ rfxgfaLrsf] >lds ju{sf] kxFr ' eGbf 6f9f /xg ug]{ ul//x]sf 5g\ . cfly{s ¿kdf cfly{ s ;+ s 6 yf] k l/Psf] 5 . cd]l/sL e"tk"j{ /fi6«klt hh{a'zn] hgdt / pgLx¿åf/f g]tT[ j ul/Psf]
4Gb olta]nf /fhgLlts cl:y/tfsf] k'u]sf] 5 . >lds ;d'bfo cfh klg hgtfsf] hLjg eofjx / wfGg} hgtfnfO{ ;+s6tL/ ws]n/] pgLx¿sf] o; kl/of]hgf ;g\ @))@ df 3f]if0ff ;dfhjfbL cfGbf]ngnfO{ ;dfKt kfg{,
¿kdf JoQm ePsf] 5 . h;sf sf/0f #% ;o jif{ k'/fgf] dg' :d[ltdf cfwfl/t g;lsg] cj:yfdf ws]lnPsf] 5 . of] ;DklQ x8Kg] bnfn k'FhLjfb g} u/]sf lyP h;nfO{ cd]l/sL sfFu; ]| n] of] o; sf/0fn] ls ljut !( cf}+
g]kfnL /fhgLltdf rf/ j6f zlQm 5'jf5't / hft k|yfdf cfwfl/t ;+s6 :jefljs xf] sL k|fof]lht xf] < ;+s6sf] sf/0f xf] . ;g\ @))$ df :yfkgfsf] cg'dlt ztfJbLdf ?;df sd/]8 n]lggsf]
cfˆgf] zlQm ;+ro ug{ k|of;/t bf;tfdf /xg' k/]sf] 5 . hg;+Vofdf k|Zg of] xf] . s[lif, pBf]u / ;]jf If]qdf nufgL lbPsf] lyof] . cd]l/sL b"tfjf; / g]tT[ jdf :yfkgf / :6flngsf] g]tT[ jdf
b]lvG5g\ . %! k|ltzt /x]sf dlxnf s]jn & g]kfnsf] cy{tGq !) hgf bnfn gx'g] t/ 3/ hUuf / ;6\6]jfhLdf cl;:6]06 ;]qm]6/Ln] of] cfOkLP; ;~rfng ul/Psf] ;dfhjfbL ;Qf
klxnf], oyfo l:yltjjfbL zlQm k|ltzt jl/kl/sf] ;Vof;Fu dfq lghL k'FhLkltsf] xftdf s}b ePsf] 5 . nufgL u/]/ ljk|]if0fsf] b'¿kof]u (Indo Pacific Stratagy_ cyf{t h;n] kFh ' Ljfb cyf{t xfnsf] cd]l/sf
xf] . of] k'/fg} cj:yfnfO{ yf]/} klg ;Dkltsf] dflns ag]sf 5g\ . g]kfn a}+s, aLdf, ;+rosf]if, z]o/ahf/ / ePsf] 5 . o'jfx¿n] k7fPsf] ljk|i] f0f lxGb k|zfGt If]qLo /0fgLltsf] cË j]nfot, k|mfG; h:tf d'n'sx¿n]
;'wf/ ug{ grfxg] tyf oyfl:ylt k|x/Lsf] tYofª\snfO{ cfwf/ dfGbf jx'/fli6«o lgud pgLx¿s} d'7l\ 7df ljnfl;tfsf j:t' cfoft ug{ / k'FhL ePsf] s'/f k6s–k6s atfpg] u/]sf sl/j @%) jif{df u/]sf] ljsf; s]jn
sfod ug{ rfxg] zlQm xf] . bf]>f], b] z df b} l gs # hgf dlxnfx¿ 5 . C0f lbg] / C0f lng] s[ltd knfog ug{ k|of]u ePsf] 5 . Psflt/ 5g\ . o;nfO{ gf6f]sf] lj:tfl/t ¿k #) jif{df k'/f u/]sf lyP .
bnfn ;+;bLo Joj:yf jf ;Qfsf] anfTsf/sf] lzsf/ ag]sf 5g\ . ;+oQ' m cefj ;[hgf ug],{ Pp6} / lglZrt ;6\6]jfhLn] tLg dlxgfdf bf]Aa/ klg eGg] ul/Psf] 5 . cd]l/sfn] lj1fg k|ljlwsf] ljsf;, hgtfsf]
;f/tTj sfod /fvL /+lug gf/f /fi6« ;+3sf] tYofª\s cg';f/ em08} ju{ 5 . bnfn k'h F Lkltx¿n] ljk|i] f0f agfPsf] b]lvG5 eg] s[lif, pBf]u / cfˆgf ;fdl/s of]hgfx¿ o;} dfkm{t\ ;d[l4;Fu ;DalGwt If]qx¿ b'lgofFsf
nufP/ Joj:yf xf]Og, cj:yf jbNg] !( k| l tztsf] ;+ V ofdf /x] s f x'08Laf6 Nofpg] u/]sf 5g\ . h;sf] ;]jf If]qsf nufgLstf{n] aflif{s !% cufl8 a9fpg] u/]sf] 5 . cd]l/sL nflu rdTsfl/s k|sf/sf x'g uP .
eGg] /x]sf] 5 . cj:yf jbNgsf nflu ;'s'Djf;Lx¿ cefj} cefjsf] hLjg sf/0f ljb]zL d'b|f ;l~rltdf s[ltd k|ltzt klg cfDbfgL ug{ g;s]sf] ;fd|fHojfbn] cfˆgf] lb3{sflng o;nfO{ cyf{t ;dfhjfbL ;QfnfO{
b]zsf] cy{ ;DaGw abNg' k5{ . To; hLpg afWo 5g\ . /fHosf] æxfo/ cefj ;[hgf ul//x]sf] 5 . ljb]zL /fi6« a}+ssf] k|ltj]bgn] atfpF5 . ;fdl/s dxTjsf b[li6n] ljZjdf pgLx¿n] nfdf] k|of;sf ;fy c;kmn
cg';f/sf] ;+ljwfg abNg' k5{ . P08 kmfo/, gf] js{ gf] k]Æ >dhLlj d'b|f ;l~rltdf ;d:of cfPkl5 cfGtl/s pTkfbgsf] a[l4 u/]/ cfoft sfod u/]sf] ^ j6f ;}Go sdf08df - kfg{ ;kmn klg eP . of] Oltxf;sf]
To;sf/0f Joj:yf gjblnsg cj:yf dhb' / lj/f] w L P] g sf sf/0f * ;/sf/n] cfoftdf lgoGq0f ug'k{ ¥of], 36fpg] / lgof{t a9fpg] sfo{ gePdf h; cGtu{t ljZjJofkL ¿kdf v8f oyfy{tfaf6 t;]/{ cd]l/sfn] b'lgofFsf]
abNg ;Dej x'Fb}g . t]>f] zlQm k| l tztsf] ;+ V ofdf /x] s f cfoftdf ul/Psf] s8fO{n] /fhZj cfly{s rqm ;sf/fTds x'g ;Sb}g . ul/Psf em08} Psxhf/ ;}Go SofDksf] s'gk} lg efudf ;dfhjfb /f]Sg nflu
/fhfjfbL xf] . of] zlQn] ;+;bLo dhb' / x¿sf] cj:yf cfh klg 36\of], /fh:j 36\bf ljsf; lgdf{0fsf] To;}n] cfly{s cj:yfdf ;'wf/ Nofpg Aoj:yfkg / kl/rfng ug]{ ub{5_ k/]sf] 5 . cfh km]/L ljZjAofkL
Joj:yfsf] c;kmntfaf6 kmfObf cfw'lgs bf;sf] ¿kdf /x]sf] 5 . sfd cj?4 eof] . o;n] /f]huf/L ;du| gLltut ¿kdf kl/jt{ g ljefhg ul/Psf] 5, h;df of] cyf{t ;dfhjfbsf] gf/f u'~hodfg e}/x]sf]
p7fpF b } hgtfsf] kl/jt{ g sf] ls;fgx¿ -u/La tyf dWod / wgL 36\of] . hgtfsf] qmozlQm 36\of] . cfjZos 5 . hxfF;Dd a}+s tyf lxGb k|zfGt dxf;fu/Lo sdf08 5 / To;sf] cu|efudf g]kfn /xg
rfxgfnfO{ k|ltudglt/ kmsf{pg ls;fgx¿_n] /fHoaf6 k|fKt x'g] dn, o;/L b]zsf] cfly{s rqm g} cj?4 ljQLo ;+:yfsf] Jofhb/ Ps c+sdf ;j}eGbf 7"nf] sdf08sf ¿kdf /x]sf] k'u]sf] 5 . xfn g]kfndf ^& k|ltzt
rfxG5 . rf}yf] zlQm cfd"n kl/jt{g aLp, cf} i flw / plrt ahf/ x'g uPsf] 5 . @)$^ ;fnkl5 rLg emfg'{k5{, n3'ljQsf] C0f ldgfx 5 . o;df rLg, ef/t, hfkfg, sDo' l g:6 hgdtaf6 t;] { s f]
rfxg] qmflGtsf/L sDo'lg:6x¿ 5g\ . Jo:yfkgsf] cefjdf ;f:tL Joxf]g{' ?;;lxt ldqb]zx¿n] cfly{s / ug'{k5{ / o;n] ul//x]sf] ;'bvf]/ sf]l/of, O08f]gl] zof, ci6«l] nof h:tf cd] l /sfn] g] k fndf ;Defljt
/0fgLlts ¿kn] alnof] / tfls{s kl//x]sf] 5 . s'n v]tLof]Uo hldgsf] k|fljlws ;xof]udf lgdf{0f ePsf 5fgljg u/L sf/jfxLsf] bfodf Nofpg' ;jn /fi6«x¿;lxt #^ j6f b]zx¿ ;dfhjfbsf] :yfkgf /f]Sg] s'/fnfO{
¿kn] ;kmn of] zlQm s'g} klg #! k| l tzt lx:;f & k| l tzt pBf]ux¿ sf}l8sf] d'Nodf a]lrof] . k5{ . ld6/ JofhLx¿nfO{ rf]/L 8s}lt ;dfj]z ul/Psf] 5 . o;df s'n k|fylds ;"rLdf /fv]sf] 5 . bf]>f],
;dodf k|d'v /fhgLlts zlQmsf dflg;sf] xftdf / @) k|ltzt lt dWo] w]/h
} ;f] gfkmfdf rn]sf] lyP . ;/xsf] ck/fw dfg]/ sf/jfxL ug'k{ 5{ ljZjsf] cfwf hg;+Vof /x]sf] 5 . g]kfndf /x]sf cyfx k|fs[lts ;fwg–
¿kdf pbfpg ;S5 . Oltxf; xfd|f] dflg;sf] xftdf s]jn # k|ltzt To;f] t unt Joj:yfkg, e|i6frf/ / kLl8tsf] ;DklQ tyf 3/ hUuf o; cGtu{t cd]l/sL /fli6«o :jfy{ >f]tx¿, jx'dN' o vlgh, hl8j'6L,
;fd'Gg] 5 . h'emf? ;+u7g / j:t'ut hldg /x]sf] 5 . / /fhgLlts ljrf}lnofsf sf/0f lkmtf{ x'gk' 5{ . of] sfo{ k|rlnt sfg"g / ;'/Iff p2]Zosf gfddf o"P; cfdL{,
-af“sL ^ k]hdf_
4 @)*) ;fn r}t @% ut] cfOtaf/

ljZjsf] ;jf{lws wgL ‘agf{ cfgf]’{


sf7df8f}F . cd]l/sfsf] k|l;4 !)= Nof/L k] h M u' u nsf 6]Sgf]nf]hL sDkgLsf cWoIf tyf ! xhf/ ^ ;o $& cf}+ :yfgdf lyP . @) hgf ca{ k ltx¿sf] ;DklQ jifL{o lgb]{zsn] h'/fl;s kfs{, hh\,
kmf]a{\; klqsfsf] cg';f/ ;jf{lws ;+:yfks Nof/L k]hsf] s"n ;DklQ ! ;LO{cf] /x]sf dfOsn 8]nsf] ;DklQ oBlk pgsf] s"n ;DklQ eg] ut ;a}eGbf w]/} a9]sf] 5 . ut jif{ eGbf l:sG8n/h:tf lkmNd lgb] { z g
ca{klt ePsf] b]zsf ¿kdf cd]l/sf va{ !$ ca{ 8n/ /x]sf] 5 . (! ca{ 8n/ 5 . jif{sf] eGbf 36a9 ePsf] 5}g . pgLx¿sf] s"n ;DklQdf & va{ 8n/ u/]sf 5g\ .
klxnf] :yfgdf sfod} 5 . cd]l/sfdf !!= ;u]{O la|g M u'unsf ;x !&= uf}td c8fgL M ef/tLo kmf]a;\ { sf] gofF ;"rL cg';f/ ljZjdf j[l4 ePsf] 5 . ;"rLsf] rf}y+ f] :yfgdf 6]lnlehg
ca{kltx¿sf] ;+Vof * ;o !# hgf ;+:yfks /x]sf la|gsf] s"n ;DklQ ca{klt uf}td c8fgL rlr{t c8fgL ca{kltx¿sf] ;+Vof clxn];Dds} w]/} o;}u/L, kmf]a{\; Dofulhgsf] k;{gfln6L cf]km| f ljGk|m] l5g\ . pgsf]
/x]sf] 5 . bf];f| ] :yfgdf /x]sf] rLgdf ! va{ !) ca{ 8n/ 5 . u|k" sf cWoIf x'g\ . pgsf] s"n ;DklQ cyf{t\ @ xhf/ &*! hgf k'us ] f] 5 . ;"rLcg';f/ xlnp8 lkmNd lgb]z { s hh{ s"n ;DklQ @=* lalnog 8n/ /x]sf]
$ ;o &# hgf ca{klt 5g\ . To:t} !@= dfOsn An'Dau{ M ljQ tyf *$ ca{ 8n/ 5 . of] eg]sf] ut jif{sf] eGbf ! ;o $! n'sf; %=% lalnog cd]l/sL 8n/;lxt kmf]a{\;n] hgfPsf] 5 . ;g\ @))#
t] ; | f ] :yfgdf /x] s f] ef/tdf nufgL If]qsf ca{klt An'Dau{sf] s"n !*= lhd jfN6g M km] ; g hgf w]/} xf] . ;fy} o;cl3sf] ;jf{lws ;jf{lws wgL ;]lna|6] L 3f]lift ePsf 5g\ . df klxnf] dlxnf cZj]t ca{klt
ca{kltsf] ;+Vof sLlt{dfgL @ ;o ;DklQ ! va{ ^ca{ 8n/ /x]sf] 5 . tyf l/6]n If]qsf ca{klt ;+Vof ;g\ @)@! sf] eGbf @^ n] a9L Ansa:6/ …:6f/ jf;{Ú lgb]z { g u/]sf ag]sL cf]k|mf ldl8of / dgf]/~hg
hgf k'u]sf] 5 . kmf]a{\;n] ut dfr{ !#= cdflG;of] cf]6u{] f M :k]gsf jfN6gsf] s"n ;DklQ &* ca{ $) xf] . ljZjsf 8n/ ca{kltx¿sf] s"n pgL ;g\ !((& df ca{kltsf] ;"rLdf ;fd|fHosL 7"nf] a|f08 x'g\ . pgn]
* sf] z]o/ d"No tyf ljlgdob/sf] l/on :6]6 / cfˆgf] lgdf{0f sDkgLdf
cfwf/df ca{kltx¿sf] ;DklQ u0fgf nufgL u/]sL 5g\ .
u/]sf] xf] . cd]l/sL lxkxk snfsf/ h]–h]8
kmf] a { \ ; sf] ;" r L cg' ; f/ @=% lalnog 8n/;lxt ;"rLsf] kfFrf}+
ljZjsf zLif{ @) ca{ k lt o; :yfgdf 5g\ . 5}6f}+ :yfgdf cd]l/sL
k|sf/ /x]sf 5g\ M– ;]lna|]6L lsd sfbf{l;og l5g\ . $#
!= agf{ cfgf]{ M n'O{ le6g tyf jifL{ o f pgsf] s" n ;DklQ !=&
;]kmf]/f nufotsf km];g tyf s:d]l6s lalnog 8n/ 5 . ;f}Gbo{ / klx/gsf]
a|f08sf dflns agf{ cfgf]{ of] jif{ a|f08af6 pgL ca{klt ag]sL x'g\ .
klg ljZjsf] ;jf{lws wgL JolQmsf] …n8{ ckm b l/ª\ ; Ú / …b
¿kdf sfod} /x]sf 5g\ . oL k"m]Gr xlj6Úh:tf rlr{t lkmNd lgb]{zg
ca{kltsf] ;DklQ @ va{ ## ca{ u/]sf lk6/ HofS;g !=% lalnog
8n/ 5 . 8n/;lxt ;"rLsf] ;ftf}+ :yfgdf 5g\ .
@= Png d:s M PS;, :k]; leh' c n Okm] S 6 sDkgL j] 6 f
PS; tyf 6]:nfsf dflns Png l8lh6naf6 pgL w]/} sdfpF5g\ .
d:ssf] s"n ;DklQ ! va{ (% ca{ cd]l/sL snfsf/ 6fon/ k]/L !=$
5. lalnog 8n/;lxt ;"rLsf] cf7f}+
#= h] k m a] h f] ; M cd] h gsf :yfgdf l5g\ . gjf}+ :yfgdf /x]sL
;+:yfks a]hf];sf] ;DklQ ! va{ ($ uflosf l/xfgfsf] s"n ;DklQ !=$
ca{ 8n/ 5 . lalnog 8n/ 5 . s:d]l6s sDkgL
$= dfs{ h's/au{ M km];a'ssf km]G6L a]G6L, ljnf;L ;fdfg pTkfbg
;+:yfks h's/au{sf] ;DklQ ! va{ ug]{ yk b'O{ sDkgL PneLPdPr /
&& ca{ 5 . ;fe]h PS; klg pgsf sDkgL x'g\ .
%= Nof/L Oln;g M cf]/]snsf rf}w+ f} :yfgdf 6]n/ :jLˆ6 l5g\ .
;+:yfks Oln;gsf] s"n ;DklQ ! #$ jifL{of cd]l/sL uflosfsf] s"n
va{ $! ca{ 5 . ;DklQ !=! lalnog 8n/ 5 . cfˆgf]
^= jf/] g akm] 6 M ljQ tyf P]ltxfl;s O/f; 6"/af6 pgn] !()
nufgL If]qsf 6fOs'g jf/]g akm]6sf] km];g tyf l/6]n If]qsf cj{klt s/f] 8 8n/ 5 . ;DklQ !$=@ l6«lnog 8n/ k'us ] f] ;dfj]z lyP . pgn] cfˆgf] sDkgL n'sf; ldlnog 8n/ s/ lt/]sf] pNn]v 5 .
;DklQ ! va{ ## ca{ 8n/ 5 . cf]6]{ufsf] s"n ;DklQ ! va{ # ca{ !(= /a jfN6g M jfndf6{sf 5 . of] ut jif{sf] eGbf @ l6«lnog lkmNdnfO{ ;g\ @)!@ df $ lalnog cfˆg} uLt n]vg / ufogaf6 ca{klt
&= lan u]6\; M dfOqmf];ˆ6sf 8n/ 5 . ;+:yfks ;fd jfN6gsf h]7f 5f]/f w]/} xf] eg] ;g\ @)@! s] eGbf !=! 8n/df l8HgLnfO{ laqmL u/]sf lyP . x'g] 6]n/ klxnf] uflosf x'g\ . pgL
;+:yfks lan u]6\;sf] s"n ;DklQ !$= sfnf];{ l:nd x]n' M Nofl6g /a jfN6gsf] s"n ;DklQ && ca{ l6«lnog w]/} xf] . gofF l/kf]6{ cg';f/ xlnp8 lkmNd lgb]{zs l:6eg klxnf]k6s kmf]a{\; ;"rLdf ;fd]n
! va{ @* ca{ 8n/ 5 . cd]l/sf If]qsf] ;a}eGbf 7"nf] 6]lnsd $) s/f]8 8n/ 5 . ca{kltx¿dWo] b'O{ ltxfOsf] ;DklQ l:knju{ $=* lalnog 8n/;lxt ePsL x'g\ . ;"rLsf cGo :yfgdf
*= l:6e afNd/ M dfOqmf];ˆ6sf sDkgL cd]l/sf df]ljnsf dflns @)= h]G;]g x'cf+u M u|flkmS; ut jif{eGbf a9]sf] 5 eg] Ps bf];|f] :yfgdf 5g\ . ;g\ !(($ df v]nf8Lx¿ dfOsn hf]8g{ , 6fOu/
k"j{ l;Ocf] afNd/sf] s"n ;DklQ ! /x]sf d]lS;sg ca{klt sfnf]; { l:nd lrk d]s/ sDkgL Pglel8ofsf rf}yfOsf] ;DklQ dfq} 36]sf] 5 . zLif{ klxnf] k 6s ca{ k lt ag] s f && p8\; nufot 5g\ .
va{ @! ca{ 8n/ 5 . x]n'sf] s"n ;DklQ ! va{ @ ca{ ;+:yfks tyf ;LO{cf] /x]sf h]G;]gsf]
(= d' s ] z cDafgL M 6k6] g
ca{klt leq kg{ ;kmn ef/tLo pBdL
cDafgL Pl;ofsf ;a}eGbf wgL JolQm
8n/ 5 .
!%= k|mfGsf]O; a]6g] sf]6{ d]o;] { M
Pn cf]l/on a|f08sf dflns /x]sf
s"n ;DklQ && ca{ 8n/ 5 eg]
g]kfnsf Psdfq 8n/ ca{klt
ljgf]b rf}w/L s"n ! ca{ * s/f]8
g]kfnsf] cfly{s j[l4 #=# k|ltzt x'g] k|If]k0f
sf7df8f}F . rfn' cfly{s jif{ ;fy} cfufdL b'O{ jif{ klg gfkmfd} a+unfb]z;Fu t'ngf u5{ .
klg x'g\ . l/nfoG; sDkgLsf dflns to:k|mG] r ca{klt d]o; ] s
{ f] ;DklQ cd]l/sL 8n/ ;DklQ ;lxt ljZjsf
;d]t /x]sf pgsf] ;DklQ ! va{ !^ (( ca{ %) s/f]8 8n/ 5 . ca{kltx¿sf] ;"rLdf ! xhf/ & ;o @)*!–*! df g]kfnsf] cfly{s j[l4 /xg] k|If]k0f ljZj a}+sn] u/]sf] l;+ u fk' / ;F u t' n gf u5{ . ToxfF
ca{ 8n/ 5 . !^= dfOsn 8] n M 8] n ^$ cf}+ :yfgdf 5g\ . ut jif{ rf}w/L #=# k|ltzt x'g] ljZj a}+sn] k|If]k0f 5 . …pkef] u tyf dfu 36] s fn] nufgL ubf{ s:tf ;' l jwf kfOG5
u/]sf] 5 . d+unaf/ …;fpy Pl;of cfly{s j[l4 sd ePsf] 5,Ú g]kfn, / g] k fndf s] kfOG5 x] 5 { .

ljb]zL ljlgdo ;l~rlt @!=& k|ltztn] j[l4


sf7df8f}F . g]kfn /fi6« a}+sn] cfly{s jif{ @)*)–*! sf] cf7 rLgaf6 ePsf] cfoft ## bzdnj
8]enkd]G6 ck8]6Ú ;fj{hlgs ub}{
o:tf] k|If]k0f ;fj{hlgs ul/Psf]
xf] . ;/sf/n] rfn' cfj ^ k|ltzt
>Ln+ s f tyf dflNbE;sf nflu
ljZj a} + s sf b] z Lo lgb] { z s
kmfl/; xbfb ;ef]{;n] eg], …jls{ª
…To;f] x' F b f nufgLstf{ n fO{
cfslif{ t ug{ s:tf] jftfj/0f
agfOPsf] 5 . To;n] km/s kf5{,Ú
ljb] z L ljlgdo ;l~rlt @!=& dlxgfsf] cfoftnfO{ cfwf/ dfGbf a}lsË ;ft k|ltztn] a9]sf] 5 . ;f] cjlwdf cfly{s j[l4sf] nIo /fv]sf] 5 . Soflk6n ufO8nfOg lgofdsLo pgn] yk] , …g] k fn ;' G b/ b] z xf] .
k|ltztn] j[l4 eO{ ?=!*&@ ca{ *@ If]q;Fu /x]sf] ljb]zL ljlgdo ;l~rlt :k]o/ kf6{kh " f{, xjfOhxfhsf] :k]o/ ut hgj/L -k';_ df ljZj a}+sn] s8fkg tyf dfudf ePsf] sdLsf t/, Toltn] dfq} nufgL cfslif{ t
s/f]8 k'us ] f] hfgsf/L lbPsf] 5 . !$=* dlxgfsf] j:t' cfoft / !@=$ kf6{kh" f{, ljB'QLo pks/0f, nQfsk8f g]kfnsf] cfly{s j[l4 #=( k|ltzt sf/0f shf{ s f] dfu 36] s f] 5 . ub} { g . nufgLstf{ n fO{ cfslif{ t
a}s+ sf cg';f/ cd]l/sL 8n/df dlxgfsf] j:t' tyf ;]jf cfoft wfGg nufotsf j:t'sf] cfoft a9]sf] 5
o:tf] ;l~rlt @)*) c;f/ d;fGtdf kof{Kt /xg] b]lvG5 . @)*) kmfu'g eg] sRrf ;f]oflag t]n, ;'g, k]6f« l] nod x'g] k|If]k0f ;fj{hlgs u/]sf] lyof] . lghL If] q sf] nufgL 36] s f] 5 . ug{ ;/sf/ / sd{ r f/LtGqn]
!! ca{ &! s/f]8 /x]sf]df @)*) d;fGtdf ljb]zL ljlgdo ;l~rltsf] kbfy{, sRrf kfd t]n, wfg, rfdn clxn] To;df s]xL 36fPsf] xf] . ko{6gn] u|f]ynfO{ of]ubfg s:tf] sfd u/]sf] 5 . To;n] 7"nf]
kmfu'g d;fGtdf @)=* k|ltztn] j[l4 s'n ufx{:Yo pTkfbg, s'n cfoft / nufotsf j:t'sf] cfoft 36]sf] 5 . ut cfj @)&(–*) df g]kfnsf] ul//x] s f] 5 . ljB' t pTkfbgn] cy{ /fV5 .
eO{ !$ ca{ !$ s/f]8 k'us ] f] xf] . lj:t[t d'bf| k|bfo;Fusf cg'kftx¿ lgof{ttkm{ e}/xjf, ;'Vvf aGb/ufx, cfly{s j[l4 @=@ k|ltzt lyof] . klg /fd| f ] ul//x] s f] 5 .Ú To:t} ljZj a} + s sf cy{ z f:qL
s'n ljb]zL ljlgdo ;l~rltdWo] g]kfn qmdzM #$=* k|ltzt, !)#=! k|ltzt hn]Zj/, s~rgk'/, s[i0fgu/, d]rL, cfufdL cfj g]kfnsf] cy{tGq pgsf cg';f/ g]kfndf nufgL gogs[ i 0f hf] z Ln] g] k fnsf]
/fi6« a}s + df /x]sf] ;l~rlt @)*) / @*=@ k|ltzt /x]sf 5g\ . @)*) /;'jf tyf tftf]kfgL afx]ssf k|dv ' $=^ k|ltztn] lj:tf/ x'g] k|If]k0f ga9\g' lrGtfsf] ljifo xf] . …nufgL ljQLo 3f6f 36]sf] tyf
c;f/ d;fGtdf ?=!#$% ca{ &* c;f/ d;fGtdf oL cg'kftx¿ qmdzM gfsfaf6 ul/Psf] lgof{t 36]sf] 5 . ;d] t ljZj a} + s n] u/] s f] 5 . ;g\ ljb] z L dfq} x' g ' k b} { g . :jb] z L /fhgLlts cl:y/tfn] lghL
s/f]8 /x]sf]df @)*) kmfu'g d;fGtdf @*=^ k|ltzt, *#=) k|ltzt / @%=) cfofttkm{ e} / xjf, ;' V vf @)@^ df eg] %=# k|ltzt cfly{s nufgL klg ePsf] 5 t < 5}g . nufgLnfO{ 36fPsf] atfP .
@@=@ k|ltztn] j[l4 eO{ ?=!^$$ k|ltzt /x]sf lyP . aGb/ufx, hn] Z j/, s~rgk' / , j[ l 4 x' g ] cg' d fg p;sf] 5 . of] of] lrGtfsf] ljifo xf] , Ú ;ef] { ; n] ljZj a}+ssf jl/i7
ca{ ^ s/f]8 k'us ] f] 5 . o;}u/L, g]kfn /fi6« a}s
+ n] lalxaf/ s[i0fgu/, g]kfnu~h, /;'jf tyf jif{ d" N oj[ l 4 ^=& k| l tztdf eg], …g]kfnsf] Ao'/f]qm];Ln] nufgLsf] cy{ z f:qL uflgo' ldlhofgfn]
a}s
+ tyf ljQLo ;+:yf -g]kfn /fi6« ;fj{hlgs u/]sf] ljj/0f cg';f/ s"n tftf]kfgL eG;f/ sfof{no afx]ssf ;Lldt x'g] tyf cfufdL jif{x¿df ;xh jftfj/0f agfPsf] 5 ls k"FhLut vr{sf] sfof{Gjog
a}s
+ afx]s_ ;Fu /x]sf] ljb]zL ljlgdo cfoftdf b'O{ bzdnj ;ft k|ltztn] ;Dk" 0 f{ k| d ' v gfsfaf6 ePsf] qmdzM ^ k|ltzt / %=% 5}g eGg] ;dLIff ug{'kg]{ ePsf] sdhf] / /x] s f] / To;n] cfGtl/s
;l~rlt @)*) c;f/ d;fGtdf sdL cfPsf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL cfoftdf sdL cfPsf] 5 . rfn'
?=!(# ca{ %( s/f]8 /x]sf]df @)*) cjlwdf o:tf] cfoftdf !( bzdnj cfjsf] cf7 dlxgfdf s'n j:t' Jofkf/ k|ltztdf ;Lldt x'g] k|If]k0f ljZj 5 . nufgLstf{nfO{ oxfF k|f]T;flxt dfu 36fPsf] atfP . …o;n]
kmfu'g d;fGtdf !*=@ k|ltztn] j[l4 ! k|ltztn] sdL cfPsf] lyof] . j:t' 3f6f b'O{ bzdnj kfFr k|ltztn] a}+ssf] 5 . ljZjdf t]nsf] d"Nodf ul/Psf] 5 t < of] ljifonfO{ lghL If] q sf] nufgL klg a9\ g
eO{ ?=@@* ca{ &^ s/f]8 sfod cfoft ul/g] d'ns ' sf cfwf/df ef/t sdL cfO ?= gf} va{ @( ca{ ^! sdL cfpg] ck] I ff ePsfn] uDeL/ 9+ u n] ;dLIff ug{ ' k 5{ .Ú ;s]sf] 5}g,Ú pgn] eg],
ePsf] 5 . @)*) kmfu'g d;fGtsf] / cGo d'ns ' af6 ePsf] cfoft qmdzM s/f]8 k'u]sf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] g]kfnsf] d"Noj[l4 klg lgoGq0fdf pgsf cg' ; f/ nufgLstf{ …/fhgLlts cl:y/tfsf sf/0f
s'n ljb]zL ljlgdo ;l~rltdf ef/tLo b'O{ bzdnj cf7 k|ltzt / @@ ;f]xL cjlwdf o:tf] 3f6f !& bzdnj /xg] ck] I ff p;sf] 5 . g]kfnL xf];\, Pgcf/Pg xf];\ jf klg lghL If] q nufgLsf nflu
d'bf| sf] c+z @@=! k|ltzt /x]sf] 5 . bzdnj gf} k|ltztn] 36]sf] 5 . o:t} gf} k|ltztn] 36]sf] lyof] . To;} u /L rfn' vftf of] jif{ s f ljb] z L xf] ; \ , p;n] g] k fn;F u , pT;flxt 5} g .Ú
@)*) ;fn r}t @% ut] cfOtaf/ 5
;dfhjfb rfxg] kf6L{x¿aLr
a[xt ;dfhjfbL dfr] fs{ f] ax; rnfPsf ljKnj ha r}t] wfgsf] aLp sf9g\ v]tdf k'u]
sf7df8f}F . r}q @) ut] lbpF;f] kf6L{ s f] s] G b| L o hgsDo' g n] u/]sf] sDo'lgi6 cy{ b[li6sf]0fsf] b[li6sf]0fsf] b:tfj]hdf cfwfl/t
df]rf{aGbL cfjZos
/fli6«o ;efu[xaf6 g]kfnsf ;Dk"0f{ slknj:t'df s]xL laufxf v]t lnP/ b:tfj]hdf cfwfl/t /x]/ cfTdlge{/ /x]/ cfTdlge{/ g]tf, cfTdlge{/ sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf kf]ln6 Ao'/f] ;b:o Pj+ k'jL{ u08sL
sDo'lg:6, k|ultzLn, b]zeQmx¿nfO{ v]tLkftL ;d]t u/]sf] 5 . g] t f, cfTdlge{ / sfo{ s tf{ / sfo{stf{ / cfTdlge{/ b]z agfpg] Ao'/f] OGrfh{ cfbz{ ;Ln] ;dfhjfb rfxg] kf6L{x¿aLr df]rf{aGbL cfjZos
Ps 7fpFdf Nofpg] / Odfgbf/Lk"js { kf6L{sf a}7s, e]nf / cfTdlge{ / b] z agfpg] p2] Z o p2]Zo cg';f/ s[lif / pBf]udf ePsf] atfPsf 5g\ . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ :ofªhfåf/f a'waf/ cfof]lht
hgtfsf] dgf]efjgf a'‰b} b]zsf] sfo{qmdx¿df ;d]t hgsDo'gdf cg';f/ s[lif / pBf]udf ;+nUg eP/ ;+nUg eP/ cufl8 a9\g] sfo{qmd …jt{dfg /fhgLlts ;+s6, /fi6«3ft, /fHosf] if8oGq / o;sf] ;dfwfg
g]tT[ j ug]{ pb\3f]if ul//xbf ljKnjnfO{ pTkfbg ePsf] wfgsf] rfdn cufl8 a9\ g ] sfo{ q md cg' ; f/ cg' ; f/ dxf;lrj ljKnj cfkm} + ljifos cGt/lqmof sfo{qmddf cawf/0ff kq k]z ub}{ pgn] ;f] s'/f
axfnjfnf k| w fgdGqL k' i ksdn vfgsf] nflu k|of]u ul/G5 eg] dxf;lrj ljKnj cfkm}+ v]taf/Ldf v] t af/Ldf k' U g] u5{ g \ s[ l if atfPsf x'g\ . .
bfxfn, k"j{ k|wfgdGqL dfwjs'df/ df5f, df;' ;d]t sDo'gdf pTkflbt k'Ug] u5{g\ . dxf;lrj ljKnj;Fu} pTkfbgnfO{ hf] 8 lbP/ kf6L{ g]tf cfbz{ ;Ln] cjwf/0ff kqdfkm{t hg3ft / /fi6«3ftsf] z[Înf g]kfndf
ljutb]lv g} rln/x]sf] atfP . Pd;L;L /fi6«3ftsf] kl5Nnf] gd'gf ePsf]
eGb} pgn] cd]l/sfn] cfˆgf] s]xL yf]/} k};f 5'6\ofP/ C0f k|jfx ug]{ /
sdhf]/ /fi6«nfO{ sAhf ug]{ /0fgLlt ckgfPsf] atfP . pgn] b]z ljsf; ug{
C0f lng ;lsg] t/ b]z g} a]Rg] u/L b]znfO{ c?sf] u'nfdL agfP/ C0f lng
gx'g] atfP . g]tf cfbz{n] g]kfndfkm{t rLg / blIf0f Pl;ofnfO{ sAhf ug{
Pd;L;L g]kfn cfPsf] bfaL u/] . pgn] b]z3ftL ck/ s0ff{nL, sf]zL, dxfsfnL

nufotsf b'Mvb ;GwL ;Demf}tfx¿ tTsflng /fhf, Pdfn] / sfFu|];x¿sf]


kfnfdf ePsf] eGb} clxn] cfOk'Ubf st} ;'g sf08, Pg;]n sf08, st}
z/0ffyL{ sf08, st} ;/sf/L hUuf sAhf ug]{ h:tf kmf]xf]/L v]ndf g]tfx¿
d'l5Psf] atfP .
b]zdf o'jf knfogtf lgs} b'vb s'/f ePsf] hf]8b\ } pgn] Pg;]nn] k6s–
g]kfn, emngfy vgfnn] rf;f] / ePsf] k|of]u ul/Psf] x'G5 . em08} # ;o g]tf sfo{stf{ cfnf]kfnf] ;fd"lxs pTkfbgdf hf]l8Psf] 5, k6s s/ 5ln/x]sf] / kl5Nnf] ;do caf}{ ¿k}ofF 5n]/ sDkgL laqmL u/L
pT;fxsf ;fy x]l//x]sf lyP . sf7df8f}+df a;]/ /fhgLlts lg/Gt/ s[lif / kz'kfng sfo{df olta]nf b]z}e/L ljleGg v]tLx¿ b]znfO{ e'mSsfPsf] atfP . pgn] sDo'lgi6 kf6L{ pTkfbgdf hf]l8g'kg]{ /
;efu[xdf ljKnjsf] cWoIftfdf ultljlw ug]{ cfwf/e"t /fhgLlt ;lqmo b]lvG5g\ . nufP/ afFemf] hldgnfO{ x/fe/f g]skfn] b]z}e/L pTkfbg ul//x]sf] klg atfP . g]tf cfbz{n] ;dfhjfbL
g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb ljifos x} l ;ot ePsf hf] sf] x L g] t f o;}aLr, g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf kf/L pTkfbgnfO{ cuf8L a9fO{/x]sf] df]rf{n] ;dfhjfb rfxg] kf6L{x¿aLr df]rf{aGbL ePsf] / ljrf/ ldNg]
a[ x t cGt/lqmof sfo{ q mddf sfo{stf{nfO{ vfgf vfg] k'm;{b gxf]nf, dxf;lrj ljKnj ;Ln] lalxaf/ 5 . jfdkGyLx¿ Psh'6 x'gk' g]{ atfpb} df]rf{ ag]kl5 b]zdf ;dfhjfbaf/] ax;
ljKnjn] b]z agfpg] cjwf/0ff sfo{stf{ e]63f6 otfptf ;do slknj:t'sf] pTkfbg If]qdf wfg kf6L{s} s]Gb|Lo sfof{nfo /x]sf] ;'? ePsf] ;d]t atfP .
/flv/xbf ljKnj ;Fu}sf] d~rdf gxf]nf . t/ g]skfsf dxf;lrj tyf /f]Kb} r}t] wfg /f]kfOFsf] pb\3f6g lzju9L slknj:t'df klg ds}, o:t} sfo{qmddf pkl:yt cltly g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf kf]ln6 Ao'/f]
s]xL dGqL, a'l4hLjLx¿, bh{gf}+ ;dfhjfbL df]rf{sf ;+of]hs ljKnj u/]sf] 5g\ . /f]kfOFsf] pb\3f6g ub}{ t/sf/L, tf] / L, cfn' , df} / L, ;b:o klZrd u08ssf OGrfh{ ljKnj ;Ln] k6s–k6ssf cfGbf]ngn]
ldl8of / xndf vrfvr g] t f /fhgLlts Jo:ttfnfO{ Joj:yfkg pgn] eg]– ær}t] wfg /f]kfO{ lhNnfs} df5fkfng, kz' k + I fL, kmnk" m n kmfNg g;s]sf] /fhtGq hgo'4sf] hudf kmfn]sf] xf], lxhf] /fhf t kmflnof]
sfo{stf{ pkl:yt lyP . ub}{ wfg /f]Kg, uf]8\g, ux'F–tf]/L 5g{ klxnf] kl/If0f xf] , xfdL clxn] nufot cGo df} ; dL a] d f} ; dL t/ hgtfn] cfh xhf/f} /fhfx¿ hGd] eGg yfn]sf] eGb} of] ;f]rlgo ljifo
k6s–k6s b] z sf] sfo{ s f/L v]tLkftLdf v]tdf vl6/x]sf x'G5g\ . kl/If0fsfndf 5f} o;n] s:tf] If]qdf klg pTkfbg /x]sf] 5 . ePsf] atfP . clxn]sf] Joj:yf aLrf}lnofsf] Joj:yf /x]sf] eGb} pgn]
g]t[Tj ul//x]sf k|r08, dfwjs'df/, ha;Dd pTkfbgnfO{ k|fyldstfdf k|ltkmn lbG5 / kl/If0f ;kmn ePsf] wfg /f] k fOF d f sfo{ q mddf gful/ssf] hLjg kl/jt{g ug{sf] nfuL of] Joj:yf c;kmn e};s]sf] atfP .
emngfy, pk]Gb| ofbj cWoIf /x]sf /flvb}g ta;Dd b]z aGb}g eGg] v08df cfufdL jif{x¿df klg xfdL dxf;lrj ljKnj ;Lsf] ljz] i f pgn] Joj:yf kl/jt{gsf] nfuL zflGtk"0f{ ¿kdf cfk"mx¿n] k|ToTg ul//x]sf]
kf6L{x¿ ;lDdlnt df]rf{sf] ;+of]hs lgisif{df /x]sf ljKnjn] b]zsf of] sfdnfO{ cem a9L dfqfdf pkl:yltdf kf6L{ s f lk laPd atfpb} clxn] u7g ePsf] ;dfhjfbL df]rf{klg ToxL k|oTgsf] k|ltkmn
/x]sf ljKnjn] alnof] sDo'lg:6 ljleGg 7fpFdf Jojl:yt s[lif / lg/Gt/tf lbg] 5f} / cGo oxfFsf klZrd n'lDagL Ao'/f] OGrfh{ ;+lhj ePsf] atfP . g]skf;Fu ePsf] # a'Fb] ;xdlt ljkl/t /fHon] g]skfsf
36s Pdfn]nfO{ ;d]t ;dfhjfbL kz' k fngsf] gd' g f hgsDo' g ls;fgx¿nfO{ klg l;sfO x'g]5 .Æ ;L, s]Gb|Lo sfo{no ;lrj tyf lk /fhaGbL clxn] klg g5f]8]sf], dxf;lrj ljKnjnfO{ kqmfp k'hL{ hf/L ug]{
df]rf{df Nofpg] k|of; ul//x]sf rnfPsf 5g\ . bfª, lrtjg, alb{of r}tdf /f]k]/ c;f/df leTof{pg] laPd laho ;L, lhNnf OGrfh{ h:tf /fHosf] if8\oGq eO/x]sf] pgn] atfP . b]zdf o'jfx¿sf] knfogtf,
5g\ . Pdfn] dfq} xf]Og ;fgf jfd nufotsf t/fO{sf lhNnfdf e"uf]n of] wfgnfO{ ls;fgn] r}t] wfg eGg] x]dGt ;L, s]Gb|Lo ;b:o ;f]ef ;L, s[lifdf k/lge{/tf, hgtfsf] g}/fZotf lrb}{ g]skfn] cfkmF}n] cfTdlge{/
36sx¿nfO{ ;d] t 5nkmn, ;' x fpF b f] v] t L ul//x] s f ljKnj u5{g\ . kmfu'g clGtd ;ftf b]lv kf6L{ s f] ;Nnfxsf/ ;Gtf] ; L ;L pTkfbg ul//x]sf] atfpb} b]znfO{ cfTdlge{/ cy{tGq ljsf; ug{ pTkfbgnfO{
cGt/lqmof ub}{ ;dfhjfbL df]rf{df g]t[Tjsf] g]skfn] h'Dnf, sflnsf]6 ;'? ePsf] /f]kfOF r}t dlxgfsf] nufot s]Gb|Lo sfo{nosf] 6f]nL, hf]8 lbg'kg]{ atfP . ljrf/ ldNg]x¿ ;a} Ps} 7fpFdf cfP/ b]z agfpg]tkm{
;dfj]z ug]{ / a[xt sDo'lg:6x¿sf] nufotsf lhNnfdf eg] :ofp, cGTo;Dd hf/L /xG5 . lhNnfsf g]tfsfo{stf{x, kqsf/, ;f]Rg'kg]{ eGb} g]tf ljKnjn] /fi6«lxt rfxg], b]zelQm, jfdkGyLx¿;Fu
df] r f{ agfpb} lg/fzfdf uPsf] ;'Gtnf nufpb} 5g\ . g] s kfsf] gjf} + dxflwj] z gn] tyf :yfgLox¿sf] ljz]if pkl:ylt g]skf xft]dfnf] ug{ tof/ /x]sf] klg atfP . g]kfndf ;a}eGbf w]/}
b]znfO{ cfzf / pT;fxdf abNg] kf6L{sf] gjf}+ dxflwj]zgn] kfl/t kfl/t u/] s f] sDo' l gi6 cy{ /x]sf] lyof] . ;dfhjfbsf] ;Defjgf /x]sf] eGb} pgn] ToxL ;Defjgf b]v]sf] sf/0f
x' 6 x' 6 L ljKnjsf cleJolQm / Pd;L;Ldfkm{t\ cd]l/sf g]kfn l5g{ rfx]sf] atfP .

>lds ;d'bfo dfr] f{ g]kfn dWo lrtjgsf] cWoIfdf cd[t ;L


sfo{qmdx¿df b]lvG5 . cGt/lqmof sfo{qmddf g]skf dfcf]jfbL s]Gb|sf k|bz
] ;+of]hs 6Í vgfnn]
kmfNu'gsf] kl5Nnf] ;ftf h'Dnfdf clxn]sf] /fHoJoj:yf afF8]/ vfg]dfq} ePsf] / of] ck'/f] /x]sf] atfP . pgn]
:ofp /f]Kg k'us ] f ljKnj r}q ;dfhjfbL df]rf{n] ljutsf ;xof]2fx¿nfO{ Ps}7fpFdf NofOlbPsf] eGb} pgn]
klxnf] xKtf sf7df8f}“ cfOk'u] . clxn];Ddsf] kl/jt{gsf] afxs cfk"mx¿ ePsf] eGb} casf] kl/jt{gsf]
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 cg' s ' n aGb} uPsf] / g] k fnL sfo{qmddf g]skf lhNnf OGrfh{
g]kfnL /fhgLltsf cu'jfx¿;Fu kf6L{lgs6 >lds ;d'bfo df]rf{ g]kfn laz]iftfsf] ;dfhjfb :yfkgf u/]/ ?b| ;L, lhNnf ;lrj e/t ;L, df]rf{ g]tT[ j klg dfcf]jfbLx¿n] g} ug{k' g]{ atfP .
5nkmn ax; u/], ;Qfwf/L nufot klZrd gf/fo0fL Ao"/f] cGtu{t dWo d'ns
' df ljBdfg ;fdflhs ;f+:s[lts s]Gb|Lo ;lrjfno ;b:o Pj+ Ao"/f] o:t} g]skf -dfcf]jfbL s]Gb|_ sf cWoIf lrq /fgfn] xfdL ;D;bLo
k|ltkIf bnsf g]tfx¿nfO{ e]6\b} lrtjgsf] k|yd lhNnf ;Dd]ngn] pTkL8gsf] cGTo ug{k' g]{ atfP . OGrfh{ wd{ ;L,g]skf gu/ OGrfh{ Joj:yf /x'Gh]n;Dd hgtfsf ;a} cfsfIff k'/f ug{ ;lsb}g t/ h]hlt k|fKt
b]znfO{ gofF 9+un] n}hfg] o;df cd[t ;Lsf] g]tT[ jdf @! ;b:oLo To:t} ljz]if cltlysf] ¿kdf lzlz/ ;L, clvn g]kfn lzIfs ePsf 5\g\ lognfO{ nfu" ub}{ hfg'kg]{ atfP . /fgfn] ljrf/ ldNg] kf6L{x¿aLr
5nkmn / ;xsfo{ ub}{ cufl8 a9\g] lhNnf ;ldlt rog u/]sf] 5 . ;xefuL >lds ;d'bfo df]rf{ g]kfnsf ;+u7gsf s]Gb|Lo ;Nnfxsf/ s[i0f ;L, Pstf x'g'kg]{ wf/0ff /fVb} ;dfhjfbdf hfg] af6f] v'ln;s]sf] / ;a} Psh'6
k|:tfj k]z u/] . lhNnfsf] e/tk'/ dxfgu/kflnsf cWoIf /fdnfn ;Ln] hft Joj:yfdf df]rf{ lhNnf k"j{cWoIf dfgaxfb'/ eP/ ;dfhjfbdf hfg Psa4 x'gk' g]{ atfP .
k" j { k| w fgdGqL tyf g] k fnL j8f g ^ b]jgu/df a'waf/ ;Dd]ng cfwfl/t clxn]sf] Joj:yfsf] ljsNkdf ;Lsf] ;d]t cfltYotf /x]sf] lyof] . cGt/lqmof sfo{qmddf a'l4hLlj dsa'n ldof, lzIfs OGbL/f n'O6]n,
sfË| ] ; sf ;efklt z] / axfb' / uNofª pBf]u jfl0fHo ;+3sf cWoIf w|'j >]i7 nufotn] b]zdf cfly{s /
b]pjfnfO{ e]6]/ g]kfnL /fhgLltsf /fhgLlts ;+s6 k}bf ePsf] eGb} o;sf] ;dfwfgsf] nflu ;a} kf6L{x¿
hl6ntfx¿ ;dfwfgsf ljsNkx¿df kf6L{ut :jfy{eGbf dfyL p7]/ Psh'6 eP/ nfUg'kg]d { f hf]8 lbPsf lyP .
s'/f /fv] . k"j{ k|wfgdGqL Pjd\ Pdfn] w|j' ;Lsf] ;Grfngdf ePsf] sfo{qmdsf] cWoIftf g]skf lhNnf OGrfh{ ;fu/
cWoIf s]kL zdf{ cf]nL, d;fnsf ;Ln] u/]sf lyP .
dxfdGqL df]xgljqmd l;+x nufotsf
g]tfx¿nfO{ e]6/] ljKnjn] ;dfhjfbL
df]rf{sf] a[xt cjwf/0ff k]z ub}{
n]v, /rgf;DaGwL ;"rgf
5nkmn / ax; ul//x]sf lyP .
sf7df8f}s + f] Jo:t b}lgsLsf] aLr
…If]Kof:qÚ ;fKtflxs / …hgva/Ú cgnfOgdf
ljKnj @! ut] laxfg} slknj:t' nfu], k|sfzgfy{ /fli6«o÷cGt/f{li6«o dxTjsf n]v,
kl5Nnf] xKtf kf6L{ lgs6 o'jf ;+u7g
g]kfnsf] wgu9Ldf cfof]lht /fli6«o /rgf / tl:j/x¿ pknAw u/fO{ ;xof]u
;Dd]ngdf hfg] sfo{qmddf /x]sf k'¥ofpg' x'g OR5's ;a}df cg'/f]w ul/G5 .
ljKnj lbpF;f] e}/xjf, n'lDagL /
slknj:t'sf s]xL e]63f6 ;s]/ ;DkGg ePsf] xf] . ;L ;d'bfo lgdf{0f u/]/ g} lje]b / ;fdflhs lje]b / c;dfgtf
a'waf/ cj]/ slknj:t' s]Gb|Lo
sfo{no k'u] .
sfo{no glhs} sfo{stf{x¿;Fu}
pQm sfo{qmddf g]skf kf]ln6Ao'/f]
;b:o Pj+ Ao"/f] OGrfh{ P6d ;Ln]
lgjf{ l rt ;ldltsf] sfo{ s fnsf]
5'jf5"t h:tf] cdfgjLo dfGotfsf]
cGTo ug{ ;lsg] k|:tfj cfk"mx¿n]
k]z u/]sf] eGb} ;L hfltsf] lgdf{0f /
lj?4 hfu/0f k}bf ug]{ p2]Zon] /f]rs
uLt Pj+ g[ T o k| : t' t ul/Psf]
sfo{qmddf ch{'g ;Ln] dGtJoåf/f
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|
yfkfufp“, sf7df8f},+ kmf]gM (*$!$)#*%!
vfhf vfP/ ljKnjn] r}t] wfgsf] aLp z'esfdgf lbFb} g]kfnL qmflGtsf nflu lasf;sf] lbzfdf cufl8 a9\g'sf] :jfut u/]sf lyP eg] k|d] ;fu/ ;Ln] E-mail : chhepyastra@gmail.com
pv]Ng v]tdf k'u] . /fli6« o / cGt/fli6« o kl/l:ylt ljsNk gePsf] atfP . ;Dd]ngsf] ;~rfng u/]sf lyP . janakhabar@gmail.com
6 @)*) ;fn r}t @% ut] cfOtaf/
jt{ d fg=====
‘jL/hª\u’ M sDo'lg:6 cfGbf]ngleqsf] Pp6f alnof] vDaf
k|of]unfO{ cufl8 ;f/]sf] 5, h;n]
kfgLsf] bf] x g u/] / cd] l /sL j}1flgs ;dfhjfb / ;fDojfbsf]
;fd|fHojfbn] cfˆgf] ulxl/b} uO/x]sf] :yfkgf / /Iffsf nflu xfdLnfO{ /
cfly{s ;ª\s6 ;dfwfg ug{ rfxG5 . efjL k':tfnfO{ lg/Gt/ dfu{ lgb]{zg
cfbz{ sfG5f efO g]qljqmd rGb …s= ljKnjÚ k|]/0ff ldn]sf] 5 . cfly{s kf/blz{tf, lyof] . sDo'lg:6 b[li6sf]0faf6 ljZj cfh pgLx¿n] ljleGg afxgfdf o"/f]k, ug]{5 . h:tf] ls bz{gsf] If]qdf–
rGb|axfb'/ rGb …s= jL/hª\uÚ sf] xfd| f ] uf} / jzfnL kf6L{ g] s kfsf k|ultzLn lrGtg, dfS;{jfbL bz{g, Joj:yfnfO{ xn ug{'k5{ eGg] cfsfª\Iff clgZro, /Iff / ¿kfGt/0f, j}1flgs
dxf;lrj x'g'x'G5 . cy{zf:q / j}1flgs ;dfhjfbsf] Ps pxfFFdf lyof] . åGåfTds P]ltxfl;s Plzof, clk|msf nufotsf d'ns ' x¿df
hGd @)!& kmfu' g & ut] ePsf] /x] s f cyfx k| f s[ l ts ;fwg– ;fhjfbsf] If] q df– PsLs[ t
lyof] . /f]Nkf lhNnfsf] ;fljs Ol/afª jL/hª\usf] d[To'n] g]kfn sDo'lg:6 c;n lrGts klg x' g ' x ' G Yof] . ef}ltsjfbsf] Jofjxfl/s ¿kdf ljsf;
kf6L{n] PsLs[t hgqmflGtsf Pp6f s'zn ljZje/sf >ldsx¿ zf]if0faf6 d'Qm u/] / n} h fg' k 5{ eGg] ;f] + r lyof] . >f]tx¿sf] bf]xg ul/;s]sf 5g\ . hgqmflGtsf] sfo{lbzf, kf6L{ ;+u7gsf]
uflj; j8f ^, tNnf] s]j/L / xfnsf] lgdf{0f / ;~rfng, hgtf / kf6L{nfO{
kl/jt{g ufpFFkflnsf j8f # df a'af /fhgLlts l;kfxL u' d fof] , h;n] x'g'k5{ eGg] ljrf/df pxfFF ;w}F b[9 / sDo' l g:6 ljrf/ / Jojxf/sf] pgLx¿n] cfˆgf] ulxl/b} uO/x]sf]
lrqaxfb'/ rGb / cfdf cflzsfb]jL cleefjsTjsf] e" l dsf lgjf{ x k|lta4 x'g'x'GYof] . cf}krfl/s lzIffdf ;dfof]hgaf/] kf6L{leq / aflx/ c;n cfly{s ;ª\s6sf] e/y]u ug{sf nflu hf]8\gsf nflu PsLs[t lgjf{rg
rGbsf] sf]vaf6 h]7f] ;Gtfgsf] ¿kdf ul//xg' e Psf] lyof] . cfh ToxL :s'n n]en;Dd cWoog ug{'eof] t/ k|efj 5f]8\g'ePsf] 5 . jL/hª\usf] xfdL;Fu /x]sf] cyfx k|fs[lts ;fwg– k|0ffnL cflb / /fhg}lts cy{zf:qsf]
of]hgf sfof{Gjogdf k|lta4 x'g] x'Fbf >f]tx¿ sJhf ug{ rfxG5g\ . t]>f]– If]qdf– PsLs[t :jfldTj k|0ffnL /
kl/0ffddf klg 7'nf–7'nf ;kmntf k|fKt ljZjsf] /fhg} l ts /Ëd~rdf ;F:s[ltdf ;L hflt / ;L ;F:s[lt -
ug{'x'GYof] . dxfzlQmsf] ¿kdf pboLdfg b]z o; af/]df lj:t[t ljrf/–ljdz{ o;}
cfhsf qmflGtsf/Lx¿n] pxfFFaf6 rLgnfO{ 3]/faGbL ub}{ k"jL{ tyf blIf0f ljifo s]lGb|t /x]/ c? ;dodf ul/g]
l;Sg}kg]{ Pp6f ljifo 5, Tof] xf] …s'zn Plzofdf cfˆgf] ahf/ lj:tf/ ug'{ . 5_ cufl8 ;f/]sf] 5 . xfd|f oL
;ª\u7s aGg' clg x/]s ;kmntf ToxL ;+Zn]if0fx¿ s'g} /x/ jf ;gssf
e] l 6G5 . cfˆgf] :s' n ] hLjgb] l v tfOjfg tgfj, blIf0f rLg ;fu/sf]
/fhgLlts hLjgsfn;Dd b] z e/ åGå tyf tgfj, sf]l/of k|fobLksf] cfwf/df xf] O g a? j} 1 flgs
;a}eGbf w]/} ;ª\u7g lgdf{0f / lj:tf/ tgfj, rLg;Fusf] kl5Nnf] k|fljlws ;dfhjfbL qmflGtsf] ;kmntf /
ug]{ JolQm pxfFF g} xf] . pxfFFn] ;ª\u7gd} n8fO{ o;sf b[ i 6fGtx¿ x' g \ . To;sf] /Iff ub}{ sDo'lg:6 kf6L{sf
kf6L{sf] hLjg b]Vg'xG' Yof] clg ;ª\u7gd} rLg;Fusf] jt{dfg tgfjaf6 ;+efljt k|jt{s sd/]8 sfn{ dfS;{n] u/]sf]
PsLs[ t hgqmflGtsf] ;kmntf o'4sf] tof/L :j¿k pm g]kfnnfO{ kl/sNkgfnfO{ ;fy{s t'Nofpg] dxfg
b]Vg'ePsf] lyof] . To;sf/0f pxfFFn] alnof] lsNnfdf abNg rfxG5 . / o' u fGtsf/L nIo–p2] Z o;F u
;ª\u7g lgdf{0f / lj:tf/ ug]{ ljifo xfdLn] Pd;L;L ;+emf}tfsf lj?4 hf]l8Psf] 5 .
sfo{gLlts d"ndGqsf] ¿kdf ;w}F u|x0f ;F3if{ ug'{ kb{5 / o;nfO{ x/ xfntdf ;dfhjfbL df] r f{ / g] k fnL
ug{e ' Psf] lyof] . kf6L{ clg kf6L{sf g]tf vf/]h ug'{ kb{5 . cGoyf xfd|f] cj:yf ljz] i ftfsf] ;dfhjfb M
tyf sfo{stf{nfO{ lbzflgb]z { ug{x' G' Yof] . jt{dfg o'qm]g / o'qm]gL hgtfsf] h:tf] xfn;fn} g]kfnsf rf/
To;}n] sd/]8 jL/hª\u x/]ssf] cfFvfdf /fhg}lts kf6L{x¿ g]kfn sDo'lg:6
/fVbf klg gla´fpg] JolSt x'g'x'GYof] . x'g] s'/fnfO{ s;}n] /f]Sg ;Sg] 5}g .
pxfFFsf] labfOdf cfF;' gv;fNg] JolQm hgtfsf] ;+3if{s} andf xfd|f l5d]sL kf6L{ , g] k fn sDo' l g:6 kf6L{ -
sd} lyP . cfˆgf] JolQmut :jfy{nfO{ d'n'sx¿ >Lnª\sf / a+unfb]zdf dfcf]jfbL s]Gb|_, g]skf -PsLs[t
ltnf~hnL lbP/, b] z / hgtfsf] Pd;L;L hfg ;s]g . clk|msL d'n's ;dfhjfbL_ / hgtf ;dfhjfbL kf6L{
d'lQmnfO{ d'Vo 7fGb} xfDkmfNbf cfˆgf] s]Gofsf hgtfn] Pd;L;Ln] u/]sf] ;lDdlnt ;dfhjfbL df]rf{sf] 3f]if0ff
ef} l ts z/L/ hf] l vddf k¥of] . Hofbltsf lj?4 u/]sf] ;+3if{sf sf/0f ul/Psf] 5 . of] xfd|f] kf6L{sf] s]lGb|o
k|ltaGwsf] ;dodf bfªaf6 pxfFF;lxt kmls{g afWo ePsf b[i6fGtx¿ klg ;ldltsf] lg0f{ o cg' ; f/ ljrf/
@! hgf sd/]8x¿ lu/ˆtf/ kg{'eof] . xfdLn] /fd|f];Fu b]v]sf 5f}+ . ;do ldNg];uF kf6L{ Pstf / d'2f ldNg];uF
sd/]8 jL/hª\unfO{ g]kfnsf ljleGg 5b} ;a} b]zeQm g]kfnLx¿n] Pd;L;L df]rf{ lgdf{0f ug]{ gLltut lg0f{osf]
lx/f;tdf lnP/ ef}lts¿kdf oftgf ;+emf}tfsf lj?4 df]rf{ s;f},+ b]znfO{ kl/0ffd xf] . of] ;f/tM /fli6«otfsf]
lbOof] . sf/fuf/df dfgl;s oftgf lbO{ aaf{bL x'gaf6 /Iff u/f}+ . of] cfhsf] ;d:of cyf{ t j} b ] l zs x:tIf] k
cf} i fwL pkrf/df a] j f:tf ubf{ d'VotM xfn;fn} yf]kl/Psf] Pd;L;L
:jf:Yodf uDeL/ ;d:of cfof] . To;s} /fli6«o cfjZostf ag]sf] 5 .
c;/n] pxfFFn] d[To'j/0f ug{'k¥of] . ;ª\ s 6sf] ;dfwfg M ;Demf}tfsf lj?4 ;+3if{ ug]{ / b]zsf]
sd/]8 jL/hª\un] g]kfnL /fhgLlts dfly xfdLn] /fi6«sf hNbfaNbf ljBdfg bnfn k'FhLjfbL Aoj:yfsf]
cfGbf]ngdf lbPsf] of]ubfgsf] sb/ ub}{ ;d:ofsf] jf/]df ;+lIfKt ljrf/ ljdz{ ljsNk ;dfhjfbnfO{ cfbz{ dfGg]
ca pxfFFnfO{ /fli6«o ;lxb 3f]if0ff u¥of}+ . /fi6« / hgtfk|ltsf] uxg kf6L{x¿sfaLrdf ;dfhjfbL df]rf{
ul/g'k5{ . lhDd]bf/L jxg ug]{ Pp6f kf6L{ x'gs ' f lgdf{0f ul/Psf] 5 . ha b]zdf
jL/hª\un] cGofo, cTofrf/ / sf/0f xfdLn] ;d:ofnfO{ ;"qa4 dfq ;ª\s6sf] cj:yf l;h{gf x'G5 tj
bdgsf lj?4 nf7L rnfpg ug]{ xf]Og a? d"n¿kdf ;dfwfg lbg g]kfnsf /fhg}lts bnx¿ ;+3if{sf]
l;sfpg'eof] . ju{;ª\3if{df ;fdGtsf ;Sg' kb{5 . ;d:ofx¿sf] ;"qa4 dfq df] r f{ d f PsLs[ t x' g k' U b5g\ .
lj?4 v's'/L rnfpg l;sfpg'eof] . ug]{ t/ ;dfwfg lbg g;Sg] k|jl[ t k~rfotL Aoj:yfsf] lj?4 lj=;=
hgo'4sf ljleGg n8fOFsf df]rf{df ;fFrf] cy{df lat08tfjfbsf] ;d:of @)$^ df g]kfnL sfFu|];, jfd df]rf{
/fhgLlts sld;f/sf] e"ldsf lgjf{x / ;+o'tm /fli6«o hgcfGbf]ngsf]
ug{'ePsf] lyof] eg] ljleGg xltof/sf] xf] . of] k|j[ltn] /fi6« / hgtfnfO{
1fg ePsf]n] s}of}F n8fOFdf k|ToIf lg/f; dfq agfpF5 / k|sf/fGt/n] gfdaf6 ;+ o ' t m ¿kdf
;xefuL x'g'ePsf] lyof] . /fhgLlts b]z c;kmntftkm{ ws]lng k'Ub5 . hgcfGbf] n gdf ;xefuL ag] /
tyf kmf}hL 1fg tyf Ifdtfdf lgk"0f{ xfd|f] kf6L{n] o; k|sf/sf] ljt08tfjfbL lg/ª\ s ' z k~rfotL Aoj:yfsf]
x'g'x'GYof] . pxfF cfly{s b[li6sf]0fdf lgs} ;d:ofnfO{ ;b} j lt/:sf/ ub} { cGTo ug{ ;kmn eP . lj=;+ =
kf/bzL{ g]tf x'gx' G' Yof] . kf6L{sf] cfly{s cfO/x]sf] 5 / ljBfdfg ;ª\s6 @)^@–)^# df cd]l/sL
k| 0 ffnLnfO{ ;+ : yfut ug] { , ;dfwfgsf nflu cfˆgf] ;'–:ki6 ;fd|fHojfb / g]kfnsf] lg/ª\s'z
cfjZostfcg';f/ k|of]u ug]d{ f ;hu b[li6sf]0f, dfu{lrq / of]hgf cufl8 /fhtGqsf] lj?4 o'4/t g]skf -
x'gx' G' Yof] . dfS;{jfbL bz{g, cy{zf:q / ;f/]sf] 5 . Tof] xf] – g]kfnsf] jt{dfg dfcf]jfbL_ / ;ft bnLo
j} 1 flgs ;dfhjfbsf] ljsf; ug{ bnfn k'h F LjfbL Aoj:yfsf] ljsNk u7aGwgsfaLr !@ aF'b] ;xdlt /
ju{;ª\3if{ clgjfo{ 5 eGg] s'/fdf lg8/ PsLs[ t hgqmflGtsf] af6f] a f6 To;sf] andf /fhtGq cGTo
hGdg' e Psf rGb :s' n ] hLjgaf6} cleefjssf] ef}lts¿kdf xfdLdf´ /fhgLlts / ;fdflhs cWoog / / :k:6 x'g'x'GYof] . juL{o ;dfhdf ul/Psf b[i6fGtx¿ xfd|f cufl8
pkl:yt gx'Fbf cleefjssf] cefj cEof;sf] lx;fan] df:6/ n]eneGbf ju{;ª\3if{ clgjfo{ /x]sf] pxfFs F f] hf]8 j}1flgs ;dfhjfbL /fHo;Qf :yfkgf
/fhgLltdf xf]ldg'ePsf] lyof]] . pxfFF ug'{ . j}1flgs ;dfhjfbL /fHo;Qf pkl:yt /x]sf 5g\ . cfh km]/L
@)$% ;fndf slknj:t'sf] lzju9Ldf kf6L{ / hgtfdf eO/xg] cg' e " l t dflyNnf] lzIffsf] 1fg lyof]] . :s'n] lyof] . To;sf/0f rGb|axfb'/ rGb
eO/x]sf] 5 . pxfFFn] b]vfPsf] af6f] k"/f hLjgs} qmddf cWoog ubf{ ub} { …jL/hª\uÚ af6 xfdL sDo'lg:6x¿n] To:tf] /fhg}lts k|0ffnL ePsf] ;fd|fHojfb / g]kfnL hgtfaLrsf]
a;fOF ;/fO u/]/ cfpg'ePsf] lyof]]˜ . cGt/lj/f]w k|wfg ag]/ cfPsf] 5 .
oBlk clxn];Dd klg /f]Nkfdf :yflkt ug{ ;a}n] ldlxg]t ug{'k5{ . jL/hª\u sDo'lg:6 ljrf/df nfu]sf s= jL/hª\u l;Sg}k5{ ls sDo'lg:6 b[li6sf]0f, dfS;{jfbL Joj:yf xf], hxfF ufF;, jfF;, skf;,
g]t[Tjsf] lx;fan] pxfFFnfO{ lrG5g\ . lgikIf / Goflos g]tf x'g'x'GYof] . ljleGg ;d:ofn] cfk"mn] rfx] h:tf] x' g ' k 5{ , :k:6 nIo / p2] Z o;lxt :jf:Yo, lzIff, /f]huf/, ;~rf/ / To;} n ] ;Dk" 0 f{ b] z eQm, jfdkGyL,
sd/] 8 jL/hª\ u sL hLjg;ª\ u LgL cleefjs x'g'x'GYof], sd/]8 rGb|axfb'/ lzIff cfh{ g ug{ kfpg' e Pg . /fhgLlts Odfgbf/ / sfo{gLlt / dgf]/~hg /fHosf] bfloTjdf /x]sf] k|ultlzn nf]stGqjfbL /
/fhs'df/L rGb, b'O{ lbbL, b'O{ efO / rGb …jL/hª\ u Ú . sd/] 8 jL/hª\ u jL/hª\ u ;F u s] x L jif{ s f] ;/sf/L /0fgLltk|lt ;}4flGts¿kdf :k:6 x'gk' 5{ . x'G5 . hxfF Oltxf;sf lgdf{tf hgtf ;dfhjfbsf kIfw/
Ps alxgL, cfˆgf b'O{ 5f]/f, a'xf/L, ef}lts¿kdf xfdLdf´ x'g'x'Gg t/ hflu/sf] cg'ej;d]t lyof]] . t/, pxfFn F ] pxfFs F f] ljrf/nfO{ cg';/0f ub}{ o;sf] gofF x'g\ eGg] dfGotfnfO{ :yflkt ub}{ zlQmx¿aLrsf] alnof] /fli6« o
efO a' x f/L, elthf elthL, pxfFFsf] ljrf/ xfdLdf´ hLljt 5 . ;/sf/L hflu/ 5f]8]/ hgtfsf] sfddf cEof;df sDo'lg:6 cfGbf]ngsf] ljsf; /fHo;Qf / hgtfaLr ;'b9[ k|sf/sf] Pstf h?/L 5 . jt{dfg
efGhfefGhL, gflt–gfltgfx¿, lbbL pxfFF @)&* ;fn c;f]h @( ut] ^! nfUg] OR5fsf ;fy kl5 lgjf{lrt l56f] x'g5 ] / PsLs[t hgqmflGtdfkm{t\ ;DaGw sfod ul/Psf] x'G5 . /fHos} ;dfhjfbL df]rf{ o;}sf] k[i7e"lddf
legfh' , alxgL HjfOF ; lxtsf] 7" n f] jif{sf] pd]/d} ef}lts ¿kdf xfdLaf6 hgk|ltlglw eO{ hgtfsf] ;]jf ;'? j}1flgs ;dfhjfbdf k'Ug ;lsg]5 . of]hgf / k|fT] ;fxgdf lj1fg–k|ljlwsf] ag]sf] 5 . of] df]rf{ lgdf{0fn] cfd"n
kl/jf/ 5 . hgo'4sf sf/0f pxfFFn] labf x'g'eof] . xfdLn] w]/} k|of; u/]/ ug{'eof] . jL/hª\u To;kl5 ju{;ª\3if{ jL/hª\ u g] k fnsf] qmflGtsf/L kljt{gsfdL qmlGtsf/L kFltm, b]zeQm
klg pxfFFnfO{ arfpg ;s]gf}F . lbNnLsf] x'bF } hgo'4df k|jz
] ug{e
' of] . Tof] hLjg sDo'lg:6 cfGbf]ngsf] Pp6f alnof] If] q df ljleGg vf] h , cWoog–
cfˆgf 5f]/fx¿nfO{ k9fpg] cj;/ cg';GwfgnfO{ cufl8 a9fOG5 / tL tyf ljleGg tx / tKsfsf
ldn] g . lg/Gt/ /fhgLlts} sf/0f DofS; c:ktfnaf6 ef} l ts¿kdf qmflGtsf nflu lgs} pmhf{ z Ln / /fhgLlts k'h F L x'gx' G' Yof] . ljrf/, d"No,
c:tfpg' e Psf cfb/0fLo sd/] 8 pbfx/0fLo lyof] . sd/]8 jL/hª\un] dfGotf, cfbz{ / l;h{gzLntfsf] wgL vf]h, cWoog–cg';Gwfgaf6 k|fKt hg;d'bfodf 7"nf] pT;fx yk]sf] 5 .
kfl/jfl/s cfly{ s l:ylt sdhf] / xfd|f] Psdfq p2]Zo b]z / hgtfnfO{
eof] . ;fy}, clncln ePsf] ;d]t jL/hª\ u k| l t efjk" 0 f{ >4f~hnL cfGbf]ngsf] g]t[Tj ug]{ dfq x}g, 7'nf– x'gx' G' Yof] . s}of}F cj;/ kfP/ klg lglxt ePsf 1fg jf j:t' n fO{ cfd
/fhgLltdf lqmofzLn x'Fbf u'Dof] eg] 6qm\ o fpF 5 ' . pxfF F g] k fn sDo' l g:6 7'nf cGt/lj/f]wsf] xn ug]{ ;fdYo{ cj;/nfO{ a]jf:tf ub}{ lg/Gt/ hgtf hgtfsf] kx'Frdf k'/fOG5 . ;f/ j}bl] zs x:tIf]kaf6 d'Qm ub}{ Pp6f
kfl/jfl/s vr{ / pkrf/sf] qmddf kf6L{sf Ps jl/i7 g]tf x'g'x'GYof] . pxfFF /fVg] b" / bzL{ / Ifdtfjfg\ g] t f / qmflGtsf kIfdf nl8/xg]qmddf sd/]8 cy{df hgtfnfO{ Oltxf;sf lgdf{tf :jfwLg / ;d[4 /fi6« lgdf{0f ug]{ dxfg
kl5Nnf] ;dodf c´} C0f a9]sf] 5 . :ki6 ljrf/, sd{ 7 / Odfgbf/ x'g'x'GYof] . ljleGg ;dodf s]Gb|Lo jL/hª\unfO{ xfdLn] ;bfsf nflu u'dfpg / ;fj{ef}d dfGb} :jfwLg /fi6«, ;d[4 p2]Zodf cGt/lglxt /x]sf] 5 . h'g
xfn (# jif{ k' U g' e PsL pxfF F s L /fhgLlts 5la ePsf s'zn ;ª\u7s ;ldltsf] a}7sdf kf6L{leq jf aflx/ k'Uof}F . pxfFF s'zn ;ª\u7s, ;ª\3if{df hgtfsf] åGåfTds ;DjGw / :jfwLg / ;d[4 g]kfnnfO{ xfdLn]
cfdfnufot lbbLx¿n] kfl/jfl/s x'g'x'GYof] . 5nkmndf cfOk/]sf ;d:ofsf] xn ug{ lg8/ / ;fx;L JolStTj x'gx' G' Yof] eg] k|of]unfO{ ;hLj / hLjGt ¿kdf g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb eg]sf
Joj:yfkgdf 7"nf] e"ldsf v]Ng'ePsf] hgo'4eGbf cl3 / kl5 pxfFsf] lg0ff{ o s e" l dsf v] N g' x ' G Yof] . k|ultzLn ;+:sf/ / ;+:s[ltnfO{ k|fT] ;fxg k|of]u ul/Psf] x'G5 . o;k|sf/sf] 5f}+ . cfhsf] ljsl;t /fli6«o /
5 . jL/hª\usf] c´} uj{ ug{nfos hLjg;Ddsf] …;ª\ 3 if{ z Ln hLjgn] dfn] d fjfbnfO{ gofF cfwf/df gofF ug{'x'GYof] . ;fF R r} pxfF sDo' l g:6 /fHo k| 0 ffnL sfod ul/Psf] cGt/fli6«o cGtlj{/f]wx¿, lj1fg,
ljifo s] 5 eg] pxfFFs} kl/jf/af6 tdfd sDo'lg:6sf nflu ;ª\3if{sf] ljsf; ug{'k5{ eGg] dfGotf pxfFFsf] cfGbf]ngleqsf] Pp6f alnof] vDaf k| l jlw, ;" r gf–;~rf/n] xfd| f ]
x'g'x'GYof] . cfb/0fLo dxfg\ JolQmTj j}1flgs ;dfhjfbL /fHo;Qfsf]
sd/]8 jL/hª\uk|lt efjk"0f{ >4f;'dg Û :yfkgf ug'{ g} g]kfnsf] ljBdfg ;dfhnfO{ kf/] s f] k| e fj tyf

t]nsf] yf]kfyf]kf hf]ufcf}+ ;d:ofsf] ;dfwfg ug'{ xf] . j}1flgs


;dfhjfbL /fHo;Qfsf] :yfkgfsf
/ ;~rfngsf nflu xfd|f] kf6L{n]
ljutdf ;dfhjfbL /fHo;Qfsf]
:yfkgf / ;~rfngdf b]vfk/]sf
;dfhjfbL df] r f{ d f ;+ n Ug rf/
kf6L{ x ¿sf cf–cfˆgf ljrf/,
/fhgLlt / kf6L{ut :jtGqtfx¿
/x] s f] ;Gbe{ d f xfdLn] g] k fnL
ljz]iftfsf] ;dfhjfbsf] cjwf/0ff

OGwg vr{ 36fcf}+ ;sf/fTds / gsf/fTds lzIffx¿,


cfhsf] e" d 08nLs[ t k' F h Ljfbn]
ljsf; u/]sf] /fhg}lts, ;fdl/s,
cfly{ s , ;fdflhs / ;fF : s[ l ts
If]qdf u/]sf] ljsf;, ;"rgf–;~rf/
cl3 ;f/] s f 5f} + . of] j} 1 flgs
;dfhjfbL /fHo;Qf :yfkgf ug'{
k"j{sf] Pp6f sfo{g}lts r/0f xf] .
o;sf /fhg}lts, cfly{s, ;fdflhs,
;fF:s[lts, ;fdl/s, j}bl] zs, :jf:Yo
g]kfn cfon lgud lnld6]8 tyf k|ljlwn] lgdf{0f u/]sf] jt{dfg
b'lgofFnfO{ ulx/f] u/L dgg\ ub}{
/ z}lIfs gLlt / sfo{qmdx¿ /x]sf
5g\ . -æjt{dfg ;+s6 / ;dfwfg
kmf]g g+=+ $@^@(&), km\ofS; M $@^#$&! dfn]dfjfbL lj1fgsf tLg ;ª\36s ljifosÆ cGt/lqmof sfo{qmddf
c+ u x¿df s]xL gofF ;+Zn]if0f / k| : t' t cjwf/0ff kq_
@)*) ;fn r}t @% ut] cfOtaf/ 7

;fj{hlgs ljZjf;sf] k'gu{7g / ;dfhjfbL df]rf{


ut kmfu'g ^ ut] ;'b/" klZrdsf] ug{'k5{ .g]kfndf ;dfhjfbL k|0ffnL b]lvsf ;d:of h:sft; 5\g, xn ldl8of / af}l4s l6Kk0fLsf] of] ;+lIfKt ca ;lRrg] / ¿kf0t/0fsf] gful/s cfsf+ I ff / cfj:ostf
jemfª lhNnfdf /x] s f] a' Ë n h?/L 5, -lzIfs k|ltlglwsf] egfO_ . s:n] ug]{ ;d:of ePsf] 5, dflg;x¿ ;Gbe{af6 s] :ki6 x'G5 eg]– g]kfndf dfq s'/f u/]/ hgtf cndnfpg] ca?4 ul//xg] d' v { t fk" 0 f{
gu/kflnsfsf] s]Gb| aLru8f k'u]sf] Joj:yf / s'g} bn v/fa 5}gg\, /fd| f ] g /fd| f ] 5' § fpb} g g, cfk"mnfO{ 7"nf egfO/x]sf /fhgLlts ;do ;lsPsf] 5 . ;fj{ h lgs pkqmdx¿ ca bf]x¥ofpg' x'Fb}g .
lyPF, ;j{kIfLo cGt/lqmof sfo{qmddf g]tfx¿sf] cfr/0f v/fa 5, o;nfO{ sDo' l g:6x¿df laefhg cfP/ kf6L{, g]tT[ j, k|zf;lgs ;+/rgf / ljZjf; k'gu{7g ug]{ ;do cfPsf] g] k fnL ;dfhn] olta] n f
efu lng . cGt/lqmofsf] cfof]hgf ;' w fg{ ' k5{ -sfF u | ] ; , /f:jkfsf ;d:of cfof], Pdfn] lalu|Ps} lyof] ;dfh ;a}lt/ ;fj{hlgs ljZjf; 5 . k' / fgf dfGotf / k| 0 ffnLn] cfˆgf b'Mve~hs ug]{ /fhgLlts
g]skfsf :yfgLo kf6L{ ;ldltx¿n] k|ltlglwsf] egfO_ . ^(# v/j k};f dfcf]jfbL emg sfd} gnfUg] ul/ vl:sPsf] dfq 5} g , ;fj{ h lgs ;dfhsf] cfsf+Iff ;Daf]wg ug{ gfos / zlQm vf]h]sf] 5 . o:tf]
u/]sf x'g\ . jt{dfg /fli6«o ;+s6 / 5flkPsf] 5, t/ ahf/df !^% v/a lau|of] . tkfO{+x¿ klg r'gfj n8]/ ljZjf;sf] cfwf/ elTsb}, lj36gsf] g;s]kl5 gofF dfGotf / k|0ffnL ;dodf ;dfhdf ;a}n] kTofpg],
;dfwfg lzif{ssf], cjwf/0ff kq af]s/] dfq 5, c? k};f sxfF 5 < vf]htnf; hgtfsf] dtaf6 kl/If0f x'g}k5{ - cj:yfdf k'u]sf] 5 . ;fj{hlgs lgdf{ 0 f ub} hfg' k 5{ . oxfF t ljZjf; ug] { , gLlt, cfr/0f
d ToxfF k'u]sf] x'F . cfdlGqt jQmf, u/f}+ ., s]kL jnL cfpFbf :jfutsf] Pdfn] 88]Nw'/fsf lhNnf ;b:osf] ljZjf; o;/L v08Lt eO;s]sf] 5 gful/sx¿ gofF ljsNksf] k|ltIffdf Joaxf/k|lt b[9 cf:yf, kTof/, >4f
>f]tf / g]skfsf g]tf sfo{stf{x¿sf] nflu sf] 6 kfOG6 l;nfpg ufpF egfO_ . o'4 / qmflGtn] /fhgLltdf sL, P6LPdaf6 lgsfn]sf] k};f ;d]t 5g\ . t/, /fhgLlt1x¿ ul0ftsf] / cf8 e/f];f sfod ug{ ;Sg]
g]kfnL gful/sn] % k6s bf]x¥ofP/ k'/fgf] lx;falstfa u/]/ gful/s /fhgLlts ;fdflhs zlQm /
;ljg ;L uGtL ul//x]sf] cj:yf 5 . b]zsf]
/fhgLlts, cfly{ s , k| z f;lgs,
GofoLs / ;fdflhs hLjgdf ;d]t
hLjgnfO{ aGws agfO/x]sf 5g\ .
/fhgLlt c+ s ul0ftsf] lgodn]
rNb}g, ;dfh lj1fgsf] ultzLn
g]t[Tjn] dfq ;fj{hlgs ljZjf;sf]
k'gu{7g ug{;S5 . o:tf] zlQmsf]
lgdf{0f / ljsf; ug]{ o'ufGtsf/L
g]kfnL ;dfhn] olta]nf cfˆgf b'Mve~hs ;fj{hlgs ljZjf;sf] o:tf] v8]/L kg{' lgodn] rN5 . ;fdflhs k|lqmofdf ;dfhjfbL df]rf{sf] u7g
ug]{ /fhgLlts gfos / zlQm vf]h]sf] 5 . / ljZjf;} lj36g x'g' eg]sf] b]z, ultzLntfsf] lgodn] g] k fnL x'gk'u]sf] 5 . df]rf{n] ;dfhsf ;a}
o:tf] ;dodf ;dfhdf ;a}n] kTofpg], ljZjf; ax';+s6sf] hfnf]df km:b} uPsf] t/ ljz] i ftfsf] ;dfhjfbL k| 0 ffnL txsf] , /fhg} l ts ;fj{ h lgs
ug] { , gLlt, cfr/0f Joaxf/k| l t b[ 9 cf:yf, df}h'bf g]t[Tj / k|0ffnL], ;d:of / vf]lh;s]sf] 5 . cem} s;}–s;}n] :jLsf/f] l Qmsf] bfo/f km/flsnf]
;+s6sf] ef/axg ug{ c;Ifd / km]l/ elg/x]sf 5g\, r'gfjL ld;g agfpb} nu] s f] n ] , ljZjf; /
kTof/, >4f / cf8 e/f];f sfod ug{ ;Sg] cof]Uo ;fljt ePsf] k|dfl0fstf xf] . rf}/f;L ax'dt dfq xf]Og b'O{ltxfO nf]slk|otfsf] u|fkm pRr laGb'df
/fhgLlts ;fdflhs zlQm / g] t [ T jn] dfq sfFu;] , sDo'lg:6 / :jtGqsf] a|fG8df cfPklg of] k|0ffnLn] b]z / hgtfn] k'Ug] ;+efjgf alnof] x'Fb} uPsf] 5 .
;fj{hlgs ljZjf;sf] k'gu{7g ug{;S5 . o:tf] cfk"mnfO{ 7"nf agfO/x]sf ;Qfl;g a]xf]l//x]sf] ;+s6sf] ef/ axg ug}{ clxn], df]rf{sf] u7gn] ;dfhsf
zlQmsf] lgdf{ 0 f / ljsf; ug] { o' u fGtsf/L kf6L{sf l;ldt 7"nf g]tf, s]xL Jofkf/L ;Sb}g eGg] s'/f g]kfndf clxn];Dd ljleGg txdf gofF cfzf / laZjf;
k|lqmofdf ;dfhjfbL df]rf{sf] u7g x'gk'u]sf] / s]xL e|i6 sd{rf/Lsf] u7hf]8df ag]sf s'g} klg ;/sf/x¿ % jif{ l;l~rt u/]sf]5 . g]kfnL ;dfhdf
eO/x]sf] cfly{s g}lts ckrngsf rNg g;s]sf tYox¿ af6 :ki6 ;fj{hlgs ljZjf; k'gu{7g ub}{
5 . df]rf{n] ;dfhsf ;a} txsf], /fhg}lts sf08}sf08n] ;du| /fhgLltdfyL g} x'G5 . h:tf], @)!%;fndf sfFu|];n] ;du| gful/s hLjgdf gofF pT;fx
;fj{ h lgs :jLsf/f] l Qmsf] bfo/f km/flsnf] ljt[i0ffsf] u|fkm a9]sf]dfq 5}g, k|fKt u/]sf] b'O{ltxfOsf] ax'dtsf] / pmhf{ eg{' g]kfnL /fhgLltsf]
agfpb} nu] s f] n ] , ljZjf; / nf] s lk| o tfsf] /fhgLlts cfbz{ / lj:jf; g} etfe'Ë ;/sf/, $* ;fnsf] sfF u | ] ; s} clxn] s f] d' V o lhDd] j f/L xf] .
u|fkm pRr laGb'df k'Ug] ;+efjgf alnof] x'Fb} cj:yfdf k'u]sf] 5 . ax' d tsf] ;/sf/, ^$ ;fnsf] g]kfnLhgdf df}nfO/x]sf] df}g ljb|fx]
uPsf] 5 . clxn], df]rf{sf] u7gn] ;dfhsf ca, ;dfhdf AofKt dfcf]jfbLsf] ax'dt glhssf] ;/sf/, ;+ul7t ljb|f]xdf ¿kf0tl/t gx'Fb},
gsf/fTdstf, lg/fzf / ;fj{hlgs @)&$ ;fnsf] g]skfsf] gfdaf6 ;fj{hlgs ljZjf; k'gu{7g ug]{
ljleGg txdf gofF cfzf / laZjf; l;l~rt ljZjf; lj36gsf sf/0fx¿sf] ag]sf] ax'dtsf] ;/sf/ oL ;a} cleofgdf ;fd]n gx'g] xf] eg],
u/] s f] 5 . g] k fnL ;dfhdf ;fj{ h lgs ljZjf; k' g u{ 7 g ub} { ;du| gful/s pTvgg u/] / dfq ;fj{ h lgs ;/sf/ k"/f cjlwt l6s]gg l6s]gg, ;+ul7t ljb|f]xsf] d':nf]df e:d x'g]
hLjgdf gofF pT;fx / pmhf{ eg{' g]kfnL /fhgLltsf] clxn]sf] d'Vo lhDd]jf/L ljZjf;sf] k'gu{7g ug{ ;lsG5 .– a? ;/sf/s} af/]df dte]b eP/ ;+Defjgfaf6, ul0ftLo /fhgLltdf
xf] . g] k fnLhgdf df} n fO/x] s f] df} g ljb| f ] x ;+ u l7t ljb| f ] x df ¿kf0tl/t gx' F b } , o;/L ;fj{hlgs ljZjf; lj36g kf6L{g} ljeflht eP . l:y/tf sfod lnKt 7"nf;fgf gofF k'/fgf /fhgLlt1
x'g'sf d'Vo sf/0fx¿df ljrlnt / ug{ c;kmn ;fljt eP . To;}n], s;}nfO{, s;}n] arfpg ;Sg] 5}g .
;fj{hlgs ljZjf; k'gu{7g ug]{ cleofgdf ;fd]n gx'g] xf] eg], ;+ul7t ljb|f]xsf] :vlnt g]t[Tj / /fhfgLlt, j}b]lzs hgdtnfO{ ul0ftdf abn]/ ;Qfsf] –n]vs M g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf
d':nf]df e:d x'g] ;+Defjgfaf6, ul0ftLo /fhgLltdf lnKt 7"nf;fgf gofF k'/fgf x:tIf]k / nfrf/ ;/sf/, cl:y/ /; r':b} a:g] ;+;bLo v]n v]n]/, s]Gb|Lo ;b:o x'g\ ._
/fhgLlt1 s;}nfO{, s;}n] arfpg ;Sg] 5}g . ;+;bLo k|0ffnL, ljrf/ P]h]08flxg
pkl:yltdf sfo{qmd :ynsf xn kflnsfn] & nfv vr{ u/]sf] kfOPsf] 7"nf] kl/jt{g NofPsf] xf] . t/,gofF ul0ftLo ;/sf/L u7hf]8, r/d g]skfsf]===== cWoIf tyf k|wfgdGqL k|r08, jif{dfg
el/g] u/]sf 5g\ . ;xefuLx¿ dWo 5 . e|i6frf/ gePsf] s'g} If]q afFls Joj:yfn] klg hgtfsf] cfly{s hLjg e| i 6frf/, j] l ylt, /fHosf] k|efjsf/L agfpg' kg],{ ;a} ;dfhjfbL k'g, g]t[ kDkmf e';fn, g]skf PsLs[t
s]xL :yfgLo ;/sf/sf k|ltgLlw, 5}g . ;dfhjfb ;fDojfbsf s'/f ug]{ abNg g;Sbf afn]g /ljx¿ k|lt e|i6Ls/0fsf] lta|tf, Go'g pTkfbsTj, zlQmx?nfO{ df]rf{df ;xefuL u/fpg ;dfhjfbLsf cWoIf dfwj s'df/
Pdfn], sfFu; ]| , dfcf]jfbL / /f:jkfsf, sDo'lg:6x¿ g} lsg a9L 6'6\k'm6 dfG5]sf] cfsif{0f a9]sf] xf] . logsf] rsf]{ j]/f]huf/L, >d / pTkfbg;Fu kxn ug] { / df] r f{ s f] cfufdL g]kfn, hgtf ;dfhjfbL kf6L{sf
k|b]z / lhNnf:t/sf g]tf klg 5g\, x'G5g < -sfFu; ]| sf k|ltlglwsf] k|Zg_ klg lbzfxLg :6G6jfhL w]/} ;do ghf] l 8Psf] r' ; fx /fhgLlts sfo{qmdx? s]xL lbgdf 7f]; u/]/ cWoIf pk] G b| ofbj nufotsf
:yfgLo a' l 4hLjL / Aofkf/Lsf] kf6L{ 6'6km'6 ePkl5 3f6f ePsf] 5, l6Sg] jfnf xf]Og . ca, b'O{ kf6L{ k|zf;lgs ;+oGq, of]Uotd k|0ffnLsf] n}hfg] ;xdlt ePsf] lyof] . pQm g]tfx?sf] ;xeflutf /x]sf] lyof] .
;xeflutf pNn]vgLo 5 . o:tf] of] ;+;bLo Joj:yf rNb}g, ;dfhjfbL k|0ffnLdf hfg' k¥of], g]kfndf kf6L{ lj36g, lzIff :jf:Yosf] nyflnË a}7sdf g]kfn sDo''lgi6 kf6L{sf olta]nf df]rf{sf ;+of]hs tyf
;j{kIfLo cGt/lqmofdf kmfu'g * ut] df]rf{n] Joj:yf kl/jt{gsf] g]tT[ j w]/} eP . dfcf]jfbLn] u/]sf v/fjLsf] cj:yfn] ubf{ gful/s hLjg dxf;lrj tyf ;dfhjfbL df]rf{ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf dxf;lrj
a}t8Lsf] kf6g, kmfu'g !) ut] ug{k' 5{, ljKnj ca ;a}sf] g]tf x'gk' 5{ 3fgdf tkfOF{x¿ klg kg{'ePsf] 5 . lbgk|ltlbg si6s/ aGb} uPkl5 g]kfnsf ;+of]hs ljKnj ;L,k|jQmf ljKnj ;L / g]skf k|jQmf k|sf08
88]Nw'/fsf] hf]ua'8f, kmfu'g !@ ut] -dfs]sf k|ltlglwsf] egfO_ . r+bf tkfOF { x ¿sf] >dzLn d] x gt / g]kfnL ;dfhdf ljZjf;sf] tx olt k|sf08 ;L, g]skf dfcf]jfbL s]G›sf ;L cGo ;dfhjfbL zlQmx?;+u klg
s+Grgk'/sf] eLdbQgu/, kmfu'g !$ p7fpg] sfd l7s ePg, ljKnjn] rGbf alnbfgsf] ;Ddfg u5{' . sfFu|]; sdhf]/ x'g k'u]sf] xf] . /fhgLlts e]63f6 ub}{ cfPsf 5g .
ut] s}nfnLsf] jb{uf]l/ofdf klg p7fpg] gLlt 5}g eGg'xG' 5 t/ otf sDo'lg:6 gfd dfq km/s, v/fa ca k|Zg 5, u'ds ] f] ljZjf;nfO{
;xeflu x'g] ca;/ ldn]sf]5 .
;' b ' / klZrdsf] ;fj{ h lgs
tkfO{+x¿ r+bf dfUg'x'G5 -sfFu|];sf
k|ltlglwsf] egfO_ . jfbsf] kl5nfu]/
cfr/0f ;a}sf] p:t} 5 . logLx¿
s;}sf] ljZjf; 5}g, o'jfx¿ ;a}
s;/L kmsf{ p g] , lj36g ePsf]
ljZjf;nfO{ k'gu{7g s;/L ug]{ < sdfkåf/f ljBfnosf] gfd g]kfnLkg
j[t;Fusf] ;j{kIfLo ljdz{ d]/f] nflu
klxnf] ePsf]n] l6Kk0fLstf{sf cg'el" t,
;'emfj / cfn]rgf ;'Gg] v'nb'n ' L dnfO{
s]xL k|fKt ePg, ljb]z hfg]nfO{ /f]Sg]
of]hgf rflxof], s[lif sfd /fd|f]
ug{e ' Psf] 5 -gful/s pGd'lQm kf6L{sf
b]z 5f]8]/ uO/x]sf 5g, b]z s;/L
agfpg' x'G5 < nf]stGq, ;dfhjfb
/ sDo'lg:6sf] gfddf b]z n'l6/x]sf
of] g]kfnL /fhgLltsf cuf8L v8f
ePsf] ;jf{lws r'gf}ltk"0f{ ljifo xf] .
s;} s ;} n ] cfhef] l n, ;lRrg] /
emNsg] g/fv] ljBfyL{ egf{ /f]Sg] r]tfjgL
sf7df8f} F . sf7df8f} F kf];fs tyf :6]zg/L ljBfnoaf6}
clws g} lyof] . d}n] ;xeflux¿ ;fFd' s];sf] egfO_ . hlt hf]uL cfP klg 5g, ;a}n] Wofg k'¥ofpg' k¥of] - ¿kf0t/0f x'g] s'/f klg ug]{ u5{g . dxfgu/kflnsfn] ;ft lbgleq laqmL ug{ / lsGg afWo agfpg
cjwf/0ff kq k| : t' t ub} uP ., sfg} lrl/Psf 5g, Aoj;fo w/fkdf SofDk; k|d'v 8Da/ sfsL{, lqj]0fL t/,g] k fnL ;dfhdf o:tf] s' / f g]kfnLkg emNsg] u/L ljBfnosf] gkfpg] ePsf 5g\ . z' q maf/
e|i6frf/ lj/f]wL cleofg ;Grfng 5g, ;6/x¿ aGb x'Fb} uPsf5\g, cfbz{ ax' d ' v L SofDk;, a' Ë n kTofpg] jftfj/0f ;d]t elTs;s]sf] gfds/0f gu/] egf{ k|lqmof /f]Sg] dxfgu/sf] lzIff ljefun]
ug]{ qmddf /fHosf] b'O jif]{ k|ltjGw ef8fltg]{ cj:yf 5}g, C0fn] aaf{b aemfª_ /fi6« n ] lgsf; kfj;, cj:yf 5 . ;dfhg} lj36g / r]tfjgL lbPsf] 5 . a'waf/ Ps ljBfnox¿nfO{ kl/kq ub} { ;f]
em]ns ] f], clxn] cfTdlge{/ pTkfbgsf] agfPsf] 5, a} s df ls:tf ltg{ ;dfhjfbL Ph]G8f nfO{ ;femf Ph]G8f ;+36gsf] rf}jf6f]df plePsf] a]nf, ;"rgf hf/L ub}{ dxfgu/n] cfˆgf] laifosf] hfgsf/L u/fPsf] xf] .
gLlt af]s]/ >d pTkfbg;Fu cfk"m ;lsPsf] 5}g . ;Tolgi7fk'j{s sfd agfP/ hfF p -sfF u | ] ; ;dly{ t k'gu{7gsf] pHofnf] ljsNkn] dfq
:jo+ hf] l 8P/ :jfwLgtf / ug]{ g]tf ePgg, ca tkfO{x+ ¿n] ug{' a'l4hLjLsf] egfO_ cjwf/0ff–kq ;dfhdf pT;fx / pmhf{ k|jfx x'g
;dfhjfbsf] pmhf{ z Ln x' 6 x' 6 L k¥of] -pBf]u jfl0fHo ;+3 ab{uf]l/ofsf ;do ;fGble{s 5, b]z kfls:tfg ;S5 . gful/ssf] ;a} txn] ca
afF l 8/x] s f ljKnj ;Ln] g] t [ T j cWoIfsf] egfO_ . /fli6«o ;+s6sf] >Ln+sf h:t} ePkl5, kl5 s/fP/ gofF ljsNksf] Aou| k|ltIff u/]sf]
ul//x]sf] kf6L{ eP/ klg xf] ls, xfd|f lrGtg ePsf] 5, g]tfnfO{ e]6\g s] ug]{ < of] cawf/0ff ;a}lt/ cj:yf 5 . k'/fgf] dl/;s]sf] t/
wf/0ffx¿df >f]tfx¿sf] cfsif{0f / xf]6ndf hfGg, Tofu eg]sf] ;'?x'G5, k'¥ofpg' k5{ . clxn] g} ;a} ;r]t gofF hlGd g;s] / k| ; j lk8f
?rL /fd|f] b]lvof] .,cf}lrToxLg nfdf cGTo x'Fb}g, ca;/jfbLnfO{ kf6L{df x'g'k5{ . ;a}sf] ;xdltn] g]kfndf a]xf]l//x]sf] ;dfhnfO{ l;tntf,
efif0f / k|:t'lt ;'Gg] / s'g,{] w}ot{ fdf x'n]kl5 kf6L{ vfOlbG5\g . b]zsf b'O{ ;+ljwfg ag]sf 5g\ . ;+3Lotf b]zsf] pmhf{ / pT;fx eg]{ gofF ljsNk
g]kfnL ;fdfh ca 5}g . j? ljs[t ;q' e|i6frf/L / ljb]zL bnfn x'g . ;]tf] xfQL ag]sf] 5 lagf sfdsf rflxPsf] x'G5 . :jfyL{ u7hf]8sf]
cy{/fhgLlts s'¿ktfsf sf/0f b'uf{ k;f{O+{ hGdfpg] s]kL k|r08x¿ ;+ / rgf x6fpg' k5{ . e| i 6frf/ ul0ftLo lx;fadf aGws ag]sf]
;dfhdf ljsl;t eO/x] s f] g} x'g . cj;/ kfPkl5 lau|g] uNtL cToflws df}nfPsf] 5 . qmflGt u/]/ k|0ffnL eTsfpFb} ;dfh / hgtf;Fu
gsf/fTdstf, cfqmf]z, ;+zo / tkfOFx{ ¿n] klg gug{x' f]nf, ca b]znfO{ cfPsfx¿ klg pxL ;+ ; bLo hf]l8g] g]tf / gLltn] dfq ljZjf;sf]
c;Gt'li6sf] rsf]{ xdnfdf 5 cfhsf] ;dfhjfbsf] vfFrf] 5, -Pdfn] ;dly{t Aoj:yfsf] s's'/sf] df;' a]Rg] k;n] k'gu{7g ug{ ;S5 . cfhsf] lj1fg
/fhLlts j[ t . ;xefuLx¿sf] a'l4hLjL lnnf a:g]tsf] egfO_ . ePkl5 s]xL sfd ePg, c?nfO{ bf]if k|ljlwsf] o'udf gful/s r]tgf / dftxtsf ;+:yfut ljBfnonfO{ sfdkfn] ljBfnox¿n] :jLs[ t
l6Kk0fL, cfqmf]z, ;'emfj / k|Zg ljb]zLsf] O;f/fdf /fhgLlt km;]sf] lbP/ dfq x'Fb}g cfk"mn] /fd|f] sfd cfsf+Iff b'O{6} cToflws a9]sf] 5 . g]kfnLkg emNsg] u/L ljBfnosf] kf7\o;fdu|L k|of]u gu/]df, kf];fs,
w}ot{ fk"js { ;'Gg tof/ geP/ Psf]xf]/f] 5 . ;Qfdf] x cToflws b] l vof] , ug{;Sg' k5{ . ;+ljwfg ;+zf]wg u/]/ o:tf] ;dfhdf jfl; ts{, ax;, gfds/0f ug{ ;do ;Ldf tf]ss ] f] xf] . :6] z g/L nufotsf ;fdu| L
pkb] z / hjfkm lbg] ;gftgL c;Gt'lnt k//fi6 ;DaGw 5, ;Qfsf] /fd|f] agfp, of] b:tfj]h ;femf efif0f, v'/fkmft / :6G6sf] s'g} dxfgu/n] lzIff lgodfjnL, @)%( ljBfnoaf6 vl/b ug{ ljBfyL{ tyf
efif0fz}nLn], cflht gful/sx¿nfO{ b'¿kof]u 5, e|i6frf/ r/d 5 . b:tfa]h agf]; z'esfdgf -g]kfnL cf}lrTo 5}g . To;}n], /fhgLltdf sf] lgod !%$ -!_ tyf sf7df8f}F cleefjsx¿nfO{ afWo u/fPdf lzIff
dg vf]n]/ bf]xf]/f] ;+jfb ug]{ ul/ kf6L{sf gfddf ;a} e|i6 5g\ . ca sfFu|]; 88]Nw'/fsf lgjt{dfg lhNnf l;4fGtlgi7 cfbz{ cfr/0f / dxfgu/kflnsf ljBfno lzIff P]g, @)@*, lzIff lgodfjnL @)%(
cGt/lqmofdf ;dosf] Aoj:yfkg ug]{ logLx¿nfO{ >LdtLn] ;d]t ef]6 ;efklt wd{gGb e§sf] egfO_ . of] Aojxf/, l:y/ /fhgLlts k|0ffnL, Joj:yfkg lgodfjnL, @)&$ sf] lgod tyf sf7df8f}F dxfgu/kflnsf lzIff
ul/Psf] 5 . lbFbg} g . tkfO{x+ ¿n] hgtfdf hfu/0f kbdf a;]/ s]xL sfd ug{ ;lsPg, cfly{s If]qdf pTkfbg, /f]huf/L / &) df g] k fnLkg emNsg] u/L P]g @)&%, lgodfjnL @)&$ tyf
ca, l6Kk0fL stf{x¿n] AoQm cleofg rnfpg' k¥of] , ca hgtfsf ;d:of ;Daf]wg ug{ g:Sbf ;d[l4df ;dfgtf, k|zf;lgs, ;'/Iff, ljBfnosf] gfds/0f ug{k' g]{ Joj:yf k|rlnt sfg'g adf]lhd sf/afxL x'g]
u/]sf cfzf, cfz+sf, lh1f;f, k|Zg dflg;x¿n] kf6L{ eGbf /fd|f] cfr/0f lgs} kL8f x'G5, dfyLsfn] lauf/] kl5 Goflos, /fhgLlts ;fdflhs If]qdf /x]sf] :d/0f df}lns gfds/0fsf] k|lqmof ;d]t dxfgu/n] r]tfjgL lbPsf] 5 .
/ ;'emfjsf s]xL c+zx¿sf] ;f/;+If]k / aLrf/ ePsf] g]tf vf]h]sf 5g, tnaf6 s]xL pkfP grNg] /x]5 - of]Uotd k|0ffnLsf] lgdf{0f, ;dfgtf cufl8 ga9fP ljBfyL{ egf{ k|lqmofdf To:t} ;fd'bflos ljBfnox¿nfO{
lgofnf}+ cGt/lqmof ;d;fdlos 5, tkfO{+x¿n] ;+u7g lj:tf/df an a'Ën gu/kflnsf, aemfªsf pkk|dv ' / ;xsfo{df cfwfl/t a}b]lzs gLlt /f]s nufpg] atfPsf] xf] . ;fy} kf7\oqmd ljsf; s]Gb|n] tof/ kf/]sf
o;nfO{ j8f tx;Dd lj:tf/ ug{k' 5{ . nufpg' k¥of] . ;dfhjfbL df]rf{nfO{ wgaxfb' / af] x /fsf] egfO_ of] nfu" ug{ ;Sg] of]Uotd, ;Ifd / ljBfnosf] df}lns gfds/0fsf nflu kf7\ok':ts dfq k|of]u ug{ eg]sf]
of] kf6L{n] canDag u/]sf] pTkfbg /fd|f] agfpg' k¥of], dfcf]jfbL / n]vgLdf, cGt/lqmofdf JoQm l6Kk0fL ;+s6sf] ef/axg ug{ ;Sg] l:y/ ljBfno Joj:yfkg ;ldltaf6 5 . cË|]hL dfWodsf kf7\ok':ts
gLlt ;j}n] cg';/0f ug{k' 5{, /fli6«otf sDo'lg:6x¿n] Pstf ug{'k¥of] . olt g} pNn]v u/f}+ . Aoj:yflksf, sfo{ k flnsf, k|:tfljt gfd lg0f{o u/fP/ #% k|of]u ug{'k/]df s]Gb|n] cg'jfb u/]/
k|ltsf] of] kf6L{sf] c8fg l7s 5 ., clxn] ;aeGbf alnof] ;/sf/ ;dfhsf] e"FOtx;Dds} kL8f, Gofokflnsf, k|zf;lgs ;+oGqsf] lbgleq dxfgu/df lgj]bg lbg klg k|sfzg u/]sf jf ;"rLs[t ePsf
g] k fnsf g] t fx¿ ;Qfsf] nflu :yfgLo ;/sf/ xf], o;n] rfx] w]/} ;j{kIfLo ljdz{x¿df d'vl/t ePsf] lgdf{ 0 f / ljsf; ug] { gofF dxfgu/n] lgb]z { g lbPsf] 5 . dfq k|of]u ug{ eg]sf] 5 . o;afx]ssf
h:tf];s ' } cg'lrt ;Demf}tf ul//x]sf /fd|f] sfd klg ug{;S5 -dfcf]jfbL cg'el" t ePsf] 5 . hgtfsf] si6k"0f{ cy{/fhgLlts k|0ffnLn] dfq ca, o;} u /L, sf7df8f} F kf7\ o k' : tssf nflu
5g\ .sd/]8 ljKnj nfO{ Psk6s ;dy{s lzIfs ;+u7g s+rgk'/sf b}lgsLaf6 ljd'v ;Qf /fhgLltsf] ;fa{hlgs ljZjf;sf] k'gu{7g ug{ dxfgu/kflnsfsf ;fd'bflos / dxfgu/kflnsfn] e'QmfgL gug{ k|:6
sfdug] { ca;/ lbP/ kl/If0f lhNnf cWoIfsf] egfO_ . @))& ;fn ulDe/ ljdz{df ;xefuL hgtf, ;S5 . ;+:yfut ljBfnox¿n] kf7\ok':ts, kf/]sf] 5 .
8 sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#÷@)^#÷^$ @)*) ;fn r}t @% ut] cfOtaf/
b] z ===== cleefjs dfq} vf]hs ] f 5}gg\ pgLx¿sf]
alnbfg / /utsf] d"No vf]lh/x]sf]
;8s df]rf{af6 cfGbf]ng ug{'kg]{ wf/0ff
/fv] . vgfnn] kl5Nnf] ;do jfdkGyL
ub}{ jl/i7 clwjQmf Ps/fh e08f/Ln]
;+ l jwfg ;+ z f] w g u/L ;dfhjfbL
x'Fbf cGon] v]Ng] cj;/ kfPsf] atfpb}
eg]– …;dfhjfbL zlQmx¿ ljeflht
sDo' l g:6x¿sf] ;Qf klg 5 t/
ul/ /fdrGb| yfkf, /fhs' d f/ du/, ;xsf/L g} clxn] lsg olt w]/} abgfd<
;' d g a:g] t , /d0f ltdlN;gf, /d] z atfOg\ . zlQmx¿ Ps 7fpFdf cfpg] jftfj/0f Joj:yf nfu" ug{ ;dfhjfbL df]rf{sf x'Fbf k/flht ePsf Joj:yf lj/f]wL e' l d;' w f/ h:tf] lgtfGt k' F h LjfbL
a:g]t, ljsf; yfkf, s]za a'9fyf]sL, o;} u /L, ;f] x L sfo{ q mdnfO{ ag]sf] atfpb} eg]– …kl5Nnf] ;do g]tfx¿nfO{ ;'emfa lbP . pgn] cb[Zo zlQmx¿n] 6fpsf] p7fpg vf]lh/x]sf sfo{ q md ;d] t clxn] ; Dd lsg
c?0f >] i 7, ;' / ] z v8\ s f, s] z a ;Daf]wg ub}{ ;lxb k|Hjn zfxLls jfdkGyL zlQmx¿ lgs6 cfpg] zlQmsf sf/0f ;+ljwfg ;+zf]wg ug{ 5g\ . tL zlQmnfO{ k/flht ug{ sfof{Gjog x'g ;s]g< e'kl/j]li7t dfq}
dxt, OZj/ sfsL{ , leds' d f/ y' n ' ª , alxgL sn;fn] ;lxbx¿ g} qmflGt / jftfj/0f ag] s f] 5, To;df v' ; L g;Sg] bfaL atfP . pgn] !^ jif{;Dd ;dfhjfbL zlQmx¿aLr Pstf xf]Og ef/t j]li7t xfd|f] cy{tGq cem}
ljho lai6, lg/f] h k' m Nofn nufot kl/jt{gsf dfu{bz{s ePsf] / nvg nfu]sf] 5 . ca gLlt, sfo{qmd, ;+u7g, ;+qmd0fsfnLg Gofo;DaGwL ljw]os cfjZostf 5 . :jfy{ Tofu] / lsg tf] 8 \ g ;lsPg < oL xfdLn]
b' O { b h{ g eGbf al9 dhb' / s] G b| L o yfkf, uËfnfn >] i 7 b] l v PsLs[ t cleofg / ju{;+3if{df lgs6tf a9fpÚ, ;+;b\af6 kfl/t ug{ s;n] /f]Sof] eGg] ;dfhjfbsf] nIo k|flKtsf nflu d af/Daf/ kl9/x]sf sv/f x'g\ < clxn]
;b:o tyf k| b ] z ;b:ox¿ g] s kfdf hgqmflGtsf ;lxbsf] alnbfgn] vgfnn] eg], …afn'jf6f/af6 ;dfhjfb k|Zg ub}{ eg]– …;To lg¿k0f;DaGwL ;Dk"0f{ ;dfhjfbL zlQmx¿nfO{ cfu|x rfOgf / cd] l /sf aLr zLto' 2
k| j ] z u/] s f lyP . clxn]sf] k':tfn] :jtGqtf k|fKt u/]sf]n] cfpFb}g . ;Qf, ;+;b\ / ;8s ;+3if{ ljw]os Ps jif{b]lv ;+;b\df /f]lsPsf] ug{ rfxG5' . ldn]/ g} xfdL cufl8 rln/x]sf] 5 . of] pi0f o'2df ablng]
gjk| j ] z Lx¿nfO{ g] s kf dxf;lrj o;nfO{ cufl8 a9\g] pmhf{sf] ¿kdf u/f}F . jfdkGyLn] k|ultzLn gLlt tyf 5 . !^ jif{ ljTof] ljw]os kfl/t ug{ a9\g'sf] ljsNk 5}g .Ú vt/f 5 . o:tf] kl/l:yltdf
ljKnj ;Ln] 6Lsf tyf vfbf nufP/ lng'kg]{ wf/0ff /fv]sL lyOg\ . sfo{qmd / ah]6 Nofpg'k5{ .Ú s;n] /f]Sof] < ;a}n] kf; u5{' eG5g\ . e§/fO{n] g]kfnsf] ljz]iftfdf dxfzlQmx¿ xfd|f]df v]Ng] vt/f 5 .
:jfut u/] s f lyP . o;} u /L, ;f] x L sfo{ q mdnfO{ vgfnn] jfdkGyL zlQmx¿n] /fd|f] t/ clxn];Dd kf; ePsf] 5}g . cb[Zo cfwfl/t ;dfhjfbsf] nIo k|flKtsf ;dfhjfbL df] r f{ n ] of]
w| ' j Ls/0fdf ;xefuL dWoaf6 ;Daf]wg ub}{ lg/s'df/sL hLjg ;fyL– sfd ug{ ;s] 3[0ff xf]Og hgtfn] zlQmn] /f]Sof] < of] ;+;bLo zf;g nflu pTkfbg, cfly{s ultljlw;lxtsf] ;+j]bgzLntfnfO{ a'em]/ sbd rfNg
/fhs' d f/ du/n] cg' e " l t;lxt ;lxbkTgL OGb|snf /fO{n] kf6L{, kf6L{sf k"mndfnf nufP/ ;Ddfg ug]{ atfpb} k|0ffnLnfO{ ;+zf]wg u/L ;dfhjfbL sfo{qmddf :ki6 x'g'kg]{ atfP . h?/L 5 .Ú
k| l ta4tf JoQm ug] { q mddf casf] g]tf sfo{stf{n] ;lxbsf] alnbfg lsg jfdkGyL cfGbf] n gs} sf/0f b] z Joj:yf nfu' ug{ ;Sg'x'G5 <Ú, pgn] o;}u/L, ;f]xL sfo{qmddf ;Daf]wg o;}u/L, ;f]xL sfo{qmddf ;Daf]wg
b]zsf] lgsf; lbg] ljrf/;lxtsf] kf6L{ eof], s;/L eof] eGg] s'/fsf] dxQ\jaf]w oxfF;Dd cfPsf] bfaL u/] . g]tfx¿dfly k|Zg p7fpFb} eg], …cb[Zo ub}{ k"j{ /fhb't 8f= dx]z df:s]n] eg]– ub}{ ;'/G] b| dxtf], jl/i7 clwjQmfn] eg]–
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ / ultzLn g]t[Tj ub}{ lg/Gt/ nIodf nfUg' kg]{ / cfkm'x¿ o;}u/L, ;f]xL sfo{qmddf ;Daf]wg zlQmaf6 To;f] ug{ ;Sg'x'Gg eg] ;Qf …;dfhjfb s] xf] / of] s;/L xfl;n …g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb eGg' cl3
ljKnj nufotsf] l6d g} ePsf]n] b] z / gful/ssf] lxtdf sfd ub}{ pkk|wfgdGqL Pj+ hgtf ;dfhjfbL 5f]8]/ ;8sdf cfpg'xf];\ . ;f/+uL ug{ ;lsG5 eGg] s'/f cfhsf] 5nkmnsf] g]kfnL ;dfh s] xf] < o;sf] ljz]iftf
cfkm'x¿ ljZj:t eP/ nfu]sf] / of] ug]x{ ¿nfO{ ;fy lbg tof/ /x]sf] atfPsL kf6L{ s f cWoIf pk] G b| ofbjn] of{OFof{OF u/]/ sfd 5}g .Ú d'Vo ljifo xf] . ;dfhjfb zAbsf] d'Vo s] xf] < Tof] a'‰g h?/L 5 . g]kfndf
kf6L{sf] pTkfbg gLlt / clgZro tyf lyOg\ . ;f]xL sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ ;dfhjfbsf] ;+ ; f/df s' g } Pp6f e08f/Ln] sfg"g gdfGg] ;+;b\, k|of]ustf{ /f]j6{ cf]j]g lyP . pgL v; cfo{x¿, /fO{, dw];L, yf?, g]jf/,
¿kfGt/0fsf] l;4fGtn] dg 5f]Psf] 3fOt] of]2f ;'/]Gb| dxh{gn] cfˆgf] df]8fln6L gePsf]n] To;nfO{ skL u/]/ ;/sf/, ;+j}wflgs c+u /x]sf cf/f]k ;xsf/L cleoGtf klg lyP . o;dfkm{t\ du/ h:tf ljz]iftf 5 eGg] s'/fnfO{
atfP . cg'e'lt JoQm ub}{ qmflGt hlxNo} ;f]emf] csf]{ b]zdf nfu" ug{ ;Sg] cj:yf nufpF b } oxL ;+ ; bLo Joj:yfaf6 ;dfhjfbdf hfg ;lsG5 eGg] pgsf] ljrf/ ug{' k¥of] . Tof] lk5l8Psf]
dxf;lrj ljKnjsf] k| d ' v /]vfdf xf]O{g,bfofF afofF / aqm /]vfdf gePsf] atfP . pgn] g] k fndf ;dfhjfb gcfpg] atfP . pgn] zflGt ljZjf; lyof] . ;xsf/L ljgf ;dfhjfb ;dfhsf] pTyfg ug]{ s'/f cfhsf]
cfltYotfdf ePsf] sfo{qmddf :yfoL cufl8 a9\5, of] :jeflas 5, xfdL pbf/jfbL nf]stflGqs u0ftGq k'h F LjfbL k|lqmofdf cfPkl5 dfcf]jfbL g]tfx¿ cfPsf] st} 5}g t/ g]kfndf olt w]/} ;dfhjfb xf] . g]kfnL ;dfhjfbdf
;ldlt ;b:ox¿ ;Gtf]if ;L, clgn qmflGtsf] lg/Gt/ ofqfdf 5f}+, ;do / Joj:yf h:t} cufl8 al9/x]sf] atfpb} lalu| P sfn] ;QfnfO{ s] G b| d f /fv] / ;xsf/L 5g\ , jfdkGyL÷ klxrfgdf cfwfl/t ;+l3otf clgjfo{
;L, ;'zLn ;L nufotsf kf]ln6 Ao'/f] kl/l:ylt cg';f/ ljleGg kl/jt{gsf/L eg]– …o;sf] cEof;af6, clxn]sf] cfufdL lgjf{rgdf ef]6 dfUg gcfpg
zlQmnfO{ Pstfa4 ub}{ qmflGtsf afsL ;+ l jwfgsf] cEof;af6 pbf/jfbL r]tfjgL lbP . 5 t/ clxn] vr{sf] ;d:of b]vfpb} o'jfx¿nfO{ d]/f] cg'/f]w 5 ca :yflkt
;b:o tyf s]Gb|Lo ;b:osf] pkl:ylt ;l‹otf x6fpg] ts{ ul/b} 5 . g]kfnL dfGotfx¿nfO{ r' g f} t L lbg' x f] ; \ .
/x]sf] lyof] . sfo{qmdsf] cWoIftf sfo{ef/ k'/f u/]/ g} 3fOt]x¿sf] ;Ddfg u0ftGq t cufl8 a9\ n f t/ o;}u/L, ;f]xL sfo{qmddf ;Daf]wg
/ ;lxb tyf j]kQfx¿sf] ;kgf ;fsf/ ;dfhjfbsf] :yfkgf x' g ;Sb} g . ub}{ cy{ljb\ bLk]Gb|axfb'/ If]qLn] ljleGg ljz]iftfsf] ;dfhjfbsf nflu Joj:yf lj1fgsf] cfwf/df clg dfq o'jfx¿
dxf;+3sf cWoIf Zofd ;Ln] u/]sf / ;+ljwfg xf]Og bnx¿sf] ¿kfGt/0f ;dfhjfbsf] lbzfdf cl3 hfg
lyP eg] ;+rfng dxf;+3sf dxf;lrj x'g] atfP . clxn]sf] ;+jw} flgs, /fhgLlts k|0ffnLd} b]zx¿n] lng] ;dfhjfbsf] p2]Zo Pp6}
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf :yfoL ;ldlt cfd"n kl/jt{g gu/Lsg ;dfhjfb eP klg To;sf] df]8n eg] km/s ePsf] cfjZos 5 .Ú ;Sg'x'G5 .Ú
6]s ;Ln] u/]sf lyP . o;}u/L, ;f]xL sfo{qmddf ;Daf]wg o;}u/L, ;f]xL sfo{qmddf ;Daf]wg
;b:o tyf hgk|rf/ tyf k|sfzg x}g ljs[t k'FhLjfbtkm{ xfdL hfG5f}F . atfP . If]qLn] ;dfhjfb Nofpgsf nflu
qmflGtsf]===== ljefusf O~rfh{ clgn ;Ln] ;+rfng To;sf/0f ToxfF kl/jt{g ug{'k5{ . xfd|f] lg/Gt/ nfUg'kg]{df hf]8 lb+b} eg]– ub}{ bz{gzf:qL 8f= vu]Gb| k|;fO{+n] eg]– ub}{ jl/i7 clwjQmf lbk]Gb| emfn] eg]–
tl/sfsf] kf6L{sf] cfb]zn] /fhgLlt u/] s f] pQm sfo{ q mddf PsLs[ t ;dfh ju{ ljz]if dfq x}g, hftL ljz]if …k'FhLjfbsf] cfˆg} rl/qsf sf/0f of] …g]kfnL ;dfhsf] 7f]; kl/l:yltsf] 7f]; …lzIffdf ;dfgtfn] ;dfhjfblt/ hfg
grNg] eGb} hgtfn] gofF lrh hgqmflGtsf ;lxbx¿sf] hLjgL ;lxb ;dfh klg xf] . dfS;{n] ju{ ljz]ifsf elTsG5 / ;dfhjfb cfpF5 eg]/ Pp6f ljZn]if0f ug]{ xf] eg] cfhsf] o'unfO{ ;lsG5 . xfdL clxn] To:tf] ;dodf
vf]lh/x]sf] / hgtfnfO{ gofF lrh lbg ufyf …/fi6«sf nflu alnbfgÚ sf] nf]sfk{0f cfwf/df ;dfhjfb Nofpg] ;kgf b]v] s'gfdf a;]/, ufFhf vfP/ a;]/ dfq e'd08nLs[t ;dfhjfb dfGg'x'G5 / ;dfhjfbsf] ax; ul//x]sf 5f}+ hxfF
cfF6 ug{'kg]{ atfP . pgn] PSn}–PSn} / ;lxb kl/jf/nfO{ ;Ddfg ul/Psf] lyof] . / ;+;f/e/ k'FhLjfbsf lj?4df dhb'/ ;dfhjfb cfpF5 eGg] x'Fb}g . lg/Gt/ ljZj k'FhLjfbdf cem} ;+s6 cfPsf] laxfg p7\ g ] l alQs} cfd;~rf/df
5}g eGg] dfGg] xf] eg] g]kfndf dfq} o' q m] g df g] k fnL o' j fx¿ dfl/Psf]
a;]/ zlQmsf] bfaL u/]/ lxF8\g] ;do
klg gePsf] eGb} Pstfj4 eP/ b]znfO{
jt{ d fg===== / ;j{xf/faf6 qmflGt eP . t/ xfd|f]
;dfhdf ju{klg 5 / hftklg 5 .
¿kdf To;nfO{ cleofgsf ¿kdf
n}hfg'k5{ . qmflGt lg/Gt/ cl3 a9\5 ;dfhjfb 5'§} x'g ;S5 ls ;Sb}g < ;dfrf/ k9\5f}F . of] s] sf/0fn] x'Fb}5 <
g;Sg] atfpb} eg]– …hgtfaf6 ha of] ax;sf] ljifo xf] . olb xfdL o;sf] d'Vo sf/0f xfd|f] b]zsf] cfˆgf]
¿kfGt/0f ug{'kg]{ cfjZostf /x]sf] xfdL cnu x'G5f}F, cnu eO;s]kl5 ToxfF juL{ o pTkL8g lyof] xfd| f ] eGg] s'/f klg ;dfhdf 5 .Ú
atfP . ;dfhdf hftklg 5, hftLotfklg 5, If]qLn] ;a} d'n'sdf ;dfhjfbsf] ;dfhjfbdf hfg] xf] eg] cfhsf] pTkfbg ePg . oxfFsf] cy{Joj:yf
;dfhjfbsf] a]xfn x'G5 . ;dfhjfbL k' F h Ljfb a' ‰ g' k 5{ / g] k fnsf] ljrf} l nofdf cfwfl/t 5 . To;} n ]
dxf;lrj ljKnj ;L n] cfk"mx¿n] kf6L{ x ¿sf] lahf] u x' G 5 . ljleGg h'g j0f{ Joj:yfb]lv x's{Fb} cfPsf] xf] . p2]Zo Pp6} x'g] pgn] atfP . k|To]s
hgtfsf] ;]js ag]/ sfd ug]{ b[9tf ;a} zlQmsf] g]t[Tjdf Pp6f hftL /xg] b]zx¿n] cfˆgf] cfˆgf] ljz]iftf cg';f/ cy{/fhgLlt rl/q a'‰g' k5{ . g]kfnsf] ;/sf/n] laqmL u/]sf / ?U0f ePsf
b]zx¿sf] cg'ejn] atfPsf] 5, w]/} clxnsf] k'FhLjfb bnfn k'FhLjfb eGbf pBf]u ;~rfngdf Nofpg' xf];\ . e"ld
JoQm ub}{ r'gfj aflx/ a;]/ klg 6f9f hfg} kb}{g xfd|f] l5d]sL b]z / c¿ hftx¿ c5' t ckx] l nt, ;dfhjfb k|flKtsf] nIo lng'kg]{df
lg/Gt/ hgtfsf] ;] j f ug{ ;lsg] ;xeflutf gx'g], zlQmsf] afF8kmfF8df If]qLn] hf]8 lb+b} eg]– …xfd|f] l5d]sL ljQ k'FhLjfb xf] eGg'k5{ . ljQ k'FhLjfb ;DalGw sfg'gdf ;'wf/ u/]/ j}1flgs
ef/tsf] Pp6f k|fGt klZrd a+ufn . cGtu{t bnfn k'FhLjfb x'G5 . of] lxhf] k|of]usf] af6f] vf]nf}F . Pp6} JolQmn]
atfP . lxhf] s;}n] kms]{/ x]g{ ;Sb}gYof] ToxfF gx'g] cj:yf 5 . ljsf;sf nflu p b]z rLgdf cfˆg} lsl;dsf] ;dfhjfb,
o;}u/L, dxf;lrj ljKnj ;Ln] cufl8 a9\g gkfpg] cj:yfsf] cGTo pQ/ sf] l /ofdf 5' § } 5 . ToxfF n]lggn] eg] h:tf] k'FhLjfb klg xf]Og . s[lif, pBf]u, a}+s, lzIff / :jf:Yo
lhtf}Fnf eg]/ . cfh ToxfF sDo'lg:6 cfhsf] ;dfhjfb xfdL s;}sf] lghL nufot cy{ t Gqsf ;a} If] q df
;lxb kl/jf/sf] efjgf / k|lta4tfn] kf6L{ vf]Hg 6r{ afNg'kg]{ cj:yf /x]sf] gu/Lsg ;dfhjfbsf] sNkgf ug{ dhb'/x¿sf] g]t[Tjdf 5'§} Psn zf;g
cfk"mx¿nfO{ pmhf{ lbPsf] atfpb}+ eg]– ;lsFb}g .Ú 5 . ToxfF g]t[Tjn] rfx]sf] s'/f t'?Gt} rfxgfn] dfq} cfpg] xf] ls To:tf] s'g} lgoGq0f sfod ug]{ l:yltsf] cGTo
5 . of] cfTd;ldIff ug]{ s'/f 5 .Ú ju{ klg 5, h;n] d'Vo e'ldsf k"/f ul/g'k5{ . o;f] u/]/ dfq}
æ;lxb kl/jf/sf efjgf, ;'emfj / cWoIf g]kfnn] ;dfhjfbsf 7"nf– cWoIf pk]Gb| ofbjn] o"/f]kaf6 nfu" x'g] cj:yf x'G5 . t/ xfd|f]df
cfnf]rgfnfO{ xfdL qmflGtsf] zlQmdf dfS;jfbL ;dfhjfb cGTo eO;s]sf] eg] ax'Joj:yf cGtu{tsf] /fhgLlt ug{ ;S5 . ju{ ga'emL ;dfhjfbsf] ;dfhjfbsf] cfwf/ tof/ x' G 5 .
7"nf s'/f u/]/ gx'g] atfpFb} hgtfsf] ofqfdf hfg ;lsGg .Ú o;}u/L, ;f]xL sfo{qmddf
abNg] 5f}+ . xfdLn] lnPsf] gofF af6f]n] kL8f, a]bgf;Fu hf]l8Psf 5f}F ls 5}gf}F atfpb} ef/tdf eLd /fj nf]lxofn] eO/x]sf] x'gfn] ;lhnf] 5}g xf]nf t/
;lxbsf ;kgf ;fsf/ kfg{ qmflGtnfO{ ;dfhjfbsf nflu nf]stGq / :jtGqtf lg/Gt/ Totflt/ Wofg lbOg'kb{5 .Ú o;}u/L, ;f]xL sfo{qmddf ;Daf]wg ;Daf] w g ub} { /fli6« o hgdf] r f{
eGb} ;dfhsf] ul/aL, cefj / k5f}6k] gn] ub}{ k|f= 8f= lbg]z/fh e'h'n] eg]– Úxfd|f g] k fnsf dxf;lrj dgf] h e§n]
lzv/df k'¥ofpg] 5 .Æ g]tfx¿nfO{ kf]N5 ls kf]Nb}g < eGb} x'gk' g]{ atfPsf] / ;dfgtf, nf]stGq;Fu} If]qLn] pTkfbg / pTkfbg ;DaGw
dxf;lrj ljKnj ;Ln] /fHosf] ;fdflhs Gofolagf ;dfhjfb gaGg] ;dfhjfbsf] s8L ePsf] atfP . pgn] o' j fx¿ aflxl/Psf 5g\ . tL klg eg] – …;dfhjfb w] / } Kof/f] zAb xf] .
k|Zg u/] . pgn] eg]– …;dfhdf ljBdfg ;+;f/sf ;a} b]zdf xf]Og, cd]l/sf lx6n/n] klg ;dfhjfbsf] gf/f
unt gLltsf] sf/0f b]zdf cfly{s– cGofo, cTofrf/, lyrf]ldrf], e]befj atfPsf] pNn]v u/] . pgn] ;|ft] / ;fwg, s] pTkfbg ug]{ / pTkfbg ul/;s]kl5
/fhgLlts ;+s6 ylkb} uP/ ;a}lt/ cj;/sf] ljt/0f Gofok"0f{ ePg eg] Tof] s;sf] lxtdf k|of]u ug]{ eGg] s'/f nufot s]xL l;ldt b]zdf . ;a} b]zdf lbPsf lyP . dx]Gb|n] klg
/ 5'jf5't To;n] xfdLnfO{ lk/f]N5 ls dflg;x¿ lsg hfb} g g < lsg zf] i f0f/lxt Joj:yfsf] s' / f u/] s f
lg/fz al9/x]sf] a]nf cfˆgf] kf6L{, lk/f]Nb}g < Pp6f d}n] lel8of] b]vs ] f] ;fdflhs Gofo x'bF g} , Gofo, :jtGqtf /fd|f];Fu cufl8 Nofpg ;lsPg eg]
kf6L{ s f g] t f sfo{ s tf{ / ;dfgtf ePg eg] ;dfhjfb sNkgf cndlng] atfP . g]kfnLx¿ clk|msL kL5l8Psf b]zdf lyP . t/ ToxfF ;dfhjfb cfPg .
lyPF, To;df n]lvPsf] lyof], /f}tx6 uf}/sf] lsg hfb}gg\ . o;sf] d'Vo sf/0f lj1fg clxn] k| l tudgsf] vt/f 5 . o;sf
cfTdljZjf;;lxt ;dfhjfbL ofqfdf 36gf eg]/, yfxf 5}g sxfFsf] 36gf ug{ g;lsg] pNn]v u/] . ;fdflhs o;}u/L, ;f]xL sfo{qmddf ;Daf]wg
cl3 al9/x]sf] pNn]v ub}{ b]znfO{ c;dfgtf, cGofo, hft, lnÍf] aLrdf ub}{ g]skf-Pdfn]_sf ljb]z ljefu k|dv ' k|fljlwdf h'g b]zx¿sf] nufgL w]/} 5 nflu b] z Lljb] z L zlQmx¿n] df] r f{
lyof] . ToxfF blntsf # j6f aRrfnfO{ To;n] o'jfx¿nfO{ tfGg] eP/ To;f] s;] s f 5g\ . o;lj?4 ;dfhjfbL
cfjZos k/]sf] a]nf h'?Ss p7]/ sfFw k5fl8 xft afFw]sf] 5 . Pp6f 7"nf] cfwf/ /x] s f] , ax' / fli6« o tf ePsf] , 8f=/fhg e§/fO{n] ;dfhjfbL zlQmaLr
yfKg] zlQm g]skfdf dfq} ePsf] atfP . ;xeflutf / pgLx¿sf] klxrfgnfO{ Pstf gx'Fbf k|fKt pknlAw ;dfKt kfg{ x'g uPsf] xf] . lj1fg / k|ljlwdf df] r f{ n ] sfd ug] { s' / f b] z sf nflu
hftLsf] dfG5]n] p;nfO{ n¶Ln] p;nfO{ ul/Psf] nufgLn] b] z sf] cfly{ s ;sf/fTds 5 . e"–/fhgLlts r'gf}tL
pgn] PsLs[t hgqmflGtdf alnbfg lxsf{O/x]sf] 5 . aRrf s/fO/x]sf] 5 . lrg]/ ToxfF /fHoåf/f ;}s/f]8f}F jif{df lxhf]sf k/flht zlQmx¿n] 6fpsf]
ug]{ ;lxbsf] /utn] kL8f, efjgf / l;h{ g f ul/Psf lje] b nfO{ pv] n ] / p7fpg yfn] s f] atfP . pgn] tL ;d[l4df dxTjk"0f{ e"ldsf v]N5 . / /fli6« o :jfwLgtf uDeL/ 7fFpdf
jl/kl/ l;+u} blnt j:tLnfO{ af]nfOPsf] 1fg k|fKt ug]{ b'O{ tl/sf 5g\ . 5 . o; lbzfdf df]rf{n] e'ldsf v]Ng]
;dj]bgf yk]sf] ePklg csf]{lt/ o;n] 5 . ;d|fGt ju{sf] dfG5]n] s'l6/x]sf] 5, gkmfn];Dd s:tf] vfnsf] ;dfhjfb zlQmx¿nfO{ k/f:t ug{ ;dfhjfbL
kf6L{sf] gLlt cg';f/ ;dfh / hgtfsf] x'G5 eGb} pgn] k|Zg u/] . zlQmx¿ Ps x'g'kg]{ atfP . Pp6f 1fgsf] pTkfbg k|of]uzfnfaf6 xf] eg] of] ;sf/fTds sbd
c¿ r'krfk lyP . d}n] ToxfFsf] P;kLnfO{ x'G5 eGg] dfGotf / csf]{ lbdfuL x' g ] 5 .clxn] klg b] z sf] k| d ' v
kIfdf pleg] kf6L{kª\tL ;d]t tof/ kmf]g u/]/ 36gfsf] 5fglag ug{ eg]F .Ú cWoIf ofbjn] clxn]sf] ;+ljwfg e§/fO{n] ;dfhjfbL hgdt blIf0f
u/]sf] atfP . ;dfhjfbpGd'v n]lvPsf] eP klg Pl;ofd} 7'nf] hgdt ePklg ljeflht cWoogaf6 1fg k|fKt x'G5 eGg] s'/f . cGt/lj/f]w ;fdGtjfb xf] .
cWoIf g]kfnn] b]zsf k|To]s ufpFdf
dxf;lrj ljKnj ;Ln] g] k fn ;+ l jwfg / ;+ j } w flgs Joj:yf

pkef]Qmf clwsf/sf] /Iff u/f}“ .


sDo'lg:6 kf6L{sf ;+u7g / sfo{stf{
sDo'lg:6 kf6L{n] ;Qf?9 dfcf]jfbL /x]sf] eGb} tL sfo{stf{n] s:tf] sfd ;dfhjfbsf] afws /x]sf] lhls/ u/] .
s]Gb|, g]skf ;dfhjfbL kf6L{;lxtsf] ul//x]sf 5g\, kf6L{x¿n] x]gk'{ g]{ atfP . pgn] clxn]sf] zf;sLo :j¿kaf6
df] r f{ lgdf{ 0 f ul//x] s f] a] n f pgn] hgtf;Fu hf]l8g'kg]{, a:tLdf ;dfhjfb ;Dej g/x]sf] atfP . pgn]
cfGbf]ngnfO{ k/Dk/fut ¿kdf dfq} g]tfx¿ hfg'kg]{ / a:tLdf uPdf r'gfjdf clxn] s f] tdf;faf6 ;dfhjfb
;f]r]/ gx'g] a? gljgtf / hf]lvd
lng tof/ x'g h?/L /x]sf] eGb} qmflGt
uP/ zf;g ;Qfdf hfg'kg]{ atfP .
a:tLsf hgtfnfO{ r]tgzLn agfpg] sfd
cfpg] j fnf g/x] s f] atfpb} eg] –
…;'zf;g Nofpg] k|of;df clxn] ;/sf/ Ø pkef]QmfnfO{ cfwf/e"t j:t' / ;]jfsf] ;"rgf, kx'r“ , 5gf]6,
eg]sf] e]n tg]{ gjLg ljifo ;d]t
ePsf] atfP . pgn] g]kfnsf] cfhsf]
/fhgLlts bnsf] eP pNn]v u/] . o;sf
nflu /fhgLlts bnx¿ uDeL/ 5g\ t
t nfu] s f] 5, sxfF ; Dd k' l uG5 .
clxn] s f] ;+ l jwfg ;dfhjfbpGd' v ;'gj' fO{sf] clwsf/ x'G5 .
ljlzi6 kl/l:ylt, ljutsf cg'ej /
clxn]sf] r'gf}tLnfO{ ;fdgf ug{sf nflu
eGb} pgn] k|Zg u/] .
cWoIf g]kfnn] eg]– …sDo'lg:6
n]lvPsf] eP klg clxn]sf] ;+ljwfg /
;+j}wflgs Joj:yf ;dfhjfbsf] afws Ø k|To]s pkef]QmfnfO{ u'0f:t/Lo j:t' / ;]jf k|fKt ug],{
sf] l xklg PSn} lxF 8 \ 5 ' eGg] s' / fn]
uGtJodf k'Ug g;lsg] a? cufl8 a9\g
kf6L{leqsf] e|i6Ls/0fnfO{ xfdLn] /f]Sg
;s]sf 5f}F t < sfo{stf{x¿df JolQmjfb
5 . k"/} afws 5 . o;nfO{ ;+zf]wg
u/f}F . clxn]sf] zf;sLo :j¿kaf6
Ø u'0f:t/xLg j:t' / ;]jfaf6 xfgL k'ud] f Ifltk"lt{ kfpg] xs
rfxg] ;a} zlQmsf] aLrdf xft]dfnf]
u/]/ hfg'kg]{ a]nf cfPsf] ;d]t atfP .
r/d ¿kdf a9]sf] /f]Sg ;s]sf 5f}F <
d}n] s] kfPF eGg] k|j[lQnfO{ /f]Sg ;s]sf
;dfhjfb x'g} ;Sb}g . x]l//fVg'ePsf]
5, tdf;f t eO/x]sf] 5, xfdL ul//x]sf
x'G5 .
o;} u /L, ;f] x L sfo{ q mdnfO{
;Daf]wg ub}{ j]kQf kl/jf/ ;dfhsf
5f}F . sfo{stf{nfO{ ¿kflGtl/t ug{
;s]sf 5f}F < hgtfsf] ¿kfGt/0f 6f9fsf]
5f}F . of] tdf;faf6 ;dfhjfb x'g]jfnf
5}g . of] zf;sLo :j¿k abNg'k5{ .
Ø pkef]Qmf xssf] /Iff u/f},+ ljZj pkef]Qmf lbj; eJo¿kdf
cWoIf Ps/fh e08f/Ln] ;lxb ufyfdf
cfwfl/t jlnbfg gfds k' : tssf
s'/f xf], clxn] hgtfsf] cu'jf elgPsf
sfo{stf{x¿ ltgLx¿sf] cfr/0f / z}nL
of] lgjf{rg k|0ffnLn] klg hxfF s/f]8f}F,
s/f]8 Pp6f pDd]bjf/n] vr{ u/]/
dgfcf}+ .
clwsf+z ;fdu|Ldf ;lxb dxfg 5g, s:tf 5g\ < pgLx¿sf ;+:sf/x¿ s:tf ;+;bdf k'U5 . o;af6 ;dfhjfbsf]
pgLx¿sf] ;kgf k"/f ug]{5f}+, To;sf 5g\, xfd|f] ;dfhdf 5fpk8L k|yf 5, cfzf ug{ ;lsFb}g . lgjf{rg k|0ffnL
nflu qmflGtsf] af6f]df lg/Gt/ cl3 af]S;L eg]/ dlxnfx¿nfO{ oftgf lbg] abNg}k5{ . zf;sLo :j¿k abNg'k5{
a9\5f} eGg] ;femf lgisif{ /x]sf] atfP . ul/G5 . w]/} ul/asf 5f]/fx¿ clxn]klg / nf]stGqnfO{ ;dfj]zL, ;dfg'kflts
dGtJosf] qmddf jl/i7 clwjQmf ;d]t k9\g hfg ;Sb}gg\, e|i6frf/ JofKt 5, nf]stGqnfO{ ¿kfGtl/t ug{k' 5{ . ;+ljwfg
/x] s f e08f/Ln] ;lxb tyf j] k Qf o:tf s'/fx¿nfO{ xfdL r'gf}tLsf ¿kdf kl/jt{g gu/Lsg pGd'v n]v]/ dfq}
kl/jf/n] gofF pmhf{ / k|lta4tfsf ;fy lnG5f}F ls lnFb}gf}F <Ú pGd' v x' F b } g . ;+ l jwfgdf
pgLx¿sf] ;kgf k"/f ug]{ cleofgdf cWoIf g]kfnn] ;dfhjfbL df]rf{n] ;dfhjfbpGd' v 5, xfd| f ] otf
of]ubfg k'¥ofpg'kg]{ atfP . ;/sf/n] u/]sf] /fd|f] sfdnfO{ k|z+;f k'h
F LjfbLlt/ pGd'v 5 . clxn]sf] g]kfnsf] g] k fn ;/sf/

lj1fkg af]8{
;f]xL sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ ug{'kg]{ / g/fd|f] sfd u/]sf] 5 eg] ;‹Lotf eg]sf] ;‹Lotf h:tf] ePsf]
;lxb kl/jf/ ;dfh g]kfnsL cWoIf Wofg lbg';\ eg]/ klg eGg'kg]{ atfP . 5, t/ s'¿k g} ckfË ePsf] 5 . To:tf]
v' d f ;' j ] b Ln] ;lxbsf] /ut / o;}u/L, ;f]xL sfo{qmddf ;Daf]wg cj:yfsf] ;‹Lotfn] ;‹LotfnfO{ b'?:t
pgLx¿sf kl/jf/sf cfz'nfO{ pmhf{df ub}{ k"j{k|wfgdGqL emngfy vgfnn] agfpgdf clxn]sf] ;+ljwfg ;+zf]wg /
abn]/ g} ;lxbsf ;kgf k"/f ug{ ;lsg] afn' j f6f/af6 hgtfsf] ;dfhjfb kl/jt{g geO{ x'Fb}g .Ú
pNn]v ub}{ ;lxb kl/jf/n] cfˆgf gcfpg] atfP . pgn] ;/sf/, ;+;b\ / o;}u/L, ;f]xL sfo{qmddf ;Daf]wg
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|åf/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM %!&@^%%

You might also like