5 Department of Education

National Capital Region

SCHOOL S DIVISION OFFICE
MARIK INA CITY

Araling Panlipunan
Unang Markahan – Modyul 3
Pinagmulan ng Unang Pangkat ng Tao sa
Pilipinas

Manunulat: Gemma E. Yu

City of Good Character

DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
 Pinagmulan ng Unang Pangkat ng
Aralin Tao sa Pilipinas

Alamin

Pagkatapos mong mapag-aralan ang mga teorya ng pinagmulan ng Pilipinas,

aalamin mo naman sa araling ito kung sino ang mga unang nanirahan sa
Pilipinas, kailan at paano sila nakarating dito

Sa pagtatapos ng aralin, ikaw ay inaaasahang:

natatalakay ang pinagmulan ng unang pangkat ng tao sa Pilipinas ayon

sa;
a. teoryang austronesyano,
b. mito at
c. relihiyon

Subukin
Piliin ang kaisipang nasa loob ng kahon na inilalarawan sa bawat bilang.
Isulat ang letra ng wastong sagot sa sagutang papel.

1. Uri ng kwentong nagsasalaysay ng mga pinagmulan ng mga bagay-bagay sa daigdig.

2. Isang rehiyon ng kontinenteng Asya.
3. Tawag sa pagpunta o pagdayo ng tao sa ibang lugar o bansa.
4. Mga taong naninirahan sa gawing Timog-Silangang Asya, Polynesia at Ocenia.
5. Uri ng sasakyang sinasabing ginamit ng mga ninuno ng mga Pilipino upang
makarating sa kapuluan ng Pilipinas.
6. Uri ng kwento na bumubuo ng isang partikular na paniniwala, karaniwang
tumatalakay sa likas na kaganapan.
7. Ang kinikilalang diyos na lumikha sa sansinukob at kumukupkop sa mga tao.
8. Taong dalubhasa sa pag-aaral ng mga nakaraang sibilisasyon.

A. alamat E. maylikha
B. arkeologo F. mitolohiya
C. Austronesyano G. pandarayuhan
D. balangay H. Timog-Silangang Asya

City of Good Character

DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
 Balikan

Maaaring nakarinig ka na ng mga kuwento o alamat kung paano nagkaroon ng mga

unang tao sa Pilipinas. Maaari mo bang ipaliwanag ang dalawa sa mga ito? Isulat sa
nakalaang espasyo ang kwentong iyong narinig tungkol dito. Gawin ito sa iyong
kwaderno.
1.____________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
2.____________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________

Tuklasin

Ang sumusunod na mga bagay na inilalarawan ay makikita mo sa isang museo.

Anong impormasyon ang maaari mong makuha para sa bawat isa? Isulat ang sagot
sa iyong kwaderno.
1. Mga kagamitan at iba pang bagay na kasama sa libingan ng sinaunang tao.
2. Naka-display na bungo ng sinaunang tao.
3. Replica ng balangay

Suriin

Ang salitang Austronesian tawag dati na (Malayo-Polynesian) ay ang isa sa

pinaka-pangunahing wika sa daigdig na ginagamit ng mga taong nanirahan sa
kapuluan ng Indonesia, Pilipinas, at mga pangkat ng pulo sa Central at Timog
Pacific. Tumutukoy rin ito sa pangkat ng mga taong gumagamit ng wikang ito sa
Timog-Silangang Asya, Polynesia at Oceania. Ang wikang ito ay may kaugnayan sa
mga paliwanag ng mga siyentista tungkol sa pinagmulan ng mga Pilipino.
Tunghayan mo ang mga teoryang nagpapaliwanag ng pinagmulan ng ating lahi.

City of Good Character

DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
Ang Teorya ng Pandarayuhang Austronesyano

Ang pag-aaral ni Peter Bellwood ay nagpapaliwanag tungkol sa Austronesyano

na ninuno ng lahat ng taga-Timog-Silangang Asya. Tinatayang noong 2500 B.C.E.
ay nakarating sa Pilipinas ang mga Austronesyano mula sa Taiwan na nanggaling
sa Timog China. Patuloy na naglakbay ang mga Austronesyan patimog ng kapuluan
ng Pilipinas noong 1500 B.C.E. hanggang makarating sa Indonesia at Malaysia,
maging sa New Guinea, Samoa, Hawaii, Easter Islands at Madagascar. Ang
pagkakatulad ng wikang ginamit sa Timog-Silangang Asya at Pacific, kultura at
pisikal na katangian ang ginamit ni Bellwood na batayan sa kanyang teorya.
Ayon naman sa paniniwala ni Wilhelm Solheim II, isang arkeologong tanyag sa
larangan ng pag-aaral sa Timog-Silangang Asya, na mga Austronesyan ang unang
dumating sa Pilipinas. Ito ay batay sa kanyang Nusantao Maritime Trading and
Communication Network hypothesis. Para kay Solheim nanggaling naman sa
Indonesia ang mga Austronesyan at nagtungo sa Pilipinas mula sa Mindanao.
Dagdag pa niya nakarating ang mga Austronesyan sa Timog China. Dahil sa
pakikipagkalakalan, napalawak ng mga Austronesyano ang kanilang teritoryo.
Naniwala siya na mula sa Celebes at Sulu, umunlad ang pakikipag-ugnayan ng
mga tao at nagkaroon ng pakikipagkasunduan, pag-aasawa at migrasyon o ang
paglipat ng tao mula sa isang lugar patungo sa ibang lugar.
Mayroon mang pagkakaiba ang paniniwalang ito nina Bellwood at Solheim II,
mahalagang malaman na kilalang mahusay sa paglalayag at pandaragat ang mga
ninunong ito ng taga-Timog-Silangang Asya. Katunayan nito ang mga modernong
bangkang pandigma katulad ng caracoa na pinaniwalaang ginamit nila sa
panahong iyon.

Mito ng Pinagmulan ng mga Unang Pilipino

Bahagi ng kultura ng mga Pilipino ang mga alamat na nagpapaliwanag ng
pinagmulan ng mga bagay-bagay na nakikita sa daigdig at mitolohiya na
tumatalakay sa paniniwala at kapangyarihang lumikha ng isang diyos o diyosa.
Ang bawat kapuluan sa ating bansa ay may kanya-kanyang salaysay ukol sa
pinagmulan ng lahing Pilipino.

City of Good Character

DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
Mito ng Luzon
Isang tanyag na mito ng taga-Luzon ang kwento nina Malakas at Maganda, ang
pinaniniwalaang lahing pinanggagalingan ng mga Tagalog. Nag-umpisa ang kwento
sa isang ibong na naghahanap ng kanyang kakainin. Sa kanyang paghahanap,
napansin niya ang isang uod na nakasiksik sa isang puno ng malaking kawayan.
Tinuka niya ang puno ng kawayan kung saan naroon ang uod, subalit bigla itong
nabiyak at nakatakas ang uod. Kasabay naman ng pagbuka ng puno ng kawayan
ay ang paglabas ng dalawang nilikha na si Malakas, isang matipuno at gwapong
lalaki at si Maganda, isang mahinhin at balingkinitan ang katawan. Dito sinasabing
nanggaling ang lahi ng mga Tagalog.

Mito ng Visayas
Sa taga-Visayas naman isang kilalang mito ang nagsasalaysay tungkol kay
Kaptan, ang kinikilalang dios ng kalangitan. Nagsimula ang kwento sa pagtatanim
ni Kaptan ng isang damo. Ang paglaki ng mga dahon ng halaman ay kasabay ng
paglitaw ng isang babae na si Sicalac at isang lalaki na si Sicavay. Itinuring ni
Sicalac si Sicavay na isang kapatid kung kaya’t noong hinimok siya nito na
mapangasawa ay kanyang tinanggihan. Tinanong nila ang mga bagay sa paligid
katulad ng hangin, dagat at mga hayop kung maaari ba silang maging mag-asawa.
Pumayag ang mga ito sa kanilang binalak kaya hindi naglaon sila’y naging mag-
asawa at naging dahilan ng pagdami ng tao sa mundo.

Mito ng Mindanao
Isa sa mga kilalang mito ng taga-Mindanao ay ang pinagmulan ng lahing
Mandayas na nagmula sa Davao Oriental at Davao del Norte. Ayon sa kwento,
nangitlog ng dalawa ang isang ibong Limokon. Inilagak niya ang isang itlog sa
bukana ng isang ilog at ang isang itlog naman ay inilagay niya sa duluhang bahagi
ng ilog. Nang mapisa ang mga itlog, lumabas ang unang lalaki at unang babae sa
daigdig. Hindi nalalaman ng bawat isa na may iba pang nabubuhay bukod sa
kanya. Hanggang sa sumapit ang araw na napuluputan ang paa ng lalaki ng isang
mahabang buhok na muntik niya nang ikalunod. Hinanap niya ang
pinanggagalingan ng mahabang buhok, natuklasan niyang ito ay buhok ng
babaeng naliligo sa may duluhan ng ilog. Nagpakilala siya rito at mula noon ay
naging magkaibigan.

City of Good Character

DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
Ang Paglikha ng Diyos sa Tao ayon sa Bibliya
Ganito naman ang paliwanag ng relihiyong Kristiyanismo kung paano
nagkaroon ng tao sa daigdig. Para sa mga Kristiyano nilikha ng Diyos ang mga
unang tao ayon sa mababasa sa Genesis 1:26-31. Pagkatapos, sinabi ng Diyos:
“Ngayon, likhain natin ang tao ayon sa ating larawan, ayon sa ating wangis. Sila
ang mamamahala sa mga isda, sa mga ibon sa himpapawid at sa lahat ng hayop,
maging maamo o mailap, on a o maliit.” Nilalang nga ng Diyos ang tao ayon sa
kanyang larawan. Sila’y kanyang nilalang na isang lalaki at isang babae, at sila’y
pinagpala niya. Sinabi niya, “Magpakarami kayo at punuin ninyo ng inyong mga
anak ang buong daigdig, at kayo ang mamahala nito. Binibigyan ko kayo ng
kapangyarihan sa mga isda sa tubig, sa mga ibon sa himpapawid, at sa lahat ng
mga hayop na nasa ibabaw ng lupa. Ibinibigay ko rin sa inyo ang lahat ng uri ng
halamang nagkakabinhi at mga bungangkahoy bilang pagkain ninyo. Ang lahat ng
halamang luntian ay ibinibigay ko naman sa lahat ng hayop sa ibabaw ng lupa at
sa lahat ng mga ibon.” At ito nga ang nangyari. Pinagmasdan ng Diyos ang lahat
niyang ginawa, at lubos siyang nasiyahan. Lumipas ang gabi, at sumapit ang
umaga—iyon ang ikaanim na araw.

Iba pang Teorya ng Pinagmulan ng Unang Tao sa Pilipinas

Ngayong nalaman mo na ang Teorya ng Pandarayuhan ni Peter Bellwood,
suriin mo naman ang iba pang teoryang nagpapaliwanag tungkol sa pinagmulan ng
mga unang tao sa Pilipinas. Alin kaya sa mga ito ang katanggap-tanggap?

Ang Teorya ng Wave Migration ni Henry Otley Beyer

Si Henry Otley Beyer, na kinikilalang “Ama ng Antropolohiyang Pilipino”, ang
nagpanukala ng Wave Migration Theory, ang paliwanag na pangkat-pangkat ang
mga unang taong nakarating sa Pilipinas mula sa Timog-Silangang Asya. Ayon sa
kanya mula sa Borneo, naglakad sa tulay na lupa patungong Palawan, Mindoro at
ilang bahagi ng Mindanao ang mga Negrito na tinatayang may 25 000 – 30 000
taon na ang nakalilipas. Sumunod naman noong 3500 – 40000 B.C.E. na dumating
ang mga Indones na sakay ng bangka mula sa Timog China at Indochina.

City of Good Character

DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
Dumating naman ang pinakahuling pangkat na lahing Malay na dumating sa
Pilipinas sa pagitan ng 300 at 200 Before the Common Era (B.C.E.).
Ang teoryang ito ay pinabulaan ng mga historyador at antropologo sapagkat
walang sapat na ebidensiyang makakapagpatunay rito.

Ang Teorya ng Core Population ni F. Landa Jocano

Ang Teorya ng Core Population ay sumalungat sa paliwanag ni Henry Otley
Beyer. Inihain ito ni Felipe Landa Jocano ay isang Pilipinong antropologo, na
nagpaliwanag na ang mga unang Pilipino ay nagmula sa isang malaking pangkat ng
mga sinaunang tao sa Timog-Silangang Asya. Ginamit na batayan ni Jocano ang
pagkakatulad ng labi ng Taong Tabon, isang Homo sapiens sapiens, sa iba pang
labing nahukay sa magkakaibang lugar sa Timog-Silangang Asya na tinatayang
nasa 22 000 hanggang 23 000 taon mula nang mabuhay.
Natuklasan naman ng mga arkeologo sa pangunguna ni Armand Salvador
Mijares noong 2007, ang ebidensiyang mayroon pang namuhay 47 000 taong mas
maaga kaysa Taong Tabon. Tinatawag na Taong Callao ang nagmamay-ari ng isang
maliit na bahagi ng buto ng paa ng tao na pinaniniwalaang nabuhay sa Pilipinas 67
000 taon na ang nakalilipas. Natagpuan ito sa Callao Cave, sa Peñablanca,
Cagayan.

Iba pang Patunay ng Paninirahan ng Unang Tao sa Pilipinas

Pinaniniwalaan naman na pagmamay-ari ng tinatawag na Taong Cagayan ang
mga nahukay na kasangkapang bato at labi ng malalaking hayop katulad ng
elepante, stegodon at rhinoceros sa Yungib ng Guri sa Cagayan. Tinatayang nasa
750 000 taon na ang nakalilipas nang ginamit ito ng Taong Cagayan na kasabay na
namuhay ng Taong Java ng Indonesia. Subalit hindi natatagpuan ang mga labing
makapagpapatunay na nabuhay ang Taong Cagayan sa panahong iyon.
Ang mga paliwanag na ito ay makakatulong sa iyo upang mauunawaan mo ang
pinanggalingan ng mga unang tao, lalo na ng lahing Pilipino, ang lahing iyong
kinabibilangan. Gayunpaman, patuloy pa rin ang pagtuklas at pag-aaral ng mga
eksperto tungkol sa pinagmulan ng lahing Pilipino.

City of Good Character

DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
 Pagyamanin

Alin sa teorya o mito ng pinagmulan ng tao sa Pilipinas ang pinaka-

pinaniniwalaan mo? Bakit? Ipaliwanag sa pamamagitan ng pagsulat ng isang
sanaysay. Gawin mo ito sa papel.
Rubrik sa Paggawa ng Sanaysay

Nangangailangan pa
Napakahusay Mahusay
Kraytirya ng Kasanayan
( 3) (2)
(1)
Nilalaman Napakahusay ng Mahusay ang Maligoy ang talata.
pagkabuo ng talata. pagkabuo ng talata. Nakalilito at hindi
Malawak at marami Malinaw at tiyak Tiyak ang mga
ang mga impormasyon ang mga impormas impormasyon
at elaborasyon yon at paliwanag at paliwanag
Pagtalakay Masusi ang May ilang tiyak na Hindi natalakay
pagkakatalakay ng mga pagtalakay sa paksa ang paksa
paksa
Organisasyon May mahusay na May organisasyon Malabo ang
Organisasyon at pokus organisasyon kung
sa paksa mayroon man
Paglalahad Angkop ang mga salita Karamihan sa mga Hindi gumamit ng
at pangungusap sa salita at pangungu Tiyak na salitang
paksa sap ay angkop sa angkop sa mga
paksa pangungusap at
paksa

Puntos Kahulugan
10 – 12 Napakahusay
7–9 Mahusay
4–6 Nangangailangan pa ng kasanayan

Isagawa
Gumawa ng isang Venn diagram na katulad ng nasa ibaba at ibigay ang
pagkakaiba at pagkakatulad ng mga teoryang nagpapaliwanag ng pinagmulan ng
mga unang tao sa Pilipinas. Gawin ito sa iyong sagutang papel.

City of Good Character

DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
 Rubrik sa Paggawa ng Venn Diagram

Nangangailangan pa
Napakahusay Mahusay
Kraytirya ng Kasanayan
( 3) (2)
(1)
Pagkakaayos Ang bawat bahagi ng Ang isa o dalawang Walang nakikitang
ng mga dayagram ay may tiyak at bahagi ng diagram tiyak at malinaw na
Konsepto malinaw na ay may tiyak at impormasyon ang
impormasyon. malinaw na alinmang bahagi ng
impormayson dayagram
Nilalaman Ang lahat ng May isa o higit pang Walang nakikitang
impormasyong impormasyong pagkakaugnay ang
napapaloob sa dayagram napapaloob sa mga impormasyon
ay nakaugnay dito diagram na nakapaloob sa
nakaugnay dito dayagram
Presentasyon Malinis at maayos ang Hindi gaanong Marumi at di kaaya-
pagkakagawa ng malinis at maayos aya ang pagkakagawa
dayagram ang pagkakagawa ng dayagram
ng dayagram

Puntos Kahulugan
10 – 12 Napakahusay
7–9 Mahusay
4–6 Nangangailangan pa ng kasanayan

City of Good Character

DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
 Isaisip

1. Ayon sa Teorya ng Pandarayuhang Austronesyano, nagmula sa Taiwan ang mga

unang taong nandayuhan sa Pilipinas.

2. Ginamit na batayan ni Peter Bellwood sa kanyang Teoryang Austonesia

Migration ang pagkakatulad ng wikang ginamit sa Timog-Silangang Asya.

3. May iba’t ibang mito ng pinagmulan ng mga unang tao sa Pilipinas sa iba’t ibang
kapuluan ng ating bansa.

4. Para sa mga Kristiyano, ang Diyos ang lumalang sa mga unang tao sa daigdig.

5. Patuloy pa rin ang pagtuklas ng mga siyentista sa pinagmulan ng lahing Pilipino

sa kasalukuyan.

Tayahin

Piliin ang letra ng wastong sagot. Isulat ito sa sagutang papel.

1. Ang mga sumusunod ay pinagbasehan ni Peter Bellwood sa kanyang Teoryang
Pandarayuhang Asutronesyano. Maliban sa isa. Alin dito?
A. Pagkakalapit ng mga bansa sa Timog-Silangang Asya.
B. Pagkakahawig ng mga kultura sa Timog-Silangang Asya.
C. Pagkakatulad ng wikang ginamit sa Timog-Silangang Asya.
D. Pagkakatulad ng pisikal na anyo ng mga taga Timog-Silangang Asya.

2. Alin sa mga pahayag na ito ang sumusuporta sa Teoryang Pandarayuhang

Austronesyano?
A. Ang mga unang Pilipino ay nagmula sa isang malaking pangkat.
B. Dumating ang mga Austronesyano sa Pilipinas galing Taiwan noong 2500
B.C.E.
C. Tatlong pangkat ng tao ang nakarating sa Pilipinas 25 000 taon na ang
nakalilipas.
D. Ang mga Austronesyano na nanggaling sa Indonesia ay nakarating sa
Mindanao at kumalat pahilaga.

3. Sino ang nagpanukala ng Nusantao Maritime Trading and Communication

Network hypothesis?
A. Henry Otley Beyer
B. Landa Jocano
C. Peter Bellwood
D. Wilhelm Solheim II

City of Good Character

DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
 4. Paano nakarating sa Pilipinas ang mga Austronesyano ayon sa Teoryang Pandarayuhang
Austronesyano?
A. Sakay ng bangkang balangay
B. Naglakad sa mga tulay na lupa
C. Gumamit ng sasakyang pandigmaan
D. Naglayag gamit ang maliliit na Bangka

5. Ang mga sumusunod ay mga lugar na narating ng mga Austronesyano na nanggaling sa

Pilipinas. Maliban sa isa, alin dito?
A. Australia
B. Indonesia
C. Malaysia
D. New Guinea

6. Isa sa mga pahayag sa ibaba ang nagsasabi kung bakit HINDI maaaring gamiting
batayan ng pinagmulan ng tao ang mga mito. Ano ito?
A. May iilang taong nakasaksi na ang mga mito ay nangyari sa panahong di pa
naisusulat ang kasaysayan.
B. Ang mga mito ay bahagi ng panitikang Pilipino na nagmula pa sa ating mga ninuno.
C. Walang sapat na ebidensiyang makakapagpatunay na totoo ang mga mito.
D. Ang pagkukuwento ng mga mito ay libangan ng maraming mga Pilipino.

7. Sino ang mga unang tao sa Pilipinas ayon sa mitolohiya ng taga-Luzon?

A. Adan at Eva
B. Ita o mga Negrito
C. Malakas at Maganda
D. Sicalac at Sicavay

8. Paano napatunayan na ang Taong Cagayan ang pinakaunang tao sa Pilipinas?

A. Nahukay na labi sa Tabon Cave sa Palawan
B. Natagpuang malalaking banga sa mga kweba
C. Mga kasangkapang bato at labi ng malalaking hayop na natagpuan sa
Cagayan
D. Mga kasasangkapang bato na ginamit sa paghuli ng ibon, paniki at iba pang
maliliit na hayop

9. Alin sa mga pahayag ang sumusuporta sa paniniwala ng relihiyong

Kristiyanismo hinggil sa paglikha ng mga unang tao sa daigdig?
A. Nilalang ng Diyos ang unang tao sa katauhan nina Adan at Eva.
B. Sina Sicalac at Sicavay ang pinagmulan ng mga tao sa Pilipinas.
C. Isang lalaki ang napaibig sa isang babaen na siyang ninuno ng mga
Mandayas.
D. Si Malakas at si Maganda ang mga unang taong lumabas mula sa nabiyak
na kawayan.

10. Alin sa sumusunod na pahayag ang katanggap-tanggap ang kaispang ipinahayag?

A. Iisang lahi ang pinagmulan ng mga tao sa Pilipinas.
B. Negrito ang unang pangkat ng taong nandayuhan sa Pilipinas.
C. Ang Taong Tabon ay higit na mahusay sa pangangaso kaysa Taong Callao.
D. Pinakamatandang tao ang Taong Cagayan na nanirahan sa Pilipinas batay
sa mga kasangkapang at labi ng hayop na nahukay sa Yungib ng Cagayan.

City of Good Character

DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
 Karagdagang Gawain

Magsaliksik ng mga karagdagang kaisipan o pahayag na tinatalakay ang mga

unang tao sa bansa at mula rito ay gumawa ka ng isang simpleng brochure na
kung saan ipinagmamalaki mo ang pinanggalingan mong lahi. Ibahagi mo at
talakayin ito sa mga kasama mo sa bahay.

Sanggunian
Gabuat et.al. (2014). Pilipinas Bilang Isang Bansa, Manila: Vibal Group, Inc.

https://www.academia.edu/34631413/Mitolohiya

https://philippineculturaleducation.com.ph/taong-tabon/

https://www.panitikan.com.ph/si-malakas-at-si-maganda-buod/

City of Good Character

DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
 DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
City of Good Character
Subukin Tayahin
1. A 1. A
2. H 2. D
3. G 3. D
4. C 4. A
5. D 5. A
6. F 6. A
7. E 7. C
8. B 8. C
9. A
10.D
Susi ng Pagwawasto
 Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul
Manunulat: Gemma E. Yu (Guro, MES)
Mga Tagasuri: Ariel Naïve (Guro, FES)
Anna A. Japone (PSDS)
Tagasuri – Panloob: Aaron S. Enano (Superbisor, AP)
Tagaguhit: Ma. Gwendelene J. Corañez (Guro, PES)
Tagalapat: Nathalia A. Malaga (Guro, NES)

Tagapamahala:
Sheryll T. Gayola
Pangalawang Tagapamanihala
Pinunong Nanunuparan - Tanggapan ng Tagapamanihala

Elisa O. Cerveza
Hepe – Curriculum Implementation Division
Pinunong Nanunuparan - Tanggapan ng Pangalawang Tagapamanihala

Aaron S. Enano
Superbisor sa Araling Panlipunan

Ivy Coney A. Gamatero

Superbisor sa Learning Resource Management System

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Schools Division Office- Marikina City

Email Address: sdo.marikina@deped.gov.ph

191 Shoe Ave., Sta. Elena, Marikina City, 1800, Philippines

Telefax: (02) 682-2472 / 682-3989

City of Good Character

DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE