Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 7

Zjawiska ekstremalne to takie, które wykraczają ponad

przyjęte przeciętne normy, zdarzają się rzadko, tylko przy


wystąpieniu szczególnych okoliczności i najczęściej niosą
za sobą katastrofalne skutki dla otoczenia, w którym
występują.
Zaliczamy do nich np.
 Tsunami.
 Tornada
 Sztormy
 Szusze
Tsunami
Tsunami to pojęcie oznaczające ogromną falę - ekstremalne zjawisko
przyrodnicze wywołane najczęściej podwodnym trzęsieniem ziemi czy też
wybuchem wulkanu.

Przykład zdarzenia
Tsunami, jakie spowodowało największe zniszczenia w ostatnich latach,
nawiedziło południowo-wschodnią część Azji w dniu 26 grudnia 2004 r.
(Indonezja, Indie, Tajlandia, Malezja)

Przyczyny:
 Erupcja wulkanu,
 trzęsienie ziemi,
 Osuwisko,
 Wycielenie lodowca,
 Uderzenie meteorytu
Skutki:
 Śmierć i urazy,
 Uszkodzenie własności i utrata zasobów,
 Wybuch pożaru,
 Epidemia choroby,
 Straty ekonomiczne,
 Problemy psychologiczne,
 Uszkodzenie ekosystemu morskiego,
 Odpady stałe i szczątki po katastrofach,
 Zanieczyszczenie wody,
 Materiały niebezpieczne i substancje toksyczne,
 Zanieczyszczenie oceanu,
 Uszkodzenie infrastruktury

Tornado
Tornado, lub trąba powietrzna to gwałtownie wirująca kolumna powietrza,
która jest w kontakcie jednocześnie z powierzchnią ziemi, lub wody i
podstawą chmury burzowej. Najczęściej występuje w formie leja, którego
węższy koniec dotyka ziemi, lub wody.

Przykład zdarzenia:
Za jedno z największych odnotowanych tornad w historii uznaje się tornado
w Mulhall (miasto w stanie Oklahoma), które zostało zarejestrowane 3 maja
w 1999 roku.
(Stany Zjednoczone)
Przyczyny:
Tornado powstaje, gdy spotykają się masy ciepłego i zimnego powietrza.
Cieplejsze powietrze leci w górę, tworząc prąd wstępujący, jeśli prąd ten
będzie wystarczająco silny, to obróci on poziomy ruch powietrza w kierunku
pionowym, przez co powietrze w chmurze zaczyna wirować i powstaje
mezocyklon.

Skutki:
 uszkodzenia budynków, dachów,
 łamanie i wyrywanie drzew z korzeniami,
 utrudnienia w komunikacji,
 zniszczenie upraw,
 skutki śmiertelne w postaci ludzi i zwierząt,
 możliwy brak prądu

Sztorm
Sztorm to gwałtowny wiatr szalejący na otwartym akwenie, który powoduje
piętrzenie się i załamywanie fal morskich. Często towarzyszą mu burze,
intensywne opady i gwałtowne zmiany ciśnienia.

Przykład zdarzenia:
Jeden z najtragiczniejszych sztormów w dziejach świata rozpętał się w
listopadzie 1970 roku, w Zatoce Bengalskiej. Cyklon tropikalny Bhola wywołał
wielkie fale sztormowe, które pokonały umocnienia brzegowe i wdarły się w
głąb Bangladeszu. Doszło wówczas do cofnięcia się wód rzek, co doprowadziło
do śmierci niemal miliona osób.

Przyczyny:
Za występowanie niszczycielskich zjawisk odpowiada układ niskiego
ciśnienia, powstający w momencie spotkania się skrajnych mas powietrza –
zimnych, nadciągających z obszarów polarnych i gorących, które docierają ze
strefy podzwrotnikowej. Znaczne różnice temperatur doprowadzają do
wystąpienia głębokiego niżu. Im głębszy, tym większa jest różnica ciśnienia w
jego obszarze. W wyniku tarcia wiatru o powierzchnię wody podnosi się jej
poziom w okolicy brzegu. Powstają nagony sztormowe

Prognoza falowania Bałtyku

Skutki:
 niszczenie rzeźby plaży, wydm,
 ofiary w ludziach,
 straty materialne,
 zniszczenie infrastruktury,
 zagrożenie dla zabudowy położonej w sąsiedztwie brzegu oraz dla
statków i ludzi pływających w wodzie
Susze
Susza to długotrwały okres, podczas którego nie występują opady
atmosferyczne lub w stosunku do średnich wartości wieloletnich, ich
występowanie jest nieznaczne. Najczęściej występuje w okresie letnim.

Przykład zdarzenia:

Susza i głód pustoszą Somalię. „To najgorszy kryzys humanitarny od lat”


(2022)
Wskaźnik wilgotności gleby (wiosna 2022)

Przyczy
ny:
Symetryczne położenie Afryki względem równika powoduje, że ok. 4/5
powierzchni tego lądu leży w strefie między zwrotnikiem Raka a zwrotnikiem
Koziorożca. Wyrównana powierzchnia kontynentu i brak wielkich łańcuchów
górskich umożliwiają swobodną cyrkulację mas powietrza, typową dla strefy
gorącej.
Skutki:
 przesuszenie gleby,
 zmniejszenie lub całkowite zniszczenie upraw roślinnych,
 zwiększone prawdopodobieństwo pożarów,
 Głód,
 brak dostępu do wody,
 śmierć ludzi i zwierząt

You might also like