Α΢ΚΗ΢ΔΙ΢ ΑΝΑ ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΙ ΦΑΙΝΟΜΔΝΟ ΢ΣΗΝ ΔΝΟΣΗΣΑ 10 17/5/2020

ΔΡΓΑ΢ΙΔ΢ ΢ΣΗΝ ΔΝΟΣΗΣΑ 10 - ΓΛΩ΢΢Α Γ΄ ΓΗΜΟΣΙΚΟΤ

ΜΑΘΗΜΑ 1Ο

Η Κπξηνιεμία θαη ε Μεηαθνξά είλαη ζρήκαηα ηνπ ιόγνπ ηεο γιώζζαο καο, πνπ
κπνξνύκε λα ηα ζπλαληήζνπκε είηε ζηνλ πξνθνξηθό, είηε ζην γξαπηό ιόγν καο.

 ΢ηελ Κςπιολεξία, ιέκε ηα πξάγκαηα όπσο αθξηβώο είλαη, κε ηελ θαλνληθή ηνπο
έλλνηα θαη ηηο πξαγκαηηθέο ηνπο δηαζηάζεηο.
Π.ρ. Σν σπώμα παληεινληνύ ζνπ είλαη καύξν.

 ΢ηε Μεηαθοπά, παίξλνπκε ηελ έλλνηα ή ηελ ηδηόηεηα από θάηη πξαγκαηηθό θαη ηε
κεηαθέξνπκε ζε θάηη άιιν (πξόζσπν, δών ή πξάγκα) πνπ δελ ζα κπνξνύζε λα είλαη ζη’
αιήζεηα έηζη..
Π.ρ. Η Μαξία έραζε ην σπώμα ηεο από ηνλ θόβν.

1. Να δηαβάζεηο ηηο παξαθάησ πξνηάζεηο θαη δίπια από θάζε πξόηαζε λα βάιεηο έλα Κ
αλ είλαη θπξηνιεμία ή έλα Μ αλ είλαη κεηαθνξά.

Άλνημε ην παξάζπξν Μ’ έπηαζε πνλνθέθαινο

Χάιαζε ην ξαδηόθσλν Χάιαζε ην θέθη κνπ
Έζπαζε ην ηδάκη Έθνςα ην ςσκί
Καηάπηα ηε γιώζζα κνπ Έθνςε ηηο θσλέο
Πόλεζε ε ςπρή κνπ Έβαιε ηηο θσλέο
Έπηαζα έλα ςάξη Έζθηζα ζην δηαγώληζκα
Έπηαζα ηελ θαιή Δνύιεςε ην κπαιό ηνπ
Πεηάεη ην αεξνπιάλν Δνύιεπε όιε κέξα
Πεηάεη ην κπαιό κνπ Έζθηζα ην βηβιίν
Έθνςα ην ηζηγάξν Δηάβαζε ην κάζεκα
Άλνημε ηα απηηά ζνπ Δηάβαζε ηε ζθέςε ηνπ

ΓΛΩ΢΢Α Γ΄ ΓΗΜΟΣΙΚΟΤ -1- Θοδωπήρ Βούγαρ

Α΢ΚΗ΢ΔΙ΢ ΑΝΑ ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΙ ΦΑΙΝΟΜΔΝΟ ΢ΣΗΝ ΔΝΟΣΗΣΑ 10 17/5/2020

ΜΑΘΗΜΑ 2Ο

 Αόξηζηεο ιέγνληαη νη αλησλπκίεο πνπ θαλεξώλνπλ αόξηζηα, δειαδή ρσξίο λα

ηα νλνκάδνπλ ,έλα πξόζσπν , έλα δών ή έλα πξάγκα. Απηέο είλαη:

 Έναρ, μια, ένα

 Καθέναρ, καθεμιά, καθένα
 Κάποιορ, κάποια, κάποιο
 Κανέναρ, καμιά, κανένα
 Κάμποζορ, κάμποζη, κάμποζο
 Κάθε
 Μεπικοί, μεπικέρ μεπικά
 Άλλορ, άλλη, άλλο
 Κάηι, καηιηί, καθεηί
 (ο, η, ηο) δείνα, ηάδε

 Σίποηε (ηίποηα)

Π.ρ. Είδα ένα θίιν ζνπ, άθνπζα κάποια είδεζε, ζέισ λα ζνπ πσ κάηι, κάδεςα
κάμποζα κήια, Δελ άθνπζα ηίποηα, Άλλορ γηα ηε βάξθα καο, Ο ηάδε έθαλε απ-
ηό.....θηι.
1. Να ζπκπιεξώζεηε ηηο παξαθάησ πξνηάζεηο βάδνληαο ηελ θαηάιιειε αόξηζηε
αλησλπκία, από ηηο αλησλπκίεο ηεο παξέλζεζεο, όπσο ζην παξάδεηγκα.
(κάποια, κάμποζη, κάποιορ, κάηι, καθέναρ, καμία κάμποζη, άλλορ, κάμποζα,
κάποιορ, κανέναρ, καθεηί, ηάδε, ηίποηα, κάθε, μεπικοί, μεπικέρ, μεπικά)

 Ο .....................................λα δώζεη όηη κπνξεί.

 Ήξζε θαη κνπ είπε ...............................
 Δε ζα απαληήζσ ζε ................................εξώηεζε ζαο.
 Δελ βξήθε ...................................... .
 Μαδεύεη ην........................................πνπ ζα βξεη.
 Πήξε...........................................ρξήκαηα.
 Δελ ήηαλ απηόο ήηαλ ν .................................... .
 Δελ ήξζε .........................................όζε ώξα πεξίκελα.
 Πεξίκελα .......................................ώξα.

ΓΛΩ΢΢Α Γ΄ ΓΗΜΟΣΙΚΟΤ -2- Θοδωπήρ Βούγαρ

Α΢ΚΗ΢ΔΙ΢ ΑΝΑ ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΙ ΦΑΙΝΟΜΔΝΟ ΢ΣΗΝ ΔΝΟΣΗΣΑ 10 17/5/2020

 Σν αρώξηζην κόξην -α- ην ρξεζηκνπνηνύκε ζηηο ζύλζεηεο ιέμεηο σο πξώην ζπλζεηη-

θό, γηαηί δελ κπνξεί λα βξίζθεηαη κόλν ηνπ ζην ιόγν. Σν αρώξηζην κόξην -α-
κπξνζηά από θσλήελ γίλεηαη -αν- .
 Μεξηθέο θνξέο γηα λα δειώζνπκε ηελ έιιεηςε, ηελ ζηέξεζε θαη γηα πνύκε ην
αθξηβώο αληίζεην βάδνπκε κπξνζηά ην -α- ή ην -αν-
π.ρ. α + αιάηη = αλάιαηνο , α + ύπλνο = άππλνο.
2.. Φηηάμε ηηο αληίζεηεο ιέμεηο ρξεζηκνπνηώληαο ην αρώξηζην κόξην –α- ή ην -αλ-, όπσο
ζην παξάδεηγκα.

γλσζηόο άγνωζηορ
δπλαηόο
θαζηζηόο
βξαζηόο
θπζηθόο
α+
ηξσηόο
εζηθόο
ηαηξηαζηόο
θηιόμελνο
λνεηόο
άμηνο
ήζπρνο
ηζρπξόο
επζύλε
εγθέθαινο
έληηκνο
αλ +
εθθξαζηηθόο
έηνηκνο
ηζρπξόο
επίζεκνο
επηζπκεηόο
ηθαλόο

Α!!!!! Ά-πηαζηε είκαη κε ην αρώξη-

ζην κόξην !!!!
ΑΝ!!!!! Δηαβάζεηε κάμποζο ζα ηα
κάζεηε!!!

ΓΛΩ΢΢Α Γ΄ ΓΗΜΟΣΙΚΟΤ -3- Θοδωπήρ Βούγαρ

Α΢ΚΗ΢ΔΙ΢ ΑΝΑ ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΙ ΦΑΙΝΟΜΔΝΟ ΢ΣΗΝ ΔΝΟΣΗΣΑ 10 17/5/2020

ΜΑΘΗΜΑ 3Ο

 Σξνπηθά επηξξήκαηα είλαη απηά πνπ θαλεξώλνπλ ηνλ ηξόπν θαη απαληνύλ ζηελ
εξώηεζε Πώρ;
Αςηά είναι;
έηζη, καδί, θάπσο, αιιηώο, μαθληθά, ίζηα, ρσξηζηά, επίζεο, θαιά, θαθά, άζρεκα, ζηγά,
θπξίσο, αθξηβώο, επηπρώο, εληειώο εμήο, θιπ

1. Να αληηθαηαζηήζεηο ηηο θξάζεηο κε έληνλα γξάκκαηα ζηηο παξαθάησ πξνηάζεηο κε

θάπνηα από ηηο ιέμεηο πνπ είλαη ζην ζπλλεθάθη.

Δύζθνια, ππνκνλεηηθά, επηζηξέθνληαο, Θαξξαιέα,

απξόζκελα, θιαίγνληαο, ζησπειά,
αδηακαξηύξεηα, ηξέρνληαο.

 Η κέξα πεξλάεη με δςζκολία αλ δελ θάλεηο ηίπνηα.

................................................................................................................................
 Πέξαζαλ όιε ηε κέξα με ηπέξιμο ζηελ παξαιία.
................................................................................................................................
 Οη Έιιελεο αγσλίζηεθαλ με θάππορ θαη θαηάθεξαλ λα θεξδίζνπλ ηνπο Πέξζεο.
................................................................................................................................
 Θέισ λα δηαβάζεηε ην κάζεκα κόλνη ζαο σωπίρ να μιλάηε.
................................................................................................................................
 Με κλάμαηα θνίηαδε ην πινίν λα απνκαθξύλεηαη.
................................................................................................................................
 Ο Κώζηαο πεξίκελε με ςπομονή θαη σωπίρ να διαμαπηύπεηαι ηε ζεηξά ηνπ γηα
λα ηνλ δεη ν νδνληίαηξνο.
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
 Όηαν επέζηπεθε ζην ζπίηη από ηε δνπιεηά έζθαζε ην ιάζηηρν.
................................................................................................................................
 Ο παηέξαο θέξδηζε 200.000 επξώ σωπίρ να ηο πεπιμένει.
................................................................................................................................
ΓΛΩ΢΢Α Γ΄ ΓΗΜΟΣΙΚΟΤ -4- Θοδωπήρ Βούγαρ
Α΢ΚΗ΢ΔΙ΢ ΑΝΑ ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΙ ΦΑΙΝΟΜΔΝΟ ΢ΣΗΝ ΔΝΟΣΗΣΑ 10 17/5/2020

2.. Να ζπκπιεξώζεηο ην γξάκκα πνπ ιείπεη ζηηο θαηαιήμεηο ησλ παξαθάησ κεηνρώλ κε
-ο- ή κε -ω- θαη λα βάιεηο ηόλν όπνπ ρξεηάδεηαη.
Παίδ.......ληαο Μηι......ληαο
Αθνύγ......ληαο Πεγαίλ…ληαο
Σξαβ.......ληαο Χαι......ληαο
Κιαίγ......ληαο Λύλ......ληαο
Λέγ.......ληαο Κνιι......ληαο
Δελ......ληαο Πνπι.....ληαο
Κπι.....ληαο Κξύβ......ληαο
Φνξη.......λνληαο Ρση........ληαο
Ψήλ.......ληαο Χηππ........ληαο
Καηεβαίλ.......ληαο Δηώρλ.......ληαο
Θεσξ.......ληαο Αξπάδ......ληαο

ΜΑΘΗΜΑ 4Ο

 Οη πξνηάζεηο πνπ θαλεξώλνπλ ην ρξόλν ιέγνληαη ρξνληθέο . Απηέο δειώλνπλ ην

πόηε ζπκβαίλεη θάηη. Οη ρξνληθέο πξνηάζεηο εηζάγνληαη κε ζπλδέζκνπο πνπ νλνκάδν-
ληαη ρξνληθνί θαη απηνί είλαη νη εμήο:
 Όηαν, ππιν, πποηού, ζαν, ενώ, μόλιρ, καθώρ, αθού, αθόηος, ώζπος, ωζόηος, όζο
πος, όποηε, άμα

Π.ρ. Ο Κώζηαο ζθέθηεηαη λα θύγεη γηα δηαθνπέο ,όηαν ηελειώζει ηιρ εξεηάζειρ ηος.

1. Να ελώζεηο ηηο παξαθάησ πξνηάζεηο κε ηνλ ρξνληθό ζύλδεζκν πνπ είλαη ζηελ
παξέλζεζε.
 Έκαζε ηη έγηλε / Γύξηζε ζην ζρνιείν. (όηαλ)
........................................................................................................................
 Σελ είδε / έηξεμε ακέζσο θνληά ηεο. (κόιηο)
........................................................................................................................
 Έθπγε / Να γπξίζσ λα ηνλ δσ (ώζπνπ)
........................................................................................................................

ΓΛΩ΢΢Α Γ΄ ΓΗΜΟΣΙΚΟΤ -5- Θοδωπήρ Βούγαρ