I/TRÙNG CHÂN GIẢ-AMIP gây bệnh:

-Tên Etanmoeba histolytica

-Thể hoạt động 1 nhân, thể bào nang 4 nhân
-Thể hoạt động gồm: ăn HC: EHH, 20-40micromet, sống trong thành ruột già hoặc mô ngoài ruột -> gây bệnh, sinh sản
trực phân.
Không ăn HC: EHM, 10-12micromet, sống trong lòng ruột già, hoại sinh lấy dinh dưỡng để sống
-Thể bào nang: thể lây lan, vỏ ngoài trơn, 10-13micromet
-Thể tiền bào nang: nhỏ hơn thể hoạt động, hoạt động tròn mình lại, ko tấn công mô ký chủ.
Yếu tố tác động bệnh nặng: chủng amíp, sức đề kháng, kết hợp tạp khuẩn ruột.
-Gặp ở người lớn nhiều.
BỆNH VỀ AMIP:
Bệnh đường ruột (đại tràng chủ yếu):
Cấp tính:
-Triệu chứng lâm sàng: đau bụng, phân lẫn nhày, máu, buốt hậu môn
-Thăm khám: đau, căng cứng vùng manh tràng và đại tràng sigma.
-Thăm dò hậu môn: trống, chỉ có nhày và máu
-Soi phân tìm amip thể hoạt động, trong 2h, các đốm loét miệng núi lửa ở trực tràng, soi hiển vi ở đám nhày có thể hoạt
động ở đó.
Bán cấp:
-Triệu chứng: đau lâm râm, tiêu chảy, phân nhày xen kẽ táo bón.
-Xét nghiệm: soi phân
Ác tính: ở cơ địa suy nhược
-Triệu chứng: nhiễm độc vi sinh nặng, lỵ kịch liệt, cơ thắt hậu môn mở rộng, phân nhày máu tuôn không kiểm soát
-Chẩn đoán: soi phân tìm amip
-Tiên lượng nặng: thường tử vong do mất máu, sốc
Phối hợp: cùng với kst khác gây bệnh nặng hơn
Mạn tính: biểu hiện viêm đại tràng mạn tính, rối loạn tiêu hoá nhẹ, đau bụng nhẹ, táo bón, gan có thể to
U amip: hiếm gặp, tìm thấy amip ở giữa khối u
Bệnh di căn:
Bệnh ở gan: gây áp xe gan
-Lâm sàng: đau hạ sườn phải, khi hít đau và đau xuyên lên vai phải
-Sốt, gan to
-Xét nghiệm dịch huyết tương, CT gan, siêu âm, phát hiện áp xe gan mủ socola
Bệnh ở phổi-màng phổi: biến chứng của amip gan
-Có hai loại là thể không mưng mủ (viêm màng phổi vùng phải dưới) và mưng mủ (mô mềm của phổi dưới phải, khạc mủ sôcôla)
-Xét nghiệm miễn dịch
Thuốc điều trị:
-Theo máu đi toàn cơ thể, đến mô: metronidazole, tinidazole, secnidazole,v.v…
-Tác động vào lòng đại tràng: metronidazole, 2-dehydro-emetine,
Chloroiodoquine,v.v…
II/TRÙNG ROI KÝ SINH NIỆU DỤC- Tricho monas vaginalis:
-Kích thước 10-18 micromet
-Có 4 roi trước, không có roi phía sau
-Nhân to hình trứng, tbc chứa nhiều hạt và không bào
-Không có thể bào nang, rất di động.
Nơi ký sinh:
-Ở nữ: Chủ yếu trong âm đạo, bàng Quang, niệu đạo, các tuyến phụ
-Ở nam: chủ yếu trong niệu đạo, túi tinh, tuyến tiền liệt
-Khi gặp điều kiện thuận lợi sẽ gây bệnh:
+pH âm đạo tăng
+folliculin giảm
+Doderlein vi khuẩn giảm
+hàm lượng glycogen trong âm đạo tăng
Là bệnh lây truyền qua đường tình dục ko do virus phổ biến nhất.
BỆNH HỌC:
-Dấu hiệu: huyết trắng màu sữa đục, có mùi hôi, tanh, nhiều bọt, dây dưa, ngứa
âm hộ, đau khi tiểu tiện, giao hợp
-Viêm niệu đạo có thể kết hợp với viêm bàng Quang, tuyến tiền liệt
-Thể cấp tính: hiếm gặp, biểu hiện khá giống lậu, lỗ tiểu phì đại, nóng rát khi
tiểu, đôi khi có mủ.
Chẩn đoán: cần tránh nhầm lẫn với các bệnh khác
-Bệnh phẩm: huyết trăng, giọt sương buổi sáng
-PP: soi trực tiếp, nhuộm May-Grunwald-giemsa, nuôi cấy để theo dõi
Điều trị: Metronidazole, tinidazole

III/TRÙNG ROI KÝ SINH TIÊU HOÁ- GIARDIA LAMBLIA:

-Hình quả lê, 2 nhân đối xứng, 8 roi ở phía sau
-Thể bào nang hình bầu dục, có 2-4 nhân.
-Thể hoạt động ký sinh ở tá tràng, hoá bào nang lây nhiễm ở đại tràng
-Nhiễm phải bào nang + suy giảm miễn dịch => biểu hiện bệnh lâm sàng: nôn, ói, đau bung, tiêu lỏng, có bọt nhưng không có máu, ủ bệnh từ vài ngày đến vài tuần
-Nhiễm mạn tính có thế gây suy dinh dưỡng do giảm hấp thu ruột, hoặc viêm tuỵ, viêm ống mật đối với người SGHMD.
-Soi phân, dịch tá tràng, hiển vi để chẩn đoán

IV/CRYPTOSPORIDIUM-TRÙNG BÀO TỬ KÝ SINH ĐƯỜNG TIÊU HOÁ:

-Trứng nang hình cầu, trong có 4 thoa trùng hình dùi trống, lây qua phân
-Chu trình PT vô tính: trứng được nuốt -> thoa trùng phóng thích đến lòng ruột -> thể hoạt động tiến vào biểu mô ruột -> thể phân liệt tạo ra các mảnh trùng và giao
bào
-Chu trình hữu tính: các giao bào phát triển thành gb đực và cái sau đó kết hợp. -> trứng.
-Nhẹ ở người bình thường, tự hết bệnh, tự giới hạn, nặng ở người SGMD đặc biệt là AIDS
-Soi phân, nhuộm phết phân bằng Ziehl-Neelsen, thấy trứng nang bắt màu đỏ.

V/ISOPORA BELLI-trùng bảo tử kí sinh hệ tiêu hoá:

-Khá giống loại 4, là bệnh của người đi du lịch
-Kích thước lớn hơn
VI/TOXOPLASMA GONDII-RÙNG BÀO TỬ KÝ SINH MÁU VÀ MÔ:
-Thể hoạt động: hình liềm, nhân ở đầu to
-Thể trứng nang: hình quả trứng, bên trong có 2 bào tử nang
-Ký sinh ở mèo, lây sang người trong tứ thế ngõ cụt, ảnh hưởng mạnh đến phụ nữ mang thai.