Professional Documents
Culture Documents
Προτάσεις για το κλάδεµα της ελιάς
Προτάσεις για το κλάδεµα της ελιάς
Αγροτών Ανάγνωσμα
Γράφει
Γιώργος Κουμπούρης
Στις µέρες µας, οι αποφάσεις των αγροτών για κάποιες καλλιεργητικές φροντίδες όπως η
θρεπτικών στοιχείων σε φύλλα και έδαφος) ή µετρήσεις αγρού (αισθητήρες εδαφικής υγρασίας
και υδατικής κατάστασης του φυτού). Αντίστοιχα στη φυτοπροστασία υπάρχουν παγίδες
παρακολούθησης του πληθυσµού του δάκου και σαφή κριτήρια για να αποφασίσουµε πότε να
επέµβουµε.
https://giorgoskatsadonis.blogspot.com/2024/02/blog-post_42.html?fbclid=IwAR2BfTPZ59gnlkkmHa3rb8vYwAbleWwehOXIrGylAjDZ6JGfamEqH… 1/8
15/2/24, 9:01 π.μ. Προτάσεις για το κλάδεµα της ελιάς
Στο κλάδεµα, αν ρωτήσεις δέκα ανθρώπους πως να κλαδευτεί ένα συγκεκριµένο δέντρο θα
Αγροτών Ανάγνωσμα
σου πουν δέκα διαφορετικές προτάσεις. Φανταστείτε να υπήρχε µία εφαρµογή για κινητά
τηλέφωνα που αφού φωτογραφίσουµε ένα δέντρο να µας έδειχνε πως πρέπει να το
κλαδέψουµε. Θα γλυτώναµε πολύ χρόνο σκέψης και εκπαίδευσης των εργατών αλλά και
πολλά λάθη. Μέχρι τη µέρα που θα εφευρεθεί αυτή η εφαρµογή ας δούµε κάποιες πρακτικές
Ανοικτή κόμη Κορωνέικης με πολύ καλό φωτισμό και αερισμό της βλάστησης
Ας ξεκινήσουµε από τις βασικές επιδιώξεις σε ένα καλό κλάδεµα που είναι η βελτίωση της
παραγωγής των ελαιοδέντρων και η µείωση του κόστους παραγωγής. Βελτίωση της
παραγωγής σηµαίνει αύξηση της ποσότητας (ή του µεγέθους) καρπού και ελαιολάδου,
βελτίωση της ποιότητας και σταθερότητα και των δύο χαρακτηριστικών κάθε χρόνο. Και όλα
που διατηρεί το δέντρο στην ιδανική κατάσταση συνεχούς ανανέωσης της καρποφόρας
Η απόφαση για το κλάδεµα δεν εξαρτάται µόνο από το σχήµα που έχει το δέντρο αλλά και από
τη γονιµότητα του εδάφους, τη διαθεσιµότητα νερού, τις αποστάσεις φύτευσης των δέντρων,
την υγεία της βλάστησης, τυχόν ζηµιές από παγετό, πυρκαγιές, ανέµους και άλλους
παράγοντες. Για παράδειγµα σε ελαιώνα µε αποστάσεις φύτευσης 5×5 µέτρων (25 τ.µ. γης
διαθέσιµα ανά δέντρο) πρέπει να περιορίζουµε την κόµη των δέντρων το πολύ έως 2 µέτρα
https://giorgoskatsadonis.blogspot.com/2024/02/blog-post_42.html?fbclid=IwAR2BfTPZ59gnlkkmHa3rb8vYwAbleWwehOXIrGylAjDZ6JGfamEqH… 2/8
15/2/24, 9:01 π.μ. Προτάσεις για το κλάδεµα της ελιάς
από τον κορµό έτσι ώστε να µένει τουλάχιστον 1 µέτρο διάδροµος µεταξύ των δέντρων.
Αγροτών Ανάγνωσμα
Αντίστοιχα, σε ελαιώνα µε αποστάσεις 8×8 µέτρων έχουµε περιθώριο να αναπτύξουν τα
δέντρα µεγαλύτερη κόµη για να αξιοποιήσουν τη διαθέσιµη έκταση που αντιστοιχεί σε 64 τ.µ.
Η περσινή βλάστηση καρποφορεί ενώ η φετινή προετοιμάζεται για την επόμενη χρονιά
Με παρόµοιο τρόπο, όταν έχουµε δυνατότητα άρδευσης στον ελαιώνα υπάρχει η πολυτέλεια
ελαιώνες και σε περιοχές και χρονιές µε λίγες βροχοπτώσεις, το κλάδεµα είναι πιο αυστηρό για
να µειώσουµε την βλάστηση που χρησιµοποιεί το διαθέσιµο νερό και να µπορέσει το δέντρο να
Ας δούµε κυρίως την περίπτωση ενήλικων παραγωγικών δέντρων που αποτελούν και την
πλειοψηφία των ελαιώνων στην Κρήτη. Τα δέντρα αυτά έχουν αναπτυχθεί σε κάποιο σχήµα
συγκεκριµένο σχέδιο.
https://giorgoskatsadonis.blogspot.com/2024/02/blog-post_42.html?fbclid=IwAR2BfTPZ59gnlkkmHa3rb8vYwAbleWwehOXIrGylAjDZ6JGfamEqH… 3/8
15/2/24, 9:01 π.μ. Προτάσεις για το κλάδεµα της ελιάς
Αγροτών Ανάγνωσμα
έτη, θα υλοποιηθούν µικρές επεµβάσεις έτσι ώστε να διορθωθούν επιµέρους στοιχεία αλλά και
την πλειοψηφία του φυλλώµατος εκτεθειµένη στον ήλιο και µε το µέγιστο ύψος να µην
τα χρόνια που ακολουθούν τη σωστή διαµόρφωση του δέντρου, δεν αποµακρύνουµε πάνω
α) οι πολλές πληγές που δηµιουργούνται στο δέντρο µπορεί να µολυνθούν από ασθένειες γιατί
https://giorgoskatsadonis.blogspot.com/2024/02/blog-post_42.html?fbclid=IwAR2BfTPZ59gnlkkmHa3rb8vYwAbleWwehOXIrGylAjDZ6JGfamEqH… 4/8
15/2/24, 9:01 π.μ. Προτάσεις για το κλάδεµα της ελιάς
β) από το κλάδεµα δηµιουργείται το µήνυµα στο δέντρο να δηµιουργήσει νέα βλάστηση η οποία
Αγροτών Ανάγνωσμα
µέσα στον χειµώνα µπορεί να ζηµιωθεί από παγετό,
γ) το κλάδεµα νωρίς το χειµώνα µειώνει την ευνοϊκή επίδραση των χαµηλών θερµοκρασιών στη
Σε κάποιες τοποθεσίες που υπάρχει ιστορικό παγετού συνιστάται η υλοποίηση του κλαδέµατος
τον Μάρτιο έτσι ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος ζηµιάς στη νέα βλάστηση αν συµβεί κάποιος
όψιµος παγετός.
ψαλίδι ή χειροκίνητο πριόνι για ταχύτερο κλάδεµα και χαµηλότερο κόστος, ειδικά στο αρχικό
κλάδεµα διαµόρφωσης. Στην περίπτωση όµως που ο κλαδευτής κλαδεύει εξίσου γρήγορα µε
πριόνι χειρός, προτιµάται αυτή η λύση για µείωση της χρήσης ορυκτών καυσίµων και
ασθένειας όπως βακτηριακός καρκίνος, ίσκα, βερτισιλλίωση, ή άλλη. Για την αποφυγή
µετάδοσης ασθενειών, δεν κλαδεύουµε τις βροχερές µέρες ή γενικότερα όταν για κάποιο λόγο
η κόµη των δέντρων είναι υγρή. Δεν κλαδεύουµε µαζί µε την συγκοµιδή γιατί υπάρχει κίνδυνος
ρύπανσης του καρπού και του ελαιολάδου από τα καύσιµα και τα λιπαντικά του
αλυσσοπρίονου.
https://giorgoskatsadonis.blogspot.com/2024/02/blog-post_42.html?fbclid=IwAR2BfTPZ59gnlkkmHa3rb8vYwAbleWwehOXIrGylAjDZ6JGfamEqH… 5/8
15/2/24, 9:01 π.μ. Προτάσεις για το κλάδεµα της ελιάς
Αγροτών Ανάγνωσμα
Σε ελαιόδεντρα που έχουν διαµορφωθεί στο επιθυµητό σχήµα, κύριο µέληµά µας είναι να
πετύχουµε αυτό πρέπει να εφαρµόζουµε ισορροπηµένη λίπανση και άρδευση όπου χρειάζεται
αλλά κυρίως να αφαιρούµε µέρος της βλάστησης το χειµώνα ή την άνοιξη πριν τη χρονιά που
περιµένουµε µεγάλη παραγωγή ώστε να µην εξαντληθεί το δέντρο και να µπορεί εκτός από το
να θρέψει τους καρπούς να παράγει και νέα βλάστηση που θα καρποφορήσει την επόµενη
χρονιά.
Ειδικά για την παραγωγή βρώσιµης ελιάς, απαιτείται πιο λεπτοµερές κλάδεµα καθώς στόχος
είναι η αύξηση της παραγωγής καρπού ανά δέντρο αλλά και η ρύθµιση µεγέθους του καρπού
ώστε να επιτευχθεί καλύτερη ποιότητα και υψηλότερη τιµή διάθεσης του προϊόντος. Επίσης,
στο κλάδεµα πρέπει να λαµβάνεται υπόψη η διευκόλυνση της συγκοµιδής ώστε να ελέγχεται το
ύψος του δέντρου. Ειδικά η ποικιλία Καλαµών που παράγει ζωηρή και ορθόκλαδη βλάστηση
µεγάλες τοµές πριν τις µικρές, κλαδεύουµε απλά και γρήγορα γιατί το κόστος είναι πιο
Πρώτα καθαρίζουµε τις παραφυάδες και τους βλαστούς που φύονται στο κέντρο του δέντρου
πολύ κοντά στη διασταύρωση των βραχιόνων για να έχουµε καλή εικόνα του δέντρου αλλά και
πρόσβαση. Δεν αδειάζουµε το κέντρο του δέντρου, απλά το αραιώνουµε. Στη συνέχεια, το
κλάδεµα ξεκινάει µε τις µεγάλες τοµές π.χ. διορθώσεις στο σκελετό του δέντρου. Ο σκελετός
αποτελείται από τον κορµό και τα χοντρά κλαδιά (βραχίονες) πάνω στα οποία θα αναπτυχθεί η
βλάστηση.
Είναι προτιµότερο να διαµορφώνουµε τα ελαιόδεντρα µε ένα µόνο κορµό ύψους µισό µε ένα
µέτρο και 4 µεγάλα κλαδιά που θα σχηµατίζουν ένα σταυρό και θα αναπτύσσονται µε µέτρια
κλίση, περίπου 45 µοίρες. Δεν θέλουµε όρθια κλαδιά για 2 λόγους: πρώτον γιατί θα έχουµε
προβλήµατα σκίασης του ενός κλαδιού από το άλλο και συνεπώς δεν θα αξιοποιείται
ικανοποιητικά το ηλιακό φως, και δεύτερον γιατί µε τα όρθια κλαδιά το δέντρο δεν απλώνει
https://giorgoskatsadonis.blogspot.com/2024/02/blog-post_42.html?fbclid=IwAR2BfTPZ59gnlkkmHa3rb8vYwAbleWwehOXIrGylAjDZ6JGfamEqH… 6/8
15/2/24, 9:01 π.μ. Προτάσεις για το κλάδεµα της ελιάς
χρονιά που είναι φορτωµένοι µε καρπό έτσι ώστε να παίρνουµε την παραγωγή που έχουν να
δώσουν.
Με δεδοµένο ότι ο στόχος µας είναι να πετύχουµε την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση της
ανοίγµατα ανάµεσα στα κλαδιά στη νότια πλευρά του δέντρου που να επιτρέπουν να περάσει
το φως στη βορινή πλευρά όπου συνήθως παρατηρούνται προβλήµατα σκίασης. Πρακτικά, το
νερό και τα λιπάσµατα που διαθέτουµε στον ελαιώνα αξιοποιούνται καλύτερα όταν τα
Συνεπώς έχουµε διπλό όφελος: καλύτερη παραγωγική λειτουργία των ελαιοδέντρων αλλά
και οικονοµικό και περιβαλλοντικό κέρδος. Δέντρα µε φορτίο 50-80% του µέγιστου δίνουν
µεγαλύτερη συνολική παραγωγή στη διετία σε σχέση µε πλήρως φορτωµένα δέντρα που την
επόµενη χρονιά δεν έχουν καθόλου παραγωγή. Σε αυτά τα µέσου φορτίου δέντρα οι καρποί
είναι λιγότεροι συνολικά και µεγαλύτεροι. Το αποτέλεσµα είναι ότι το ορµονικό µήνυµα που
παίρνει το δέντρο οδηγεί σε καλύτερη καρποφορία την επόµενη χρονιά σε σχέση µε δέντρο
https://giorgoskatsadonis.blogspot.com/2024/02/blog-post_42.html?fbclid=IwAR2BfTPZ59gnlkkmHa3rb8vYwAbleWwehOXIrGylAjDZ6JGfamEqH… 7/8
15/2/24, 9:01 π.μ. Προτάσεις για το κλάδεµα της ελιάς
παραγωγή για να δηµιουργηθεί η βλάστηση που θα δώσει καρπό στη συνέχεια. Αντίστοιχα, τα
δέντρα πετυχαίνουν τη βέλτιστη παραγωγή όταν λιπαίνουµε µε βάση αναλύσεις εδάφους και
φύλλων και µε την καθοδήγηση γεωπόνου. Τέλος, δεν παραµελούµε τις φυτοπροστατευτικές
εργασίες που µας υποδεικνύει ο γεωπόνος της οµάδας παραγωγών για την προστασία του
δέντρου π.χ. χαλκούχοι ψεκασµοί, και την προστασία της παραγωγής π.χ. εντοµοκτόνα για
τρόπους εµπλουτισµού του εδάφους µε θρεπτικά στοιχεία όπως είναι ο θρυµµατισµός των
δυσκολία εύρεσης εργατών αλλά και το σηµαντικό κόστος κλαδέµατος, µία ιδέα είναι να
πραγµατοποιείται σταδιακά ο κλαδοκάθαρος από τέλη του χειµώνα έως και το φθινόπωρο
ώστε να µπορεί να γίνει από την αγροτική οικογένεια ή από λιγότερους εργάτες.
Από το Blogger
https://giorgoskatsadonis.blogspot.com/2024/02/blog-post_42.html?fbclid=IwAR2BfTPZ59gnlkkmHa3rb8vYwAbleWwehOXIrGylAjDZ6JGfamEqH… 8/8