Λίστα 1: Πλεονεκτήματα του αυτοβιογραφικού είδους ως προς την έκθεση του

εσωτερικού κόσμου έναντι του επιστολικού είδους.

 Η ταύτιση του συγγραφέα με τον αφηγητή/ήρωα που είναι υπαρκτό πρόσωπο

εν αντιθέσει προς τον ήρωα/συγγραφέα επιστολών που υπάγεται στον χώρο
της μυθοπλασίας.
 Ο προσωπικός, εξομολογητικός τόνος του αυτοβιογραφούμενου.
 Η διατύπωση «αυτοβιογραφικού συμφώνου», δηλαδή της δέσμευσης του
συγγραφέα να αφηγηθεί ο ίδιος τη ζωή του με πνεύμα ειλικρίνειας.
 Ο καθορισμός του λόγου, των μέσων και του μεγέθους που θα λάβει το όλο
εγχείρημα.
 Η διαμόρφωση κλίματος εμπιστοσύνης και η δημιουργία προσωπικής σχέσης
με τον αναγνώστη.
 Η ενεργοποίηση του μηχανισμού των αναμνήσεων που οδηγεί σε εκ βαθέων
εκμυστηρεύσεις.
 Η αποδέσμευση της ευαισθησίας του συγγραφέα ως έκφρασης του
εσωτερικού κόσμου του.
 Η απόκτηση αυτοσυνειδησίας μέσω της συνάντησης του εαυτού με τη
συνείδηση και την εξωτερική πραγματικότητα.
 Η εκ των έσω θεώρηση της ζωής και της κοσμοθεωρίας του συγγραφέα.
 Η ανασύνθεση της πορείας του βίου και η ταυτόχρονη παρουσίαση του
περιβάλλοντος σε αλληλεπίδραση με το οποίο διαμορφώνεται η
προσωπικότητα.

Λίστα 2: Στοιχεία που διαφοροποιούν το αυτοβιογραφικό «εγώ» από την

κοινωνία των «άλλων».

 Η υποκειμενική θέαση της πραγματικότητας μέσα από το αυτοβιογραφικό

«εγώ» σε αντιπαράθεση προς την αντικειμενική θεώρηση των πραγμάτων από
την πλευρά της κοινωνίας.
 Η αντιδιαστολή της εσωτερικής αλήθειας του υποκειμένου προς την
εξωτερική κοινωνική πραγματικότητα.
 Ο ατομικισμός ως εκδήλωση της μοναδικότητας του ανθρώπου απέναντι στην
ισοπεδωτική «ομαδοποίηση» των μελών της κοινωνίας.
 Η ευαισθησία και η απελευθέρωση του συναισθήματος στον αντίποδα της
λογοκρατίας, καθώς και των συγκρούσεων και ανταγωνισμών της
πολιτισμένης κοινωνίας.
 Η τάση απομόνωσης και προσφυγής στη φύση ως διέξοδος στις συμβατικά
αποδεκτές κοινωνικές συμπεριφορές.
 Η εσωστρέφεια και εμβάθυνση στον εσωτερικό κόσμο του ατόμου ως
αντίδραση στις επιφανειακές και επιτηδευμένες εκδηλώσεις της κοινωνίας
«των άλλων».
 Η έννοια του «φυσικού» ανθρώπου σε αντιδιαστολή με το αξιακό κανονιστικό
υπόβαθρο της κοινωνίας.
 Η αλλοίωση της εγγενώς ηθικής ανθρώπινης φύσης στο πλαίσιο της
διάβρωσης από την κοινωνική διαφθορά.
 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Βλαβιανού Α., Γκότση Γ. κ. ά., Ιστορία της Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας από τις αρχές
του 18ου έως τον 20ό αιώνα τ. Β΄, ΕΑΠ, Πάτρα 2008, σσ. 47-48, 70-71.

Ζαν-Ζακ Ρουσσώ, Οι Εξομολογήσεις, μτφρ. Αλεξάνδρα Παπαθανασοπούλου,

επίλογος Κοσμάς Ψυχοπαίδης, τ. Α΄, βιβλίο 3ο, Ιδεόγραμμα, Αθήνα 1977, σσ. 123-
126.