Chöông 2:

MẠCH KHUẾCH ĐẠI

LIEÂN TAÀNG

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-1

 NOÄI DUNG

◼ Maïch khueách ñaïi Cascade

◼ Maïch khueách ñaïi vi sai (difference
amplifier)
◼ Maïch khueách ñaïi Darlington

◼ Maïch khueách ñaïi Cascode

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-2

 Maïch khueách ñaïi Cascade
a) Xeùt maïch gheùp AC (ac-coupling) sau

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-3

 Maïch khueách ñaïi Cascade
➢ Phaân tích DC, xaùc ñònh tónh ñieåm: Hai taàng ñoäc laäp (do gheùp
AC)
➢ Coù theå gaây meùo daïng.
◼ Phaân tích AC (tín hieäu nhoû): Maïch töông ñöông

◼ Ñoä lôïi doøng:

iL iL ib 2 ib1  −h fe 2 RC 2   −h fe1 Rb 2   Rb' 1 
'

Ai = = =   
ii ib 2 ib1 ii  RC 2 + RL   Rb' 2 + hie 2   Rb' 1 + hie1 

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-4

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-5
Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-6
 Maïch khueách ñaïi Cascade
◼ Ví duï 1: Xaùc ñònh ñoä lôïi aùp vaø bieân ñoä dao ñoäng cöïc ñaïi
ñieän aùp ngoõ ra. Giaû söû hfe = 100

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-7

 Maïch khueách ñaïi Cascade
◼ Xaùc ñònh tónh ñieåm:

◼ Taàng 1: Rb1 = R1 // R2 = 9.09K; VBB = VCCR1/(R1 + R2) =

1.82V
V BB − V BEQ
I CQ1 =  1.3mA
Re1 + Rb1 / h fe1
◼ Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû
VT VT
hie1 = h fe1  1920 hie2 = h fe 2  260
I CQ1 I CQ 2
Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-8
 Maïch khueách ñaïi Cascade

◼ Ñoä lôïi aùp:

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-9

 Maïch khueách ñaïi Cascade
b) Xet maïch khueách ñaïi gheùp tröïc tieáp

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-10

 Maïch khueách ñaïi Cascade
➢ Aûnh höôûng DC giöõa 02 taàng
➢ Khoâng bò meùo daïng.
▪ Xaùc ñònh tónh ñieåm:
◼ Ñeå ñôn giaûn, xem IB = 0 trong caùc tính toaùn tónh ñieåm.
VBE1 = 0.7V  I3 = 0.7/600 = 1.17 mA
 IC2 = IE2 = I3 = 1.17 mA  VCE2 = 9 – (1.17mA)(1.3K + 1.8K + 0.6K) =
4.7V
VE2 = (1.17mA)(1.8K + 0.6K) = 2.8V
VC1 = VB2 = VBE + VE2 = 0.7 + 2.8 = 3.5V = VCE1
 IC1 = (9 – 3.5)/2.2K = 2.5 mA

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-11

 Maïch khueách ñaïi Cascade
VT VT
hie1 = h fe1  1K hie2 = h fe 2  2.14 K
I CQ1 I CQ 2

◼ Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû:

v L v L ib2 ib1  − 100  2.2   1 (0.6 // 0.8) 

Av = = = − 100  1.3K   
v i ib2 ib1 v i  2.2 + hie2   0.2 K + (0.6 // 1.8 // hie1 ) K (0.6 // 0.8) + 1

Av = 4000 Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-12

 Maïch khueách ñaïi vi sai
◼ Xeùt maïch khueách ñaïi

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-13

 Maïch khueách ñaïi vi sai
◼ Phaân tích tónh ñieåm
VE1 = VE2 = (IE1 + IE2)Re – VEE = 2IE1Re – VEE = 2IE2Re – VEE
◼ Do tính ñoái xöùng, taùch thaønh 2 maïch (Re → 2Re)

◼ VCEQ1 = VCEQ2
= VCC + VEE – ICQ(Rc + 2Re)

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-14

 Maïch khueách ñaïi vi sai
Ví duï 4: Trong maïch treân,
cho VCC = VEE = 10V; Rb = 0.2K;
Re = 0.9K; Rc = 0.2K; RL = 10.
Theo phaân tích tónh ñieåm:
ICQ = (10 – 0.7) / (20.9) = 5.17 mA

VCEQ = 10 + 10 – 5.17(0.2 + 20.9)

= 9.66V

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-15

 Maïch khueách ñaïi vi sai
◼ Phaân tích tín hieäu nhoû :
◼ Phaûn aùnh maïch cöïc B (nguoàn i vaø i ) veà cöïc E:
1 2

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-16

 Maïch khueách ñaïi vi sai
◼ Ñaët i0 = (i1 + i2)/2 vaø i = i2 – i1  i1 = i0 – (i/2)
vaø i2 = i0 + (i/2)

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-17

 Maïch khueách ñaïi Cascade
◼ Duøng phöông phaùp choàng traäp cho maïch töông ñöông tín
hieäu nhoû, taùch thaønh 2 mode:
◼ Mode chung (common mode): i = i = i
1 2 0

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-18

 Maïch khueách ñaïi vi sai
Taùch ñoâi: Re → 2Re

Do ñoái xöùng: ie1c = ie2c  iRe = 2ie1c = 2ie2c  ve = (2Re)ie2c

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-19

 Maïch khueách ñaïi vi sai
◼ Mode vi sai (differential mode): i2 = - i1 = i/2

ie1d = - ie2d  iRe = 0  ve = 0

Ngaén maïch Re 

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-20

 Maïch khueách ñaïi vi sai
Choàng chaäp tín hieäu:
Rb Rb
ie2 = ie2c + ie2d = i0 + i
2 Re + hib + Rb / h fe 2(hib + Rb / h fe )
− Rc
iL = iie 2 = Aci0 + Adid
Rc + RL

Trong ñoù:
− Rc Rb
Ñoä lôïi mode chung Ac =
Rc + RL 2 Re + hib + Rb / h fe

− Rc Rb
Ñoä lôïi mode vi sai: Ad =
Rc + RL 2(hib + Rb / h fe )

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-21

 Maïch khueách ñaïi vi sai
◼ Tyû soá trieät tín hieäu ñoàng pha CMRR (Common Mode
Rejection Ratio)
Maïch khueách ñaïi vi sai lyù töôûng: Ac = 0: iL = AdI
Ad
Ñònh nghóa: CMRR =
Ac
Maïch thöïc teá:
2 Re + hib + Rb / h fe Re
CMRR = 
2(hib + Rb / h fe ) hib + Rb / h fe

(Giaû söû Re >> hib + Rb/hfe)

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-22
 Maïch khueách ñaïi vi sai
Ví duï 5: Cho maïch trong ví duï 4. Tính CMRR.
Giaû söû i0 = 1A, Xaùc ñònh giaù trò tín hieäu ngoõ vaøo
mode vi sai ñeå ngoõ ra mode vi sai toái thieåu lôùn hôn
100 laàn ngoõ ra mode chung.
Ac  - 0.1
Ad  - 14
 iL = -0.1i0 – 14i
CMRR = Ad / Ac = 140 (43dB)
Ñeå ngoõ ra mode vi sai  100ngoõ ra mode chung: 14i 
100(0.1i0)
 i  100(i0 / CMRR) = 0.7 A
Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-23
 Maïch khueách ñaïi vi sai
◼ Phöông phaùp taêng CMRR

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-24

 Maïch khueách ñaïi vi sai
◼ Maïch T3 xem nhö nguoàn doøng.
◼ Phaân tích tín hieäu nhoû: Töông töï nhö maïch treân thay Re =
1/hoe.
1 1
2. + hib + Rb / h fe
hoe hoe
CMRR = 
2(hib + Rb / h fe ) hib + Rb / h fe

Do 1/hoe raát lôùn neân CMRR raát lôùn.

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-25

 Maïch khueách ñaïi vi sai
◼ Maïch Chænh caân baèng: (Balance control)

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-26

 Maïch khueách ñaïi vi sai
◼ Ñieàu kieän caân baèng: ICQ1 = ICQ2

Suy ra R1 =
Rv Rb  1
−  −
1 
 
2 2  h fe1 h fe 2 

Rv Rb  1 1 
R2 = +  − 
2 
2  h fe1 h fe 2 

◼ Phaân tích AC
Giaûm so vôùi
− Rc Rb khoâng duøng
Ad =
Rc + RL 2[hib + Rv / 2 + ( Rb / 2)(1/ h fe1 + 1/ h fe 2 )] RV

− Rc Rb
Ac =
Rc + RL 2(1/ hoe3 ) + [hib + Rv / 2 + ( Rb / 2)(1/ h fe1 + 1/ h fe 2 )]

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-27

 Maïch khueách ñaïi vi sai
◼ Ví duï 6: Thieát keá maïch sau ñeå coù CMRR = 100 (40dB). Taûi
1K gheùp AC. TST coù hfe = 100

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-28

 Maïch khueách ñaïi vi sai
◼ Theo hình veõ: R1 = R2 = 50 ; hfe1 = hfe2 = 100 .
Söû duïng coâng thöùc tính Ad vaø Ac ôû phaàn chænh caân baèng, thay 1/hoe baèng
Re, suy ra
Ad 2 Re + hib + 50 + 1000 /100 Re
CMRR = = 
Ac 2hib + 100 + 2000 /100 60 + hib

Yeâu caàu: CMRR  100  Re  100(60 + hib)

Giaû söû ICQ1 = ICQ2 = 1mA  hib = 25   Re  8.5K. Choïn Re = 10K.
Tính VEE: VEE = Rb1IB1 + VBE1 + R1IE1 + Re(2I1) = 20.8VA

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-29

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-30
 Baøi taäp KÑVS
Cho mạch khuếch đại như sau :
Transistor: T1,T2 hfe1 = hfe2 = 100, VBE = Vγ = 0.7V
Transistor: T3,T4 hhe3 = hfe4 = 50, VBE = Vγ = 0.7
a.Tìm điều kiện phân cực tĩnh Q của các Transistor.
b.Vẽ sơ đồ tương đương ở tín hiệu nhỏ tần số thấp.
c.Xác định Ai = iL / ii. Zi,Zo

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-31

Câu 3: Cho mạch khuếch đại vi sai như hình vẽ, các transistor giống nhau có β=100;
VBE=Vγ =0.7V trong đó mạch Q3-Q4 là cặp transistor vi sai, Q1-Q2 là mạch gương (mirror) thường được sử dụng trong
các vi mạch tương tự.
a)Tìm dòng phân cực tĩnh qua các transistor.
b)Chứng minh rằng dòng trên cực C của Q2 (ICQ2) bằng dòng trên cực C của Q1 (ICQ1) Baøi taäp KÑVS
Áp dụng kết quả câu b) cho các câu tiếp theo.
a)Chứng minh rằng dòng do Vd gây ra trên cực C của Q3 (iC3d) và Q4 (iC4d) ngược nhau; dòng do Vcm gây ra trên cực C
của Q3 (iC3c) và Q4 (iC4c) bằng nhau.
b)Chứng minh rằng dòng trên RL chỉ do Vd gây ra và có biên độ bằng 2 lần biên độ dòng trên cực C của Q4.
c)Tính Ric, Rid (trở kháng nhìn 2 điểm 1,2) của mạch. +VCC
d)Tính độ lợi áp Avd, AvCM và CMRR.

Q1 Q2 Ro
C1
VL

RL
R1
1K
1 Q3 Q4

1K
(1/2)Vd
Ric

I1
R3
200K 1mA

Vcm (1/2)Vd
Rid
R2 -VEE
2

1K

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-32

 Maïch khueách DarlingTone
◼ Dạng mạch:

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-33

 Maïch khueách DarlingTone
◼ Phaân tích tín hieäu nhoû:

◼ Do ICQ2 = hfe2ICQ1, neân

VT VT VT
hie2 = h fe 2 = h fe 2 = = hib1
I CQ 2 h fe 2 I CQ1 I CQ1

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-34

 Maïch khueách DarlingTone
◼ Suy ra

iL −h fe 2 Rc h fe1 ( Rb / h fe1 ) −h fe 2 RC h fe1Rb

Ai =  =
ii Rc + RL ( Rb / h fe1 ) + hib1 + hie 2 Rc + RL Rb + 2h fe1hib1

Rc Rb
Ai = −(h fe1h fe 2 )
Rc + RL Rb + 2hie1

◼ Xem 2TST gheùp Darlington  1 TST coù: hìe = 2hie1 vaø hfe =
hfe1hfe2

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-35

 Maïch khueách DarlingTone
◼ Ví duï 7: Xaùc ñònh tónh ñieåm cuûa maïch sau. Giaû söû hfe = 100.

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-36

 Maïch khueách DarlingTone
◼ Xeùt maïch cheá ñoä AC.

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-37

 Maïch khueách DarlingTone
◼ Nguoàn doøng T5 : VB 5 = −6
2.9
= −4.14V
2.9 + 1.3
(−4.14 − 0.7) − (−6)
◼ Giaû söû IB5 << IC5 : IC 5 = = 0.9mA
1.3K

◼ Maïch ñoái xöùng: IC3 = IC4 = IC5 / 2 = 0.45 mA

 IC1 = IC2 = IC3 / hfe = 4.5 A
IB1 = IB2 = IC1 / hfe = 45 nA

KVL: VC1 = VC2 = VC3 = VC4 = VCC – 10K(IC3 + IC1)  7.5V

VE1 = VE2 = 0 – (105)(4510-9) – 0.7  -0.7V
 VE3 = VE4 = VE1 – 0.7 = -1.4V
VC5 = VE3 – 50IC3 = -1.4 – 50(0.4510-3)  -1.4V

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-38

 Maïch khueách ñaïi Cascode
◼ Daïng maïch;

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-39

 Maïch khueách ñaïi Cascode
◼ Phaân tích DC:

Giaû söû boû qua IB1 vaø IB2:

VB1 = VCCR1 / (R1 + R2 + R3)
 VE1 = VB1 - VBE1 = VB1 – 0.7
 IC1 = (VB1-0.7 )/ Re = IC2
VB2 = VCC(R1 + R2) / (R1 + R2 + R3)
 VE2 = VB2 - VBE2 = VB2 – 0.7
 VCE1 = VC1 - VE1 = (VE2 – RcIC1) – VE1
VCE2 = VC2 – VE2 = (VCC – RLIC2) – VE2

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-40

 Maïch khueách ñaïi Cascode
◼ Phaân tích tín hieäu nhoû:

Ñoä lôïi truyeàn ñaït (Transfer gain):

v L v L i e 2 ib1 R1 // R2
AT = = = −h fb2 R L ( h fe1 )
ii i e 2 ib1 ii R1 // R2 + hie1

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-41

 BAØI TAÄP 1
a) Tìm Ai = iL/ii
b) Tìm tầm dao động cực đại của dòng iL

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-42

 BAØI TAÄP 2
Cho mạch điện như hình vẽ, tìm các giá trị mới của R11, R21, R12, R22
sao cho dòng iL dđ cực đại. Tìm Ai theo những điều kiện này?

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-43

 BAØI TAÄP 3
a) Tìm R11, R21, R12, R22 sao cho vL có thể đạt đến max-swing
b) Tìm iL/ii

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-44

 BAØI TAÄP 4
a) Tìm R sao cho v01/ii = -v02/ii
b) Tìm v01/ii , cho hfe=100, hie=1k

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-45

 BAØI TAÄP 5

Thiết kế một bộ khuếch đại hai tầng thỏa mãn các yêu cầu sau:
a) Ai=200
b) Zi 1k
c) RL=10 được ghép AC
d) Dòng đỉnh cực đại trên RL bằng 50mA
e) Vcc= 10V
Transistor sử dụng đều có hfe=50. Hãy xác định tất cả các
transistor và các thông số của transistor.

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-46

 BAØI TAÄP 6

Các transistor
npn và pnp
được sử dụng
rộng rãi
trong các mạch
khuếch đại DC
ghép liên tầng.
Tính độ lợi tín
hiệu nhỏ cho
mạch khuếch
đại trong hình
vẽ.
Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-47
 BAØI TAÄP 7

Tìm tất cả các điều kiện tĩnh trong mạch.

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-48

 BAØI TAÄP 8

Tìm iL dựa vào các tín hiệu kiểu đồng pha và kiểu vi sai.

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-49

 BAØI TAÄP 9
Các transitor T1 (hfe1,hie1) và T2 (hfe2,hie2) không đồng nhất như nhau.
a/-Tìm iL.
b/-Tìm các giá trị của R1 và R2 sao cho nó cân bằng mạch khuếch đại
và đạt tỷ số CMRR cực đại.

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-50

 BAØI TAÄP 10

a) Tìm các điều kiện tĩnh trong mạch? b) Tính iL/ii

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-51
 BAØI TAÄP 11
Tìm a) Các điều kiện tĩnh b) vL/vi c) Zi d) Zo

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-52

 BAØI TAÄP 12
a) Tìm R1, R2, Rc, Re, Rb và RL để đạt max-swing vL
và độ lợi vL/vi đạt cực đại.
b) Tính vL/vi

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-53

 BAØI TAÄP 13
a) Phân loại mạch hồi tiếp?
b) Tính vL/vi

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-54

 BAØI TAÄP 14
a) Phân loại mạch hồi tiếp?
b) Tính vL/vi
+VCC
RC2
RC1 R22 2K
R21 1K 10K
8K
C

VL
R12
10K RE2
1K C
R11
1K RE1
100
ii

Rf =10K
Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-55
 BAØI TAÄP 15
a) Phân loại mạch hồi tiếp?
b) Tính vL/vi
VCC
R5
1k
R3
1k
R2
100k
T2
R1
T1 T3

1k R6
10 2N1132

Vi R7
R4 0 1k
10

0 0
0

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM VCC 4-56

R5
 BAØI TAÄP 16
a) Phân loại mạch hồi tiếp? VCC

b) Tính vL/vi R3

1k

Q1
R1 C C

1R1001

1k

C C

R4 R6

R2 10k 1k

Vi 1k

VL

R5

1k

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-57

 BAØI TAÄP 17
a) Phân loại mạch hồi tiếp? VCC_CIRCLE

b) Tính iL/ii R1
1k

R2 C2

10k
Q1 C
IL

R4
ii 1k
R3
100 C1
C

0 Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-58

 BAØI TAÄP 18
a) Phân loại mạch hồi tiếp?
VCC_CIRCLE

b) Tính vL/vi
R3 R6 R8
R1 500 10k 500
10k

+
C3
Q2
1R1001 VL
C1 Ri C _
Q1
1R1001
R9 0
C 1k 22
R7 C5
V2 R2 R4 1k C
SOURCE VOLTAGE 1k 22

R10
82 C4
R5 C
C2 82
C

0 0

R11
0 0

1k
Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-59
 BAØI TAÄP 19
a) Phân loại mạch hồi tiếp?
b) Tính vL/vi VCC
1k
1k R5
R4
T5
1K 1k
R2 R2 T1
+
T6
0 T2 VL2
10Ri C1 10
T3 T3 R7
R3 R3 + _
VL1
R1 1k 50 50 10 0
1k R6 _
Vi Re 1M

0
50k C2

0 0 _VEE Rf

Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 4-60