LOGIKA MATEMATYCZNA

wykład 2 - Rachunek kwantyfikatorów

Funkcja zdaniowa φ(x) jest spełniona (zachodzi) dla x jeśli dla określonej wartości zmiennej x zdanie φ(x)
jest prawdziwe. Mówimy też wtedy, że x spełnia funkcję zdaniową φ(x).

Kwantyfikator ogólny (uniwersalny) jest oznaczany symbolem ∀ (albo ). Zapis ∀x ∈ X φ(x) czytamy
V
V
dla kazdego x ze zbioru X zachodzi φ(x). Kwantyfikator ogólny ( ) jest uogólnieniem spójnika koniunkcji.

Kwantyfikator szczegółowy (egzystencjonalny) jest oznaczany symbolem ∃ (albo ). Zapis ∃x ∈ X φ(x)

W
W
czytamy istnieje x ze zbioru X, dla którego zachodzi φ(x). Kwantyfikator szczegółowy ( ) jest uogólnieniem
spójnika alternatywy.

Najważniejsze prawa rachunku kwantyfikatorów:

Niech φ(x), ψ(x) funkcje zdaniowej zmiennej x ∈ X. Wtedy:

• ∀x φ(x) ⇒ ∃x φ(x)

• ¬(∀x φ(x)) ⇔ ∃x (¬φ(x)) (pierwsze prawo de Morgana)

• ¬(∃x φ(x)) ⇔ ∀x (¬φ(x)) (drugie prawo de Morgana)

• ∀x (φ(x) ∧ ψ(x)) ⇔ (∀xφ(x)) ∧ (∀x ψ(x)) (prawo rozdzielności kwantyfikatora ogólnego względem
koniunkcji)

• ∃x (φ(x) ∨ ψ(x)) ⇔ (∃x φ(x)) ∨ (∃x ψ(x)) (prawo rozdzielności kwantyfikatora szczegółowego wzglę-
dem alternatywy)

• ∃x (φ(x) ∧ ψ(x)) ⇒ (∃x φ(x)) ∧ (∃x ψ(x)) (prawo rozdzielności kwantyfikatora szczegółowego wzglę-
dem koniunkcji)

• (∀x φ(x)) ∨ (∀x ψ(x)) ⇒ ∀x (φ(x) ∧ ψ(x)) (prawo rozdzielności kwantyfikatora ogólnego względem
alternatywy)

Metody dowodzenia tautologii:

• Metoda zero-jedynkowa (tabelkowa)

• Skrócona metoda zero-jedynkowa

• Dowód nie wprost (zakladamy, że zaprzeczenie jest prawdziwe i doprowadzamy do sprzeczności)