Professional Documents
Culture Documents
Chapter Six Canto 2
Chapter Six Canto 2
Puruṣa-sūkta Confirmed
Text 1
brahmovāca
havya-kavyāmṛtānnānāṁ
jihvā sarva-rasasya ca
Text 2
sarvāsūnāṁ ca vāyoś ca
tan-nāse paramāyaṇe
aśvinor oṣadhīnāṁ ca
ghrāṇo moda-pramodayoḥ
Text 3
śrotram ākāśa-śabdayoḥ
Text 4
tad-gātraṁ vastu-sārāṇāṁ
saubhagasya ca bhājanam
sarva-medhasya caiva hi
Text 5
romāṇy udbhijja-jātīnāṁ
keśa-śmaśru-nakhāny asya
śilā-lohābhra-vidyutām
Text 6
bāhavo loka-pālānāṁ
prāyaśaḥ kṣema-karmaṇām
Text 7
kṣemasya śaraṇasya ca
sarva-kāma-varasyāpi
parjanyasya prajāpateḥ
prajāty-ānanda-nirvṛteḥ
Text 9
parimokṣasya nārada
parābhūter adharmasya
nāḍyo nada-nadīnāṁ ca
gotrāṇām asthi-saṁhatiḥ
Text 11
avyakta-rasa-sindhūnāṁ
bhūtānāṁ nidhanasya ca
kumārāṇāṁ bhavasya ca
vijñānasya ca sattvasya
parasyātmā parāyaṇam
Texts 13-16
surāsura-narā nāgāḥ
khagā mṛga-sarīsṛpāḥ
gandharvāpsaraso yakṣā
rakṣo-bhūta-gaṇoragāḥ
jala-sthala-nabhaukasaḥ
graharkṣa-ketavas tārās
taḍitaḥ stanayitnavaḥ
vitastim adhitiṣṭhati
Text 17
Text 18
so ’mṛtasyābhayasyeśo
puruṣasya duratyayaḥ
Text 19
pādeṣu sarva-bhūtāni
Text 20
aprajānāṁ ya āśramāḥ
gṛha-medho ’bṛhad-vrataḥ
Text 21
sāśanānaśane ubhe
puruṣas tūbhayāśrayaḥ
Text 22
bhūtendriya-guṇātmakaḥ
nāvidaṁ yajña-sambhārān
puruṣāvayavān ṛte
Text 24
savanaspatayaḥ kuśāḥ
idaṁ ca deva-yajanaṁ
kālaś coru-guṇānvitaḥ
Text 25
rasa-loha-mṛdo jalam
cātur-hotraṁ ca sattama
Text 26
nāma-dheyāni mantrāś ca
dakṣiṇāś ca vratāni ca
devatānukramaḥ kalpaḥ
prāyaścittaṁ samarpaṇam
puruṣāvayavair ete
Text 28
iti sambhṛta-sambhāraḥ
puruṣāvayavair aham
tenaivāyajam īśvaram
Text 29
puruṣaṁ su-samāhitāḥ
Text 30
nārāyaṇe bhagavati
gṛhīta-māyoru-guṇaḥ
Text 32
viśvaṁ puruṣa-rūpeṇa
paripāti tri-śakti-dhṛk
Text 33
yathedam anupṛcchasi
bhāvyaṁ sad-asad-ātmakam
Text 34
Text 36
Text 38
yasyāvatāra-karmāṇi
gāyanti hy asmad-ādayaḥ
ātmātmany ātmanātmānaṁ
sa saṁyacchati pāti ca
Texts 40-41
praśāntātmendriyāśayāḥ
tirodhīyeta viplutam
Text 42
dakṣādayo ye bhavad-ādayaś ca
svarloka-pālāḥ khagaloka-pālā
nṛloka-pālās talaloka-pālāḥ
gandharva-vidyādhara-cāraṇeśā
ye yakṣa-rakṣoraga-nāga-nāthāḥ
daityendra-siddheśvara-dānavendrāḥ
anye ca ye preta-piśāca-bhūta-
kūṣmāṇḍa-yādo-mṛga-pakṣy-adhīśāḥ
śrī-hrī-vibhūty-ātmavad adbhutārṇaṁ
āpīyatāṁ karṇa-kaṣāya-śoṣān