Chương 5: Các bài thí nghiệm thực hành trên mô hình

5.1 Bài thí nghiệm 1

Khảo sát hoạt động của hệ thống đánh lửa trực tiếp sử
dụng bôbin đôi có IC đánh lửa tích hợp bên trong

5.1.1 Mục đích và yêu cầu

- Mục đích:

 Khảo sát hoạt động của hệ thống đánh lửa, quan sát tia lửa điện, đánh giá
tình trạng hoạt động của hệ thống đánh lửa.

- Yêu cầu:

 Hiểu được sơ đồ nguyên lý của hệ thống đánh lửa

 Đấu dây cho hệ thống đánh lửa hoạt động
 Biết cách sử dụng mô hình và các dụng cụ kiểm tra đo đạt
 Đo một số thông số cơ bản của hệ thống

5.1.2 Chuẩn bị và tiến hành thí nghiệm

- Chuẩn bị thí nghiệm:

 Kiểm tra tổng quát tình trạng bên ngoài của mô hình
 Kiểm tra các dụng cụ dùng cho thí nghiệm như các dây dẫn, tình trạng điện
áp ắc quy…
 Đồng hồ đo VOM, đèn cân lửa, osiloskop
 Kiểm tra và lắp lại các cực của ắc quy

- Trình tự thí nghiệm:

 Tìm hiểu cấu tạo của hệ thống đánh lửa, nắm vững sơ đồ nguyên lý
 Nhận biết đúng các chi tiết trên mô hình cần thí nghiệm
 Thực hiện theo trình tự bên dưới cùng sơ đồ kèm theo
 Dùng dây kết nối cực B+ với B+in, Vout với Vin
 Bật công tắc tổng từ OF sang ON, kế tiếp bật công tắc vị trí Motor
lên số 1 và kiểm tra tình trạng hoạt động của Motor sau đó chuyển
về 0, OF công tắc tổng.
 Dùng dây kết nối cực Ne+ từ cảm biến trục khuỷu đến cực Ne+ của
hộp điều khiển ECM1.
 Dùng dây kết nối cực Ne- từ cảm biến trục khuỷu đến cực Ne- của
hộp điều khiển ECM1.
 Dùng dây kết nối cực G+ từ cảm biến trục cam đến cực G+ của hộp
điều khiển ECM1.
 Dùng dây kết nối cực G- từ cảm biến trục cam đến cực G- của hộp
điều khiển ECM1.
 Dùng dây kết nối cực IGT1 từ hộp điều khiển ECM1đến cực IGT1
của bôbin đôi có IC đánh lửa tích hợp.
 Dùng dây kết nối cực IGT2 từ hộp điều khiển ECM1đến cực IGT2
của bôbin đôi có IC đánh lửa tích hợp.
 Dùng dây kết nối cực IGF từ hộp điều khiển ECM1đến cực IGF của
bôbin đôi có IC đánh lửa tích hợp.
 Dùng dây kết nối cực B+ của mạch nguồn đến cực B+ của hộp điều
khiển ECM1 và cực B+ của bôbin đánh lửa
 Bật công tắc tổng OF sang ON, bật công tắc SWHT1, bật công tắc
Motor từ 0 lên 1
 Quan sát hệ thống đánh lửa hoạt động
 Kiểm tra thời điểm đánh lửa bằng timing light
 Có thể kiểm tra biên dạng xung đánh lửa bằng oscilloscope.
 Kết quả thí nghiệm
 Các thông số đo đạt được
 Thời điểm đánh lửa

 Nhận xét kết quả thí nghiệm

5.1.3 Các sơ đồ kèm theo

Sơ đồ mạch nguồn Motor

Sơ đồ mạch điện hệ thống đánh lửa
Sơ đồ đấu dây mô hình
5.2 Bài thí nghiệm số 2

Khảo sát hoạt động của hệ thống đánh lửa trực tiếp sử
dụng bôbin đôi không có IC đánh lửa tích hợp bên trong

5.2.1 Mục đích và yêu cầu

- Mục đích:

 Khảo sát hoạt động của hệ thống đánh lửa, quan sát tia lửa điện, đánh giá
tình trạng hoạt động của hệ thống đánh lửa.

- Yêu cầu:

 Hiểu được sơ đồ nguyên lý của hệ thống đánh lửa

 Đấu dây cho hệ thống đánh lửa hoạt động
 Biết cách sử dụng mô hình và các dụng cụ kiểm tra đo đạt
 Đo một số thông số cơ bản của hệ thống

5.2.2 Chuẩn bị và tiến hành thí nghiệm

- Chuẩn bị thí nghiệm:

 Kiểm tra tổng quát tình trạng bên ngoài của mô hình
 Kiểm tra các dụng cụ dùng cho thí nghiệm như các dây dẫn, tình trạng điện
áp ắc quy…
 Đồng hồ đo VOM, đèn cân lửa, osiloskop
 Kiểm tra và lắp lại các cực của ắc quy

- Trình tự thí nghiệm:

 Tìm hiểu cấu tạo của hệ thống đánh lửa, nắm vững sơ đồ nguyên lý
 Nhận biết đúng các chi tiết trên mô hình cần thí nghiệm
 Thực hiện theo trình tự bên dưới cùng sơ đồ kèm theo
 Dùng dây kết nối cực B+ với B+in, Vout với Vin
 Bật công tắc tổng từ OF sang ON, kế tiếp bật công tắc vị trí Motor
lên số 1 và kiểm tra tình trạng hoạt động của Motor sau đó chuyển
về 0, OF công tắc tổng.
 Dùng dây kết nối cực Ne+ từ cảm biến trục khuỷu đến cực Ne+ của
hộp điều khiển ECM1.
 Dùng dây kết nối cực Ne- từ cảm biến trục khuỷu đến cực Ne- của
hộp điều khiển ECM1.
 Dùng dây kết nối cực G+ từ cảm biến trục cam đến cực G+ của hộp
điều khiển ECM1.
 Dùng dây kết nối cực G- từ cảm biến trục cam đến cực G- của hộp
điều khiển ECM1.
 Dùng dây kết nối cực IGT1 từ hộp điều khiển ECM1đến cực IGT1
của IC1 đánh lửa.
 Dùng dây kết nối cực IGT2 từ hộp điều khiển ECM1đến cực IGT2
của IC2 đánh lửa.
 Dùng dây kết nối cực IGF từ hộp điều khiển ECM1đến cực IGF của
IC1 và IC2.
 Dùng dây kết nối cực C1 của IC đánh lửa số 1 đến cực C1 của
bôbin đôi đánh lửa.
 Dùng dây kết nối cực C2 của IC đánh lửa số 2 đến cực C2 của
bôbin đôi đánh lửa.
 Dùng dây kết nối cực B+ của mạch nguồn đến cực B+ của hộp điều
khiển ECM1 và cực B+ của IC đánh lửa 1,2 và cực B+ của bôbin đôi
đánh lửa.
 Bật công tắc tổng OF sang ON, bật công tắc SWHT1, bật công tắc
Motor từ 0 lên 1
 Quan sát hệ thống đánh lửa hoạt động
 Kiểm tra thời điểm đánh lửa bằng timing light
 Có thể kiểm tra biên dạng xung đánh lửa bằng oscilloscope.
 Kết quả thí nghiệm
 Các thông số đo đạt được
 Thời điểm đánh lửa
  Nhận xét kết quả thí nghiệm

5.2.3 Các sơ đồ kèm theo

Sơ đồ mạch nguồn Motor

Sơ đồ mạch điện hệ thống đánh lửa trực tiếp bôbin đôi
Sơ đồ dấu dây mô hình
5.3 Bài thí nghiệm 3

Khảo sát hoạt động của hệ thống đánh lửa trực tiếp sử
dụng bôbin đơn có IC đánh lửa tích hợp bên trong

5.3.1 Mục đích và yêu cầu

- Mục đích:

 Khảo sát hoạt động của hệ thống đánh lửa, quan sát tia lửa điện, đánh giá
tình trạng hoạt động của hệ thống đánh lửa.

- Yêu cầu:

 Hiểu được sơ đồ nguyên lý của hệ thống đánh lửa

 Đấu dây cho hệ thống đánh lửa hoạt động
 Biết cách sử dụng mô hình và các dụng cụ kiểm tra đo đạt
 Đo một số thông số cơ bản của hệ thống

5.3.2 Chuẩn bị và tiến hành thí nghiệm

- Chuẩn bị thí nghiệm:

 Kiểm tra tổng quát tình trạng bên ngoài của mô hình
 Kiểm tra các dụng cụ dùng cho thí nghiệm như các dây dẫn, tình trạng điện
áp ắc quy…
 Đồng hồ đo VOM, osiloskop
 Kiểm tra và lắp lại các cực của ắc quy

- Trình tự thí nghiệm:

 Tìm hiểu cấu tạo của hệ thống đánh lửa, nắm vững sơ đồ nguyên lý
 Nhận biết đúng các chi tiết trên mô hình cần thí nghiệm
 Thực hiện theo trình tự bên dưới cùng sơ đồ kèm theo
 Dùng dây kết nối cực B+ với B+in, Vout với Vin
 Bật công tắc tổng từ OF sang ON, kế tiếp bật công tắc vị trí Motor
lên số 1 và kiểm tra tình trạng hoạt động của Motor sau đó chuyển
về 0, OF công tắc tổng.
 Dùng dây kết nối cực Ne+ từ cảm biến trục khuỷu đến cực Ne+ của
hộp điều khiển ECM2.
 Dùng dây kết nối cực Ne- từ cảm biến trục khuỷu đến cực Ne- của
hộp điều khiển ECM2.
 Dùng dây kết nối cực G+ từ cảm biến trục cam đến cực G+ của hộp
điều khiển ECM2.
 Dùng dây kết nối cực G- từ cảm biến trục cam đến cực G- của hộp
điều khiển ECM2.
 Dùng dây kết nối cực IGT1 từ hộp điều khiển ECM2đến cực IGT1
của bôbin đơn đánh lửa.
 Dùng dây kết nối cực IGF từ hộp điều khiển ECM2đến cực IGF của
bôbin đôi đánh lửa.
 Dùng dây kết nối cực B+ của mạch nguồn đến cực B+ của hộp điều
khiển ECM2 và cực B+ của bôbin đơn đánh lửa.
 Bật công tắc tổng OF sang ON, bật công tắc SWHT2, bật công tắc
Motor từ 0 lên 1
 Quan sát hệ thống đánh lửa hoạt động
 Có thể kiểm tra biên dạng xung đánh lửa bằng oscilloscope.
 Kết quả thí nghiệm
 Các thông số đo đạt được

 Nhận xét kết quả thí nghiệm

5.3.3 Các sơ đồ kèm theo

Sơ đồ mạch nguồn Motor

Sơ đồ mạch điện hệ thống đánh lửa trực tiếp bôbin đơn
Sơ đồ đấu dây mô hình
5.4 Bài thí nghiệm 4

Khảo sát hoạt động của hệ thống đánh lửa trực tiếp sử
dụng bôbin đơn có IC đánh lửa tích hợp bên trong

5.4.1 Mục đích và yêu cầu

- Mục đích:

 Khảo sát hoạt động của hệ thống đánh lửa, quan sát tia lửa điện, đánh giá
tình trạng hoạt động của hệ thống đánh lửa.

- Yêu cầu:

 Hiểu được sơ đồ nguyên lý của hệ thống đánh lửa

 Đấu dây cho hệ thống đánh lửa hoạt động
 Biết cách sử dụng mô hình và các dụng cụ kiểm tra đo đạt
 Đo một số thông số cơ bản của hệ thống

5.4.2 Chuẩn bị và tiến hành thí nghiệm

- Chuẩn bị thí nghiệm:

 Kiểm tra tổng quát tình trạng bên ngoài của mô hình
 Kiểm tra các dụng cụ dùng cho thí nghiệm như các dây dẫn, tình trạng điện
áp ắc quy…
 Đồng hồ đo VOM, osiloskop
 Kiểm tra và lắp lại các cực của ắc quy

- Trình tự thí nghiệm:

 Tìm hiểu cấu tạo của hệ thống đánh lửa, nắm vững sơ đồ nguyên lý
 Nhận biết đúng các chi tiết trên mô hình cần thí nghiệm
 Thực hiện theo trình tự bên dưới cùng sơ đồ kèm theo
 Dùng dây kết nối cực B+ với B+in, Vout với Vin
 Bật công tắc tổng từ OF sang ON, kế tiếp bật công tắc vị trí Motor
lên số 1 và kiểm tra tình trạng hoạt động của Motor sau đó chuyển
về 0, OF công tắc tổng.
 Dùng dây kết nối cực Ne+ từ cảm biến trục khuỷu đến cực Ne+ của
hộp điều khiển ECM2.
 Dùng dây kết nối cực Ne- từ cảm biến trục khuỷu đến cực Ne- của
hộp điều khiển ECM2.
 Dùng dây kết nối cực G+ từ cảm biến trục cam đến cực G+ của hộp
điều khiển ECM2.
 Dùng dây kết nối cực G- từ cảm biến trục cam đến cực G- của hộp
điều khiển ECM2.
 Dùng dây kết nối cực IGT1 từ hộp điều khiển ECM2 đến cực IGT1
của IC1 đánh lửa.
 Dùng dây kết nối cực IGT2 từ hộp điều khiển ECM2 đến cực IGT2
của IC2 đánh lửa.
 Dùng dây kết nối cực IGT3 từ hộp điều khiển ECM2 đến cực IGT3
của IC3 đánh lửa.
 Dùng dây kết nối cực IGF từ hộp điều khiển ECM2đến cực IGF của
IC đánh lửa 1,2,3.
 Dùng dây kết nối cực C1 từ IC đánh lửa số 1 đến cực C1 của bôbin
đánh lửa.
 Dùng dây kết nối cực C2 từ IC đánh lửa số 2 đến cực C2 của bôbin
đánh lửa.
 Dùng dây kết nối cực C3 từ IC đánh lửa số 3 đến cực C3 của bôbin
đánh lửa.
 Dùng dây kết nối cực B+ của mạch nguồn đến cực B+ của hộp điều
khiển ECM2 và cực B+ của ba IC đánh lửa 1,2,3 và cực B+ của
bôbin đơn đánh lửa.
 Bật công tắc tổng OF sang ON, bật công tắc SWHT2, bật công tắc
Motor từ 0 lên 1
 Quan sát hệ thống đánh lửa hoạt động
 Dùng đèn cân lửa kiểm tra thời điểm đánh lửa
 Có thể kiểm tra biên dạng xung đánh lửa bằng oscilloscope.
  Kết quả thí nghiệm
 Các thông số đo đạt được
 Thời điểm đánh lửa

 Nhận xét kết quả thí nghiệm

5.4.3 Các sơ đồ kèm theo

Sơ đồ mạch nguồn Motor

Sơ đồ mạch điện hệ thống đánh lửa trực tiếp 3 máy
 Sơ đồ đấu dây mô hình

5.5 Hướng dẫn sử dụng mô hình

- Trên mô hình có 4 hệ thống đánh lửa, mỗi hộp điều khiển ECM đảm nhiệm hai
hệ thống đánh lửa và được đánh số là ECM1 và ECM2.

- Mô hình được trang bị một công tắc nguồn chính và hai công tắc nguồn phụ cho
hệ thống 1 và hệ thống 2. Công tắc SWHT1 cấp nguồn cho hệ thống 1 và tương tư
cho hệ thống 2.

- Cách đấu dây cho mô hình hoạt động đã được trình bày trong các bài thí
nghiệm.

5.6 Những lưu ý khi sử dụng mô hình

- Mỗi lần nên sử dụng một hệ thống đánh lửa để tránh quá dòng

- Cẩn thận không được đấu dây nguồn B+ và những vị trí khác không được ký hiệu
là B+ trên mô hình tránh làm hư hỏng hệ thống.

- Không được chạm vào Bugi đánh lửa khi hệ thống đang hoạt động vì điện áp cao
có thể gây nguy hiểm

- Mô hình đã được nối âm bên trong nên không cần phải nối thêm dây âm nào
khác nữa để tránh hư hỏng.

- Không được đấu sai các dây tín hiệu vì có thể dẫn đến hư hỏng mô hình

5.7 Kiểm tra bảo dưỡng mô hình:

5.7.1 Bảo dưỡng ắc quy:

- Kiểm tra nứt vỏ và gãy cọc accu, điều đó có thể làm rò rỉ dung dịch điện phân,
nếu bị thay bình accu.
 - Kiểm tra sự ăn mòn ở cọc accu, chất bẩn và acid trên mặt accu
- Kiểm tra giá giữ accu và siết lại khi cần.
- Nếu là ắc quy nước kiểm tra mực dung dịch điện phân trong accu, nhìn từ bên
ngoài hay mở nắp, thêm nước cất khi cần, đừng đổ tràn.
- Kiểm tra dung dịch điện phân có bị mờ hay biến màu không, thay thế bình
accu nếu hư hỏng.

Kiểm tra bằng mắt

5.7.2 Kiểm tra tình trạng sạc

- Nếu là ắc quy khô kiểm tra tình trạng ắc quy thông qua mắt kiểm tra, mắt màu
xanh là tốt, màu trắng nên sạc lại ắc quy, màu đen thay thế.
- Tình trạng sạc của accu có thể dễ dàng kiểm tra bằng một trong những cách
sau:
Kiểm tra tỉ trọng
Kiểm tra điện áp hở mạch
 Kiểm tra điện áp hở mạch

- Phải thường xuyên sạc lại ắc quy nếu mô hình ít sử dụng phải sạc ắc quy ít
nhất một tháng một lần. Mô hình này chúng em đã trang bị thêm mạch sạc
ắc quy bên trong nhằm giúp tăng cường tính năng cơ động cho quá trình
thực hành trên mô hình.
- Thường xuyên vệ sinh mô hình và các chi tiết được lắp trên mô hình.