VI SINH VẬT HỌC:

CHƯƠNG 1:

Câu 1: Định nghĩa vi sinh vật học? Câu 5: 06 đặc tính chung của vsv?

Vi sinh vật học là ngành học nghiên cứu về các
sinh vật quá nhỏ không thể thấy bằng mắt
thường, có thể được quan sát thông qua Kính
hiển vi.
Câu 2: Tên 06 nhóm vsv và kích thước tương
đối?
1 Bacteria – Vi khuẩn
2. Fungi – Vi nấm
1. Kích thước: nhỏ bé
2. Sự hấp thu: hấp thu nhiều – chuyển hóa
nhanh
3. Khả năng sinh trưởng và phát triển: sinh
trưởng nhanh – phát triển mạnh
4. Khả năng thích ứng: khả năng thích ứng
nhanh, mạnh và dễ phát sinh biến dị
5. Phân bố rộng rãi trong tự nhiên
6. Tồn tại lâu đời

3. Algae – Vi tảo Câu 6: Các cống hiến tiêu biểu của Pasteur và
4. Protozoa – Nguyên sinh vật Koch?

5. Helminths – Giun ký sinh 1) Louis Pasteur(1822-1895)

6. Viruses – Virút
Kích thước:
- Giun ký sinh: millimeters(mm)
- Sinh vật nhân sơ: (10µm – 0.2µm)
- Virút: (200nm – 10nm)
Câu 3: Các hướng nghiên cứu chính trong vsvh?
- Công nghệ sinh học
- Vi sinh thực phẩm và các sản phẩm từ
sữa
- Vi sinh nông nghiệp và thuỷ sản
- Miễn dịch học
- Vi sinh đối với sức khoẻ cộng đồng và
dịch tễ học
- Kỹ thuật di truyền và KT DNA tái tổ hợp.
Câu 4: 06 vai trò của vsv trên trái đất?
1. Sản xuất chất dinh dưỡng và tham gia
vào dòng năng lượng.
2. Phân huỷ, phân giải
3. Công nghệ sinh học
4. Kỹ thuật di truyền
5. Xử lý, cải tạo môi trường
6. Bệnh truyền nhiễm.
- bác bỏ Thuyết tự sinh
- chứng minh Thuyết mầm bệnh
- phát triển vaccine dại
- chứng minh vsv là tác nhân lên men
và gây hư hỏng thực phẩm
- phát triển phương pháp thanh
trùng
2) Robert Koch(1843-1910)
- thiết lập quy tắc “Koch”
- phát triển pp nuôi cấy thuần khiết
- xác định tác nhân vsv gây bệnh
than, lao, tả…
Câu 7: 08 mức độ phân loại của sinh giới?
1. siêu giới / 2. giới /3. Ngành/ 4. lớp/ 5. bộ
6. họ/ 7. Chi/ 8. Loài.
Câu 8: Quy tắc đặt, viết, đọc tên sinh vật?
tên chi – danh từ, luôn viết hoa, in nghiêng
tên loài – tính từ, luôn viết thường, in nghiêng
loài chưa xác định – không in nghiêng
nhiều loài – không in nghiêng.
Vd: Staphylococcus aureus (S. aureus)//Bacillus
subtilis (B. subtilis)//Escherichia coli (E. coli)
CHƯƠNG 3:
Câu 1: Cấu tạo KHV và công dụng của từng bộ
phận?
 Vật kính là một thấu kính hội tụ có tiêu
cự rất ngắn, khoảng vài milimet, dùng
để tạo ra một ảnh thật, lớn hơn vật
nhiều lần.
 Thị kính là một thấu kính hội tụ có tiêu
cự vài centimet, được dùng như một
kính lúp để quan sát ảnh thật qua vật
kính.
Câu 2: Trình bày 2 loại tiêu bản phổ biến để
quan sát vsv dưới KHV?
1. Tiêu bản Giọ t ép & Buồng treo:
đánh giá đặc điểm tế bào sống:
di động, hình dạng, cách sắp
xếp
2. Tiêu bản Cố định Cố định vsv
bằng nhiệt khô → nhuộm tế
bào/các thành phần của tế bào
Câu 3: Trình bày các phương pháp nhuộm vsv
phổ biến?
- Phẩm nhuộm kiềm: các cation (+)
- Phẩm nhuộm acid: các anion (-)
- Nhuộm dương (bản): Phẩm nhuộm
kiềm (+), nhuộm bề mặt tế bào của
mẫu (-)
- Nhuộm âm (bản) :Phẩm nhuộm acid
nhuộm nền, không nhuộm mẫu
- nhuộm đơn :Một phẩm nhuộm,
đánh giá hình dạng, kích thước,
cách sắp xếp
- nhuộm phân biệt :1 phẩm nhuộm
chính + 1 phẩm nhuộm tương phản,
phân biệt các loại TB hay thành
phần TB
- nhuộm đặc biệt :đánh giá các
thành phần của TB không thể
nhuộm được bằng các pp thông
thường.
Câu 4: Trình bày kỹ thuật 6Is (tên, mục đích
từng bước, nội dung thực hiện) trong nghiên
cứu vsv?
- Cấy/Nuôi cấy: Chuyển mẫu có vsv
vào vật chứa có môi trường dinh
dưỡng thích hợp.
- Ủ /Nuôi ủ Tạo điều kiện tối ưu cho
sự sinh trưởng phát triển của vsv
trong môi trường (nhiệt độ, không
khí, ánh sáng …)
- Phân lập Tách riêng rẽ các tế bào
vsv khỏi hỗn hợp nhờ các kỹ thuật
cấy trên môi trường rắn.
- Khảo sát đặc điểm đại thể, vi thể
Đánh giá và ghi nhận các đặc điểm
của khuẩn lạc và tế bào vsv dưới
khv.
- Thu thập thông tin Đánh giá và ghi
nhận thêm các đặc điểm sinh hoá,
sinh lý, miễn dịch, di truyền, tính
nhạy cảm với kháng sinh…
- Định danh Tổng hợp thông tin và so
sánh đối chiếu với cơ sở dữ liệu để
xác định vsv.
Câu 5: Phân loại môi trường nuôi cấy vsv theo
trạng thái vật lý, thành phần hoá học, mục đích
sử dụng?
- Trạng thái vật lý: 1. Lỏng, 2. Bán
rắn, 3. Rắn (có thể hoá lỏng), 4. Rắn
(không hoá lỏng)
- Thành phần hoá học: 1. Tổng hợp
(thành phần hữu cơ và vô cơ xác
định), 2. Không tổng hợp (phức tạp,
có thành phần hoá học không xác
định)
- Mục đích sử dụng : 1. Nuôi cấy
thông thường 2. Tăng sinh vi khuẩn
khó nuôi, 3. Chọn lọc ,4. Phân biệt,
5. Nuôi cấy kỵ khí,6. Vận chuyển
mẫu, 7. Thử nghiệm, 8. Định lượng
Câu 6: Đặc điểm độ phân giải?
- nguồn sáng, thấu kính, mẫu vật
- bước sóng as vùng khả kiến
- khẩu độ số của các vật kính
- Vật kính 100X cần được nhúng dầu
để hạn chế mất ánh sáng do khúc
xạ
- Bước sóng càng ngắn & khẩu độ số
càng lớn → độ phân giải càng lớn
- độ phân giải của vật kính 100X
Câu 7: Có mấy loại KHV quang học thông
thường?
1. KHV nền sáng: mẫu sống hoặc mẫu
nhuộm
2. KHV nền tối: mẫu sống phát sáng,
không nhuộm
3. KHV nghịch/đối pha: mẫu sống, đánh
giá thành phần/cấu trúc/chi tiết nội bào
của mẫu
Câu 8: KHV huỳnh quang?
- nguồn sáng UV + bộ lọc bảo vệ mắt
- thuốc nhuộm bị kích thích bởi tia
UV → mẫu nhuộm phát huỳnh
quang
- hữu ích trong chẩn đoán nhiễm
trùng/bệnh truyền nhiễm.
Câu 9: KHV điện tử có mấy loại, đặc điểm?
1. KHV điện tử truyền suốt: tia e
xuyên thấu mẫu → xem thành
phần/cấu trúc/chi tiết nội
bào/cấu tạo của mẫu.
2. KHV điện tử quét: tia e quét
360ₒ quanh mẫu vật đã phủ kim
loại → ảnh mẫu vật 3D
Đặc điểm: - tia electron làm nguồn sáng
- Bước sóng tia e < 100.000X bước sóng
khả kiến
- Bước sóng nguồn sáng rất nhỏ → khả
năng phân giải rất lớn.
Câu 10: Các kỹ thuật phân lập:
- cấy ria – vk/nấm men
- hộ p đổ/cấy đổ - vk/nmen/mốc
- hộ p trải/cấy trải vk/nmen/mốc
Câu 11: Chất đông đặc được sd phổ biến nhất:
agar: phức hợp polysaccharide từ tảo đỏ
- hoá lỏng ở 100℃, hoá rắn ở từ dưới
- làm giá thể rắn giữ nước và chất dinh
dưỡng
- không thể bị phân huỷ bởi đa số vsv
Câu 12: Những môi trường dinh dưỡng phổ
biến:
- môi trường dinh dưỡng lỏng chủ yếu
chứa cao thịt và peptone
- môi trường dinh dưỡng rắn chủ yếu
chứa cao thịt, peptone, agar
Câu 13: Nuôi cấy đa dạng các nhóm loài vsv,
thường là MT không TH:
- chứa các hợp chất hữu cơ phức tạp như
máu, huyết thanh, hemoglobin, các yếu
tố tăng trưởng đặc biệt để cung cấp cho
các vsv khó nuôi
- chứa một hay một vài chất ức chế sinh
trưởng các vsv không mong muốn và hỗ
trợ sinh trưởng các vsv mục tiêu
- cho phép nhiều loại vsv cùng sinh
trưởng nhưng mỗi loại sẽ thể hiện các
đặc điểm khác biệt
Câu 14: Các loại môi trường:
- Môi trường tổng hợp
- Môi trường không tổng hợp
- môi trường khử: chứa chất hấp thụ oxy
hay ngăn cản sự khuếch tán oxy vào
môi trường
- môi trường lên men :chứa các loại
đường có thể được lên men bởi vsv
(đặc biêt là vi khuẩn, vi nấm) → sinh
acid hữu cơ → giảm pH → đổi màu chất
chỉ thị.
 - môi trường nuôi cấy thuần khiết
- môi trường nuôi cấy hỗn hợp
- môi trường bị nhiễm
Câu 15: Loại bỏ môi trường: Các mẫu vật chứa
vsv và môi trường nuôi cấy vsv có khả năng gây
nguy hiểm thường được loại bỏ :
 tiệt trùng bằng hơi nước
 tro hoá bằng nhiệt khô
Chương 4:
Câu 1. Cấu tạo và chức năng cơ bản của các bào
quan ở vi khuẩn ?
Tất cả sinh vật đều được cấu tạo bởi tế bào với
các đặc điểm chung như:
 hình dạng cơ bản: cầu, khối/hộp, trụ
 nội dung bên trong: nguyên sinh chất
được bao bọc bởi màng
 chứa DNA nhiễm sắc thể, ribosome, có
khả năng trao đổi chất
Chức năng:
1. Tế bào nhân thực:
- có nhân được bao bọc bởi lớp màng
kép, bên trong chứa DNA nhiễm sắc thể
- có các bào quan có màng bao bọc, tạo
thành các ngăn/khoang chuyên biệt
trong tế bào chất để thực hiện các chức
năng đặc trưng.
2. Tế bào nhân sơ:
- sinh trưởng & phát triển
- sinh sản và di truyền: có bộ gen là các
phân tử DNA nhiễm sắc thể, sinh sản
hữu tính hay vô tính
- trao đổi chất: các quá trình lý hoá của
sự sống
- vận động và/hoặc cảm ứng với kích
thích, nhiều loài có khả năng di
động/chuyển động
- có hệ thống, cơ chế nâng đỡ, bảo vệ tế
bào, dự trữ chất dinh dưỡng
- vận chuyển chất dinh dưỡng và chất
thải
Câu 2. Phân loại vi khuẩn theo đặc điểm tiêm
mao (flagella)? Nhân sơ và vsv nhân
 di chuyển – flagella: roi, tiêm mao, tiên
mao, chiên mao.
 bám dính – fimbriae: nhung mao, khuẩn
mao.
 trao đổi vật liệu di truyền – pili : lông roi
giớ i ti ́nh, khuẩn mao giớ i.
Flagella: có 3 phần
 sợi trục: cấu trúc dài, mỏng cấu tạo bởi
các protein
 phần cong có vỏ bọc
 đĩa/trụ gốc: các chồng đĩa gắn chặt với
màng-vách tế bào
 tất cả các vi khuẩn dạng xoắn, một nửa
số vi khuẩn hình que và một số ít vi
khuẩn hình cầu có tiêm mao.
Các loại flagella: 1.đơn mao,2. chù m mao,3.
song chù m mao,4.chu mao.
Chương 6:
Câu 1:Cấu tạo và chức năng cơ bản của các
thành phần cấu tạo nên virus ?
- Hạt/phần tử virus: Vỏ bọc và Lõi trung
tâm
 Vỏ bọc:
o Vỏ capsid
o Màng bao
Chức năng:
+bảo vệ vật liệu di truyền bên trong khi virus ở
ngoài tb.
+ giúp virus bám dính vào tb chủ thích hợp và
đưa vật liệu di truyền vào bên trong
 Lõi trung tâm:
o DNA và RNA
o Các protein đặc biệt Chỉ có
ở một vài virus
2. Phân loại virus dựa vào sự hiện diện của
màng (envelope) và vật liệu di truyền. Ví dụ mỗi
loại: tên virus và bệnh gây ra tương ứng ở
người/ĐV/TV

Câu 3: Mô tả ngắn gọn chu trình sinh sản của

virus?

- Bám dính:virus bám lên thụ thể trên bề

mặt tb ch
- Xâm nhập: bộ gen virus được đưa vào
- Cởi vỏ: nucleic acid của virus được giải
phóng khỏi vỏ capsid
- Tổng hợp: sản xuất các thành phần của
virus
- Lắp ghép: các thành phần kết hợp tạo
phần tử virus mới
- Giải phóng: các phần tử virus mới thoát
khỏi tb chủ thông qua xuất bào hay phá
vỡ tb

Câu 4: Mô tả ngắn gọn chu trình sinh sản của

thực khuẩn thể?

- Bám dính: tkt bám lên thụ thể đặc hiệu

trên bề mặt tb chủ
- Xâm nhập: chỉ bộ gene được đưa vào
bên trong
- Nhân bản: các thành phần của tkt được
sản xuất
- Lắp ghép: các thành phần được kết hợp
với nhau
- Hoàn thành: các tkt hoàn chỉnh được
tạo thành
- Giải phóng: tkt phá vỡ tb vi khuẩn chủ
và tiếp tục phát tán