Badania diagnostyczne związane z układem moczowym

Cystografia

Czym jest cystografia?

Cystografia to badanie radiologiczne pęcherza moczowego, wypełnionego środkiem cieniującym. Jest

podobna do cystoureografii mikcyjnej, ale cystografia koncentruje się na pęcherzu, a VCUG na tylnej
cewce moczowej.

Ważne rzeczy:

• pacjent musi leżeć na wznak,

• na początku badania podaję się, przez cewnik, środek kontrastowy (Cystografin lub Isovue-300), który
będzie wywoływał uczucie parcia u pacjenta - ważna jest komunikacja, aby pacjent powiedział, kiedy
takie uczucie się pojawia + należy motywować pacjenta do wstrzymywania się z mikcją,
•
https://radiopaedia.org/articles/cystography-1 → wiem że po angielsku, ale fajne obrazy są, które
pokazują różne patologie,

Urografia

Urografia jest badaniem radiologicznym, w którym możliwe jest ocenienie prawidłowości

funkcjonowania nerek, a także dróg moczowych. W badaniu wykorzystuje się środek cieniujący
(tzw.kontrast) podawany pacjentowi dożylnie. Kontrast następnie jest wydalany przez nerki do
moczu. Kolejno wykonywane zdjęcia rentgenowskie pozwalają na wychwycenie przeszkód w
przepływie moczu.

Przygotowanie:

• pacjent musi wykonać badanie krwi, w którym oznaczony zostanie poziom kreatyniny. Jest to
niezbędne badanie, pozwalające ocenić prawidłową funkcję nerek.

• w dniach poprzedzających badanie pacjent powinien utrzymać dietę lekkostrawną, jednocześnie

unikając przejadania i potraw wzdymających.

• kilka godzin przed urografią należy pozostać na czczo. Zdarza się, że opróżnienie jelit będzie
wymagało przyjęcia dostępnego bez recepty środka przeczyszczającego. Zgromadzone w jelitach gazy
i masy kałowe mogą utrudnić ocenę obrazu uzyskanego w wyniku urografii.

• po wykonaniu badania z zastosowaniem środka kontrastującego konieczne jest przyjmowanie dużej

ilości płynów, najlepiej wody, która pomoże przyspieszyć proces usuwania preparatu z organizmu

• przed badaniem → ściągnięcie wierzchniego ubrania, trzeba pamiętać o zdjęciu metalowych

elementów (kolczyki, guziki, napy, suwaki),
Cystoureografia mikcyjna

Za pomocą cewnika podaję się kontrast dopęcherzowo. Wykonuje się dwa zdjęcia - po podaniu
kontrastu i po mikcji.

Badanie wykonuję się w celu sprawdzenia nieprawidłowej budowy pęcherza i działanie

mechanizmów zastawkowych w ujściach moczowodów do pęcherza.

Badanie lepiej zrobić po przeprowadzej lekoterapii, ponieważ wprowadzenie cewnika przy zakażeniu
może spowodować “przeniesienie” tych bakterii do górnych dróg moczowych.

Przygotowanie:

• 2-3 dni przed badaniem należy wykonać badanie ogólne moczu i mieć ze sobą wynik w formie
papierowej,

• Przed zgłoszeniem się z dzieckiem na badanie należy zapoznać się z procedurą badania i omówić
jego przebieg w spokojnej rozmowie z dzieckiem w sposób dobrany do Jego wieku,

• Przed badaniem należy dziecko wykąpać, a w dniu badania podmyć,

• Należy podać dziecku lekkostrawny posiłek i odpowiednią ilość płynów,

• Należy zabrać ze sobą dodatkową koszulkę lub body, pieluszkę, smoczek, ulubioną zabawkę, napój
(w przypadku, gdy dziecko jest karmione mlekiem matki należy przygotować pokarm lub inny płyn w
butelce ze smoczkiem)

Bezpośrednio przed badaniem:

• Należy zachęcić dziecko do opróżnienia pęcherza moczowego

• U dzieci, które trudno znoszą badania można podać lek uspokajający, po ustaleniu dokładnej dawki
i czasu podania z lekarzem kierującym na badanie.

Przebieg badania:

• Dziecko należy rozebrać „od pasa w dół” i ułożyć na stole do badań RTG.

• Po przeprowadzonej dezynfekcji oraz zastosowaniu żelu znieczulającego lekarz wprowadza cienki

cewnik do pęcherza moczowego i podaje odpowiednią ilość środka cieniującego.

• Po całkowitym wypełnieniu pęcherza cewnik zostaje usunięty a dziecko zachęcamy do oddania

moczu.

WAŻNE! Pacjent w trakcie badania musi oddać mocz (w związku z wykonywaniem zdjęć w trakcie
mikcji), ale nie zmieniając swojej pozycji - warto poprosić rodziców o pomoc dziecku.

Po badaniu rodzic powinien zachęcać dziecko do picia, aby przyspieszyć całkowite wydalenie
kontrastu.

Przeprowadza się przy diagnozowaniu odpływu pęcherzowo-moczowodowego, zastawki cewki tylnej

Ultrasonografia - USG

Ultrasonorgafia układu moczowego pozwala na ocenę struktur wchodzących w skład układu

moczowego.
 Przygotowanie:

• na dobę przed badaniem - zakaz napoi gazowanych, zalecenie diety lekkostrawnej, badanie zaleca się
wykonywać na czczo lub 6h po ostatnim posiłku,
• przed badaniem można podać lek usuwający powietrze z jelit np. espumisan (jest dostępny w
kroplach),
• Noworodki i niemowlęta wymagają napojenia (lub nakarmienia) około 30 minut przed badaniem.
• Dzieci od 1 do 5 roku życia powinny wypić 100–300 ml niegazowanego płynu na około 30–60 minut
przed badaniem i do czasu badania nie powinny oddawać moczu,
• Dzieci powyżej 5 roku życia powinny mieć wykonane badanie nie wcześniej niż 6 godzin po ostatnim
posiłku. Dobrze, aby dziecko wypiło 2–3 szklanki niegazowanego płynu na około 1,5h przed badaniem
i do czasu badania nie oddawało moczu,

Pobranie moczu na badania labolatoryjne

• Zastosowanie woreczka wyłącznie przy badaniu ogólnym → nie przy badaniu mikrobiologicznym,
• dokładne umycie narządów, mocz ze środkowego strumienia (chodzi oto, żeby nie zgarnąć
pierwszego strumienia, który zbiera brudy i bakterie ze skóry)
• Zdarza się, że w celu zebrania moczu cewnikuje się pacjenta lub nakłuwa łonowo(pod kontrolą
obrazu USG cienką igłą połączoną ze strzykawką wprowadza się bezpośrednio do pęcherza
moczowego, tuż powyżej spojenia łonowego (może być stosowane u ciężko chorych niemowląt
wymagających pilnej diagnostyki leczenia. Jest to procedura inwazyjna i rzadko stosowana)),
• Posiew moczu → przed włączeniem antybiotykoterapii, która będzie zaburzona ze względu na
działanie leku,
• Bakteriuria przy wartości > 10^5 CFU/ml,

Badanie ogólne moczu sprawdza barwę, przejrzystość, ciężar właściwy, obecność białka, glukozy, ciał
ketonowych, ciał tłuszczowych bilirubiny i inne takie, ale nie skupia się na sprawdzeniu ilości bakterii
→ posiew moczu, czyli badanie mikrobiologiczne, jest od tego i przy tym badaniu bardzo ważne jest
dokładne oczyszczenie sromu/prącia

OCENA STANU ODŻYWIENIA DZIECKA:

• Obiektywną ocenę stanu odżywienia można dokonać na podstawie pomiaru masy i wysokości ciała
dziecka. Odnosząc uzyskane wartości do siatek centylowych uwzględniających wiek i płeć dziecka.

• W Polsce używa się obecnie 2 rodzajów siatek: Standardy WHO Rozwoju fizycznego dzieci w wieku
0-5 lat oraz siatki centylowe rozwoju fizycznego u dzieci i młodzieży w Polsce w wieku 5-18 lat.

• Dopuszczalny zakres normy to: wartości pomiarów mieszczące się między 10. a 90. centylem.

• Dla właściwej oceny stanu odżywienia konieczne jest określenie wskaźnika masy ciała BMI.
Obliczany jest jako iloraz masy ciała w kilogramach, długości ciała w metrach podniesionej do
kwadratu z odniesieniem wyniku do siatek centylowych.

• Niedobór masy ciała przy BMI poniżej 5 centyla.

• Nadwaga mieszcząca się w zakresie 85-95 centyla

• Otyłość, gdy wartość BMI przewyższa 95 centyl.

DIETA DZIECKA CHOREGO NA SCHORZENIA UKŁADU MOCZOWEGO:

• Lekkostrawna

• Zwiększona podaż białka

• Odpowiednie nawodnienie

• Zwiększenie podaży owoców i warzyw bogatych w witaminę C (papryka, brukselka, kalarepa,

brokuły, kapusta, jarmuż, kalafior, oberżyna i fasolka szparagowa, owocach dzikiej róży, czarnych i
czerwonych porzeczkach, truskawkach, kiwi, cytrusach, agreście i malinach)

• Spożywanie żurawiny

• Herbaty ziołowe zawierające zioła moczopędne, jak np.: skrzyp polny, pokrzywa lub liście brzozy.