Professional Documents
Culture Documents
Chương 1. Kế Toán Các Khoản Đầu Tư
Chương 1. Kế Toán Các Khoản Đầu Tư
Chương 5:
CHƯƠNG 1:
KẾ TOÁN CÁC KHOẢN ĐẦU TƯ
1
12/30/2023
NỘI DUNG
1 Tổng quan về các khoản đầu tư
2 Kế toán chứng khoán kinh doanh
2
12/30/2023
Không quá 12
Trên 12 tháng
tháng
3
12/30/2023
Đầu tư góp
Cty liên vốn vào Đầu tư
Công ty doanh, liên
con đơn vị khác
kết khác
4
12/30/2023
5
12/30/2023
+ Giá mua cộng (+) các chi phí mua (nếu có) như chi phí
môi giới, giao dịch, cung cấp thông tin, thuế, lệ phí và phí
ngân hàng.
Cuối niên độ kế toán, nếu giá trị thị trường của CKKD
bị giảm xuống < giá gốc, kế toán được lập dự phòng giảm giá.
6
12/30/2023
Mua CKKD
111,112,141,244,331 121
Giá gốc = GM + CP
liên quan
19
7
12/30/2023
515 111,112,138..
121
(2b) Nhận lãi cổ tức trước ngày đầu tư
22
121 111,112,138
8
12/30/2023
Nợ 112 60.000.000
Có 515 40.000.000 ([1.000x1.000.000x12%/12] x4)
Có 121 20.000.000 ([1.000x1.000.000x12%/12] x2)
9
12/30/2023
515 121
111,112,138
(3c) Nhận lãi bằng tiền
28
121 111,112,138..
515
Lãi 635
CP về bán CK
10
12/30/2023
11
12/30/2023
635
Lỗ 35
12
12/30/2023
13
12/30/2023
14
12/30/2023
Kế toán phải mở sổ chi tiết để theo dõi chi tiết từng khoản
đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn.
Cuối niên độ kế toán, nếu giá trị thị trường của CKKD bị
giảm xuống < giá gốc, kế toán được lập dự phòng giảm giá.
Tại thời điểm lập BCTC, kế toán phải đánh giá lại tất cả các
khoản đầu tư được phân loại là các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ
theo TGGDTT cuối kỳ.
TK128 – Đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn, có 4 tài khoản cấp 2:
Tài khoản 1288 - Các khoản đtư khác nắm giữ đến ngày ĐH
Khi gửi tiền có kỳ hạn, cho vay, mua các khoản đầu tư để nắm giữ
đến ngày đáo hạn bằng tiền
111,112 128
45
15
12/30/2023
Định kỳ kế toán ghi nhận khoản phải thu về lãi tiền gửi, lãi trái phiếu,
lãi cho vay
515,3387 138,111,112
128
Lãi nhập gốc
16
12/30/2023
Khi thu hồi các khoản đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn
128 111,112
Thu hồi các khoản đầu tư nắm
giữ đến ngày đáo hạn
515 635
49
Chuyển các khoản đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn thành đầu tư vào
công ty con, công ty liên doanh, liên kết
128 221,222
Theo giá Theo giá
trị ghi sổ trị hợp lý
515 635
51
51
17
12/30/2023
3387
515 3387
128 111,112
(c) Thu hồi giá gốc trái phiếu khi đến
53
hạn thanh toán
18
Slide 54
19
Slide 56
- Thu hồi giá gốc TP khi đến hạn - Thu hồi giá gốc TP khi đến hạn- Thu hồi giá gốc TP khi đến
hạn
Nợ 111, 112 (MG) Nợ 111, 112 (MG) Nợ 111, 112 (MG)
Có 128 (MG) Có 128 (MG) Có 128 (MG)
Bút toán KC lãi nhận trước như hang tháng Có 138
128
20
Slide 58
(c) Thu hồi giá gốc và (a) Khi trả tiền mua
lãi trái phiếu khi đến trái phiếu
hạn thanh toán
515 138
21
12/30/2023
22
12/30/2023
> 50%
Công ty con
Kiểm soát
20% - dưới 50% Công ty liên doanh, liên
kết;
Đồng kiểm soát
Đầu tư khác
< 20%
Không ảnh hưởng đáng kể
23
12/30/2023
Nhà đầu tư tạm thời nắm giữ > 50% QBQ tại đơn vị nhưng không dự
định thực thi QBQ do mục đích đầu tư để kiếm lời thì không hạch
toán khoản đầu tư vào tài khoản này mà hạch toán là ĐTNH.
Mua khoản đầu tư vào công ty con trong giao dịch HNKD, bên mua
phải xác định ngày mua, giá phí khoản đầu tư và thực hiện các thủ
tục kế toán theo đúng quy định của Chuẩn mực kế toán “HNKD”.
Xác định QKS và tỷ lệ lợi ích của cty mẹ đối với cty con
+ Xác định quyền kiểm soát của công ty mẹ đối với công ty con
Quyền kiểm soát của công ty mẹ được xác định tương ứng với
quyền biểu quyết của công ty mẹ ở công ty con
72
24
12/30/2023
Xác định QKS và tỷ lệ lợi ích của cty mẹ đối với cty con
Xác định quyền kiểm soát của công ty mẹ đối với công ty con
TH2: Công ty mẹ đầu tư trực tiếp và gián tiếp vào công ty con
Quyền kiểm soát của công ty mẹ được xác định = tổng cộng quyền
biểu quyết của công ty mẹ ở công ty con đầu tư trực tiếp và đầu tư
gián tiếp qua công ty con khác.
74
y Z75
60%
25
12/30/2023
76
77
TH2: Cty mẹ đầu tư trực tiếp và gián tiếp vào công ty con
26
12/30/2023
Y Z
55% 79
+ TH Cty mẹ ñầu tư vaøo cty con dưới hình thöùc goùp voán
Khi cty mẹ đầu tư góp vốn vào cty con bằng HTK hoặc TSCĐ
(không phải là việc thanh toán khi mua doanh nghiệp trong
giao dịch HNKD), cty mẹ phải ghi nhận phần chênh lệch giữa
giá trị ghi sổ (đối với vật tư, hàng hóa) hoặc GTCL (đối với
TSCĐ) và giá trị đánh giá lại của tài sản đem đi góp vốn do các
bên đánh giá vào TN khác hoặc CP khác; Công ty con khi
nhận TS của công ty mẹ góp phải ghi tăng VĐT của CSH và tài
sản nhận được theo giá thoả thuận giữa các bên.
81
27
12/30/2023
+ TH Cty mẹ ñầu tư vaøo cty con dưới hình thöùc mua laïi
phaàn voán goùp
TH này, kế toán x.định giá phí khoản đầu tư phù hợp với quy
định của CMKT HNKD. Tại ngày mua, bên mua sẽ xác định
và p.á giá phí HNKD bao gồm: Giá trị hợp lý tại ngày diễn ra
trao đổi của các tài sản đem trao đổi, các khoản nợ phải trả đã
phát sinh hoặc đã thừa nhận và các công cụ vốn do bên mua
phát hành để đổi lấy quyền kiểm soát bên bị mua, cộng (+)
Các chi phí liên quan trực tiếp đến việc HNKD. Đồng thời bên
mua là công ty mẹ sẽ ghi nhận phần sở hữu của mình trong
công ty con như một khoản đầu tư vào công ty con. 82
+ Phaân bieät ñầu tư dưới hình thöùc GV vaøo ñvò khaùc vaø
ñầu tư dưới hình thöùc mua laïi phaàn voán goùp vaøo ñvò khaùc
Ñầu tư dưới hình thöùc GV vaøo ñvò khaùc Ñầu tư dưới hình thöùc mua laïi
phaàn voán goùp vaøo ñvò khaùc
Beân ñöôïc nhaän ñtö muoán huy ñoäng Beân ñi ñtö mua laïi phaàn voán goùp
voán, nghóa laø sau nv ñtö thì VCSH cuûa CSH, nghóa laø sau nv ñtö thì
cuûa beân nhaän ñtö seõ taêng leân VCSH cuûa beân nhaän ñtö seõ
khoâng taêng leân
83
+ Phaân bieät ñầu tư dưới hình thöùc GV vaøo ñvò khaùc vaø
ñầu tư dưới hình thöùc mua laïi phaàn voán goùp vaøo ñvò khaùc
Ñầu tư dưới hình thöùc GV vaøo ñvò khaùc Ñầu tư dưới hình thöùc mua laïi
phaàn voán goùp vaøo ñvò khaùc
TS cuûa beân GV ñöôïc ghi nhaän vaøo TS cuûa beân mua (beân ñtö, nhaän
28
12/30/2023
+ Phaân bieät ñầu tư dưới hình thöùc GV vaøo ñvò khaùc vaø
ñầu tư dưới hình thöùc mua laïi phaàn voán goùp vaøo ñvò khaùc
Ñầu tư dưới hình thöùc GV baèng TS phi Ñầu tư dưới hình thöùc mua laïi
tieàn teä phaàn voán goùp cuûa ñvò khaùc
* Nhaø ñtö phaûi ñaùnh giaù laïi TS mang ñi * Nhaø ñtö mua laïi phaàn voán goùp
GV treân cô sôû thoûa thuaän. Phaàn CL nhö giao dòch BH döôùi hình thöùc
giöõa GTGS hoaëc GTCL vaø gtrò ñaùnh haøng ñoåi haøng (ghi nhaän dthu,
giaù laïi cuûa TS mang ñi GV ñöôïc keá toaùn GV cuûa HTK mang ñi trao ñoåi
85
ghi nhaän laø TN khaùc hoaëc CP khaùc. laáy phaàn voán ñöôïc mua)
+ Phaân bieät ñầu tư dưới hình thöùc GV vaøo ñvò khaùc vaø
ñầu tư dưới hình thöùc mua laïi phaàn voán goùp vaøo ñvò khaùc
b. Nguyeân taéc keá toaùn b. Nguyeân taéc keá toaùn
Ñầu tư dưới hình thöùc GV baèng TS phi Ñầu tư dưới hình thöùc mua laïi
tieàn teä phaàn voán goùp cuûa ñvò khaùc
* Nhaø ñtö phaûi ñaùnh giaù laïi TS mang ñi * Nhaø ñtö mua laïi phaàn voán goùp
GV treân cô sôû thoûa thuaän. Phaàn CL nhö giao dòch nhöôïng baùn TSCÑ,
giöõa GTGS hoaëc GTCL vaø gtrò ñaùnh BÑSÑT (ghi nhaän dthu, TN khaùc,
+ Phaân bieät ñầu tư dưới hình thöùc GV vaøo ñvò khaùc vaø
ñầu tư dưới hình thöùc mua laïi phaàn voán goùp vaøo ñvò khaùc
b. Nguyeân taéc keá toaùn b. Nguyeân taéc keá toaùn
Ñầu tư dưới hình thöùc GV baèng TS phi Ñầu tư dưới hình thöùc mua laïi
tieàn teä phaàn voán goùp cuûa ñvò khaùc
+ Khoâng ñeà caäp ñeán TH c cuï voán (coå + TH c cuï voán (c.phieáu) hoaëc
phieáu) hoaëc c cuï nôï (traùi phieáu, caùc coâng cuï nôï (traùi phieáu, caùc
hoaëc CPTC.
29
12/30/2023
Việc mua baùn khi HNKD có theå ñöôïc thöïc hieän baèng caùch:
+ Beân mua thanh toaùn baèng tieàn vaø caùc khoaûn töông ñöông tieàn
+ Beân mua thanh toaùn baèng caùch trao ñoåi caùc TS cuûa mình vôùi beân bò
mua
88
111,112,341… 221
Số tiền thực tế đầu tư vào
công ty con
Trường hợp công ty mẹ góp vốn vào công ty con bằng tài sản phi tiền tệ
Keá toaùn ñaàu tö vaøo coâng ty con baèng vaät tö, haøng hoùa
152,153 221
Ñaàu tö vaøo coâng ty con
baèng vaät tö, haøng hoùa
811 711
Loã Laõi
90
30
12/30/2023
Có 711
Trường hợp công ty mẹ góp vốn vào công ty con bằng tài sản phi tiền tệ
211,213.. 221
Ñaàu tö vaøo coâng ty con
baèng TSCÑ
811 711
214
Loã Laõi
92
31
12/30/2023
Nếu việc mua, bán khi hợp nhất kinh doanh (HNKD) được bên mua
thanh toán bằng tiền, hoặc các khoản tương đương tiền, ghi:
111,112,121 221
4111 221
Nếu giá PH<MG Nếu giá PH>MG
4112
Loã Laõi
111,112
CP phát hành
cổ phiếu 95
+ PHCP + PHTP
PH=MG: PH=MG:
Nợ 221 (PH) Nợ 221 (PH)
32
12/30/2023
97
98
Có 3331
33
12/30/2023
34311 221
34312
Chiết khấu
101
34313
Phụ trội
102
34
12/30/2023
111,112,331... 221
35
12/30/2023
515 138
Trường hợp b: Công ty Hoàng Minh chỉ nhận thông báo chia cổ
tức nhưng chưa nhận tiền
221 138
36
12/30/2023
Lãi 228
37
12/30/2023
121,128,222,228 221
Sổ nhật ký chung
Sổ cái tài khoản 221
113
Sổ kế toán sử dụng
Sổ nhật ký chung
(ĐVT: triệu đồng)
Ngày Chứng từ Diễn giải Đã STT Số hiệu Số phát sinh
Tháng Số hiệu Ngày ghi dòn tài khoản Nợ Có
ghi sổ tháng sổ g
cái
A B C D E F G 1 2
Số dư trang trước
chuyển sang
… … … … … … … … …..
221 2.000
4111 2.000
221 1.200
38
12/30/2023
Tổng phát
? ?
sinh
SDCK ?
115
117
39
12/30/2023
Là khoản đầu tư mà nhà đầu tư nắm giữ trực tiếp hoặc gián tiếp từ
20% đến dưới 50% quyền biểu quyết của bên nhận đầu tư mà
không có thoả thuận khác, có ảnh hưởng đáng kể đến bên nhận đầu
tư.
Cty LD phải tổ chức thực hiện ctác kế toán riêng theo quy định pháp
luật hiện hành.
Các khoản CP liên quan trực tiếp tới hoạt động đầu tư vào cty LD,
LK được ghi nhận là CPTC trong kỳ phát sinh.
Kế toán phải mở sổ kế toán chi tiết theo dõi các khoản vốn đầu tư.
40
12/30/2023
111,112 222
111,112 222
41
12/30/2023
152,153,155,156 222
Đầu tư vào công ty LD,
LK bằng vật tư, hàng hóa
811 711
Lỗ Lãi
124
211,213,217.. 222
Đầu tư vào công ty LD,
LK bằng TSCĐ
811 711
214
Lỗ Lãi
125
Nếu việc đầu tư vào công ty liên doanh, liên kết thanh toán bằng tiền,
hoặc các khoản tương đương tiền, ghi:
111,112,121 222
42
12/30/2023
4111 222
Nếu giá PH<MG Nếu giá PH>MG
4112
Loã Laõi
111,112
CP phát hành
cổ phiếu 127
2. Công ty Bình Minh góp vốn vào Công ty liên doanh Việt Tiến
bằng phát hành 20.000 cổ phiếu, mệnh giá 10.000 đồng/cổ phiếu,
giá phát hành của cổ phiếu tại ngày diễn ra trao đổi là 15.000
đồng/cổ phiếu.
Căn cứ biên bản giao nhận cổ phiếu và các chứng từ liên quan, kế
toán ghi sổ:
129
43
12/30/2023
130
34311 222
3. Công ty Huy Toàn góp vốn vào Công ty liên doanh An Phát bằng
phát hành 5.000 trái phiếu, mệnh giá 1.000.000 đồng/trái phiếu, giá
phát hành bằng mệnh giá.
Căn cứ biên bản giao nhận trái phiếu và các chứng từ liên quan,
kế toán ghi sổ:
44
12/30/2023
34312
Chiết khấu
133
4. Công ty Huy Toàn góp vốn vào Công ty liên doanh An Phát bằng
phát hành 5.000 trái phiếu, mệnh giá 1.000.000 đồng/trái phiếu, giá
phát hành là 980.000 đồng/trái phiếu.
34313
Phụ trội
135
45
12/30/2023
5. Công ty Huy Toàn góp vốn vào Công ty liên doanh An Phát bằng
phát hành 5.000 trái phiếu, mệnh giá 1.000.000 đồng/trái phiếu, giá
phát hành là 1.050.000 đồng/trái phiếu
111,112,331... 222
46
12/30/2023
Khi nhận được thông báo về cổ tức, lợi nhuận được chia bằng tiền từ
công ty liên doanh, liên kết cho giai đoạn sau ngày đầu tư, ghi:
515 138
6. Ngày 05/7/N, Công ty Thắng Lợi nhận được thông báo tạm
chia cổ tức quý 2/N từ Công ty liên kết 50.000.000 đ.
Ngày 05/7/N, căn cứ thông báo tạm chia cổ tức, kế toán ghi
sổ:
Khi nhận được thông báo về cổ tức, lợi nhuận được chia bằng tiền từ
công ty liên doanh, liên kết cho giai đoạn trước ngày đầu tư, ghi:
222 112,138
47
12/30/2023
Ví dụ minh hoạ:
7. Tiếp theo ví dụ số 1, Ngày 01/05/N+1, Công ty TNHH Đại Quang
thông báo Công ty TNHH Bách Việt được chia 2.000.000.000đ lợi
nhuận của năm N.
Ngày 01/05/N+1, Công ty TNHH Bách Việt nhận được thông báo
về việc được chia lợi nhuận của năm N, kế toán ghi nhận:
228
Nếu không còn ảnh
hưởng đáng kể
635
Lỗ
48
12/30/2023
515 228
133
Thuế GTGT
(nếu có)
147
49
12/30/2023
111,112 221
222
148
Sổ nhật ký chung
Sổ cái tài khoản 222
149
………………………………………
Tổng phát
? ?
sinh
SDCK ?
150
50
12/30/2023
152
51
12/30/2023
52
12/30/2023
111,112 228
152,153,155,156 228
Đầu tư vào đơn vị khác
bằng vật tư, hàng hóa
811 711
Loã Laõi
158
159
53
12/30/2023
160
515 138
54
12/30/2023
228 138
228
Đầu tư khác
635
Lỗ
228 111,112,131
Theo giá Theo giá
trị ghi sổ bán
515 635
Lãi Lỗ
55
12/30/2023
111,112 221,222
228
Đầu tư khác
166
Sổ nhật ký chung
Sổ cái tài khoản 228
168
56
12/30/2023
………………………………………
Tổng phát
? ?
sinh
SDCK ?
169
57
12/30/2023
Phân biệt:
- BĐS chủ sở hữu sử dụng
- BĐS đầu tư
- Hàng hóa BĐS
VAS03 VAS04
58
12/30/2023
- BĐS đầu tư chuyển thành HTK khi chủ sở hữu bắt đầu
triển khai cho mục đích bán (cần phải sửa chữa, cải
tạo, nâng cấp trước khi bán)
VAS05 TT161/2007
Là BĐS đầu tư
hay BĐS chủ sở
hữu sử dụng?
59
12/30/2023
Ví dụ :
- QSD đất do DN mua, nắm giữ trong thg dài để chờ tăng giá;
60
12/30/2023
BÑS ñaàu tö phaûi ñöôïc xaùc ñònh giaù trò ban ñaàu theo nguyeân giaù.
Nguyeân giaù cuûa BÑS ñaàu tö bao goàm caû caùc chi phí giao dòch lieân
quan tröïc tieáp ban ñaàu.
Caùc chi phí lieân quan ñeán BÑS ñaàu tö phaùt sinh sau ghi nhaän
ban ñaàu ñöôïc ghi nhaän laø CPSXKD trong kyø.
Trong quaù trình cho thueâ hoaït ñoäng phaûi tieán haønh trích KH
BÑSÑT vaø ghi nhaän vaøo CPKD trong kyø (keå caû trong thg ngöøng
cho thueâ).
DN khoâng trích KH đối với BÑSÑT naém giöõ chôø taêng giaù.
Đối với nhöõng BÑSÑT ñöôïc mua vaøo nhöng phaûi tieán haønh XD,
caûi taïo, naâng caáp tröôùc khi söû duïng cho muïc ñích ñtö ñöôïc phaûn
aùnh treân TK241. Khi quaù trình XD, caûi taïo, naâng caáp hoaøn thaønh
phaûi xaùc ñònh nguyeân giaù BÑSÑT hoaøn thaønh ñeå keát chuyeån vaøo
TK217.
Vieäc chuyeån töø BĐS ñaàu tö sang BĐS CSH söû duïng hay HTK vaø
ngöôïc laïi chæ ñöôïc thöïc hieän khi coù söï thay ñoåi veà muïc ñích söû
duïng.
XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ BAN ĐẦU CỦA BĐS ĐẦU TƯ THEO
NGUYÊN GIÁ
61
12/30/2023
XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ BAN ĐẦU CỦA BĐS ĐẦU TƯ THEO
NGUYÊN GIÁ
XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ BAN ĐẦU CỦA BĐS ĐẦU TƯ THEO
NGUYÊN GIÁ
62
12/30/2023
111,112,331… 217
Mua BĐS đầu tư và các CP
liên quan để có được BĐSĐT
133
187
242 635
Phần lãi trả chậm Định kỳ
phân bổ lãi
133
Thuế GTGT
189
63
12/30/2023
133 632
Thuế GTGT Chi phí không hợp lý
(sau khi trừ đi phần
bắt bồi thường)
192
64
12/30/2023
211,213 217
+ Khi chuyeån töø TSCĐ thaønh + Khi chuyeån töø BĐSĐT thaønh
BÑS ñaàu tö BÑS CSHSD
Chuyển nguyên giá: Chuyển nguyên giá:
Nợ 217 Nợ 211, 213
Có 211, 213 Có 217
65
12/30/2023
Keá toaùn chuyeån BÑS ñaàu tö thaønh BÑS chuû sôû höõu söû duïng
217 211,213
197
Ví dụ minh hoạ:
8. Ngày 03/08/N, Công ty Hoa Lan quyết định đưa toà nhà đang cho
thuê hoạt động làm văn phòng, toà nhà có nguyên giá
10.000.000.000đ, đã hao mòn 1.000.000.000đ.
+ Chuyển nguyên giá:
Nợ TK211 10.000.000.000
Có TK217 10.000.000.000
+ Chuyển hao mòn:
Nợ TK2147 1.000.000.000
Có TK2141 1.000.000.000
66
12/30/2023
1567 217
199
5117 111,112,131
Doanh thu
3331
Thueá GTGT đầu ra
201
67
12/30/2023
2147
Giaù trò khaáu hao
202
133
Thueá GTGT
203
68
12/30/2023
3331
Thueá GTGT
đầu ra
515 3387
Định kỳ Lãi trả chậm
phân bổ lãi 206
217 2147
69
12/30/2023
2147 632
209
3331
Thueá GTGT
đầu ra
70
12/30/2023
Sổ nhật ký chung
Sổ cái tài khoản 217
212
………………………………………
213
71
12/30/2023
215
1.8 KẾ TOÁN GIAO DỊCH HỢP ĐỒNG, HỢP TÁC KINH DOANH
72
12/30/2023
73
12/30/2023
74
12/30/2023
Khi tổn thất xảy ra phải bù Số đã lập DP Cuối kỳ lập DP các khoản đầu
đắp bằng các khoản DP tư dài hạn cho lần đầu
Số chưa lập
DP
75
12/30/2023
Sổ nhật ký chung
Sổ cái tài khoản 2291, 2292
227
………………………………………
228
76
12/30/2023
230
77